HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 1 MEI 1926 TWEEDE BLAD
STADSNIEUWS
HET TOONEEL.
DOOR INSPANNING UIT-
SPANNING.
SINT JANSVUUR.
Dc dilettanten lie'bbci» doze week
bozit van onze schouwburgen- genomen.
Maandag C-remer in den Stads-schou-w»
burg. Woensdag en Donderdag Nieuw
Leven in den .Schouwburg aan» den
Jansweg, Donderdag Door Iinspanning
Uiispaoning op het Witsonsplein, en
zoo gaat het maar door! En natuurlijk
steeds volle zalen! Daarvoor leven wij
nu eenmaal in Haarlem!
Door Inspanning Uitspan»
ning had Sint Jansveur voor
haar laatste voorstelling uitgekozen!
Was deze keuze wel heel verstandig?
Men wist toch van te voren dat onen
voor George .vou Har twig en voor
Krekeltje eigenlijk niet de geschikte
personen had. De Leer Iloeben heeft
als dilettant ontegcnzcggcnlijk .goede
eigenschappen, maar bij heeft noch
het voorkomen, noch don leeftijd voor
een jonge rol als <lcze temperament»
volle George! Hot was dan ook vooraf
reeds te voorspellen, dat de heer Hoe»
ben doze Tol niet waarschijnlijk kon
maken! Hij heeft gedaan wat hij kon
en in Hl 'viel het mij mee wat hij er
«rog van terecht bracht, maar toen hij
dn de laatste acte in een lange, geklce»
'de jas verscheen, was dc illusie geheel
weg en deed hij meer aan den braven
'dominee Haffkc dan aan den harts»
'toch tel ijken jongen Von Hartiwig den»
ken.
MeJ. Busquet beschikt altijd wel oVeT
teooveel routine, dat zij veel van dc be»
fcwaron weet weg te spelen. Zij voelt
'de rol van „Krekeltje" goed aan en
toonde gisteren evenals indertijd bij
'de voorstellingen van Cremer wat
'techniek en talent vermogen. Toch zou
Jk jnoj. Busquet in overweging' willen
geven, voortaan liever rollen te spe»
3cn, waarin zij zich niet zoo behoeft te
iforcccren! Voor een dilettante van
baar capaciteiten zijn or toch heel wat
trollen te vinden waarmee groot succes
te behalen valt. zonder dat zij daar»
(voor een rol als Krekeltjedat haar
'rol nicf is behoeft aan te nemen.
Trudc vond in mejuffrouw Ram een
lieve vertolkster. Mej. Ram bracht
ïn tegenstelling met dc twee anderen
h- de frissehc jeugd voor 'deze rol me»
•de. Ook baar spel was voldoende om
kkur en leven op het toonccl aan dit
figuurtje te geven. Toen zij aan het
•slot.als jong bruidje verscheen, ging or
een gemompel van verrassing door de
Kaal! Het was dc bekoring van dc
jonge lente, die over liet boonccl ging.
Wat wij gisteren van den hcc-r Not»
iel man .inde rol van den hulppredikant
hébben gezien. geeft vertrouwen voor
'dc toekomst van dezen dilettant. Hij
speelde de rol beschaafd en met s
me accenten, zonder con ougeniblik in
chancering tc vervallen. Dc heer N"ot<
Helman wist Haffkc sympathiek te ma»
ik en.
Dat de heer Snoeks een kranige
Vogelrcutcr was, vcrwonfifcrdc mij -niet
Hij brengt voor deze rol zijn mooie,
volle stom en zijn hcclc figuur mee. En
mevrouw Baas was naast hem wel het
goodige. gedweeë vrouwtje, dat zij
«moest zijn. Maar zij zorgc voortaan be
Her voor haar entrees. Nu liet zij haar
medcspelendcn een moment in IV
t—Icelijk in angst door niet te vcrschij
nen! De landloopster mevr. Lingc»
iman heb ik tot (mijn spijt niet kun»
inen zien. Alleen hoorde ik haar achter
de schcnmen Ln haar angstkreten in
IV! Daarnaar tc oordeelen heeft zij
de romantiek van deze oude heks wel
gevoeld.
