HAARLEM'S DAGBLAD
IN AFRIKA.
WOENSDAG 12 MEI 1926
DERDE BLAD
HET EINDE VAN HET SPROOKJE.
(Dienst van de United Telegraph.)
Al^tei
Aan dc haver
twee groote pl,
wat rond te boemelen) Met Lichten tred
haasten vrouwen ziclt, door de drukke
straten, gehuld in srwcuwwitto doeken,
waarboven zwarte '/ogen fonkelen, drou»
nien en spreken hen taal. die uit dc
meest vc;norgen vakjes van haar hart
voorzichtig tut de pupillen doordringt,
stilhoudt co r.-vwUeLchiig blijft.... De
gestalte is voq^bljgczwecfd. long? Oud?
Mooi? Ken k'erid. dat naar liefde dorst?
Ken heks misr.chién? Geheimen van den
sluier; zij to'kch een seconde lang den
nieuwsgierigen vreemdeling en fladderen
verder, wïr.gcnde vleugels gelijk, sneeuw»
■wi'. de .donkere steegjes in van dc
Arabische wijk. En verdwijnen daar in
kleine ycweltdc deuren, «Ier» zwarten
schaduw van het huis in. Daar is de
tocvi.c.cht van de Arabische vrouw, zij
sneU den drempel over alsof zij met
tegenzin was uitgegaan en eer. waagstuk
arjftter den rug had. En dc nunnen op
'«traaf zien niet van liun werk op: zij
naaien verder aan hun pantoffels, slist»
geren de geie koeken omhoog uit het
Korrelende vet, zagen aan een dak van
een huis, scharrelen er om heen in een
zee van krullen en spanen, versperren
den weg met smeedijzeren ledikanten
vol arabesken, terwijl de kalme oogen
het handwerk schier absorbcercn. Kin»
«leren kruipen uit alle boeken en gaten,
ten afgekloven banaan in dc handjes,
met een hemd. dat tot den navel reikt
en een kon vol lokken, wier monter
leven door geen kam ooit werd ge»
otoord. Men kijkt naar den hemel en
schept adem tot dc volgende lichte,
open plek: er liccrscht hier een kalme,
vredige viezigheid, zonder rumoer, te
gedempt voor oen Napplitaan, alleen te
verdragen door stille karakters. Zelfs
het kaartspel wordt In droomcrlgc rust
voltrokken onder een gordijn van scha»
pebouten op een omgekeerde groente»
rrvznd. Dc speelbeurten zijn lang als de
Verzen van den Koran; geen mcnsch kan
7e tot het einde bijwonen en op een bits
woord of op twist wacht je vergeefs,
want Allah is groot.
l'Ucc du Gouvernement. Place de la
Kcpuhlique! Hier eindigt dc oude
Hier begint een nieuwe wereld met
koopcontracten, écarté en poker, speel»
nehuldcn en Houbigant. Weliswaar zit»
ten overal nog Arabieren, die. gezeten
aan kleine ronde tafels dc beide pleinen
«jmlijstcn, bruin en groot in bun boer»
noes als louter kaliefen. Maar dit zijn
dc notabelen, de elite, breedgeschouderd
en krachtig, rnct bronzen koppen
•zwarte baarden, indrukwekkende
banden, om het hoofd gewonden. Zij
ontmoeten elkaar hier. kussen elk;
met buitengewone gratie en zitten dan
in ijzige deftigheid bijeen als een serie
vorsten, die op het gedoe van huppelen»
«Ie Europeanen neerzien. Wat zullen zij
inwendig lachen, wanneer zoo'n gcuni»
iormctrd joirgmensch met zijn schccps»
papieren naar de haven snelt, of een tam
jolccraur uit Parijs als een pauw over
liet plein stevent! Pyramfden, die opeen
mierenhoop neerzien, maar.... gedenk»
tcckencn van een tijdperk, dat tot het
verleden behoort! Zij houden zich staan»
dc. zij handhaven zich. mooi en dood als
steen. Alle grillen van een beschaving
golven rondom hen. bruisen langs hun
trotsche hoofden En wanneer zij ver»
dvvenen zijn, dan komt het genre vreem»
deling, dat niet anders is dan een
nieuwsgierige zwerver: Laat zien: land.
gebruikt worden: de kudde, dc herder,
de stille stroom des levens, dc ver»
moeide bedevaartganger, die boven een
bron bukt. het pasgeboren wezen op een
mcnschenarm, de uitgestrekte hand van
den bedelaar. Zelfs het woestijndier, dat
den rug zoo hoog boven de aarde en
den kop van haar afgewend heeft Of
liet daarom liet onderwerp voor de spot
der mensc-hen werd? Deze gebeurtenis
keeren alle terug, duizendmaal in
ieder leven, ook wanneer de landen
ver achter ons liggen, waar deze beelden
eens zijn ontstaan met hun diepzinnige
wijsheid en hup symbolische kracht.
