ING2Z0MDEN ft£DEOEEL!NCEN i, r,n r«n»« nor
Vervolg Stadsnieuws
TENTOONSTELLING IN TEYLER'S
MUSEUM.
In de reeks «ter tijdelijke tentoonstel-
luigen uit de rijke voorraden van Tevler
samengesteld, heelt dc custos thans cene
van I talische prentkunst uit de tóe. 17e
en 18e eeuw ingelascht, die wij gaarne
bij onze kunstzinnige lezers in hun be
langstelling aanbevelen. Want, al is de
keuze ditmaal zonder cenig naspeurbaar
motief gedaan en is het mij althans niet
zoo bijster gelukt in het geëxposeerde
een «enigszins bindende draad te ont
dekken het is altijd van goede quali-
ten en vaak van groo'.e zeldzaamheid
wat uit Tcyler's jwrtefeuillcs wordt -aan
den dag gebracht. Wanneer men Fran-
sclie prciitxunst der iSe eeuw aangekon
digd vindt za! iwn tien tegen frën
verwachten een collectie dier charmee-
rende grootmeesters: Déburourt, Des-
courtis. Janinet, de Siint-Aubin's etc. t<
zien tc krijgen: ook za! mee uit een vroe
ger tijdvak Callot. Claude Ie Lorrain ho
pen te zien en uit de 16c eeuw meer dan
enkel Etienne Ddaune cn Robert Bois*
sard wcnschen te ontmoeten. Doch als ik
het wel heb zijn van Callot al eens
oeuvre-exposities hier gegeven; mis
schien van de galante periode waarin
naar Lancret, Boucher etc. gewerkt werd,
eveneens, hoewel ik mij dat niet herin
ner.
Zoo is dan ditmaal hier en daar een
greep gedaan cn ligt het zwaartepunt
misschien nu bij een aantal prachtige
portretgravures waarbij een paar Robert
Nanteuil's gemakkelijk uitblinken Men
zal van diens jMjrtrct van Lode wijk XIV
niet gemakkelijk afscheid riemen zonder
den prachtige» stijl van gravccrcii bcwon
derd te hebben cn den zuiveren, schitte
renden druk van dit exemplaar te hebben
gewaardeerd. Dat van den hertog van
lurenne, dat er naast ligt, is niet veel
minder. Nanteuil was een graveur die
voor 'glans cn schittering voelde: zijn
voordracht is weelderig, breed-uit en
technisch meesterlijk, h' is een diepgaand
verschil lusschen hem en bijvoorveeid
Nicolaas Bazin van wien bier eeu
fraai, maar ingetogen deftig portret van
een overste der Cistercienser orde te be
wonderen vair. Van f ranoois de Poilly.
een enorm uitgebreide graveursfannlic.
ligt in dezelfde buurt hier een portret
gravure naar ccn schilderij door Leblond
dat den staatsman De Lamoiguon voor
stelt. We vinden dien naam De Poiily,
maar dan met de nvoornaam Nicolas, in
eeu volgende vitrine vermeld op het kar
ton waarop een gravure naar F.ct portret
van D'-Jarcour, llenri de Lorraine is
vastgehecht. Dat is eeu beroemd portret
iu dc Frausche prentkunst: die meneer
D'Harcour had den bijnaam „le cadet
la perle" omdat hij, overigens een echte
vechtjas, ccn prachtigen witte pare! in
zijn oor placht tc dragen Maar ik kende
dit portret slechts als het meesterwerk
van Antoinc Masson naar de schilderij
van Nicolas Mignard en wat nu Nicolas
de Poilly er mede te maken heeft zal
niet ieder duidelijk zijn. -Zou het geen
aanbeveling verdienen om - zooais dal
ook in 's Rijks Prentet-kabinet geschiedde
bii s .lkc exposities een klein catalo-
gusje ie drukken me: wat inlichtende en
onenteerende aanteekeniiigcn voor dc
belangstellende bezoekers? Hel behoeft
geen luxe boekje 1.- wezen: een enkel vel
letje zou kunnen voN'aan Er is nu een
geschreven lijst neergelegd met de ra
men en jaartallen der graveurs, voor wie
zich daaromtrent licht wil verschaffen,
maar een koete en juiste omschrijving
van iedere prent ware toch allicht nut-
tiger.
En zoo wandelen wij dan zonder cice
rone verder, geraken met Sarrabat op het
xerrein van de zw arte-kunstprent en ko
men langs portretten van Drcvet en Ede-
linck cn zelfs over den Hollander Vcr-
kclje heen (die Bernard Picart graveer
de) toch nog naar prenten naar Lancret
en Boucher. Maar dat zijn niet van de
belangrijkste. In dc |>orlreigravure wij
zeiden het reeds ligt ditmaal wel dc
hoofdattractie cn een aantal prachtige
•Werkstukken maken een bezoek lopnend.
J. H. DE BOIS.
Kunst zij ons doel"
Lezing naar aanleiding van
de 'c:i onstelling van Chinee-
sche kunst tc Amsterdam.
