HAARLEM'S DAGBLAD
FLITSEN
WOENSDAG 7 APRIL 1926 DERDE BLAD
HET PALELS TE AMSTERDAM
MOET HET RAADHUIS WORDEN?
DE KRACHT VAN TRADITIE
Dc zoogenaamde Paleis-Raadhuis»
(jueesrie (met welke niet zeer fraaie
woordkoppeling wordt aangeduid de
vraag of het koninklijk Paleis op den
Pam te Amsterdam weer aan zijn oude
bestemming: Raadhuis der gemeente
Amsterdam, moet worden tcruggegc»
ven) is eigenlijk reeds sedert 1872 aan
dc orde. Nu eens is zij „latent", dan
weer en dat is ook in den laatstcn
tijd geval doet zij meer van zich
•preken, maar voortdurend zijn er Ne»
der landers, Amsterdammers vooral, cc>
wecst, die in het achtste wereldwonder
weer den zetel van het bestuur der
hoofdstad gevestigd wilden zien.
Nadat in 1872 de Amsterdamschc ar.
chitcct A. L. van Gendt het vraagstuk
voot het eerst had aangeroerd, kreeg
hjj in 1873 steun van niemand minder
dan Prof. J. A. Alberdingk Thijm, die in
een ingezonden stuk in een der voor»
naeniste bladen van dc hoofdstad in
even mooi als statig Nederlandsdi
vroeg: ..de volheid des levens weder in
het verlaten gebouw te roepen" en „het
gcbluschte licnt weer op dien vcelarmi»
gen luchter te ontsteken".
Thijm deed meer. Hij zette een adres»
beweging op touw; er werd werkelijk
een request, ondcrteckcnd met klinken»
de namen uit die dagen, aan den ge»
mecntfaaJ gezonden cn gedurende
mee; dan .ivi jaar paste Alberdingk
Thijm Lii -jppez. frappcz toujour*"
toe Maar hij had geen succes. En zoo
is liet cok met volgende pogingen, die
hetzelfde doel hadden, gegaan. Het is
alsof alles, wat gedaan wordt, om ver»
wezenlijking van de gedachte „het Paleis
weer Raad! luis" te bereiken, al van te
voren veroordeeld is tot mislukking
In het bovengenoemde ingezonden
stuk sprak Alberdingk Thijm als zijn
oordcel uit, dat het ..stuitend (is), het
fraaiste en beroemdste gebouw, dat in
bet midden der stad ae glorie onzer
vaderen verkondigt. 51 van dc 52 weken
tc zien ledig staan" en hij deed ten
slotte een beroep op den Koning, die
zoo meende Thijm. „voorzeker gaarne
(zou) willen medewerken, om ccn groo»
te ergernis van ingezetenen en vreemde»
lingcn weg te nemen en het onrecht tc
herstellen dat een der belangrijkste
kunstscheppingen van on re roemvolle
17c eeuw is aangedaan".
Deze laatste wcnsch geeft gcrcedc
aanleiding tot de vraag: is wellicht het
Ehccl ca al uitblijven van die Koninklijk
medewerking een der oorzaken gc.
weest en i» zij nóg een der oorzaken
dat alle bewegingen die Thijm cn
zijn medestanders (en ook later andc»
ren) in het leven riepen om Jacob van
Campeo's meesterwerk weer tot Raad'
huis tc maken, op niets zijn uitgcloopen?
En een andere vraag rijst: indien al
Thijm, die grootc vereerder der 17c
eeuw en zijn medestanders (een der an.
derc onderteckenaars van 't adres was
E. J. Potgieter, die zeker voor Thijm In
liefde voor die eeuw niet onderdeed)
zich niet op de grootheid van dat tijd»
perk onzer geschiedenis hebben blind
gestaard, ronder rekening te houden
met de eischen van hun eigen tijd, kan
dit dan ook gezegd worden van hen.
die nu nog hameren op het aanbeeld,
waarop reeds zoovele vcrgeefschc sla»
gen zijn gedaan, zonder dat het ijzer
ooit gesmeed werd. Houden z ij reke»
ning met dc cischen die dc zich steeds
uitbreidende gemeentelijke huishouding
in ccn grootc stad, in "t bijzonder in dc
hóófdstad des lands, stelt cn waarvan
zeker als een der eerste mogen genoemd
wordenvoldoende ruim to
geschiktheid?
