Haarlem's Dagblad | 1926 | 27 mei 1926 | pagina 9

EM'S DAGBLAD

DE ELGAWA.

DCMOERBAG 27 MEI 1926

TWEEDE BLAD

DE SLUISWERKEN TE IJMUIDEN.

DE EXCURSIE VAN DE NED. MAATSCHAPPIJ VOOR
NIJVERHEID EN HANDEL.

Een overzicht van het terrein der werkzaamheden.

In een reeks van artikelen hebben1
wij onze lezers yeciurcndc de laatste
jaren op do hoogte gehouden van de
vorderingen van de groote sluiswerken
te IJ muiden. Met is alweer geruime» tijd
geleden dat wij het laatste geïllustreerde
nieuws over den bouw van de grootste
schutsluizen van de wereld publiceer»
den, De gelegenheid die de gastvrijheid
van de Ned. Maatschappij voor Nijver»
beid cn Handel ons bood lieten wij
daarom niet voorbij gaan. Do departe»
men ten Amsterdam, Haarlem. Zaan»
streek.. Tiel, Zaltbommcl cn GeldcrnviU
sen hadden namelijk een excursie naar
IJmuiden georganiseerd, op Woensdag»
middag, waaraan ruim 300 personen
deelnamen. Onder hen meer dan 70 uit
Haarlem cn omstreken. Te 1.15 uur ver»
trokken de Haarlemmers Woensdagmid»
dag in twee groote autobussen van het
Stationsplein naar Vclscn. waar men
zich verzamelde in het gebouw „Con«
eordia" van de Koninklijke Papierfabnc»
ken. Hier zouden ook de andere deel»
nemers komen, die per boot van de
Alkmaar Pakket u;t Amsterdam waren
vertrokken. Deze dames en hccrcn wcr»
den te half drie verwacht waarna Ir-
J. A. Ringers een lezing gehouden zou
hebben over den sluisbouw.

Het liep helaas anders at. Om zonder.
Ilngc redenen men sprak van een ka»
pilein die langzaam liad laten varen,
opdat de passagiers behoorlijk hun
lunch konden genieten arriveerde de-
salonboot een half uur te laat, liet ge»
volg was dat de lezing niet kon door»
gaan, omdat men rekening moest hou»
den met de tijden waarop de spoorbrug
bii Vclscn kon worden geopend. Zonder
voorafgaande voorlichting van dcskuiv
dipe zijde moesten e'.e excursisten dus
de siuiswerken gaan bezichtigen, lin dat
viel niet mee. De geweldige, zeer gccom»
plicccrdc arbeid strekt zich over een
g:ootc uitgestrektheid uit. Het is voor
een leek niet gemakkelijk om bet over»
■zicht ic omvatten en de betcckenis en
de waarde van dc dingen die men ziet
tc begrijpen.

De driehonderd excursisten werden in
e,ai i mtiiI groeneu onderverdeeld, die
rondgevoerd werden door de leiders van
de werken. Dezen hadden geen lichte
taak op zich genomen. Zij moesten de
groenen voorgaan langs de haast onbe
gaanbare wegen, die zich gevormd heb»
hea over hellingen, bergen van zand.
d.ilcti, balken, houten stellingen, steigers
cn immense schutkMkmuren (die zich
metershoog, als uit één stuk gegoten uit
de woestenij verheffen). Vooral omdat
de deelnemers aan den tocht dc lezing
hadden moeten missen, waarop door
middel san groote tcckcningcn dc si'
tun tie duidelijk uiteen zou zijn gezet,
w.'s het den lei tier:; zoo goed als <>nmo>
gelijk al li uil volgelingen te bereiken-
Men kan daarom niet verwachten dat
iedereen het fijne van dc zaak begrepen
heeft. Wel is zeker dat men ccn idee ge»
kregen heeft v.m dc enorme urbcids»
prestatie, die het gevolg is van dc seint»
terende organisatie van alle wetenschap»
pclijkc en technische hulpmiddelen. Om»
dat het ten buitengewoon belangrijk cn»
dcrdccl van het werk is. laten wij volden
wat onze groepsleider in zijn inleiding
s trtcldc van den iizeren damwand die
in den grond rondom hot terrein van
den arbeid moest worden aangebracht.
Tusschen IS meter beneden A. P. cn 45
meter beneden A.P, ligt ccn waterrijke
lasg. die afgesloten is door een betrok»
kclljk dunne laag klei. Di. waterrijke
laag voorziet industrieën en st.ilen van
zoet water.

