Haarlem's Dagblad | 1926 | 10 augustus 1926 | pagina 5

HAARLEM'S DAGBLAD

OM ONS HEEN

DE RAILLOOZE TREIN

STADSNIEUWS

FEUILLETON

DOOR EIGEN KRACHT

DINSDAG 10 AUG. 1926 TWEEDE BLAD

No. 3591

VACANTIE IN ZWITSERLAND.

in.

EEN UITSTEKEND HÓTEL. DE AVOND IN EEN FAMILIEHÓTEL. -
ELCK WAT WILS OVERDAG. WAT HET MEER OPLEVERT. HET
VERMAARDE LUNCHPAKJE. AFWEZIGHEID VAN RAUWE
VRUCHTEN.

Het is mogelijk, dat er dit jaar wei»
cig Nederlanders in Zwitserland zijn
geweest, maar in de plaatsen rondom
het VierwaJdstatter Meer, waren er
vrij wat. Overal hoorden wij Hol*
landsch spreken, ook in Brunnen en in
ons hotel Waldstatterhof ontbraken zij
evenmin. Tal van landgenooten hebben
voor dit hotel altijd groote voorliefde
gehad, en niet ten onrechte: het is een
■mooi gebouw, prachtig gelegen aan het
meer, met een aantrekkelijk terras,
groote eetzalen en een ruime convers
satiezaal. Het Huis heeft de keurige
reinheid van de groote Zwitsersche hos
tels, die wij Hollanders zoo waardees
ren en de zorg voor de slaapkamers is
uitstekend. Een van de Nederiandsche
gasten was er zoo mee ingenomen, dat
hij er een Duitsch rijmpje aan wijdde,
dat ik hier laat volgen:

Am Waldstatterhof.

Ein schönes stattliches Hotel.
Bedicnung freundlich, dazu sehnell.
Die Zimmer sauber, gut und rein.
Nur sollte 's Wasser fliessend sein.
Und ausgczeichnet is die Küchc.
Sie lasst den Gast nicmals im Stiche
Wenn cr triih auf die Berge geht, 1
Den Einzug maoht am Abend spat.
Und. wenn die Stund' der Rechnung
kimmt

Sieht er das diese pünktlich stimmt.

hetgeen eenigszins vrij vertaald, bc*
teekent:

Een mooi en statiglijk hotel.
Bediening vrienidlijk, daarbij snel.
De kamers helder, goed en rein,
Maar... er moest stroomend water
zijn.

De keuken puik, zooals mij bleek.
Die laat den gast nooit in den steek.
Als hij vroeg op de bergen gaai
Of binnenkomt des avonds laat.
En als het uur der reekning komt
Dan klopt die, zoodat niemand

bromt.

De eigenaar van het hotel, de heer
Fridolin Eassbind, dfc in weerwil van
zijn zeventig jaar met zijn vrouw den
gchcclcn dag alles controleert en na*
gaat, was mc.t dit vleiend, maar welver*
diend testimonium zoo ingenomen, dat
hij het keurig Het overschrijven en er
in het uur van het diner bij de Hol*
landsche families mee rondging.

Dat stroomend water is in een mo>
dern hotel tegenwoordig onmisbaar. Er
zijn in het Wadstatterhof kamers mee
voorzien, maar algemeen ingevoerd is
het nog niet. Dat. komt waarschijnlijk
het volgende jaar.

Het hotel had betrekkelijk weinig
passanten. De meeste gasten blijven er
een tijdlang en pension; zoodat men
daar lang achter elkaar dezelfde mens
schen aan tafel en in de conversaties
zaal ziet, wat iets gemoedelijks, iets
huiselijks te weeg brengt, ook al heeft
men geen lust en geen gelegenheid met
de mcnschen nader kennis te maken.
Toch worden er relaties aangeknoopt,
al duren de meesten niet langer dan
den duur van het verblijf.

Een voordcel van de Zwitsersche
hotels is, dat onder toezicht van den
öberkcllncr een schaar Zwitsersche
meisjes bedient, wat de gasten bijzons
der waardccrcn, omdat het alweer zoos
veel huiselijker is dan mannelijke bedie
ning. Zij verstaan haar werk, letten
goed op cn zijn bescheiden en vlug: dc
lunch te één uur duurde niet langer
dan ccn half uur en het diner, 's avonds
te half acht. was binnen een uur ge=
eindigd. Zoodra dat afgeloopen was
gingen dc meeste gasten naar de con*
versatie^aal cn zochten daar een
goed plaatsje, om te luisteren naar
het strijkje.dat eerst allerlei muziek liet
hooren cn daarna zijn offer bracht aan
Terpsichore omstreeks half tien
konden dc jongelui niet mee rustig op
hun stoel blijven zitten en maakten
een dansje op de brecde gang van de
eerste verdieping. Soms trad er ook
wel ccn troepje Italianen op, gekleed
in N'apolitaansch costuum, dat de gas=

ten bezig hield met muziek en zang,
om ook alweer met dansmuziek te ein*
digen. Blijkbaar gaven deze Italianen
hun talenten ten beste op eigen risico,
want in den loop van den avond ging
een hunner rond met een bord, waarop
een servet was neergelegd, blijkbaar
om te kleine muntstukken handig er
onder te schuiven. Ook in bijdragen
voor muziek kan suggestie goed.... of
kwaad doen.

