Haarlem's Dagblad | 1926 | 15 mei 1926 | pagina 5

HAARLEM'S DAGBLAD

BEURSKRONIEK

ZATERDAG 15 MEI 1926 - TWEEDE BLAD

Maatregelen voor den Franschen franc. Turksche
schuldregeling. De Lei wordt gestabiliseerd.
Emissies. De Beurs.

Amsterdam. 14 Mei.

Dc Eransclic franc heeft het niet ge»
'troffen. De gunstige factoren, die zicli
dc:i laatsten tijd ontwikkeld hadden,
zijn vrijwel geheel verloren gegaan,
door een samenloop van omstandighe»
den. Zoo werd in Engeland reeds ge*
mimen tyd van tc voren rekening gc»
houden met de mogelijkheid van een
staking. Om zich tegen de evcntuecle
gevolgen tc dekken en den ponden»
koers op peil tc houden werden groo»
tc bedragen francs on de markt ge wor»
pen. Vczc actie viel samen met een
Belgische cn Italiajnschc stcunactie.
•Men rjamt het totaal der tc Londen
verkochte francs, over een tijdperk van
enkele dagen, op een 2 milliard. Nu
wijst men er in sommige Fransche krin»
gen op, dat men in Frankrijk toch het»
•/elfde zou kunnen doen, als Engeland
cn Italië deden, namelijk deviezen ver»
koopen, om den franckocrs op peil tc
houden. Maar men vergeet. dat
Frankrijk's middelen voor dit doel wel
eens niet toereikend zouden kunnen
blijken tc zijn. Engeland beschikt im»
mers over enorme reserves. De Bank
of Engeland kan zich dus de weelde
permitteeren. Frankrijk moet nu cch»
ter een gunstiger moment afwachten,
om zijn koers tc stabiliscercn. Nu dc
algemccne staking in Engeland geluk»
kig tot het verleden behoort, is het tc
verwachten, dat dit moment spoedig
aan zal breken. Uit Ncw»York komt
reeds het bericht, dat dc president van
dc Fed. Reserve Bank, die tc Londen
vertoeft, bclangri;'c besprekingen met
den voorzitter van dc Engclsche Bank
heeft gevoerd, betreffende een steun»
plan voor Frankrijk. Volgens geruch»
ten zou Frankrijk een crcdict verkrij»
gen van 100 tot 300 millioen dollar, ter»
wijl het nog een leening van 130 mil.
lioen dollar zou opnemen, zoodra het
tijdstip daarvoor i'eschikt is. Vertrou.
wen in den franc is dus wel gerecht»
vaardigd.

Bij dc Turksche scliuldenrcgcllng is
weer een kink in den kabel gekomen.
Zooals bekend werden gedurende een:»
ge maanden onderhandelingen tusschcn
dc houders van Turksche schulden cn
de regecring van Angora gevoerd.
Maar naar nu uit .-onstantinopel ge«
meld wordt, waren dc voorstellen van
dc Turken zoo onvoldoende, dat dc bc»
sprekingen afgebroken zijn. Zii stelden
ccn zoodanige regeling voor. dat in dc
eerste 1" jaren nog geen 25 van dc
contractucclc verdichtingen betaald
zouden worden. Dit vonden dc verte»
genwoordigers van dc houders van
Turkschu schulden absoluut onvoldoen»
dc. Wc zijn dus geen stap opgeschoten.

Roemenie gaat zijn I.ci stabiliseeren.
De onderhandelingen met dc Italiaan»
sehc regecring hebben er toe geleid, dat
in Italic ccn Rocmcenschc leening
wordt gcmittccrd ten bedrage van
200.000.000 lire. De leening wordt in
15 jaar afgelost cn zal 8 rente dra»
gen. Het grootste deel van deze leening
wordt voor stabiLscering van dc I-e:
aangewend.

Er zijn weer ccn aantal emissies aan»
"ligd De gemeente Tilburg emit»
teert heden 3.150.000 4 1/2 obli»
gaties tegen 98 Houders van uit»
staande 5 1/2 obligaties der leenin»
gen 1919 en 1923, die per 21 Mei 1926
a pari aflosbaar worden gesteld, heb»
ben recht van voorkeur Dan zal de
„Laura en Vereeniging" in Holland
een lecning opnemen van pl.rn. 7 mil»
lioen gulden. Dc Industrieclc Disconto
Maatschappij te 's»Gravenhagc gaat
het maatschappelijk kapitaal verhoo»
gen van 3 nullioen tot 5 millioen
door dc uitgifte van 2 millioen 7
cum. pref. winstd. aandeden.

Dc inschrijvngcn op de 7 20 jar.
goudobligaties der Prov. Bank der
Rijnprovincie zullen ten volle toegc»
wezen worden.

Dc uitgifte in Nederland van 1.000.000
doll. 7 20 j. hyp. Sinking fund goud
obl. ten laste van de llscdcr Ilüttc
werd belangrijk ovcrteckcnd.

