RECHTSZAKEN Financiëcle Berichten SPORT EN SPEL. Fietstochten HAARLEMSCHE SCHILDERS VAN DEZEN TIJD HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 11 AUG. 1926 EEN SMOKKELZAAK VOOR DE RECHTBANK HET SMOKKELSCHIP VAN KAMPERDUIN EISCH: ZES MAANDEN EN RUIM EEN TON BOETE De Alkmaarsche Rechtbank behan» Ideidc Dinsdag de smokkeiaffaire van 4000 L. spiritus te Kamperduin, die IS Wei j.l. ontdekt werd. De verdachten waren G. Chr. T., van beroep koop* man, wonende te AkerslootAVestdqk en E. S.. zonder beroep wonende, te Bergen. In deze zaak werden 13 getui» een a charge gehoord. VerdedigeT was Mr. H. Jüdell te Bergen. Aan verdachten was ten laste ge» legd dat zij op of omstreeks 18 Mei j.l. omstreeks 10 uur namiddag te Kam* perduin, gemeente Schoorl, nabij het café ..Kamperduin" uit zee in het Ko» ninkrijk, zonder cenige verklaring of aangifte aan dén eersten wacht of aan hea kantoor waar zulks behoorde, en alzoo frauduleus, hebben ingevoerd, al» thans hebben doen invoeren 195 kisten met 2 bussen van 10 1. spiritus van 96 pet sterkte totaal 3960 L. of 9603.2 L. idem van 50 pet. De verd. T. is door de rechtbank te Winschoten op 13 Oct. 1925 ter zake van frauduleuzen invoer van gedistil» leerd veroordeeld. Aan verd- S. wordt bovendien ten laste gelegd, dat hij opzettelijk voor» meld misdrijf heeft uitgelokt door het verschaffen van de gelegenheid, de mid? delen of inlichtingen er. wel door de in» lading van het voormelde gedistilleerd vcjo; te Bremerhaven te bezorgen cf te doen bezorgen: voorts is verdachte ten laste gelegd, dat hij den caféhouder J. Vr. te Kamperduin getracht heeft te bewegen, het Ücht in zijn café langer dan ge» woonlijk te laten branden, ten einde dit ais baken te laten dienen en hem mede te deelen, dat de lossing des avonds zou plaats vinden. Tenslotte heeft verd. S. op 't strand lichtsignalen gegeven. Subsidiair is ten laste gelegd, dat verdachten genoemde hoeveelheid ge» distilleerd, zijnde meer dan 1 L., heb» ben ingevoerd of doen invoeren, niet gedékt door dc vercischtc documen» ten. Als president fungeerde dr. Muller. Het O. M. werd waargenomen door mr Van Lookcren van Campagne. Voor he: Rijk was de rijksadvocaat mr. As» ser. als openbare aanklager. *Als eerste getuige werd de inspec» teur van de Rijksbelastingen, dc heer J. Koldenhof gehoord. die mededeeling deed hoe hij op 17 en 18 Mei tc Kam: perduin 's nachts verschillende posten had uitgezet om de smokkelaars te be» trappen. Op een kaart gaf hij aan dc Rechtbank een verklaring van de plaat: sen waar dc posten waren opgesteld. De getuige verklaarde omdat het donker was weinig waarnemingen te hehben kunnen doen. Wel heeft hij ge* zien dat de kisten met een bootje ui; een schip door de branding op het strand werden gebracht. In Alkmaar had getuige de in beslag genomen goe» deren geïnventariseerd. Een groot aan» ta; kisten was reeds op het terrein van het café van den heer Vr. geborgen. Aan accijns zou f 25 990 verschuldigd zijn geweest en f 206.08 aan invoerrech» ten. Op een vraag van den verdediger ver klaarde getuige van verdachten gehotird te hebben, dat ze lichtsignalen hadden gegeven. Of verdachten onderling een code hadden had get. niet gevraagd. Voorts verklaarde getuige, dat wan» neer verdachten met hun schip in zee waren gebleven, ook al waren ze bin» nen de territoriale wateren gekomen, er niets strafbaars zou zijn gebeurd. Verdachte V. zeide een andere ver» klaring te willen afleggen dan hij des» tijds had gedaan. Hij wenschte daar» mede te wachten tot de getuigen waren gehoord. Als tweede getuige