Maar laat werd het nooit. Mocht de
een of ander op een mooien avond nog
eens een kleine wandeling langs het
meer doen, tusschcn half elf en elf uur
gingen blijkbaar verreweg dc meesten
ter kooi. Het was dan ook wel geweest
voor wie over dag uitstapjes ge*
maakt hadden cn verzadigd waren
van zon en frissche lucht, 's Nachts
was het stil en rustig in 't hotel: geen
klokken met hinderlijke carillons in de
buurt, geen geroep of geschreeuw bui*
ten. Alleen hoorden wij soms de rade*
ren van een late boot ruischen in dc
stille wateren van het meer of een
trein (Brunnen ligt aan den Gotthard*
spoorweg) die den tunnel in schoot,
maar na een paar dagen slaapt men
daar doorheen; wij hebben er even
rustig geslapen als thuis. Eens op een
morgen, om een uur of zes. s<ak cr
plotseling een loeiende, fluitende. gie*
rende storm op: de Föhn, die soms op
het onverwachtst van de bergen trekt
over het meer en een waarschuwing
voor de liefhebbers is, om niet in de
ranke bootjes die te huur liggen, op
meer te gaan. Het was heftig, maar
kort. Een uur later was de storm voor*
bij en scheen ile zon weer stralend als
altoos.

Het is een groot voordeel van Brun*
nen. dat ieder er uitspanning van zijn
gading vindt. Men ziet er den eigen*
lijken Bergkraxlcr. den bergbeklimmer,
op schoenen met zware spjikers. bela*
den met touwen en houweel niet zoo*
zeer; daarvoor is het landschap en het
omringend gebergte te liefelijk. Bejaar*
de mcnschen kunnen er tal van klim
wandelingen maken of met dc elee*
trische tram naar Schwijz gaan, dat een
paar mooie kerken heeft die de be*
zichtiging waard zijn. Of zij nemen
deel aan een autotocht, over den Klau»
senpas op een hoogte van een paar
duizend meter, waar zij de eeuwige
sneeuw bereiken. Of zij kunnen met
de auto naar 't bedevaartoord Einsie*
dein- ga3n> of naar het Muotadal. of om
den Rigi heen, of naar Andcrmatt, al*
lcmaal kleine uitstapjes voor den na*
middag, waarbij er voor gezorgd wordt
dat iedereen weer op tijd voor het di=
ner terug is.

Soms organiseert de stoomibootmaat*
schappij speciale tochten. Op een
avond konden de vreemdelingen in
Brunnen een avondtocht maken op het
Umcrmcer. ,,wilJ*romantisch" zeiden
dc aanplakbiljetten. Keurig was de
boot verlicht. Voor muziek was ruim*
schoots gezorgd en toen zij wegvoer
van den steiger tc Brunnen was tr
een voorbarig paartje al aan 'l steppen
in de kajuit. Met zulke tochten leert
de hcelc omgeving mee. Van hooggc*
legen hotels wordt vuurwerk afgeslo*
ken. hier en daar zet. plotseling Ben*
gaalsch vuur in vele kleuren de bergen
in een geheimzinnigen gloed- Het was
ccn aantrekkelijk schouwspel. Statig
voer de boot in haar kleed van elecbri*
sche lampen, de duisternis van het
meer in. "s Avonds laat steeg dc maan
wild*romantisch over de toppen van
de bergen cn zaaide zUyeien lichtpun*
ten over het brecde water.

Maar zelfs wie eens een dag wil
rusten behoeft zich in Brunnen niet te
vervelen. Hij wandelt eens langs het
meer, gaat op ccn van de talrijke ban*
ken zitten, kijkt op den steiger van de
booten wie cr aankomen of vertrek*
ken, zooals in stille Nederiandsche
plaatsjes op Zondagmiddag de bevol*
king naar het spoorwegstation wandelt
of doet inkoopen in den vermaarden
bazar van Lcuthold.

