HAARLEM'S DAGBLAD
OVER DE GRONDBEGINSELEN
VAN ZAKEN DOEN
BUITENUNDSCH 0VER7ICHT
DONDERDAG 5 NOV. 1925
DERDE BLAD
Door HERBERT N CASSON
ZEVENDE GRONDBEGINSEL
^ring van productie verlaagt den kostenden prijs
Dit c
axioma bdicf; voornamelijk den
fabrikant. Het heeft betrekking op pro»
ductic, maar in vele gevallen ook op
verkoop cn distributie. Het beteeken:
in het algemeen, dat dc grootc weg de
goedkoopste is, dat de spoortaricven
minder zijn dien die van den duwwagcii,
dat fabrieksproductic goedkooper is
dan hand productie, dat het minder
kost om aan een klant een dozijn mes.,
sen dan één mes te verkoopen. In dit
axioma liggen allerlei soorten schijn»
bare uitzonderingen, wegens domheid
van den leider of wegens speciale voor»
waarden van den ondergeschikte, maar
het axioma behoudt niettemin zijn
waarde.
Dit axioma verklaart het gebruik van
moderne machines, het is de reden
waarom duizend pond sterling be»
6tccd wordt voor ccn enkelen smelt»
oven. hoe ongelooflijk dat klinken mag
voor wie de evolutie van productie nie^
hebben bestudeerd, toch is het waar.
dat ccn smeltoven van een milliocn
pond goud of koper goedkooper kan
produeeeren dan ccn oven van vijftig
pond. Staal bijv. is goedkooper dan
het ooit geweest is: arbeiders uit Pitts»
burg die f 24 per dag verdienen, kun»
nen staal goedkooper produeeeren dan
Romelnscho slaven deden: waarom?
Wegens het verschil in productie, moge
lijk gemaakt door wetenschap cn uit»
vindingen. Jk heb 50 ton ijzererts in
ccn spoorwagen zien laden in 5 minu»
ten door 2 mannen cn eeir jongen die
ccn reusachtig stoomapparaat hanteer»
den; moest dit met dc hand gebeuren,
dan zou men 1000 man noodig hebben,
die ieder elke minuut een schopvol in
den wagen wierpen. Ik heb ceh Bcssc»
roer converter 11) ton ijzer zien veran»
deren in staal in 10 minuten, ccn werk
dat in het oude Babylon of Carthago
een fabriekje 2 jaar of langer zou
hebben bezig gehouden. Eens heb ik in
ccn fabriek in Chicago een reeks machi»
nes -keltingschalmcn zien maken met
een snelheid van 56 milliocn per jaar.
Geen geldstuk is klein genoeg om in
zulk ccn geval den kostenden prijs per
schalm te noemen. Productie! Dit is
het grootc woord der fabricage. Dc
menschen die het eerst de waarde erva.i
begrepen werden meer dan rijk, zij
werden overstelpt met rijkdommen.
Rockefeller en Carnegie bijv. zijn bei»
den productic.mülioniiir. Carnegie zei»
dc: ..Ik heb altijd 2 1/2 milliocn uitgc»
geven om den kostenden prijs van rails
ccn kwartje per ton te verlagen". Dat
is het geheim van de milliocnen van
Carnegie. Meer machinerie, grootcr
productie, lager kostende prijs, grootcr
winsten. Wie dc productie trachten tc
beperken belemmeren dc industrie
erger nog. zij zijn dc vijanden der
mcnschhctd cn meer dan anderen ver»
antwoordelijk voor hoogc prijzen.
Een lagere kostende prijs, dat is altijd
zoo lang dc wereld bestaat, het ideaal
van alle ware producenten geweest. Het
is het motief der moderne fabricage, dc
rechtvaardiging van de hedendaags
sehc grootc fabrieken: de plaats om
prijzen tc verlagen is in dc fabriek, niet
in den winkcL
Het geheim van dc verwonderlijk
goedkoope prijzen in het stadsleven is
verhoogde productie. Een krant van 16
bladzijden voor ccn stuiver, ccn tram»
rit voor een dubbeltje, een bock van
60.000 woorden voor ccn daalder, een
horloge, gegarandeerd voor een jaar. derhoud.
