43e Jaargang No. 13092 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 24 Februari 1926 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f3-57H- Franco per post door Nederland f3.S7j4- Afzonderlijke nummers 10.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken f0.57Ji; franco per post f0.65. ADVERTENTIEN: Van 1 tot 5 regels 11.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bi] abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentign van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs. Directie, Redactie en Administratie: Gr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuirten Telefoonnummers: Directie 13082, Redactie 10600 en Administratie 10724 Dlrcc,e"r,|,1i1J*(c'PEERBeverwijk, enz., enz. Driehulzerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 352i Hooit.redacteurROBERT rcEREBOOm DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA Heden: WOENSDAG fli FEBRUARI Schouwburg JüiswfegNed. Reievereeni ging. Lezing mee Lichtbeelden door den heer D. van Staveren. Onderwerp: Pa. rij«. 3 uur. Vereniging „Onderling Onderzoek", Wi'.helmüiav.taa: 22: Voordradii over oc culte verwhijneelen roei «enige psycho metrische- experimenten door Mevr. Wed. Ut. Akkringa uit den Haag, 8 uur. B ioieooprooretei; tn* en. I.uxor tearoom: Concert 3—11 uur. Cabtzet Modern. Dansen. Optreden Terechiücndo artist en. DONDERDAG 25 FEBRUARI e-j.-^ih.vjv'ouig, N. V. Het Nieuwe Nei. T Blanke Balkier, 8 uur. fichótv buig -lausweg, Tooncevereen gtr.g „luueme Kusetkriag". 8.30 uur. Otm. Concertgebouw (kleine zaal): Haar lcru'a ÜirijkScwartet, 2e concert. 8 uur. ProUstantenbond: Vergadering „Witte Kruis". 8 uur. Café Brmkmami: N. V. Mij. ,,De Toe komst". Alg- vergadering van Aandeel houders. 8 uur. Ttvoli, Tempeliereatraat 71. Dancing: 7.30—11J0 uur. Theater ..De Kroon. Groote Markt. Bioe coopvooretc'i'ing, 8 uur. Cinema Palace. Groote Houtstraat: Bloe eoopvoors'.cPing, 8 uur. Luxor Theater: Biosooopvooretelltag 8 uur. iDuxor tearoom: Concert 8—11 uur. Scala Theater, K!e:ne Houtstraat. Bioe coopvoorstePing. 8 uur. Cabaret Modern. Dansen. Optreden vai verschillende artisten. Schoten: Chr. Geref. Kerk, Floreeslraat 8 uur. Rede De. H. Janseeu. Heematedo: Gemeenteraad, 6 uur. De RegeeringscrisU Onzo Haagsche corrcjpondcnt be- richt vandaag, dat binnenkort een mededecling te verwachten is omtrent Mr. J- Limburgs kansen bij dc vor ming van een nieuwe regccring. Het schijnt inderdaad niet overbodig dat cr nu eens een duidelijke uiteenzetting nan het Ncderlandschc volk gegeven wordt omtrent den stand van zaken. De crisis duurt al meer dan drie maan den, en Mr. J. Limbuig begon met zijn pogingen op 23 Januari gisteicn juist ccn maand geleden. Sindsdien zijn cr allerlei vaagheden gepubliceerd, heeft men zelfs een lijst namen opge geven, die weer in het niet verdween, hebben wij een sub-crisis aan dc Pos terijen zien ODtstaan zonder tot op den huidigcn dag tc weten wat cr dc werkelijke oorzaak van is en wachten wij nog steeds op ons nieuwe extra- pa: lcmentaire kabinet. Het is wel ccn beetje al tc erg. In iedere gemeente, in elke provincie ondervindt men dc vertragingen, door deze langdurige crisis veroorzaakt. Dc demissionaire regeeting brengt uit den aard der zaak niet veel tot stand, cn allerlei plannen, waarover eerder be slist had moeten zijn. blijven maar hangen- Bovendien blijft men in volko men onzekerheid vcrkceren over dc samenstelling van het programma van dc nieuwe regccring, waardoor niemand