Een bezoek aan het Paleis heeft de
neiging in ons wakker geroepen, op deze
laatste vraag een ontkennend antwoord
tcgeven.
Reeds bij het binnenkomen door de
Zoogenaamde „kleine entrée" a.in de
Nieuwczijds Voorburgwal wordt de
bezoeker er aan herinnerd, dat een Stad»
hu»s in vroeger dagen (het gebouw word
op 29 Juli 1655 ingewijd) niet alleen
zetel voor het stadsbestuur was. maar
ook rechtsgebouw Het voorhuis heeft,
evenals alle vertrekken, die gelijk roet
de straat gelegen zijn. stcenen gewelven.
De vertrekken aan de linkerzijde dien.
den vroeger als gevangenis. Daar waren
ook de woning van den cipier, de folter,
kamer en de gijzelkamer.
Langs een. der vier trappen ia de hoe»
ken van het gebouw komt men in bet
gedeelte dat nu voor Paleis dient.
De plannen voor het vroegere Amster<
damschc Stadhuis zijn volgens ccn
grootsch denkbeeld door den Haarlem»
mer Jacob van Campen ontworpen: hij
dacht zich breede en hooge galerijen, die
om de twee binnenplaatsen zouden ioo»
pen en in verbinding stonden met dc
groote Burgerzaal. Deze galerijen zlln
ook werkelijk gebouwd cn door Quclh»
rus en anderen met fraai beeldhouw»
werk versierd, maar zij werden helaas
In 1808, toen Koning Lodcwijk N'apo»
kon het Stadsbestuur bevaL het Stad»
huis te ontruimen cn aan den bouw»
mcetci B. W. H. Ziezenis order gaf,
liet voor hem als paleis in te richten,
door houten als marmer geschilderde
schotten m vertrekken gescheiden (be»
lialvc de noordelijke galerij), waardoor
veel van den grootschen indruk, dien
anders het geheel zou maken, verloren
ging.
Een
,cn vrij groot aantW vertrekken en
zalen krijgt de bezoeker nu te zieo vele
versierd met beeldhouwwerk en schil»
derstukkon, o.a. van Jurriaan Ovens.
Jan Licvcnsz, Jan Bronkhorst en Jacob
dc Wit.
Dc mooiste zaal is natuurlijk verreweg
de beroemde, grootc Burgerzaal, waar»
van gezegd wordt, dat zij de grootste
zaal van Europa is, die gebouwd is zon
der steunpilaren. Zij is 36 M. lang. 32
M. hoog cn 18 M. breed cn prijkt nog
niet dc mooie, kristallen kroonluchters,
die Lodewiik Napoleon er in heeft laj:en
ophangen. Het kolossale houten gewelf
is met allegorische voorstellingen be
schilderd. Mooie zalen zijn verder nog
de troonzaal, waar een baldakijn ken
geplaatst worden vóór den schoorsteen,
ca die nu gebruikt wordt voor aodk«»
tics cn recepties en de groote eetzaaL
Uit dc galerij aan de vóórzijde van
het gebouw, vanwaar m»n den Dam
overziet cn het balkon kan betredep,
waar de Koninklijke Familie de menigte
op den Dam pleegt te groeten, kan dc
bezoeker een bHk werpen in dc „Vier»
schaar": dc zaal waar vroeger aan de
ter dood veroordeelden hun vonnis
werd voorgelezen. Deze zaal is met mar»
mer versierd cn met veel beeldhouw»
erk vol symboliek, die op dc recht»
spraak betrekking heeft.
De marmeren bank die tegen den
achterwand staat was dc zitplaats voor
Schout en Schepenen.
BINNENLAND
Zoo hebben wjj dan een zeer vluchtig
overzicht gegeven van de wijze waarop
het Paleis is gebouwd cn van het een en
ander van wat er te zien K Uitvoerig,
heid lag niet in onze bedoeling: wie
uitvoeriger wil worden ingelicht schaffe
zich den indertijd \oor liet genootschap
„Arostelodaraum" door den heer A.
Wcissman simengcstcldcn ..Gids voor
dc bc zoekers vin het Koninklijk Palcis
tc Amsterdam" aan.
