BÜITENLANDSCH OVERZICHT
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 23 JAN. 1926
De fin&ncieele toestand in Frankrijk
Het nieuwe Duitsche ministerie
Het conflict iusschen China en Sovjet-Rusland
Een spoorwegconflict in Engeland?
De Fransehe financiën.
Hot is nu definitief, dat dc Fransche
Kamer Maandag begint met de beban-
deling der financieelc voorstellen en dat
de regeering daarbij de vertrouwens»
vraag niet stellen zs\ Rorrwandelend ia
de couloirs cn zooveel mo2elljk pratend
met Kamerleden, ten einde hen reeds
bij voorbaat te bewerken, zooals z;jn ge»
vroonte is, heeft Briand dit uitdrukke
lijk verklaard.
Volgens zijn redencering is dc toe
stand volstrekt niet zoo vcrom.ustcnd
als men wei voorstelt, al blijft die cm»
siig- Eenerzijds is cr dz jaar slechts
één zware vervaldag, d-.c van zes mil
liard schatkistbons in Mei. die zeker
toch niet alle zullen worden opgcëischt.
Verder komen de belastingen, wat dc
laatste weken geweldig schot achter ge
zet wordt, zeer goed binnen- Er is dus
geen reden voor buitengewone onge
rustheid. betoogt Briand- Men kan
daarom het financicele probleem ge
heel behandelen als een technisch pro
bleem cn behoeft er geen politiek bij
te halen. Niettemin eikcnt hij dat cr
groote inspanning noodig is. vandaar de
regccringsvoorsteilen, welke hij met
kracht zal verdedigen, zonder echter
onhandelbaar te zijn op de qnderdee-
len. Als het geld cr maar komt. zegt
B iar.d. dat is de hoofdzaak.
L'it een en ander krijgt men den in
druk. aidus het Hbid-, dat cr tusschcn
Briand en Doumer op het oogenblik
een nauwe samenwerking bestaat.
Briand doet inschikkelijk cn zegtWij
hechten niet aan onze speciale oplos
sing en zullen alle plannen aanvaarden,
die waarlijk terstond geld opleveren
Dan komt echter Doumer en zegt met
nadruk tot de commissie Jullie plan
nen zijn geheel onvoldoende- I>.: stelt
Briand dan weer in staat om te zeggen
dat zijn* inschikkelijkheid slechts geldt
tegenover waarlijk afdoende oplossingen
cn dat die van de commissie niet als
zoodanig kunnen worden beschouwd.
Zoo riet men de strategie, waarmee de
premier zijn plannen hoopt binnen te
halen, zich reeds aftcckenen.
In gematigde kringen betreurt men
niettemin, dat Briand niet dadelijk dc
vertrouwensvraag stelt, omdat men
meent, dat hij dan reeds terstond de
plannen er door halen zou. Romier be
toogt in de „Figaro", dit de Kamerle
den. die altijd het land hebben om nieu
we belastingen te voteeren, dit slechts
zullen doen onder den dwang der
quaestie van vertrouwen, die ccn ex
cuus vormt tegenover hun kiezers- Men
vindt het dus rechts algemeen tijdver
lies eerst den Senaat te hulp te roepen
om dan de regeeringsoccwerpen cr
door te drijven en meent. dat dit uit-
Jtei den franc niet ten goede komen
zai.
Intusschcn is het evenwicht der plan.
nen. die dc commissie van financiën
tegenover die van de ngcering ge
steld heeft, reeds verbreken d->ordat
de commissie voor burgerlijke wetgc*
ving het denkbeeld hc-.ft verworpen
om den Staat als erfgenaam te doen
optreden bij erfenissen ::i rechte I:jn en
tusschcn broers en zusters, terwijl het
tommissie inzake de mijnwetgeving
bezwaar maakte tegen dc voorgestelde
rechten op vloeibare brandstoffen, aan
gezien in de beide commission het
cartel de meerderheid heeft. Men acht
dit een aanwijzing dat dc plannen der
commissie van financiën volstrekt geen
Rans van slagen hebben- Maar dit wil
niet zcfgjen, dat daaiom oe regeerlngs-
plannen wel aangenomen zullen worden
zonder den dwang der vertrouwens
vraag. Daarom vreezen velen dat het
kamende debat vooral een negatieven
uitslag hebben zal als cr geen dwang
bijkomt cn dat dan volstrek: geen in
grijpende maatregelen zullen worden
gestemd-
Het Duitsche
Kabinet.
N-j de democratische partij met met
minder dan drie vertegenwoordigers
:n het Duitsche rijksbestuur haar in
trede heeft gedaan. :s het wellicht niet
overbodig iets naders omtrent de per»
s;>onlijkheid der twee nieuwe ministers
Kliilz cn Rcinhold mee te deeien. De
derde, de democratische rijksweer-
minister Gessier is geen onbekende.
Het „Berl. Tag." herinnert eraan, dat
de minister van hinnenlandscne zaken,
dr. Kiilz. een man van 31 jaar, «inds
1923 burgemeester van Dresden is en
zijn carrière gemaakt heeft in het ge
meentelijk beheer. In 1909 word hü door
Koloniën naar Duitsch Z.»W. Afrika
gezonden, waar hij gedurende twee
jaar het zelfbestuur der gemeenten ge
organiseerd heeft.