Daar is nu letterlijk van alles te
koop, in de eerste plaats de onmisbare
prentbriefkaarten, de albums en de

herinneringen aan Zwitserland, waar»
van ik tot mijn spijt niet ontkennen
kan dat cr veel lcclijks bij is. kinder*
speelgoed is er ook, schrijfbehoeften
vinden wc cr naa9t couranten, in allerlei
talen (ik heb er ook een Nederlandsck
dagblad gezien) lectuur van allerlei
aard en weet ik wat al meer. Dicht
daarbij staat het postkantoor, dat heel*
wat werk van de vreemdelingen moet
hebben in het drukke seizoen. Men kan.
er plaatsen bespreken in de groote
post*auto's, die over dc bergen gaan en
geld krijgen op dc chequeboekjes die
de Staat uitgeeft en die daarom zoo I
veilig zijn, daar de Staat de schade
vergoedt, die gestolen en dus valsche
'afgctcokcnde cheques aan den eigenaar
mochten berokkenen. Dat is een waur*
borg tegen de zakkenrollers, die toch
al niet bijzonder op cheques gesteld
zijn omdat ze die te gevaarlijk vinden.
En er zwerven stellig heclwat van die
dieven in de internationale treinen
rond. Zelfs bij de loketten op de boo*
ten wordt uitdrukkelijk tegen dit gc»
boefte gewaarschuwd.

Natuurlijk is de watersport op het
meer een groot amusement. Jongelui
varen er rond in ranke roeibootjes met
mooie namen: Elfe, Dclphin, Nixe. Er
zijn groote en kleine motorbooten voor
allerlei tochten te huur. Gezeild wordt
er weinig. Er is niet geregeld wind op
het meer cn wanneer die cr wel is denk
ik, dat die tusschen deze bergen veel
te onregelmatig in de zeilen valt. Er
wordt ook veel gezwommen. Soms al
vóór het ontbijt trekken de jongelui
naar dc zweminrichting (school kan ik
niet zeggen, want leermeesters zijn cr
niet) en zwemmen vaak uren lang in
het meer. Voor niet flink geoefende
zwemmers is dat niet aan te raden. Er
is zoogoed als geen glooiing aan den
kant en het meer is overal diep.

Een derde watervermaak is de visch*
vangst. Vaak komt de visoh uit het
meer op de menus van het hotel en ze
smaakt voortreffelijk. De kapper han*
delt in allerlei vischgerei en Brunnen
heeft evenals iedere plaats aan het wa*
ter, zijn plaatselijke visch*autoriteit,
kampiocn*henge]aar, die wel bereid is
zijn goed advies tegen een kleine waar*
deering te verstrekken.

Wat in de Zwitsersche pensions een
practische gewoonte is, dat zijn de lun*
ches, die meegegeven worden aan gas*
ten wanneer zij langdurige uitstapjes
maken en dus niet op tijd aan de maal*
tijden kunnen deelnemen. Ook ons
hotel zorgde voor keurige lunchpakjes,
waarin twee broodjes met vleesch, ccn
ei met in een afzonderlijk papiertje ver*
pakt zout, een paar koekjes en eenige
peren. In de groote hotels op de pas*
hoogten ziet men dat natuurlijk niet
graag. Die slijten aan de bezoekers lie*
ver hun eigen warmen maaltijd. Maar
er is altijd wel een tweederangs gele*
genheid, waar men graag de dranken
bij deze lunchpakjes verkoopt.

Het zijn overigens dc eenige rauwe
vruchten, die wij in Zwitserland geno*
ten hebben. Gestoofd zijn ze ons op
allerlei manier voorgezet, rauw niet en
toch passen rauwe vruchten wel bij een
menu, dat voornamelijk op vleesch
neerkomt. Waarom dat zoo is kan ik
niet zeggen misschien zijn dc vruch*
ten in den zomer te schaars of te duur.
Misschien ook in het toch al drukke
hotclbedrijf te lastig.

SENSATIE IN 1905.

De raillooze trein die dezer dagen de scerde een verbaasde wielrijder, soms

rondrit door Holland gaat beginnen,
heeft weer een onderwerp ter sprake
gebracht, dat in de maand December
van het jaar 19U5. op aller lippen lag.

stapte er eeh, verwonderd over het
vreemde monster, van zijn fiets af om
den trein na te staren. In den eersten
wagen was 't nogal rumoerig. Daar

In het 167ste Om Ons Heen (Dinsdaghoort de passagier het gedruisch van
November 1905) werd namelijk aan* den locomoteur en het geluid van de

J. C. P.

gekondigd dat ccn Renard trein van
Haarlem uit over Bloemcndaal en Over*,
veen een proefrit zou houden. De be*
doeling was om aan te tooncn. dat met
dit vervoermiddel een uitnemende ver*
binding kon worden verkregen tusschen
Haarlem en Bloemcndaal. Verschillende
autoriteiten zouden deel nemen aan den
tocht (burgemeesters, leden van pro*
vïnciale Staten enz.).