Van de neoromantiek var» Suder»
mann heeft het publiek gisteren bij
do D.l.'U. gesimuld! Dc romantische
geest ontbrak althans voor zoover
ök de voorstelling (kon bijwonen te
Veel to de vertooning. Do Jansvu»
braniddcn. niet op het «tooncell En
'het was imet doze bezetting ook moei»
(lijk tc verwachten,.
Na afloop der voorstelling bracht
de heer Hoebeu met eenige hartelijke
i,voorden hulde aan de werkende leden
en bood hij den dames bloemen aan.
Met warm applaus gaf hot publiek
dat ide vertooning van bint Jams vuur
met -groote spanning had gevolgd
•het bewijs van instemming met dc
.woorden van de» voorzitter van «D.I.U.
J. B. SCHUIL.
ONZE DUINEN.
LEZING VAN~DR. JAC. P.
THIJSSE.
In de aula yan Het Konnemer Ly»
ocum, die «geheel met belangstellen»
don gevuld was, hield Dr. Ja.e. L'.
Thijssc Vrijdagavond een lezing over
het onderwerp: „Onze Duinen".
Hij vestigde er de aandacht op, dat
d«c duinen een kostbaar «bezit Van Ne»
derland zijn. Het duin wordt gevormd
door duinzand, veenzand en bladslib.
Drie eenvoudige dingen, al» za.nd,
wind en water, vormen te zamen onze
mooie zee duinen, „het parardijs van
Nederland".
Wie liet (mooiste strand wil zien, kan
het vooral vinden op Texel, Schier»
monnlkoag, Terschelling, Ameland,
Voome, enz.
Spreker schetste eerst uitvoerig het
ontstaan van de duinen. Hij lichtte dit
toe met eenige duidelijke lichtbeelden.
Duinen ontstaan, uit schelprijkc en
schelparme zcebanken. liet kweek»
gras, dat zooveel narigheid ln onze
tuinen veroorzaakt, dient bij dc dui»
nen, om als de vloed komt, het zand
tc verhinderen weg tc spoelen. Trou»
won» nog meer planten groeien hier
als JKWid'bindcr en izanddekker, zoodat
een vaste bodem verkregen wordt.
Vooral in het mooiste duin 'van Ne»
derland, namelijk het Voarnsche duin,
groeien mooie en nuttige duinplanten,
o.a. ook de blauwe zeedistel. Waar de
menschen de overhand «nog «niet heb»
ben, groeien deze laatste bloemen het
weligst. In onze omgeving hebben <'-
menschen nog niet voldoende geleerd
om deze planten met rust te laten.
Dc zoogenaamde duir.imec.rt.jes vor»
men te zamen met de duinen het
paradijs van Nederland. Dc schoonste
orchideeën groeien daar. Spreker liet
er ecu paar van op het witte doek be»
wonderen, evenals nog vele andere
mooie "bloemsoorten. Ons huid bezit
hier een buitengewoon mooien plan»
tengroei.
Ribbel «op ribbel. Vallei op vallei
groeien onze- duinen aan; het is als
een uiting van rhytüimc van het bcwe»
qend zand.
Het maken van pieren en landhoof»
den heeft op het bevorderen van den
duingroei een grootcn invloed. Dat is
vooral bij dc pieren in IJimuidcn te
constatoercn.
In ons land is geen stuk duin van
bcteckonis aan te wijzen, waar de
mcnschcnhand niet beeft ingegrepen,
hetzij ten goede, hetzij ten kwade. Dr.
Thijssc heeft dc stille overtuiging,
dat als ons duin eons een langen tijd
ongemoeid werd geUtcn. dus als er
geen «menschen werden toegelaten, er
een parlkachtig woudbezit zou onf*
staan, met bosschcn, enz. De tegen»
woordigc bosschen in de duinen. beeft
men tc danken aan de liefde der eige»
naren voor hun duinen, die' ze veilig
willen houden.
De aanleg van waterleidingen heeft
volgens spreker het duinlandschap ten
zeerste geschaad. Maar ook de wind
(berokkend veel schade; dat heeft men
vooral kunnen zien bij het aanleggen
van den «nieuwen Zeeweg. Doordat
d«aV heuvels werden 'weggenomen, kom
dc wind toegang krijgen tot duinen»
reeksen, waar die anders niet zoo ge»
makkelijk kon doordringen. Spreker
liet dat op cenige lantaarnplaatjes
Ook kwamen mooie afbeeldingen
un bloeiend duin op hot witte doek,
zooals de duindoorns en duinrozen,
■lier. slangenk-ruid, woekerplanten,
primula's, Meidoorn, cm.