Voor het teckcncollegc „Kunst zij ons
ded" hield de heer 'I. li. Roorda, oud
conservator aan 's Rijks Ethr.ographisch
Museum Zaterdagavond in dc gehoor
zaal van Teykr-Stichting een voordracht
met lichtbeelden in erband met de ten
toonstelling van Chincesche kunst in het
Stedelijk Museum tc Amsterdam.
Namens „Kunst zij ons doei" opende
de heer H. Boot <le bijeenkomst, die door
een zeer talrijk publ ck werd rijgewoond.
In de inlctdiiig van de voordracht
voerde de heer Koorda ons terug naar
ae eerste periode, Cheu-dynasr.e 1100
voor Christus om tc bespreken aan
de hand van lichtbeelden, het bronzen of-
ferv aai werk - de vroegste kunstuiting
van het Chincescl e volk.
Uit deze offervaatwerken, spreekt de
grandiooze wereldbeschouwing, de bezte-
P :g door het „al'van composities, har
monisch in rythine cn vorm.
Het wezen van deze vroege bronskunst
stond klaarblijkelijk in nauv/ verband,
met de overtuiging, dat de doodenwereld
groot aandeel heelt iu liet werk van de
levenden. De ornamentiek der bronzen is
geladen met mag'e.
Na de Cheu dynastie vindt een wijzi
ging in ornamentiek plaats. Vreemde in
vloeden ecu toenemend internationaal
handelsverkeer zijn aan deze veran
dering niet vreemd. Doch het regime van
Shi-Hwang-ti waaruit de dynastie der
Ts'in voortkwam, was niet minder der
vloedrijk. Immers het is deze keizer die
de bronzen opeischte om er twaalf ge
weldige standbeelden van te gieten.
Langzamerhand gaat cc strakke lnn-
voering. de monumentale harmonische
compositie over in een vervlakking van
compositie in een decadente verfijning
die ten slotte ontaardt.
Een meer naturalistisch streven is
waarneembaar op ongemeen mooie hand
spiegels als vrucht- cn diermotievcn op
zeer knappe wijzen zijn verwerkt. Tot
nu toe is de figuur van den mensch in
de Ironskunst nog niet tot uiting geko
men. Intusschen mag worden opgemerkt
dat groote overeenkomst bestond in de
ornamentiek in dc eerste periode van de
Chineeschc kunst, met die van zeer ver
u teen gelegen plaatsen op de wereld.
Men zou geneigd zijn deze overeenkomst
aan wonderlijke beïnvloeding te wijten.
Waarschijnlijker is het echter hier als
voornaamste factor aan te nemen een
overeenkomst in den dieperen zin van
geesteshoudug.
Mensch- en paard-liguren vinden wij
tijdens de linn-periode iu de in steen ge
grifte afbeeldingen op grafwanden. Deze
afbeeldingen zijn meer in steen gemaak
te feekemngen dan reliefs. Zij zijn onna
volgbaar in ctrakke styleering cn wei-be
wuste harmonische vlakvulling.
/es.- belangrijk is de godsdienstige
kunstuiting in dc grot ten tempels van Yuu
Ka lig cn Luii als gevolg van dc komst
van het BoedJtmme mar China. Mon
niken zoowel air. nonnen verrichten zui-
rcr godsd enstige, devote daden, in hun
in haar beeldhouwwerk. Beeldhouwers
an professie x eren zij niet 'ezc geeste
lijken. De ïi toen uitgehouwen compo
sities missen architectonische eenheid.
Zeer schoon .ïjn cchier de in de nissen
vervaardigde raenschclijke gestalten die
de zichtbare verschijningen zijn san de
godheid Buddha. Enkele van deze beel
den doen in hun geestelijke verfijndheid
merkwaardigerwijze denken aan vroeg
Romaanschen stijf. In de Sui en T'ang pe
rioden vinden wii terug, de zich in vrije-
ren vorm bewegende, menschel ijke ge
stalten. Hier wederom een verrassende
overeenkomst. Nu met Gothiek en Jta-
liaansche renaissance.
Een zeer overzichtelijk en interessant
overzicht gaf de heer Roorda van de
schilderkunst. Van den Buddhistischeii
'I'ang stijl werden eenige buitengewone
ifbeeldingcn geprojecteerd.
Van een geheel andere sieer zijn dc re
ligieuze schilderingen uit den Sung tijd.
Door zes stukken is dit kunstgenre op de
tentoonstelling in Amsterdam vertegen
woordigd. Vermeldenswaard is de uit
beelding van de Arhat, het wezen, dat
na verschillende graden van heiligheid
bereikt te hebben op het punt s aai eer
Buddha te worden. In deze Arhats ligt
een wereld van philosophische beschou
wing. Een goddelijkheid van zienswijze.
Buitengemeen rijn de werken da tee ren
de uit den tijd van de Shen Secte. Deze
.cte zag de volmaking mogelijkheid wcr
den, in het streven naar verbetering in
zich zelve, üchcei algezien van ge
schriften of openbaringen dte van bui
ten al levensregelen opleggen.
Zoo werd geprojecteerd een teckering
in inkt van een aanhanger dezer sec'.e.
die in vervoering en extase, juist bezig
is ccn heilig geschrift te verscheuren.
