HAARLES'S DAGBLAD
FLITSEN
MAANDAG 19 OCT. 1925
TWEEDE BLAD
DE LEPRALIJDERS IN SURINAME
Wat een oud-gouverneur van SurinSme daarover zegt
Oud-Directeur ZichaichU
eenige patiënt
ln verband nid de op Zaterdag 24 de
zer in den Stadsschouwburg te houden
lie.'dcdigheidsavoikl, ten bate van d;
Lcpralijïers in Suriname, georeimseerd
door de Ver-enig.'ng Oost ei: Wes, h er
«er stede, scferijlt cr.s de beer G
Staa oud gouverneur .au Suriname, het
volgende:
VAanneer gij eenmaal uw oog voor
(foed siuit, <T?n lcgl then u n den k-ie-
en schoot der aarde en deVt uw lijk
kist en graf ntct bloemen; wat onder
den grond met u geschied'!, daarover
sprrifct men niet.... liet zelfde proces,
waaraan in de «arde de gesN.rvene is
blooigcsteld, dat werkt aan en in den
armen 'ijder aan melaatschhcid, reeds
bij arin teven.
Aldus do piinlijk juiste omschrijving,
die wi;!en de Ieeraar-J:r2cteur van net
melaatschetj-asvl Bethesda in Suriname,
Dr. \Xeiss. gal van het vrecsehjfc karak
ter der lep: a. die ontzettende ziekte,
welke door haar afgrijzenwekkend aan
zien meer dan eenige andere krankheid
met bijzondere aandacht werd waarge
nomen, reeds in de oudste tijden; der
mate dat wij in de mozaische wetten
uitvoerige voorschriften aantreden met
betrekking tot de ..plage' der melsat'sch
heid. Het waren wat wij nu zou
den noemen „ontsmettings- en afzoode-
ringsvoorschriftendoch bovenal wer
den zij lehecrscht door vrees en af
schuw en het wezen der afzondering
was. uitwijzing, verwerping uit de ge
meenschap, buiten de legerplaats. De ge
dachte aan verzorging en barmhartig
heid ten aanzien van inelaatschen vin
den wij eerst in het nieuwe Testament
naar voren gcbrachL Het heeft nog
eeuwen ged turd voor die gedachte in
gang vond; ja zells heden ten dage zijn
er neg volken en stammen, die hunr.e
arme me'aaische grnooten wreediardig
uitstooien en ellendig laten vergaan.
Maar het machtige bevel der liefde is
ten slotte aangenomen en hedt gezege
vierd in harten van toegewijden. die
zich zelvcn gegeven hebben aan de ver
zorging van inelaatschen.
In ons Suriname is de meloatschheid
ingvvoerJ net de negerslaven. In den
donkeren tijd der slavernij was er van
verzorging cog geen sprake. Het is
bekend, dat .epreuze slaven op de markt
getracht werden. De gestichten Voor
zorg aa isdc Saramassa (1790) en Baiavia
aan de Coppename (1923) waren niet an
ders dan „bergplaatsen". Een groote
verandering ten gunste trad in, toen het
Gouvernementsgesticht groote Chatillon
aan de Suriname (1897), de Roomsch-Ka
thoiieke instelling dc St. Gerardns Ma-
jeh'-stichting te Paramaribo (1895) cn
het gest eh» Bethesda van de Protestant-
sch» vereemging tot verpleging van le
pra iiders (1890) tot stand kwamen.
Het is ir. Suriname aan melaatscWfen
verboden, zich in het openbaar te ver-
toonen. De verdachte, die in het open
baar wordt aangetrollen, wordt voor
een medische commissie gebracht en.
indien hii besmet bevonden wordt af
gezonderd 'o het gesticht ziiner keuze.
In die gestichten wordt alles gedaan
wat mogelijk is om het droeve leven van
de zieken zooveel maar mogelijk is
ecnigsz ns Ie verzachten en te veraange
namen De zieken hebben het daar onge
twijfeld veel en veel beter dan in hunne
e-gen woningen, zij. voor het daglicht
verbergen, hunne eentonige dagen s'ij-
ten, trcesta'. in den allerpoversten uit
hoek van de armelijke huisjes en alleen
in den donkeren avond, wanneer er geen
gevaar dringt althans van het oplettend
oog der overheid, die in het belang der
gemeenschap wel moet waken tegen de
besmett g: kansen, die het vrij verkeer
van mc'aatschen zouden opleveren, even
de buiten'ucht kunnen ingaan ln de ge
stichten daarentegen, hoe wordt hun le
ven er verhelderd! D-» nette kamers, de
I (ui:-en en de zorg, de liefdezorg, geeste-
jli,k cn liduaainlijk. loch zijn er velen die
ondanks de beperking van hunne vrij
heid van beweging, het leven buiten het
gcst.cht verkiezen, want zij weten dat
als zij eenmaal in een gesticht zijn op
genomen. de maatschappij voor goed
voor hen gesloten is. Aan het thuisblij
ven zijn. van maatschappelijk standpunt
gror tc bezwaren verbonden.