Als geen bijzondere maatregelen gcno>
men waren dan zou door den bouw van
de sluis drinkwaternood ziin ontstaan
en verzouting van het zoete water zijn
ingetreden. Dc Rijkswaterstaat vond cr
het volgende op. Rondom dc
plaats waar de enorme fum
tlecrin-jsn moesten wo.dcn gc»
heid. v.crd dc genoemde ijzeren dam»
wand tot op voldoende diepte in den
grond geslagen. Zoo ontstond
isoleerde kuip, waarbinnen men arhei»
den kon. "Door het weggraven van den
bovengrond zou echter dc druk van het
water onder di kleilaag tc groot gewor»
den zijn. cr zou kans bestaan hebben
dat wat 30 jaar geleden bij den sluis»
bouw in IJmuiden ook gebeurde dc
grond opbarsttc. De grootcre druk on»
der dc kleilaag moest dus worden weg»
genomen. Dit deed men door het weg»
pompen van water uit dc kuip. Noord»
Holland heelt dus al heel wat water
(dat naar de prise d'cau van Wijk aan
Zee wordt geperst), afkomstig van de
sluiswerken. opgedronken De leider
wees cr op dat hiermede ccn groot risi»
co van de onderneming was weggeno
men Een ander bclangriik voordeel lc»
verdc dc hoeveelheid van 20 mülioen ku»
bieke meter zand op die moest worden
xvcQgcgravcn. Amsterdam heeft dat
zand voor zijn uitbreidingen broodnoo»
dig. Goede prijzen werden er voor ge»
maakt, liet is zelfs voorgekomen dat
men van zekere zijde aanbood de gc»
lieeic sluis voor niets tc bouwen
als men het zand cadeau kreeg....
Men is op dat aanbod niet ingegaan.

De omstandighed dat het nu voltooide
werk m een groot aantal onderdeden
werd aanbesteed is mede oorzaak gc»
wcest dat men de raming van de kosten
•ar, vóór den oorlog nog niet heeft be»
toeven tc overschrijden. Iri den loop
•--ui dc laatste jaren namelijk zijn de
wijzen van verschillende matcriafenj
lanzienlijk gedaald. Verder is het van
beteekenis in dit opzicht, dat buiten»
landschc cn binnenlandsche firma's ceni»
gc malen tegen lage, soms zelfs tegen
reclameprijzen hebben geleverd, in dc
hoop dat andere groote leveringen haar
dan zouden worden gegund, Deze bui»
tengewoon interessante wedstrijd tus»
schcn concurrcercnde ondernemingen
heeft het Rijk menig voordeeltje be»
zorgd, omdat cr altijd weer maatschap»
pijen waren die wat lager durfden te
gaan, dan andere maatschappijen ver»
wacht hadden.

Het werk is thans zoo ver gevorderd,
dat in het najaar de groote sluisdeur uil
Rotterdam over zee naar IJmuiden z.il
kunnen worden gebracht, om op de
rails geplaatst tc worden. Het is
doenlijk hier in een overzicht wcc
geven, van wat dc groepsleider tijdens
dc eJccursïe, bij verschillende onderdoo
ien van het werk vertelde. De bekla
genswaardige heer werd bestormd met
dui/.cnd«e!véén vragen, die in leeken»
breinen gemeenlijk plegen op te komen.
Vermelden wij uit al hetgeen w*ij bij
brokjes cn beetjes vermochten te no=
toeren, dat men dc sluis in 1928 hoopt
te kunnen openen. Daarna moet met
de verwijding van het kanaal worder
begonnen, welke in 1933 gereed zal kun
ncn zijn. Als deze datum gegarandeerd
wordt, is dc gemeente Amsterdam bc»
ri id baar deel in dc kosten wederom te
dragen.