Jammer vond spreker het, dat bij
sommige uitbreidingsplannen geen re»
«koning is gehouden met behoud van
«natuurschoon, Z.i. behoort liet eerst
gevraagd te worden, wellk natuur»
schoon eventueel bij uitbreidingsplan»
nen geschaad kan. worden.
De zeer leerzame en vaak geestige
lezing van Dr. Thijsse werd met luid
appalus beloond.
HERDENKING VERJAARDAG
PRINSES JULIANA.
Dc Kinderbond „Prinses Juliana" in
het Amstcrdamsche Kwartier heeft het
dezen keer wel buitengewoon goed ge»
troffen met het weer. In andere jaren
het wel eens anders. Thans een
heerlijke zonnesohijn die aan alles een
vroolijk aanzien gaf.
Zooals 6tccds, begonnen de feesten
met een rondgang door liet kwartier.
Voorop in den stoet, achter het muziek»
korps „De eerste Haarlem.schc Hnrmo»
nic", directeur dc lieer J. C. J. Schol»
ten, gingen de leden van het bestuur
van den Bond met den ccrc»voorzitter,
den heer Luttik.
Dan volgden de kinderen, allen in
hun beste kleedcrcn, met oranje op
do borst, De vereeniging Koninginnes
dag had weder welwillend vlaggetjes
afgestaan. Al waren er dan ditmaal
geen versierde wagens in den stoet,
toch maakte het geheel een fleurigen
indruk.
Vroolijk en opgewekt trok de grootc
kinderschare, onvermoeid op de maat
van de muziek, die opgewekte wijsjes
speelde, het kwartier -door. Overal
stonden de bewoners er naar tc kijken.
Dc leiders, daarin bijgestaan door de
politie, zoigdcn er uitnemend voor dat
alles een ordelijken loop had.
'Poen liet eindpunt was bereikt wer»
den aan de kinderen versnaperingen
uitgedeeld.
Tegen den namiddag we-d de stoet
opnieuw opgesteld. Thar.s ging het in
optocht met muziek en met het vaan»
del van den Kinderbond naar het ge»
bouw St. Bavo. Da3r wachtte den kin»
deren een inderdaad schitterend feest.
Het bestuur dat zich ieder jaar zooveel
moeite getroost er komt heel wat
kijken eer dat alles voor elkaar is
om alles goed te doen slagen, had er
voor zorg gedragen dat er een afwis»
sclend programma was.
Velen van de ouders der kinderen!
woonden ook het feest bij. Joelend en
juichend kwam de kinderschaar bin»
nen. Maar na een paar minuten waren
allen gezeten en verstomde het ge»
juich. Nadat het tcckcn van stilte was
gegeven, sprak dc voorzitter, dc heer
J. I I.* van Engelen een kort openings»
woord uii, om allen milden gevers van
de tractaties dank te betuigen-
Met vele teekenen van instemming
werden dc woorden van dank be»
groet. Al spoedig begon daarna de
pret. De kinderen zongen eerst een
lied en daarna vertoonde de heer Wil»
liams van Amsterdam voor hen de
poppenkast, altijd voor kinderen een
grootc aantrekkelijkheid. Het waren
leuke tafereeltjes die werden tc zien
HET DIER VOOR DE LENS
De hond van de buren
gegeven. Vooral Jopic Slim en Dikkic
Bigmans vermaakten de kinderen met
hun grappcti. Het behoeft verder wel
niet gezegd dat Jan Klaasscn en Trijn
ook optraden.
Meermalen daverde de zaal van het
lachen. De pret nam toe toen de goo»
chelaar met zijn toeren begon. Dat
was nu net iemand geknipt om voor
kinderen op te treden. Hij deed dat al
heel aardig. Niet zoo officieel, maar op
een gemoedelijke wijze. Ook door de
kinderen zelf aan dc toeren te doen
deelnemen, ze in spanning te houden.
Hij danste en huppelde met de kinde»
ren over het tooncel.
Inmiddels werden dc kinderen tel»
kens op versnaperingen onthauld. En
dan was er ook nog een tombola. Elk
van de kinderen kreeg er een lot voor.
Zoo verliep dc avond gezellig. De kin»
deren hadden volop pret.