Dc beurs opende de week zeer flauw
en met weinig affaire, terwijl de koer»

i aanzienlijk inboetten. Dc algemee»

staking in Engeland opende sombere
perspccticve, hetgeen dc beurs vrij
sterk beïnvloedde. Maar bij het verhc»
teren der berichten en later, hij het
vernemen dat de staking opgeheven
was. sloeg dc stemming om cn kreeg
dc markt ccn vast cn opgewekt aan»
zien. waardoor de geleden koersverlie»
zen meestal weer konden worden inge»
haald. Banken nagenoeg onveranderd

Het verzoek om surseance voor dc
Zaanlandschc Bank werd Maandag in»
gediend. Het moet in de bedoeling van
het bestuur der bank liggen de werk»
zaamheden ten spoedigste tc hervatten.
Van liquidatie is geen sprake.

De Dell Spoor keert 10 (v. J. 6)
dividend uit.

In de industrieclc afdccling bestond
veel belangstelling voor Jurgcns, die
sterk wist tc verbeteren tot 174. Voor
Kunstzijdewaarden was dc stemming
minder gunstig en hier werd dan ook
per saldo nog al wat koersverlies ge»
boekt. Calvc Delft keert 5 (v. j. ni<
bil) op de gew. aandcclcn uit.

Olicwaardcn de laatste dagen ook
opgewekt, mede in verband met dc
jongste prijsverhoogingen voor petro»
ïcum. Pcrlak gevraagd. Koninklijke
kwam ccnigc punten hoogcr af, op
349 1 8. Er wordt 23 (onv.) dividend
uitgekeerd.

Rubbers kwamen meestal ccn punt of
5 beneden het vorig peil af. In verband
met dc staking was dc stemming aan»
vankeiijk erg onzeker, hetgeen in af»
brokkelende koersen resulteerde. Ook
hier trad later een verbetering in,
waarbij heel wat koersverliezen groo»
tcndcels konden worden ingehaald De
Rubber Cultuur Mij. Amsterdam stelt
voor het kapitaal van 20 millioen tot
50 millioen te verhoogen. om speling
tc hebben, met het oog op dc toekomst.
Van een directe emissie is nog geen
sprake.

Scheepvaarten de laatste dsgen iets
beter, zoodat dc koersen zich enkele
punten boven het peil V3n verleden
weck konden verheffen. Dc „Triton"
stelt 3 (v. j. nihil) divijend voor.

Suikers kalm en weinig veranderd,
met uitzondering voor H. V. A. In dc
eerste plaats was daar de dividend»
declaratie van 35?u (v.j. 40 terwijl
voor 1926 30 verwacht wordt. Dan
r binnenkort een emissie van
5.000.000 aandcclcn a pari voor aun»
dcclhoudcrs. Een claim dus. Daardoor
monteerde dc koers c.a. 10 punten tot
665 1/2.

Tabakken nogal verdeeld. Arends»
burg monteerde van 509 tot 523. Dc
stemming was overigens rustig zonder
bepaalde „feature". Overige waarden
eerder iets lager. Scncmbah keert 27
slotdividend uit.

BEURSMAN.

STADSNIEUWS

De Blauwe Week

Het B!atrwe»\Vcck»Comité had Vrjj»
dag»avonJ in het gebouw van den Pro»
testanienbond ccn propaganda«bijeen»
komst belegd, waarvoor het Ds. G.
Wcstmijsc, van Drachten, als spreker
had uitgenoodigd.

Dc zaal was flink bezet toen du lieer
J. van Dam, den avond met een woord
van welkom opende. Hf) uitte er zijn
vreugde over. dat zoovclcn den inzet
van dc blauwe weck wilden bijwonen
cn zette in het kort het doel van dc
blauwe weck uiteen; hij hoopte dat al»
leu met sympathie voor het doel: pro»
paganda voor ccn drankvrije samen'.c»
ving, naar deze bijeenkomst waren gc<
komen. Toch moest hij een teleurstel»
lende mcdcdccling doen. namelijk da:
tot zijn bevreemding Ds. Westmijse
nog niet gearr.vcerd was. De reder,
van dit wegblijven kon spreker niet
gissen. Hij hoopte dat geen ongeluk de
oorzaak zou wezen. Deze vergadering
moest als mislukt worden bc»
schouwd. Dc heer Van Dam beloofde,
dat het comité nog vóór het einde een
andere propaganda»vcrgadering me;
Ds. Wcstmijsc als preker zou uitschrij'
ven. Dc aanwezigen moesten daartoe
hun toegangskaarten maar bewaren.