Wij willen nu nog even terugkomen
op dc vraag: „Moet het Palcis \-ccr
Raadhuis worden?" Wij zoudeh zeg
nuar on* oordeel in maar ccn Iecl
oordeel dat dit gebouw niet meer
schikt isomthansnog voor Stadhuis
tc dienen cn dat het geschikt maken
ontzettend groote kosten met zich zal
brengen Daarbij blijft dan nog buiten
beschouwing de quacstïc van cc ruim»
tc. Biedt het Paleis ruimte genoeg, om
alls afdcclingen der gemeentelijke huis»
houding tc bergen? Het kan toch niet
in de bedoeling liggen, wanneer het ge»
niccntcbestuur nu eenmial zou gaan vc
huizen, dc verschillende afdeelingcn g
deelt cl ijk in het Paleis onder te
brengen cn dc afdceliugcn ..die er niet
in kunnen" weer ergens anders?
„Een cn vijftig van dc twee cn vijftig
weken die het jaar geeft staat het Palcis
leeg", klaagde Alberdingk Thijm cn in
dcu regel is dit nog steeds het geval.
Maarhet is het lot van paleizen,
veel leeg tc -staan omdat het het lot
van vorsten Is. nooit heel lang op een.
zelfde plaats tc vertoeven inaar bij af»
wisseling in stadspaleizen of buiten ver»
blijven tc wonen. Laat het Palcis op den
Dam dan in den loop van een jaar Ion.
ger leeg staan dan andere vorsten
verblijven: ia dit zoo heel erg? Het is
toch tenslotte maar, om het eens fami
liaar te zeggen, een „hulppelcis".
Maar en dit weegt zwaar in dit
Paleis v,il de Amsterdammer en willen
de Nederlanders die Amsterdam bczoc»
ken hun Koningin gehuisvest zien bij
haar jaarljjksch bezoek S3n de hoofd,
stad. Amsterdam wil zijn Vorstin toe»
juichen op den Dam. het wil naderen
tot „de kleine steentjes" cn dan juichen
en wulven naar de Koninklijke Familie,
die zich „op het balkon" aan het volk
vertoont Dat is traditie en do kracht
van traditie is sterk cn machtig.
Meermalen schemerde het ook wel
door in vee! dat over deze quacstïc gc»
schreven is. dat ook de Koningin gaar»
nc deze traditie wil hoog houden en zeer
ongeneigd is. er afstand van tc doen.
Dc jaarlijksche, wedcrzïjdsehe h-irteljjkc
b .grocting tusschen Vorstin en Volk op
den Dam te Amsterdam vormt ook een
deel van cicn band dien Oranje
Neerland bindt!
Een ander geval zou het misschien
nog zUn, indien dc tijden zóó waren,
dat zonder ecnig bezwaar op een an«
derc plaats tc Amsterdam een der
Vorstin waardig verblijf kon worden gc»
sticht.
Maar in zulke tijden leven wij immers
iet?
J. C. E.
NOODLOTTIGE TWIST
TWEEJARIG KIND ZWAAR
GEWOND
Het persbureau Var Diss meldt ons
uit Den Bosch:
Op den avond van Paaschzondag ont<
stood in de woniog van H. P. aan de
Eerste Kasterenstraat alhier een ech»
telijke twist, die al spoedig zeer hoog
liep. Op een gegeven oogenblik trof P.
het twce»jange kind met een hard voor
werp. met het gevolg, dat het hevig
bloedend ineenzakte. Per auto werd het
naar be- sickenhuis vervoerd. De poli»
tie geneesheer constateerde zware ver»
wondingen aan 't hoofd cn vermoede»
lijk ook hcsenscfaudding- Hedenavond
was het kind nog niet buiten gevaar.
De vader is door de politie in arrest
gesteld.
HET TROUWLUSTIGE
WEEUWTJE.
Dezer dagen vervoegde zich zekere
v. T., te Hoensbroek bij een 77»jarige
trouwlustige weduwe, maakto haar het
hof en deelde haar zijn trouwplannen
mede. Het huwelijk kon zoodra mogc»
lijk voltrokken worden. Edoch, onze
galant beschikte niet over dc noodigc
middelen. Geen nood, liefde kent geen
offers on de man kreeg een bankje van
f 60, teneinde zich in een waardig trouw
pak tc kunnen steken. Dc marechaus-
séo verscheen echter mede ten tooneele
.Vangerion Ar rnan gehuwd was cn zijn
vroor mede niet onkundig bleek vso
uitgeoefende praktijken, is hij als
verdacht var. oplichting naar de kazerne
gebracht.