Dc beer Külz, die als reserve-officier
den heelen oorlog op het westfront heeft
meegemaakt, werd door dc Franschen
en Belgen op de lijst der oorlogsmisda-
digers gezet cn bij verstek ter dood
veroordeeld.
Sinds 1919 behoort hij tot de demo
cratische rijksdagfractie. gedurende
twintig jaar was hij president van de
Oost-Saksische afdecling van de Demo
cratische partij.
Toen in 1923 de rijksregeering optrad
tegen de communistisch-soc. regeering
:n Saksen en Strcsemann zijn partijge
noot Heinze als rijkscommissaris naar
Dresden zond eri Hein re daar „r.oga!
porselein" brak. begaven de democrati
sche leiders Külz cn Fischer zich ijlings
daarheen om in den kortstmcgclijken
tijd met de soc. partij een dragelijke re-
geermg samen te stellen. In die dagen
constateert het Berk Tag.", heeft Külz
als vrijwillig rijkscommissaris het rijk
en Saksen een grooten dienst bewezen.
De rijksminister van financiën, dr.
Rcrnhold, is de benjamin van de rijks
regeering. Hij werd in '87 in Dresden
geboren. Reeds op 24>jarigen leeftijd
was hij president van den raad van toe
zicht van een groote papierfabriek. Met
den democraat Junck gaf hij in 1913 het
..Leipz. Tageblatt" uit. In 1919 kwam
Reinhold in het Saksische parlement.
Onder de.n soc.-dem. premier Grad»
rwueT werd fcjj minister van financiën.
Met de vorming van een zuiver soc.
kabinet in 1920 trad Rcinold a*. om in
Januari 3922 weer de portefeuille van
financiën te neme-, :n het nog regeeren»
dc kabinet van de groore colalitic onder
den ?oc. premier Heldt. Hij heeft zijn
beg-ootfngen steeds in evenwicht weten
te houden.
Reinold geldt als iemand van groote
arbeidskracht cn kennis cn parlemen
taire slagvaardigheid.
Het Chineesch-Russisch
conflict.
Door de houding die door de Sovjet-
ambtenaren tegenover de Cbincesche
militaire autoriteiten wordt aangeno
men is de toestand zeer verscherpt.
Karachan beeft, zooais reeds gemeld
geprotesteerd tegen de schending der
Russische rechten ten aanzien van de
Ooster-spoorwegen. doch de Chinec»
scbe soldaten hebben niettegenstaande
dit protest te Charbla de Russische
woners aangevallen.
Men ziet hierdoor den toestand ern
stig in.
Van de zijde der Sovjets is een ver.
bod uitgevaardigd tegen het vervoer
van Chinccschc troepen op de spoorwe
gen. welke maatregel tot protesten cn
tcgcn-protcstcn heeft geleid. Nadat de
hoofdambtenaar der Ooster-spoorwe-
gen de Rus Ivanoff in hechtenis werd
genomen, hebben zich de Chineesche
troepen om Harbin geconcentreerd.
De ambassadeur van dc Sovjet-rcgec-
ring heeft verklaard, dat Rusland haar
eischen door militaire actie zal weten
te handhaven.
De Engelsche spoorwegen.
De speciale conferentie van gedele
geerden van den Engclschen Natkmalen
Bor.d van Spoorwegarbeiders heeft be
sloten dc beslissing van de nationale
looncommissic te verwerpen, waarin de
door dc arbeiders gestelde eisch tot
loonsverhoogir.g wordt afgewezen- Ook
werd de cisch der werkgevers tot loons
verlaging verworpen.
Dc verwerping door dc gedelegeerden
van de Nationale Unie van Spoorweg
arbeiders van de door den nationalcr.
loonraad voorgestelde nieuwe loonrege
ling werd niet verwacht, daar de alge»
mecr.e opinie was, dat dc leiders die
aanvaarding hebben aanbevolen, vol
doende gewicht in de schaal zouden leg
gen. Over dc gevolgen, die de verwer
ping zal hebben, is r.oj niets bekend,
zegt dc Tel.. daar dc gedelegeerden
zioh eerst later zouden uitspraken over
de verdere stappen, die genomen moe
ten worden cn over de evenlueelc tegen
voorstellen, die gedaan zullen worden.
Het is dus nog rviet zeker, of met dc sta
king gedreigd zal worden.
Dc Associated Society of Locomotive
Engineers en Firemen, waarbij de mees
te machinisten cn stokers zijn aange
sloten. heeft dc beslissing van den
loonraad reeds aanvaard.
Volgens Reuter is men van meening
dat het besluit der spoorwegarbeiders
ren zeer ernstlgen toestand heeft ge
schapen, looa! niet een ware crisis.
De schuldenquaestie.
