HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 30 JAN. 1926 TWEEDE BLAD
PERS-OVERZICHT
Van de Kabinetscrisis
Over de rede van Baron Van
Wijnbergen
Mij maakten melding van dc critiek
van de Volkskrant op dc rede
door Baron Van Wijnbergen to Woer»
den gehouden. Dit blad publiceert thans
den volgenden brief dien het van den
heer Van Wijnbergen breit ontvangen.
„In mijn rede tc Woerden verleden Zon»
dag heb ik gezegd, den indruk tc krij»
gen. als willen sommigen thans den
heer Colijn, die zoo onschatbare dien»
aten bewees aan het vaderland, niet
meer kennen, al» bestaat hij niet meer
voor sommigen, alleen wijl hij in enkele
kringen niet populair meer is. en ik heb
diaraan toegevoegd, dat. zoolang ik
man van ccr zou blijven, ik mij aan
zoodanige gedraging niet zou schuldig
maken.
U schrijft, dat zij die willen, daaruit
kunnen besluiten, dat wie anders oor»
deelt dan ik. op het punt van „eer"
minder goed is toegerust.
Volkomen juist; ik ga echter verder,
en hoop. dat allen zóó zullen besluiten
Hij, die iemand onverschillig tot
welken rang of stand bchoorend.
met wien hij goed bevriend is. die hem
goede diensten bewezen heeft, wiens
voortreffelijke eigenschappen hij heeft
lecren waardeeren cn nog waardeert
loslaat, niet meer wil kennen, niet meer
met nainc durft tc noemen, alleen om»
dat dc persoon aan sommigen antipa»
thick geworden is. cn hij vreest, door
anders tc handelen, in die antipathie tc
zulica gaan dcclen, is voor mij een zoo
lafic, karaktcrloozc, zóó minder»
waardige persoonlijkheid, dat hij m.j.
op dc qutuficatic van „man van eer"
geen aanspraak maken mag.
Ik geef u volle vrijheid, mocht u van
mij ooit het minst in die richting hc»
speuren, mij niet langer als „man van
ccr" tc beschouwen".
Dc redactie van Dc Volkskrant
schrijft naar aanleiding hiervan o.m.:
Natuurlijk hebben wc niet willen tc
verstaan geven noch tc verstaan gege»
ven. dat Nederland den heer Colijn
geen dank verschuldigd was.
Wat wij bedoelden was. dat die tlank
ons niet zoouls de heer Van Wijn»
bergen meent behoorde te verplich»
ten in dc gegeven omstandigheden het
min blijven van het kabinct»Colijn tc be«
pleiten, cn dat even goed „man van
ccr" is wlo een ander inzicht is tocge»
daan.
Indien opging, dat erkentelijkheid aan
'den heer Colijn meebrengt, het aanblij»
ven van het kabinct»Colijn te vorderen,
dan had dc katholieke Kamerfractie in
den naoht van Kersten dc bekende ver»
klaring niet mogen afleggen, die. zeg
niet moest, maar toch kon leiden tot
het heengaan van het ministerie.
Het erkcntclijkhcidsargumcnt is op
het oogenblik niet aan de orde.
Ware het dit wel dan zou hft hij»
voorbeeld ook gelden ten aanzien van
ccn man als den heer Kooien dien nic»
mand onzer gaarne van den post zou
zien verdwijnen, dien hij thans inneemt.
Dc vraag is: wat eiscncn de politieke
omstandigheden''1
Hieromtrent kan uiteraard verschil»
Jend worden geoordeeld, ook door hen,
die een christelijke regeering een zegen
voor het land achten cn de rcchtsche
coalitie zouden willen zien behouden of
hersteld.
Het is nog dc vraag, wie den besten
kijk op den toestand heeft: hij die, bij
do niet tc ontkennen breuk in dc rcch»
terzijde, ccn handhaving van het kabi»
net»Colijn aan durft, of hij, die ccn mi»
nistcrie»Limburg bepleit, in dc hoop, dati
in den tusschcntijd de rechtsche partijen
tot beter inzicht zullen komen en, ge»
louterd, straks elkaar zullen terugvin»
den.
De „eer" heeft hiermee niets te ma»
ken".
En het feit. dat de katholieke pers
thans eenstemmig het optreden van een
kabinct»Limburg voorstaat mag als een
aanwijzing worden beschouwd, zegt het
blad, dat zij, ook in het belang van
het herstel der rechtsche eenheid, dezen
weg veiliger acht dan het behoud thans,
na al wat gebeurd is, van het kabinet»
Colijn.
De opdracht aan Mr. Limburg
Aan een artikel in De Strijd or»
gaan van het Ncderlandsch Verbond
Vakverccnigingcn ontleenen wij
het volgende:
Het is mogelijk dat ook deze op»
dracht aar Limburg, met anders is dan
ccn manoeuvre der katholieke partij
met dc bedoeling ze te doen mislukken
waarna dan de weg zou zijn gebaand
voor een koninklijk kabinet Colijn.