VERKEERSONGEVALLEN
ONDER DE TRAM.
Het echtpaar H. te Rotterdam wilde.
icn de tram al vlak bij was, nog over»
steken. Wel trachtte H. zijn 39»jarigc
\touw nog tegen te houden, doch te
laat. Beiden raakten onder de tram.
welke opgevijzeld moest worden om
de vrouw er onder uit te halen. lf.
heeft een armfractuur bekomen en
klaagde over pijn in de borst, dc vrouw
i9 gedood.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Verschillende ongelukken .met doo»
delijkcn afloop vallen tc vermelden.
Tc Princenhagc i» dc 73»jarige
Adams uit Etten op den Lieboschweg
door dc stoomtram aangereden en ge»
dood.
Te Purmcrcnd is een meisje van drie
Jaar door ccn vrachtauto overreden en
gedood.
Bij een fiets uitstapje is een jonge»
man uir Maastricht nabij het Belgische
dorpje Rcckhcim doodgereden.
Voor dc RJK. kerk te Wormcr ge»
raakte ccn knaapje van negen jaar on»
der een autobus. Het achterwiel ging
over het hoofd van het kind, dat on»
middellijk dood was.
Tc Oudenbosch werd een 60»jarig
man uit Standaardbuitcn die naar Bel»
gic was geweest en per fiets van Roo»
sendaal terugkeerde door een auto aan»
gereder.. De man werd naar het gast»
huis vervoerd. Bij aankomst aldaar was
hij reeds overleden.
HARDHANDIG SCHOONZOON
Na een woordenwisseling werd de
58»jarige juffrouw C. B. B. uit dc wo»
rung van haar schoonzoon aan de So.
phiastraat to Rotterdam gezet. Hierbij
ging deze zoo hardhandig tc werk, dat
dc vrouw op straat kwam tc vallen cn
zij haur rcchtcrdijbccn brak. Zij werd
door den Geneeskundigen Dienst naar
het ziekenhuis aan den Bergweg ver»
voerd cn daaT ter verpleging opgeno»
LAAG WATER.
N'a de periode van hoogen water»
stand is thans het water in de Maas i
Limburg zoodanig gevallen, dat sch-
pen inet ccn grootcr vaardiepte dan
1.80 Meter gevaar loopen op het rivier»
vak Roermond—Venlo aan den grond
tc raken.
TN BRAN'D GERAAKT.
In den nacht van Zaterdag op Zon»
dag hebben dc kleeren van den 2Q»jari-
gen A. H. K.. toen hij in zijn woning
aan den Lagen West zeedijk tc Rotter
dam zich met een kaarsje bijlichtte,
vlam gevat. Een van dc hulsgcaooten
wis: door hem in een deken tc rollen,
de vlammen :c dooven. Hij had vrij cm»
stige brandwonden aan den rug gekre»
gen cn is naar het ziekenhuis aan den
Coolsingcl vervoerd.
MESSTEEK TUDENS HET DANSEN.
In ccn danszaal tc Blcrick werd Maan»
dagmiddag eca gehuwde vrouw door ccn
handelsreiziger onder het dansen aange
vallen cn met ccn mes ccn ernstige cn
diepe wonde toegebracht. Dc steek ging
vlak langs het hart. Dc toestand
de verwonde is zeer ernstig. Dc
dachtc is gearresteerd, doch ontkent.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 557
DE MINUUT DIE EEN EEUW LIJKT
Moet je vertrouwen dat er wel iemand in
den trein zal zitten, die je wat voorschiet,
of teruggaan om het geld te halen dat je
in je andere pak hebt laten zitten?
(Nadruk verboden)
EERSTE KAMER
VERGADERING
MEDEDEELINGEN OVER HET
EINDE VAN DE CRISIS
In dc vergadering der Eerste Kamer
van heden. Woensdagavond zullen, nu
de benoeming van een commissie tot
onderzoek van de geloofsbrieven van de
nieuw benoemde leden de hecren jhr. rnr.