De „TimeVcorrespondcnt te Wash
ington meert, dat dc algemeene opi-
rië :n de Vcrccnigdc Staten op het
oogenblik gunstige vooruitzichten doet
verwachten voor de hervatte onderhan
delingen over de regeling der Fran
sche schulden aan Amerika, De debat
ten over het Internationale Gerechts-
hof hebben aangetoond, dat de invloed
van de „onvcrzocnlijken" in het Con.
gres, een groep, die men ook de „Anti-
Europa"-grocp zou kunnen noemen,
snel aan het tanen is
Dezelfde afgevaardigden, die de op
positie tegen Amcnka's deelneming aan
't Hof leiden, hebben zich ook het
sterkst verzet tegen dc Italiaanschc
schuldregeling, en waren ook dc voor
naamste opposanten tegen het aanbod
van Cuillaux. dat zij nog te gunstig
achtten. Voor zoover de quaestie van
het Hof betreft, vechten zij voor een
verloren zaak cn hun nederlaag fn deze
aangelegenheid zal ook nun kracht bij
hun verzet tegen de ratificatie van de
Italiaanschc schuldregeling verzwakken
Als deze ratificatie tot stand komt. zai
daardoor ook hun verzet tegen een
eventueele nieuwe gunstiger regeling
met Frankrijk sterk aan kracht ia boe»
DE SCHADEVERGOEDING AAN
DE HOHENZOLLERNS.
Dc communisten hebben de uitnoo-
diging van do somml-democraten aan
genomen om gezamenlijk over dc quaes
tie van de volksstemming inzake dc
schadevergoeding aan dc ilohcnzol-
lcrr.s besprekingen te houden.
De linker-vlcuge! van dc Sociual-di-
mocratie beschouwt dit eerste samen
gaan met dc communisten als een keer
punt in dc geschiedenis der Duitsche
sociaal-democratie.
ANGSTAVOND
door
SIMON MOS.
Verspreid Nieuws
DE SPAANSCH-FRANSCHE SA.
MENWERKING IN MAROKKO.
Dc Spaanschc ambassadeur, dc heer
Quinones, heeft zich naar Madrid be
geven. waar de Spaansch-Fraosche
overeenkomst inzake den gezamenÜj-
ken strijd in Marokko is bevestigd.
Generaal Pctain zal bij de gezamen
lijke militaire acties in het voorjaar
naar Madrid vertrekken om besprekin
gen d.enaangaa-idc te houden.
De familie Kern had in het laatst
van December een nieuwe dienstbode
gekregen, daar de vorige door bij
zondere omstandigheden plots was ver
trokken. He: meisje was van buiten
gekomen en had nog nimmer in de stad
gediend, maar dit was voor de familie
Kern geen bezwaar geweest, integen
deel. dikwijls blijkt, dat die buiten
meisjes in menig opzicht dc slechtste
rog niet zijr.. Mijnheer en mevr-
hadden dadelijk het volste vertrou
gesteld in Boukjc cn meenden, bij het
gaan naar den soiree-avond van de too-
neclvcrecnigmg. de kinderen thuis ge
rust aan haar hoede te kunnen-overla
ten. Doch zij drukten haar toch op het
hart met het openen'van dc deur voor
zichtig tc zijn. als cr soms iemand
helde, cn haar althans weer goed te
sluiten, want in "ccn groote stad loopt
maar al tc dikijwjjls slecht volk bij
den weg, dat op slinksche manier
tracht in tc sluipen om dan zoo moge.
lük zijn siag te kunnen slaan, had mijn-
heer aan Boukjc goed onder het oog
gebracht. Dat had het meisje wel ccn
weinig doen ontstellen, want op het
platteland, waar zij vandaan kwam,
hoorde men niet zoozeer van inbrekers
cn dieven. En als mijnheer had gewe.
ten. dat Boukjc ietwat zenuwachtig en
hang van aard was. had hij vast niet
zoo dan nadruk gelegd op diefstal cn
m-.sdaden. welke zich kunnen voordoen
in ccn volkrijke stad. misschien had het
meisje dan in hajr onwetendheid beter
actie: gebleven. Maar nu wis haar
angstgevoel opgewekt cn bleef zij
steeds denken aan een komend ge
vaar; het was haar of van alle zijden
inbrekers cn dieven loerden, gereed hun
slag te s'.aan.
Het duurde dan ook niet lang. nadat
mijnheer cn mevrauw waren vertrok,
ken. of zij meende reeds overal ver-
dachte geluiden tc vernemen, cn van
dat oogenblik af mm haar angst voort,
durend toe. En ofschoon zc aanvanke
lijk om den tijd te dooden. ernstig ging
breien aan ccn jumpertje. kon zc haar
aandacht niet bij haar werk bepalen.
Haar gedachten dwaalden telkens at
naar allerlei gebeurtenissen van die-
ven cn moordenaars, die ze vroeger had
hooren vertellen, of die ze in bizarre
verhalen gelezen had.
Bij het minste geluid sprong zc ver-
schrikt van haar stoel op. trillend van
het hoofd tot dc voeten: eerst als dc
stilte in het huis weer volkomen was,
durfde" zc weer :e gaan zitten, om zich
dan te moeten bekennen, dat zc zich
waarschijnlijk toch vergist had.