Het bestuur had bet bestuur der ver»
eeniging „Koninginnedag" uitgenoo»
digd bet feest te komen bijwonen. Van
de bestuurders dezer vereeniging was
aanwezig dc heer Fiihri Sncthlage.
Voor dat dc kinderen naar huis gin»
gen kregen zij nog een zakje bruidsui»
kers. Het nestuur, dat gedachtig was
geweest dat dc ouders van dc Prinses
dit jaar hun zilveren, bruiloft hadden
gevierd, liad gemeend dat daarom dit»
maal bruidsuikers niet mochten ontbre»
ken.
Welvoldaan keerden, dc kleinen huis
waarts. Een woord van "dank aan het
bestuur is zeker wel op zijn plaats.
IN DEN HOUT.
Des middags had dc IT. O. V. onder
directie van Willem Kinkkcr een con»
eert in Den Hout gegeven. Wc hebben
het bij een dergelijk concert wel eens
drukker gezien. Maar wat trof was dat
met zoo stille aandacht werd geluisterd
en dat de muziek zooveel waardecring
ondervond. Herhaaldelijk had de diri»
gent een W3rm applaus in ontvangst
tc nemen.
Een mooi programma was dan ook
samengesteld, waarvan, zooals gezegd,
de uitvoering zeer in den smaak viel. I
BADEN
In het Douchebadhuis aan het Leid»
acheplein. zijn in dc afgcloopen week
844 baden «genomen, in dat -aan den
Schotcrsingel 1177, in dat aan den
Koudenhorn 456 en in dat op het Hof»
dijkplein SOI. 1
LEGER DES HEILS.
In de afgeloopen week werdep in de
tehuizen voor da'kloozcn aan het
Spaamc 02 en 102 1456 porties voed»
scl en 364 nachtverblijven verstrekt.
MAATSCHAPPIJ TOT EXPLOI»
TATIE VAN STAALWATER»
BRONNEN
In de Vrijdagmiddag in het Bron»
gebouw gehouden jaarlijksche alge»
mecnc vergadering van aandeelhou»
ders van bovengenoemde maatschap»
pij werden de balans en winst» en ver»
liesrekening over 1924 en 1925 vast»
gesteld-
Daaruit blijkt. dat na afschrijvin»
gen van t 3005«75 over elk der genoem»
de jaren, voor 1924 een winst overblijft
van f 1085.68 en voor 1925 een winst
van 1235-42.
Zonder hoofdelijke stemming werd
besloten de benoeming van een direc»
teur voorloopig uit te stellen.
Dc twee commissarissen, die vol»
gens rooster aftraden, zijnde dc hee»
ren Jhr. mr- F. W- van Styrum, en D-
E- L. van den Arend werden met
algemccne stemmen herkozen-
In dc 'dezer dagen gehouden very,
eeniigde vergadering van het hoog»
heemraadschap van Rijmd-and is beslo»
•ten tot toelating van. den heer W.
Biesheuvel Bzn. te Hoofddorp als
hoofdingeland, van de heeren J- M. D.
graaf van Lynden te Lisse en P. Ver»
degaal te Lisse, respectievelijk als
hoofdingeland en hoofdingeland plaats»,
vervanger (beide herkozen) en van de
heeren E. .1. Speelman te Sassenheim
on W, Warnaar te Sassenheim, resrpee»
.fcievelijk als hoofdingeland en hoofdimy
geland plaatsvervanger (beiden herko»
zen).
Besloten werd tot vaststelling vani
de af en overschrijvingen op de be»
grooting voor 1925 cm 'van het verslag
over Rijnlandss waterstaat over 1925.
Voorts werd een besluit genomen:
tot afstand van grond en water- in do
kom van Halfweg aan de gemeente
Haarlammerlied-e cm Spaarnwoud-e ten-
behoeve van 4c verbreeding van de
Haa-rle;mimermice'r5traat en den aanleg
van een verbindingsstraat..
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
WAAROM
bestelt nu iedereen VAN DIJK's vloei»
baar POETS=EXTRACT (voor Koper
etc.)? Is dat niet het bewijs, dat net
veel beter is dan alle bestaande mei»
ken? Weet u wel, dat de busjes grooter
zijn en toch niet duurder?