Het voorname beginsel van dien Re*
naid trein was, dat de automobiel niet
ils trekkracht optrad, maar de beweeg*
kracht verschafte aan eiken wagen van
den geheelen trein. Door middel van
een draaiende as werd dc energie dus
op de volgwagcns overgebracht. Het
personeel van den Renard trein bestond
uit een chauffeur, een remmer en een

draaiende as, die onder dc wagens door
loopt. In den achtersten wagen is 't veel
stiller. Is eenmaal het materieel wat in*
[cloopen dan zal dat rammelend geluid
•an de as, naar ons verzekerd is, veel
verminderen. Wat het schokken aan*
„aat, men kan van deze rijtuigen niet
iet glijdende van op rails loopende wa*
gens verwachten, maar toch is het
schokken en schudden zelfs op slechte
gedeelten der bestrating niet hinder*
lijk dank zij de enorme banden die om
de wielen zijn gelegd. Precies tien minu*
ten over half zes kwam de trein aan
voor den stal waar hij gedurende den
nacht zou worden geborgen. We hadden
van de Amsterdamsche Poort af precies
een uur gereden, wat echter geen maat*
staf is daar «de chauffeur den weg niet

U'L wiauiitui, 1-A.n iv.iiiiiiv.1 .wi i j

conducteur. Van de uitvinding van den ^-nde en in den dikken m st de groot

t- r i ci-r- T.-*\r\r7ir«hrirthfnH mnfer in ïirnr nrv

TUINBOUW.

De Ned. Bond van Vereenigingen
van -oud*lcerlingen der tuinbouwcur*
sussen heert een groote excursie geor*
ganiseerd naar Apeldoorn op Dinsdag
31 Augustus. Er zal een bezoek worden
gebracht aan de kwcekcrijen van de fir
ma voorheen K. van Nes en Zonen.
Het Koninklijk park zal worden bezich
tigd, en er zal' een bezoek worden ge*
bracht aan de l*Daagsche tentoonstel*
ling van 1*jarige planten. Met auto*
bussen wordt vervolgens een tocht on*
dernomen naar het Udclcr meer, naar
Harderwijk of weer terug naar Apel*
doorn.

De afdeeling Haarlem en omstreken
van den bond heeft een excursie geor*
ganiseerd <>P Woensdag 11 Augustus
en een op Woensdag 13 Augustus. De
eerste des avonds te 8 uur.

Op huize Lindcnheuvcl te Overveen.
de tweede des avonds half acht op hui*
•;*e Kareol te Acrdenhout.

GEMEENTELIJK GRONDBEDRIJF.

B. cn W. stellen den Raad voor ccn
gedeelte grond aan de Twijiiderslaan
kadastraal bekend staande als sectie
K no. 2313, aan het gemeentelijk
grondbedrijf te onttrekken in verband
met het inrichten daarvan tot openba*
ren weg.

Eranschman verwachtte men in Hol*
land en in het buitenland buitengewoon
sehoone resultaten. Haarlem's Dagblad
gaf in een volgend Om Ons ITcen (Za*
terdag 2 December 1905) een levendige
beschrijving van den eersten proef*
tocht met dc nieuwe vinding, te Haarlem
gehouden. De agent voor den Renard*
trein, de heer A. Resink, dc inmiddels
overleden op-.ichter van Resinks Han*
delsmaatschappij, die op 't oogenblik
aan de Leidschc Vaart is gevestigd, tele*
grafeerde naar Haarlem dat dc trein
kwart voor vier Donderdagmiddag aan
de Amsterdamsche Poort verwacht kon
worden. Wat er kort voor cn na dien
tijd in het rustige Haarlem geschiedde
leert het artikel van dien 2dcn Decern*
ber. „De wijzer op dc klok van dc Am*
sterdamsche L'oort schoof zachtjes ver*
der. Van den Renard trein nog geen
spoor. Af en toe kwamen drie vurige
oogen uit den mist opduiken, maar tel*
kens bleken het te zijn dc lantarens van
uit Amsterdam komende wagens van
de E-S.M. Vier uur. Nog geen Renard
trein. We schilderden getroost, inter*
pcllcerden een beambte van dc E.S.M.
of hij den trein ook gezien had, en
kregen het troostrijke bericht, dat deze
in aantocht was. En ja, toen wij de
ooren spitsten, weerklonk uit dc verte
gedempt door den mist, het geluid van
een rcusachtigcn stoom*koffiemolen.
Midden op den weg blonken lichten
eerst flauw cn klein, daarna grooter op*
gloeiende totdat het gevaarte vlak in on*
zc nabijheid stiLstond. Drie wagens.
Voorop dc locomoteur. een kleine geel*
geschilderde automobiel, met linnen bc*
schutting voor den chauffeur en zijn
assistent, ook overigens zonder eenige
pretentie van .sierlijkheid of elegance;
daarachter twee wagens, eveneens geel
geschilderd, met een smal voor*"
achterbalcon, cn een soort vai^ hek*
werk bovenop, dat aan dc imperial van
een omnibus denken deed. Dc avond
viel en petroleumlampen binnen waren