Bri het telkens angstig opzien nut
de klok. was het of de uren voortkro.
pen, cn vóór elf uur zouden mijnheer
cn mevrouw zeker niet thuis kunnen
zijn. En tc had mevrouw rnoeten belo»
i ven van tijd tot tijd pens naar dc kin
deren in de slaapkamer boven tc gaan
zien. dat mocht zc niet vergeten cn hc!
was langzamerhand tien uur gewor
den.
Dus verzamelde zc het restantje
•noed dat ze nog bezat, en toog i
boven. Dc kleinen sliepen evenwel als
marmotjes, en hoewel ze in dit gedcc!
tc van het huis nog eens scherp luister
de naar verdachte geluiden, bleef het
op dit moment overal muisstil. Had
zc nu maar dadelijk weer naar beneden
gegaan, zou ze dc overtuiging hebben
moeten meenemen, dat cr op het boven
gedeelte absoluut nrits verdachts
wezig was. doch toen do deur van een
der kamers naast die van dc kinderen.
welnigji geopend bleek, ging ze,
in plaats van deze deur te sluiten cn
den sleutel aan de buitenzijde om tc
draaien, even in die kamer kijken. Ter
nauwernood was zc echter binnen ge
komen, of zc vloog met een angstgegil
weer terug: zii had. ofschoon het licht
van den corridor dc kamer slechts ge
deeltelijk bescheen, beslist daar iemand
gezien, die in een der hoeken van het
vertrek, tegen den muur stond wegge
doken. zonder zich te bewegen, om
zich niet tc verraden blijkbaar. Maar
zijn gezicht had Boukjc duidelijk kun
nen <md .Ticheiden, de oogen waren
stijf op haar gericht-
Met twee. drie treden tegelijk was
dc verschrikte dienstbode de trap af
gehold. om zich onmiddellijk door dc
vestibule en naa. de voordeur tc bege
ven. waar zij subiet het ruitje In die
deur opende en naar buiten achrccuw»
dc .Dieven! Dieven!"
Dadelijk nield een voorbijganger stil
en vroeg wat er aan de hand was. Ge
lukkig herkende Boukjc in dien man
den groenteboer van de zijstraat dicht
bij. zoodat ze zonder aarzelen de voor
deur opende en den groenteman bin
nenliet.
Onder heel vl gestotter cn gesnik
vertelde het meisje at zc gezien had,
cn cat zc heel ca avond reeds ver
dachte geluiden had vernomen. De
groenteman, die zooals weldra bleek,
met direct tot dc dappersten behoorde,
stapte met dc dienstbode naar boven.
Voor do bewuste kamer gekomen,
streek hij. alvorens naar binnen tc
'aan. eerst een lucifer aan Met het
brandende houtje vooruit, deed hij een
stapje naar binnen, hield dc hand in de
hoogte en zooveel mogelijk in dc aan»
geduidde richting. waar de indringer
zich moest bevinden, volgens het mcis
je. En ja! daar zag hij Hem ook!
Nog steeds wegi doken tegen den
muur.
Maar dc rroerteman bid méér ge
zien. hij had bemerkt dat dc bandiet
in militaire klecren was. het was dus
een soldaat, of iemand als zoodanig ver
kleed, dat hij dc politic ging waar
schuwen. in plaats van zc.lf pogingen
tot arrestatie tc doen. Was het werke
lijk ccn soldaat, dan rou-ie ccn geweer
bij zich hebben, en van zulke dingen
was dc brave groenman niet gediend,
dat is dc dienders beter toevertrouwd,
merkte hij leuk op.
„Ik za! de politie halen", besloot hij.
Boukjc vond dit maar half goed, vcor
gc!d noch goede woorden bleef ze alleen
in dit huis met dien misdadiger, die w ie
weet wat in zijn schild voerde. Maar dc
groenteboer wist haar toch gerust tc
stellen, hij was immers zóó terug. En
dat bleek ook. Binnen ccnige minuten
was hij weer in de woning met ccn
manspersoone dc bakker van den hoek.
die hij toevallig in dc straat ontmoette,
cn die zich direct bereid verklaarde as
sistentie tc vcrlccnen. Beiden stapten
kordaat naar .dc bewuste kamer, doch
aldaar aangekomen. aarzelde ook dc
bakker zoo dadelijk die donkere ruimte
binnen tc gaan. Met behulp van een
brandt'nde lucifer, had hij cohtcr even
eens onmiddellijk gezien, dat cr wel de
gelijk ccn soldaat in uniform tegen den
muur stond.
Hola. vriendje! riep hij. met over
dreven luiden stem. kom crcissics voor
den dag!
Geen antwoord werd vernomen-
Pas op! vervolgde dc bakker, nood
zaak ma niet geweld tc gebruiken.— Ge
lijkertijd wilde hij ccn stap voorwaarts
doen.
Voorzichtig buurman, waarschuw,
dc dc groenteman, wees maar voorzich
Dc bakker streek telkens lucifers
aan. doch zij ontvlamden niet allen,
of wel zij braken door dc haast cn dc
zenuwachtigheid, van den strijker.
Kom nader, z.g ik je! brulde hij
naar binnen.