Kopierecht voor Haarlem's Dagblad
Nadruk, geheel of gedeeltelijk, verboden.
voor drie gulden. Praat mij niet over
dc hoogc kosten vin levensonderhoud;
dat is ccn kinderachtige vergissing. Gij
■-'n ik ontvangen meer voor niets dan
C aesar ooit zag; alleen weelderig 1c»
ven is kostbaar en zelfs dat is goed»
koop, vergeleken met wat gij er voor
krijgt. Voor 25.— kunt gij ccn dag als
ren keizer leven in een groot hotel in
een wereldstad. Al 'deze goedkoopheid,
ai deze dcmoeratiscering van weelde»
righeid is ontstaan door verhooging
'•an productie. Hoe meer te producec»
ren in minder tijd dat is het doel
van icdcrcn waren man die den rijkdom
van zijn volk wil vergrooten. Ook van
hrt standpunt van verkoop is er veel te
zeggen over dit zevende grondbeginsel,
riet geeft ons ccn reden voor den groo»
t. n winkel cn bewijst ons dc dwaas»
beid der gedachte, dat een marskramer
goedkooper kan verkoopen dan ccn
grootc winkel. Zeker, dc marskramer
Heeft geringe uitgaven, maar ook een
kleinen omzet wij mogen zelfs ver»
der gaan en zeggen dat dit axioma dc
rechtvaardiging is van advertccrcn.
Het bewijst dat advertceren, wanneer
het goed gedaan wordt, den verkoop»
prijs van de goederen niet verhoogt.
Advertceren verhoogt dikwijls den ver»
koop zooveel, dat het een besparing is
cn geen uitgave. Met verhoogt den
verkoop, vermindert den kostenden
prijs, verlaagt den verkoopprijs en ver»
hoogt dc winst. Wie betaalt in zulk
ccn geval voor het advertceren? Nic»
rasntL Het betaalt zichzelf cn levert
bovendien winst op.
Maar dit gebeurt alleen als het ad»
vertccrcn goed gedaan wordt. Overal
waar het handwerk hlijft bestaan,
wordt hot werk slecht gedaan of zijn
de kosten hoog. Schilderijen cn beeld»
houwwerk blijven duur omdat de pro»
ductie zoo gering is: er bestaat maar
één exemplaar van. Wat dc fabricage
heeft gedaan voor de kunst, is een
groot aantal reproducties van meester»
sriikken vervaardigen: velen daarvan
zijn wonderlijk goed gedaan cn te koop
voor nietige prijzen. Wij hebben*heden
ten dage door dc gramofoon reproduc»
tics van het zingen van de grootste
Briand te Locarno een bijna algemeen
applaus hebben uitgelokt.
Het „Journal" ziet In deze omstan»
dighcid een interessante aanwijzing
voor de verdere ontwikkeling van den
politieken toestand. Anderzijds deelt
het blad mede, dat Pétain cn ccnigc ge»
matigde oud»ministers als Colrat en
Landry, die' hun vertrouwen in Pain»
levé hebben uitgesproken, uit Mille»
rands partij zullen treden en zich bij
het linksche cartel aansluiten.
Dc „Echo de Paris" cn dc „Figaro"
schrijven, dat zelden, een nieuwe re»
gccring zich in etn dergelijke dood»
schc atmosfeer aan de Kamer heeft
oorgesteld-
Het anti»cartelblad dc „Éclair", acht
het verbijsterend, te zien, hoe het ka»
binct ten slotte door zekere leden der
oppositie is gered.
De „Oeuvre" wijst er op. dut het re»
sultaat dc verwachtingen overtreft,
iiungczien de meest optimistische voor»
spelling aan Painlevé een meerderheid
van twintig stemmen gaf.
De „Mutin" schrijft, dat Painlevé,
door den socialisten hun onthouding te
verwijten, aangetoond heelt, dat het
Cartel opgehouden heelt te bestaan.
Het bind herinnert er aan, hoe vele ka»
bSncttcn na in den aanvang ccn kleine
meerderheid te hebben gehad, in leven
zijn gebleven, terwijl zoo vele andere
spoedig gevallen zijn, nu eerst den
leun van allen te hebben verkregen.
De Oostenrijksche
ambtenaren-
Na achttien uur onafgebroken onder»
handelen tusschen den OostcnrijKschcn
bondskanselier Ramck cn de vertegen»
woordigers der ambtcnarenorganisatics
s het gelukt de ambtenarenstaking in
Oostenrijk te voorkomen Inmiddels
A-as reeds bet stakingsparool, dat te»
gen hedenochtend 6 uur V-as uitgege»
ven. telegrafisch door de organisaties
ingetrokken.
