VAN HET POLITIEKE
ÏOURNOOIVELD
CARRsM0DTBR00D
HAARLEM.S DAGBLAD DONDERDAG 18 MRT. 1926
Een zakelijk oordeel moet de regee»
ring vragen. zij kan zich niet stellen
op het votum van 11 .«ov. omdat
TWEEDE KAMER
17 Maart
Nog drie afgevaardigden spreken over de regee»
ringsverklaring. De heer Nolens over de for
matie van het Kabinet-Colijn. Het gezantschap
bij den Paus. Over het verdrag met België.
De heer De Geer antwoordt. Over het Bezol
digingsbesluit.
De Kamer heeft vandaag nog drie zijde ontkend dat de CL»F. op dc
afgevaardigden over de regecringsvcr» hoogte zijn geweest van het feit, dit
klaring van den heer De Geer aange» de K-K. hunne ministers uit het kabi»
hoord er wel den heer NOLENS, der. nct-Coüjn zouden terugtrekken bii ver.
heer BEL MER cn den hoer ARTS. werping van den gezantschapspost. Del
Daarop reeft minister DE GEER ge- heer Colijn was er mee op de hoogte
antwoord. Geheel gereed met zyn ant» van 22 Juli af deelde de heer Nolens
woord is de nieuwe premier nog niet. mede.
Twee onderdeden van zijn rede werk. Waarom hy dan toch is doorgegaan
te hij af, waarin hij sprak over het - --
program van het kabinet cn over dc
gezantschapskwestie. Dc formatie,
moeilijkheden rullen morgen ter >pra»
ke worden gebracht.
Zoo als begrijpelijk was is het meest
geluisterd naar de woorden van den
heer Noieos cn van den minister. De
heer NOLENS, die anders altijd een
zeer sober gebruik maakt van den t.jd
van de Kamer, heeft het cr vandaag
eens breeder van genomen, de crisis,
oorzaken en gevolgen schenkt hij blijk»
baar heel veel waarde, war.: twee
uur aaneen heeft hij het woord gevoerd.
Als men nu weet dat ce heer Nolens
altijd zeer zacht spreekt, zoodat dc
genen, die dicht bij het spreekgestoelte
staan hem zelfs ingespannen volgen
moeten.» dan is het te begrijpen, dat
na de belangrijke uiteenzettingen van
den minister-president de Kamer vol»
komen instemde met den heer Dc
Geer, toen hij vroeg zijn rede morgen
te mogen voortzetten. Dc voorzitter
het was al vijf uur ging daarop'
niet in en wenschte dat de heer DE
GEER voortging. Weinig deferentie
toonde de heer RUTS DE BEERLN»
BROUCK voor de Kamer en den mi»
nister: de Kamer liet de afkeuring
over de houding des voorzitters duch»
tis gevoelen. E>c heer Ruys won het
echter niet. De vfaag om beëindiging
bleek al spoedig een reden te hebben:
de beer De Geer vroeg na cenige in»
leidende woorden op zijn uiteenzetting
inzake de formatie-geschiedenis van
zijn kabinet ..met het oog op den tijd"
te willen eindigen. Het was duidelijk
dat de ministerpresident cn dc rede
van den heer Nolens had daartoe alle
aanleiding gegeven
zich over racer
dan een "onderdeel van zijn antwoord
nog wilde beraden cn bezinnen, wellicht
nog moest informeereu.
Een voorzitter als de heer Kooien,
die direct zou begrepen^ hebben, waar
'm de schoen wrong, is do heer Ruys
de Beerenbrouck niet.
De heer NOLENS >teidc wat langer
dan gewoonlijk te zullen spreken, om»
dat hij een aantal misverstander, had
we° te nemen, enkele fantasiën tot de
werkelijkheid had terug te brengen.
De r-»k. leider begaf zich eerst ra de
uiteenzetting van de bete eken is die
zims inziens steeds en door ieder was
toegekend geworden aan bet gezant»
schan ten Vatican®. In 191o was
ingesteld met het oog op s lancs be
lang. toen heef: geen enkele Sjoepbc
gjnselbezwarea geopper„. In 1920 heeft
de regeering zich gesteld op hetzelfde
Standpunt, waarop ook andere regee»
ricsen zich hadden geplaatst: een ge»
regelde vertegenwoordiging b:; net a»
i>caaa was noodig, opnieuw met r.et
oog op 's lands belang. Welnu - be.