Deze tcekening is een voorbeeld van
uiterst consequente versobering, getui
gende van ongcloofeliike virtuoziteit. In
dc religieuze kunst vindt de neiging tot
versobering eindelijk een absolute vol
maaktheid. Met een minimum van mid
delen werd eeu maximum van resultaat
bereikt.
In een uitvoerige causerie over dezen
ontróerenden unineeschen kunstvorm,
deed de lieer Roorda een sfeer van
schoonheid leven. Hij wees op de inten
siviteit cn zuivere innerlijke vergeeste
lijking in zekere werken; op de gave van
den kunstenaar die door het verdeelen
beschilderd en onbeschilderd vlak op
onnavolgbare wijze de ruimte en de
eeuwigheid uitbeeldde; met een geniali
teit gestalte gevende aan het visionnaire
en met even grooic genialiteit uitbeel
dend, dat wat leefde in den geest van
den strijdenden mensch.
Ten sioite wees spreker er op. dat
iedereen die daartoe in de gelegenheid
:s. de tentoonstelling van Giineeschc
kunst te Amsterdam moet gaan bezich
tigen Men zal dan ontdekken dat deze
kunst met verder van ons al ligt dan
bijvoorbeeld die van de renaissance, on
danks eenige technische punten van ver
schil in de methode van werken ol in
het type van hef uitgebeelde.
Een langdurig applaus volgde op deze
woorden.
De heer Boot sprak tenslotte eenige
woorden van harlelijkcn dank.
JEUGDBOND VOOR
ONTHOUDING
In de groote zaal van hef gebouw „Sint
Bavo", die nagenoeg geheel gevuld was,
werd Zaterdagavond het tienjarig her
denkingsfeest v2ii de sfdeeling Haarlem
•an bovengenoemden bond gevierd. Hier
oor was een heel aardig programma
amengestcld.
Ongeveer acht uur werd de feestelijke
bijeenkomst door den voozritter, den heer
J. J. Bert. met een rede geopend, Na
een woord van welkom te hebben ge
richt tot de leden, oud-leden, donateurs
e owjp-s der leden, herinnerde iii]
,er:g aan de geschiedenis der ver-
eeniging. Op II September 1915 werd
hier opgericht «en afdeeling van „De
Propagandist' onder leiding van de N,
O. P. C. „Dc Propagandist" was geboreu
uit de zoogenaamde aicoholcursussen,
die hier 's winters om de veertien da
gen werden gehouden voor kinderen van
<2—i-1 jaar. Deze kinderen kwamen zeer
gaarne op die cursussen, ook omdat vel
onderwijzers er propaganda voor maak
ten. Door deze krachtige propaganda
groeide het ledental.
Spreker bracht onder applaus hulde
aan de pioniers der beweging, de hccrcn
J. Kramer, A. Kerkho f en P. Simonis.
Zij hebben het mogelijk gemaakt, dat het
tegenwoordig bestuur krachtig op den
eenmaal ingeslagen weg kon voorlwcr-
ken, zoodat spoedig ook in Schoten een
afdeeling kon worden opgericht.
Op 1 April 1919 kwant een fusie tol
stand met den Adspirantetibond der Ned.
Vereeniging tot afsch. van alcoholh. dran
ken, De nieuwe organisatie kreeg toen
den naam van jeugdbond voor Ont
houding". De resultaten zijn niet onbe
vredigend. ook al had het bestuur op
dit- oogenblik gaarne een grootcr leden
tal gezien. Voor velen is de Jeugdbond
voor Onthouding een zegen voor hun
later leven geveest. De tien jaren van
drankbestrijding zijn dus niet vergeefscli
geweest. Met dce! van den Jeugdbond
is Ie vechten voer een reine en krachtige
jeugd en eeu nieuwe, drankvrijc maat
schappij.
„Men moet dus", zei spreker, „wel
een groote sympathie krijgen voor deze
jeugdbeweging, die weliswaar ook moei
lijke tijden 'tecfl gekend, maar toch hecht
en sterk gebleven is. Er heerscht onder
de jongelui een uitstekende geest en er
wordt door hen hard gewerkt voor het
bereiken van een drankvrije maatschap
pij. Hoog dus de blauwe vaan!"
De heer Bert ontving voor zijn rede
een luid applaus.
Toen door allen de „Bakmarschge
zongen was, verkreeg de Bondsvoorzit
ter, de heer B. J. I. Weykamp uit
Baarn, het woord. Hij feliciteerde dc le
den niet dezen verjaardag. „Ik kan me
best begrijpen", ze: spreker, „dat de
meisjes en jongens op dezen avond feest
willen vieren. Zij willen evenwel niet al
leen dezen feestavond, maar ook een
zichtbaar teckcu als een herinnering aan
hel tienjarig bestaan, namelijk ccn vlag,
die liet symbool is van eenheid en van
den blauwen strijd. Welnu dan, meisjes
cn jongens, aanvaardt d.-ze nieuwe vlag.
blijf haar trouw zoolang ge kunt. Trekt
er op uit voor den groo'.en strijd tégen
den alcohol". (Luid applaus).
Na deze worden v:crd het gordijn
opengeschoven en een tableau vertoond,
waarlusscheu de nieuwe vlag prijkte.