nog niet aangestoken

Eenige daincs cn heeren die van Am*
sterdam waren meegekomen stapten

uitTien minuten over half vijf

schoven wij langzaam de monumentale
Foort door dc Spaarnwoudcrstraat in,
met een eercwacht van meedravende
jongens. Als om de mededceling
één der deskundigen te bevestigen, dat
de trein op écn meter stoppen kon,
stonden wij opeens midden in de' straat
stil. Langzaam rolde de trein onder
waarschuwend getoeter van den locomo
teur af, verder. Even gemakkelijk uit*
wijkende als een gewone automobiel
reed hij langs een wagen stilstaande
rechts, ontweek behendig een ander
voertuig links, cn schoof dc Anthonic*
straat in. Bij het naderen van den
scherpen hoek dien hij maken moest
om naar de Lange Brug te komen was
het verrassend om te zien hoe zuiver
eerst de voorste wagen de bocht van
den locomoteur, en daarna de tweede
wagen, de bocht van den eersten volgde,
zonder eenig wringen of slingeren, als
de kronkels van een slang. Nu ging het
de brug over en de Kampervest op, met
een ietwat sneller gang, dan de Gast*
huisvest langs, dwars over de Groote
Houtstraat, de Raamvest op cn met'den*
zelfden keurigen draai dc Wilhelmina*
straat in. rlier werd even gestopt om
een medereiziger uit te laten, cn daarna
ging het op dc Zijlbrug af, die de chauf*
fcur, langs den ietwat hinderlijken
boom, keurig opreed om met een
kleine snelhcidsvcrmcerdering den Zijl*
weg op tc gaan. Toch was ook nu de
vaart niet groot, niet meer dan tien,
hoogstens twaalf kilometer per uur, on=
gevecr het dubbele van wat een voet*
ganger aflegt. Bij dc grenspaal verliet 11
ons de politie en daarna stopten wij
vooreerst niet «meer. De man met de
hoorn had in 't stille Overveen weinig
te doen„ dc huizen bleven gesloten en
in den killen mist waren er weinig
'menschen op den weg. Af cn toe pas*

ste voorzichtigheid moest in acht ne*
men. De wagens (zoo vertelt het „Om
Ons Heen" verder) kunnen niet meer
dan elk hoogstens achttien personen
bergen, de balcons hoogstens vier. maar
die zijn natuurlijk in den winter, althans
voorop, zoo goed als onbruikbaar, zoo*
dat dc trein met 40 a 45 passagiers ge*
vuld is. Snel stoppen, flink uitwijken,
recht spoor houden zijn van het nieuwe
vervoermiddel dc onbetwistbare, voor*
deelen.

Dc proefrit die Vrijdags gehouden
verd, werd bijgewoond door de Com*
missie uit den Blocmcndaalschen Raad,
die zich bezig hield met het zoeken
naar een geschikt vervoermiddel tus*
schen Overveen en Haarlem, de hec*
ren A. Koolhoven, Joh. ter Hoffstcdc
cn Ir. Bispinck. Te 11.25 uur gingen de
heeren met den Renard trein op weg,
„onder groote belangstelling van een
zeer talrijk publiek cn een hoeraatje
van de jeugd. Het ging dc Zijlstraat in,
den Zijhveg op, toen langs bet station
Overveen Kweekduin in. om langs den
nieuwen weg vlak tegenover de villa
Dompvloed, den Bloemendaalschen
straatweg weer te bereiken. Er ging een
gerucht dat de locomotief defect was
■cn daardoor maar op twee cylinders had
kunnen loopen. D't bleek juist tc zijn.
Tal van geluiden uit den motor bewezen
dat men druk bezig was aan het herstel*
len yan 't defect".

„Nog geen kwartier was ik ter druk*
kerij" wij citeeren nog steeds Haar*
km's Dagblad van 1905 of een telc*
fonisch bericht kwam aan het redactie*
bureau, dat de terugtocht genomen langs
Karmcl, op speciaal verzoek van me*
vrouw Visser van Hazerswoudc, uitne*
mend geslaagd was".

ITet bleek dat de Renard trein met
den tol te Overveen niets te maken had.
Als automobiel was hij geen tol ver*
scbuldigd. Dat zou voor de exploitatie*
rekening van de eventueel op te richten
maatschappij van het grootste belang gc*
wecst zijn.

Maar zoover is 't nooit gekomen. De
Renard is ten onder gegaan in de oude
doos, uit welker vergetelheid wij haar
door dezen ontrukten.

DIENSTPLICHT

WENSCHEN OMTRENT
INLIJVING

Zij, jd'iê voor de lichting ivan het vol.
gend jaar zijn ingeschreven en hun wensch
omtrent de inlijving in geval van bestem,
niing rot gewoon dienstplichtige niet
leeds bij de keuring en ook niet recht
streeks aam den Districtscommandant heb
ben opgegeven of wel «en bijzondere re
den hebben, waarom hun wensch veran
derd is, ikumnen vóór 5 September a.s. hun
erlangen opgeven ter secretarie van idp
gemeente, voor "welke zij hebben geloot,
Won schen zij odhler iind&eliiug bij den
motor,dienst of opleiding tot chauffeur
of motorrijder hij de artillerie, dan moe.
ten zij hun verlangen op andere wijze te
kennen geven, zooals hieronder is aan
gegeven.