C. H.
grenzen mcnschcn, zeden, gebruiken, de graven
hier van jullie macht, alles wil ik bekijken.
Doch dc bedrogene heeft geleerd, veel
meer dun alleen onhebbelijkheid te ver»
dragen. Hij schimpt in een taal, die wij
met verstaan en verbergt zijn ontstem»
m"ng achter een glimlach.
Des avonds ontmoette ik mijn ouden
schoolvriend. Men had ons eens gelijk»
tijdig aan de ooren getTokken. Wij
motsten zien dansen Thans keken wij
in Algiers naar Arabische dansen e
naar Kabylendanscn. onder leiding va
een zoon van de woestijn, die cc
jert jacquet met grocnaehtigcn oiule
>nd droeg. Toen de tweede .voorste
ling .ten einde was, hebben wij plechtig
gezworen, het nageslacht er nooit iets
over te verraden. Ik meen dezon eed
niet te schenden met de bekentenis, dut
de apen van Blidfl mij liever waren dan
lijvige nymphen. die ons in het half»
duister van een Moorsch huis haar scr»
pentincdanscn voor»schommcldcn. He»
schamend zou het zijn. de zaak te rap»
portccrcu aan dc hecrcn. die als Oos»
terachc goden van de peripheric van een
werelddeel op hun Europcesehc bczoe»
kers neerzien. Hun laatste knecht zou
ijn wcggcloopcn. Maar zij zouden dc
crantwoordctijkheid van de lund wij»
en voor het groote varictc dat van hun
land werd gemaakt.
Toch zijn er ruimten tusschcn '.inden,
c en hemel, die de wil van den ver»
craar nog niet overmeesterd heeft. Er
jn zones, waar dc gepantserde auto in
het zand wegzinkt, waar dc onderzoo»
kor bevend blijft staan, en zijn lantstcn
makker, het dier wegens den dorst de
tong uittrekt. Wij hebben haar niet 'ge»
maar vermoed, de betoovcrendo
fascinatie van het onbekende, die met
de kracht van het sprookje du fantin
dc werkelijkheid in het rijk van het
wonderbaarlijke sleurt. Duur is zoo wei»
nlg voor noodig! Een vlek op de land»
rt, donker gearceerd: „Grande Ka»
bylic". Men rijdt het binnen langs bree»
dc. bochtige wegen, over bergen, die
voortdurend eenzamer, door dalen, die
steeds nauwer, ravijnen, die wilder en
v.'ildcr worden. En blijft staan, gebruikt
twaalfuurtje tusschcn kaal gebran»
heester». Achterwaarts dc srnalh
strook van het continent, waur Euro»
pceschc beschaving zich met stoomploe»
gen. goljstokkcn en naar geld bcgccrige
handen heeft gevestigd. Vooruit een na»
tuur, die uitinon«it in dc wildernis en in
het oorspronkelijke. Daar zitten twee
herdersjongens, niet ver van hun kudde,
met starende oogen; want voor hen zijn
wij het wonderlijke. De geiten weiden
aan den anderen kant tusschcn de stee»
ncn: tijdens den vredigen maaltijd werd
een jong geworpen. Een van dc jongens
staat op om het te halen. Hij wikkelt dit
strikje leven in zijn jus en gaat, niet
vet van ons verwijderd zitten, omringd
door steenachtige heuvels, die deze din»
gen sedert de grijze oudheid beleven.
Onder den melkachtig blauwen hemel is
alles grijze narde en gesteente. Eri toch
heeft zich weer iets losgemaakteen
klein dier probeert op de pooten te gaan
staan, kijkt om zich heen en slaakt cin»
dclijk de eerste levenskreet, een onze»
kcr blaten, als het knistcrcn van een
blaadje op de onmetelijke heide. En de
zon koestert, behalve gebergten en
woestijnen, dit nog vochtige stukje vel.
Niets is opvallender in de heilige
schrifturen der volken dan dc onveren»
dcrlijkhcid van do bedden, die er in
STADSNIEUWS
WIJKVERPLEGING DOOR
„HET WITTE KRUIS".
EEN COMMISSIE STELT DE
INSTELLING VOOR.
