HAARLEM'S DAGBLAD
«TOIllHIMill
DONDERDAG 29 APRIL 1926 TWEEDE BLAD
DE KOMENDE MAAND.
WAT MEI ONS BRENGT.
Een kijtcje op de Luilakmarkt van 1925.
ALGEMEENE BIJ*
ZONDERHEDEN.
Mei. of Bloeimaand, is tegenwoordig
dc naam van de vijfde maand van het
jaar. Bij de Romeinen was Mei de derde
maand Majus, genoemd naar dc godin
Maja of Majesta. Men hield haar voor
dezelfde ads dc Aarde (of Magna Ma*
ter) en bracht haar ieder jaar in Mei
een zwijn ton offer.
Meifeesten zijn sedert vcroude tij*
den in geheel NoordAVesl Europa ge*
vierd. Zij bestonden uit twee gedecl»
ten: het verdrijven van den winter cn
liet veroveren van de lente. Deze beide
handelingen werden symbolisch uitge»
voerd, o,a. door hot wegwerpen van
vintcrklecren en het dansen om den
'versierden meiboom; het jaargetijde
werd daarbij door een pop voorgesteld.
Op vele plaatsen hebben deze en der*
gelijke feestvieringen nog steeds met
Pinksteren plauts.
FEESTDAGEN.
De Hemelvaartsdag valt dit jaar op
13 Mei en Pinksteren op 23 en 24 Mei;
19 en 20 Mei is het Isr. Pinksteren.
HET PINKSTERFEEST.
Pinksteren is afkomstig van het
Gricksche woord pentckostos (de vijf*
tigste). Ilct is de naam van een oor*
■Npronkclijk Israëlictisch feest, zoo ge*
heetcn omdat het 50 dagen nu het
Paaschfeest werd gevierd.
Op dc kerkvergadering te Elvira In
Spanje (305) werd het Pinksterfeest als
een kerkelijke feestdag vastgesteld.
Deze bepaalde zich aanvankelijk tot éón
dag; eerst in 1094, volgens een besluit
van Paus Urbanus II, word de duur
bepaald op 3 dagen. Thans kennen wij
algemeen 2 Pinksterdagen.
LUILAK.
i Luilak is de Zaterdag vóór l'inkstc»
ren, maar oorspronkelijk werd er dc*
gene mee aangeduid, die dien Zaterdag
tc lang slaupt. Te Amsterdam moesten
alle laatkomers tniktcercn: dc am*
hachtsgczel die 't laatst in dc werk*
plaats, de groenteboer die 't laatst aan
dc markt, de schooljongen, die 't
laatst op school kwam. Te Zaandam
moet de laatkomer de overigen ont»
halen op warme hollen cn stroop.
Bekend is het versje dat dc kindc*
ren met Luilak plegen te zingen:
Luilak,
Slaapzak,
Bod de jak,
Kermispop,
Staat om negen uren
op.
Tc Amsterdam vooral trokken
trekken misschien nog wel de jon.
gens vóór het aanbreken van den dag
bij troepen rond, om witte krijtstrepen
op dc- deuren tc maken cn andere bal»
dadigheden uit te vocron.
Aardig is do Haarlemsdie luilak»
bloemenmarkt langs de zuidelijke stads»
singels, die Vrijdagavond vóór Pinkste*
ren begint en den gchcelcn nacht cn
Zaterdagmorgen doorgaat.
Groote hoeveelheden bloemen wor*
den voor deze markt met schuiten aan»
gevoerd.
TUINWERK IN MEI.
Hoewel volgens den kalehder in het
einde van Juni pas de zomer begint,
kan men ten opzichte van het tuin»
werk half Mei als het begin rekenen
van een tijd, waarin nachtvorsten uit»
zondering zijn-Veel planten als Dahlia's,
Pelargoniums (z.g. Geraniums), Lobelia's
Begonia's e.d. kunnen nu naar buiten
en dragen er het hare toe bij in bal
kon» bakken cn bedden, kleur tc bren*
gen aan huis en tuin.
In deze maand moeten verder alle
zaaibloemen gezaaid worden, vele beter
begin Mei dan 'begin April, omdat dc
grootcrc warmte het snelle kiemen
bevordert. Dikwijls moet in stadstuinen
het zaad door zwarte draden tegen mus»
schen beschermd woH.n.
In den groentetuin moeten aardappc*
len nu geplant zijn (de vroege komen
al boven den grond) maar boonen kun*
ncn dc gcheclc maand nog geplant
worden, speciaal op plokken, waar ster»
ke nachtvorsten de vroege aardappelen
doen afsterven. In 'onze waterrijke pro»
vincic hebben we duur echter minder
last van dan in het Oosten van het
land.