Dc heer Van Dam sprak daarna ccn
korte propagandistische rede uit er.
wees cr op, dat het vooral dc matig»
heidsdrinkers zijn, die een gelukkige,
drankvrije samenleving in den weg
staan. Hij schetste dc namelooze ellen»
de. die dc alcohol in alle declen van dc
wereld gesticht heeft.. Daarom wekte
hij op. om het alcoholgebruik onver»
moeid to met a'.le kracht te bestrijder».
Vooral het opkomende geslacht, dat
dezen volksvijand niet in zijn midden
mag dulden, moet daartoe meewerken
■Spreker deelde nog mede, dat de heer
Vermeulen, die honderd dagen it
Amerika vertoefd heeft om het drank»
vraagstuk daar tc bestudceren. binnen»
kort hier als spreker zal optreden, om
zijn indrukken, die hij daar heeft opgc»
daan mede tc declen.

Dc heer Van Dam ontving een luid
applaus voor zijn met veel overtuiging
uitgesproken rede.

De avond werd verder op een aan»
gename wijze afgewisseld door zang
van het Haarlcmsch Gchecbonthoudcrs
Dubbel Gemengd Kwartet (odder di>
rcctie van den heer W. van Tienen)
en door orgelspel van den heer J. A.
Meng.

GRONDVBRKOOP.

B. cn W adviscercn gunstig op ccn
verzoek van Gebr. J. E. gn P. J- Blok»
kcr teSchotcn om in koop tc ontvangen
een gedeelte bouwterrein, gelegen aan
de oostzijde van dc Jelgcrsmastraat
ter grootte van pl m. 357 M2 tegen eer.
prijs van f 15 per M2. Het voomci
bestaat om op dien grond drie w
huizen elk bestemd ter bewoning door
niet meer dan één gezin tc bouwen.

BLOEMENDAG VAN HET KEREN
KAYEMETH LëlSRAEL.

Men schrijft ons:

Woensdag 19 Mei a.s. viert het Jood»
schc volk zijn Oogst» cn Wekenfeest,
onder den Hebreeuwsohen naam be
kend als liet „Chak Hasjowoe'ous".
Het Wekenfeest is in de eerste plaats
dc herinnering aan de geestelijke volks
wording van Jsraèl aun dc Wetgeving
op. den Sinai. Het ontleent zijn naam
aan dc zeven weken, die tusschen Pe»
sach (Pasehen) en het Wekenfeest ge»
tcld worden.

Het is echter tevens dc herinnering
aan Israels volksleven in Palestina cn
zijn benaming „oogstfeest" karakter!»
scert weer het Joodsche volk als land»
bouwvolk. Het binnenhalen van dc
eerste oogst was aanleiding tot alge»
mecnc volksvreugde.

In deze dagen nu het volksleven in
Palestina herleeft, krijgt dit nationaal
feest weer zijn dubbele bctcekcnis te»
rug.

Ook voor de Joden buiten Palestina
groeit de bctcekenis der oude feesten,
nu het nieuwe leven in het Joodsche
land zich gestadig ontwikkelt cn dc var
binding met Palestina, als het ware da»
gelijks, hechter vormen aanneemt.
Dc Rcnaissanccfbcweglng van het
Joodsche volk, die zich in dc Zionisti»
schc beweging manifesteert, heeft zich
organen geschapen om do herleving
op den ouden grond der vaderen mo=
gelijk tc maken. Een dezer organen is
het Karen Kayemcth Lcisracl. het
Joodsehe Nationaal Fonds, in 1901 ge»
sticht 'inct het doel in Palestina gron.i
aan tc koopen als onvervreemdbaar
eigendom van het Joodsche volk. Men
ging hierbij uit van het oude, rechtvaar
dtgc bijbelwoord: Gij zult het land niet
voor ecuwig verkoopen. want Mij bc»
hoort het land. (Leviticus 25:23).

De grond. die door het Keren
Kayemcth wordt gekocht, blijft hei
eeuwige eigendom van dit fonds. kar.
nooit verkocht worden cn wordt
slechts in erfpacht uitgegeven aan
Joodsche kolonisten.

De middelen voor het Keren Kaye»
meth worden door giften van Joden
n dc gchcclc wereld bijeengebracht
Door middel van deze giften zijn thans
50 Joodsche kolonies op eigen grond
ontstaan.

In dc weck van 't Oogstfeest en wel
dit jaar op Zondag 16 Mei a.s. zullen
door het Joodsch Nationaal Fonds in
Nederland aan dc Joodsche huizen
bloemen worden aangeboden ter ver»
sicring van het Joodsche huis tijdens
dc feestdagen. Van de opbrengst van
dezen bloemendag wordt nieuwe grond
gekocht in Palestina. Mogen de
bloempjes van het Joodsch Nationaal
fonds er to'c bijdragen de feestvreugde
in het Joodsche huis te verhoogen. in
bc* bewustzijn door de bijdrage aan
het Joodsch Nationaal Fonds mede de
mogelijkheid te hebben geschapen, het
Joodsche grondbezit in Palestina te
vcrgrootcn.