trekkingen met buitenlandscbc mogend»
heden worden niet afgebroken, wan»
neer zich niets heeft voorgedaan, dat
het afbreken wettigt. En bovendien,
van het ministerie van Buitenlandsche
Zaken is steeds de wcnschelijkheid
van den post betoogd op den grond
van 's lands belang. Het zou ten uns»
cirm zijn en tegen alle diplomatieke
usances imaan waarschuwde cc
heer Nolens, wanneer de betrekkin*
fen zoo maar zooden worden afgebro
ken. enkel en alleen omdat het Parle.
ment de gelden daarvoor zou weige.
ren. Voor de R-dC wees dc scherp»
zinnige parlementariër af voor cc
R_*K. is het gezantschap, dat werd
nog eens herhaald") in 's lands belang
werd ingesteld, niet een kwestie va
geloof, niet een <oecif:cx R-»K- belang
al valt 't moeilijk te ontkennen (ca
heel begrijpelijk is die bijzondere voor»
iiefde der K.-K-) dat het gezantschap
voor de RjK. een grootcr beteeker.is
heeft dan voor anderen. Omdat bet
landsbelang het gezantschap vraagt,
omdat het niet aangaat den post te
Rome oo te heffen zonder dat cr een
geschil is ontstaan, daarom zagen dc
RAL fractie het aLof-nizt». pheffen als
een eerezaak.
Ja mijn verklaring m den nacht
10 op 11 November afgelegd, aan „ccn
booze bui" van mij te wijten, zooals
men wel heeft willen vermoeden"
vroeg de heer NOLENS. In geen en»
kei opzicht, kwam zijn antwoord, ce
verklaring is na zijne overweging door
de fractie opgesteld. Zij moest worden
afgelegd ter waarschuwing vooruit. In
1924 stelde de heer Schokking evenzeer
c-en amendement tot ophef n? van het
Gezantschap voor. Reeds toen hebben
de RMC in de Kamer overwogen, hun»
ne houding tegenover het ministerie
Ruys de Beerenbrouck nader tc bcpa»
ien' indien het amendement werd
aa-genomen. Dit is toen niet geschied,
een "nadere verklaring was riet wen»
gene lijk. Maar thans achtten dc K.»ix.
het met het oog op alle cventualitei»
ten wel gewenscht de C.»H. vooruit
te waarschuwen, welke ernstige toe.
s'asd door aanneming van hc; c.v.cr.-
dement-Kersten zou worden gescha.
'CDc. heer NOLENS betoogde dan -
het wordt, althans dat deed dc heer
Snoeck Henkemans Vrijdag, van CAL
met zijn formatie? Daarop zou alleen
de heer Colijn een antwoord kunnen
geven, doch zou het niet kunnen zijn.
dat hij gemeend bad, dat bii samen
werking de groepen op verschilpunten
blijven staan op den status quo? op»
perdc de R-K. leider, die bet C-»H. af
wijken van den status quo to. v. het
gezantschap hcelemaal niet goedkeu»
ren kon.
Dan sprak de heer NOLENS over
de oplossing van de crisis, die ontstaan
was. (Dc heer Nolens was moeilijk te
volgen, zoodat we slechts kunnen zeg
gen, dar op dc perstribune niets is
verstaan geworden van ecnig spreken
over dc verantwoordelijkheid voor het
ontstaan der crisis). Met de pogingen
van den beer Mar char, t railleerde hij
een beetje, sprekende b.v. van een
amalgama van democratie, dat hij wilde
samenbrengen in een meerderhe.i De
heer Nolens begreep niet, waarom de
heer Merchant zeggen kon dat dc R-K.
verwachtingen hadden opgewekt van
samen werk mg met dc Y-D. en S_»D.
Geen des beeren Nolens' verklarin»
gen bij opeenvolgende algemeeno ,bc>
schouwingen had daartoe volgens hem
maar eenige aanleidinge gegeven. En hij
las zijn verklaringen nog eens voor,
waarin sprake was van „een op den
duur" „overwegen" van samengaan,
wanneer dat „niet anders kon", omdat
de R-K.»rructie de grootste fraotic was
•in de Kamer.
Fantasie noemde de heer Nolens de
s^d-uitspraken, die zeiden dat de R.K.
aan her Kabinet-Colijn hadden moe»
ten deelnemen onder Colijnschen
dwang. Van dwang is geen sprake:
R.K. hebben het premierschap van den
heer Colijn aanvaard, omdat voortzet
ting van de werkzaamheden tot behoud
van het financieel evenwicht gewenscht
W3S. Wanneer nu de V-D. voortdurend
opmerkt, dat dc heer Nolens moet
medewerken met hen, cn dat hij anders
het parlementaire stelsel saboteert, dan
noemt de heer Nolens dat, met een
term uit hot strafrecht „hinderlijk
volgen". En niet ik besBs zeide dc
heer Nolens ik heb niet, zooals
dat met sommige andere fractie-voor»
zitteis het geval :s, in mijn groep al»
les te zeggen. De fractie was eensge»
zind van meening. da: de formatie
pogingen van den heer Marchant niet
kor.den worden gesteund.