Verschillende andere groentesoor»
ten als sla. zomerandijvie cn kool
worden gezaaid; wie echter slechts een
kleinen tuin heeft, kan beter voor wei»
nig geld jonge planten koopen;. zeker
van de kool, die echter pas in dc vol»
gendc maand geplant behoeft tc wor.
den.
MEI IN DE NATUUR.
Evenals in de tuinen kunnen we in
dc natuur deze maand beschouwen als
de eerste zomersche maand, waarin dc
zon reeds groote kracht kan ontwikkc»
len, zoodat de rijke flora van velden
en weiden, vooral dc laatste, zich in
den loop van deze maand ontwikkelt,
Dc duin»flora heeft wat langer werk
omdat dc bodem te onvruchtbaar is
om snellen groei mogelijk tc maken,
alleen tweejarige planten schieten uit
hun rozet om in Juni in bloei te ko»
men.
In dc weiden komt een groote over»
vloed van soorten in bloei, tc veel om
in dit bestek op tc noemen (zie het
Vcrkadc's Album „Bonte Wei").
De vogels komen deze maand vrijwel
«Ilc in hun broedperiode, voor zoover
zc al geen jongen hebben. .Standvogels
als lijsters hebben jongen, die nu reeds
het nest verlaten; trekkers als nachte»
galen, beginnen pas en de koekoek be*
gint zijn bekende streken. Laten wc
afgelegen hoekjes van buitens cn villa»
tuinen het onkruid, vooral brandnetels,
zooveel mogelijk laten' staan, daar
nestelen nachtegalen graag in.
Vv'ie avonds den nachtegaal wil
hooren, dien zal dit op mooie avonden
zeker gelukken op alle wegen tusschen
Vogelenzang en Beverwijk.
Dc weidevogels grutto, tureluur,
wulp. kievit, broeden ook in deze
maand: het vinden van de eieren van
deze laatste is een groote kunst cn
wie ze vindt zonder er specialist in te
zijn. dankt dit aan het toeval.
'Dc duinvogcls als tic zilvermeeuwen
cn dc mocrasVogels als kokmeeuwen,
karekict, riotzungcr e.d. beginnen in
den loop van de maand tc broeden;
de laatste moeten tot het einde wach»
ten tot het riet zoover opgeschoten is,
dat er een nest in gemaakt kan wou
den. In het einde van de maand kan
men ook nog een prachtigcn vogel
hooren en zijn nest vinden: dc wiele»
waal. Zijn geluid lijkt op zijn Latijn»
sehen naam „Criolus" en zijn nest
hangt aan vezels en draden tusschen
enkele takken. Dc vogel zelf, lijkende op
een groote gele lijster, is zeer schuw.
Wc krijgen hem weinig tc zien.
De cirkel stolt den horizon voor en
hot punt Z. (Zenith) is het punt lood*
recht boven don wuannemcr.
Wlc den vorigen. keer Do Groote
Beer gezien heeft, zal ontdekken, diat
dit sterrenbeeld zich heel wat naar
het Zenith verplaatst heeft. Onder dc
staart van Dc Groote Beer schittert
eenzame ster van de 3e grootte:
het Hart van Karei II, zoo genoemd
als een hulde aan dc nagedachtenis
van don in 1649 onthoofden Engelschcn
Koning Karei II.
Tusschen de Groote on. kleine Beer
bevindt zich de Draak, met den kop
Je nabijheid van Wega, Een eindje
beneden de Poolster zien we Cassiopea.
de Westejijkc helft zien we ook
sterrenbeeld van Dc Kreeft, geen-
helder sterrenbeeld, doch merkwanr.-
dig omdat wc tusschen de twee hel»
derste sterren, die intussehen niet zoo
heel helder zijn, nog even met het bloo»
te oog een sterrenhoop zien, die den
naam van Dc Krib gekregen heeft.
In het Oosten merken we het sterren»
beeld van Bootes opt de Ossenhocder;
dit is een der oudste sterrenbeelden
van het hemelgewelf, Men heeft zeer
waarschijnlijk de beweging der .sterren-
vergeleken met die der kudden, die
door de nomadische volksstammen
door dc" uitgestrekte vlakten van
C.haldea wenden geleid. Hierdoor komt
het zeker dat Boötes ook dc namen
gedragen heeft van landbouwer, her»
der, korenmaaier, jager of reiziger, Hij
hoedde de zeven ossoiv die men fcn de
zeven sterren van De Groote Beer zag
en kreeg daarom ook wol den naa-m
van Berenhoeder: Arcturus- Dezen
naam draagt, nu nog de helderste ster
van hot beeld Boötes. In dc onimidde!»