Van dc hooge scbutkoikmuren (w;
op thans nog ongeveer ccn hoogte
5 meter opgebracht moer worden) kan
men genieten van een fantastisch pa»
norama. Op den vloer, waar in het na
jaar de reusachtige deifr zal worden ge»
plaatst, verheft zich dc 78 meter hoopi
toren. Kabels, geleidingen, transport
banden ziin van den toren uit, over

:n gewcldii' oppervlak, door de lucht
gespannen. Kranen verheffen hun arnicn
naar verschillende richtingen. Dc voor
een klein deel volto de dcurkast staat
dn een hoog gecompliceerd houten
ijzeren gestel. Massief cn hecht strek»
km zich tie schutkolkmurcn uit. Het
oog verdwaalt tusschen kahels, balken,
stellages, groote cn kleine torens, ki
ten cn schuren. De blikken worden ge»
vangen door dc bewegingen van voort»
snellende treintjes, van stijgende cn d;
lede materialen, van verijlcndc rook e
stoomwolken, van ccnigc honderden
a-hciders. die hot gigantische werk,
dank zij de schitterende regeling en
verdceling van arbeid, langzaam

•her voltooien.

Het is geen wonder dat de gedachten
tcrugdwalcn naar oudere tijden, waarin
pyramïden cn sphynxen werden gc»
bouwd. als de oogen van ccn leek dit
reusachtige moderne werk van gewn»
pend beton, graniet cn staal voltooid
zien worden.

Tc ongeveer half vijf vertrok dc hoot
van de Alkmaar Packet weer naar Vel»
sen. Thee en versnaperingen werden
geserveerd. Te Vclscn wachtten
autobussen, die dc Haarlemmers weder»
om naar het Stationsplein brachten.

Het officieele programma»
boek.

Verschenen is het officieele pro»
grammaboek voor de KLoctricitcit»,
(•as» en Watertcntoonatelling, die a.s.
Zaterdagmorgen elf uur door Uurgc»
meester Maarschalk in dc Gemeente»
lijke Concertzaal geopend zal worden.

Het bock, dat tachtig bladzijden
tolt en slechts 25 cents kost, ziet er
typografisch goed verzorgd uit. Het
bevat eenige foto's betrekking heb»
bende op de drie gemeentelijke bedrij»
ven, die voor het welslagen van deze
tentoonstelling hebben medegewerkt.
O.a. staan cr dc portretten in van
Burgemeester Maarschalk, van dc
hceren J. A. A. Ochtman., Ir. F. van
Rand'wijok, Ir. J. A. Reus en van de Ie»
den der verschillende commissies.

Dc algemeen secretaris der hoofd»
commissie van uitvoering, de heer J.
der Vaart, schrijft ccn korte

leiding.

Burgemeester Maarschalk schrijft
als voorzitter van het eere»comité het
volgende:

„Op deze, door de afd. Haarlem en
Omstreken van den Bond van Lood»
gieters» cn Fitterepatroons in Neder»
land georganiseerde tentoonstelling

te aanschouwen op welke wij.
licht en water dienstbaar gemaakt
kunnen worden, om onder verschillen»
de omstandigheden van groot nut te
zijn.

Ik denk hierbij in het bijzon de:
hetgeen ter bevordering van de volks»
ge-zondheid is bereikt.

Het licht dat ontdekkend en het
ter dat reinigend werkt.

Zij toont ons tevens 9P welke wijze
de producten het best én het zuinigst
gebruikt kunnen worden.

openbaring van samenwerking
vind ik het een verblijdend teekeq, dat
ook in onze gemeente mannen
den gevonden, die de energie licbbcn
ccn zoo breed opgezette tentoon»
stelling tc organisccren, tot voordeel
publiek, bedrijven en midden»
stand.

En niet bet minst ook in het belang
van de stad onzer inwoning."

Ook de drie bedrijfsdirecteuren zon»
den een bijdrage.

Dc heer Ochtman schrijft o.a. het
■olgcnde:

STADSNIEUWS

MIDDELBARE TECHNISCHE
SCHOOL.

Tot gecommitteerden bij de an
staar.de eindexamens der M'diclba
Technische school te Haarlem zijn
door den minister van onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen
noemd:

voor de afdccling bouwkunde:
Ir. W. de Vrind Jr.. architect
'«--Gravcnhagc op voordracht va
Mij. tot Bevordering der Bouwkunst.
B. N. A.;

voor de afdeeling Weg» cn Water»
bouwkunde:

C. Thomésc, hoofdingenieur van den
Prov. Waterstaat van Noord»IIollana,
te Heemstede;

voor dc afdeeling werktuigbouw
kunde:

Ir. J. P. Roezaardt te Utrecht, afd.
chef bij den dienst, van Materiaal en
Werkplaatsen en der ciecfr. tractie de:
Ncderlandschc Spoorwegen;
voor dc afdccling Electro»technick:
Ir. J. D. Tours, te 's»Gravenhage, in
genieur der Rijkstelcgrafic;
j voor de afdccling Schccpsbouwkun»
dc: ingenieurs bij dc Scheepvaart»in.
spcctie.