Schuld voor het advssceren aan H.M
voor het geven vaa een opdracht aan
Mr. Marchant aanvaardde de heer
NOLENS geenszins: de heer Marchant
wilde immers een „democratisch" kabi
net. maar cr zijn nog andere democra
ten in de Kamer, dan alleen dc R.K.!
Dc heer Nolens deelde aan het eind
zijner crisis»beschouwingen nog mede,
dat het aanvaarden van den post te
Bern toch altijd de mogelijkheid open»
liet van een integraal herstel van den
post te Rome.
Het kabine&de Geer trad de heer
NOLENS niet onwelwillend tegemoet.
Al had hij gaarne het kabinet-Colrjn
behouden: zooals dc heer Kolkman zou
zeggen: „De menseden zitten er
eenmaal!" Hun werk zullen ce R.K.
met de meeste webarillendhead „die dc
omstandigheden toelaten" beoordeclen
naar het landsbelang.
Dc heer Nolens heeft voorts nog ge»
vraagd naar invoering van het 7e leer»
jaar. naar de beteekenis der unificatie
in de sociale verzekering.
En ten slotte gezegd, dat hoe de
stemming over het gezantschap ook
uitvalt, de R.K. hun nationale plicht
zuilen vervullen. En nog steeds is de
fractie van meenmg, dat een kabinet
op grond van samenwerking tusschen
dc drie rechtsche groepen, de beste
waarborgen biedt voor een alzijdige be.
hartiging van de belangen des lands.
Na zulk een uitvoerige rede verslapte
de aandacht natuurlijk. De heer
BEUMER had weinig toehoorders. Hij
bleef dc cenige niet-fractie-voorzitter,
die zich in de discussies mengde. Hij
herhaalde de stelling van den heer
Heemskerk, dat het optreden van den
heer dc Geer onzuiver was, hekelde
den C.-H-sprcker over zijn beroep op
wijlen den heer Lobman, somde enkele
misvattingen op van de rede des hoeren
Heemskerk, verweet den heer Marchant
objectïs-ireit, om daarna te besluiten met
het opsommen van enkele programma»
punten van den heer de Geer, die hij
als zuiver politieke punten beschouw,
dc.
Jhr. DE GEER.
sche partij veel van haar invloed gaat
inboeten: dc grootc massa heeft im»
iners niet gereageerd op het uiteenval»
len der coalitie.
Bovenal kregen de beeren Voraart
en de schrijvers-Kamerleden in dc
Volkskrant verwijten van den heer
.Arts (die een niet onverdienstelijk
•preker bleek tc zijn) tc hooron. Zij
hadden immers niets gedaan om iets
beters tc verkrijgen danColijn.
De heer Arts vreesde ;:i het geheel
met voor verlies voor dc Roomsche
zaak, wanneer „zwart" cn „rood" zou»
den samenwerken.
Het kabinct»De Geer zou dc heer
ARTS steunen, het was veel en veel
beter dan het kabinet-Colijn. Evenals
dc heer Marchaat vroeg dc R-K. Volks»
partij-man naar dc houding van den
heer de Geer tegenover art. 40,
Dan de
regee ring.
Bij monde
•van den
heer DE
GEER, die
in 't delen»
sief gedron»
gen. fel van
zich afbeet
Tc oordee»
len naar wat
hij vandaag
dc heeren
Marchant en
Snoeck Hen»
kemans ast»
woorddc,
heeft ook
dc heer
Heemskerk,
dc scherpst*
opponent
van minister
Dc Geer,
zich tegen
morgen op
een ministerieel scherp verdedigend of»
fenaicf voor te bereiden.
Mc; ccn mm of meer uitvoerig
program (ondanks de mcdedeeliag var.
het vooral korte intermezzo) was dc
heer Dc Geer gekomen, .omen: mei;
hem anders gevoeglijk had kunnen
toevoegen: „Gaat ge daar maa. op
goed geluk zitten?" En !n de regee»
ringsverklaring was toch ook medege
deeld. dat dc mate van uitvoering van
het program volkomen afhing van den
tijd, die tot werken zou worden gcla»
ten.