De bijlcgging van het dreigend con»
fliet werd verkregen, doordien dc Oos»
tenrijksebe regeering zich bereid ver»
klaudc, 28 procent van de mnnndsah»
rissen op 1 Jan 1926 aan alle amhtena»
ren uit te keeren cn aan alle amhtena»
die zulks wenschen, nog vóór het
einde van 1925 een voorschot lot een
gelijk bedrag te verstrekken.
Dc regeering is er dus in geslaagd,
•an de ambtenaren 'een kleine conccs»
.ie tc verkrijgen, daar deze hun laat»
ten cisch van 30 procent inct 2 procent
tot 28 procent hebben verminderd.
Daartegenover heeft dc regeering ais
concessie de uitkcering met drie procent
tot 28 procent verhoogd.
Door deze oplossing is na veel span»
ning een zware zorg van dc bevolking
weggenomen- Men was vooral bevreesd
voor den ernstigen indruk, die ccn amh»
tcn.ircnstaking in het buitenland en
vooral tc Genève zou maken-
Do staking der bakkersgezellen duurt
averanderd voort. AUc bakkerswin»
kela zijn gesloten, waardoor men Wocns
dag tooneelen kreeg tc zien. die aan
den oorlogstijd herinnerden- Ook wor»
den reeds Woekerprijzen gevraagd, daar
menigeen een grootc hoeveelheid brood
zangers ter wereld, zoodat gij Caruso( he: ft ingeslagen en dit thans met woc»
zoo vaak als gij wilt uit een doos kunt
hooren. Dit alles is een illustratie hoe
verhoogde productie dc zaken goed»
koop maakt; gij ziet. dat gchcclc boe»
ken over dit zevende axioma kunnen
worden geschreven: het is één van dc
hoofdbeginselen vun onze industriccle
cn handclshcschnving. Menige dwaze
poging zou niet zijn gedaan, wanneer
men dit axioma hud gekend en begre»
pen.
Als ik een fabrikant was of een pro»
-Juccnt op ccn of andere wijze in dc
industrie, cn mijh zoons opleidde om
mijn voetstappen te volgen, dan zou ik
hen iederen morgen na het ontbijt op
cpn rij zetten cn tot hen zeggen: „Nu
jongens, wat is het motto voor van»
daag?" cn dan zouden zij in koor ant»
woorden: Verhoogde productie ver»
'aagt 'J' !vstenden prijs".
MERCURIUS.
11.1 ,i Lm';. Dagblad van Zaterdag
7 November zal het negende artikel in
deze reeks verschijnen onder den titel:
dc gezamenlijke kosten zijn gelijk aan
kostenden prijs plus die van on»
Het werk voor den vrede
De politieke toestand in Frankrijk
De arbeidsconflicten' in Oostenrijk
Frankrijk en Syrië
Het werk voor den
vrede.
In verband met de onderrcckcning
van het Verdrag van Locarno op 1 Do
ccmbcr as tc Londen, zal. naar gemeld
wordt. Frankrijk de leiding nemen bij
dc voorbereidingen voor dc besprekin»
gen, welke in begin van het volgend
jaar tc Genève. onder de auspiciën van
den Volkenbond gehouden zullen wor»
den, betreffende de beperking der bc»
wapeningen en de bijccnrocping eencr
ontwapeningsconferentie.
Gezegd wordt, dat dc Franschc re»
gecring een ontwerp»voorstel in handen
heeft gesteld van dc militaire commis»
sic van den Volkenbond. Dit voorstel
bevat de volgende punten:
1. Bestudccring van de militaire, cco»
romische cn andere toestanden vnn
ieder land: Dit beteckcnt, dut Frank»
rijk bereid is, de controle van alle
strijdkrachten op tc dragen aan den
Volkenbond.
2. Bestudccring van dc positie der
verschillende landen, met het recht, aan
tc wijzen, hoe dc resp .strijdkrachten
met elkaar in overeenstemming kunnen
worden gebracht, ten einde een plotse»
Ungcn aanval te voorkomen.
3. Aanvaarding van het principe, dat
geen staat een grooterc macht zal hand
hnven, welke bij schending van het
pact in liet veld zou kunnen worden
gebracht. Dit beteckcnt, dat Frankrijk
bereid >s zijn eigen strijdkrachten op
giond van een Volkenbondsbcslissing
tc beperken.