Dit spel zou dan tevens beteekenen,
dat alsnog gepoogd zou worden de coa»
iitic weer tc krammen.
Is het geen manoeuvre, dan geeft
deze opdracht ;an een democratisch
man een redelijke kans op een demo»
cratisch kabinet, wat evenzeer tot vol»
doening stemt.
Door de halfheid en krachteloosheid
der roomsche democratie, kon de room»
schc partij onwillig zijn met de soc.»
dcm. een kabinet der democratie te
'ormen.
Door dit gemis aan sterke politiek
der roomsche democratie bleef 2llceh
dc oplossing van ccn extra» of konink»
lijk kabinet over. Onder die omstandig»
heden is een kabinet Limburg, mits be»
staande uit democratische figuren, het
meest wcnschclijke.
Zooals een kabinet Van Leeuwen of
Zimmerman, waarvan een oogenblik
sprake is geweest, het kabinet van den
sterken en reactionnairen man zou zijn
geweest, zoo mag worden verwacht,
dat een door den vrijz.«dem. Limburg
gevormde regecring van democratische
allure zal zijn. Zou tegen een kabinet
v. Leeuwen of Zimmerman de arbei»
dersbeweging direct in het geweer moe»
ten zijn geroepen, ten opzichte van een
extraparlementair democratisch kabi»
net kan dc arbeidersbeweging een af»
wachtende houding aannemen. Blijkt
het dan van democratische allure, dan
zal daaruit vanzelve sympathie voor
het kabinet voortvloeien.
Het kabinet zal uitsluitend naar zijn
werk worden beoordeeld.
Even wachten zal d3n de boodschap
zijn.
Het zal van de zijde der soc. arbei»
dersbeweging niet met onoverwinnelijk
wantrouwen worden tegemoet getre»
den, al zal natuurlijk eerst moeten wor»
den afgewacht uit welke mannen het
bestaat en met welk program het op»
treedt.
De laatste jaren toch lijn sommige
democraten bedenkelijk ver in den reac
tionnairen hoek terecht gekomen.
Het is tc hopen, dat dc heer Limburg
slaagt.
Vervolg Stadsnieuws
PERSONALIA.
Dc heer J. van Oord. gediplo»
meerdo van dc afdccling Elcctrotcch»
niek drr Middelbare Technische School
te Haarlem, is benoemd tot technicus
bij do Bataafsche Petroleum Maat»
schappij, ter standplaats Balik Papan,
Borneo.
Voor de slachtoffers
van den Watersnood
De steunactie van den
Middenstand
Öp den eersten dag zijn al 2
waggons goederen
ingezameld
Het bestuur der Midd«na:an<f«eentm!e
schrijft one
B eerst© dag der Midden«tar!<!©«euji-
voor de e! ach toffere van den Waters-
nood stond in het juiste teekenover
vloed van water, wan» do regen viel in
siroomen neder.
Doch de belangstelling «n de hartelijke
zucht om mede ie werken, manifesteerde
rich al »n den vroegen morgen.
De houders van vrachtwagen* en vracht
auto's maakten zich gereed om zich bij
de besturen der etraatvereenigingen en
wijkoomitó's te gaan melden en alle 'io
Vervoermiddelen werden voorzien van dé
duidelijke Biljetten:
„Middenstandssteunaotie Wateranood".
Ree-is in den vroegen morgen preeen
teerde een der Verslaggevers (van TTosr
lem'e Dagblad) vergezeld van een foto
graaf. zich bij ons bestuur om te vragen,
waar hij kon fotografeeren.
Ja, mijnheer, dai :'s lastig te zeggen, kijk
eens. vanmorgen beginnen die en die
Verenigingen. Zie uzelf maar eens!
De bestuursleden der «raai- en wijk-
vereenigingen trokken de regenjassen aan
en daar begon hei werk!
Ik was getuige van den beginarbeid der
Koninsscraatvereeniging: de firma Wevers
!iet u haar magazijn een groote kiel aax.-
sleepen
Al dadelijk kwam de opgewektheid
zoowel bij de gevers als bij de ontvangen
den. en dat ondanks den neervallenden
regen! De volgende klant wae een
kerde bakkersknecht kwam naar
buiten, op zijn krachtigen rug een h
baai meel. Do gesloten auto van den heer
Beekman bad hem weldra heel droog op
geborgen. Ik heb dit mooie werk niet r
kunnen volgen, want het was half elf ge
worden en mijn taak riep mij Uiane naar
Trianon, de cenrrumverzamel plaats van
"liefdadigheid en nobele hulp.
Daar was zoowaar de eerste zending der
Gicrjrvatvereeniging al aangekomen!
Mijn mode commissieleden, wier taak
volgeite rooster ie aangegeven, kwamen
ine Ie opdagen en konden al dadelijk
den slag om de goederen in behoorlijke
volgorde te nummeren en op te stapelen.
H»t werd den heelen morgen een „va
v'.ent".
En toen we om ruim half een sloten
te gaan koffiedrinken, toen waren reeds
voor 11/2 wagon goederen aangevoerd.