G. A. H. Michiels van Kesscnich en jhr.
mr. B. C. de Savornin Lohman cn dc
bccediging. door dc rcgccring medcdcc»
lingen gedaan worden in verband met
het eindigen der kabinetscrisis. Dc voor»
zittcr zal voorstellen dc besprekingen
over deze medcdcelingen den volgenden
dag aan te vangen cn zoo noodig op
Vrijdag voort te zetten Vervolgens zal.
na het trekken dcr^^iidccüngcn cn dc
bijeenkomst der centrale afdecling, me»
dedceling gedaan worden van haar bc»
sluit omtrent het afdcciingsonderzock
der Staatsbcgrooting.
DIENSTREGELING INTERNATIO
NALE TREINEN.
In verband met de invoering van den
zomertijd in Engeland, Frankrijk cr
België op 18 dezer, wordt dc dienstrc.
geling van de internationale treinen op
dc lijnen AmsterdamEssen en Rot»
terdamHoek van Holland met ingang
van dien datum gewijzigd.
ZILVERGELD GESMOLTEN.
Te Stadskanaal is Zondagnacht bij
den brand in het motorciwnagazijn der
firma Driessen cn Van der Meulen
voor ongeveer f 2000 zilvergeld ge
smolten.
DE MEERDERJARIGHEID VAN
PRINSES JULIANA.
Dc Nieuwe Ct. schrijft:
Naar nu cn dan blijkt, hcerscht ir
verschillende kringen dc mcening, alsof
Prinses Juliana, bij het bereiken van
den 18»jarigen leeftijd, meerderjarig
zou worden.
Met het oog hierop vestigt men onze
aandacht op artikel 29 der Grondwet,
volgens welke bepaling wel de Koning
(of Koningin) meerderjarig is als'het
18e jaar vervuld is, doch de Prir»
Oranje, of de dochter des Konings, die
de vermoedelijke erfgename van dc
Kroon is, slechts in geval deze Regent
worden.
DE DUBBELE MOORD TE
CULEMBORG
BEKENTENIS VAN DE
VERDACHTEN
Dinsdag is weer in dc Culemborgschc
moordzaak eèn uitgebreide instructie
gehouden, waarin oatder meer als nieuwe
getuigen werden gehoord de cchtge»
noote van den commissaris van politie
B. en de metaalbewerker M., die kort
na den moord vijf maanden en zes da»
gen als verdachte in deze zaak in voor»
arrest heeft gezeten. In Culemborg
loopt het hardnekkig gerucht, dat Z.
V. bekend hebben.
De correspondent van het Hbid. te
Culemborg seint:
In officicclc kringen wordt hier
de-gedeeld, dat V. en Z. bekend zouden
hebben in vereeoiging met H. den
moord gepleegd te hebben.
,Het Volk" meldt in zijn nummer
i Dinsdagavond de volgende bijzon»
der beden:
Toen het cr steeds meer op begon
tc lijken, dat deze zaak niet tot klaar»
heid zou worden gebracht, beeft de
Tielsche Justitie zich in verbinding ge»
steld met de Centrale recherche uit de
hoofdstad en deze gevraagd een paar
rcchcrche»bcambtcn met grootc erva»
ring en van erkende capaciteiten op
dit gebied beschikbaar tc willen stel»
Icn. teneinde hun krachten op deze,
door velen reeds verloren gewaande
zaak tc beproeven.
Dc commissaris der recherche, de
lieer Pateer, gaf na overleg met
zijn hoofdinspecteur, deji heer Van
Llsondijk, aan dit verzoek gehoor
cn zoo gebeurde het, dat inspecteur
J. F. van Slobbe, benevens de rccher»
chcurs Kuiper en Hommes volledig ter
beschikking van dc justitie»autoritciten
te Ticl werden gesteld.
Vrij spoedig hadden de recherche»
mannen een spoor in handen cn smds»
dien hebben op het parket te Tiel her»
baaldclijk conferenties plaats gehad
met den officier van justitie, mr.
Toutenhof cn den rechtercommissaris
mr. Hofdijk.