De heer DE GEER zou gaarne den
raad van den heer Heemskerk opvol»
gen cn het programma niet uitbreiden-
Overigens waren ir. dc Kamer eenige
desiderata uitgesproken, waarover
geen toezegging komen kon, maar die
wel zouden Morden overwogen. Wan»
neer althans daardoor dc financicele
lasten niet zouden toenemen. Immers
de bcgrooting van ons land sluit op
een veel tc hoog niveau, cn de belas»
tingen. die aangebracht zijn om de bc
grooting sluitend tc krijgen, moeten cr
(althans naar het bedrag) weer af.
Voortgaande bezuiniging is noodig.
omdat voor dit jaar op tegenvallers
voor het InvAlieÜteitsfonds, voor het
Zuklcrzccfonds en het Pensioenfonds
moet gerekend M-ordcn. Bovendien zul»
len vele tarieven uit dc tarief wet moe»
ten verlaagd worden cn zullen de in
komsten der Spoorwegen door de
noodzakelijkheid van tariefsverlaging
verminderen.
Meerdere vrijheid voor het Lager On»
derMija wil dc heer DE GEER we! af»
gescheiden houden van het werk der
nieuw in te stellen onderwjjs-st-atscom»
missie. Wat het ..mcdezcggcr.schjp"»de»
sideratum van den heer Albarda bc=
trof, voor dc rcgcering zou de beraad»
slaging over de bij dc Kamer voorlig»
gende motie van meer beteekenis zijn,
dan dc stemming over dc mode.
Wat artikel 40 van het bczoidigicgs
besluit betrof, het Kabinet za!
zich in den daarover ontstanen strijd
onder het kab:net»Colijn niet mengen,
maar het gebeurde ah een fait accom»
pii aanvaarden. Ook de heer Mar
chant zoo verdedigde dc heer Dc
Geer zich tegen den V.D. ieidci
heeft in het door hem opgestelde pro
gram voor dc samenwerking van VJ>.
S.D. ca R. K. nic: gesproken van ten
"lledig herstel isn art. 40, doch,
van ccn „zooveel mogelij k" her.
stel.
Dan zeide DE MINISTER-P REST
DENT volkomen tc kunnen begrijpen,
dat cr tegen voorstelllen van het ka.
binct principicc'.c oppositie M-ordt ge.
voerd. Daar heeft bij ook niets op te.
gen. Dat bevordert slechts een zake.
lijke besiissing. Politieke oppositie
h heci wat anders. Ondorwcrpcn als
Plaatselijke keuze, dc bioscoopwet, zijn
onderwerpen die niet politiek zijn.
bioscoopwet zal dus, wa
de Eerste Kamer haar op
agenda zet, door het Kabinet verde
digd worden. Tcrugkceren van het
standpunt van het kabinct»Colijn, dat
Oorlog in Marine tot één rpartemcr.t
moeten worden, zal het kabinet Dc
Geer niet, dc nieuwe regeering acht
het zeifs wenschclijk, dat met de sa
menvoeging spoed wordt betracht.
Dankbaar was de heer DE GEER
voor de vriendelijke wijze, waarop men
het kabinet-do Geer was tegemoet gc=
treden.
En wat den inhoud van het program
betrof: dc A. R. betoogden, dat het za»
kelijk hetzzelfdc was als het program
van den heer Colijn, dc SJD. noem Jen
het veel beter dan dat, van den heer
Colijn, de R.K. zagen het als precies
aangevend, wat het RJC. stembuspro»
gram uitsprak. „Wat kunnen wc meer
wcnschcn" vroeg dc premier
„ieder is tcvrc-dcn!"
Het Belgische tractaat! Het is door
dc NcdcrL rcgcering gctcekcnd, hef
moet du? op loyale wijze worden ver
dedigd. Deze pitspraak wil ons voor»
komen tc erkennen, dat cr ver-sto
ring mogelijk is. Echter, spoedig zal dc
memorie van antwoord niet verr hij»
nen. Want eerst moet nog nader ovc.
ieg met dc Belgische regcering plaats
hebben over sommige te verbeteren
punten, overleg da: tijdens Je crisis
heeft stilgestaan, doch ihaois hervat
zal worden. Daarna moeten over de re»
suitstco van dit overleg nog de mo<
mibeden die het fractz.it van 1839 on»
jderteekenden worden gehoord. Dat kan
nu de „hooge" politiek geen invloed
oefent ook over de geoantschaps»
quaestie een „2akeüjk" oordeel i oge»
lijk is. over het gezantschap in vollen
omvang, ook ovef de principiecle an»
ten daarvan.
zij bij haar optreden behalve dit
tum ook een gezant bij het Vaticaan
vond en voor terugroeping do verant»
woordelijkheid zou moeten dragen. Dit
'Ude zij niet zonder votum van de Ka»
ler. Er moest een votum komen dat
„ebenbürtig" is aan de sfeer, waarin dc
intermezzo-regeering werken wil. Het
kabinet meent dat de gczantschaps»
quaestie uit de politiek verdwijnen
moet, omdat geen enkele groep cr be
lang bij heeft dat zij tot een chronisch^
kwaal wordt in ons oolitkkc leven.