Uiteraard schuilt in de vrijheid, gevaar
voor verbreiding van de ziekte,
j Al is de wijze van besmetting nog niet
zuiver vastgesteld kunnen worden, het
lijdt geen twijfel dat lepra besmettelijk
j is cn de gestichten zijn althans in zoó-
iver orgai.en van bestrijding, dat daarin
de verbreiding kan worden tcgegaan.
En dan: brengen de «Slichten gene-
zing? Hoewel in 1874 de lepra bacil ont
dek! werd, is het nog niet mogelijk ge
bleken. op dat gegeven een genezings
methode ui' te werken. Wel zim in de
laatste jar^n praeparalen samengesteld
cn toegepast, die somwijlen het pro
ces tot sii.stand brachten en waarmede
in heel enkele gevallen vermoedelijke ge-
nezing is bereikt. Met bijzondere vlijt
wordt daarop thans in verschillende
landen op D-ïwai. in Nederlandsch-Fndië
cn ook in Suriname practisch voort ge
arbeid
Op de gsusche wereld zijn naar schat
ting drie mil.ïoen melaatschcn Het juiste
cijfer van Suriname is niet bekend. De
drie gestichten herbergen er te zamen
325 cn men mag rekenen, dat het ian-
tal verborgenen in de stad en de distric
ten grooter is Voor een bevolking van
130 000 zielen (boschnegers en in
dianen 'n begrepen) is hel totaal be
langrijk Doch. afgezien van het aantal,
hc' barre Ie:t is, dat zich in ons Suri
name tal van diep en diep ongelukkige
meusrhen be- inden, lijdende aar. dc al
lervreselijkste ziekten gedurende lange,
lange lijdenstijoen. En dit moet ons
vooral aangrijpen, wanneer wij denken
aan de kinderen cr.der hen (in dc ge
stichten een 80-tal), dje jongens en meis
jes. die op jeugdigen teeltijd aangetast
mis'ehien tot in hunne grijsheid toe a.
de pijnen en verschrikkingen, al hel na-
melooze leed moeten doormaken, voor
dat zii mogen ingaan in de stilte der uit
eindelijke rust. Bethesda bouwt nu haar
kinderhuis op het terrein der stichting,
met het doel om aan de kinderen te ge
ven wat der kinderen is. en met de hoop
rr achter, dat de voortschrijden Je medi
sche onderzoekingen er toe mogen lei
den dat deze zullen zien het wonder der
genezing, van ouden en jongen. Ee&e
hoop. waarin ongetwijfeld hartelijk ge
deeld worden door allen, mannen en
vrouwen, die daar g'.ids het dagelijksch
offer van nunne liefde brengen voor de
verzorging der arme zieken en door alle
gezonden ook hier in Nederland, dank
baar en barmhartig.
STAAL.
Oud-Gouverneur van Suriname.
TENTOONSTELLING VAN WERK
DOOR C. J. LAAN.