meer weet wat wèl en wat niet bereikt z.il kunnen worden. Men rnoct de din gen maar aan hun lot ove: laten, en afwachten wanneer het Den Maag be hagen zal om zijn mysteries te ont hullen- Het doel van al deze geheimzinnig heid is voor den gewonen burger niet duidelijk. Hij zou cr zich verder wei nig over bekommeren of dc nieuwe re gccring meer of minder „extra-parle mentair" zou zijn, als er maar schot in dc zaak kwam. Blijfc zij t:ainccrcn, dan dient men hein duidelijk tc maken waarom. Hij behoorde te weten op wel ke moeilijkheden de kabinetsformateur stuit, en in een maand tijds dc der de maand van de crisis dringt dit besef zich zeer duidelijk bij hem op- Deze lange crisis heeft zeer veel er gernis gewekt. Ons blad is neutraal op politiek cn godsdienstig gebied, en wij vc: diepen ons niet in dc vraag bij hoeveel cn welke partijen cn bij welke leiders dc schuld zou kunnen liggen. Maar wij sluiten ons aan bij degenen die mcenen dat zulk ccn langdradige crisis een schade voor land en volk is, en dat het laatste reeds lang had behooren te vernemen hoe dc zaak in elkaar z::. Wij vragen om publiciteit Dit is een zaak die ons allen ten nauwste aan gaat niet een speciale affaire voor „Haagsche kringen". In een tijd als deze zou men wel eens tot den wensch komen dat het parlement zich op een brandpunt van handel en industrie be vond. midden in het nationale leven, inplaats van in die speciale omgeving met die zeer speciale sfeer. R. P. DATUMSTUKJES' Haarlem, 24 Februari 1926. De Oude Singel Het k3n niet lang meer duren. Dc singel is tc oud. Op een goeden dag zal ccn moderne architect verschijnen, die ecnige van die leelijke buizen laat neerhalen cn er iets moois gaat bouwen Misschien zil het zelfs een van d'e manncnmet-grootsche-conccpties zijn, een Plan-Zuidcr of zoo. die de heelc reeks doet vallen en er cên groot kunst zinnig geheel, in harmonie met de hoo rnen en dc vuil-niosgioene tint van het water, voor in dc plaats zet Ik hoop het. Vijfentwintig iaar (en langer) gele den trokken wij viermaal per dag langs dien singel, op weg naar dc lagere school van Hubrcgtsc en terug najr huis. Er is sinds dien tijd heel veel in Haarlem veranderd, maar niet op den singcL Al dc leelijke oude huizen, ge bouwd in een tijd toen architectuur slechts een woord was. staan er nog. Ik ben er langs gegaan cn heb ze alle herkend. Eén herinnerde mij aan den grooten dag. toen wij vlak er tegen over met een Zandvoortsch emmer tje ccn groote. sterke visch vingen. Het was ccn blei. Wij lieten 't emmertje aan een stuk touw zakken, en hij zwom er stomweg in. Andere huizen herinnerden jan belletje trekken, weer andere aan dc stoffige kamerlucht, die eruit placht te walmen als (eens in dc maand) dc ra men werden opengezet. Dc oude singel placht ons te verleiden tot velerlei kwajongensstreken. Laakba re. verwerpelijke wandaden. Alleen op dien singel bedreven wij ze, zonder tc weten waarom. Maar ik heb liet nu be grepen. Er waren zooveel spionnetjes, waarin afkeurende oude dames ons be gluurden. En die spionnetjes zijn cr nóg, dc singel is nog even stil. Toen wij er in het iaar 1900 langs kwamen zagen wc nooit iemand in of uit die huizen gaen. De bewoners sche nen altijd thuis tc blijven. Achter hun brandschoonc, maar leelijke voorgevels, achter hun pijnlijk-nette stoepjes en glimmende koperen deurbellen en spier witte vitrages zaten zij, en bekeken ons in de spionnetjes. Het resultaat was nimmer bevredigend. Die keurige, fat soenlijke