4. Vóór 1 Februari 1926 moet een
beslissing worden genomen. Dit wijst
ct op. dat Frankrijk gaarne een onmid»
aellijkc bewapeningsbeperking zal
Dc actieve stappen tot het bijeenroe»
pen van een conferentie zijn, hangende
oc onderteekening der verdragen van
Locamo. opgeschort. Zoodra de namen
op papier staan, zal tot bijccnrocping
worden overgegaan. Het is waarschijn»
lijk, dat deze conferentie in het begin
van Januari zal worden gehouden.
Uit Frankrijk.
Painlevé blijft. Zijn verder ministe»
riccl bestaan hangt af van de ontvangst
zijner financieele ontwerpen, die nu
het eerst nun dc orde komen en waar»
door dc meerderheid, waarover hij bc»
schikt, juister bepaald zal worden. Na
dc telling bleek deze slechts 221 tegen
189 bij 161 onthoudingen. Behalve dc
dtïc burgerlijke groepen van het cartel
heeft ccn tiental Ccntrumlcdcn voorge»
stemd, onder wie twee oud»ministers
van Poincaré, namelijk Petroequer en
Colrat: voorts Landry en Carnot. die
daarvoor van hun vrienden heftige ver»
wijten moesten hooren. Onthouden heb
ben zich honderd socialisten cn zestig
ccntrumslcdcn.
Terwijl de oppositie»bladen van oor»
deel zijn. dat dc meerderheid voor het
ministerie zeer wankel is. verklaren dc
Cartelbladen. dat Painlevé met een
hechte linksche meerderheid zal regec»
ren. Alleen constatceren, dat de passa»
ges uit de regecringsverklaring betref»
fendc dc door Lyautey en Pétain be»
kcrwinst van de hand doet-
De banketbakkerijen hadden het door
dc sluiting der bakkerswinkels zeer
druk, daar thans veelal voor het ont»
bijt en de koffie gebak wordt gekocht-
Indien de staking der bakkersgezellen
evenwel van langeren duur mocht zijn,
:ullen ook de bankctbakkersgczcllcn
:ich daarbij aansluiten.
De opsfand In Syrië.
Dc „Matin" constateert niet zonder
ironie dat generaal Sarrail voor het
ccr$t sedert lange maanden een daad
van gehoorzaamheid heeft verricht,
door het bevel der regeering tc Parijs
om aanstonds terag te keeren ten cin»
dc rapport uit te brengen, na tc komen
ïar deze daad, zoo meent het blad,
niet voldoende om andere daden te
doen vergeten cn dc terugroeping van
Sarrail zou geen einde mogen maken
«en het proces, hetwelk de openbare
mccning het recht om tegen hem in te
spannen wegens zijn betreurenswaard!»
ge houding. Ernstige beschuldigingen
zijn tegen hem ingebracht: hij hcctt ccn
land in vuur en vlam gezet, dat tot dus
:cr rustig was: hij heeft een geheel
■olk tegen Frankrijk opgezet; hij heeft
dc internationale regelen geschonden,
welke Frankrijk, gelijk eiken manda»
taris, heilig dienden tc zijn; hij heeft
direct of indirect den dood van ver»
schcidcne duizenden Franschcn cn in»
landsche soldaten veroorzaakt. Hier»
omtrent dient hij bij zijn terugkeer uit»
sluitsel te geven. Een scheepskapitein,
die zijn schip verliest, wordt voor het
gerecht gedaagd. Zou dan ccn generaal,
chc een maandaatgebied verliest, vrij»
gesteld worden van het geven van re»
kcnschap?
Ter zake van de op 18 October j.l. in
Damascus plaats gehad hebbende on lus»
ten heeft het Fransche ministerie van
Buitcnlandsche Zaken, thans het vol»
gende communiqué gepubliceerd:
In den loop van den morgen drongen
twee henden, die in dc omstreken van
Damascus opereerden, de inboorlin»
genwijken der stad, Sjag Oer en Mcidan
binnen, waar zij alras de Syrische poli»
tie en gendarmerie overmanden. Zij
profiteerden hierbij van de omstandig»
hcid dat de colonne van generaal Ga»
mclin in een anderen sector .door een
opstandige beweging werd bezig ge.
kouden.