In zijn atelier aan den Saxenburger»
weg heeft de jonge schilder, wiens
nuum hierboven staat, „ecnlgo portret»
ten. studies cn tcckeningenopgc»
steld cn neergehangen, en vrienden cn
belangstellenden uïtgcnoodigd deze tc
komen bezichtigen, wij hebben hier tc
maken met een debuut van een twee»
cn»twintig»jarigc. die misschien nog niet
tot het brengen in de openbaarheid van
zijn werk gekomen zou zijn. als niet dc
alleszins verklaarbare lust had voorge»
/eten aan den intiemen kring der eigen
omgeving eens de resultaten ccner ern»
stig opgevatte schilderstudie te too»
1 nen. Want Laan is even ernstig als hij
bescheiden is cn alleen daardoor reeds
ccn witte raaf in het bosch der debutan
ten. die vaak nog jonger cn veel vaker
mindcr»wcl»ondcrlcgd ons met tentoon»
stellingen van eigen werk trachten ge»
lukkig temaken Hij is eeh leerling van
den ouderen Wenckebach cn zoo deze
van één zijner leerlingen plezier zal bc»
leven, dan zal het van den jongen Laan
wezen. Deze heeft naast ccn natuurlij»
ken aanleg cn wat wij ccn mooie tee»
kenhand noemen, een goed ontwik»
keiden smaak cn een kalmcn ijver om
technische moeilijkheden te overwin»
nen, die voor dc toekomst alle goeds
beloven. Niemand zal bij zulk debuut
iets overweldigends verwachten, maar
ik kan wel zeggen dat ik met onver,
flauwd genoegen deze schilderijen, dit
studie» en tccKcnwerk bekeken heb. cn
aandachtig bekeken, omdat in schier al»
les dc sporen van liefdevolle studie
voorhanden zijn.
Als voltooiden arbeid staan er drie
portretten opgesteld. Eén stelt den
leermeester, L. W. R. Wenckebach,
voor. Goed is diens markante kop bc»
keken, goed van stofuitdrukking diens
kleeding gegeven en de achtergrond is
in fijne samenstemming met de figuur
gebracht. Op het tweede, ccn dames»
portret is dc fond minder transparent
en meer ccn cchtc stillevcn»achtergrond
gebleven, als is dc kleur niet onaangc»
naam. Doch in dc pcinturc van den
kop vallen weer die sericusc qualiteiten
op waardoor onmiddellijk 't werk van
iemand die wat kent, tc onderscheiden
is van dat van iemand die er maar eens
met dc muts naar gooit. Met zwarte
kleedje dat tic dame draagt, de gele
sjav. 1. die zij losjes omgeslagen, over
dc kniccn laat afhangen, 2ijn uitnemend
van kleurwaarde tegenover elkaar gc«
zet. Dezelfde qualiteiten zijn in het der»
de portretstuk terug tc vinden, een
kniestuk, portret ccner oudere dame
met gevouwen handen. Een heel mooi
studietje naar ccn jong meisje in het
zwart, hangt aan den zijwond. Hoe be»
studcerd dit werk is blijkt uit een paar
stillevens, waarvan écn met gele peren
cn ccn bloemkool fijn doorwerkt en rijp
is. En uit dc menigte portrcttcekcnin»
gen die in het prachtig verlichte atelier
de wanden bedekken, treedt stuk voor
stuk de eenvoudige cmst van dezen
jongen schilder naar voren Het werk
deed mij vortdurend denken aan wat
Haverman in zijn jongen tijd maakte
Er lijkt mij wel ccnigc gelijke geaard»
heid tc bestaan in dc geestelijke con»
structics van dien ouderen en dezen
jongeren, l.aan is allerminst „modern"
hij is eer traditioneel, maar van de uit»
muntende soort die redeneert: eerst
goed kunnen schilderen en daarna, als
jc lust hebt, dc wereld hervormen.
Meestentijds beginnen dc artisten van
Laan's leeftijd met het laatste, cn wor»
den dan door het gewicht dier bezig»
heid verhindert het eerste tc lccren.
En tot nog iets tc bedenken gaf het
zien van Laan's werk mij aanleiding,
wat ccn goede mentor voor jongeren
van deze soort is Wenckebach! In het
werk van den jongere geen spoor van
diens preoccupaties; hoe laat hij hen
vrij en dompelt ze alleen cn onopzet»
tclijk in zijn eerbied voor wat he«
schaafd en gekund schilderwerk zijn
moet. I
J. II. DE BOIS. I
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 425
RADIOWEE
Je pikt een tcnor.solo op cn hoe»
wel je niet veel bewondering hebt
voor den tenor cn minder voor
zijn solo
wacht je alle coupletten geduldig
af. omdat je wilt weten, welk
station je te pakken hebt
en tenslotte is de solo dan toch
afgeloopen cn je hoort de beken»
de kuch van den aankondiger
die vertelt dat je juist gehoord I gezongen door den heer Zebe«|
hebt: „Misschien geef ik niets om I deus van Epscheutcn van het Ko»
mijn baby. als mijn baby niets I ninklijk Zangvogel-Quartet
geeft om haar pa"
rechtstreeks uitgezonden door....