singel hield niet van ons. Er was reden voor. En wij, rebelsche rak kers, hielden niet van den singel. Er as óók reden voor. Op een zeer kwaden dag schroefden wij een van dc meest-gebruikte spion netjes af. cn deponeerden het tien hui zen verderop, in ccn portiek. De gevol gen waren niet in ons voordeel, maar ij beseften dat onze daad vangcorga» iscerd verzet haar rechtvaardiging had. Wij voelden niet eens berouw. In later jaren heb ik mij vaak dien singel herinnerd. Bijvoorbeeld in Fran- sche en Engelschc provinciestadjes, die hcclcmaal gesloten en uitgestorven zijn. Vcrsnillcs-oprccn-wcekdag. zonder Pa- rijschc dagjcsmcnschen. leek erop. Er wonen vijftigduizend mcnschen tc Ver sailles. maar jc ziet ze nooit. Zij blij ven achter hun horretjes, Bliikbaar sla pen zij dag en nacht, droomend van dc vervlogen monarchale glorie van hun stad. Af en toe wordt er een wakker, staat op uit zijn ouden leunstoel met gebloemd overtrek, cn gluurt naar bui ten, blijkbaar in dc hoop dat er eindelijk weer ccn ..Roy" is. Als jc hem of haar aankijkt, treft jc zijn of haar afkeuren de blik. Versailles houdt niet van dc twintigste eeuw. Onze singel moet cr ook niets van hebben. Hij riet eruit als een streng, zwijgend protest Maar hij heeft dc spionnetjes, die Versailles mist. Zoocvcn heb ik een modernen archi tect opgebeld, en hem gevraagd of hij ooit een huis met spionnetjes had ge bouwd. Hij zei dat het hem nooit over komen was. maar dat er wellicht colle ga's waren, die "t nog wel eens moesten doen. Bij ouderwetsche menschen, mis schien? Ik geloof het niet. Stel u een modern buis voor met die dingen eraan! Het gaat eenvoudig niet. Toch weet ik zeker dat weemoed mij geworden zal als de Plan-Zuider einde lijk mocht komen om de leelijke, res pectabele oude huizenrii door een mo dem. harmonisch geheel te vervangen. Want soms. in verre streken, heb ik cr met sentimentaliteit aan gedacht. Mijn gedachtcnoog zag schoonheid en traditie in die leelijke oude huizenrij. Mijn ge el ach ten-neus rook niet de oudbakken kamerlucht, maar een zoet lavendel- geurtje, En ik was haast geneigd om mij neer te zetten en een spionnetjes- romance tc schrijvenover het lieve. blozende, verlegen kind dat dagelijks in bet spiegeltje keek om hem. die haar niet kende cn die niet wist. te zien naderenOfschoon er misschien nooit zoo'n meisje op den singel ge woond liccft. en de mcisies der twintig ste eeuw zulke pocslievïgheid niet meer beoefenen. Enfin. De mcnschelijke natuur is vol tegenspraak. Ik hoop dat de moderne architect zal komen. Maar ik hooo_ toch ook dat hij nog maar wat wegblijft. Er is immers geen haast bij Gisteren herkende 'k datzelfde spion netje dat wij, vijfentwintig jaar cele den, afschroefden. En lachte onwillekeu rig. Uit het spiegeltje keek een oud gezicht mij afkeurend aan. R. P. EEN GROOTE BRAND TE BEVERWIJK Een kistenfabriek met kantoor en twee woonhuizen afgebrand Een eigenaardige toestand De bemanning van het Ncderlondsche stoomschip Alkaid dat schipbreuk Iced d Atlantischen Oceaan brengt drie hocra's uit op do collega» van het Duitscbe i Westfalia als dank voor hun redding Haarlem bloemenstad Haarkm, mooiste stad van Holland, Aan het Spaarnc, vlak bij 't duin, Haailcm zoo terecht geprezen Als hel centrum van een tuin, Haarlem met uw oude gevels, Met uw handel, nijverheid, Aan u. Haarlem, wordt de hulde Van dit kunstloos rijm gewijd. Daar waar vroeger bollenvelden Biociden, gingen, zijn vergaan, Vinden wc overal dc