Heerlijk!
Welke is nu onze totale indruk geweest
aan het eilide van dezen dag? Deze, dat
het medelijden met en do opofferingsge
zindheid jegens do arme slachtoffers zich
het «sterkst hebben geuit bij de zakon
kleineren omvang.
En het is wel merkwaardig doch
weerzinwekkend tevens dat het wel
eoliijut, hoe grooler de zaken worden, hoo
beter het den meneohen gaat en met hoe
meer voorspoed de ondernemingen begun
stigd worden, hoe meer zij vervreemden
van hun evenmenschen, die in oardsohe
goederen beneden hen staan, hoo minder
ook zij hun plichten jegens hun evennaas
ten gaan begrijpen.
Dat ie wel een .heel droevig verschijnsel,
doch het schijnt niet onbekend te zijn bij
de meneehen, die zich wijden aan liefdi
digheid. En er zal dan ook niet worden
nagelaten hij het uitbrengen van het eind
rapport aan de ervaringen, fen deze opge
daan door onze Middenstan decent raio
onze straat- en wijkvereonigingïfbeeturen
de noodige publiciteit te geven.
Niet het min6t aain de bejegening, welke
enkelen dier besturen bij hun heaoeken i«
tebeurt gevallen.
Maar, nu hoede men er rich wol voor in'
ai: opzicht weer niet te gaan generalise©
i, want er rijn, Goddank, verechiilende
grooie zaken, nu reeds, aan te wijzen,
welke belangrijke giften schonken, doch
niettegenstaande dit, wordt toch onze al-
gemeene Indruk en ook die der erfroat- en
wijkvereeoigóngebeeturen, daardoor niet
gewijzigd? trouwens de cijfers, welke hier
onder zullen volgen, bewijzen dit ten dui
delijkste.
Zóó wae o.a. het beduur der Wagen-
wegvcreenigicg verontwaardigd, hoe tevre
den overigene ook. dat de winkeliers van
bet Houtplein over het algemeen een heel
cur g figuur gemaakt hdhben.
Was het misschien een animositeit tegen
.er de Wagenwegvereenigiag? Don varen
e «lach toffe re er wel bij niet zoo'a klein,
zieligheid! Maar over het algcificcn heeft
de opbrengst van Vrijdag aller verwach
tingen verre overtroffen!
Aan het «nd van descn dag hebben
van de 21 Rayor.beetairen er acht den ar-
beid aangevangen.
Deze acht hebben heden 435 Colli aange
voerd. De resi kom'. Zaterdag, Maandag
i Dinsdag aan beurt.
Wij geven hier een overzicht van het
aantal aangebrachte Colli:
Colli
GicTefcrantvereeniging 119
Kleine HoutstTnatvereeniging-Zuid AS
Oom'M (Deideche Kwartier SS
Comité Wagenwegvereeniging 40
Kcmingstiaatvereeniging 36
Comité Groote Markt 32
Comité Ged. Oude Gracht 23
Bartel jorisatraatvereenigtng 20
Totaal 42£
gelijk aan circa 2 volle wagons.
Een prachtig resultaat alzoo! Hierbij
dient opgemerkt
"e. dat de genoemde Vereenigingen en
Oomité'e alle nog niet gereed zijn geko-
aen;
2e. dat de grootte der Rayon6 zeer ver
schillend ie;
3c. <ii: de KI. Hou'-é'.raai Vereeniging-
Zu-.d erbij had de gift van hes St. Elisa
beth's of Groote Gast hu ie, bestaande uit
27 Colli.
Verder dient in aanmerking genomen te
worden, dat als Colli is beschouwd een
complect stel, zoodat een tafel met zee
behoorende stoelen ook als één Colli ie be
schouwd.
Ook dient in aanmerking genomen te
worden, dat het aantal Colli niet de
waarde bepalen, immers, eon* kan
Colli veel meer waarde vertegenwoordigen
dan vijf andere te zomen.
Maar ondanks dit alles geeft het aantal
Colli wel degelijk een kijk op de ontwik-
'uc.de actie dér besturen c-n op de in het
Rayon wonende Handeldiijvendeu
duetrieelen.
Maar hoo het ook zij. de eerste dag geeft
overvloedige redenen tot groote tevreden
heid en de eerste acht Vereenigingen en
Comiié'e van de 21 hebben reeds knap
werk geleverd.
Vrijdagavond, hobben de leden der Com
missi e van Uitvoering reeds alle tot nog
toe binnengekomen goederen, op de tabel
larische 6taten geregistreerd.
Aan het Algemeen Assurantie kantoor L.
Swaalf alhier io door de Middenstands-
centrale opgedragen de goederen bereids te
gen Brandschade te verzekeren voor een
voorloopig bedrag van 25 mille.
Vriendelijk wordt aan de gevers van goe
deren verzocht op de labels aan te geven
wat de tnhodH der pakken is, dit ver
gemakkelijkt het registreeren belangrijk.