Dc vier laatstgenoemde hceren zijn
voorgedragen door het Koninklijk ln<
stituut van Ingenieurs.

,Ik vertrouw, dat deze tentoonstel»
ling zal brengen, wat het publiek en
het Gasbedrijf beide noodig hebben,
namelijk een rijke keuze van toestel»
armede aangetoond zal wor»
den hoe het gas op veelzijdige wijze
kan worden toegepast. Wanneer dit
doel bereikt wordt, dan kan deze ten»
toonstelling, wat het gas betreft, in al»
le opzichten als geslaagd worden be»
schouwd."

„Dc deelneming der Gemeentelijke
Duinwaterleiding aan de E.L.G.A.W.A.
heeft een ander doel dan waarvoor
de beide zusterbedrijven dc aandacht
vragen: deze propageeren meer afzet
an het product. De waterleiding
raagt echter om nuttiger gebruik", ai»
dus schrijft de heer Van Randwijck.

„In de laatste jaren is het electri»
:iteitsvcrbruik zeer toegenomen",
dus schrijft de heer Reus, „terwijl uit
de steeds meer toenemende toepassing
an clcctrische apparaten en machi»
nes. zoowel in de huishouding als in
de industrie, mag woïden afgeleid,
dat nog een sterkere toeneming van
hef. elcctriciteifsverbruik gedurende
eerstvolgende jaren mag worden
irwacht".

Bijdragen werden verder geschreven
door J. H. Harmeijc-r, voorzitter van
den Bond van loodgieters» en fitters»
patroons in Nederland; de Pcrscom»
missie: Taco Mulder, voorzitter dei
financieele commissie; W. Nieuwjaar,
voorzitter der afdeeling .Haarlem van
den zooevcn genoemden bond; Baron
van Ilardenbroek, als voorzitter van
de afdeeling Grootbedrij.' der Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor
Haarlem en Omstreken; P. J. M. van
Teterino, als voorzitter der Mi did en»
standscenfralc voor Haarlem en om»
liggende gemeenten; W. J. B. van
Liemt, voorzitter van de afdeeling
Kleinbedrijf der Kamer van Koophan»
del.

Het programmaboek bevat verder
de namen der leden van de verschil»
lende commissies en een lijst der expo»
santen.

Ook staan er bijzonderheden in over
dc kookdemonstraties en «wedstrijden,
lezingen en concerten.

HET DIER VOOR DE LENS

Onze redactiekat

(na de Flits te hebben beschouwd):

Een schaterlach in een hand gevan» 1 pootjes in de lucht. Dit is de extase
gen! Alle gelaatsspieren in» actie. De I van den. kattenlach.

REDE OVER DE ENGELSCHE
STAKING.

De afdeeling Haarlem van den Bond
an Communistische Strijd» en Propa»
gandaclubs, hield Woensdagavond in
het gebouw „De Centrale" een verga»
doring, waar de heer J. de Kadt als
spreker optrad over het onderwerp:
„Wat leert ons de Engelsche staking?"

De opkomst was zeer slecht.

De voorzitter, dc heer Kaper, open»
de de vergadering. Hij uitte zijn teleur»
stelling over dc geringe opkomst en
gaf toen het woord aan den heer De
Kadt. Deze betreurde hc-t, dat de ar»
beidersklasse zoo weinig belangstel»
ling voor de groote Vraagstukken van
den tijd,-tooncn. De arbeiders moesten
eigenlijk in grooten getale naar do ver»
gaderingen gaan. vooral als cr over dc
groote staking in Engeland -gesproken
wordt. In plaats dat de arbeiders cr
zich mee bezig houden cn er wat van
trachten tc loeren, vergeten zij die bc»
teckenisvolle staking. Die weinige bc»
langstelling is weliswaar geen kenmerk
van de Ncdcrlandsehc arbeiders. Ook
ric Engelsche arbeidersklasse heeft van
de lessen van het verleden bitter wei»
mg-opgestoken. Als dat zoo door blijft
gaan, dan zullen de arbeiders tclk-ms
een étappe tc laat zijn.