VOORLOOPIG EEN WIJK
VERPLEEGSTER.
SUBSIDIE-AANVRAAG AAN
DE GEMEENTE.
Verschenen is het rapport van dc
commissie belast met het instellen van
en onderzoek naar wijkverpleging,
litgaandc van de afdceling Haarlem,
■an ..Het Witte Kruis".
De commissie begint met dc mede»
deeding dat zij eenparig van meening
was dat het lidmaatschap van de
verpleging verbonden moest zijn
dat van de afdceling Haarlem van Het
Witte Kruis.
Immers bij wijkverpleging behoort
ongetwijfeld dc verstrekking van ver»
plegiiigsartikclcn «lie alléén door het
laatstgenoemd lidmaatschap kunnen
worden verkregen. Besloten werd aan
dc leden en belangstellenden in he
werk van .Het Witte Kruis een circu
luirc te richten om te onderzoeken of
er inderdaad behoefte aan een wijkver»
plcging bestaat en of daar genoeg be«
langstelling voor is. In deze circulaire
werd gezegd, dut diegenen die van dc
wijkverpleging lid wenschen te worden
daarvoor een contributie van een gul»
den zuilen moeten betalen en dat men
tevens lid van Het Witte Kru:> moet
zijn.
\erdcr wordt medegedeeld dar het
inzicht is gewonnen van de afdceling
Haarlem cji omstreken van dc Neder»
landschc Maatschappij tot Bevordering
der Geneeskunst en van den directeur
van den Gemeentelijken Gcnccskundi»
9 Dienst. Aan dc aidcclingcn Alk»
maar. Blocmendaal. Haarlemmermeer,
Heemstede, Schoten, en Vclscn is ge»
vraagj gegeven» aangaande wijkver»
plcging te willen vertrekken. Van de
afdeelingcn Blocmendaal en Heemste»
de kwam nog niet antwoord in. Er
hadden ook mondelinge besprekingen
plaats met het bestuur der afdceling
Schoten en met den secretaris der af»
dccling Vclscn.
De totale uitkomsten van het onder»
zoek zijn dat 1329 beantwoorde vra»
gcnlijstcn zijn binnengekomen, waarvan
1212 ten gunste van en voor declnc»
ming aan «e wijkverpleging en waarbij
kan worden geheven als jaarlijksche
contributie a voor Het Witte Kruis
f 146330 en b. voor dc wijkverpleging
f 1232 of totaal f 2695.50. De commis»
sic merkt op. dat na dc vaststelling
dezer cijfers nog verschillende vragen»
lijsten zijn beantwoord binnen geko»
men. waardoor dc deelneming aan de
wijkverpleging nog vergroot is gewor»
den en dc geldelijke uitkomsten der
jaarlijksche contributieheffing zijn ge='
stegen tot gezamenlijk f 271230.
Eenparig is dc commissie van mee»
ning dat deze resultaten schitterend
mogen hcctcn en alleszins wettigen de
conclusie dat tot wijkverpleging be»
hoort Ie worden overgegaan. Zij is ver»
der van mecning dat bij dc tot stand»
koming der wijkverpleging van Het
Witte Kruis do afdceling Haarlem een
tijdperk van grootcn bloei en uitbrci»
ding tegemoet gaat. Gehoopt wordt
dat op een subsidie van dc gemeente
zal kunnen worden gerekend.
In het verder gedeelte van haar
rapport merkt «3c commiss op. dat.
ooals blijkt uit het antwoord van dc
fdccling der Ned. Maatschappij te
bevordering der geneeskunst. van g(
nccskundigc zijde dc oprichting sa
een Witte Kruis»wijk*:erplcging a!g<
meen wordt toegejuicht.
Ze deelt mede dat gebleken dat
in Haarlem 14 wijkzusters zijn. Het zou
daarom geen weelde zijn indien dc af»
dccling het aantal met twee ging uit»
breiden. Voorzichtigheidshalve zou zi;
echter met een zuster willen beginnen
om. zoodra dc behoefte blijkt, een
tweede aan te stellen. Wenschelijk
wordt geacht op te roepen zusters in
het bezit van het diploma als 'J'.B.C.
huisbezockstcr. liet is namelijk moge»
lijk de wijkverpleegsters als huisbe»
zoekster in dienst te stellen bij de
plaatselijke vereeniging ter bestrijding
der tuberculose. Geschiedt dit dan
wordt door het Rijk 219 van de kosten
aan sularis met emolumenten (hehsl
pensioenlasten) aan de afdceling v
goed. Zoodra er twee zusters zijn, kan
dit geschieden. De Haarlcmschc
cejiiging is bereid in deze medewerking
te vcrleenen.