De hoer De Geer heeft zich met
evenzooveel woorden gehouden bui»
ten elke parlementaire combinatie, die
n meerderheid zou kunnen vormen.
Morgen gaat dc heer De Geer voort
INTIMUS.
De rede van den heer ARTS ver»
tegenwoordige: van de R.K. Volks»
par:ij bleek voor het grootste deel
critiek in ie houden op de groote R-K.
partij en op den „desnocratischen"
vleugel in het bijzonder- Hij betoogde
dat het prestige, zoowel om de dooT
hem on noodig geachte verklaring san
der. '-eer Nolens in den nacht van T)
op II November als om dc houding
d'rr R.K. Staatspartij tijdens d
van de R.K.-lracric bij het volk ernstig Jnog een poosje duren',
i was geschaad. En dat dc groot© Room» De heer DE GEER meeat, dat thans
NA DE WATERSNOODS
RAMP
TWEE TON VAN HET
ROODE KRUIS
Het Hoofdbestuur van het Neder»
iandsche Roode Kruis heeft op dc re»
kening van de AJgemeene Vcreenigde
Commissie tot Leniging van ram|
door watersnood in Nederland tc A
sterdam een bedrag ad 2>)0.000 doen
storten.
VACANT IEKAARTEN
MET PASCHEN EN
PINKSTEREN
Dc Ncderlandschc Spoorwegen zullen
in 2 tot en met 7 April en van 21 tot
en met 25 Mei vacantiekaarten uitgc»
ven.
SCHOONVADER MET EEN POOK
BEWERKT.
Uit Rotterdam M-ordt aan de Tel. ge
meld: Dc 73=jarige J. S. uit dc Rusthof»
laan kreeg hooggaande ruzie met zijn
schoonzoon. Deze werd zoo woedend,
dat hij een pook nam cn daarmede zijn
schoonvader zoodanig sloeg dat deze
een wonde boven het rechter zoowel
a!s boven het linkeroog bekwam. Ik ne
vens kwetsuren aan een der handen.
De man is naar het ziekenhuis over»
gebracht.
REDDING VAN SCHIP
BREUKELINGEN
PROEFNEMING MET EEN
NIEUW SYSTEEM
Dinsdag is aan het strand ten Wcs»
•n van de zeesluis tc Schcvcningcn in
jgemvoordigheid van hoofd» en plaat»
:lijk bestuur der Noord» cn Zuid'Holl.
Reddingraaatechappij ten proefneming
gehouden met een nieuw systeem lijn.
mortier, waarmee 10 schoten' door den
heer Thomas werden afgevuurd. Door
het sieeds opvoeren van dc lading werd
de schotsafstand vergroot; breken van
de schietlijn kM-am niet voor. Getracht
zal worden, een afstand van ruim 400
meter tc bereiken.
DE EMMABLOEMCLOOCTE.
De jaarlijkschc Emmabloemcollcctc
zal dit jaar worden gehouden op
Woensdag 23 April.
VERKEERSONGEVALLEN
In dc Vierambachtenstraat te Rot»
terdarn is een zeventigjarige dame uit
Zutphen. die daar tijdelijk vertoefde,
door een auto aangereden. Zc werd
een tiental meters medegeskurd cn in
bewustcloozen toestand opgenomen en
naar een ziekenhuis gebracht. Daar is
ze reeds overleden.
AUTO DOOR EEN TREIN
GEGREPEN.
Op den onbewaakten overweg aan
-ie>n ZwolschenM-eg tc Hcerde is de
auto van den bleekcr M. door den mo»
'ortrein gegrepen. Het voorste deel
den M-agen werd beschadigd. Dc auto
■werd een tiental meters weggedrukt.
De chauffeur kwam met den schrik
vrij
ONDERSCHEIDING VAN
Dr. DE VISSER
RIDDER GROOTKRUIS
LEGIOEN VAN EER
Onze Haagsche correspondent seint;
De oud-minister van Onderwijs, Wc.
tenschappen en Scboonc Kunsten Dr.
J. Th. de Visser, die Woensdag voor
de eerste maal de Kamerzitting weer
bijwoonde, is door de Fransche regce
ring beroemd tot Ridder Grootkruis
van het Legioen van, Eer.