Er kan geen zekerheid worden gegeven,
dat met hun verlangen rekening kan wor
den gehouden.

•ingeschrevenen, die tot gewoon dienst
plichtige worden bestemd en niet in hc:
bezit ziin van het bewijs ,van voorgeoefsnd

ikheid, kunnen aanvraag doen om in aatv
merking te komen voor opleiding tot zie
kenverpleger of tot ziekendrager bij da
landmacht. Indien zij dezen wensch niet
reeds bij de keuring en ook niet recht,
et reeks 'aan den Districtscommandant, heb.
ben 't-e kennen gegeven, ibehoo'ren zij hun
.verlangen elaiwg vóór 5 September a.s.
op te geven ter secretarie van de gemeen
te, voor welke zij hebben geloot.

Voor opleld-ng tot ziekenverpleger kun
nen in aanmerking komen:

a. personen, die etndeeren in genees
kunde in de tandheelkunde, am de phar-
macie of in de veeartsenijkunde en niet

izen zijn voor de officiersoplei.
ding;

b. personen, die met .vrucht Lager on
derwijs hebben genoten en beschikken,
over een krachtig lichaamsgestel; van de
zen geniéten de voorkeur zij, die reedö als
burger in het bezit zijm van een diploma
als ziekenverpleger of daarvoor in oplei
ding zijn, en voorts apothekers-assisten
ten.

Van al dezen (komen "bet eerst in aam-
merking zij, die zich vrijwillig voor deza
opleiding hébben aaaigemeld.

Voor opleiding tot ziekendrager kunnen,
in laammerking komen eij, die beschikken
over een krachtig lichaamsgestel en met
■rudht lager onderwijs hebben genoten.
De voorkeur genieten zij, die in het be-
,it zijin van een diploma voor eerste hulp
bij omgevallen, alsmede zij, die lid zijn
van een transportcolonme van het Neder
iandsche Itoode Kruis en het bewijs van
geoefendheid als zoodanig bezitten.

Van al dezen komen het eerst in aam-
meiiking zij, die zich vrijwillig voor d-ez«
opleiding hebben aangemeld.

De duur van de eerste oefening be
draagt:

voor de ziekenverplegers 12 maanden;
voor de ziekendragers 512 maand;
worden Bij tot onderofficier opgeleid, dan
9 an aan den.

De ziekenverplegers zijn vrij van her
halingsoefeningen; volgens een bij de
Tweede -Kamer aanhangig wetsontwerp
zullen zij niè't meer geheel vrij zijn van
herhalingsoefeningen, maar dan wordt te
vens de duuT van de eerste oefening ver
kort.

Ingeschrevenen, die tot (gewoon dienst
plichtige worden bestemd en niet in het
bezit zijn van het ibewijs van voorgeoefend
he id, kunnen aanvraag doen -orti bij de
Sehoolcompagnie van den inotordienet te
worden ingedeeld of te worden opgeleid
tot chauffeur of motorrijder bij de artil
lerie .fonberedenen).

Zij, die er prijs op stellen voor zooda
nige iindeelimg in aanmerking te komen,
moeten hum verlangen daartoe schrifte
lijk mededeelen aan d en Gomman damt der
Sohoolcompaiginie van den Motordienst te
Haarlem dadelijk tna ontvangst van de
kennisgeving van hum bestemming tot
gewoon dienstplichtige. Het schrijven be
hoeft niet 'gezegeld *e zijn, doch moet wel
gefrankeerd toegezonden worden.
Zij behooren daarbij op te geven:

a. ihun geslachtsmamen en voornamen;

b. den datum van geboorte;

c. de gemeente, waar zij voor den dienst,
plicht zijm ingeschreven;

d. het genoten onderwijs;

e. het beroep en

f. voor zoover zij (bij de «cWoölcompag
nie wau den motordienst iwenscben te
worden ingelijfd, of zij genegen zijn in
opleiding te woïden genomen voor offi
cier of voor onderofficier, indien zij
daarvoor in de itermen mochten vallen-

Het is noodig bij het schrijven verkla»
ringen over te leggen, waaruit hun be
kwaamheid in het chauffeursvak oi ais
motorrijder of monteur blijkt. Een rijlbe.
wijs kan niet als zulk een verklaring wor
den aangemerkj.

De gelegenheid tot aanmelding staat
ook open voor gewone dienstplichtigen
van vorige lichtingen, die wegens uit
stel, vrijstelling of om een andere reden
hun eerste oefening nog niet vervulden.
De aanmelding van laatstbedoelde perso
nen moet geschieden vóór 1 September a.s.
Behalve het hierboven onder a tot en met
f vermelde moeten bij deze aanmelding
tevens worden opgegeven de lichting, het
korps en het korpsonderdeel, waarbij de
dienstplichtige is ingelijfd. Oc/k moet be.
lamghebbende bij deze aanmelding schrif
telijk verklaren, dat hij niet voornemens
is verder uitstel van eerste oefening of
vrijstelling te vragen.