Volgens de commissie zal men e
wjjkgebouw van Het Witte Kruis
centraal pun: moeten bestcmm»
Noodig is indien de wijkverpleging
is, deze te doen aansluiten bij de Pro»
vinciale commissie.Dc meerderheid der
commissie meent, dat een taricfvcrdcc»
ling in drie klassen volgens het inko»
men geen aanbeveling verdient. Naai
i het inzien der commissie is een ge»
meentesubsidie van f 600 per zuster
geen overdreven cisch. Reeds voor
1926 zoude aan den raad in dezen een
verzoek moeten worden gedaan. Ook
zal op de ziekenfondsen een beroep
mogen worden gedaan om finanoieclcn
Wat aangaat het bestuur der wijk»
verpleging oordeelt dc commissie dat
dit onder een aparte commissie zal
moeten komen te staan. In die com»
missie zullen een of meer vrouwei
moeten zitting hebben en een medicus
mag er niet in ontbreken. Verder zu!
het Witte Kruisbestuur er zijn gedelc»
geerden in kunnen plaatsen en zal dc
gemeente indien zij subsidieert er een
commissaris kunnen aanwijzen.
liet komt de commissie voor. da:
indien het rapport tijdig op een bui
tengewone vergadering wordt behan»
dcld dc instelling der wijkverpleging
met 1 Juli nog kan plaats vinden. Zij
meent ten sterkste te moeten ontra.ii
het jaar 1926 onbenut te laten voorbij»
gaan. omdat de opgegeven leden
belangstelling 'lichtelijk zouden
Hezen en men een volgend jaar du:
van voren af aan zou moeten gaan
beginnen.
Opgemaakt is een ontwcrp»bcgroo»
ting waarbij is gerekend op de aanstel»
ling van een wijkverpleegster tot een
totaalbedrag van f 2350. Ze sluit me'
een nadcclig saldo van f *159. O;
merkt wordt, dat dit nadceüg suido
door dc Provinciale Commissie slechts
voor f 300 zal kunnen worden gedekt.
Indien er twee zusters zouden worden
aangesteld dan worden dc uitgaven
f 44L0. Er zal dan een tekort van f360
HET DIER VOOR DE LENS
De Eenzame.
De pony. dit kleine paard in „Artis",
ilt nauwelijks op tusschcn zijn meer
of minder zeldzame medebewoners. Hij
:er bescheiden en staat meestal stil
te turen naar wat buiten het hek voor»
■alt.
Hoogstens mag hij zich verheugen
in dc sympathie van kinderen, die ver»
zot zijn op zoo'n ruig miniatuur paard.
Waarom moet hij, eoo'n gewoon dier,
net als al die rare beesten apart opge#
sloten worden?
zijn.
Dc commissie
bij het maker
•an deze berekening uit van het zelfde
ledental nl. 1200, doch de verwachting
is niet ongewettigd zegt zij. dat de uit»
breiding van het ledental juist door de
wijkverpleging sterk zal worden bevor
öerd. Voor de geraamde tekorten be»
hoeft men echter h niet bevreesd te
zijp. en althans ,:i dc ccrs:c jaren is een
bijdrage ui: dc afdcciingskas van Het
Witte Kruis zeker niet onbillijk, daar
ook de gewone inkomsten dér afdcc»
ling door toeneming van leden als ge»
volg der wijkverpleging sterk zullen
stijgen.
Conclusies.
De commissie stelt tenslotte voor
te besluiten met ingang van 1 Juli 1926
een wijkverpleging in te stellen uit»
gaande van de afdceling. Daartoe voor»
foopig op te roepen één zuster om zoo
spoedig als dc behoefte daaraan blijkt,
een tweede zuster daarnevens te werk
te stellen. Deze wijkverpleging te doen
aansluiten bij dc Provinciale Commis»
sic in Noord'Holland. Overleg te plc»
gen met de Haarlcmschc vereeniging
ter bestrijding der T.B.C. omtrent het
tewerk stellen der zusters zoodra er
twee zijn als huisbezoeksters en dc
noodige stappen te doen ter bekoming
van het daarvoor geldende Rijkssubsi»
die. Aan den gemeenteraad een subsi»
die aan te vragen van f 600 per zuster
en zoo mogelijk reeds met ingang van
dit jaar.