Men 6 oh rijft one:
Do .Tanestraatvereeniging zal Maandag-
ochtend 9 uur beginnen, de goederen per
auto in ontvangst te nemen in het rayon,
door de Middanelandacentrale aangewezen,
Zij flioopl, dat ieder, die een circulaire
heeft ontvangen, zijn goederen gereed
ter afhaling. Het gedeelie dat bedoeld
wordt is gelegen tussohen .lansstraat, Dam
straat, Spaarno en Koudenhorn; mochten
er zaken Bijn, die geen circulaire hebben
ontvangen en toch iets willen afstaan, dan
verzoeken wij, even te willen telefoneeron
aan den heer P. Duyn, voorzitter, (tel.
11658) of O.Nel (tel. 14325).
DE AMBTENAREN DER
SPOORWEGEN
Jaarvergadering van den
B. A. N. S.
Ontevredenheid over lange
dienst- en korte rusttijden
Men schrijft ons:
De afdecling Haarlem van de B.A.N.S.
hield haar jaarlijksche ledenvergade»
ring.
Daar dc voorzitter wegens drukke
-erkzaamheden verhinderd was. werd
de vergadering geopend door den heer
Bauling, die dc aanwezigen welkom
heette en hen. op de eerste vergadering
in het jaar 1926, het beste toewenschte.
Hij hoopte dat het met den groei en
den bloei van den B-A.N.S. steeds in
stijgende lijn mocht blijven gaan. De
afdecling telt thans 122 leden tegen
in 1923 116. Door het nauwere con»
tact met de organisaties, aangesloten
bij het V.V.H., hoopte spreker, dat het
saamhoorigheidsgevoel en de kame»
•aadschap zou worden aangewakkerd.
Na voorlezing van de notulen en
ngekomen stukken, werd overgegaan
tot behandeling van punt 4 der agenda:
jaarverslag secretaris.
In een beknopt overzicht bad de se»
cretaris de gebeurtenissen in Bond en
afdecling dc revue laten passeeren. Hem
werd door de aanwezigen dankgezegd;
ook den penningmeester werd eer>
woord van hulde gebracht voor zijn
financieel beheer.
Wegens periodieke aftreding werd in
het afd. bestuur herkozen de heer
Bauling en in de vacature Hoekman,
voorzien door het verkiezen van den
heer J. Veen.
De aftredende en zich weder herkies»
baar stellende bondsvoorzitter en H. B.
'akgroepleden verder weder opnieuw
gccandidcerd, terwijl voor de drie vaca»
tures in vakgroep II werden gesteld de
hecren L. J. Deelissen den Haag. J. Har»
denburg Rotterdam en J. F. C. Bauling
Haarlem.
Als voor-stel voor de Algem. verga»
dering werd gesteld:
„Art 13 van de Pensioenwet voor
de spoorwegambtenaren 1923, aan te
uilen als volgt:
„mede wordt onder wedde verstaan
de toelage voor den dienst op station
die welke genoten wordt voor den
dienst op een station indien voldaan
is aan het examen voor goederenklerk
ondersch. goederenklerk», stations»
assistent of coramies»stationdienst".
Bij de rondvraag, kwam zeer sterk
lar voren de ontevredenheid van de
ambtenaren op de stations werkzaam,
over de toepassing van art. 85, 86 en 92
A.R.D./L,
Ten aanzien van art. 85 ARD/L, be»
treffende berekening werktijd, werd
naar vorengcbracht, dat in de arbei da»
wet 1919, het als regel verboden is
nachtdienst te verrichten meer dan
cén week per 3 weken en niet langer
dan van 10 uur n.m. tot 6 uur v.m.
Hieromtrent is voor het spoorwegbe»
drijf niets vastgelegd; er worden nacht»
•diensten verricht om de 14 dagen van
7 uur n.m. tot 5 uur v.m. cn van 10 uur
n.m. tot 7 uur v.m. dat wil zeggen res»
pecticvelijk 10 en 9 uur. Daar 'bij de
posterijen de uren tusschon 10 uur m.m.
en 6 uur v.m. worden berekend tegen
1 1/2 uur, zoo zou hot toch zeer zeker
een billijke eisch zijn, deze voor het
spoorwegpersoneel op 11/4 uur te be»
rekenen.
Over art. 86 betreffende het al of
niet inspannend arbeid verrichten
moet de beslissing niet alleen gelaten
worden bij het Rijkstoezlcht, maar
moet het onderzoek worden gehouden
in overleg met de vakbonden.
Art. 92 berekening rur-ttijd.-dieijst
moet zeer zeker wat soepeler wordea
egepast. De bij dit artikel vastge*
legde termijn van 36 uur moet niet als
maximum, doch als minimum worden
aangehouden.
Het komt thans meermalen voor,
dat men des Zondags om 4 uur uit
dienst gaat om na 30 uur rust, weder
in den ]3ten dienst des Maandags te
komen of wel, dat men des Zondags»
ochtends om 4 uur v.m. uit nachtdienst
komt, om den volgenden Maandag om
12 uur des middags weer te beginnen.