De nasporingen leidden er toe, dat
nu enkele weken geleden te Amsterdam
in zijn woning aan den Blauw»
burgwal gearresteerd werd Jan V., een
man, die vroeger te Trichtscheveld,
gcm. Buurmalscn, heeft gewoond, maar
die na terzake van een zedenmisdrijf
ccn aantal jaren in de gevangenis te
hebben doorgebracht, zich metterwoon
tc Amsterdam gevestigd had.
Van dezen man was der recherche
ter oorc gekomen, dat een dienstbode,
met wie hij vroeger een verhouding
had gehad, zich tegenover derden had
uitgelaten, dat zij, zeer kort na den
moord, voor Jon V, een garbardine
regenjas had uitgcwasschen, waarin
zich bloedvlekken hadden bevonden.
Bovendien kwam dc recherche ter
oore, dat deze man. zich omstreeks
dienzelfden tijd te Tricht aan een an»
der misdrijf had schuldig gemaakt cn
dit feit werd dc aanleiding tot zijn
arrestatie.
Gedurende den tijd. dat Jan V. zich
nu in het Huis van Bewaring tc Tiel
in preventieve hechtenis bevond, zet»
ten de mannen der recherche hun na»
sporingcm voort.
Als resultaat hiervan nu is komen
vast te staan, dat de cx»rcchereheur
H., d:c met de levensgewoonten van
dc boerenlieden Van Wiggen zeer goed
op de hoogte was, een complot had
gesmeed om bij de van Wiggens in
:c breken.
Bij dit complot waren aanvankelijk
betrokken KI. Zw. metselaar uit Tricht
cn zekere M. S., een los»wcrkman, uit
Tricht, die zich reeds geruimen tijd
terzake van andere feiten in Ticl in
hechtenis bevindt.
S. echter heeft, hoewel hij dc voor»
bereiding tot den roofmoord grooten»
deels heeft meegemaakt. aan de
uitvoering van de misdaad geen deel
kunnen nemen, daar hij destijds onver»
wacht in hechtenis genomen werd.
Inplaats van S. kwam toen J. V.
het complot.
Zooals wij reeds meedeelden, vond
de justitie, op advies van de recherche
aanleiding om de weduwe H., «na
nader aan den tand tc voelen. Deze
vrouw woont echter al sinds een paar
jaren in Assen. Bij haar verhoor
voor den rechter»commrssaris bleef zij
aanvankelijk volhouden, van dc zaak
niets af te weten. De justitie betwij»
felde evenwel, of dit inderdaad zoo
was cn op grond hiervan werd dc
vrouw van H. in Tiel vastge»
houden. Toen zij daarna andermaal m
verhoor werd genomen, deelde zij
mede, inderdaad te weten, dat haar
man aan de misdaad medeschuldig
was. Zij had die wetenschap eerst,
nadat de cx»recherchcur H. dc eerste
maal was gearresteerd en toen, naar
men weet, weer was losgelaten. Eerst
toen heeft hij zijn vrouw dcelgenoote
gemaakt van het geheim.
Volgens dc verklaring van vrouw
H. is de geheelc voorbereiding van
het misdrijf ten haren huize geschied.
H. had da3r cn later ook elders be»
sprekingen met Z. cn S. De afspraak
luidde, dat laatstgenoemden zich op den
bcwusten avond naar het huis van dc
Van Wiggens zouden begeven cn daar
hun slag zouden slaan. Hijzelf, H.. zou
de rol van uitkijker vervullen. Aan»
vankelijk gevoelden zijn beide mede»
plichtigen voor d:t gewaagde 6tuk met
veel, maar H. wist hen tot de daad
te bewegen door hun de geruststel»
lende verzekering -te geven, dat hij
den commissaris van politic, den heer
B. in do zaak betrokken had en
deze het vierde deel van wat buitgc»
maakt zou worden voor zijn stilzwij»
gendheid zou ontvangen.
Inmiddels is, zooals reeds ds mede*
gedeeld. S. uitgevallen door zijn dn»
hechtenisneming cn toen werd als zijn
plaatsvervanger J. V. dn het complot
gehaald. Ook deze werd gerustgesteld
met dc verzekering, dat van dc Culem»
borgsche politie noch vóór, inoch na
den moord iets tc vrcczen zou zijn.