Probeert eens een busje; het helpt
U zoo gemakkelijk door de Schoon»
maak. Prijzen 10, 15, 20, 30 ct. (led.
bus 3—4 ct.) 12
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
„Vrinden", zei „dc Amerikaan" in den
kring van dc kennissen bij Brinkmann,
.ik neb jelui gczcid, dat ik mijn levens»
geschiedenis zou vertellen op mijn vijf
en zestigsten verjaardag cn dat oogen»
blik, zooals zc in de boeken zeggen, is
aangebroken. Dank jc wel hoor, dank
je wel, maar dc verdienste is niet groot,
Als je maar het. geluk hebt om voor
dien tijd het hoekje niet om tc gaan,
dan kan iedereen op zijn tijd vijf cn
zestig jaar worden. Zie ik er uit, of ik
nog geen vijf en vijftig ben? Dank voor
't compliment, als het ten minste waar
gemeend is cn niet voor do gelegenheid
gefabriekt. Jan. vraag wat de heeren
gebruiken zullen. Ik trakteer vandaag.
Voor ine zelf thee cn over ccn half uur
limonade cn dan over nog een half uur
weer thee cn tot slot weer ccn glaasje
limonade. Daar blijf jc helder bij cn
't spoelt jc maag schoon, zooals inijn
dokter ia Amerika zei. Een beste kerel,
die dokter, dc ccnige die cr was, tien
mijl in 't rond, dat wil zeggen Engel»
scho mijlen. Toen ik hem voor den eer»
sten keer daar in de eenzaamheid ont»
moettc als houtvlotter en vroeg: „dok»
ter, mag ik jc laten halen als ik jc noo»
dig heb", zei hij: „all right, maar als
ie drie dingen niet doet, denk ik niet,
dat jc ine ooit noodig zult hebben,
want je ziet cr nog al stevig uit".
„Wat zijn dat dan voor dingen?" vroeg
ik. „Niet tc veel eten, geen alcohol
drinken cn niet vechten met die andere
ruwe kwanten hier in dc buurt, want
daar krijg jc gauw gaten van in jc body
cn die kun jc zelf niet rcparecrcn cn als
je dan erg bloedt cn ik ben soins niet
in dc buurt, dan kon ik wel eens lc
laat komen". Nou, daar heb ile me aan
gehouden en zoo heb ik hem nooit noo»
dig gehad, dan om ccn kies tc trekken,
want dat kraakbccnachtig aanhangsel
zaagde in mijn kakement cn daar heb
jc hulp bij noodig.
Prosit allemaal cn dat wc hier nog
lang bij Brinkmann zullen zitten en
uitkijken op dc Groote Markt naar die
goeie, ouwe Vlceschhal en de Groote
Kerk cn het Stadhuis cn dc Hoofd»
wacht, die er allemaal al lang waren,
toen ik geboren werd. want mijn wieg
beeft in Haarlem gestaan, dat verzeker
ik je. al was het dan inaar op een klein
plekje grond. Hoe klein die ruimte wel
was, mannen, kun je jc moeilijk begrij»
pen, want mijn vader was een arme
roaD. die geen paleis betalen kon en
:n met zijn twaalven cn twee
kleine kamers cn een zoldertje hoe
het mogelijk is, dat vier cn twintig ar»
men cn beencn daar ruimte hadden om
tc groeien, begrijp ik achteraf nog niet,
maar gebeurd is het. Dus daar valt
niet aan te twijfelen. Mijn moeder moet
met haar lecgcn tijd wel raad geweten
hebben, dat begrijp jc; het is ook maar
niks, om zes meisjes cn zes jongens jn
't leven cn netjes in dc klccrcn tc hou»
den. Daar weten voorname dames zoo
niet van. Op 't moment zelf bedenk jc
«lat natuurlijk zoo niet. Jc bent cr cn
je leeft en hoe dat allemaal zoo gaat,
raakt jc niet, maar in mijn hersens van
jonge aap, die ik destijds was, is toch
nog een berinnering aan me moeder
fvcrgeblevcn: ecu lief gezicht, hartelijk,
cn beetje ingevallen van al dc zorg over
die kudde, dat vat jc en ccn stem, die
ik nog hoor. als ik cr over praat, zoo
zacht. Als ik teekencn kon. maakte ik
zoo uit mijn hoofd ccn portret van haar,
maar mijn natuurlijke talenten gaan niet
erder dan wat zwaar werk verzetten
n nooit bang wezen, want dat is mallig»
hcid cn jc wordt er niet beter van, cn
denken, dat het allemaal wel goed zal
afloopen. Dat heeft het ook gcaaan, tot
nu toe. Dus heb ik geen portret van me
moeder, want de photograaf had in on»
zen arme rattenval geen boodschap cn
de amuteur»photographic was cr in die
dagen zoo niet.