Hoewel van deze rustperiode toch twee
tijdruimten af moeten voor bed rust,
ordt zoo'n rust van 30 uur als nor»
male rustdag gerekend.
Wanneer men hierbij vergelijkt de
rustdag voorgeschreven in dc vrije
bedrijven van ten minste Zaterdag
1 uur a.m. tot Maandag 7 uur v.m. dan
is het meer dan boog tijd, dat aan
dit art. 92 een nieuw lid wordt foege»
voegd waarin betere regeling der rust*
tijden wordt vastgesteld.
Dc vergadering drong er dan ook op
aan, dat wat meer puhHoiteit aan deze
toestanden werd gegeven en dat de pers
zich hiermee zou bemoeien.
Te ongeveer 10.30 uur sloot de voor*
zittcr de zeer geanimeerde vergader
ring.
JEUGDCG- NCERTE N\
Burgemeester en Wethouders van
Haarlem hebben besloten op Donder»
dagavond 4 Februari a.s. vrijaf te geven
aan die leerlingen van de gemeentelijke
avondscholen voor Handelsonderwijs
cn voor Nijverheidsonderwijs, alsmede
aan die der Vervolgcursussen Nrs. 1, 2
en 4, welke aan hunne directeuren of
hoofden den wensch tc kennen geven
om bet aigetneene Jeugdconcert der
Haarlemsche Orkest Verceniging op 4
Februari bij te wonen.
BADEN. In het douchc»baöhuis
aan den Schotcrsingel zijn in de afge»
loopen week 1192 baden genomen, in
dat op het Hofdijkplein 702, in dat aan
den Koudenhorn 390 cn in dat op het
Leidscheplc-in 806-
SOCIAAL»DEM VROUWEN»
CLUB.
Jaarvergadering
Men schrijft ons:
Door de afdecling Haarlem van de
Soc-sDem. Vrouwenclub werd Vrijdag»
avond in het gebouw „De Centrale"
hare jaarvergadering gehouden, onder
voorzitterschap van mevrouw de Kier.
In haar openingswoord gaf zij een
kort overzicht van de belangrijkste ge»
beurtenissen in het vcreenigingsleven
in het afgelooi en vereeniglngsjaar,
waaruit bleek dat het voor deze club
een druk jaar is geweest
Nadat de vele ingekomen stukken
waren behandeld, werd, omdat er geen
voorstellen voor de jaarver<aderin- va»
ren binnengekomen, overgedaan tof
het uitbrengen der jaarverslagen.
Het verslag van de secretaresse, mej.
Honing, werd wegens !uar af-.vezigheid
uitgebracht door Je voorzitster. Hef
getuigde van een gezond crccnigings*
leven, waaraan voornamelijk dc vele
gehouden ontwikkelingsavondcn mede*
gewerkt hebben. Het duid iijk verslag
werd goedgekeurd. Bvcneens het ver*
,slag van de penningn jcstercrse. me»,
.vrouw Antonisse.
Na de samenstelling van dc Mei»,
commissie die tot doel heeft het orga»
niseeren van een kinderfeest op 1 Mei;
evenals vorige jaren, werd overgegaan
lot de benoeming van een secretaresse
wegens het bedanken van mej. Honing,
in wier plaats gekozen werd het raeds»
lid mej. v. Vliet.
Als vaandeldraagster werd gekozen
mevr. de Vries»Sieverts.
Alvorens tot sluiting over te gaan
deed dc voorzitster een opwekking om
op 3 Februari de collect voor den wa»
tersnood te herdenken.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Toen ik 'dezer dagen rustig In dc con»
'certzual zat c-n de tonen over mij heen
golven liet, schoot mij plotseling in dc
gedachten, dat dc kraris ook eenmaal
aan het muzickinaken was geweest; mijn
buurman keek mij opeens verwonderd
aan, toen ik. voor hem zonder goede
reden, in de lach schoot. Het is al lang
geleden cn cr bestaat dus geen reden,
waarom het niet verteld mag worden.
Wie cr het eerst over sprak, ver»
'dwijnt in dc onzekerheid van het ver»
leden, maar het zal Emma Hopma wel
geweest zijn. Die had cr altijd zoo'n
handje van om over muziek en musici
tc praten, alsof zij cr alles van wist Je
kunt dan lid van Bach wezen cn cr
met een vriendin trouw naar toe gaan
(Ilopma zelf gaat nooit mee. die vindt
alle composities veel te lang) maar
daarom hoef je toch niet tc praten over
Willem cn daarbij je oogen tc ver»
draaien, dat dc anderen er bang van
worden uit vrees, dit ze nooit weer den
goeien kant terug zullen draaien. Wil
lem is natuurlijk Mengelberg en hij mag
w^t mij aangaat dc grootste musicus op
aarde wezen, maar die ecuvige bonten
muts, waarmee hij afgebeeld wordt, is
op den duur toch vervelend. En waar»
om Is het noodig. om tc praten over
Bertha, aisof mevrouw Scrocn een
intieme vriendin van haar is cn ons
muziektermen naar het hoofd te gooien,
waarvan rij de bctcekcnis zelf. geloof
ik. niet begrijpt: -{.dat stringendo van
Max is verrukkelijk". (Max is Orobio.