Deze medcdeelingen heeft H. zijn
vrouw na zijn eerste arrestatie ge»
daan. Maar hij heeft haar toen dure
ecden laten zweren, dat zij daarover
nimmer met iemand zou spreken.
Het is nu ook komen vast te staan,
dat het totale bedrag aan geld, dat bij
de boerenlieden Van Wiggen gestolen
is f 20.000 heeft bedragen.
Ieders aandeel was dus f 5000, althans
wanneer men de juistheid van H.'s be»
wering aanneemt, dat hij ook commis»
saris B. f 5000 heeft ter hand ge»
steld.
Op grond van de verklaringen van
vrouw H.. die voor wat commissaris
B. betreft, bevestigd worden door S-,
is de rechtercommissaris cr toe over»
gegaan den commissaris ook tc laten
arrestecren. Hij werd hiertoe ook ge»
leid door het feit, dat er tal vén per»
sonen zijn geweest, die zich tijdens
het recherche»onderzoek hebben uitgc»
laten, dat zij, indien dc heer B. maar
eerst zou zyn gearresteerd, omtrent
het aandeel van dezen in dc moord»
zaak wel nadere mcdedcclingen zouden
doen.
Wij vernemen, dat deze ten stelligste
ontkent, iets met deze ernstige zaak
uitstaande tc hebben.
(Zie voor vervolg pagina 2).
FEUILLETON
LANGS VERBORGEN
PADEN
Zes Avonturen uit het Ieren van
den beroemden EngeLchen detective
HERBERT PORTER
Vrü bewerkt uit het Engelsch door
ELLEN WAYLAND
(Nadruk Verboden).
34)
HET VIERDE AVONTUUR
HET GEHEIMZINNIGE TELEFOON
GESPREK.
„Ik ben zeer gevoelig voor uw com»
pliment commissaris, maar ik geloof
toch dat u uw zelf tc gering schat. U
moet niet vergeten dat ik Maric al ccn
scherp verhoor had afgenomen cn dc
overburen had ondervraagd. Dat zoudt
u toch ook gedaan hebben!" De de»
tectire zei dit met zulk een ernstig gc»
zicht dat dc commissaris cr niet aan
twijfelde of het was oprecht gemeend
Hij knikte dan ook instemmend met
een gelukkige glimlach om de pluim
die dc beroemde speurder hem op den
hoed stak. Deze wendde zich weer tot
Walden. „Ik geloof dat ik alles vrij
precies verteld heb, niet waar? Of
hebt u nog wat m het midden tc bren*
gen?"
Dc huisheer die een half uur geleden
met zooveel bravour aan de zjjde van
den detective dc kamer was binnen»
gestapt zag thans vaalbleek en trilde
over «1 zijn leden. Hij schudde ont»
kennend het hoofd.
Carl Loebe was thans weer heele»
maal op dreef. Hij wendde zich tot
den detective:
„Nu ik zoo gelukkig van alle ver»
denking bevrijd ben, interesseert mij
nog écn vraag: Is het toestel bij ccn
worsteling omgevallen of is het indcr*
daad moedwillig vernietigd?'.
Walden deed een poging om tc ant»
woorden, maar dc detective wenkte
hem tc zwjjgen.
„Ik kan u het anwoord besporen. U
hebt het moedwillig vernield, nietwaar
mijnheer Walden? U dacht dat uw ge»
knoei met de tcckcningcn, mocht cr niet met een Underwood, zooals uw
toch nog een verdenking op u vallen,
dan niet goed meer tc bewijzen zou
zijn. Zoo is het toch? Maar dan moet
ik toch zeggen dat uw poging om het
te doen schijnen alsof het bij een wor»
steling was omgevallen, slecht gc»
slaagd is".
„Het verdere van dc zaak kan ik u
wel overlaten, commissaris. U hebt dc
mannetjes die Dr. Loebe moesten mee»
nemen, zeker nog wel beschikbaar
voor zijn dubbelganger?"
„Toch zou ik nog wel ccn vraag
willen doen. Mr. Porter", mengde zich
thans Dr. Von Bodendorff in het ge»
sprek. „U hebt niet opgehelderd waar
Walden de uitnoodiging voor mijn
partijtje vandaan had".
„Hij had hem nergens vandaan", was
liet lakonickc antwoord. „Eigen fabri»
kaat".