Verder een billijk tarief te bepalen
voor te vcrleenen hulp der wijkverple»
ging aan hen die geen lid daarvan zijn.
aan ziekenfondsen en zoo noodig an»
dcre bijdragen te verzoeken ten dien»
stc der wijkverpleging, en een onder»
zoek in te stellen naar de mogelijkheid
van het stichten van een centraal wijk»
gebouw.
Ten slotte om in afwachting daarvan
de aan te stellen zusters te zamen van
telefonische aansluiting te voorzien en
aan medici en publiek de noodige be»
kendmakingen te richten, ook van dc
plaats van vcrkrijgbaarstelling dc:
verplcgingsartikclcn van Het Witte
Kfuis.
Vermelden wij ten slotte dat dc
commissie bestond uit dc heeren A. \V.
Michels, J M. Westendorp, M. Mau»
ritz, H. C. van der Vangst en J. Wes»
terman Holstijn.
GEREFORMEERDE KERK.
Op de Maandagavond gehouden ver
gadcrin.g van stemgerechtigde leden
der Gereformeerde Kerk van Haarlem,
zijn gekozen tot ouderlingen de heeren
W. Stassen. P. Timmers, H. Uitenbosch
:n G. II. Vamelïnk en tot diakenen
de heeren P. D. Barthcl. W. J. Goslin»
ga, M. Hoogenbirk en P. Kooïj.
GEVONDEN DIEREN EN VOOR»
WERPEN. Terug te bekomen bij:
\V. Droog. Oranjeboomstraat 11. RK.
Gebedenboekje, B. Stemlcr, Oostvcst 42
idem. D. Hurkmans. Asseudclvcrstraat
5, blauwe ceintuur. Wed. F. v. d. Wete»
ring, Amsterdamstraat 3 J, postduif. J«
v Engelen, 2e Zuid Polderstraat 22, brui»
ne hond, Fauna. Mevr. Rijkers, Heem»
stcedsche Dreef 265 grijze poes. Fauna.
F. Planer L, Wijngaardstraat 20, para»
pluicknop. Politiebureau Smedestraat,
vollen muts. E. Kemper, Verspronck»
ecg 153. paraplu. A. Metselaar, Leid»
diestraat 142, portcmonnaic m. i. P«
Koningsbruggen. Schagchclstraat 33,
pakje met damesstof. Politiebureau Sme»
dcstra.it. portefeuille met kwitanties. J.
Redelijkheid, Eendjespoortstraat 17
portcmonnaic L. Schrcur Esschildcr»
straat 15. rijwielbelastingmerk. Politic»
bureau Smedestraat. rugzak met kruik
enz. H. Buntc. Klcvcriaan SS. rijwiel#
belastingmerk J. v. e. Heuvel, Parklaan
15, damesrasch met inhoud.
ZANGCONCOURS. 2
Bij het te Westzaan gehouden natio»
naai concours ter gelegenheid van het
25»jarig bestaan der gemengde zang»
vereeniging ..Concordia", behaalde in
de_ derde afdceling: gemengde koren
„Kunst na Arbeid" te Hoofddorp, den
derden prijs en in de derde afdceling
mannenkoren Vclscr mannenkoor
„Zanglust" den vierden prijs A.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cents per regel.
MANNEN!
Indien bij het scheren uw huid pijn
doet of stuk gaat, kur.t gij dit voor
komen door uw huid vóór het inzee-
pen eerst in te wrijven met een
weinig
30-60-90 et. PUROL
PARASIETEN DER SAMENLEVING.
NED. VEREENIGING VAN SPOOR- EN
TRAMWEGPERSONEEL.
HOE DE WOEKERAARS AAN HUN HOOGE
PERCENTAGES KOMEN.
Het slachtoffer van den woekeraar
Het was ons hekend dat de wocke»
raars ook veel slachtoffers maken on»
«Ier het spoor» en tramwegpersoneel-
Geen wonder, want die beambten wor»
den door deze slimme geldschieters
gelijk gesteld met de gcmccntc»wcrk«
lieden. Cessies op hun loon zijn im»
mers even zeker. Eigenlijk nóg zeker»
der, want een spoorwegman 'neeft er
zeer veel belang 'nij te zorgen, dat dc
woekeiaar door hem vrijwillig wordt
afbetaald, omdat dc spoorwegdirectie
sn het herhaaldelijk gedwongen inhou
den van loon (hetzij voor woekeraars
of voor achterstallige belasting) een re»
den ziet voor ontslag. Het geeft name,
Jijk aan dc administratie veel ongc»
mak-
EEN ONDERHOUD MF.T DE
DIRECTIE DER CENTRALE
WERKPLAATS.