hui/en In 't gedrongen Haaiden) staan. Maar, geprangd in nauwe banden Van een al te knellend keurs, Hieldt gij leven cn beweging Ook door onze Bolleubeurs- Haarlem, laat u niet ontnemen Uw historie, uw belang Stel u flir.k te wéér. verzet u Tegen verren dorpschen dTang Wat gij allen aan kunt bieden, Scholen, wmkels, druk vertier Vindt de kweekcr met familie Ginder niet, maar enkel hier. Op dan en houdt wat u toekomr, Haarlemmers, d3t gij niet wordt Tot een stille, half vergeten, Doodgedrukte v i 11 e mortel Raad, bedenk wanneer gij vaststelt In deez' quaestïe uw beleid, Dat de wijsheid wordt bedrogen Door tc groote zuinigheid. Dan blijft ons geliefde Haarlem, Middelpunt van Kenmcrland, Aan het schoon bedrijf der bloemen Vastgesnoerd met sterkon band- Dan kan in de lengt der dagen, Haarlem, op haar schoonheid prat, Dezen schoenen titel dragen Haarlem, Hollands Bloemenstad. TOM DE RIJMER. STADSNIEUWS De quaestie van Eigen Woning" Van gemeentewege geen schuld De vorderingen der schuld eis chers Voor ecnige weken decldeD wij me de. dat het bestuur der woningbouw- vcrecniging ..Eigen Woning" een adres tot den gemeentetaad gericht had in zake de moeilijkheden waarin die vcr ecniging gekomen is door het misluk ken van haar bouwplannen op grond aan de Leidschc vaart. 1 Maart is de tCTmiju waarop dc aan spraak op ce Rijkspremie vervalt. Het is thans zeker, dat cr geen raadszitting meer voor 1 Maart komt. Wel is een praeadvics van B. cu W. tc verwachten op het adres, waarin naar ons verzekerd wordt uiteen gezet zal worden, dat het gemeente bestuur geen schuld treft, zoodat er geen reden voor dc gemeente is om in deze aangelegenheid iets te doen. „Eigen Woning" is intusschcn voor verschillende schulden aansprakelijk. Dc voornaamste schuldeischcrs zijn dc beide architecten dc hccren van Unik cn Ingwersen en dc aannemer die reeds grondwerk op het 1 r verkoch te terrein aan dc Leidschevaart heeft verricht Naar wij vrnemen zal dc rechtskun dige raadsman van den aannemer, den neer Kocllaard. Mr. van dor Goot over wegen een rechtsvordering tegen dc vcrceniging in te stellen. In het adres aan den raad heeft het bestuur van „Eigen Woning" reeds gc. schreven, dat daardoor de leden, die niet kapitaalkrachtig zijn, met faillisse ment bedreigd worden. Wij wendden ons om nadere inlich tingen tot Mr. van der Goot, die ons mededeelde dat het nog absoluut niet vaststaat dat hij een rechtsvordering tegen dc bouwvcrccniging zal instel len. Getracht wordt nog, de zaal: door minnelijke schikking tc regelen. Het kampeeren te Zandvoort verboden Met 76 stemmen De laatste behandeling in den Zandvoortschen Raad In de Zandvoortsohe raadszitting van Dinsdagavond, kwamen aan dc orde Je bekende voorstellen betreffende het kampeer en aan hot strand. Zooals men weet, werd door de drie leden van den Vrijheidsbond, Guntcrs Voorthuysen cn mevrouw Weenink, voorgesteld, om het kampeeren gedu rende den nacht (van des nam. 9 uui tot des voorm. 6 uur) te verbieden en daarvoor het desbetreffende artikel ia de Politieverordening tc wijzicen. B. cn W. stelden voor, dit voorstel niet aan te nemen. „Wij erkennen", al dus schreven zij aan den Raad, „ten volle dat vele problemen, die zich bij het kampeeren kunnen voordoen, zijn echter van mccning, dat deze opgelost kunnen worden. Bij het nemen van beslissingen krachtens art. 118 der po litic-verordening. zullen zij zioh slechts door het werkelijk belang der ge meente laten leiden, indien mogelijk met bevrediging van den wcnsch van .