Uitvoerig besprak de heer De Kadt
den ondergrond van de Engelsche sta»
king. Reeds langen tijd heerschte ook
daar een zekere arbeidsonrust, die
tenslotte tot een uitbarsting moest ko»

Engeland is het eerste groot«kapita>
listische land geweest. Wat den uit»
voer van metaal» en textielwaren bc»
treft, stond Engeland vrijwel geheel a!»
leen. Dit land had vroeger geen con»
currentie te v.rccsen; Engeland was
eigenlijk dc groote fabriek van de
wereld.

I>e ontwikkeling in andere landen
Stond evenwel óók niet stil. Omstreeks
1870 kwamen er in middcn»Europa ook
kapitalistische staten met industriecle
ontwikkeling, di-c eveneens een plaatsje
in do wereld opeSschteo. Van liever»
lede kreeg Engeland steeds meer
concurrentie van de wereldmarkt;
overal wordt Engeland bedreigd. Et
kwam dan ook tenslotte ccn crisis
periode, die dertig jaar duurde. Hei
werd een schier blijvend® depressie
Het oude industriecle apparaat zal ver,
nicuwd moeten worden. Reeds vóói

den oorlog werd Engeland speciaal
door Duitsehland on Amerika een
ernstige caraourrentie aangedaan. Dc
wercld-oorlog was er tenslotte het gc»
volg van; een oorlog, die in wezen al»
leen ging tusschen Engeland cn
Duibschlnnd om Ihet bezit van d-e we»
reldm-arkt. En hoewel Engeland de
Duitschc industrie vernietigde cn men
in Engeland dus een opbloei der in»
dustric verwachtte, zag men er beeJ
andere dingen. Inplaats dat er
opbloei der industrie gekomen is, wordt
Engeland nog meer door dc crisis ge»
teisterd. Het gevolg was dan ook, dat
Engeland, inplaats Van op de wereld»
markt dc eerste te zijn, voorgoed van
de eerste plaats werd gedrongen door
de machtige Vcrecnigde Staten, die
eigenlijk "den wereldoorlog gewonnen
hebben en een overheerschenden in»
vloed op de wereldmarkt kregen. De
Amerikanen veroverden de Engelsche
markten, wat zij na den oorlog -niet
meer prijsgaven. Engeland verloor dus
een groot industrieel afzetgebied.

Een grootschcepscbe ontwikkeling
der industrie ontstond ook in Cis.na
en Japan. Dit ging alles ten koste van
de Engelsche industrie.

Ook van de zijde der koloniën dreig!
Engeland gevaar. O.a. wint dc natio»
nalistische beweging in 7.uid=Afrika.
steeds meer veld; haar woordvoerder,
de ministerpresident 1 :op, heeft
reeds openlijk gezegd, dat de Unie al»
I leen bij Engeland blijft, omdat het nog
in haar belang is. Engeland lam niet

HET TOONEEL.

VER. ROTTERDAMSCH-
HOFSTAD TOONEEL

VOORBIJ.
HUN EERSTE THUIS.

meer rekenen op den steun van Caina»
da, Australië, Zuid»Afrika en Britsoh»
Indië. Door deze economische ver»
kking is En gelande inplaats van
een groot wereldrijk, een betrekkelijk
klein eiland dn Europa geworden. Dc
creld w i -1 niet meer van Engelan 1
dc Socdercn afnemen, zoodat. de
Engelsche fabriek te klein gewo-rden
zij moet dus op halve kracht wer»
ken. Dat ziet men o.a. aan het groot
aantal werkloozcn na den oorlog, ge»
middcld ccn millioen per iaar. De
Engelsche bourgeoisie ">cht dus naar
middelen, om-zb.h tcgc:. deze indus»
tricelu crisis tc wapenen. Een dezer
middelen was, zei spreker, om de
hecrschcndc werkloosheid alleen

tc laten bestaan, maar die zelfs doel»
bewust te bevorderen.

L'zc. crisis is van een -er langdurig
karakter cn van een ze.r rrooten om»
vang. De mijnindustrie -n Engeland Is
de slechtst toegeruste van de geheels
creld. De mijneigenaren willen de
mijnwerkers langer laten werken cn
inder betalen. Daartegen hebben mirt
leen de mijnwerkers, maar de gchcelc
arbeidersklasse zich krachtig verzet
Het was echter een bewijs van achtor»
lijkhcid der Engelsche arbeidersbewc»
ging. dat zij aan de algemcene werk»
staking een politiek karakter onthield.
M-cn durfde de consequentie daarvan,
.niet aan, zoodat de strijd verloren
erd.