Maar ondanks die herhaalde aanma
ningen om voor den dag tc komen, bleef
dc inbreker in zijn hoek en verkoos
dien klaarblijkelijk niet te verlaten.
Daar het de groenteman en dc bakker
toch tc hachelijk voorkwam, op goed
geluk in dc duistern-s iemand tc arres
teeren. die hoogst waarschijnlijk gevva-
pend was. besloten, zij politichulp in te
roepen cn onderwijl maatregelen tc ne
men, dat de inbreker niet kon ontsnap
pen. De groenteman ging weer in allerijl
dc straat op, in dc hoop thans een agent
te zullen ontmoeten, terwijl de bakker, -
juist toen dc groenteman was vertrok
ken. op het lumineuze idee kwam het
bureau van politic op tc bellen, toen bij
gezien had, dat er ccn telefoon in huis
was.
Juist had de bakker Jen commissaris
van dc situnic op de hoogte gebracht,
die beloofde -onmiddellijk -'e noodipc
agenten te zullen zenden, toen ook de
groenteman terugkwam mcr een agent
van politic, dien hij in ccn der straten
had ontmoet.
Deze «gent was voorzien van een e'Icc»
trischen zaklantaarn, cn toen hij 1n de
bewuste kamer het licht liet aanknip
pen. zag ook hij direct, dat do inbreker
ccn soldaat was, doch plots weigerde
de lantaarn, toen de agent moedig voor
uit ging.
Toen cr een brigade agenten was
aangekomen, was in der. kortst mogelü»
ken tijd 't huis omsingeld, ccn der agen
ten hield de wacht bij dc voordeur, ter
wijl twee hunner het huis binnentraden,
ontsnappen van den inbreker was nu
schier onmogelijk.
Hoe vlug ccn cn ander in het werk
was gegaan, bleek het intusschcn van
lieverlede elf uur te zijn geworden.
Het echtpaar Kern, dat een recht ge
noeglijken a\ond had doorgebracht bij
de uitvoering van dc tooncclvercer.i»
ging, kwatn vrooljjk gestemd huis
waarts. doch schrikte niet zoo zuinig,
toen ze aan hun woning gekomen, do
voordeur ongesloten vonden cn na dio
geopend tc hebben egn politic-agent in
dc vestibule aantroffen.
Mevrouw was een flauwte nabij cn
mijnheer bleek ook een oogenblik de
kluts kwijt.
Wat... was is cr aan dc hand? sta
melde hij opgewonden.
De agent salueerde cn lichtte het ge
val toe.
Een inbreker op hcctcrdaad be
trapt. zei hij cn terwijl hij de trap op»
wees verklaarde hij nader: zc benne
daar net bezig de dief te arresteeren,
meneer!
Iubreker? Dief? Mijnheer begreep cr
niet veel van. zorgde eerst dat zijn
echtgenoote in dc huiskamer :n 'n stoel
kon plaats nemen cn snelde toen da
trap op.
Op de helft gekomen, vernam hij juist
dc laatste waarschuwingen van dc poli»
tie, die den delinquent sommeerde do
kamer te verlaten.
Boukjc. die nu weer moed had gekre
gen door dc dienders, die waren geko
men. verteld, gejaagd, met telkens af
wisselende snikken. wat cr precies
gaande aas. Maar niet roodra had mijn
heer het begrepen, of hij schaterde het
uit. Ook dc twee agenten kwamen
lachende nader.
Een reuzc-sof meneer, zei de een,
aan z'n pet tikkend.
Overdreven bungcrighcid van het
meisje, zei de ander.
Steek maar eens op! zc! de lieer
Kern, zijn sigarenkoker openend, ik zal
het morgen met den commissaris wel in
orde maken.
Wat was het geval?
Dc heer Kern had met St.-Nicolaas
een grap bedacht voor de vorige dienst
bode. die verkeeriag had met ccn sol
daat.
Het Sinterklaascadeautje voor haar
bestemd werd verborgen in een pop van
hooi. gestopt in de er,-form van den
heer Kern. die milicien was geweest;
een vrassen kop. waarop de kwartier-
muts. voltooide het geheel. Pc soldaat
was op 5 December in dc keuken gezet
op een stoel cn had ccn aardige verras*
sing opgeleverd voor het meisje.
De pop was daarna voorloopig opge
borgen dc logeerkamer cn wachtte
daar nog altijd op onttakeling, met het
funeste gevolg.
Dus, besloot mijnheer, voortaan
niet meer zoo gauw bang zijn en aan
inbrekers cn dieven denken.
Nou maar, zei Boukjc, terwijl zc
rillend nog. die soldaat-pop maar half
vertrouwde, hot was toch nèt echt!