Alle verdachte elementen in genoenv
dc wijken voegden uit plunderzucht
zioh bij dc benden cn trachtten naar de
andere wijken op tc rukken. Ten einde
aan de oproerigen schrik aan tc jagen,
liet dc commandant acht kanonschoten
afvürcn; hierdoor begonnen de opstan»
delingen te aarzelen, waarvan de com»
mandant gebruik maakte, om rondom
dc Europeeschc wijken versperringen
aan tc brengen. In den morgen van 19
October heropenden de opstandelingen
het vuur en werd door hen vergeefs
getracht de andere wijken binnen te
dringen. Daar de commandant het met
het oog op de grootc numerieke over»
macht der tegenstanders raadzaam
achtte een gevecht van man tegen
man te vermijden, liet hij met ruime
tusschcnpoozen een zeker aantal gra»
naton afvuren op de inboorlingcitwij»
ken, waar samenscholingen waren ge»
signalecrd. In den morgen van 20 Öc»
tobcr boden de opstandelingen hun on»
denverping aan. 's Middags was de rust
hersteld.
De maatregelen welke genomen zijn
diensten en het werk van tot demping van den opstand zgn zeer
AHMED MIRZA
RIZA KHAN
De »jah van Ferzië, Ahmed Mirza, is onttroond.
Zijn vroegere eerste minister heeft daar voor ge
zorgd. Veel spijt moet de Sjah er niet van hebben,
dat hem dit overkomen is. Nog niet zoo heel lang
geleden vertofede hy in Europa en het kostte heel
wat moeite, hem te bewegen, naar Perzië terug te
den Sjah liet onttroonen
e kunnen bestijgen. Riza Khan
men als. - staljongen
gematigd geweest in vergelijking mht
de belangrijkheid der beweging.
Geen enkele Europeeschc burger is
gewond of gedood. Dc Fransche troe»
pen hadden twaalf dooden, van wie drie
Franschcn, cn ongeveer dertig gewon»
den. van wie twee Franschcn. De jobel»
len, die een vijftigtal Armeniërs hadden
vermoord en twee Tripolitancn, hadden
tweehonderd dooden.
De schade is beperkt tot df inboor»
lingenwijken, waar cchtcr geen enkel
Arabisch gebouw, met historische of
kunstwaarde, getroffen is. Het Azm»pa»
leis is onbeschadigd, met uitzondering
van een onlangs nangebouwd.cn vleu»
gel. In dc Joodsohc wijk is één huis
verwoest cn zijn ccn tv .nrigtal door
granaatvuur beschadigd. Voorts zijn
een aantal woningen van inboorlingen
beschadigd, als gevolg van een uitgc»
broken brand.
Verspreid Nieuws
DE ENGELSCHE COMMUNISTEN-
De eenigen tijd geleden gcarresteer»
dc communisten zijn, naar uit Londen
wordt gemeld, na verhoor. Woensdag,
onder borgstelling, in vrijheid gesteld-
OPLEVING IN HET BRITSCHE
BEDRIJFSLEVEN-.
Deskundigen van het Engclsche Mi»
nisteric van Handel en van het Depar»
tement voor den overzce^ihen handel
nemen een optimistisch standpunt in ten
opzichte van dc handclsvooruitzichten
in Engeland- Zij verklaren dat een or<
der uit OosuAfrika ter waarde van 6
miliioen pond sterling, welke zal wor»
den uitgevoerd door Britsche ingenieurs
en het plan tot clcctrificatic van den
spoorweg bij Bombay, dat 5 miliioen
kost, en waarvoor eveneens Britsche
firma's op electro»tcchnisch gebied con»
tracten hebben gesloten, slechts twee
van dc laatste aanwijzingen zijn betref»
fende gunstiger vooruitzichten. Voorts
wijzen zij cr op dat dc tin=industrie in
Zuid»Wales en dc industrieën van
Sheffield aanmerkelijk zijn vooruttge»
gaan, terwijl ook de vooruitzichten van
de katoen-industrie in Lancashire gun»
stig zijn. Men gelooft dat Sn het Engel»
sehe bedrijfsleven een langzame verbc»
tering is ingetreden, welke zich verder
zal ontwikkelen en dat 'net Verdrag
van Locamo hierin ccn belangrijk aan»
deel zal nemen.
DE STRIJD IN MAROKKO.