De Commamdamit .van de Sehoolcompag
nie roept degenen, die daarvoor het meest
in aanmerking komen, op tot het afleggen
van een proef. Vergoeding voor te maken
koerten overeenkomstig de laagste klasse
van het Reisbesluit 1916 kan door dezen
Commandant voor rekening van het Rijk
worden gegeven, voor eiken adspirant ge
durende 1 dag of. indien de heen- en te
rugreis onmogelijk in één dag kunnen
geschieden, bij uitzondering gedurende
2 dagen.

De Chef van den Generalen S'-af bepaalt
j wie voör bovenbedoelde indeeiing in aan.
merking komen.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN CO CENTS PER REGEL.

invloed

op spijsvertering

12

Uil 't Duitsch.

48> *- t.

Zij was zoo vervuld van die herinnc*
ring, dat zij het bewustzijn van 't te*
genwoordige geheel verloor, zij lette
niet op den weg dien zc vervolgden,
niet op Emma die, ccn liedje neuneend,
voor haar uitsprong, niet op Willy, die
haar arm losgelaten had en stil, somber
naar den grond kijkend, achter haar
liep, zij was geheel verdiept in haar
mooien droom, waaruit ze pas ineens
werd gewekt, toen Emma plotseling
bleef staan, haar met een gezicht, waar
uit de vroolijke lach een oogenblik was
verdwenen, aankeek, cn dan. op zoo n
ernstigen toon, als waarop ze bijna
nooit sprak zei: „Hier is 't gebeurd!

Het voetpad k'wam uit op den bree*
den aan beide «zijden door hooge bosch
jes ingesloten, zanderigen rijweg, waar*
langs aan weerskanten twee ondiepe,
door wild "gegroeide braamstruiken,
die m elkaar verward waren, over
groeide droge greppels hepen.

„Hier heeft de oude Knowe zijn lijk
gevonden, hier is hij vermoord!" ging
Emma, op den zandweg wijzend, voort.

„Wie kan beweren dat hij vermoord
vroeg Willy, met zonderling be*
drukte, schorre stem. Zij keek, bij die
vraag, haar zuster niet aan, maar keek
schuw terzijde. Een ongeluk is oorzaab
van z'n dood geweest. Hij is. over den
greppel gesprongen, zijn geweer is in
dc braamstruiken blijven hangen, hij
heeft 't los willen rukken, en heeft
daarbij zichzelf doodgeschoten".

„Dat heeft Upsen verteld, maar dat
is niet waar. Alle menschen in Dahl*
witz en Brandenberg weten dat de oude
meneer Brandt vermoord is".

„Heeft Knöwe jc dat verteld?"
„Neen, hij niet, hij spreekt niet graag
over den moord. Eens heb ik hem er
naar gevraagd, toen heeft hij me knor*
rig aangekeken, net alsof hij me wilde
bijten, en anders is hij toch altijd zoo
vriendelijk tegen me. Juist hier, dwars
over den weg, heeft de vermoorde ge*
legen, dat heet, heelemaal dood was
hij nog niet, maar buiten bewustzijn,
en dat heeft hij ook niet meer terug
j gekregen, ofschoon hij nog 'n paar da*
gen geleefd heeft".

„Wees nu tcch eindelijk eens stil en
spreek niet meer over die gruwelijke
geschiedenis!-" verzocht Willy. Zij was
vlug over den weg geloopen. zonder
naar de plek om te zien, waarvan Em*
ma vertelde, dat Knöwe het lijk gevon*
den had.

Maar Emma liet zich niet verbidden.
Zij kwam zich echt gewichtig voor, dat

zij haar gouvernante ccn nauwkeurig
bericht kon geven, door dat ze zich
alles had laten vertellen, door alle ar*
beiders van Dahlwitz. Waarheid cn
leugen, allSs wat in de omstreken over
den dood van den ouden baron werd
verteld, had zij goed in haar geheugen
geprent. Op die manier, vernam Clara,
door Emma's levendig verhaal alles
wat deze zelf wist, al de bïjzonderhe*
den van het vinden van den bewuste*
looze, door den houtvester Knöwe, al
de geruchten die zich daaraan hadden
vastgeknoopt, ook dat sommigen Knöwe
zelf er van verdachten.