Achtereenvolgens werd deze schilderach
tige greep door verschillende kleuren be-
schenen, wat het fraaie effect trog ver
hoogde De lesder van het tableau, de
l eer Nico de Zwager, had terecht een
dankbaar applaus in ontvangst te nemen.
Op dc blauwe vlag staan in gouden-
figuren met witte letK-'s de woorden:
»„J. V. O. Haarlem".
Verschillende afgevaardigden van zus-
tervereenigingen kregen daarna_.de gele-
gcnhcid, om hun gelukwenschcn aan te
bieden. Hiervan werd o.a. gebruik ge
maakt door bestuursleden der afdeeling
Haarlem en Schoten van de Ned. Ver
eeniging; door die der geheelonthouders-
tooneelvereeniging „Nieuw Leven" en
van de aldecling Hillegom van den
jeugdbond voor Onthouding, die tevens
fraaie bloemen aanboden.
De heer Wcykamp hield een propagan
distische rede voor geheelonthouding.
Het programma was verder gewijd
aan zang. muziek en tooneelspel. De hoe
ren W. Kuijper (viool) en M. H. Groc-
ncndaal |r. (piano) zorgden op zeer ver
dienstelijke wijze voor het muzikale ge
deelte.
HET WEGENBEHEER
IN DE PROVINCIE
Een voordracht van Ged.
Staten
Vaststelling van een net var-
primaire wegen
Machtiging gevraagd tot het
aangaan van geldleeningen
Storting van een jaariijksch
bedrag van 750.000
in het fonds ter bestrijding
van de kosten van aanleg
van wegen
Verschenen is een voordracht van
Gcd- Staten aangaande het Wcgcnbo
hCZij beginnen met de algemcenc op.
crfcing, dat tot de onderwerpen van
Overheidszorg, die. in dc laatste Jaren
in toenemende mate dc aandacht der
openbare besturen vragen cn zich
de belangstelling van het publiek ver.
heugen, ongetwijfeld behoort dc oplos
sing van het wegenvraagstuk-
Verder, dat reeds eerder door hcnjs
aangegeven in
welke richting h. i. iu dc
:gcnbchccr zich
toekomst het
mocteu bewegen.
Dc zorg voor dc zoogenaamde pri»
.-.ire wegen, bestemd voor het door»
gaande verkeer in dc Provincie cn voor
dc verbindingen met andere gewes»
ten, dient aldus Gcd. Staten gelijft
reeds meermalen werd betoogd, voor
zoover deze wegen niet bij het Kijk 1»
beheer en onderhoud zijn, naar onze
mccning bij dc Provincie to berusten.
Als uitgangspunt voor de tc treffen
maatregelen behoort dus allctccrst tc
worden vastgesteld, welke wegen -tot
dat primaire net gerekend zullen moe»
ten worden.
Gcd. Staten herinneren dan aan het
reeds eerder opgemaakte plan in hun
antwoord op het afdceSingsvcrslag In»
zake hun voorstel tot overneming van
den Zaanlnndschcn Communicatiewcg.
Dat plan is nog aan een nadere herzie»
ning onderworpen cn is gewijzigd of
aangevuld voor zooveel ten Noorden
van hei Noordzcckanaal gelegen.
V.ij declen mede. nadat die wijzïgin»
gen nader door hen zijn omschreven,
dat dc kosten van het wegennet dat zij
thans den Staten ter vaststelling aan»
bieden cn dat een lengte heeft van
320 K M-, geraamd zijn op 22 000 000.
Het onderhoud van deze primaire
wegen cn van de SO K M- niet primaire
wegen, die de Provincie eerlang in be»
heer en onderhoud zal hebben, wordt,
:-a aftrek van dc deswege tc ontvangen
bijdragen, van anderen geschat op een
jaariijksch bedrag van ƒ250.000
Gcd. Staten stellen voor die onder»
houilskosten welke eerst geleidelijk tot
het volle bedrag van 250.000 zullen
stijgen ten laste der Provinciale bc»
grooting te brengen. Naar hun mccning
zal die som bestreden kunnen worden
uit het aandeel der Provineic in de .op»
brengst der wegenbelasting, dio het
Ri'k voornemens is in te voeren met dc
bedoeling een gedeelte daarvan aan de
l'r-.'vi.-ieic uit te keeren.
Voor zoover Ged. Staten thans kun»
ncn zien. zal het aandeel der Provincie
in de opbrengst der Rijksheffing groo»
ter zijn dan noodig is om dc ten laste
der provinciale geldmiddelen komende
kosten van het onderhoud der wegen
tc bestrijden, terwijl voor zoover het
aandeel meer bedragen zal dan voor dat
onderhoud wordt vcrcischt, het over»
schietende bedrag als tegemoetkoming
in dc aanlegkosten van primaire wegen
zal kunnen worden gebezigd of wel gc»
dccltclijk zal kunnen worden gcrescr»
veerd voor een extra onderhoud in
volgende jaren of verdere verbeteringen
van het secundaire net.
Voor de inrichtingskosten van het
primaire net dient het wegenfonds tc
worden benut, waarvan reeds in dc me»
moiic van antwoord op het afdeclings»
verslag aangaande het voorstel betref»
fende den Znanlan'dschen Com'munica»
ticwcg sprake is geweest en waarvoor
,op dc provinciale begrooting voor 1925
bereids een eerste stoiting van
2.250-000was uitgetrokken.