Do jongste uit het nest was ik en dat
is een voorrecht, want mijn vader had
rijf helpers om mc op te voeden tot
cr cn deugd en mijn moeder zes help»
sters voor 't zelfde. Nou, dat gaat niet
zachthandig cn daarom was ik op mijn
veertiende gewend aan veel klappen
cn wist ik, dat ik opgroeide voor galg
en rad, want dat hadden mijn broers
cn zusters op hun ecrewoord verzekerd.
(Jan, ik geloof waurempcl, dal' dc hcc»
ren op een droogje zitten. Als daar niet
gauw een end aan komt, dan wil ik
van mc leven nooit weer mijn vijf cn
zestigsten verjaardag vieren). Om dc
waarheid tc zeggen geloof ik dat ze
maar heel weinig ongelijk hadden. Op
school gaan vond ik een raar vermaak,
dc leerplicht bestond toen nog niet,
moet je denken, zoodat ik cr zelden
kwam en met de vrinden uit de buurt,
net zulk galgenaas als ik, liever door
Haarlem zwierf en in de duinen onder
Ovcrveen en Zandvoort. Wat wc daa:
hebben uitgespookt! Der stonden no;,
niet overal bordjes van je mag dit niet
en jc mag dut niet en al hadden zc cr
gestaan we hadden amper kunnen lezen
wat er opstond, Nesten uithalen cn
•uurtje stoken en roovertje spelen cn
de nette menschen ccn doodschrik op
der lijf jagen, door opeens met zwart»
gemaakto gezichten achter ccn boschje
den dag tc komen cn in dc hoog»
stc boomen klimmen cn op ongezadcl»
de paarden rijden, als zc in de wei lic»
pen tc grazen cn honderd andere kwa»
jongensstreken meer dat konden
we. Maar ccn vak of ccn ambacht lee»
ren, daur kwam niet van in. Op den
duur kon dat lieve leventje niet blijven
gaan en zoo hield op een avond mijn
vader, net toen ik weer de deur uit
snappen wou, om met de vrindjes in
den Hout naar dc muziek te gaan, de
muziek van de huzaren in de stadstent
moet je weten, mc bij een oor vast, cn
zei: „Denk jij soms, dat ik zoo'n dood»
eter als jij nog langer zal onderhou»
wen? Lccrcn wil jc niet, bij ccn baas
wij je niet, dc buren klagen over je!
Dat gaat Tegclrccht naar het tuchthuis
toe, kwajongen. Morgen ga je de wije
wereld maar in en ziet, dat je aan den
k.... k.... k.. kost k.... k.... k....
k.... komt". Want als mijn vader boos
werd, dan hadden de woorden zoo'n
haast om uit zijn mond weg te komen,
dat ze over elkaar hcentuimclden.
Op den leeftijd van veertien begrijp
daar nog niet veel van. Wist ik wat
dat beteekendt: dc wije wereld? Mijn
brave vader die van zijn leven zelf
Haarlem haast niet uit geweest was,
•i dat maar zoo cn ik sliep cr 's nachts
licelcniaal niet onrustig van. Maar den
volgenden morgen stond ik toch wel
tc kijken, toen vader zei: „maak een
pakje van je Zondngsche klccrcn" eu
mijn oudste zuster (want moeder was
toen al dood) cr wat kousen bij deed
en een extra boezeroen cn een beetje
ondergoed, (want veel plunje had ik
niet) en ik begreep, dat ik de wije
wereld in moest gaan. Ik wist niet e
welke richting dat uit was. Maar
der ging met mc de Amsterdamsdhe
poort uit en den straatweg op en zoo
begreep ik, dat dc wije wereld den
kant van Amsterdam uit was.