MUZIEKCONCOURS.

In het te Wcesp gehouden concours
voor harmonie en fanfarecorpsen ter
gelegenheid van het 12 l/2»jnrig be»
staan der Chr. Harmonie „Solj Deo
Gloria" behaalde de muziekkapel
„Zandvoort" tc Zandvoort in den
marschwedstrijd, in den conccrtwed»
strijd en in den eerewedstrijd den ccr»
sten prijs.

GOUDEN HUWELIJKSFEEST.

Het echtpaar Bjarda, wonende aan
ie Nassaustraat 37 zwart. herdacht
Vrijdag zijn gouden huwelijksfeest.Hoe
wd dc bruidegom, die 77 jaar oud i:
zich niet* in een goede gezondheid mag
verheugen, vierde hij dezer, dag toch
met zijn '6»jarige vrouw in ccn opge
wekte stemming. Behalve cenige ge»
schenken kregen zii ook bloemen.

HET DIER VOOR DE LENS

Twee Vraagteekens in Dispuut.

Tc midden der kraanvogels huizen i.i
„Artis" de aan dc ganzen verwante
Flamingo's. Dc gewone van Noord»
Afrika, van Zuid»EurOpa cn mid Jen»
Azië. cn dc roodc van Middcn»Amcrika.
-an Mexico, cn van Cuba die met hun
merkwaardige zccfsnavcls en buiten»
gewoon lange pootcn in dc modder
van strandmeren cn rivierdelta's naar
schaal» en schelpdiertjes zoeken. Zij
leven in grootc kolonies en broeden op
terpjes.

Het is een vreemdsoortig, maar praen»

tig schouwspel, tien tot 15 flamingo's
bij elkander. De lange witte halzen ver»
glijden in gladde bochten en kronkels
door elkaar. Dc vogels balanceeren op
één van hun verrassend lange cn zeer
dunne roode beenen. Met andere heen
vouwen zij onder het lichaam gedeel»
tel.ijk, in een zuiveren rechtboek, op.
Slaan zij de vlerken 'op dan komt het
intense rood en het git»/,\vart voor den
dag. Dc Flamingo's ver toon en een
prachtig spel van lijnen cn kleuren.

MARIAiSTICHTING.

De Maria»Stichting wordt hoe lange:
hoe meer ecu modeUzi 1 cninrichting.

i: cr weer ccn nieuw lijkenhuis bij»
gebouwd. Dc Moedcr»0verste had Vrij
dagmiddag dc vriendelijkheid, ons" dt:
gebouw te laten zien. Zij deelde ons
:dc, dat cr reeds lang over gedacht
s, op welke nii..ier men het bes:
kon aoo komen, dat familie en vricn»
den oij ccn bezoek „an een overleden
patiënt nog meer andere lijken zouden
zien, zooals tot dusver het geval was.
cn wat dc bezoekers nooit prettig vin»
den.

Deze kwestie is met de stichting
van dit gebouw wel zeer gunstig op»
gelost. Er zijn nu in een gang naast
elkaar zeven kapelletjes gebouwd, alle
met een aparte toegang en van de an»
derc geheel afgescheiden. De wit»gc»
pleisterde muren zijn van onderen met
witte tegels bekleed cn de vloeren zij-.:
van graniet. Mede door de aanwezig»
hcid van gebrandschilderd glas in lood
valt cr ccn mooi getemperd licht naar
binnen.

In dit gebouw zijn ook een spreek»
kamer, ccn rouwkamer, een laborato»
r:um en een secticksmcr. Al deze ka.
mers zijn keurig cn helder ingericht en
van centrale verwarming en elcctrisch
licht voorzien.

Dit nieuwe gebouw, dat ook aan den
buitenkant een vriendelijk aanzien
heeft mag als 'n grootc aanwinst voor
dc Maria»Stichting beschouwd wor»
den.

BLAUWE WEEK ACTIE.
Men schrijft ons:

A.s. Maandagavond zal voor de
ri:pcre jeugd een bijeenkomst worden
gehouden in J'.oscnhage", waac als
snreker hoopt op tc treden de heer W.
Rijsdorp van Naaldwijk. De zargver»
ecniging „Abstinentie" en een muziek
trio hebben hun medewerking toege
zegd.

Laten wij dc ouderen mogen opwek»
ken ccn kijkje tc gaan nemen om te
constatecren w.t door !e jeugd lot
stand kan worden gebracht en hoe ook
zij arbeiden tot het verkrijgen vac ccn
drankvrij Nederland.

DE MALVERSATIES TE VELD,
HOVEN.