werd gehoord de adjunct»inspecteur der rijksbelastingen. de heer Mev, die eveneens mededce» lingen deed over de postopstelling. In de richting van de zee had getuige licht seinen zien geven, waarna kort daarop een man hem in de duinen passeerde en getuige het noodig oordeelde aan zijn posten het sein tc geven om in te grijpen. Op het terrein van het café vond getuige de kisten en werd ver» dachtc T. aangehouden. Toen het begon te dagen werd het strand afgezocht en werden meer kis» ten gevonden. Getuige Bos. commies, verklaarde als poster gezien ie hebben, dat iemand zich van het schip in eer. bootje in zee begaf en door de bran» ding kisten, die aan een touw achter het bootje waren bevestigd, heen bracht. De kisten, werden op het ter» rein van het café gebracht. Toen gelui» ge het signaal kreeg om in te grijpen, trof hij daar beklaagde V. dien hij, met de revolver, sommeerde hem te volgen waaraan V. kalm voldeed. De Rijksveldwachter Minnee ver» klaarde gelijkluidend. Hij had boven» dien ce manipulaties op het strand ge» zien. De caféhouder V. zcide door S. te zijn verzocht, de lichten in zijn caf-' nis zeebaken langer te laten branden. Get. had daarin toegestemd, omdat hij be» loond zou worden en hem gezegd was, dat het op een honderd gulden r.iet aankwam. Op een vraag van mr. Leesberg ver* klaarde get. r.ooit gehoord te hebber, dat ..spirit" drank betcekende. Op een vraag van den verdediger zeide get. niet meer te weten of S. gezegd had, het komt op een honderd gulden niet aan, of: het komt er hun op een f 100 niet aan. Dat cr een schip lag, was niet zóó bijzonder; er waren daar dikwijls schepen. Verd. zeide, dat hij aanvankelijk aan V. had gevraagd of hij, a's er wat bij» zonders gebeurde, zwijgen kon. V. had gezegd, dat hij er, als hij er wat mee •verdienen kon, voor te vinden zou zijn. V. had eigener beweging een bedra' van f 100 genoemd en aangeboden, zijn lichten te laten branden. De president wees get. V. er op. dat hij volgens het proces»vcrbaal ook al: leen over het zwijgen had gesproken. Op een vraag van den verdediger zeide get. dat dc heer Koldenhof hem voor een drietal dagen nog bezocht had; deze kwam echter wel eens meer op de fiets. De 22»jari.ge arbeider E. zeide, dat hij door verd. S. als uitkijk was aangc= nomen.Hem was nooit medegedeeld wat er zou gebeuren. Ook'hem was gezegd dat het met de beloomag niet op een f 100 aankwam. Toen hij onraad ont dekte begaf hij zich onmiddellijk ir richting van het café waar hij werd aan gehouden. Verd. S. zeide. dat hij getuige niet had aangenomen. V. was de tusschem persoon geweest; hij had met getuige a'.leen gesproken over „posten". Getuige Stoke, assistent aan het De= partement van Financiën, verklaarde als deskundige het gedistilleerd te heb: ben onderzocht en deed daarover eeni» ge mededeelingen. Verd. V. verklaarde, tot nog toe niet alles gezegd te hebben om zijn mede: verd. niet te belasten. Van dezen had hij nu verlof bekomen om de volle waarheid te zeggen. Hij deelde mede, dat S. hem advies gevraagd had over de mogelijkheid van een landing op de kust. De landing was te gevaar» lijk. doch de man in Duitschland was toch van plan, de zaak door te' ten en verd. had zich daarop naar Bre» merhaven begeven en was vandaar met het scheepje in de richting van de Engelschc kust uitgevaren. Een poging om bij Kamperduin te landen kwamen hun Maandag niet safe voor, waarom hij het Dinsdagnacht uitvoerde. Aan boord van het schip waren de bekende smokkelaar Max Cordes en twee ma= trozen. Voorts was in de zaak betrok: ken een