(hier begint de stem van den
aankondiger tc verflauwen)
....het station (dc stem wordt nul (op dit moment stopt de alfnkon-
vrijwcl onhoorbaar) I digcr blijkbaar een hccte aardap»
j pel in zijn mond en houdt zijn
I hand op de microfoon)
waarna het geluid plotseling weer
prachtig duidelijk wordt bij de
aankondiging dat het volgende
nummerenz.
(Nadruk veriïoden).
Vr;u
Democr Jongeren
Organisatie
Vervolg Stadsnieuws
UITGAAN
Abonnementsconcert-
Het eerste abonnementsconcert der
Ho!l3ndschc Conccrtdirectic Dr. G dc
Koos. zal door het vermaarde Fran»
sche Poulct-kwartet gegeven worden op
Vrijdag 23 October n s. in den Stads»
schouwburg aan het Wilsonsplcin.
I Iet Poulet kwartet is reeds sedert
jaren ccn gaarne geziene gast op het
Hollandsche Concertpodium- Door hun
mccster'ijk spel. hun intense muzikali
teit. hebben zij dc harten der muziek»
liefhebbers stormenderhand veroverd.
De araeeling Haarlem van dc Vrij»
zinnig-Ccmocratische Jongeren Organi»
satic herdacht Zaterdagavond ha3r
twcc.»jarig bestaan. Ter gelegenheid
daarvan belegde zij c^n propaganda»
vi-rgadcring. waarvoor een der boven»
zalen van Café«Briiikmann op dc
Groote Markt was gehuurd. Deze zaal
bleek evenwel tc klein te zijn om het
aantal personen, dat deze vergadering
had willen bijwonen, te bevatten. On»
gevecr 120 kaart«aanvragers moesten
worden teleurgesteld. Dc zaal was
dan ook tot in dc uiterste hoeken ge»
heel gevuld.
Te acht uur opende dc voorzitter.
Mr. L. G. v a n D a m. de bijeenkomst
met een rede. waarbij hij cr allereerst
zijn blijdschap over uitsprak, dat er
zooveel belangstelling getoond was in
het tweejarig bestaan van deze organi»
satic. die op 19 October 1923 met on»
gevecr dertig leden was opgericht. In»
dertijd was besloten, om den stichting»
dag elk jaar tc herdenken. Daarom had
het bestuur gemeend, thans ter gele»
genhetd van het tweejarig bestaan een
propaganda»avond te moeten beleggen.
Mr. v. Dam riep allen aanwezigen een
hartelijk welkom toe, speciaal Mr. Dr.
A. M. Joekcs, lid van dc Tweede Ka»
mcr. die zich welwillend bereid had
verklaard, om dezen avond als spreker
op te treden, en het raadslid A. G.
Hoes, het adviscercnd lid der afdee»
ling. Spreker bracht een woord van
dank tot hen, die de aanwezigen eenige
uren aangenaam bezig zouden houden
cn uitte zijn verontschuldiging voor dc
te kleine zaal. ..Het bestuur had niet
gedacht" zei Mr. van Dam. „dat deze
jonge organisatie zich in tijd van twee
jaar zóó zou ontwikkelen. Hieruit blijkt
evenwel het besef, dat dc jongeren in
Haarlem niet los wcnschcn tc staan van
dc groote vraagstukken van den dag, in
het bijzonder de politieke en sociale
vraagstukken Ik hoop, dat velen zich
dezen avond als lid zullen opgeven,
maar wie alleen voor de festiviteiten
naar deze zaal gekomen zijn. moeten
zich niet aanmelden, want dat zal voor
hen ccn desillusie worden. Alleen zij.
dici algemeens ontwikkeling begceren,
zullen zich in deze organisatie thuis
gevoelen. Er moest evenwel ccn leef.
tijdsgrens'gesteld worden; deze is be»
panld van 17 tot 25 jaar. Door als lid
van deze organisatie toe tc treden, is
men echter niet gedwongen, reeds da»
delijk lid van dc politieke partij te
worden. De jongelui, die vrijzinnig zijn
cn democratisch voelen, zullen zoo
objectief mogelijk gevormd worden,
om aldus ccn juist inzicht in dc groote
vraagstukken tc verkrijgen. De Vrij»
/innig»Democratische Jeugd»Organisa»
tic is een van dc grootste cn belangrijk»
sic jeugd»organisatics in Haarlem ge»
Worden. NVelnu. deze avond is belegd,
om den band te versterken tusschcn dc
vrijzinnige jongeren in Haarlem".