lijke nabijheid van Boötes zien wc de
Kroon een in een hoog gerangschikte
rij sterren, waarvan dc middelste dc
helderste is cn in het Zuiden, naast
Do Kreeft, De Leeuw, een der grootst®
sterrenbeelden, waarvan Rcgukis een
der helderste sterren is. De Leeuw
komt bij ons in Januari op en. is da-n ill
Februari i-n het Oosten zichtbaar, in
Maart en April stijgt hij aan den Zui»
delijiken hemel, zoodat hij in de lente
boven, onze hoofden troont om in Juni
naar het Westen te dalen. Wie vol»
gens de oude sterrenwichelaars onder
hel tceken van De Leeuw geboren
werd. was voorbeschikt tot rijkdom en
eer. Met den naam Regulus heeft men
niet bedoeld den Romelnschen veld»
heer van dien naam, doch het is het
verkleinwoord voor Rex en beteekent
koninkje. Niet ver.van de Leeuw staat
dc Maagd; ongeveer 60 sterren uit Jit
beeld zijn met het bloote oog zicht»
baar; boven aan In helderheid staat
Spica. Dit sterrenbeeld is bijzonder Tijk
aan nevelvlekken. In- 't Zuid*Oosten
nabij Spica staat het sterrenbeeld De
Weegschaal. Dc twee middelste dezer
sterren vormen met. Arcturus en Spica
een gclijkbccnigen driehoek; het beeld
is daardoor gemakkelijk aan den hemel
tc vinden.
Op 5 Mei is het laatste kwartier, op
11 Mei nieuwe maan, op 19 Mei eerste
kwartier cn op 27 Mei volle maan.
GROENTE EN VRUCHTEN.
Dc jonge groenten van den kouden
grond worden in Mei aangevuld met
kropsla en wat bloemkool in het eind
van de maand. Verder is er een. goede
kans op aardbeien van den kouden
grond in het eind van Mei.
HET ZWEMSEIZOEN
Het /wemseizoen duu-rt van 15 Mei
tot 16 October. Gedurende dien tijd
zijn tenminste de gemeentelijke zwem»
inrichtingen geopend.
VAN MAAN EN STERREN.
w.
De voor ons zichtbare sterrenhemel in Mei.
STADSNIEUWS
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN.
Dc agenda van de 42»stc vergadering
der Kamer van Koophandel dn Fabric*
ken voor Haarlem en Omstreken, te
houden op Dinsdag 4 Mei 1926, des
namiddags tc 7.30 uur in het gebouw
der Kamer, Kruisweg 70, Haarlem,
luidt:
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken.
3. Aanvraag subsidies:
a. Alg. Nederl. Ver. voor Vreom»
dclingenvcrkeer te 's Gravenhagc over
1926;
b. Nationale Verccniging voor Man*
delsondcrwijs tc Amsterdam, over
1926.
4. Goedkeuring aanstelling L. Wegcrif
tc Heemstede.
5. Benoeming afgcvaardigdc(n) ver»
gade ring Nederl. Org, Intern. Kamer
van Koophandel te 's Gravenbuge (2
Juni 1926).
6. Concept»schrijven afd. Kleinbedrijf
aan bestuur Zandvoortsche Handolsvcr»
eeniging, inzake dcmonsiratic»wugen
P.E.X.
7. Conccpt»schrijven Commissie, Ver»
keer en Vervoer aan directeur van
Postkantoor Haarlem, inzake aanvangs*
uur tweede bestelling.
8. Conccpt«scbrijvcn Bureau aan Raad
Gemeente Haarlem,, inzake scheep»
vaartlasten.
9. Concept*schrijven Ondorwijscom»
missie aan Minister van Onderwijs,
Kunsten cn Wetenschappen, inzake in»
krimping of opheffing van gesubsi»
dicerde handelsscholen.
10. Voorstel Hooy, instelling commis»
sic 3d hoe, inzake verlaging gemeente»
lijke en provinciale belastingen en
tarieven.
11. Rondvraag.
12. Besloten zitting.
PERSONALIA.
Tc Deventer is geslaagd voor het
analisDexamcn (practisch gedeelte), dc
heer I'. Van Drummclen tc Haarlem.
Tot onderwijzer aam een o. 1. e. to
Amsterdam is benoemd dc heer H. Roest,
te Halfweg,
De heer A. Visser, onderwijzer aam de
Christelijke school, te Nieuw-Vennep is
benoemd te Haai-lcpi aan de .Dr. Kuyper-
school (hoofd, dc heer G. J. Kappers).
HET DIER VOOR DE LENS
Concurrenten van Jan Musch
Hier zijn zes monsters in vrijheid
gedresseerd bijeen. De leeuw met
het peinzend 'hoofd denkt cr over of
hij zich nu niet eindelijk een jongens^
kop zal laten knippen. Den apen in de
hooge sferen schijnt het te spijten dat
zij Eton»hoofden hebben.
De waarheid is deze: Een/Amerikaan*
sche expeditie is op weg naar Daressa*
lam -om minstens een duizendtal Afri*
kaansche wilde dieren te vangen.