moet u weten) „cn het mezzo voce van
Birgit is niet te overtreffen". Birgit is
natuurlijk mejuffrouw Engcll. de zange»
res Het was niet heel beleefd, dat
erken ik. maar wij konden ons toch
niet goed houden, toen op ccn avond,
dat zij al maar met die voornamen had
ritten werken, van Stuiteren even senti»
mentccl naar dc zoldering keek als zij
en smachtend vroeg: „maar nebben jelui
op Bach ooit Robinson wel gehoord?"
„Welke Robinson?" vroeg Emma?
„De cellist?" „Welke Robinson",
zei van Stuiteren cn deed uitermate
verbaasd, „ma»» natuurlijk Robinson
Crusoe!"
Het was op ccn avond van stoute'
stellingen cn beweringen, dat iemand
vierkant verklaarde: „iedereen moet
kunnen zingen cn iedereen moet kun»
ncn spelenNatuurlijk kwam er een
algemeen protest, maar de spreker,
neef Wouter, hield vol: „ja zeker, ik
meen wat ik zeg. Wat heb jc noodig
Die bezit iedereen. Én om een instru»
ment te bespelen? Een paar handen.
Die heeft ook iedereen. Dus kan ieder»
een zingen en spelen. Het verschil zit
alleen maar in oefening en durf.
,Op 't stuk van durfzei Hop»
ma vcelbcteekencnd cn keek Wouter
m.
„Daar heb je gelijk in", antwoordde
ize neef. „Maar als jij een sopraan
as, Hopmaatje, cn in een rose jurk
opgeleid werd door een bestuurslid van
Bach, die je bouquet voor je droeg,
dan zou je nog geen noot durven uit»
brengen. Zóó ben ik niet!"
Hopma werd inderdaad rose, van
kwaadheid namelijk en wanneer tante
Koosjc haar man niet verwijtend aange»
keken had, dan zou het niet vredelie»
vend geëindigd zijn. Maar het gesprek
ging door over muziek en mevrouw Van
Stuiteren vertelde, niet een kwijnende
stem. dat zij oen nichtje had gehad,
Adelaide, een dochter van haar tante
Beek van Bcekcnstein. een geboren van
Houtrijk en Polanen, die opgeleid werd
voor zang en van wie al de groote kun»
stenaars zeiden, dat zc de beroemdste
zangeres van de wereld worden zou.
„Verbeeld u. op ccn dag. precies een
weck en drie dagen vóór haar eerste
concert, was zc op een diner, van haar
schoonzuster, mevrouw Hcnsvelt, gebo»
ren dc la Roussc. cn daar werd schel»
visch gepresenteerd; zc dacht nog (ze
heeft liet mij later zelf verteld) ik zal
den schotel maar laten passeeren. maar
dc gastvrouw drong zóó aan, ze kon
het niet laten. Achzei mevrouw
an Stuiteren cn keek uit sympathie zelf
ils een schelvisch.
De krans rilde bij voorbaat, wegens
het vrceselijke, dat nu komen moest.
„Zc neemt een hapje, ze slikt, ze stikt
haast een scherpe graat was haar
in dc keel geschoten. Met moeite
geweld haalde een dokter die er nog
net bijtijds uit. Zc kreeg een hevige
keelontsteking en toen die beter was,
weg was haar stem, verloren voor al»
tijd."
„En is dat lang geleden?" vroeg tan»
te Koosje. altijd tot een woord van
troost bereid.
„Dat is geweest...." zei mevrouw
van Stuiteren, „laat zienen ze
telde ernstig op haar vingers. ,.ja juist:
precies in den zomer van vijf
tig"-
„O", zei Wouter, op een toon alsof
hij zeggen wou: dan is het zoo erg niet.
Ik vond dien uitroep onbillijk. Een
graat is een graat cn een zangeres is
ccn zangeres, onverschillig of zc in
1865 beroemd geworden had kunnen
zijn of het in 1965 misschien nog zal
Maar dit waren allemaal nog maar
om zoo te zeggen voorpostcngcvech»
ten. Preliminairen, zeggen de diploma»
ten, die het nooit met hun moeders taal
afkunnen. Ernstiger werd de zaak,
toen Hupstra. die anders nooit van mu»
zikale liefhebberijen verdacht zou wor»
den op een toon van zekerheid ver»
klaarde: „ik heb nog een dwarsfluit.
Van mijn grootvader".
„En die had hem weer van zijn va»
der", zei-mevrouw Hupstra. Hier hield
blijkbaar dc stamboom van de dwars»
fluit op.
„Dan is er zeker weinig op gespeeld",
eronderstelde Wouter.
„Maar zoo'n instrument 6Üjt toch
liet, als 't er een van goede qualitcit
is. Deze ziet er prachtig uit. Zwart
ebbenhout met zilveren kleppen".