Dc heer Dc Kadt beschreef in den
brce-de het vcrlpop der staking. Hij
dat 'alken een algemcene werk»
staking gewonnen kan worden, als er
een algeheel® omwenteling plaats heeft
als dc bourgeoisie tot overgave
wordt gedwongen. Dc leiders, die dat
niet willen, moeten verdreven worden.

is in Engeland niet gebeurd, zoo»
dat de Staking „vermoord" werd. Dit
zei spreker, tie groote les van de
Engelsche staking.

LIJDERS AAN VALLENDE ZIEKTE

Wij ontvingen het jaarverslag over
1925 der Christelijke verecniqing voor
de verpleging van lijders aan vallende
ziekte tc Haarlem. Het geeft een kiek
van dc stichtingen der vcrccniging en
verder bijzonderheden die wij reeds
mededeelden toen het verslag op de
algemcene vergadering werd uitge»
bracht.

SCHOOLZWEMMEN.

Nu dc temperatuur van het water
vrijwel normaal is geworden, werd we»
der eon aanvang gemaakt met het
schoolzwemmen voor de 5e, 6e en 7e
klassen der gomecnté»scholen voor
lager onderwijs.

Voor deze klassen is ditmaal door
B. en W. cn den inspecteur van het
lager onderwijs het zwemmen be»
hou dons toestemming der ouders
voor het gchcelc seizoen voorgescbre»
ven, hetgeen uiteraard een officieele
erkenning is van deze nuttige lichaam®»
oefening. Dank zij dezen steun, staat
Haarlem wat betreft schoolzwemmen,
in Nederland aan de spits.

pvenwel zijn er nog enkele klassen
die van het schoolzwemmen moest-.i
worden uitgesloten in verband met de
beschikbare ruimte. Wc.ócht zou daar»
voor echter nog een regeling te treffen
zijn.

Ook verschillende bijzondere scholen
behandelen het zwemmen als „leer»
vak".

Het is opgevallen, dat elk jaar het
aantal jeugdige zwemmers sterk toe»
neemt als vrucht van dc opvattinge.
van autoriteiten, van wie we noemen
den Wethouder van Onderwijs en den
gemeentelijken Inspecteur voor Licha»
mclijkc Opvoeding, van de gymnastiek»
onderwijzers cn Schoolhoofden.

0-ok de ouders worden steeds meer
doordrongen van het feit, dat „zwem»
men" staat tegenover „verdrinken".

De Fransche titel „iLe Primtemps des
Aaltres" geeft beter den zin van het gis
teren avond voor de leden van het Too-
neelverbond door het Ver. Rotterdamseliö
Hofstad Tooneel gespeelde efuk weer dan
„Voorbij".

Clarisse ontmoet op een terras van een
hotel in Italië een jongen man, die dade
lijk grooten indruk op haar maakt. Zij is
dc veertig gepasseerd, hij is 26. Maar zij
is al spoedig geneigd dit groote leeftijd;
verschil over het hoofd te zien wanneer zij
bemerkt, hoe ernstig hij is en hoe zéér
hij „avances" tracht te maken. Doch als
haar 20 jaren jongere dochter verschijnt,
komt voor Clarisse de ontgoocheling. Niet
haaT, maar om Gilberte ie Maurice
daar! En verslagen, een illusie

zij neer, wanneer zij de zekerheid
heeft, dat haar lente „voorbij" is.

Hiermee zou het stuk uit hebben kunnen
zijn. Het eerste bedrijf was op zichzelf
voortreffelijke „eenacter", een afgerond
gehéél, zuiver en gevoelig geschreven. Maar
Jean Jacques Bernard was hiermede met
tevreden. In het tweede bedrijf zijn Gilberte
Maurice getrouwd. Clarisse is voor
Maurice meer de „trouwe kameraad" dan
de schoonmoeder. Tegenover hem' en haar
dochter weet zij haar gevoelens te verbergen
maar de genegenheid voor Maurice ie niet
n. Zij kan het niet verdragen, dat
hij juist roet Gilberte getrouwd is. Het ge
luk van haar doohler pijnigt haar voort
durend en zij doet alles om de twee van
elkander te verwijderen. De vrouw in haar

de vijandin van de moeder. Maar op het
oogenblik, als het haar bijna gelukt is het
geluk van Gilberte te brelseu, gaan de
oogen van haar dochter en Maurice open.
Zij beiden gaan heen, de moeder nu wer
kelijk alleen met haar verdriet ach
terlatend.