Eerst stapten we zonder wat te zeg»
gen naast me voort, maar toen begon hij
te praten cn zei: „Piet ik ben een aroie
man cn ik kan «niets voor je doen. Je
hebt niet willen Ieeren en ook niet
willen werken, maar met kattckwaad
cn ondeugcndighcid kom jc «niet door
dc wereld. Verdien «nou je eigen kost
cn probeer op ccn schip te komen, al
zc je daar willen hebben, wat ik hoop,
Misschien zal ik jc niet terugzien, >\_-t
ik kom een beetje op jaren cn je brave
moeder is me al voorgegaan. Zorg dat
jc eerlijk blijft en «nooit wat wegneemt
van een ander is en werk flink, dan
zal 't wel gaan, want jc bent voor je
jaren fl... II... flink uit dc kl... kl... kluiten
gewassen". Hier stotterde mijn vader
weer, maar dat was «niet van boosheid,
geloof «ik, maar van aandoening, want
dc tranen stonden in zijn oogen,
Al pratende had hij mc tot Halfweg
jcbracht en daar «namen wc afscheid.
Ik kreeg ccn blinkend gcpoctsten rijks»
daalder mcc en een aanbeveling om
daar goed op te passen af en toe
had ik zoo'n rijksdaalder gezien, als
vader een buitenkansje had gehad cn
hij hem mooi oppoetste, vóórdat hij in
de spaarpot ging, op dc bovenste plank
■an de kast in «de woonkamer. „Als je
goed schrijven geleerd had, zou jeafen
toekunnen berichten,hoe 't jc gaat. Nou
jongen, als gezegd, hou jc flink, denk
aan je moeder als jc in dc verzoeking
komt cn doe nooit gemecnc of slechte
dingen".
Hij gaf mc nog een hand, keerde
om en «liep naar Haarlem terug.
Ik zie hem nog, zooals hij daar liep,
een beetje gebogen en vermoeid: tel»
kens keerde hij om, bleef even staan
en zwaaide met zijn arm. Ik zwaaide
terug. Eindelijk konden we mekaar niet
meer zien.... ja, vrinden, daar voelde
ik als vcertiensjarige kwajongen toch
wel wat van cn als «ik mijn zin had
gedaan, zou ik aan den kant van den
weg zijn gaan zitten om eens uit te
huilen. (Wat zitten jelui mc aan te
kijken? Jc denkt toch niet. dat ik tra»
nen in mijn oogen heb! Geen sprake
van, dat komt van dc tocht uit dat
raam vlak boven mijn hoofd. Jan, doe
dat ding dicht, wil- je me op mijn ver»
jaardag uit de wereld helpen?)
Ik kocht ccn «broodje in Halfweg van
de paar centen, die ik nog in mijn zak
had, van paarden vasthouden cn zoo,
voor deftige heeren in dc Grootc Hout»
straat, die even van hun rijtuig af»
stapten cn in ccn cafc binnen gingen
om daar precies tc kijken hoe laat het
was, snap jc? Tóen ging ik gauw weer
naar Amsterdam, want het was toch
een raar gevoel, dat ik 's nachts geen
onderdak zou hebben. Een enkelen
keer had ik op een mooien zomernacht
wel eens met de kameraden in de
duinen geslapen, maar dat is wat au»
ders, dnh in dat grootc Amsterdam,
waar zooveel slecht volk rondzwerft
cn de politic je gauw naar 't cachot
brengt. Het was een uur of «drie, toen ik
in Amsterdam kwam, voor den twee»
den keer van mijn leven den eersten
keer was ik met dc klas mee naar
Artis geweest en daarna «nooit meer,
omdat ik niet -oppaste. Ik keek mijn
oogen uit naar al die booten en schepen
op het IJ en zwierf al een uur lang
op de kaai rond, vóórdat ik bedacht,
dat ik zorgen moest dat ik een baantje
kreeg en onderdak voor den nacht.
Want mijn blipkende rijksdaalder, die
pracht, wou ik niet klein maken; ik
had hem in mijn broekzak in mijn
zakdoek gewikkeld en voelde af cn toe
of hij er nog was.