•clcn naar een stukje goedkoop of rij strand, waar van zee cn lucht te genioten is. B. cn W. zullen hot op prijs stellen als dc Raad een commissie i:i het le ven roept, die hen van advies wil die nen in dc oplossing van het kampecr- vraagstuk. Zij verklaren zich bereid naar de stem van deze commissie tc luisteren". Ingekomen was ccn adres aan den Raad namens do Vereeniging tot Be hartiging der Belangen van Jonge Meis jes en de R.K. Vereen, tot Bescher ming van Meisjes, beide afd. Haar lem om ccn verordening op het kam- pcorcn te ontwerpen en uit te voeren, waardoor het onmogelijk wordt, dat jongens en meisjes zonder toezicht te zamen kampeeren. De heer Zwaan gaf den leden van den Vrijheidsbond in overweging, hun voorstel terug te nemen, nu het zei hij zoo ondubbelzinnig gebleken is. dat dc groote meerderheid van de Zandvoortsche bevolking het kampeer- verbod niet wil. Spreker herinnerde a-n dc protestvergadering, welke te dezer zake in Hotel „Zomerlust" ge houden is en waar met a'igcmccne stemmen ccn motie is aangenomen, waarin aanneming van het voorstel ont raden werd. Dc heer Van Voorthuyscn ant woordde namens de voorstellers, dat zij er niet aan denken, om hun voorstel in tc trekken. Dc Zandvoortsche Raad moet volgens hem niet de belangen van Haarlemmers en Amsterdammers behartigen, maar van Zandvoort. En het Zandvoortsche belang wordt mei het 's nachts kampeeren niet gediend. Zonder verdere discussie werd daar liet voorstel in stemming gebracht en aangenomen met zeven tegen zes stemmen. Vóór het voorstel stemden mevrouw Weenink Ciunters. Van Voorthuiisen Slcgcrs. Van der Plas, Van der Werft en Gccrs. Tegen stomden dc leden Bramson Van den Bos, Padt, Zwaan, Schaap cl Molenaar. De sanocraing van dit voorstel ver. oorzaakte ecnige sensatie op de public kc tribune, waar meer dan bonder personen (cr stonden cr zelfs achter dc deur in de vestibule) op den uitslag van de stemming zaten te wachten. Een overzicht van het verbrande complex aan de voorzijde Dinsdagavond ongeveer half elf, is door totnutoe onbekende oorzaak brand uitgebroken in de kistenfabriek van de heeren Knapen cn Co. aan de Pijpkade. Do vlammen grepen snel om zich heen, gevoed door den grooten voor raad liehtbrandbaar materiaal. Dc brandweer was, hoewel de fa briek ccn eind buiten den kom der gemeente staat, vrij spoedig aanwezig en pakte, onder leiding van haren com mandant. den heer v. d. Wcrff. met een slang op de waterleiding en een op dc perspomp, het vuur aan, doch stond vrijwel machteloos, daar er op de vlakte ook nog eeri flinke wind stond. Toen men zag dat \an het fabrieks- en kantoorgebouw toch niets- meer te redden was. probeerde men do böïdc aangrenzende woonhuizen, waarvan er ccn bewoond was döör den heer D medo-vennoOt der firma Knapen en de andere door den heer B. bedrijfsleider der olicfabriek „Noordzee", te behou den. Ook dit liet men spoedig varen om alleen de krachten in te spannen tot. behoud der hourloods. De beer D. had zijn inboedel in vei ligheid weten te brcngCD, maar van den inboedel van den heer B. is niets gered. Honderde menschen waren getuigen van het inderdaad grootsche schouw spel dat de uitslaande brand bood, waarbij echter tevens is gedemon streerd. de onvoldoende toestand waar in do brandbluschmiddelen van Be verwijk verkecren. Het was namelijk met dc straal van de handpomp absoluut onmogelijk tot het dak van het twee verdiepingen hoogc gebouw te komen. Om ongeveer 3 uur in den