Het bekende Engelsche Lagerhuislid
Commander Kcnworthy heeft het dc»
zcr dagen voor de Riffijncn opgenomen
in ccn rede, welke lnj tc Lopden heeft
gehouden. Engeland dient niet tc ver»
geten, zoo zcidc hij, dat de Riffijnen
gedurende den oorlog zijn vrienden wa»
ren. Hij herinnerde er aan dat in 1917
toen de lcvcnsmiddelentoevoer naar
Gibraltar (waar Kcnworthy bij den ge»
neralen staf was verbonden) van Span»
je moeilijk werd, dc Riffijnen aanbo»
den Gibraltar van levensmiddelen tc
voorzien cn dit ook inderdaad van Ma»
rokko uit deden. De Riffijnen waren
eveneens behulpzaam bij het verschaf»
fen van inlichtingen over de Duitsche
duikbooten. Hij verklaarde dat de Rif»
fijnen niet slechts voor hun onafhanke»
lijkheid strijden, maar ook om hun volk
eenvoudig cn builen corruptie te hou»
den. Zij hebben gezien wat cr elders
onder den invloed van andere landen
is geschied. Abd cl Krim is een man,
die onder de grootc bevrijders in dc ge»
schiedenis voortleven zaL
DE DUTTSCH» NATION ALEN.
In de laatste dagen nemen de ge»
ruchten toe. dat dc Duitsch»Nationalen
toch nog op het laatste oogenblik zul»
len zwenken en er toe zullen overgaan,
hun leden als het verdrag in den Rijks»
dag in stemming wordt gebracht, vrfj
te laten.
Merkwaardig is, zegt de Tel,, in dit
verband de rede van den Duitsch»Na«
tionalen rijksdagafgevaardigde Quaatz
voor de „Vereinigte Vaterlandische
Verbande". Hij betoogde hierin onder
meer:
Van het standpunt van „Realpolitik"
is het Verdrag van Locarno een windei.
Ideëel is het echter van zeer groote
beteekenis voor d'c nationale verwach»
tingen .van Duitscliland. Indien ik mij
heb vergist cn de loyaliteit der gcal»
lieerden werkelijk zoo duidelijk tot
uiting komt, als dr. Luther gelooft, ben
ik de eerste, die den raad zal geven,
het verdrag te onderteckcncn. Maar
eerst moet ik de resultaten duidelijk
bewezen zien. Dc oplossing der crisis
s slechts op tweeërlei wijze mogelijk:
Of wel Luther's verwachtingen wor»
een inderdaad verwezenlijkt en dan
zullen wij allen n rechts cn links het
Verdrag van Locamo aannemen:
of deze verwachtingen blijken on»
juist te zijn geweest. Dan treedt Luther
en moet president Hindenburg be»
slisser
DE STRIJD IN CHINA.
De regeering zet, naar uit Peking
wordt gemeld, haar pogingen om de
strijdende partijen tot verzoening tc
brengen, voort-
De dagbladen melden, dat besloten
is om een speciale commisaris voor
den vrede tc benoemen, die tot taak zal
hebben Hsucbowfu en Pengfu tot den
wapenstilstand 'te bewegen.
Ondcrtusschen wordt een groote mi»
litaire beweging van de zijde der Mant»
sjocrijsche autoriteiten gemeld,
Vervolg Stadsnieuws
DE BETEEKENIS VAN HET
LIBERALE BEGINSEL.
Een lezing van
den heer Groenewout.
In Hotel den Hout, sprak Woensdag»
avond dc heer H. Groenewout, journa»
hst te Santpoort, voor de afdeeling
heemst ode van den Vrijheidsbond, over
bovengenoemd onderwerp.
Deze begon met te zeggen dat men
den Vrijheidsbond zoo graag voor dood
verklaart, maar dat deze zich nog
springlevend voelt. In de eerste plaats
omdat niemand bewijzen kan dat de
beginselen van de coalitie uit zullen
groeien boven het peil van het libera»
lismc van eenigc tientallen jaren. Nu
d:e liberale beginselen feitelijk gemeen»
goed zijn geworden, nemen wij evenmin
.reaotie tegen die beginselen waar. En
het wachten op het uitéén vallen van
oe coalitie is slechts een kwestie van
tijd. De Vrijheidsbond is dus het
nieuwe orgaan voor het nieuwe libe»
ralisme.
Nadat spreker had uiteengezet dat
het Liberalisme noodzakelijk is in Hol»
land, omdat het de talrijke stroomingen
in ons land, geestelijke vrijheid geeft,
behandelde hij de argumenten van de
scherpste tegenstanders van den Vrij»
hcidsbond: de SociaaleDcmocraten.