DE GRIEP.
Van één familie tc Spckholzcrheldc
zijn dc-vorige weck drie kinderen aan
de griep overleden.
KIND VERBRAND.
Het .2 l/2=jar:g zoontje van den hcc;
leunen te Buchtcn»Born. viel in een
onbewaakt oogenblik in ccn eramei
met kokend Mater. Het kind bekM'am
talrijke brandM-ondcn cn is aan dc gc«
volgen daarvan overleden.
MIJNWERKER VERONGELUKT.
De sleeper Kimmcnade, uit Bruns»
sum, gehuwd cn vader van drie Linde»
ren. geraakte Dinsdagavond in dc
staatsmijn „Hendrik" onder at-.aller.d
gesteente bedolven; hij Merd dood.op»
genomen.
KERK EN SCHOOL
DE ZAAK-GEELKERKEN
BESLUITEN DER SYNODE
DE PREDIKANT AFGEZET
INGEZONDEN MEDEDEELINGEH
a 60 Cent» per rcgeL
Als men hard werkt en haastig leeft, is
GOEDE voeding een eerste vcrelschte
verhoogt dc werkkracht cn werklust 7
OOK ZIJN AANHANGERS
IN DEN KERKERAAD
VERGADERING VAN KERKE
RAAD EN LIDMATEN
liet persbureau Vaz Dias zendt ons
het volgende bericht
Naar ons gemeld vrordt heeft de Ge.
neralc Synode tc Assen in hare open»
bare ziting van Woensdagavond be»
sloten Dr- Geelkerken af te zotten
als PrediKant der Gereformeerde Kerk
cn dc Kurkeraadsledep, voor
zij hebben medegewerkt aan de niet»
uitvoering van het schorsingsbesluit
der Synode, eveneens uit hun ambt
tc ontzetten
Dc zitting der Sjnode-
Bjj de opening van do zit»
ting van dc Generale Synode der
Gereformeerde Kerken die Woensdaj
middag te Assen weder begon. M as d
voorzitter \an de vorige zittingen, Ds.
Feinhout, afwezig.
Ia zijn plaats werd als voorzitter
gekozen Dr. K. Dijk, van Den Haag.
Nadat dc acta der vorige vergade
ring waren gelezen, ging dc Synode
Comké»GcneraaL
Ingekomen
stukken.
Het persbureau Vaz Dias zendt ons
nog het volgende aangaande de zii»
ting der Synode van Woensdagmid
dag
!n eekomen waren een groot aantal
stukken, le. het rceos in de bladen ge»
pubhecc.de bczM-aarschrift van deo
-Kcrkcriac vaa Amsterdam»Zuid, 2e-
een ttiegram var. de heeren K. van
den Berg eu W. M. Haaksma, eveneens
reeds uit de bladen bekend, namens een
crgadcring den lóden Maart
het Concertgebouw tc Amsteidam, 3c
ccn schrijven vun dc Gereformeerde
Ke.k tc Utrecht, vraa-iu instemming
M-erd beUrg-i met het woord namens de
Synode aa.-, «ic Kerken gericht. 4c. van
P. II-, ojderliag van Amsterdam-Zuid,
F. H. van B-, w. F. M. van der L,
tc Amsterdam, B. de V-. tc 's»Gravcn-
huge cn C. dc B-, tc Rotterdam, Maren
bczM'aaischriftcn tegen het schrijven
van de Synode binnengekomen. Ook
was ingckom.cn een betuiging van in
stemming met ccn brief van den heer
l'unt, to Rotterdam, de vorige week
ook gepubliceerd.
Van H. v. d B-, te Amsterdam-West,
den Kcrkcritod van de Gercf- Kerk tc
/.cist, H. v. d. L-, tc Amsterdam, C.
T-, tc Arnhem, cn K, tc Lissc. waren
brieven vnn instemming met de Sv»
nodobcsluitcn, ccn afkeuring van do
houding van den Kcrkeraad van Am»
sterdam-Zuid, ontvangen. Behalve dc
beide eerste werden deze stukken voor
kennisgeving aangenomen. Van Ds-
J. C. Rullmann cn Ds. P. C. van der
Vliet, beiden Gereformeerde predikan.
ten tc Utrecht, was het volgende schrij»
ven ingekomen
„Ondergetcekcnde, Dienaars des
Woords bij de Gcref. Kerk^
Utrecht, ieder persoonlijk van heeler
harte zich aansluitende bij de In onze
Gereformeerde Kerk gangbare exegese
Gcr.. 2 en 3 cn dus dc historiciteit van
het Paradijs-verhaal in z|jn geheel cn
in al zijn onderdeden zonder eenig
voorbehoud erkennend, alsook de be
denkelijke uitlatingen cn de onbetame.