Het College heeft nu nagegaan, welk
bedrag voortaan jaarlijks in het wegen»
fonds zou moeten worden gestort ten
einde den aanleg van het primaire net
zonder verdere bijdragen uit de provin»
cinle middelen mogelijk te maken. Het
heeft daiubij aangenomen, dat de kos»
ten van aankoop van terreinen en gc»
bouwen en van de uit tc keeren schade»
loostcllingen, zoomede die van de
grondwerken en van verbetering en
vernieuwing der kunstwerken, tc zamen
rond J 14-000.000.bedragende, door
geldlcening kunnen worden gedekt, ter»
wijl de kos{cn der 'neharding enz die
op ongeveer 8X100.000.worden ge»
raamd, uit dc gesvone middelen moeten
worden bestreden-
Dc looptijd der leeningen kan, in
verband ir.ct de doeleinden, waarvoor
/ij worden gesloten, op 40 jaar worden
bepaald, terwij! het rcntcpcrccntcge op
ten hoogste 5 ware tc stellen, waar»
hij in aanmerking moet worden geno»
men. dat een gedeelte der leeningen bij
het wegenfonds zelf gesloten zal kun»
ncn worden. Zoolang zij niet voor de
uitvoering van het plan zullen worden
belegd, waarbij op geen hoogcre op»
brengst dan 5 is gerekend-
Het is de bedoeling dc uitvoer van
het plan over 15 jaar te verdeden. Ge»
durende de ceistvolgcndc jaren zal
jaarlijks een som van 750.000 in het
wegenfonds moeten worden gestort.
Gcd. Staten doen daartoe het voorstel.
Kunnen de Staten zich daarmede ver»
ccnigen, dan zullen gedurende de bouw»
periode van 15 jaar voor den wegen»
aanleg geen andere uitgaven ten laste
der provinciale begrooting behoeven te
worden gebracht.
Wel zullen na de voltooiing van het
wegennet dc rente en aflossing van
het restant der leeningen ten behoeve
van den wegenaanleg gesloten, uit de
gewone middelen moeten worden be»
Ktigd.
Gcd. Staten besluiten hun mededee»
lingen a an de Staten aldus
Het offer, dat dc Provincie volgens
ce/c voorstellen voor dc behoorlijke
inrichting van ccn aan dc tegenwoor»
digc eisehen van het verkeer beant»
woordend wegennet zal brengen, is,
hoe belangrijk het ook zij, naar onze
overtuiging niet te zwaar cn het be»
oogde doel ten volle waard. Wij ver»
trouwen dan ook op uwe medewerking
niet tc vergeefs een beroep te doen en
bicden u in dat vertrouwen het hierbij»
gaande ontwerp'bcsluit ter vaststelling
-an. De verder noodigc regelingen ten»
'inde o.a. het wegenfonds aan zijne
bovenomschreven bestemming tc kun»
ncn laten beantwoorden, zullen wij U
dan zoo spoedig mogelijk ter vaststel»
ling aanbieden-
Gcd- Staten doen dan den Staten de
volgende voorstellen
Gezien de voordracht* van Gedepu»
teerde Staten,
to besluiten
1 Vast te stellen ccn plan voor een
nc: van primaire wegen in de provincie
Noorddlolland-
il. Gedeputeerde Staten te machti»
gen dc uitvoering van het sub I bedoel»
dc plan ter hand te nemen en hen uit
te noodigen omtrent de overneming
door dc Provincie van bestaande, op
hel plan voorkomende, wegen, die bij
anderen in beheer cn ondethoud zijn.
nadere voorstellen te doen.
111 Gedeputeerde Staten te machti»
gen tot het zoo noodig langs den weg
van gerechtelijke onteigening in eigen»
dom verkrijgen van do pcrccclcn cn
kunstwerken, voor de uitvoering van
het sub I bedoelde plan bcnoodigd.
IV. Gedeputeerde Staten te machti»
gen tot het ten behoeve van de uitvoe»
ring van het sub I bedoelde plan, naar»
mate de behoefte daaraan zich voor»
doet, aangaan van geldleeningen tot een
zoodanig maximumbedrag als noodig
zal zijn om een som van 7 14.000.000
to vorkrijgen, met bepaling, dat deze
lecningen zullen worden aangegaan te»
gen ccne rente van ten hoogste 5
's jaars cn dat de aflossingen voor elke
lccning, aanvangende in het jaar,
volgende op dat, waarin zij is aange»
gaan, zullen geschieden in 40 jaren
V. tc bepalen, dat gedurende de ja»
ren 1926 tot cn met 1940 jaarlijks een
bedrag van ƒ750.000— uit de gewone
middelen der Provincie gestort zal wor»
den in het Fonds ter bestrijding van dc
kosten van.aanleg van wegen-
VI. Gedeputeerde Staten uit tc noo»
digen omtrent de vaststelling eener re»
geling van hr-t beheer van sub V be»
doelde Fonds en het dienstbaar maken
van de daarin gestorte gelden aan de
uitvoering van het sub I bedoelde plan
nadere voorstellen te doen.