Daarbij nam h(j tot richtsnoer van
zijn argumentatie dc woorden van
I-resselhuys: „Begin cn einde van alle
bedrijfsleven moet een onverbreekbaic
koppeling vormen, van deskundige
vrije leiding en verantwoordelijkheid".
Spreker ontwikkelde deze gedachte en
zcidc verder: „Wij me en en dat de
Kiensch in zijn natuurlijken aanleg, als
duel slechts zich zeiven kent. In weer»
wil van alle verbetering en beschaving
is die eigenschap gebleven. Wel is he
s .-i.il besef grootcr geworden, ma.
Je stuwkracht van den arbeid is op on
zelf gericht en uit eigenbelang ontstaan.
Wat zou in de nieuwe sociaal democra»
tische maatschappij de prikkel tot zui»
nigheid, tot economischcn arbeid zijn'
Troelstra zei, dat bij dc arbeiders het
gevoel voor de gemeenschap moet wak»
kcr worden. Tegenover deze idee sta
ik zeer sceptisch, vervolgde spreker,
want hier deed men con beroep op een
aanleg die er bij de menschen niet is.
Nadat spreker een uitvoerige beschou»
w.rng had gehouden over den loonvorm
het stukloonin dc nieuwe S.«D.»
maatschappij, waarmede men volgens
spreker, eon toestand schept, die" als
twee druppels water gelijkt op den te»
gen woord" "t. werd gelegenheid gegeven
tot het stellen van vragen.
Te ongeveer 10 uur werd de bijeen,
komst gesloten.
GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij:
W. H. Harmse. Jan Steenstraat 21.
autoped: Jutten, Sophiastraat 67, arm»
bandje: J. Kok. Klarenbeckstraat 43,
R K. kerkboekje: G. H. IJseldijk, Kin»
derhuisvest 41rd. duif; Politiebureau
Smedestraat 16, deksel van een dames»
horloge: P. Rozenhart, Smedestraat 16,
bruine hond;, M. Vink, Duvenvoorde»
straat 7, hondonhalsband met penning;
S. G. Simon, Oosterstraat 50, Schoten,
zwart hondje Fauna; v. El, Lange Veer»
straat 26, langharige hond Fauna; Po»
litiebureau Smedestraat handschoen;
J. Hoenderdos, Gasthuisstraat 11, kap
van krnder=cape; Buis, Anthoniestraat
51 M, kousje en kinderschoentje; H.
Deen, Vooruitgangstraat 96. kap van
kinder»cape; Cohen, Vondelkan 32,
A'&rdenhou't, grijs hoedje; A. Vonk,
Kloosterstraat 3 zwart, maatstok; Ru»
don, Hooimarkt 13 (noodwoning) hee»
renportemonnaie m. inhoud; J. Buyting
Nagtzaamstraat 14, damesportemonnaie
met inhoud; H. Damiaans le Vooruit»
gangstraat 103, portemonnaie met in»
houd; J. Kluit. Wald. Pvrmontstraat 2
rood. rijwielbcl.mcrk; Politicbureau
Smedestraat. heerenrijwiel; J. v. Schaar,
Beercnstcynstraat 6. rijwielbelasting»
merk; Politiebureau Smedestraat heeren
rijwiel; Th. Vccnings, St. Anthonie»
steeg 13 a. rijwiclbelastingmerk; W.
Kroonsberg, Doelstraat 10, ringetje;
Politiebureau Smedestraat, tasch met
schriften enz. Kaarscladeveer, Spaame
10, ledig vat.
MUZIEK
EERSTE KAMERMUZIEKAVOND
VAN TOONKUNST.
Het Parijsche Trio-
Er was vroeger een triocombinatic,
bestaande uit de heeren Alfred Cortot,
Jacques Thibaud cn Pablo Casals, drie
sterren van eerste grootte aan het kun»
stcnaarsfirmament, welke combinatie
onder den naam van Het Parijsche Trio
lauweren oogstte. Of het de roem van
dit ensemble was, die zoovelen in hoog»
gespannen verwachting ter schouwburg»
zale had doen opgaan? Dan moeten cr
vele teleurgestelden geweest zijn, want
het Parijsche Trio dat Woensdagavond
optrad was niet het Parijsche Trio dat
ik boven noemdedat konden we met
gesloten oogen constateeren en of het
nu „het" Parijsche Trio, d- w. z. het
Trio der Trios uit Parijs was, meen ik
na dc eerste auditie vooralsnog te moeten
betwijfelen. Wat het drietal artisten.