„Speel je er op?" vroeg van Stuite»
ren.
„Soms", zei Hupstra met een soort
van heldhaftige onverschilligheid.
„Dan breng je hem den volgenden
keer mee en laat ons er wat op hoo»
:n".
„Ja", zei Hopma. „Maar een vroolijk
moppie cn niet zoo lang asjeblief. De
meeste stukken zijn zoo treurig en zoo
lang".
„Moppie!" zei Hupstra. die dit blijk»
baar een beleediging voor dc voorva»
derlijkc dwarsfluit vond.
Van Stuiteren was al bezig een mu»
ziekavond te organiscercn cn infor»
meerde, of nog andere kransgenooten
een instrument bespeelden. Schuchter
kwam Emma Hopma voor der. dag met
dc bekentenis dat zij vroeger wel eens
viool gespeeld had. Maar men moest
er niet te veel van verwachten. Van
Stuiteren kwam met de mcdedecling,
dat hij in zijn jeugd cornet A piston
gespeeld had. En mevrouw van Stuite»
ren kon niet loochenen, dat zij als jong
meisje piano speelde. Heel aar»
dig. wanneer zij dat van zichzelf mocht
zeggen. Haar vriendin mevrouw Pom»
méc. geboren Herckcnroth. had het
vaak gezegd: „met niemand kan ik zoo
prettig musiceeren als met jou." En die
as een prachtige alt.
Dezen keer werd veiligheidshalve
naar geen jaartallen gevraagd. Een co»
mité van voorbereiding voor het aan»
staande concert werd benoemd cn de
uitvoering zou pjaats hebben de vol»
gende week. in het huis van den heer
en mevrouw van Stuiteren. Fr zou dus
verscheidenheid van instrumenten wc»
zen cn de overige kransgenooten zou»
den een gemengd koor vormen. Hieruit
volgt, dat het een muziekuitvoering
zou wezen zonder toehoorders, iets dat
je ook wel kunt opmerken bij andere
Wanneer ik bedenk met hoeveel span»
ning deze muzicknitvoering tegemoet
werd gezien door mijn vrouw en mij,
dan mag ik daaruit afleiden, dat de
belangstelling algemeen was. Zou hier»
uit een nieuwe tak van geestelijke ont»
spanning voor de leden van de krans
ontstaan, naast het gesprek over de po»
li tick en do nieuwste modes en het
■bisten, waarbij mevrouw Hupstra maai
niet laten kan, troef te verzaken, al
heeft ze er ook drie in haar hand.
Natuurlijk dreef Wouter er weer den
spot mee. „Harmonius en Euphonia
zal het gezelschap hceten", zei hij.
„Harmonius voor de heeren en Eupho»
nia voor dc dames. Als we een impres»
sario kunnen krijgen. gaan wc een
kunstreis maken door Europa en
Amerika. Roem cn centen zullen ons
deel zijn".
„Zwijg toch. Wouter", zei tante
Koosje bestraffend.
„Zwijgen? Nooit zwijgen! Klanken
zijn ons doel".
Maar toen wij d3n op dien gedenk»
aardigen avond in den huize van
Stuiteren verschenen, zag de salon er
als een heusch concertpodium uit.
Naast de piano stonden twee groene
heesters. Op stoelen lagen, keurig op
lappen paars fluweel, dc verschillende
instrumenten: de viool van Emma Hop»
ma, de cornet a piston van Van Stuite»
ren. blinkend dat je er je das wel in
kon vaststrikken en de dwarsfluit van
den vader van Hupstra'^ grootvader,
met een weelde van zilveren kleppen.
„Maar cr zijn cr twee!" riep Wouter en
wees triomf.inkelijk op ccn klein zwa
fluitje dat in het etui naast dc groote
dwarsfluit kg. „Hoe is dat eigcnl'il..
Hupstra?"
„Iedereen, die wat van muziek af»
weet. zal je zeggen dat een bekwaam
fluitist altijd twee instrumenten heeft:
de groote dwarsfluit en de picolo".
Hupstra zei het vol waardigheid.
Het concert begon met een intro»
ductie van dc gastvrouw voor piano.
Het was blijkbaar lang geleden, dat zij
gespeeld had. want sommige toetsen
kon zij niet meer vinden. Lag het aan
stijf geworden vingers of aan tergende
r arte toetsen, die wegdoken wanneer
die naderden? Ik weet het niet, maar
een introductie was het toch, want zoo
stond het op 't programma.
Het tweede nummer was koorzan:,
maar niet door Bach of Beethoven ge-
oomponeerd. Weet icman-d missch: n te
zeggen, wie het schoone lied heeft ge»
componecrd: „zie de maan schijnt door
de boomen?" Want dat was de melodie
en de woorden waren een lofzang op
dc muziek, samengesteld door Van
Stuiteren zelf. De heeren zongen eerste
stem en de dames tweede. Ik zal niet
zeggen dat het niet mooi was. Boven»
dien, wat is mooi en wat is niet mooi?