Dc directie der Centrale Werkplaats
voldeed gaarne aan dit verzoek om
haar ervaringen mede te dcelen op het
gebied van den woeker.
In het Noorden der stad is een man
die zich eommissiönnair noemt en een
voorschotbank beheert. Hij geeft aan
personen met vaste post-tie voorschot»
ten bijvoorbeeld van f 100. waarvoor
een schuldbekentenis van f 140 moet
worden getce' end. Om f150 te krijgen
moet men bekennen f210 schuldig te
draagt dan in den regel f3.— of f4.50.
jffers die op deze aan»
bieding ingaan, meencn een rente van
40 te betalen, een juiste becijfering
zal aantoonen, dat zij, indien rcgclma»
tig wordt afgelost, inecr dan 100
rente "s jaars betalen, voor den voor»
schotgever dus een zeer winstgevend
bedrijf- Dc lccncr toekent een acte
dat wil zeggen, hij verklaart
aan N N. (den woekeraar) ..uit dc gel»
„den hem komende van zijn werkgever,
..ter zake van door hem in dienst van
„dezen verdiend loon, met jnachtne»
..ming van dc te dien aanzien best;
..de wettelijke bepalingen, te ecdccren
„of af te staan en over te dragen een
..som van 140 (of 210) gulden, die N.N.
..van hem te vorderen heeft wegens ter
..leen gegeven gelden, machtigende te»
..vens zijn werkgever het gecedeerde
„bedrag aan N. N. uit te keeren en te
beta"
Is nu de lccncr 2 a 3 maal
In gebreke gebleven te beta»
dan wordt deze acte van
bij dcurwaarders'cxploit bctcc»
kend aan den werkgever, die nu ver»
plicht is het door den woekeraar te vo:j
deren bedrag op het loon van bctr<«k»
kenc in te houden, echter „met inacht»
neming van dc wettelijke bepalingen-"
Dit heeft tengevolge, dat den werk»
mail 2 67 per dag of f 18 69 per week
wordt uitbetaald, al hetgeen hij meer
verdient wordt ingehouden ten bc'noc»
ve van den geldschieter. Dus dan
wordt het restant van dc schuld, die.
laten wc zeggen, nog 75 bedraagt,
inplnats van in 25 termijnen van 3,
betaald in 7 termijnen van 10 en 1
van 5. waardoor het rente percentage
stijgt van 100% tot pl.m, 200% 's jaars
Do spoorwegdirectie heeft die bcpa»
lingen gemaakt niet om den woekeraar
nog nicer to bcvoordeelen, maar om
zoo gauw mogelijk van de last af te
zijn.
Dc werkman die tijdens dc beslag»
legging op zijn loon niet meer dan
18.69 per week in handen krijgt en
dus daardoor weer in finanticclcn nood
komr. wendt zich in dc meeste geval»
moet uien -1» -- ----
zijn. De wckelijkschc aflossing be» len opnieuw tot den woekeraar, die
zegt „tot zijn spijt" de beslaglegging
n:et meer ongedaan te kunnen maken,
maar wel bereid te zijn hem opnieuw
te hclpcn(?) aan een voorschot van
100, indien hij opnieuw een schuld»
bekentenis van 140 wil teckcncn, op
welke aanbieding dc man, die alles wil
teckcncn als hij maar onmlddelijk aan
geld wordt geholpen, grif ingaat-
Aangezien het geld. dat hij thans
weer in handen heeft gekregen vrij
pocdig zal zijn uitgegeven de man
ontvangt immers gedurende de beslag»
legging slechts f 18.69 per week be»
staat er alle kans. dat hij na korten tijd
v niet ;n staat zal zijn de weke»
hjksebe aflossing van het nieuwe voor»
schot bij dc bank te voldoen, met als
gevolg opnieuw het risico van beslag»
legging.
Het is duidelijk, dat het slachtoffer
op die manier nimmer uit dc handen
van den woekeraar raakt.
Ook komt het voor. dat personen die
een voorschot van 100 hebben ont»
•angen (met aflossingen van 4 per
week) waarop b.v. nog 65 moet wor»
den betaald, doch die 2 a 3 weken lieb»
ben overgeslagen met betaling een
briefkaart ontvangen, dat zij morgen
liet restant geheel moeten betalen of
:en nieuwe overeenkomst tcckencn met
aflossing van f 2 per week, aangezien
anders beslaglegging op loon zal vol»
gen. Het is begrijpelijk dat de man,
bang voor beslaglegging en de gevol»
gen daarvan, geen andere keus heeft
dan het tcckencn van een nieuwe
.chuldbckentenis. te meer daar het hem
gemakkelijk wordt gemaakt. immers,
hij zal voortaan slechts 2 per week
hebhen te betalen.