Met een opwekking, om zich als lid
op tc geven, eindigde Mr. Van Dam zijn
met applaus heloonde rede.
Mej. Bep de Haan zong daarop, op
dc piano zeer verdienstelijk begeleid
door mcj. I. van Gcldcrcn. dc volgen»
dc liederen: „G'aro mio ben", van Gui»
do Papini; „Komt. o zonnc'" cn „Mij
spreekt dc blommc een tale", yan
Guido Gczcllc. Mej. De Haan, die over
een mooie en welluidende stem bc»
schikt, oogstte veel succes, vooral met
het laatste nummer. Zij werd tot eenige
toegiftjes genoopt; zeer guitig zong zij
on „De Vink".
Onder luid applaus werden aan beide
dames door Mr Van Dam fraaie bloe»
men overhandigd.
Eenige dames droegen dc fabel „De
krekel cn de mier" van La Fontaine
voor. Het was jammer, dat deze dames
zoo zacht spraken. Zij, die achteraan
zaten, konden cr bijna geen woord van
verstaan. Die werden evenwel ruim»
schoots schadeloos gesteld door mej.
Bep de Haan, die weer eenige mooie
liederen zong, o.a. „Avond" van Hen»
drik van Oord en het schalksche
„Maartje van Schalkwijk" van Richard
Hol.
Mr. Dr. A. M. Joekes trad ver»
volgens als spreker op over het onder»
werp: „De Vrcdesgedachtc". Hij bood
zijn excuus aan. dat hij de aanwezi»
gen een oogcnblikje met iets ernstigs
moest bezig houden. Toch verheugde
het hem. dat hij dezen avond over de
vrcdesgedachtc zou spreken, nu juist
I den dag te voren in Locarno een feit
van wcrcld'historische bctcckenis heeft
plaats gehad. Daar was namelijk dc
„Vrede van Locarno" tot stand geko»
men. Spreker vestigde cr de aandacht
op, dat sommige mcnschcn aan de vre»
desbeweging nog drie belemmeringen
in den weg legden, namelijk: 1. men
vindt haar tc slap; 2. zij zou geen gele»
genheid tot heldenmoed meer geven; 3.
zij is slechts ccn ideaal, dat in dc
praktijk niet verwezenlijkt kan wor»
den. De heer Joekes trachtte deze bc»
weringen achtereenvolgens te weerleg»
gen. Vooral dc mcening. dat er geen
gelegenheid voor heldenmoed meer zou
bestaan, bestreed hij. Ook in den
vrede kan die betoond worden; het
kost bijvoorbeeld vaak moed om in
sommige aangelegenheden voor zijn
mkening uit tc komen. „Gelukkig", zei
spreker, „zijn de tijden veranderd. Stel
je voor, dat de poorters van Haarlem
cn de dorpelingen van Heemstede,
Blocmcndaal cn Schoten elkaar met dc
wapenen tc lijf gingen, om op deze
wij/c het grensgeschil op tc lossen' Ook
het onderwijs moet voor de vredesgc»
dachtc meewerken. In plaats van oor»
logsgeschiedcnis moet er vrcdesgeschic»
denis komen. Alle volken moeten op
aarde kunnen wonen zonder elkander
tc beoorlogen. Daarvoor is ccn interna»
tionalc geest van verbroedering noodig.
Vrede moet de grond^lég zijn voor ccn
internationale samenleving. Niet door
dc overwinning van het cene volk óp
het andere kan ccn blijvende vrede ver
kregen worden. De drieledige vijand
militarisme, autocratie cn het recht van
den sterkste moet ten onder worden
gebracht, evenals het ongeloof en de
kwade wil. Zulk een landcn«organisa»
tie kan natuurlijk niet ineens verkre»
gen worden. Maar het begin: de Vol»
kenbond, is cr gelukkig. Deze vredes»
organisatie moet cr toe meewerken om
langzamerhand tc komen tot een neer»
leggen van dc wapenen. met deze
restrictie evenwel, dat een staat zóó»
dige kleurschakccringen. Ook dit ta»
bleau had veel succes.