SCHETSEN UIT HET VERLEDEN
De moord op de hertogin De Praslin
Wanneer men „schimmen uit het ver-klommen steeds op. meer en meer gc^
leden" wil ophalen dan is het een eerste
vereischte om eens na tc gaan.-wie dc
voorvaderen waren van dengeert van
vim men eens iets meer zou willen we-
ten. Soms verklaart het iets. ccn ander
maal kan men er een gevolgtrekking uit
maken, een raadsel oplossen als de ar
chieven zwijgen, een hypothese opwer
pen. omdat men het karakter van den
..held" beter er door kent en een enkele
maal ook komt men op 't spoor van an
dere menschen die dikwijls een nog veel
belangrijker rol-in de geschiedenis van
een stad. een provincie of een land hc.i-
hen gespeeld dan hij of zij d c u naar
de vergeelde papieren hadden doen grij
pen Gelukkig ook. het iv de zot'c bc«
looning voor uren en dagen zoeken,
moeilijke handschriften ontcijferen cr. al
die tijdroovende bezigheden welke onge
twijfeld haar charme hebben, maar* dik
wijls ook tot wanhoop drijven. Dc ge
schiedenis. de groote geschiedenis is ons
voorgekauwd, tot vervelens toe. Dat
Lodewijk XVI onthoofd is cn dat Na
poleon keizer werd weten wc allen cn
als men er zich soms in lang niet mede
heeft „bezig" gehouden dan blijft toch
dc gruwelijke herinnering eraan hij dat
v.'c dat alles, slecht3 uitgedrukt in vier
dorre cijfertjes 17 honderd zooveel
cn 18 honderd zooveel hebben moe
ten iceren. Die groote figuren die
trouwens ook geen schimmen zijn
zullen we in deze Tubrick laten rusten,
toen we er een aanvang mede maakten
om in wekelijksche feuilletons 'ets uit
dc geschiedenis tc vertellen, stelden wc
ons voor slechts de bij-figuren te be
handelen. de figuranten die dikwijls
veel belangrijker rol speelden dan de
machtige vorsten dien ze trouw nadoen
gezworen, de dansende schimmen cie
hand-in-hand, of klauw-in-klauw een
heksendans uitvoerden rondom den
troon.
Zoo waren we zonder een oogen-
blik aan deze bijdrage te denken aan
't zoeken naar den graa; De Brctevil
(vertrouwensman var. Mar;? Antoinette)
toen we op den naam De Praslin stie
ten. En 't oude spelletje begon: wie cr
wat waren de vader en de moeder, dc
tantes, ooms, neven en nichten cn we
ntrigeerd om eens tc weten of het ge
slacht De Praslin nog bestaat, toen we
plotseling ccn aanduiding vonden welke
vaag op wees. dat een dubbele moord
eir.ee had gemaakt can deze nobele
familie. -Ms cr een moord is geweest,
dan moet cr ook een proces op zijn ge
volgd. redeneerden- we. Maar waar wc
nok zochten, nergens zagen we iets wat
daarop wees. Wonderlijk. Geoccupeerd
met De Breteuil gaven w c toen voorloo
pig het drama maar op. doch ziet, wei
nige dagen later bemoeit het Toeval
dat nooit genoeg geroemde Toeval!
zich met ons en brengt ons achter de
jvjarheid. dc gruwelijke waarheid, dit
men om de Monarchic van 1847 (Juli) te
redden een sensationeelc zaak in den
doofpot heeft gestopt, het recht met
voeten getreden, een vulgaircn moorde
naar om zijn rang cn naam heeft willen
sauveeren en een ongelukkige cn on
schuldige vrouw heeft willen veroordee*
len om de publieke opinie tevreden te
stellen.
Het jaar 1847 was begonnen met dc
zelfmoord van Martin du Nord, minis-
van Justitie, gecompromitteerd in
zedcnschandaal. Daarop was de ver
oordeeling gevolgd van Hourdequm.
chef aan dc prefecture van de Seine en
Mounet, ridder van het Legioen van
Eer. van Teste, oud-minister, president
vin het Hof cn van generaal Despans
Cubières wegens harnt jes-vcrkoopen.
Vlak daarop was Gudin. officier van
het Koninklijk Huis veroordeeld wegens
oplichterijen. Het (rik was er beu van
en Z.M. Louis Philippe, de
oude koning, vreesde nua* a! ie zeer
cn zeer terecht dat ul die schandalen
het volk zouden herinneren aan de re-
olutiedagen. En nu ineens barstte cr
een schandaal los dc moord op de
hertogin De Praslin cn 't publiek
vroeg om opheldering; die werd hem
geweigerd: in 1848 heeft de koning kun
nen zien, dat de tijden van onbeperkt
desootismc voorbij waren.
Generaal Sébastiani had een dochter,
Fanny. Daar haar vader een echte,
romantische figuur, zooals men er zoo-
velen onder Napoleon vindt zich
niet met de opvoeding van zijn dochter
kon bemoeien (zijn vrouw, Fanny dc
Coigny overleed tc Constantinopel, drie
dagen na dc geboorte van het meisje)
stuurde hij zijn dochter naar Parijs
waar de oude hertogin Dc Coigny (dus
Sebastiani's schoonmoeder) zich met
haar zou bezighouden, 't Kon niet onge
lukkiger. De oude mevrouw Dc Coigny
was vermaard om haar wonderlijke ge
schiedenissen (o a met De Lauzun) en
verwende de kleine Fanny op schan
delijke wijze. De vader, na zich ver
zoend tc hebben met de Res:auratie.