De „Meier. Crr." meldt in verband
met dc malversaties tc Veldhoven nog
het volgende:

Dc sinds 25 April voortvluchtige S.
had al 8 dagen tc voren thuis mecge,
decld, dat ce les. welke hij te Eïndho»
ven voor het examen in dc gemeente,
administratie ging halen, in die week"
uitgesteld was tot Zondags. Zondags
is S. toen „naar de les" gegaan, maar
niet teruggekeerd. Later is toen de be,
wuste brief uit Rotterdam cn een kaart
uit Roosendaal gekomen. In de onder»
steljing, dat hij van Rotterdam over'
Roosendaal naar Antwerpen zou ge»
gaan zijn is men hem toen in dc Vlaanw
schc hoofdstad gaan zoeken, doch te»
ergeefs. Men meent, dat hij naar Arnc»
rika zal vertrokken zijn.

Ook heeft S. voor zijn vertrek al zijn
portretten verscheurd. Toch is deze
weck ccn foto in het politieblad ver»
schenen met verzoek tot aanhoud;:-J,
Dc jeugdige directeur van dit ge»
mecntelijk electriciteitsbcdrijf was
eerst 22 jaar oud: had dc 3»jar:ge han»
dclsschool doorloopen, later Mercurius
examen gedaan en genoot ccn salaris
an 500.

JUBILEUM H. GROENEVELD.
De heer H. Groenevcld was Donder»
dag 25 jaar als rijtuig»bankwcrker bij
dc Centrale Werkplaats in dienst. Van
dc directie ontving hij dc gebruikelijke
gratificatie met oorkonde.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN

a 60 Cents per regeL

WAAROM

bestelt nu iedereen VAN DIJK's vloei»
baar POET5=EXTRACT (voor Koper
etc.)? Is dat niét het bewijs, dat net
veel beter is dad alle bestaande mer»
ken? Weet u weL dat de busjes grooter
zijn en toch niet duurder?

Probeert eens een busje; het helpt
U zoo gemakkelijk door de Schoon»
maak. Prijzen 10, 15, 20, 30 ct. (led.
bus 3—4 ct.) 12

Haarlemmer Halletjes

EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE

„Vrienden", zei dc Amerikaan", toen
hij zoover met zijn reisverhaal was ge»
naderd. nu zijn wc aan dc sigaar toe
en ik heb lang gezocht vóórdat ik er
een gevonden had, die op dezen fccstc»
lijken dag zonder bezwaar mocht wor»
den ontstoken. Maar nu is dan ook ccn
havanu voor den dag gekomen, die op
hot stuk van smaak cn lengte haar
weerga niet heeft. Dat is nu geen
Yankecbluf, want dc verkooper heeft
het zelf gereid cn wie zou het beter
kunnen weten! Bovendien heb ik van
mijn leven genoeg leclijkc pijpen ge»
roi-kt. om ccn goeie sigaar tc onder»
scheadcn.

£n van zoo'n pijp wil Ik jelui vertel»
kn. Dc Hollander, die mc daar in New
York welkom gchcetcn had met dc
\iaag, of ik liever niet dadelijk terug
zou gaan. was zelf 'oordenwasscher in
ccn groot restaurant cn had wel wat
anders in dc grootc stad verwacht te
vinden, 't Is een nuttig werk. niet waar,
m het moet gedaan worden, maar liever
door een ander; ik keek er dan ook
beetje op neer. voor mij lag wel
beter haantje in 't vet- Dat dacht ik
zoo cn als jc jong bent. weet je niet
anders, of zc zitten Op je te wachten.
Maar ik had al gauw gezien, dat zc nic
niet noodig hadden. Er leek wel tc veel
van alles, vooral van jongens^ die nic»
mcndal kenden, zooals ik. Die waren er
plenty, inaar er was haast niemand bij.
die zoo weinig van dc taal verstond

Dat ging zoo een week door. Den
heclen dag schooieren om een ..job',
zooals zc dat daar noemen, maar nie»
mand kon mc daaraan helpen en aan
't cir.J van dc week was ik zoo arm als
Job. Behalve mijn blinkend gepoctstcn
rijksdaalder van mijn vader waren mijn
centjes verdwenen. Had ik toen maar
borden mogen w'assclici» evenals mijn
vriend. 1 lij kon lcciijk sarren, die knaap.
..Leit de boot cr nog, jochie?" placht
hij tc zeggen ais ik 's avonds moe van
het loopcn cn sjouwen in ons logement
terugkwam. Hij wist evengoed als ik. dat
dc Noor al lang weer weg was. Maar
in zijn hart was 't een goeie kerel. Toen
het twee weken geduurd had en ik nog
altijd geen cent verdiende, kon hij zoo
zeggen: „sonny. waar moet dat heep!
ik kan van mijn armoedje ook niks mis»
sen. ze hebben mc net pas een dollar
in dc weck gekort, omdat 't zaakje niet
goed loopt. En de schele borgt niet!"
De sub Je. moeten jullie weten, dat wa
de baas ••an het logement. Als die dc
straat inkeek, dan dachten zc om den
bock, dat het om ben tc doen was cn

ils jc hem geld schuldig was. dan rolde
zijn schele oog hcelcmaal weg. achter
zijn hersenpan.