Een zeer precair gegeven voor een too-
neelsehrij.ver. In het groote verschil van
leeftijd tusschen Clarisse en Maurice
eclitillde reeds dadelijk een gevaar, dat in
de voorstelling misschien overbrugd had
kunnen worden, wanneer Jan van Ees de
rol ouder en vooral wat mannelijker had
gespeeld. Maar ook de rivaliteit van de
moeder tegenover* haar eigen dochter voer
de Clarisse over een gevaarlijk pad en het
publiek zou het zeker niet aanvaard heb
ben, wanneer Bernard het niet zoo uiterst
kie-seh en fijn had behandeld. Het woord
„liefde" werd zelfs geen enkele maal uit
gesproken. Niet in de woorden, die ge
zegd worden, maar in wat verzwe
gen wordt, ligt de Ireteekenis van dit
drama. Dit maakt het, wel is waar, tot een
psychologisch fijn tooneelspel, maar krach
tig „tooneel" geeft het allerminst te zten.
Het stuk eisoht voortdurend spel, maar
dit 6pe! is voor de artisten weinig dank
baar, omdat het meer dient om de gevoe
lens te verbergeu dan te uiten. Na Martine
en Terugkomst beteekent Voorbij geen
vooruitgang; het, is dramatisch van al te
groote gereserveerdheid. En daarbij is
Maurice wel wat te weinig geteekend om
ons de liefde van Clarisse voor dezen jon
gen man te verklaren.

Mevrouw Tartaud heeft gisteren met
Clarisse te Haarlem afscheid genomen ale
actrice van het Rotterdamsch tooneolge
zeischap en dat na een schitterenden staat
van dienst van 36 jaar! De titel Voorbij
kreeg een diepere beteekenis. Het zeer lang
aangehouden applaus aan liet slot ging
dan ook meer naar mevrouw Tartaud dan
naar Clarisse. Ook waren er bloemen na
bet derde bedrijf. Mevrouw Tartaud speel
de de rol van Clarisse met mooie, fijne
nuances. Zij liet mis, toeschouwers, voort
durend voelen, wat Ihaar voortdreef, zonder
dat dit aan Gilberte en Maurice merkbaar
was. En zoowel het slot van I als van III
kreeg door (haar indrukwekkend spel voor
al relief.

Een heel lieve, teere Gilberte was !Li!y
Bouwmeester. De bekentenis aan haar moe
der van haar jonge liefde was ontroerend
als de lente. En in haar smart was zij
overtuigend en bleef zij voortdurend tegen
over de moeder het kind. Het was aldoor
jong en heel gevoelig.

Jam van Ees was als Maurice Jan van
Ees. De rol kreeg zeer weinig teekening
vam hem. Het is waar, dat do schrijver
hem niet veel steun verleende, maar hier
had jüiet nam vullend werk zoo veel kun
nen doen. Maurice was in dubbelen zin de
zwakke sieè van „Voorbij".

Na de pauze kregen wij „Hum eerste
Thuis" vam Frans Mijmssen, meer een
episodetje dan een eenacter. Men heeft
Bernard wel eens met Mijnssen vergele
ken. Zeker is het, dat beide schrijvers zich
zeer goed in eikaars gezelschap verdra,
zen. Ook Mijnssen'e dialoog is rag fijn cn
men moot ook bij hem meer den zin van
het gesprokene achter dan in de woorden
i zoeken. En bij Mijmssen is meer nog
dan bij Bernard alle uiterlijke drama-

ek zoek. Een etukje al» „Hun eerste
Thuis" verlangt dan ook eigenlijk meer een
intiem zaaltje dan een schouwburg
me stadstheater. Ook werkte de aam-
kleedimg van het tooneel niet bepaald mee
„stemming" te wekken. Niemand ge
loofde, dat wij hier op den eersten avond
in het knus.-e „HeLm" waron van een
jong paar. Het deed meer aan een onge
zellige hotelkamer denken. Lily Bouwmees-
en Jan van Ees speelden Mtjnssen's
„studie" in goeden toom en het lag niet
aam hen, dat een doel van het publiek het
meer als ,,'n grapje" opnaru. Trouwens er
sn er gisteren ook bij Voorbij eenigen,
zeer weinig „begrip" toonden. Er waa
in dan hinderlijk onnoozel gelach.