lijke .gedragingen van dr. Geelkerken
te dezer zake ten strengste afkeuren
de
voorts kennis genomen hebbende
van de aan dr- Geelkerken voorgestel»
de cn voorgelegde verklaring en het
daarop gevolgde schorsin «beslui
verheugt zich ten zeerste over dc
klaarblijkelijke bedoeiiang der Syno
de om te waken voor dc handhaving
van het ongerept gezag van dc Heili»
gc Schrift
maar betreurende ten diepste dat
haar uitspraken ruimte '.aten voor de
onderstelling dat zij zich zelf en haar
uitspraken, meer macht en autoriteit
zoude toeschrijven dan den woorde
Gods
waarom zij daar met alle bescheiden
hcid. maar ook met den moesten ernst
cr »">o aandringen dat de Synode als*
nog haar uitspraken nader verklaren in
dien zin. d3t duidelijke blijke dat zij
dc BF'ïdenïs apnellahrl s'elt aan de FT'
ligc Schrift cn dat zij haar decreten
cn besluiten niet' gelijk stelt met dc
waarheid Gods"
Besloten dit schrijven rader te
behandelen.
Verschillend»
conclusies
Prof- Dr. T. Hoekstra, rapporteerde
mede namens prof- dr- H. H- Kuyper
over den laatstcn brief van Dr. J.
de Gaay Fortman cs. Dit rapport c-
cludcert
le. min de broeders Dr. J- P-
Gaay Fortman c-s- te antwoorden'.
u. dat jn dc zaak»Dr. Geelkerken
niet in beding is een of andere cxc»
geso van Gen, 2 en 3, maar dat het gaat
om geloof of niet geloof aan hetgeen
dc Heilige Schrift in deze hoofdstuk,
ken als zaken cn feiten mededeelt.
h, dat dc Synode geen u'tbrcid:
heeft gegeven aan ccnig artikel c'cr
B.clijdcnis, noch een artikel aan dc
Belijdenis heeft toegevoegd, maar niets
andcis gedaan dan de uitspraken cn
Belijdenis handhaaft,
c. dat de Synode in betrekking tot
dc andere door hen gemaakte opmer
kingen verwijst naar de conclusies d'J
10 Maan door haar aanvaard, in be»
trekking tot het eerste schrijven van
Dr. Dc Gaay Fortman c-s.
2c- Aan Dr. J. F. dc Gaay Fortman
c-s- mcdedecling te doen van dit rap»
port cn van de conclusies der Synode.
Deze conclusies werden z- h. s- aan»
genomen, waarna dc Synode een
oogenbhk puiusccrdc cn in comitc=ge«
u era al ging.
De genomen besluiten,
Ann het Hhld wordt nog gemeld,
dat om tien minuten voor oegeaeo
des avonds publiek in do Synodale
zitting M'ord toegelaten. Dc voorzitter
deelde de volgende besluiten mede:
Teai eerste: de Synode, teruggeko»
men op haar besluit tot schorsing van
dr. Geelkerken, besluit thans:
gezien de weigering van dr. Geel»
kerken om de door de Synode verlang»
de verklaring tc ondertcckcnen;
gezien het voortduren van het ver»
zet van dr. Geelkerken tegen de Sy
node, daarin bestaande, dat hij wrk
fiert zich aan het schorsingsbesluit te
onderwerpen cn dat dr. Geelkerken
haars inziens tot schourmaking is over»
gegaan;
ziet zich genoodzaakt op grond van
art. S0 der Gereformeerde Kerken,
ordening dr. Geelkerken uit zijn
ambt tc ontzetten cn van deze ambtf-»
ontheffing mededeeüng tc doen aan
dr. Geelkerken, den kcrkeraad van Ara
sterdam-Zuid, den kc ra raad van Am
sterdam. dc Partieulicrc Synode van
NoordxHoIland en dc Gereformeerde
Kerken in en buiten Nederland.
Dit voorstel wordt in hoofdelijke
stemming gebracht en met algemecne
stemmen aangenomen.
Hierna doet pracscs, dr. Dijk, voorlc»
«g vaa bet besluit zelf.
Ten tM-eedo besluit dc Synode:
overwegende, dat dc kcrkeraad van
Ams:trdam»Zuid. in plaats van dr.