„Dat kan mc toch nooit gebeuren",
zei ik tegen nie zelf, namelijk dat ik
op straat kom tc staan. Maar op een
avond, ja daar was het zoo. Dc baas
van 't logement hield de deur wijd voor
mc open cn ik kon gaan. met mijn arme
spulletjes cn geen cent op zak, behalve
mijn rijksdaalder, want jullie zullen cr
om lachen: dóór kon ik geen afstand
;..m doen. Zooicts van bijgeloof, denk
k. Het was gelukkig een mooie zomer»
avond, stil cn warm; ik jjing op een
bank zitten cn maakte mijn koffertje
niet een ketting cn een hangslot aan
mijn pols vast. want als je In slaap
alt is jc bagage gauw gepiept. Het was
ol in dat park: alle banken waren bezet
jr lagen cr ook op dc grasperken, ouwe
cn jonge kerels en ik nog niet eens dc
jongste Jc moet niet denken, dat ik
niet rustig sliep. Dat doet dc jeugd-
Soms schrik jc wakker, als ccn agent
van politie je hij het licht van zijn lan»
taren bekijkt, want er liggen hcclwat
•astc klantjes van dc justitie in die
openbare parken, 's Morgens was ik
alleen wat stijf, rekte me uit, zooals dc
deftige hcercii doen met hun oefenin»
een tegen dc rheuniat'ck cn daar ging
Piet weer dc stad in, altijd maar vragen
om ccn baantje! Jc was altijd tc jong
of jc kwam net tc laat, of jc kende bet
vak niet. of dc taal niet genoeg, 't Eind
van 't lied was altijd hetzelfde, Je kon
wel gaan.

Zc zeggen wel, dat je van den wind
niet kunt leven. Maar wat geneurt?
Er komt ccn groote kerel voorbij,
soort reus, met ccn hoed op als een
parapluic zoo groot Er konden cr wel
twee onder geborgen worden, 't Woei
nog al. dien dag en daar op eens komt
dc wind onder de breedc randen van
dien monsterhoed en zeilt hij dc lucht
in. Hij hem achterna cn ik hem ach»
tenia cn ik was cr 't eerste bij en net
zal ik hem pakken, daar komt ccn
nieuwe rukwind en omhoog gaat ic
weer cn wij samen cr achteraan; de
hoed komt weer naar beneden, ik doe
een sprong als ccn tijgerkat cn ik heb
hein tc pakken, maar o wee. ik tui»
melde meteen van den walkant af te
water.

Zoo zie je nou maar, dat als je zoo»
wat niks geleerd hebt, dat beetje ie nog
goed te pas kan komen. Mooi zwem»
men kon ik niet, zoowat op zijn hond»
jcs. maar mc boven houden had ik met
de kameraden tc Haarlem in dc Leid»
schcvaart wel geleerd. Daar kwamen
al gauw menschen bij en die ga\cn mc
ccn handje cn zoo stond ik op den wal.
zoo nat als ccn poedel en gal den hoed

terug aan zijn eigenaar. Hij had niet
heel veel trek om hem op te zetten,
begrijp jc. maar hij beduidde me toch.
dat we samen wat moesten drinken.

Have a drink! zegt dc Amerikaan
al gauw, want hij is dorstig van na»
tuur. Daarom hebben de meeste Arnc»
rikanen zoo'n lickcl aan de droogleg»
ging. Drinken wou ik niet, dc herin»
nering aan de kroegen in de Noorschc
havenstad zat mc nog in 't hoofd en
ik had veel eerder honger. Toen dc
schele logementhouder me er uitzette
had ik mijn laatste boterham gehad.
Dus beduidde ik hem. dat ik liever
wat eten wou cn toen hij me daar zoo
zag werken met brood met worst be»
greep hij wel dat het cr slecht voor»
stond. „No job?" vroeg hij. Ik schudde
van nee. „Hoe oud?" „Sixteen", zei
ik. dat had mijn Hollandsche vriend uit
het logement me geleerd. Veertien vin»
den zc tc jong. zei hij. zeg maa- liever
zestien. Of ik sterk was? ik tilde dc
zware houten tafel op. Of ik gczo~
as hij keek mc in den mond als
en paard. Om kort tc gaan, hij haJ
•erk voor me, hout hakken in de bos»
schen van Canada cn dan vlotten ma»
ken van dc boomstammen, waar an»
deren dc rivieren mee afzakten. Ik kor
met hem meegaan als ik wou cn ik
kon hem ook niet een paar dagen ach»
terna komen, want hij had nog wat
boodschappen tc doen. Weet je wat,
zei ik tegen mezelf, zeker is zeker. Ik
laat hem niet uit het oog gaan. Anders
komt er misschien niet van.