Het lawaai en rumoer van het IJ,
het gerammel van kettingen, het dreu»
r.cn van vrachtwagens, al die vreemde
dingen maakten onij van streek, ik die,
oinidcr dc kameraden den naam had
van Dc Schrik der Indiaansche Pa-m»
pas. Daar st-o-nd nu De Schrik en keek
verbijsterd rond en zou wel iemand
aangesproken hebben, als niet icdereer
zoo'n haast had gehad. Eindelijk zag
ik een grooten man, die op een boot
stond te kijken en bevelen gaf en
vroeg; „Ka«pitein, is er ook 'n jongen
noodig?" „Dank je," zei hij, „k heb
er zelf vier thuis". Op het schip bc»
doel ik." ..'t Is hier geen kinderka»
mcr, jongen, wat denk je wel?" Maan
daarop, ziende dat ik teleurgesteld
was, verhief hij zijn stem en schreeuw»
de naar de boot, die naast hom lag:
„hebben jullie ni-et een gal'gcstrop noo»
dig?" „Waar. is de rakker?"
schreeuwden ze terug. „Stuur hem hier
in een mandje." En zoo slaagde ik
binnen ce-ix half uur met mijn eerste
baantje. Niet omdat ze het zoo bijster
op me voorzien hadden, hoor je. De
kok had ccn helper noodig, maar die
had zooveel gesnoapt. dat zc hem
doodziek aan den wal hadden gc»
stuurd cn een -nieuwen «wou en hebben,
omdat de boot 's avonds vertrekki
moest.
Ik word aan den kok overgeleverd
die mij hardhandig «mij«n werk wees.
Zoolang «ik rondgezworven heb, ont»
moette ik nooit iemand met zoo'n
losse han-d. „Hier jongen, maak die
borden schoon," (muilpeer) „Luibak
geef nu die doek eres an. (muilpeer)
..Stommeling, sta niet tc suffen cn
blijf aa» je werk. (muilpeer) Mijn
looren gloeiden binnen -Tc vijf tninu»
ten, maar het bon me niet heel veel
schelen; veel mee«r was ik er t-rotsch
op, «dat ik zoo gauw een baantje had
gekregen cn op zee zou gaan. Eerst
's avonds, toen wc wegvoeren, dwars
door alle lichten heen, die flonkerden
alsof het sterren waren, schoot het oi-e
te binnen, dat ik nog niet eens "wist
waar we heen voeren. „Kok," zei ik
bedeesd, „waar gaan we heen?"
„Niet naar Luilekkerland," zei de kok,-
„dat zul jc wel merken." Daar kwam
ik niet vorder imee en vroeg verder
bij de bemanning, maar dc een dacht,
dat «ik hom voor de gok hield cn de'
ander vroeg: „heb jc er nou al genoeg
van, akelige landrot?" en dc derde
had geen tijd en. zoo wist ik, toen ik
tc kooi ging, hcelcmaaL niet, waar de
reis naar toeging. Later heb ik ge»
hoord, dat de boot lading inhad voor
Noorwegen, maar -op dien eersten
avond wist ik er niets van. ITet kon
mc ook niet veel schelen, ik was ver»
mocid van al het ongewone en sliep
zoodra ik in mijn hangmat lag, al was
het den eersten keer, dat ik ,zoo'n
ding zag.
Den volgenden morgen begon het
lieve leven alweer. Die kok leek wel
vier mechaniekc handen - te hebben,
die altijd maar naar mijn ooren vlo»
gen; ik leerde zc al gauw ontwijken
cn had geen grooter plezier, dan wan»
neer hij het op mijn oor voorzien had
on, omdat ik wegdook, met zijn hand
tegen, dien wand sloeg. Dc zee beviel
me ïn. 't geheel «niet, ik hob nooit van
mijn leven gehouden van ccn vloer,
die -altijd' -in beweging is, op nee-, op
neer, voortdurend door. Denken jul»
lie, dat als hier «de vloer .maar stadig
op en nec,rgol«fde, cr nog iemand bij
Brinkmann zijn- natje of zijn «droogje
zou nemen? (En sakkerloot, zie ik
daar niet alweer Iccgc glazen! wjt is
me dat voor een bediening, die niet
op mijn gasten let?) De zee is heel
mooi op een paar mooie zome.rsche
dagen, als ze zoo gkd is als een ijs»
baan, maar op dc andere drie honderd
vijftig dagen kan ze mij gestolen wor»
den. O-p den dejden dag zei de kot
al: „wou jij zecbeeacn krijgen? Zvs»
velstokkeu met scharnieren heb je.1'
En er kwam weer een muilpeer a3n,
die mij niet Taakte, maar de kastdeur,-
zoodat hij van de pijn zijn vinger iu
den mond stak.
(Wordt 'vervolgd)
FIDELIO,