Bij het voorstel is ccn kaart gevoegd,
aangevende de verschillende wegen
Daaruit blijkt voor wat aangaat onze
gemeente cn omgeving dat Rijkswegen
worden geacht te zijn de weg Haarlem
naar Amsterdam, de weg Haarlem naar
Alkmaar en de weg Haarlem naar Lel»
den.
L'rimaïre wegen zijn de weg langs het
Noorder Buiten Spaarjie via Spaarndam
naar Zaandijk cn Furmerend. die van
de Amstcrdamsch'e Vaart langs den
Spaarnwoudcrweg naar Amstelveen, die
van Heemstede naar Aalsmeer en die
van dc Lijnden naar de Kaag-
GEWESTELIJKE COMMISSIE VOOR
GEMEENTELIJKE UITBREIDINGS»
PLANNEN.
Heden vergaderden in het Gouver»
nementsgebouw op uitnoodiging van
Gedeputeerde Staten van Noord»Hol*
land verschillende personen en corpo»
ratics, ook afgevaardigden van de Rc>
gecring cn van verschillende afdeelin»
gen der Noord=Hollandsche Vereeni»
ging van Nedcrlandsche gemeenten, ten
einde te komen tot de vorming van een
gewestelijke commissie van advies, aan
welke alle uitbreidingsplannen in dc
provincie worden voorgelegd ter bcoor»
dccling.
Dc vergadering was niet toegankelijk
voor de pers-.
De nieuwe brug te
Halfweg voor het verkeer
opengesteld
De officieele plechtigheid
ZateinlagTOi'J'la.g heeft i-n (Halfweg dan
do groom gebeurtenis plaats gehad. Toen
ia namelijk de groote brug van het station
tot het. Plein officieel voor her verkeer
opengesteld. "We hebben in ons blad reeds
dikwijls co-er deze brug geschreven, maar
Zaterdag waa het eerst goed le zien, wat
een gro-tsch werk hier :ot eiand gekomen
is. Do 6 maal IS, dus SO M lange brug
is er een, die aan alle eisehen van he:
moderne verkeer voldoet- De rijweg is
3.50 M. breed en aan weerszijden van den
hoofdweg door een hekwerk afgescheiden
itggen de voeipaden. e!k i.2ó M. breed.
De «ou'.e breedte Tan de brug bedraagt
i2 meter.
Was het le verwonderen dat in Halfweg
voor de officieele opening een geweldig'
belangstelling bcetoodl
Me: het gereedkomen van deze brug ïs
lwel wat verbeterd aan het verkeer Haar
lem—Amsterd am
Bén der grootste gevaren van den weg
is nu weggenomen.
Van het Raadhuis wapperde de Neder-
landscha driekleur, ter wij' ook op de
brug vlaggen waren geplaatst. Tegen drie
uur hadden zich in hot Raadhais velen
verzameld, om lie officieele openingsplech
tigheid bij «e wonen.
Behalve de burgemeester, de heeir L H.
Simons war em er de gemeentesecretaris,
de heer P. Hokwerda. de wethouders en
alle raadsleden, de heer P. J. van Voorst
Vader Jr., hoofdingenieur van den Rijks-
Jhr. Mr. E. H. E. Teding van
Berkhout, oud-burgemeester van Haarlem-
merüiede ca.; de heeren O. Lofvers en J.
Tls. Kooreman. technische ambtenaren van
den Rijkswaterstaat te Haarlem; de heer
D. Zwaneveld, dir. van «ie bedrijven te
Haarlemmerliede c.a.. en de heer D. J. van
der KTp. technisch imbtenaar van Rijn
land. Verder waren er vee! belangstellen-
In de raadszaal sprak eere*. de burge
meester. die zei, dat hè', voor hem een
groot voorrecht was, allen namens het
gemeen:<'..e»:.iur welkom te mogen heeten.
Hei doel van dese bijeenkomst is bekend,
wamt we gaan straks op plechtige wijze de
brug, die door den Rijkewatorciaat over
Rijnlands boezemwater is gelegd, voor het
verkeer openstellen. Ik dank U allen, dat
ge door uw tegenwoordigheid aan deze
plechtigheid meer luister hebt willen ge
ven. Het gemeentebestuur en de hoofdin
genieur van den Rijkswaterstaat meenden,
dat de Openstelling niet zonder meer
plaats moest hebben. Ze achtten een ze
ker cachet moodig.
Het overbruggen van Rijnland's boezem
water is vam de allergrootste importantie;
et is niet een locaal belang alken, maar
;eer in het bijzonder een interlocaal of
■n landelijk belang.
Da hoofd ingenieur zal met betrekking
ioi het totstand komen van de brug eenige
mededeelingen doen en ik verzoek hem
ook mededeelingen te doen over de geheele
yerbreeding van den weg Haarlem—Am
Sterdam.
De hoofdingenieur, de heer Van Voort
Vader dankte allereerst voor de belangstel
ling die voor de openstelling van de brug
werd betoond.
B. en W. van Haarlemmer! iede, en
Spaamwoude. aldue epreker. hebben her
haaldelijk cn voor zooveer :k kan. na
gaan het eers: in December 1911, den Mi
nister van Waterstaat gewezen op de be
meeïlijking, die het verkeer op den Rijke
weg Amsterdam—Haarlem ondervond a'.
gevolg van de opritten naar de oude brug
gen over Rijnlands Sluizen te Halfweg.