En zoo was ik veertien dagen later
aan 't houthakken in dc bosschcn van
Canada. Kijk jongens, jc weet ik hou
van Haarlem, maar dit zeg ik je: daar
in die bosschcn kunnen een paar dui
zend zulke stadjes makkelijk naast
mekaar in ronddraaien en dan merk jc
nog niemendal. Onmetelijk, zeg ik jc.
on=mc»tc»lijk! Hard werken, goeie kost.
jc sliep er prachtig bij cn ik werd
groot cn sterk —nou nog, op mijn vijf
cn zestigste dan toch. sla ik met mijn
vuist alleen zoo'n tafeltje middendoor,
maar ik zal het laten om meneer Brink»
mann geen displezier te doen. De ka-
meraden ginds waren niet kwaad. Als
ze geen whisky binnen hadden. Dan
liep het altijd op vechten uit. Ik wou
er niet van hebben. „Dry Dutchic"
scholden" ze dan, droge Hollander. Nou
ja, scheld maar toe, docht ik en kwam
als 't wat te erg liep tusschcnbeide er
daar waren ze dankbaar voor, wanneer
ze weer nuchter waren geworden.

Dc zomer kan heet.wezen in Canada
ma3r dc winter koud. Daar hebben jul»
lie, met jc tien cn twintig graden vorst,

jeen idee van. Doodvriczcn was 't. als
ie niet oppaste. Als de felle oostenwind
dan kon je niet buiten komen;
soms raakte de heele blokhut onder de
sneeuw bedolven en dan was het gra»
ven, graven, om er weer onderuit te
komen. Wc hadden dus al den tijd,
's winters, want van werken hij die
strenge kou, kon niet komen: de biji
zou vastgeviorcn zijn aan jc vingers
Onder de kameraden was cr ccn. dien
noemden zc den schoolmeester
niet dat hij het geweest was. maar hij
zat altijd met zijn neus in dc boeken
Een Engelschman was hij. Meer vertel»
dc hij niet cn de jongens vertelden des
te meer van hem. Hij had iemand ver»
moord, zei dc een, en hij was hij een in»
braak gevat zei de ander, ik weet nic:
at al meer.

Hij moet wel wat van die praatjes
gehoord hebben, maar hij zei er nooit
wat van. Aan mij heelt hij in ieder
geval wat goedgemaakt. Je verveelt je.
niet waar. op die lange winteravonden
Is jc toch al den heelcn dag hebt zit»
ten kaartspelen. Ik nam wel eens eon
bock op. maar had cr niet veel aan:
ik kon niet eens goed lezen en E-ngelsch
natuurlijk hcelcmaal niet. Hij bemoeide
zich cr mee en gaf me les, uren lang,
altijd even geduldig, want mijn handen
waren sterk genoe-g geworden, vat je,
maar mijn hersens waren geroest, van
niet gebru-ken. Ik zie den man nog
voor mc, hij kon zoo weemoedig kijken
dat jc cr mee te doen had. Soms zag ik
ook wel grijze haren tusschen
zwarte op zijn hoofd door, maar als
ik dat dan zei, praatte hij gauw over
wat anders en kwam den volgenden
morgen met een mooicn, glan/endcn
zwarten kop voor den dag.Hij is de
ccnigc niet. die jong blijft met schoen»
smeer. Amerika 'is een goed land. als
't je goed gegaan is. Anders is dc ouder»
dom een ramp. Grijze haren bctceke»
ncn het einde van je haantje, geen ver»
dienste meer, en armoede.

Lang ben ik e? niet gebleven. Als
jonge kerel blijf je in Amerika nooit
lang. Hier is dat heel anders: je benr
vijf cn twintig, veertig, vijftig jaar in
dezelfde betrekking en dan ga je dood
Daar niet: je sterft er ook wel, maar
dan ben je meestal van alles geweest.

i dr c wat spaar»

duitjes had vergaard, ben ik naar de
groote stad gegaan, want een jon
gen uit dc stad kan op den duur in dit
stilte van dc bosschcn toch niet aarden
Dus vertrok ik naar Quebec cn ben
daar van alles geweest: bankier, uit»
gever vao ccn weekblad, schouwburg»

ondernemer, eigenaar van een melk»
salon cn zoo meer. Het gekke is: wat
jc in 't ecne verdient, verspeel je
weer aan het andere. Jullie zult zeggen:
waarom blijf je dan niet bij 't vak
waarin 't jc goed gaat? Ja, ik denk
omdat iedereen telkens wat anders be»
gint. Dat zit zoo in de menschen en
jc doet zelf mcc. Net zoolang tot jc
wat ouder wordt en dan blijft bij dc
job, die je goed bevalt.