Mevr. Marie Colin en de heeren Loui*s
Carainbat cn Ren. Chizalet, ten gc»
hoorc brachten verhief zich maar zelden
boven gemiddeld Amsterdamsch peil-
„Toonkunst" is tot dusverre met haar
trio»avonden niet zeer gelukkig ge»
weest- Verleden jaar het Spaansche
Trio. dat weinig meer dan correct
speelde, cn nu het Parijsche. dat het
niet eens tot correct spel kon brengen.
Of indispositie de ooazaak was kan ik
natuurlijk niet beoordeelen; er was van
hen een goede roep uitgegaan in ellf
geval maakte de pianiste meer fouten
dan men redelijkerwijze door de vin*
gers mocht zien, en niet alleen techni»
sche, doch ook in den vorm van ver»
keerd invallen. En toch behoorden de
uitgevoerde werken tot het klassieke
standaardrepertoire, dat iedere gcrou»
tineerdc ensomblc»speler hiaast uit 't
hoofd kent- In plaats van Betthovcn's
No. 5 werd zonder eenige aankondi»
ging No- 6 gespeeld. Op zich zelve was
deze wijziging gelukkig, want No- 5
hadden wc verleden jaar van dc Span»
jolen gehoord. Het gereserveerde in de
voordracht van Beethoven's kostelijk
werk, het gemis aan warmte in het eer»
stc, aan uitbundigheid in het slotdeel
mocht, evenals de onvolkomenheden in
techniek en eenheid, wellicht op reke*
ning van een „onvoorbereide wijziging
op verzoek" worden toegeschreven. En
inderdaad was de weergave van St.
Saens" op 18 in vele opzichten beter,
hoewel ook niet geheel af. Het is een
werk uit "s componisten jeugd, bijwijlen
gv cnaan Schumann's trio op- 110 (in 't
eerste deel) aan Mendelssohn's trio
op. 49 (in 't Andante) en aan Gade's
sonate op. 21 (in de finale) herinnerend,
maar overal geestig, frisch en van echt
Fransche doorzichtigheid. En dc ver»
tolking was niet zonder bekoring. Ook
in Schumann's op- 63 gaven zij goede
dingen, met name in dc eerste drie
doelen. In de finale wisten zij niet bo«
ven de ccnigszins logge schrijfwijze uit
te komen en zoo ging dit door zijn vele
herhalingen wat vermoeiende stuk ta»
melijk mat cn zonder climax voorbij.
De violist beschikt over een goeden
toon die van den cellist miste glans.
Het kwam mij voor dat het audito»
rium ook niet buitengewoon geboeid
was, tenminste het applaus was relatief
zeer matig. Ik ben benieuwd wat het
Trio volgende week in moderne Fran»
schc werken voor ..Kunst aan het Volk"
zal pracsteeren- Het heeft op dat ge»
bied een goede reputatie. We hopen
dat het die gestand zal doen.
P.S- In mijn verslag van gisteren Ko*
men een tweetal kleine onjuistheden
voor. die door schrijffouten mijnerzijds
veroorzaakt zijn 242 voor Atlantic
moet zijn 4—42, en 260 voor
Jumbo 460. De opmerkzame lezer
vergeve mij deze slips of the pen.
KAREL DE JONG.
KAMPERSTRAAT=VEREENIGING.
Naar wjj vernemen, wordt door bo*
vengenoemde vereeniging van 13 tot 20
November een winkelweek georgani»
seerd.
Dat deze veel kans van slagen- zal
hebben, is vrij zeker, daar reeds eer»
der door deze vereeniging een goedge»
slaagde winkelweek lis gehouden.
Vele priizen zijn beschikbaar gesteld
op verschillend gebied. Nadere bijzon»
dcrbcdcn worden nog bekend gemaakt.
HET BOEK VAN HORMON.
Men schrijft ons
Vrijdagavond zal in het gebouw
„Olympia" een lïchtbeeldenavond gege»
ven worden over de echtheid en onfeil»
baarheid van het „Boek van Hormon",
zijnde een gewijde historische geschie»
denis van dc vroegere bewoners van
Amerika vóór Cohambos dit land ont»
dekte.