Op het kantoor van den woekeraar
wordt hem medegedeeld, dat hij
we schuldbekentenis moet tecke»
groot 140 Van dc f 100 die hij in
handen zou krijgen wordt onmiddellijk
de 65 schuld, die hij nog heeft, afgc»
trokken en met 35 in handen gaat hij
naar huis. Onnoodig te zeggen,
deze transactie voor den woekeraar
weer een aanzienlijke vermeerdering
van rente opbrengt, omdat de hooge
rente voor die f 65 nu tweemaal
betaald moet worden.
Andere voorschotbanken werken op
nog minder doorzichtige wijze. Zij bie.
den aan personen met vaste positie
voorschotten tegen lage rente, bijvoor»
beeld 7 pet. waarbij dan f 3 aan on»
kosten wordt gerekend- zoodat een
schuldbekentenis van 110 moet
worden getcckcnd, terwijl als onder»
pand moet worden gesloten bij dczelf»
de bank een levensverzekering groot
ƒ1000, waarbij moet worden verklaard,
dat hierop gedurende minstens 15
maanden premie a f 2.60 per maand
Z3l worden betaald. Aflossing en pre»
mie worden in cén bedrag ^samen
10 per maand) betaald.
Vraagt nu dc gcldopncmcr na ccnige
malen te hebben betaald, éénmaal uit»
stel van betaling, dan wordt dit gege»
ven op voorwaarde, dat hij de volgen»
dc maand dubbel betaalt. Kan hij
hieraan niet voldoen, dan volgt zonder
pardon beslaglegging op loon tot een
bedrag gelijk aan restant bedrag der
schuldbekentenis, plus kosten en ver
meerderd met het restant van dc 15
iaandkwitant.es voor dc lcvcnsver=
zekering a 2.60.
Voor de in handen ontvangen f 100
wordt dus terugbetaald f 7 rente, f 3
plus 7 onkosten en 15 maal 2-60
premie, totaal 156.
Daar er vrijwel nimmer van zal ko»
ncn dat premiebetaling op den levens»
crzckcringspolis wordt voortgezet en
dc gestorte premie dus aan de Bank
vervalt, is het duidelijk dat dc rente
wel billijk is, doch dat dc transactie
voor dc bank toch een zeer voordce»
ligc is.-
Aan dc Centrale Werkplaats, waar
ongeveer 1300 man werken, heeft be»
slaglcgging op loon ten behoeve van
een voorschotbank meermalen plaats.
Namens dc directie werd ons verzc
kerd. dat er in het algemeen voor het
personeel weinig verontschuldiging
Dc looncn zijn zóó, dat, als dc tering
naar dc nering gezet wordt, er behoor»
lijk van geleefd kan worden. Bovendien
is er een regeling voor verzekering
tegen ziekten, zoodat ook ziekten
geen reden kunnen zijn om naar den
woekeraar te gaan. Over het algemeen
zijn het wel dc minst bezoldigde werk»
heden die geld opnemen- Bovendien is
het opvallend, dat het meestal dczelf»
dc personen betreft, waaruit ook weer
te concludecren is. dat het moeilijk
is er uit te komen nis men eenmaal
met den woekeraar begonnen
Natuurlijk hebben niet all.
schen die in handen van woekeraars
vallen dit aan zichzelf te wijt;
zijn, dé directie heeft daarmede ook
kennis gemaakt, gevallen, dat de werk,
mun door tegenspoeden buiten zijn
schuld in geldnood is gekomen. Daar»
om zou het zoo besluit de directie
toe te juichen zijn ind en zulke
mcnschcn geholpen worden De reg
meuten der Spoorwegen st.1.1:1 cm
wel niet toe voorschot op het loon
geven. Een voorschotbank met gemeen»
tdijken steun zou dus goede diensten
kunnen bewijzen.
De heer Forrer, d:e in zijn kwaliteit
als ambtenaar der Ncderlandsche Ver»
eeniging van Spoor» en Tramwegper»
sonecl ook ervaringen met woekerban»
ken heeft opgedaan, deelde ons het na»
volgende mede.
Het is de laafste jaren.nogal eens
'oorgekomen, dat Spoor» en Tramweg»
personeel, dat door ziekte in het gezin
of anderszins in financieel moeilijke
omstandigheden waren gekomen, in»
ging op aanbiedingen van voorschot»
banken, die blijkens hun advertenties,
liefst aan mcnschcn met een vaste po»
sitic geld uitlccncn.