Aan dit college mag dus 6tellig de eei
worden toegekend, het tot 6tand komen
van de lieden in gebruik te nemen
verbetering, door den herhaaldelijk uitge-
oeifenden aandrang tot bespoediging van
dit werk, krachtig te hebben bevorderd.
Na gevezen le hebben op de noodzakc
lijkheid van deze verbetering beeprak de
heer van Voorst Vader uitvoerig de ge
schiedenis van het tot stand komen van
deze brug.
Mijn ambtsvoorganger, aldus spreker,
de heer W. F. DruIJvceteijn, maakte
verbeteringsplannen op.
Een bedoelde het muiken van een geheel
nieuwe overbrugging van de uitwateringen
van Rijnland, bezuiden de bestaande train
brug. Het tweede bedoelde een verlaging
van de bestaande bruggen over Rijxr'ar.d c
sluizen. De_kosten van de eerste oplossing
die afdoende zou zijn, werden geschat op
f t40.000. Het an-Jcre plan werd begroot
op f 42.000.
Minister Regoul vond de plannen ech
ter te duur en gaf opdracht tot net
werken van «cn vereenvoudigd verbete
ringsplan, waarbij o'Jeen de Oostelijke
oprit eenigszsns verflauwd zou worden.
Dit plan kwam in 1913 gereed en werd ge
echat op f 6000. In 1914 heeft spreker óp
afdoende verbetering aangedrongen en h.
duurste plan voorgesteld. Dr. C. Lely w;
intusschen minister van Waterstaat gewor
den en deze besloot nog in 1914 to:
uitvoering van de wegomleggcng, ec
deze thans is uitgevoerd-
De minister verzocht daartoe vervolgens
de medewerking van do gemeenten Amster
dam en Haarlenumorliede en Spaarnwoude,
va.n Rijnland en van de E. S. M.
Het resultaat van dit verzoek was het
volgende
De Gemeente Amsterdam verleende
bijdrage van f 25000 m de kosten van
voering van het werk, zulks met het oog
op de verbetering, die dientengevolge ge
bracht zou kunnen worden in den loop van
de «raneportbuizen vaar haar duinwaterlei
ding.
De Gemeente Haarleinmerüede
Spaarr.woude ptond om niet een gedeelte
af van de vroegere veemarkt aan den
van den westelijken oprit.
De E. S. M. zegde een bijdrage van
f 30.OM toe, omdat de uitvoering van
werk de mogelijkheid zou bieden om haar
in den westelijken oprit gelegen ti
-poor door een dubbel epoor te vervang.J
en daardoor het doorgaande verkeer de
tramsporen niet meer zou behoeven
kruisen, hetgeen de veiligheid van het tram
veikeer zou verhoogon. Rijnland ver!
de in 1919 de voor do uitvoering van
werk tnoodigo vergunning Met onderhan
delingen gingen nog vele jaren heen. In
tusschen nam het verkeer zóó los, dat een
oprit van de gedachte wegomleg
ging nood g werd geoordeeld. Zoo werd
eindelijk definitief het plan vastgesteld,
dat thans is uitgevoerd.
Uitvoerig behandelde epreker de or.t-
eigc-ni.ngs<jtiae«lie en wees er op, hoe de
onderhandelingen met de lieeren Vallen'.-
goed en van Andel met tot een goed einde
konden worden gebracht.
Het eindvonnis in de daarvoor gewette-
lijk© onteigening viel c-eret wi den zomer
van 1921.
Zoodoende kon eindelijk in 1922 inet de
uitvoering van het werk worden begonnen.
Uitvoerig werden de verrichte werkzaam-,
heden besproken en de hoofdingenieur
vertelde o.m. boe tijdens de uitvoering
herhaald dijk erneiige verzakkingen van
de nieuwe boezemkade werden geconsta
teerd Het. beeft groote zorgen geétsch:,
om deze kade ten slotte op het daarvoor
vifigestelde proltel te brengen.
De grondwerken werden uitgevoerd door
de aaonetnerc van Meekaren, te Huido-
konen. In 1621 volgde de aanbesteding van
de eigenlijke wegeer/, eg ging met de daar
in ge!efn bruggen. Deze werken werden
aangenomen door den beer W. A. vart
Zuilen te Groningen, met uitzondering van
hei ijzerwerk van de bruggen en de hou
ten brugdekken, die werden uitgevoerd
door de N.V. K!oc« en Zonen'6 werk
plaatsen te Kinderdijk.
De bruggen zijn berekend op een belas-
ling van twee aaneengesloten rijen wa
gen?, die elk 14000 K.G. wegen, omgeven
door menscheugedrang. Ook za! een stoom
wals van 20 ton gewicht veilig over de
bruggen kunnen rijden.
De totale uitgaven voor deze werken
kunnen gesteld worden op f 620.000, waar
van rond f 150,000 voor grondaankoop en
onteigening.