Toch alleen persoonlijke inzitten,
begrip, waarover niet te twisten
valt. Evenwel geloof ik niet, dat het
goed is, wanneer de dames met de
eerste stem eerder klaar zijn, dan de
hecren mc-t de tweede; het mag waar
wezen, dat de dames wat meer haast
hadden, maar de harmonie brengt toch
mcc, om samen uit tc komen. Ook
geloof ik niet, dat Wouter de juiste
opvatting van koorzang had: hij liet
'oortdurend denzelfden toon hooren,
soort van basklank, die ik in „zie
,de maan schijnt door de boomen" nooit
heb opgemerkt
Overigens gebeurden er geen onge»
lukken, zoodat het koor, tevreden over
zichzelf, en de wereld weer ging zitten,
want de zangeressen en zangers waren
natuurlijk gezamenlijk en niet zonder
plechtigheid opgestaan.
Na een kleine pauze was de beurt
aan Emma Hopma, met de viool. Het
nummer heette „Valse triste", wat zoo»
als :edereen weet, droevige wals
beduidt. Natuurlijk kan aan een compo»
nist het recht niet ontzegd worden om
als hij een wals schrijft, daaraan een
droevig tintje tc geven, ofschoon ik a!»
leen zou willen walsen, als ik in mijn
schik was. Maar mevrouw Hopma
maakte het. dacht ik nog veel erger,
dan de componist het bedoeld kan heb»
ben; de viool jammerde zoo vervaar»
lijk, dat je dacht: aanstonds barsten
de toehoorders in tranen uit. Gelukkig
viel het nogal mee en toen het uit was
werd er algemeen geapplaudisseerd. Nu
weet je nooit goed. of het publiek dat
doet uit verrukking, dat het zoo mooi.
of uit blijdschap dat het uit wrs. Per»
soonlijk wil ik wel zeggen - maar nee.
ik heb mij voorgenomen, een welwillend
verslaggever te wezen.
Er volgde nu een kleine pauze. Thee
met Koekjes. Helaas, aan ie hecren was
nog niet toegestaan een sigaar op te
steken. Het koor moest nog optreden,
zei mevrouw v-.n Stuiteren, eo al die
tabaksrook was zoo slecht voor de
stem. Voor Wouter deed het weinig ter
zake, want bü het volgende koornum»
mer liet hij weer voortdurend denzelf»
den eenen bastoon hooren, zoodat ik
moet veronderstellen dat hij in die
klank veel meer afwisseling hoorde,
dan wij. Individualiteit of persoonlijk»
heid „s toch maar alles. Overigens moet
ik ter eere van de heeren verklaren,
dat zij hun schade van het eerste num»
mer inhaalden, daar zij bij dit tweede
nummer het eerst klaaT waren en triom»
fantelijk rondkeken, toen dc dames
nog wel zes tonen moesten afzingen»
Zoo ka-amen de twee partijen om beur»
ten tot hun recht
Maar ja, ik kan het niet ontkennen
de solo fluit was een mislukking. Het
lag niet aan de kracht waarmee Hup*
stra blies- Hij deed zijn uiterste best,
een oogenblik vreesde ik zelfs voor
ongelukken met zijn wangcu en mond;
er gebeurde niets, maar cr kwam
ook geen geluid- De dwarsfluit cn de
picolo samen staakten. Zij deden het
niet en nadat de arme Hupstra gebla»
zen had wat hij kon en in wanhoop
ophield zei Wouter bij wijze van
troost.je voorvaderen zullen alia
klank er uitgeblazen hebben." Maar
Hupstra mompelde verdrietig iets van
embouchure.
Na nog een nummer viool cn een
voordracht voor piano, de eerste weer
bijzonder droevig hoewel het ccn
marsch was (een treurmarsch, denk ik)
kwam Van Stuiteren aan de beurt met
zijn cornet a piston- Het was gewei»
dig. Onze ooren tuitten cr van- Wat
Hupstra te kort gekomen was. had Van
Stuiteren te veel. Veel tc vee'.- Zes
beeldjes op een étagère beefden er van.
Het was een lange voordracht en zo
was nog niet uit, toen er hard aan de
deur gebeld werd. De gastheer, ver»
wonderd, ging kijken cn wij mannen
gingen mee voor mogelijke assistentie.
Daar stonden twee agenten van po*
litie, omringd door een groote groep
belangstellenden. De eene agent sa»
Iueerde en zei„Met uw permissie, me»
neer, dezo menschen hoorden benauw»
de geluiden en dachten dat er iets met
de familie was- Als we soms van dienst
kunnen wezen
Van Stuiteren zet een leelijk woord
en gooide de deur dicht. Het concert
was plotseling ten einde- En Wouter,
die al lang het kistje met dc lek'-:ere
sigaren in 't oog had gekregen, was zoo
vrij om rond tc prescntecren. En ro
liep ons eerste en laatste concert ;n
de krans toch nog gelukkig af.
FIDELIO.