„Als u dc invitatie goed bekeken
had zou u hebben gezien dat het ge»
drukte hoofd van het briefpapier en
uw familiewapen keurig met Oost»In»
dische inkt waren nagetcekend. Hcusch
ook als valsch-gcldfabrikant zou onze
vriend succes licbbcn gehad. En dc
tekst van dc invitatie was geschreven
secretaris tot zijn beschikking heeft,
maar met ccn Acfler, zooals ik in de
apartementcn van onzen vriend boven
gezien heb! En het briefhoofd kon hij
gemakkelijk copieeren: hij heeft zelfs
een kleine verzameling aangelegd om
voor cvcntueele bandietenstreken bij
de hand te hebben; je kunt immers
nooit weten waar briefpapier van voor»
name families goed voor |s! Dat hebben
wc nu weer gezien!" Dit zeggende
haalde Mr Porter een bundel papieren
uit zijn zak en spreidde die op tafel
uit. „Ik ben straks, toen mijnheer utf
was, zoo vrij geweest een korte visite
in zijn residentie tc brengen".
„Maar hoe komt hij aan dc origi*
neolcn?" vroeg de heer Von Boden»
dorff, ten hoogste verbaasd.
„Dut is nu toch heclcmaal doodccn»
voudig", klonk het antwoord. „Hij
heeft bij een drukker in de Taucntzien»
strassc, die verscheiden aanzienlijke
families als cliënten heeft, een model»
lenboek op zicht gevraagd cn 'n kleine
order opgegeven om geen argwaan te
wekken".
„Raadt u daar naar of weet U dat?"
vroeg thans de commissaris.
„Raden cn weten zijn bij mij één",
klonk het orakelachtige antwoord.
„Dat is het geheim van dc succesjes
die ik af cn toe heb!" voegde hij er
met een bescheiden lachje aan toe.
„Dan weet u dus ook hoe Walden er
achter kwam dat ik gisteravond juits
wat mcnschen had gevraagd?" vroeg
dc bankier glimlachend.
..Ik heb geen moeite gedaan om daar
van op dc hoogte tc komen. Ik ben
overtuigd dat wc hier met puur toeval
to doen hebben. Het was cr immers
niet om tc doen om onzen doctor een
wclvcrzorgdcn maaltijd te bezorgen in
uw woning, maar om hem voor een
poosje dc deur uit tc hebben. Als hij
maar van half acht tot negen uur weg»
bleef was do krijgslist gelukt. En dat
is zij, jammer genoeg. Maar een waag»
stuk was het, want als Dr. Loebe de
zonderlinge uitnoodiging niet had aan»
genomen of u had opgebeld was het
schoone plan in duigen gevallen."
„Zoodat ik concludeer", lachte Dr.
Loebe. „dat het best mogelijk is dat
ik mijn hachje er aan tc danken heb.
dat ik zoo weinig man van dc wereld
ben. Want anders was ik waarschijnlijk
niet naar u toegegaan cn dan vrees ik"
cn hij schurkte zich eens „dat cr
andere middelen waren gebruikt om
mij uit den weg te ruimen".
Allen lachten hartelijk mee. ..Ik moet®
nu weg", zei Dr. Von Bodendorff,
„maar Mr. Porter had het zoocven
over een wclvcrzorgden maaltijd. Ik
hoop die de heeren binnenkort te mo<
gen aanbieden. Ik zal dc invitaties per»
soonlijk schrijven!" Met een handdruk
aan de drie heeren verdween hij.
„Het wordt ook mijn tijd", /ei nu
Herbert Porter, nadat ook de commis»
saris vertrokken was, „het verheugt mc
dat ik u zoo snel heb kunnen helpen
neen geen dank want ccn zaak
van langen adem was mij zeer ongele»
gen gekomen. Maar ccn goeden raad
nog: Laat jalouzieën aan uw ramen ma
ken! Want dat u verder aan uw w-
vinding zult werken staat voor mij
vast, vooral nu u ccn als Dr. Von Bu»
dendorff als steun zult krijgen
„Dat is dc goede zijde van deze cl»
lendige zaak. Tot ziens. Denk aan de
jalouzieën. Die beschermen tegen do
jalouzic. Adieu',,
EINDE VAN HET VIERDE
AVONTUUR,