wordt député, in 1830 (II Augustus)
zelfs minister en hij is het die de be
roemde woorden spreekt: „L'ordre
règne dans Varsovie". (1) waarmede hij
het hart van Louis Philippe steelt. Het
is dat zelfde jaar, dat de inmiddels tot
een mooi mcisfe opgegroeide Far.nv in
het huwelijk treedt met - den markies
Dc Praslin. heer van het kasteel van
Vaux. Alleen reeds om zijn verwant
schap met Sébastiani wordt Dc Praslin
benoemd tot Kamerheer van de her
togin van Orleans, later fzooals zijn
voorvaderen allen waren) zelfs tot „Pair
de France". Het huwelijk is aller-onge-
lukkigst. Wel werden er verschillende
kinderen uit geboren, maar de ouders
vervreemden hoe langer hoe meer van
elkaar. Dc slechte'opvoeding van Fanny
wreekt zich. Zc is ccn van die naturen,
die in vijf minuten minstens éénmaal
anhopig. éénmaal in extase, éénmaal
,.i vcrtecdering. cn éénmaal in dolle
woede is geweest en haar kalme, gere
serveerde gemaal, die vóór alles schan
daal vreesde, koos maar de yyijze partij
door z.ich op het kasteel terug tc trek
ken als dc hertogin in Parijs (Rue Saint-
Honoré 35: Jict huis bestaat nog) ver
toefde cn in het palcis tc gaan wonen
als Fannv ineens in Vaux kwam aanzet
ten. Tot zijn verdediging mag men ge
rust zeggen, dat zij een onmogelijk
mensen was. Zc vervolgt hem met
klachten, bedreigingen, bcleedigingen,
smeekbeden, zc maakt cr een spel van
om hem aar. te halen als hij weg is cn
hem op dc gruwelijkste wijze, af te
stootcn wanneer hij naar de echtelijke
woning terugkeert. Het ontgaat hem
nier dat de kinderen een slechte opvoe
ding krijgen en ten einde raad stelt De
Praslin Cf - nieuwe gouvernante aan.
MUe Henri Deluzy— Desportcs. die
zich geheel met dc educatie zal belas-
Tijd, lust
breek/i on*
nlaats cn gelegenheid ont»
om dc lastercampagne tc
mcmorccren welke Fanny van dat
oogenblik af begint. Wie al die brie
ven van haar (Archives NatiOnnlcs
C. C. 810 cn vervolg) heeft doorgewor
steld, haar akelig geniepige handje ont
cijferd. voelt ccn intens medelijden bij
zich opkomen voor Dc Praslin, voor dc
ongelukkige kinderen die in de gouver
nante eerst een moeder vinden, voor
de ongelukkige Henriettc Dcluzy
en tevens een diepe minachting voor
de dochter van Sébastiani. Dc valsche
beschuldigingen als zou er een schuldi
ge verhouding bestaan tusschcn De
.Praslin en de gouvernante (madame
heeft ccn weggejaagde dienstbode om
gekocht) missen niet het doel: Henriet-
te. om dc dochters van De Praslin r.iet
in opspraak te brengen zal haar post
verlaten. Dien zelfden avond rog. uit
wanhoop cn het verdriet van dc kinde
ren ziende, neemt zc een dosis lauda
num in. echter zonder gevolg. De her
togin zegeviert. Zij bemoeit zich met
dc „opvoeding", zij deelt orders uit. zij
bekladt én dc gewezen gouvernante
èn haar man in tegenwoordigheid
van de kinderen drie maanden leeft
het gezin in een hel, zc maakt het haar
eigen kinderen meer dan onmogelijk cn
dreigt met scheiding. Dc familie is nu
in het palcis aan de rue Saint Honoré.
Bij De Praslin bestaat reeds het voor
nemen om zijn vrouw te vermoorden
Op zekeren dag is hij in de slaapkamer
van Fanny gekomen en heeft dc schroe
ven van het plafond van haar bed los
gedraaid cn dc gaten met lak volge
stopt. Maar wat hij verwachtte gebeur
de niet: in den nacht van 17 op 18
Augustus dringt dc ..Pair dc France" ge
wapend met een mes de slaapkamer
binnen cr. vermoordt zijn vrouw. Als
dc Justitie komt houdt hij zich onschul
dig maar 't eerste onderzoek wijst al
dadelijk uit dat hij dc schuldige is.
Maar hoe moet men hiermede aan? Om
een „Pair dc France" te arrestccrcn
moet men dc speciale toestemming
hebben en de konir.g is op het kasteel
van Eu en wil natuurlijk niet worden
lastig gevallen. Men besluit dus den
hertog te bewaken enHcnriëttc
Deluzy gevangen tc zetten nn het pu
blick tevreden te stellen. Wil heeft men
er dc absolute bewijzen van dat dc oud
gouvernante totaal onschuldig is, maar
't is ccn kwestie van tijd rekken. Om
uit te stellen vindt men allerlei veront
schuldigingen: De Praslin is zóó ver
zwakt dat men hem niet zonder levens
gevaar kan transportecren. Dc Praslin
lijdt aan een soort cholera enz. Men be
grijpt eerst de bedoeling en den opzet
wanneer men het stuk in handen heeft:
dc woorden zijn overgehaald met zwar
ten inkt die van recente datum moet
Zijn cn het woord „sortc de choléra'
gedeeltelijk uügcknbbeld. Wat stond,
er met witte inkt geschreven? No. C.