De tweede- helft begon met het optre»
den van den heer J. Verwcy, den be»
kenden prestidigitateur. Op een zeer
geestige, aangename cn beschaafde
wijze heeft deze de aanwezigen met zijn
bewonderenswaardige goocheltoeren
ren half uurtje kostelijk bezig gehou»
den Hij cn zijn vrouw, die hem zeer
muzikaal op dc piano begeleidde, had»
den ccn welverdiend applaus in ont#
vangst te nemen.
Het laatste nummer van het program»
ma was de opvoering van het toonccl»
stukje: „Het Ministerie van Vrouwe»
lijkc Zaken", klucht in één bedrijf van
Johs, de Kanter. Met groote belang»
stelling cn steeds groeiend enthousias»
me werd dit alleraardigste speelstukje
gevolgd. Dc rollen, waarbij heel moei»
lijkc waren, zaten er alle prachtig in.
Het succes was dan ook overweldi»
gend. Na afloop moest wel tot vijf
maal toe „gehaald" worden. Namen
zullen we niet noemen. Alle medespe»
lenden bebbcn hun uiterste best ge»
daan.
Mr. Van Dam sprak nog een kort
slotwoord. Hij dankte nog eens alle
medewerkenden en deelde mede, dat
dertig personen zich als lid hadden
opgegeven.
Een gezellig bal sloot dezen goedge»
slaagden propaganda»avond.
GEVONDEN DIEREN EN VOOR»
WERPEN. Terug te bekomen bij:
B de Nooij. Linschotenstraat 22 zwart,
kinderwagenbnnd. T. v. Wateren, Pot»
gieterstraat 16, aardrijkskundeboek. Z.
v. d. Landen, Rustenburgerlaan 15,
broche, v. d. Pigge. Gierstraat 3, doosje
met oorknoppen. B. A. Botjer, Klever»
parkweg 84. étui met inhoud. J. Wa»
mers, Z. Brouwersstraat 10. dameshand»
schoen. Havenkantoor Koüdcnhorn, kin»
derjasje. P. v. d Putten, Vooruitgang»
straat 16. vloerkleed. J. Martin. Zuid
Polderstraat 101, kip. F. v. Waard, Am»
sterdamstraat 3 m. mondorgel. P. Bon»
derse, Romolcnstraat 44, kindermuts. J.
Christiaans. Spaarnwoudcrstr. 91, mes»
je. Molenaar. Waldeck Pyrmöntstraat 27
oorknopje. I Stcffens, Turfsteeg 2 rd.
portemonnaic met inhoud. A. v. d.
Burg. Kcnncmcrstraat 9 rood, portemon»
naie met inhoud. G Sybcsma. Staring»
dc handhavini?"straat 23. portemonnaic met inhoud.
Postkantoor. Plein, damcsparapluie. J.
van Es. Z.B. Spasme 130, portemonnaic
met inhoud Molenaar. Waldeck Pyr»
montstraat 29. portemonnaic met in»
jhoud. A. dc Goede. Koningstraat 44. rol
teckeninpen. Bcendcrs. Ornnichnnm»
veel weermacht
der orde in eigen land moet behouden,
als die zelf noodig oordeelt."
Met een uitvoerige beschouwing c
dc geschiedenis van den Volkenbond,
eindigde de heer Joekes zijn rede.
Mr. Van Dam betuigde hem onder teckcninqcn. C. Bcendcrs, Oranjeboom»
straat 54, ring met sleutels. E. de Boer,
Zocherstraat 8, schrocvndraaicr. A. de
Vries, Klein Heiligland 68 rd.. pakje ta»
hartelijk applaus zijn dunk voor deze
uiteenzetting.
Vóór de pauze werd het tableau
..Vrede en Kccht" voorgesteld. De heer
A. Fibbe zorgde hierbij voor de noo»
G. Kramer. Zomcrvaart
penhouder.
vul.
FEUILLETON
j)E LOTGEVALLEN VAN
EEN HOFDAME
Naar het Engeltch van
C. N. en A. M. WILLIAMSON
23)
Liefste Mademoiselle. Bijna was ik
niet meer in deze wereld geweest en
had jc geen brief meer gekregen. Als
ik niet was gered door maar ik doe
beter met het begin tc beginnen.
Je weet zeker nog wel, wat ik jc
schreef van mijn nicht Ada Wilbrabam
clic zoo op mij gelijkt, cn mij door
die gelijkenis haast in het verderf
stortte, door het te doen voorkomen,
dat ik aan ccn courantenman ccn
staatsgeheim had „verklapt dat ik
aan nc: hof had vernomen? Maar na»
tuurlijk w-eet je dat nog; omdat, of»
schoon die zaak al maanden is geleden
je 7.00 lief bent. nooit iets te verge»
ten dat mij betreft.