Soms dacht ik wel: waar moet dal
nou op den duur naar toe. Jc kunt
toch niet jc heele leven lang altijd
maar jasjes uittrekken en dan weer
nieuwe jasjes aan. En af en toe kom jc
een aardig meisje tegen en begint tc
denken over vestigen en trouwen en
een gezin. Ik was dertig toen het cr
van kwam. Net was ik een soort
apotheker geworden. drogist zouden
ze hier zeggen, maar ik behandelde dc
menschen met ccn deftig gezicht, voor
kleine kwaaltjes, begrijp je en schreef zc
recepten voor. die ik uit een oud boek
haalde. Een lief vrouwtje was het, en
vlijtig en huishoudelijk en zuinig. Ze
werd ziek. Mijn bock wist. daar geen
raad voor en dc dokter uit dc straat
ook niet cn zoo stierf ze. toen we nog
geen twee jaar getrouwd waren. Een
kind hadden wc niet, gelukkig maar,
zei ik toen, waar had ik het stakkertje
onder dak moeten brengen.

Ik sloot den winkel en ging een
beetje op reis om mijn leed te verzet»
ten. Toen ik terug kwam had een an»
der in dezelfde straat een zaak gc>
opend en mijn klanten weggevischt, ik
moest dus weer wat anders bedenken
Daarom ging ik dc stad doorzwerven
om op een ander idee te komen en
zoo raak ik verzeild in een verkoop»
lokaal, waar zc van alles verkochten,
meubelen cn huizen cn ook een stuk
grond Daar hadden die Amerikanen
veel" plezier om. liet was een stuk
grond buiten dc stad. onvruchtbaar, dc
afslager maakte cr zelfs grapjes over
en niemand wou cr een cent voor ge
ven. De eigenaar, een man die uit het
land ging, wou het kwijt en ik weer
niet hoe het kwam, maar ik had zoo'n
voorgevoel, dat er een fortuintje inzat.
Waarom? IToc voel je zoo iets? Je
weet het zelf niet. Kort en goed, ik
kocht het terrein voor honderd dol»
lar, tweehonderd en vijftig gulden zoo-
wat cn werd door de heele zaal uitge
lachen. „Die menschen hebben gelijk"
zei ik tot mijzelf, „liet is belachelijk
het is bespottelijk, maar iedereen doet
wel eens ccn dwaasheid in zijn leven."

Ik ging naar huls, honderd dollars

armer cn sliep dien nacht even rustig
als altoos,Toch is 't een onplezierige ge
dachtc, dat jc geld kwijt bent, waarvan
jc waarlijk nooit weer iets terug zult
zien en dacht er al over een feestlo»
kaal tc gaan exploiteercn waarvan mii
dc pacht aangeboden was, toen ik op
ccn morgen het bezoek kreeg van een
makelaar in huizen en terreinen. Hij
wist, dat ik op de veiling het groote
stuk grond buiten dc stad gekocht had
en stelde voor dat hij het voor mij zou
rachtcn te verkoopen. Hoe het kwam
weet ik alweer niet, maar ik had
cr geen zin in en stuurde den man ten»
slotte weg. Den volgenden dag was hij
alweer terug en deed zelfs een bod op
dat terrein, waarover iedereen mij op
de veiling uitgelachen had.

Natuurlijk begreep ik toen, dat e?
iets gaande wezen moest cn dat bleek
ook al gauw. Er was besloten tot een
grootc uitbreiding van de stad in de
richting van mijn terrein, waar nie»
mand aan gedacht of op gerekend
had. En zoo heb ik fortuin gemaakt in
Amerika, vrienden. Omdat ik op een
dag bij toeval :n een vcilinglokaal ben
binnen gegaan en daar ccn dwaas ter»
rein heb gekocht. Of... was liet geen
toeval?

Als dc heeren nog trek hebben in een
van mijn onovertroffen havana's (de
leverancier noemt die zoo) dan staan
ze klaar. Ik hoop, dat ik u met mijn
verhaal niet verveeld heb, maar het
meeste heb ik nog overgeslagen. Het
mooiste is om te vertellen van al dc
keeren dat je slaagt cn dat het jc weer
mislukt; daar rillen goeie Hollanders
van. die altijd maar op cén plek blijven
als het even kan. Ik zal niet 2eggen,
dat ik niet conservatief bcn.„ in één op»
zicht. Mijn blinkend gepoetste rijks»
daalder dien ik meer dan een halve
eeuw geleden van mijn goe:cn vader
als reispenning kreeg op den Haarlem»
mfrweg cn die nu nog bij mij thuis on»
der een stop staat. Dat die een talis»
man voor me geweest is, geloof ik ze»
kcr.

En nu, heeren, gn ik naar huis. Be»
dankt voor de aandacht en moge het'
ieluï wel bekomen.Naar Amerika moet
jc je zoons maar niet sluren. bet gaat
■egenwoordig ook niet meer. Het Ie»
ven is er hard en de menschen zijn het
niet minder- Wedijver, vat je, mede»
dinging. Je loopt over anderen heen.
uit zelfbehoud. Goeicnavond samen.
Tot morgenmiddag.

FIDELIO.