C. 808 (Archives Natiomles) is een rap
port, een aanvrage om zoo gauw moge
lijk den „Grand Rcférendairc" of den
..ChanceÜcr" te zenden voor "t verhoor.
Het stuk is in honderd snippers ver
scheurd! Het rapport van dokter An
dral meldt dat het hem voorkomt dat
De Praslin vergiftigd is Men slaat er
weer geen acht op. z'n bewakers laten
hem telkens alleen werkelijk, Dc
Praslin dc „Pair dc France" die als ccn
gewoon moordenaar terecht zou moe
ten staan onttrekt zich aan dc gevol
gen van zijn daad: hij neemt groote
doses arsenicum cn laudanum in cn
sterft zonder zijn misdaad tc hebben
bekend. En dc ongelukkige Henriettc
Deluzy is ondertusschcn naar dc Con-
cicrgcric getransporteerd. Men onder
vraagt haar, wil haar medeplichtigheid
opdringen, want hoewel de dood van
Dc Praslin hier een uitkomst is, wordt
openlijk beweerd dat men Dc Praslin
gelegenheid heeft gegeven naar het bui
tenland tc vluchten. Dc ..Libre Parole"
schreef zelfs: „que les hautes families
intéressées a étouffes les détails dc ce
scandalc ont obtenu du Gouvernement
la fuitc du coupablc 2).
Dit is echter niet waar; Dc Praslin
wel degelijk toen gestorven cn wan
neer men jaren later (in 1870 cn 1871)
de zaak hier cn daar nog eens in dc pers
ophaalt komt men met zulke absurde
bewijzen aan dat men deze heel mak
kelijk kar. weerleggen. Dc ccn beweert
bv. dat Mme De Proisy. hofdame van
Koningin Marie Amélic, De Praslin zou
hebhen ontmoet in Brussel, een jaar
den moord. Marie Amélic heeft nim
mer ccn hofdame van dien naam gehad.
Een ander zegt: Mme Frandidicr, gou
vernante van de kinderen Dc Praslin.
heeft Dc Praslin herkend nimmer
ccn Mme Fraudidicr gouvernante, i
Kortom, Dc Praslin is gestorven, heeft
zich vergiftigd ncminc contrudieente.
(Zonder dat iemand het belet heeft).
Een -maand later, wegens gebrek aan
ecnig bewijs cn om de zaak maar
zoo spoedig mogelijk te smoren werd
Henriettc Deluzy op s'rije voeten ge
steld. Haar verdere geschiedenis ver
dient nog te worden vermeld. Wanho
pig. arm, verlaten, na ccn hcclcn na.*nt
tc hebben rondgezworven belandt zij
in de Protcstantschc kerk (l'Oratoirc)
waar dc groote Frédéric Monod preek
te. Ze komt zoo onder den indruk dat
ze den prediker vraagt tc spreken en
als zij zich aan hem bekend heeft ge-
maak: heipt Monod haar raar Ameri
ka. Kort daarop treedt zc in het huwe
lijk met ccn dominee, Harry Field die
verbonden was aan het "pensionaat
waar zij als lccrares ccn plaats kreeg.
Haar salon waar zich cc intcllectuccic
wereld van New.York ophield zag vele
beroemdheden: Bcecher Siowc (dc
schrijfster van „Dc Negerhut van Oom
Tom") was ccn van haar meest intieme
vriendinnen. Maar behalve haar man
aan wien ze alles heeft verteld, wist
niemand het tragisch verleden van Ma
dame Henriëttc Field. In 1855 cn in
1867 kwam zij nog in Frankrijk cn in
de treurige jaren van '70 cn '71 stond
zc aan het hoofd van talrijke verecni»
gingen die zich ten doel stelden om de
oorlogsslachtoffers Ie hulp te komen.
Zc overleed tc Ncw-York den 6cn
Maart 1875 in dc armen van haar man.
Haar laatste woorden waren
.Quand je scrai morte. laisscz-moi
reposer cn paix. Ne publicz ricn pour
attircr l'attcntion dc monde. Laisscz-
moi vivrc sculemcnt commc un doux,
souvenir dans votre cocur ct dans les
icurs dc ccux qui m'aimcnt1)
HENRY A. TH. LI .STURGEON.
Parijs. Januari 1926.
1) Er hcerscht orde in Warschau.
2) Dat de hooggeplaatste familicn. die
er belang bij hebben de bijzonderheden
van dit schandaal te verstikken van de
Regeering de vlucht van den schuldi
ge verkregen hebben.
3) Laat mij, als ik dood ben, in vrede
rusten Maak niets openbaar om de
aandacht van de menschen tc trekken.
Laat mij alleen als ccn zoete hcrinne-
ribg voortleven in je hart cn in dc har*
van wie mij liefhebben