In Clara kwam plotseling een krank*
zinnige gedachte naar boven. Zou Funk
de moordenaar zijn cn Upsen er alles
van weten? Onmogelijk! Iets dergelijks
ook maar tc denken was pure waan*
zin, zulk een verdenking was bijna een
misdaad tegenover den heer von Funk
en tevens tegenóver Emma, die arge*
loos vertelde wat zc wist, eveneens te*
genovcr Willy wie Clara beloofd had
om geen vraag aan haar, omtrent de
schuld van haar vader te doen. Willy
kende deze schuld! Was meneer von
Funk een moordenaar, dan was Willy
degene die er van af wist! Met een
schuwen blik keek Clara naar Willy,
die eenigszins achter haar en Emma
liep. Ze keek strak naar Jen grond, was
lijkbleek cn in haar bijna verwrongen
trekken weerspiegelde zich oneindige
zielsangst,

Een innig medelijden, met het onge*
lukkigé joage meisje dat, nauwelijks de
kinderschoenen ontwassen, reeds zoo*
iets zwaars moest dragen, greep Clara
aan; zij bleef op Willy staan wachten,
omhelsde haar cn kuste haar innig.
Toen keek Willy haar met angstige
oogen aan en zei met bevende stem:
„Je woct alles! Je hebt Upsen toch gis*
terenavond begrepen, of .vandaag ge*
raden wat hij meende!"

„Neen, neen! Ik weet niets, en heb
niets geraden; maar ik maak mc bc*
zorgd over jou. Ik wilde wel dat ik
den last, die jc neerdrukt, zou kunnen
verlichten!"

„Dat kan je niet; niemand is daar*
toe in staat!"

„Hier is de grens van Brandenberg!"
riep Emma uit, terwijl zij bleef staan.
„Deze plek, waarin de boomen, het vo
rig jaar zijn geveld, behoort al bij Bran*
denberg; als we er overheen zijn ge*
gaan, komen we in 't prachtigste ge*
deelte met hooge boomen; je zult de
oogen openspalken, juffrouw; je weet
niet hoe mooi 't hier is".

Een breed stuk bosch was langs de
Brandcnbcrger grens, het vorig jaar,
i ten offer gcyallen aan de bijl, niet op
jhet gebied van Dahlwitz cn Sarlow.
I ten gevolge van geldnood, maar omdat
jhet, volgens de wetten der houtvesterij
wegens z'n ouderdom veroordeeld was
te vallen. Dc plek was nog niet geheel
in orde, de omgehakte stammen waren

reeds weggehaald, maar er lagen nog
tusschen de stompen der gevelde boo*
men, de resten van takken, die dc moei*
te van 't weghalen niet waard waren,
verstrooid. In het midden van deze
plek, misschien vijftig schreden van
het door haar heen leidend voetpad,
verwijderd, stond een uit ruwe planken
vervaardigde houtschuur, die zeker be*
stemd was geweest om als toevluchts?
oord te dienen, voor de houthakkers
die daar bezig waren, als hun slecht
weer mocht overvallen.

„Hoe jammer van het mooie bosch,
dat hier gestaan moet hebben!" zei
Clara, spijtig de brcedc stompen bekij*
kend, die nog getuigden van de groot*
te der kolossale, hier gevelde boomen.

„Ja, dat heeft Knöwe ook gezegd",
antwoordde Emma, lachend; „hij heeft
gebromd en gevloekt bij eiken boom
die viel".

„Hallo, Emma! Kom eens hier!"

Emma luisterde, toen ze dien roep
hoorde, die niet ver verwijderd klonk.
„Dat is de oude Knöwe", zei zc ver*
baasd: „maar waar zit hij toch? Knöwe
waar ben je toch? Ik zie je niet!" riep
ze terug.

„Hier. bij de schuur. Kom maar hier.
kleintje". 4

Emma drong door dc struiken, die
tusschen de boomstronken omhoog
woekerden, cn tusschen de verspreid
liggende takken, om zich een weg naar
de schuur te banen. Clara en NVilly

volgden haai; zij waren nog niet ver
gegaan, toen ze, naast dc schuur, den
ouden houtvester op den grond zagen
zitten, die tot nog toe, voor hun oogen
door 't woeste gewas, verborgen was
geweest.

„Maar Knöwe, wat voer je daar toch
uit, en wat heb je, wat zie je cr uit!"
riep Emma verwonderd cn vol schrik,
toen ze, vlak bij zich, den houtvester
bemerkte. Hij zat, met 't hoofd in de
hand, op een boomstronk. Toen hij nu
z'n hoofd oplichtte en Emma aankeek,
zag zij een. iceds met geronnen bloed,
bedekt gezicht.

„Ik zie er zeker wel uit als een be»
bloed zwijn!" antwoordde Knöwe,
brommig. „Maar je behoeft niet te
schrikken, kleintje, zoo erg als 't er
uitziet, is 't niet. Ik leef nog en zal 't
den schurk nog wel eens betaald zet»
ten".

„Maar, om 's hemels wil, Knöwe, wat
is er met je gebeurd? Jc bloedt ver»
schrikkelijk".

„Niet waar. Het bloed vloeit al niet
meer. Hier heb je mijn zakdoek, klein»
tje; ga daarmee naar de schuur, waar
een tobbe met water moet staan. Doop
hem daarin. Ik wilde 't bloed wat af»
wasschcn, want ik kan haast niet uit
m'n oogen zien".

(Wordt vervolgd).