Nu. Ada W'ilbraham zou naar de ge»
vflngènis hebben moeten gaan. voor»
waf zij deed, denk ik: maar zij was zoo
zeer betrokken in zaken van mcnschcn
ver boven haar. dat het niet raadzaam
was er publiciteit aan te geven en
men haar liet ontsnappen. Ik had me»
delijdcn met haar in weerwil van dc
vrecselijke moeilijkheden. waarin zij
mij had gebracht, want ik geloofde
haar, toen zij zcidc. dat zij nooit had
bedoeld mij ccnig kwaad tc doen. Ik
handel zoo zeer naar opwellingen, dat
het gemakkelijk voor mij is. anderen te
vergeven, die onbedacht dwaasheden
doen cn er later berouw over hebben;
en daar ik dikwijls aan het meisje
dacht, schreef ik aan haar broer om tc
vragen of hij mij ook kon zeggen, wat
cr van haar geworden was.
Het was dc eerste* brief, dien ik
hem geschreven heb. sedert de lieve
Koningin mij verloste uit dc klauwen
der „Grimmics" cn cr werd besloten,
dat ik toch niet met hen behoefde tc
leven. Maar door Mr. Gregorc, don aar»
digen ouden zaakwaarnemer had ik gc>
tracht hun teleurstelling zoo veel ik
kon te verzachten. Hij wilde mij niet
toestaan hun zooveel geld aan te bic»
den als ik wcnschtc. maar ik heh hem
zoo lang geplaagd, tot ik Mr. cn Mrs.
W'ilbraham ten wissel voor tweehon»
derd pond mocht zenden. Dat moet
l.cn ccn beetje hebben getroost voor
hun teleurstelling. nu niet op het
Kaste»! Dnlmarrc tc wonen; en in elk
geval mocht Mr. Wilbraham wel dank»
haar genoeg zijn geweest, om mijn brief
vriendelijk te beantwoorden. Maar
neen! Er kwam een stijf briefje, zeg»
gcndc. dat hij lang geleden alle betrek»
kingen met zijn zuster Ada had afge»
broken en dat hij mij geenc inllchtin»
gen kon geven over haar verblijf»
plaats. Misschien als ik hem niet had
geschreven cn hem niet op de gedachte
had gebracht maar ik loop weer tc
ver vooruit.
Veertien dagen geleden waren wij te
Sandringham cn cr waren vele g.-.sten
gcnoo.iigd voor „.arte iachlparijen. ik
had een zware -.-erkoudneid opgedaan
cn ofschoon i!. _..nsi had, nad ('e Ko»
r.lngin mij daarvan vrijgesteld. Ik hield
nog steeds mijn kamer, toen er een
brief kwirn. zin mij y.adr. -erd in
ccn vreemde hand op neg al .-".echt
papier. Hoew.: ik was vc- .-bereid op
iets ongewoon», toen ik den brief
opende, wr» 'i verbaasd den naam
Ada Wiloraham" onder aan dc derde
bladzijde te lezrn
„Lieve Nicht', zoo begon de brief.
„Ik denk, dat uw vriendelijk hart mij
het kwaad :cft vergeven, dat ik n
bijt.a had i okkci d. en zoo niet vo!«
komen, toch zult ge bereid zijn tc ver»
geven, als ik u zeg. dat ik stervende
ben"
Mijn hart be on luid te kloppen, toen
ik zoover was geke men en het klopte
steeds luider, ioen ik doorlas. Dc >r' f
deelde mij mede. dit Ada werd veron»
dcrstcld '.ct land te hebben verlaten,
maar dat ze, als teringlijdster in het
lattste stadium, .o'ct in .inar eigen
land wilde sterven, als ze daartoe was
veroordeeld. Zij was uit Frankrijk te»
nggekomen met slechts- heel weinig
gild, en bevond zoih nu in dc kleine
woning van ie- vroegere -vriendin
een actrice, die met eer. gczc'schap een
rondreis deed en zc haar zoo long had
f gestaan.