Geelkerken te vermanen, hem integen
deel in zijn verzet voortdurend .eft
gestijfd, overwegende, dat hij geu-ci»
gerd heeft tc vuldoen aan het verzoek
der Synode om tc trachten dr. Geel
kerken tot teckcning van dc synodale
verklaring tc bewegen.
overwegende, dat de kcrkeraad van
Amsterdam»Zuid dr. Geelkerken on»
danks het schorsingsbesluit heeft la
ten optreden, en daardoor ernstig :s
tekort geschoten in haar toezicht op dc
bediening des woords,
een aantal leden van den kcrkeraad
van Amste.-dam»Zuid uit hun ambt van
ouderling cn diaken 'e ontzetten; aan
de kerkeraad van Amsterdam dc op»
dracht te geven met dc overgebleven
leden van den kcrkeraad van Amstcr»
dam»Zuid over tc gaan tot formea»
ring van een nieuwen kerkeraad. en
van deze beslissing evenals van het
vorige besluit aan dc betrokkenen
mededeeüng te doen.
Ook dit besluit werd met algemce»
nc 8lcmmen aangenomen.
Aanmaning aan de classes.
Voorts verneemt het blad i»g:
Do classes worden door de Synode
vermaand toe te zien, dat zoo noodig
soortgelijke maatregelen worden ge»
troffen ten opzichte van predikanten
of kerkcraden. die openlijk de zijde
van dr. Geelkerken kiezen.
Na ccn ernstig droef gestemd slot»
woord van den pracses, dr. Dijk, werd
daarna dc zitting gesloten.
Een rumoerige
Vergadering te
Amsterdam.
Het f. '-ureau Vaz Dias meldt ons
nog uit Arasterdam:
In de Parkkerk is Woensdagavond
n drukbezochte vergadering gefcou»
den van den Kcrkeraad met dc man»
nclijke en vouwelijko lidmutcn van dc
Gereformeerde Kerk Amsterdam»Zu:d.
In bespreking kwamen dc besluiten van
den Kcrkeraad in dc laatste dagco gc»
nomen.
Dc Voorzitter dezer bijeenkomst, dc
beer C. Brcovoort, stelde allereerst dc
raag san dc orde of dc aanwezigheid
van Dr. Geelkerken gcM*enscht Mas.
Dc meerderheid der aanM-czigen be»
antM-oorddc dc vraag bevestigend, maar
uit een deel der vergadering M-erd
daartegen heftig protest aangotcckcnd.
Toen dr. Geelkerken als gevolg van
het besluit tan de overgroote meer»
derheid verscheen, ging een scherp ge»
fluit op in den hoek der tegenstan»
ders. Onder deze tegenstanders bevond
zich ook broeder Marinus.
De meerderheid der vergadering
toonde zich over deze ontvangst zeer
ontstemd.
Nadat dc rust Mas teruggekeerd,
zette dc voorzitter uiteen, dat het doel
van deze bijeenkomst M-as een bespre
king tc houden met de gemeenteleden.
Spr. lichtte het standpunt van dc meer»
fierheid van den Kcrkeraad toe, toer.
besloten M-erd ondanks de schorsing
van dc Synode tc Assen Dr. Geelker
ken toch Zondag j.l. tc doen optreden
%oor dc gemeente. Dc redenen werden
in dc kerkelijke bijeenkomst reeds
voorgelezen.
Toen de gelegenheid tot gedachten»
wisseling werd opengesteld gaven zich
een twintigtal sprekers op.
Allereerst kreeg het woord de ouder
ling Eberling, die namens de minder»
hcid van den Kerkeraad sprak. Hij
noemde het besluit van den KerkcraaJ
een on>kerkclijko daad.
Toen deze spreker zijn standpunt
bad uiteengezet, utond het meerondecl
der tegenstanders op en verliet onder
aanvoering van dc heeren Marinus cn
Van Kooton dc vergadering. Dc overige
leden die het woord voerden, onder
streepten in het algemeen, dat zij het
eens waren met het besluit van den
Kerkeraad cn brachten hulde voor de
genomen besluiten.
De heer P. Keulcmans, betoogde dat
de besluiten, door den Kerkeraad gc»
romen, onkerkrcchtclijk waren.
Aan het slot van de bijeenkomst
sprak Dr. Geelkerken r.og een kort
M-oord. Hij M-ecs den gemeenteleden
met grooten ernst op het besluit, dat
zij voor zichzelf moeten nemen hij het
beoordeelen van de besluiten van den
Kcrkeraad. Nadruk legde spr. vooral
op de noodzakelijkheid tc bedenken,
dat het in dezen alleen gaat om de
zaak cn niet om dc persoon van Dr.
Geelkerken.