J. B. eCHiULL.

AANKOOP PERCEELEN VAN ES»
SEN» EN DE DE IIAASSTRAAT.
De heer F. G. van Leeuwen heeft
aan de gemeente te koop aangeboden
zijn perceelen aan de Essenstraat en
De Haasstraat voor f 7500. Daar m
verband met de vaststelling der rooi»
lijn voor de De Haasstraat het aan»
koopen der perceelen door de ge»
mcente gevvenscht is, stellen B. er. \V,
den raad voor daartoe te besluiten.

AANKOOP PERCEEL SPAARN»
WOUDERSTRAAT.

De heer H. W. Ncyboer heeft aan
dc gemeente te koop aangeboden het
perceel aan de Spaarnwouderstraat
no. 33 voor f 17000 onder bepaling o.a.
dat de heete luchtoven zijn eigendom
blijft en dat het perceel nog gedu»
rende drie jaren aan hem wordt ver»
huurd tegen een huurprijs van f 1140
per jaar. B. en W. die aankoop van
het perceel in het belang der gemeen»
te achten stellen den raad voor hen te
machtigen tot den aankoop en de ver»
huur van het perceel.

UITBREIDING MAGAZIJNBOUW
PIETERSTRAAT.

B, en W. deelen den raad mede dat
de samenvoeging van de magazijnen
van 5et gemeentegasbedrijf en van
het 'gemcente»eleetriciteitsbedrijf het
noodzakelijk maakt, dat het bestaande
magazijn gebouw aan de Pieterstraat
wordt uitgebreid. Voorts is het ge»
wenscht de daar ter plaatse aanwezi»
ge meterwerkplaats van het gemeente*
gasbedrijf uit tc breiden. Voor een en
ander wordt den raad een crcdiet van
f 16.100 gevraagd.

KANTONGERECHT

UITSPRAKF.N
II. P. G. het geen aangifte bij de po»
litie doen van een door hem gevon»
den voorwerp f 1 subs. 1 week tucht»
school. J. C. S- openbare dronkenschap
4. C. R. overtreding van de wet op
de woonwagens 2 subs. 1 dag hech»
tenis. D. G. idem 1 subs. 1 dag
hechtenis. W. H. .1. M overtreding van
de Motor» cn Rijwiel v.-et 75 subs. 5
dagen hechtenis. \V. J. J. idem f 5 subs.
5 dagen hechtenis. Ch. J. F. R. overtre
ding der Keuringsverordening 2 maal
20 subs 5 dagep hcohtènis voor elke
boete. B. J. v. d. S. idem f 30 subs.
5 dagen hechtenis. L. K. als bestuurder
van ccn vierwielig motorrijtuig daar»
mede rijdende over den openbaren
weg de vrijheid cn de veiligheid van
het verkeer in gevaar brengen 5
subs. 1 dag hechtenis. A. J. T. het te
Beverwijk als bestuurder van een mo»
torrijtuig daarmede op wegen binnen
de bebouwde kom der gemeente rij»
den met een grootcre snelheid dan
20 K.M. per uur 3 subs- 1 dag hech»
tenis. D. H. idem 4 subs. 1 dar* hbch»
tenis. J- v. W. liet te Velsen als be»
stuurder van een motorrijuig op cên
der in artikel 71 der verordening ver*
melde wegen rijden 1 subs. 1 dag
hechtenis. J. D. het tc Velsen op een
rijwiel gezeten zich vasthouden aan
een motorrijtuig f 2 subs. 1 dag hech»
tenis. Th. R. het to ITaarlemmerüede
zonder vergunning van Burgemeester
en Wethouders binnen een afstand van
20 M. van den weg eene verzameling
van mest hebben 2 subs. 1 dag hech»
tenis. P. F. S. overtreding van het Mo»
tor» cn Rijwielrcglement 2 subs- 1
week tuchtschool." D. v. W. het te
Velsen als eigenaar niet zorgen, dat
zijn hond niet losloopend op den weg
wordt aangetroffen 0.50 subs. 1 dag
hechtenis. B- J. A. het als bestuurder
van een rijwiel, waarmede over een
weg wordt gereden, niet zorg dragen,
dat dit voorzien is van een" bel 1
subs. 1 dag hechtenis.

HET KONINKLIJK WAPEN.

De Koningin heeft vergunning ver»
leend tot het voeren van het Ko»
ninkiijk wapen aan mej. Annic Wig»
man te Haarlem, voor haar bloemeu»
magazijn.