nacht kon dc brandweer inrukken, toen was het gcheele fabrieksgebouw met kan toor cn de twee woonhuizen geheel uitgebrand cn was niets meer over dan de kale zwart geblakerde muren. Een Groote partij gezaagd hout cn afgewerkte kisten' zijn ccn prooi der vlammen geworden, terwijl ook de boeken voor het grootste gedeelte zijn verbrand. Hoeveel arbeiders door dezen brand werkloos zijn geworden kon men ons nog met mededeclen daar het niet mo gelijk was een der firmanten tijdens den brand te spreken, wel vertelde men ons, dat alles verzekerd was. Gedurende den brand waren ver schillende raadsleden op het terrein aanwezig, evenals wethouder Pattes. Het tooneel van den brand bood he denmorgen een bijzonder treuiigen aanblik. De twee verbrande woonhui zen staan nog voor een deel overeind. De plafonds zijn doorgebrand. De half verbrande meubelen liggen op een hoop door elkaar. De timmei fabriek is geheel verdwenen. De muren liggen dak tegen den grond- Honderden draadnagels, krom getrokken en sa mengesmolten zijn tusschen dc resten, van hout en machines verspreid- Op verschillende plaatsen sloegen de vlam men nog uit de puinhoopen- Grauwe rookflarden hingen over dc ruines. Wij spraken ceaïge oogenblikkcn met ëcn der bedrijfsleiders. Hij vertelde dat er zeer veel hout was verbrand. Et- was den laatstcn tijd genoeg te doen. De timmerfabriek cn de kistenmakerij hadden opdrachten in uitvoering. Of het vuur niet gestuit kon worden? Och, neen, de brand in een zagerij vol hout, daar is niet veel aan tc doen. En de oorzaak? Ik denk kortsluiting, maar dat is niet zeker. En waar het aangekomen is. kan ik evenmin met zekerheid zeggen. De schade is heel groot- Maar wij zijn verzekerd- Kon men zich vannacht makke lijk redden? Ja. hier woonden twee gezinnen met 4 kinderen- Allen, konden zich ïedden. Zij hebben in Beverwijk onder», dak gevonden. Vanmorgen stonden er nog heel wat burgers do rookende puinhoopen tc be kijken. Eén hunner vertelde dat do fabriek met ongeveer 25 man personeel heèl wat werk verzette. Juist had men, een groote opdiacht voor het leveren van een aanzienlijk aantal kisten aan genomen. Daarvoor zou dezer dagen nog meer personeel in dienst worden genomen. Een ander zei ons dat..., dc brand weer zoo goed als niets kon uitrichten, omdat er geen druk op de watei lei ding had gestaan. Bij gevallen als deze moet telefonisch om drukverhooging gevraagd worden in Wijk aan Zee. Maar 's nachts kan er niet interlocaal getelefoneerd worden- Dus 's nachts mag de boel rustig afbranden? Ja, meneer, daar kunnen wij toch niets aan doen.... De cncdedeelingen die men ons over dezen toestand deed waren buitenge woon vaag. Onder anderen werd ge zegd dst er 'snachts naar Zaandam moet worden getelefoneerd om druk verhooging- In ieder geval, meneervan nacht kwamen ze met hun spuitjes niet hooger dan de dakgoot,... Wij gingen naar de politie om een duidelijker uiteenzetting- Maar de poli tic-autoriteiten die den geheelen nacht bij den brand waren geweest, sliepen nog. En ac ondergeschikten mochten en konden niets zeggen. Dus vroegen wij belet bij den Bur gemeester- Deze kon ons evenmin in lichten. Wij moesten ons wenden tot den Provincialen Waterstaat. Welke gevolgtrekkingen mogen wij inmiddels uit de beweringen van het publiek maken? Als het waar is dat Wijk aan Zee moet gewaarschuwd worden voor druk- Nog een overzichtsfoto. Deze aan den eroderen kant van de gebouwen genomen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 1