Tijdens de zeereis werd op het dek
deze komische maskerade geënsceneerd
met door de expeditie meegenomen
dierenvellcn.
BEGRAFENIS G. F. SNIJDERS.
Op de Algemeene Begraafplaats aan
dc Kleverlaan is Woensdagmiddag ter
aarde besteld het stoffelijk overschot
van den heer G. F. Snijders, in leven
oud»ambtenaar ter Provinciale Griffie
van Noord»Holland cn oud»secretaris
van het Burgerlijk Armbestuur.
Toen de rouwstoet het Stads», Armen»
en Ziekenhuis voorbij ging, werd daar
even stil gehouden. Om een laatsten
stillen groet aan den overledene te
brengen hadden zich voor het gebouw
opgesteld, de heer en mevrouw Glas»
stra, met verscheidene der verpleegden.
Jn den stoet reden mede dc leden
van het Burgerlijk Armbestuur, met den
armcnopzichtcr, den heer Bouwman.
Op de begraafplaats merkten wij nog
cenige vrienden van den overledene
op.
Nadat dc kist die met cenige bloem»
stukken was bedekt in de groeve was
neergelaten, sprak namens -het Burgerlijk
Armbestuur dc heer J. H. Visser.
Daar onze voorzitter tot zijn groot
leedwezen verhinderd is bier aanwezig
tc zijn cn onze tweede voorzitter in het
buitenland vertoeft, is aan mij de taak
zeide spr., -namens he£ Burgerlijk Arm»
bestuur, een laatsten groet -te brengen
aan onzen onvergetclijken vriend
Snijders. Onze vriend bleef hij óók,
nadat hij het Armbestuur had verlaten.
Hij kon niet vergeten hen, met wie hij
zoovele jaren had samengewerkt en be»
toonde ons nog immer zijn onverflauw»
de belangstelling.
Meermalen is aan zijn verdiensten
herinnerd. Ik zal daar thans niet over
uitweiden. Maar wel wil ik zeggen dat
wat hij deed door hem werd gedaan
met liefde en met bereidwilligheid. Hij
was iemand waar men op aan kon en
als secretaris een voorbeeld van nauw»
gezetheid. Vriend Snijders wij zullen u
nimmer vergeten.
God moge u nu het loon schenken
voor een leven, waarin ge dc schoone
deugden van naastenliefde hebt be»
toond, gewerkt hebt voor weduwen en
weezen. gewerkt hebt totdat de krach»
ten u begaven. De herinnering aan uw
welbesteed leven moge ten troost zijn
aan de weduwe en aan de kinderen.
Rust in vrede.
Nadat nog een neef van den over»
ledenc cenige woorden van afscheid
tot zijn oom had gericht, bedankte
de heer I. J. F. Reydon, schoonzoon van
den overledene, namens de familie voor
de betoonde belangstelling, v-«-
REDENAARSCLUB -
Men schrijft ons: Er worden pogiri»
gen in het werk gesteld om tot op rich»
ting eerier club te komen ter beoefe»
nïng der spraak» en redenaarskunst-
Velen toch kunnen hun gedachten'
niet in woorden omzetten, nu zal hier
de gelegenheid worden geboden dit te
beoefenen.
Dc club zal een strikt neutraal ka»
rakter dragen cn tevens tot doel heb»
ben alle onderwerpen te behandelen,
zoowel op politiek 'als ander gebied,
waardoor de leden een ruimeren kijk
op hun dagclijksche omgeving krijgen,-
Men kan zich als lid opgeven bij C-
J. Bogerd, Archipelstraat 39, Schoten,
die tevens alle gewenschte inlichtingen'
kan verstrekken.
VRIJE UNIVERSITEIT.
Door bemiddeling van den heer Gos»
linga, sccrctaris»pcnningmccster van het
locaabcomïtc Haarlem der V. V. heeft
do Verec-niging voor II. O. op G. G.
een obligatie van f 1000 Staatsspoor»
wegen 41/2% ontvangen van N. W. N.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
Zenuwachtige menschen behooren té
zorgen voor doelmatige voeding en ge
makkelijke spijsvertering.
\Jordt reeds door duizenden menschen
geprezen als het ideale voedsel.
1 Het huis te Vlissingen, waar Michiel de Ruyter
zijn jeugd doorbracht en dat. hij dagelijks verliet om
„in een blauw geruite kiel aan het groote wiel te
draaien",
2 Twee en een halve eeuw na den sïerfdag van
Michiel de Ruyter geven wij nog een afbeelding (naar
een schilderij) van den zeeslag bij Syracuse (1676)
waarin De Ruyter zoo zwaar gewond werd, dat hij
een week later stierf.
3. Een oude afbeelding van de begrafenis van derf
admiraal in de Nieuwe Kerk £e Amsterdam