Dat deze kosten ten slotte eenige malen
hooger zijn dan de aanvamkelijke raming
f 140.000, moet niet alleen daaraan toe
geschreven worden, dat deze raming ge
grond was op de prijzen van 1912 en aat
daarentegen de onteigening en een deel
van de uitvoering in de duurste jaren
vielen, maar ook daaraan, dai de wegom-
legging ten e'otie veel ruimer is aangelegd
aan zij ir. 1912 was ontworpen en de brug
gen op veel zwaarder wagens mcesien
worden berekend, dan toen noodig werd
geacht.
Spreker dankte ai'.en, die hadden med©
gewerk*. aan he: totaand komen van deze
brug. rn hei bijzonder de technische amb
tenaren van den Rijkswaterstaat O. Lofvers
a J. Th. Koremazi.
Vervolgens beeprak de heer van Vooref
Vader nog in het kort de geheele wegver-
breeding (usschen Amsterdam en Haar
lem. Thans wordt gewerkt aan de ver
breeding van de aardebaan Halfweg—
Haarlem. Spreker hoopte dat dit werk het
volgend voorjaar gereed zal komen. Dan
kunnen de tegels voor het rijwielpad ge
legd worden.
De bruggen lusschen Halfweg en Haar-
m moeten vernieuwd en verbreed wor
den; het laatst ie de iLiedebrug aan de
beurt, misschien in 1927 of 1928. De brug
gen zullen waarschijnlijk van gewapend
iton worden gemaakt.
Aan den kant naar Amsterdam moet de
R.K. kerk worden opgeruimd en spreker
wilde trachten, daarvoor nog een post op
de begrooting 1925 te doen plaatsen. Drie
jaar later z »u dar. met het werk begonnen
kunnen warden. Reeds wordt gewerkt aan
de verbreeding iueschen Halfweg en Am
sterdam en nog dit jaar hoop: men ge
reed te koenen tot de molen bij den Os-
aorpc/poider. Het volgend jaar zal dan het
stuk tc; Sloterdijk volgen. Spreker wees er
nog up dat he: geaephakeerde .«uk een
proefneming :s; de weg zakt steeds nacr
kant en hel is le vreezen, dat het as
phalt zal scheuren.
Reod6 is aanbesieed het aanplempings-
werk in de Amsterdamsche vaart
aan de Noordzijde van Halfweg. De Am
sterdamsche vaart zal gedeeltelijk, tot de
school, voor den weg plaats moeten ma
ken. Het aanplempingswerk aan de Oost
zijde za! het volgend jaar worden aanbe-
steed.
Ook in verband met de verplaatsing van
de tramrails zal het verbreedingswerk tue-
schen Halfweg en Haarlem nog wel eeni-
gen tijd duren.
Maar in 1929 kan het werk voltooid zijn.
Te half jier gingen alle aanwezigen naar
buiten waar hef. muziekcorps „Eensgezind,
heid" wachtte. En in optocht ging 't toen
naar de brug, waar reeds honderden rnen-
schen waren. De marechaussee, de rijks-
veldwacht en de gemeentepolitie hadden
uitgebreide maatregelen genomen voor de
veiligheid van 't verkeer, dat juist nu nog
even gevaarlijk was.
Precies kwart voor vier kwant de stoet
op de brug en Saartje. bet oudste doch
tertje van den heer Van Voorst Vader
knipte hei witre lint door d3l midden over
de brug gespannen was. De hoofdinge
nieur verklaarde de brug nu open voor
het verkeer, waarna de burgemeester hem
gelukwensen te en de hoop uitsprak, dat
ook het andere werk spoedig gereed mocht
komen.
Dan zullen wo U eens kunnen noemen
„De kampioen voor de wegverbetering".
zei epreker.
Nog eens wees de heer Simons op het
belang van deze brug.
Namens het gemeentebestuur bood het
nichtje van den burgemeester, Ann ie Si
mons, den hoofdingenieur een prachtig
bloemstuk aatn van enormen omvang, voor.
stellende de nieuwe brug.
De hoofdingenieur dankte voor de hulde
en alle genoodigden gingen naar café-res
taurant Cornelisson, waar door het ge
meentebestuur de thee werd aangeboden.
„Eensgezindheid" gaf hier een concert.
Om 10 voor 4 rolden de eerste zware
vrachtwagens en luxe auto's over de brug
Het was een groote dag voor Halfweg.
CURSUS PSYCHO-SYNTHESE.
Morgen, Dinsdagavond zal de heer B.
van der Meer uit Amsterdam een cursus
Psycho-Synthese aanvangen over „Licht
op het Pad'. De cursus, die uit 10 we-
Relijksche voordrachten bestaat, zal ge
houden worden in het Remons'ranten-
huis.
UIT EEN BOOM GEVALLEN.
Zaterdagmorgen omstreeks 10 uur was
de 67-jarige tuinman H. K. wonende in
de Barbarossesiraat op het terrein van
de Margarinefabriek aan den Spaarndam
menveg. bezig takken uit een boom te
zagen. Doordat Lij zijn evenwicht ver
loor viel hii van een hoogte van 7 AL
neer. De val werd echter gebroken door
een stak waardoor de man geen verder
letsel bekwam.
Eenige schrammen op het gelaat, wer
den ter plaatse verbonden. De man kon
zijn werk hervatten.