„Als het bekend werdat ik ben
teruggekomen", zcide zij, „dan zou ik
gevangen ogenomen kunnen worden,
unt ik heb mijn woord moeten ge»
ven, niet naar Engeland terug tc keeren
anders zouden zc me niet vrij hebben
gelaten na dat gc\al van de courant
lx vertrouw nat ge het aan niemand
zult zeggen, waar ik ben. of dat ge
van mij hebt gehoord. Gc weet niet,
hoeveel kwaad het zou doen, als ge het
aan iemand, wie het ook mocht zijn,
mededeelde. Maar in naam van de
barmhartigheid on van uw gestorven
moeder, die de tweelingzuster was mij»
-.ier moeder, kom mij opzoeken. Ik heb
iets tc vrrtcllen. dat ik aan niemand
anders kan zeggen n ik fob gc.r, rus
ccr dat is gedaan. Ge zult dezen brief
Maa !ag ontvangen. Kom Dinsdag of
Woensdag in den namiddag tusschcn
drie en zes, dat ;s de tijd. dat ik mij
gewoonlijk het sterkst gevoel. Zenj
r. ij ccn telegr. m, wanneer ik mag 5o»
pen u te zien, maar niet aan mijn
naam, eenvoudig aan H Dorton, den
aam mijner vriendin, die mij hare wo»
ning op dc zesde verdieping tijdelijk
heeft afgestaan."
Vervolgens gaf zij haar adres op.
Ktndal Mansions Piralico; en dat was
dies. behalve nog een smeekbede om
hij haar te komen en het geheim te be»
ware.".
Natuurlijk kan men niet van mij ver»
wachten, dat ik veel weet van de En»
gclschc wetten, wel? Daarom kwam
het nooit bij mij op. te denken, dat
Ada's verklaring van de wijze, waar»
op zij Engeland had verlaten en' dc
noodzakelijkheid zich te verbergen,
toen zij in 't geheim terug was geko»
men, al bijzonder vreemd was. Het
was heel natuurlijk dat zij zich tot mij
wendde, nu zij ziek -n alleen was, daa>-
n&ar hardvochtige broeder niets met
haar te nu ken wille hebben. Ik hal
cnizettend veel meielijden met het
arme schepsel cn was des tc mrer be»
rcid haar te helpen, omdat ik haar iets
had tc ver even. Je begrijpt dat gevoe
nietwaar? Mcr. houdt zooveel meer
van de mcnschcn. als men hun iets heeft
vergeven, dan wanneer ze ons vergif,
ttnis hc. ,e&honken! Ik dacht, hoe
heerlijk het zou zijn, als ik haar leven
kon rodden. en besloot, dat ik haar ns
mijn bez>tk op mijn eiw kosten een
dokter zou zenden.
iJc moeilijkhciwas. hc.: ik weg zou
komen, zonder iemand mee te deelen,
waarheen ik ging. ik voelde m., zoo ge»
nicpig en achtcbaks: maar hield mij
voor dat ik overgevoelig was, daar het,
zelfs a's er geen andere reden v aren om
het niet _an mijn lieve gebiedster te
vertellen, voor de Koningin onaaqge»
r.aam moest zijn te weten, dat -a Wi!»
raliam in t geheim naar Engeland was
teruggekeerd.
Eindelijk besloot ik den volgenden dag
stil uit tc g n, wijl men iiaehl, dat
ik een rus.ie ur deed in mijn kamer.
1 verzont' ten t legram ~ct alleen de
woorden: „D'-sdag omstreeks vier
uur", een bo 'schap, wc! c .een be»
t'tkmis ko: h~ ben behalve v cr de
pers:: >ic het aangmg; cn dc-n .o!»
genden dag sloop ik het huis uit,
zonder dat iemand het bemerkte.
Het regende ccn beetje en de gure
oostenwind deed mij huiveren, nadat ik
dagenlang was opgesloten geweest. Ik
wist, dat het mijn v rkoudheid zou ver»
ergeren en dat ik geen recht had dat tc"
doen in mijn positie, die gedrchtc kwel»
dc mij ook nog. evenals de kans, dat
mijn afwezigheid ronder verlof zou
worden ontd.-k'. Toen ,n den tve -
zat en terugkeere i onmogeli.k was, be»
gon ik in t- titn, dat hc:_ ca u had
gedaan bedenkelijker was en en.sliger
gevolgen voor mij kon -ebben, dan'ik
eerst bad gedacht. Ik vrc, dat ik
weer te veel naar ren eerste opwelling
nnd gchandeh en voelde mij lichame»
lijk en geestelijk tamelijk ellendig.
(Wordt vervol cd).