Ik moet aanstonds zeggen, dat onze
ervaringen niet gunstig zijn. De
hun vaste betrekking gewenschlc
slachtoffers werden al zeer spoedig
r, dat het niet zoo mooi was als
hun was voorgehouden en dat zij door
het sluiten ccncr lecning nog dieper
dc zorgen kwamen. Ook gingen de»
ze banken vaak over tot unfaire mid»
delen, waarvan ik een geval van een
te Haarlem gevestigde bank zal de»
monstrcercn.
Spoorman A. werkzaam op de Cen»
tralc Werkplaats, had een leening aan»
gegaan bij deze bank. Zijn kameraad
Li. was daarvoor borg. Op een kwaden
dag ontving B. die dus geen leening
had gesloten, maar alleen zich voor
betaling borg had gesteld, een brief»
kaart met den volgenden inhou 1:
VOORSCHOTBANK
Aanmaning
M.
Daar u in gebreke is geblev
met den aflossing te voldoen vol»
gens art. 9 onzer overeenkomst en
voorwaarden, zoo noodzaakt u ons.
bijaldien daar morgen niet 33n
is voldaan, onze rechten te doen
gelden en cessie en overdracht op
uw loon te laten bcteckencn, waar»
door gij kosten en moeilijkheden
zelf te wijten heeft.
Dc kosten dezes zijn 10 cent
Men houdc goed vast, dat deze man
■borg stond en hem niet bekend wn
dat A niet betaald zou hebben. B. ve:
voegde zich ten onzent en wij advi
seerden hem bij A te onderzoeken of
hij regelmatig betaald had en zoo ja
zich dan door dit optreden niet te doen
heïnvi icn Door de organisatie wcr»
den de Ned. Spoorwegen gewaar»
schuwd, om eventueel loonbeslag te
voorkomen.
Ecnige dagen later deelde B. ons me#
de, dat A. wel betaald had hetgeen
ons door een door de bank afgegeven
quitantie werd aangetoond.
weinig verwonderd waren wij,
toen ruim een week later de betrok»
kene opnieuw bij ons kwam en cen
nieuwe, thans „laatste aanmaning",
de kosten f 0.40 moesten be»
dragen, kwam tooncn.
Wij hebben toen in overleg met on»
zen rechtskundige maatregelen getrof»
fen opdat ons lid niet de dupe zou
worden van het optreden van deze
bank. welke zich niet ontziet, om bij
voorbaat de borgen aan te spreken.
Verder kwamen herhaaldelijk men»
schcn bij ons, die in handen van de»
zelfde bank en andere banken waren
gevallen en welke „hulp" nooit anders
dan grootere zorg had gebracht.
Bclastingachterstand en de be»
dreiging der Spoorweg»directie dat r.a
ecnige malen beslag op loon ontslag ui:
den dienst kan volgen, waren vaak
oorzaak om te gaan leenen. Daarom
besloot ons bestuur om middelen te be#
ramen waardoor de menschcn uit dc
handen van de woekeraars zouden zijn
te houden. En met groot erkentelijkheid
maken we melding van het feit, dat de
Ontvangers der belastingen hun mede#
werking hebhen verleend om te komen
tot een regeling, -waarbij en dc belas#
tingen worden betaald èn loonbeslag
wordt voorkomen.
Wij hebben de overtuiging, dat de»
ze maatregel den woekeraars een
groot en gemakkelijk werkterrein heeft
ontnomen, maar welke Tegeling van
groote beteekenis is voor het Spoor»
en Trampersoneel.
Onze ervaring met de woekeraars is
geen prettige.
Af en toe maken we er nog wel even
kennis mede. maar herhaalde waar»
schuwingen èn in het vakblad der or»
ganisatic èn op vergaderingen en bij»
eenkomsten, heeft naar onze overtui»
ging heel wat mcnschcn tcruggchou»
den, om op het gefluit van «leze vogc»
laars af te komen. Van harte zouden
wij het toejuichen indien van dc zijde
der overheid niet alleen krachtige maat
regelen genomen werden lot bestrij»
ding van den woeker, maar ook maat»
rcgclc konden worden getroffen, dat
mcnschcn zouden kunn - worden ge#
holpcn, indien ze buiten hun schuld .n
moeilijkheden zijn geraakt.
Tot zoover de heer Forrer.
lil een volgend artikel volgen nog na»
dcre bijzonderheden over het "-erken
der woekeraars,
C. J. V. T