Duitscher, Michelscn, uit Bremershaven. Verd. V. gaf vervolgens een uiteenzetting van de landing. af te maken. Deze houding kan hem echter, na wat hij bij de ambtenaren erklaard heeft, niet meer baten; daar heeft hij spontaan een verklaring afgc» legd, die van groote waarde is. Thans tracht hij zich uit de zaak te redden door tc beweren, dat hij een vriend heeft willen dekken; dit is het werken met den bekenden „onbekende", door geen stukken of getuigen^ a décharge astgelegd. Spr. achtte zoowel V. als S. auctor intellectualis in deze zaak. Beiden zijn de hoofdschuldige, al blee-f hij ach» ter de schermen. Aan den anderen kant werd V. reeds eerder voor een dergelijk feit veroordeeld, waarom spr. oor beiden een gelijke straf wilde vra» gen. Namens de administratie vorderde spr. schuldigverklaring van de verdach» cn en hun vcroordceling tot zes maan» den gevangenisstraf en een geldboete van f 126.193.85. De verdediger aan 't woord. Dc verdediger mr. Judell, ging ver» volgens uitvoerig de beide processen: erbaal n». De rijksadvocaat "was z.i. allesbe» halve duidelijk geweest. De dagvaar» ding nagaande, kwam spr. tot de con» clusie, dat aan verd. S. veel ten onrech: ten laste is gelegd. Men kan niet be» wijzen dat S. iets 'heeft vervoerd, of doen invoeren. Volgers pk was het de fout van S. dat hij leefde in een milieu, waar het op gold aankwam. Beter was voor he-r. dai hij geleerd had tc moeten werken, om op die wijze seld tc ver» dienen. Git avontuurlijken zin cn dom» he:d heeft hij zich in deze zaak begc» ven. Maar cr :s geen kwestie van opzet achter( ''waarom pl. vrijspraak vroeg. Indien de rechtbank toch nog straf wil opleggen, dan vroeg pl. een voorwaar» delijke veroordeeling. Verdachte V., die zichzelf verdedigde bepaalde zich cr toe te verklaren, dat hij nimmer had erkend, dc kisten in har.den te hebben gehad en dat hij dus geen daadwerkelijk aandeel in de zaak heeft genomen. Met het oog op een lichaamsgebrek verzocht hij een voorwaardelijke ver» oordecling. De uitspraak werd tenslotte bepaald op 24 Augustus. Het requisitoir. [vocaat, mr. C. D. Asser De Rijkjadv 'eeg er op, dat het hier een belangrijke -v>-a ti v»j», ut; u:ti een uci.auj»r;jis.c benadeeling van 's Rijks schatkist geldt. V. tracht zich volgens spr. van de zaak ZWEMMEN. BELGIS—HOLLAND Braam In da estafetteploeg Behalve een water, polowedstrijd zal a.s. Zondag ook weer een estafette 4 maal 200 M. vrije 6lag worden gezwommen in de lamdencxntmoe ting. België—'Hol land. In de estafette ploeg is iin de Dins dag te Utrecht ge. houden vergadering gekozen de H. P. C.'er A. J. Braam. We kunnen ons du6 ook eindelijk hier verheugen in hdt bezit van een BRAAM. die geacht wordt van interna tionale klasse te zijn. "We wenschem hem geluk met deze onderscheiding en hopen, dat hij veel succes zal hebben. DE FAMILIE VAN GERTRUDE EDERLE. Miss Gertrude Ederle is r.iet dc ecnige uitblinkster op zwemgebied in haar familie, aldus lezen we in de Tel. Op denzelfdcn dag. waarop zij 't Ka» naai overzwom, redde haar zes»jarig broertje Henry een kameraadje, dat op 't punt was te verdrinken. Dc twee jongens waren aan het varen met een canoe, die omsloeg; de jonge Ederle zag zijn metgezel in levensgevaar en wist hem zoolang boven water bi hou» den, totdat zijn moeder, ook al een uitstekend zwemster, te hulp kwam. ZEILEN. JOLLENWEDSTRIJDEN BURNHAM. deed 3S sec. langer over de baan, terwijl Jan lTin, ondanks het terugroe» pen goede derde was. Was Gaydon vroeger de gevaarlijk» ste tegenstander, thans was het Spinks die „in dc gaten" gehouden moest wor» den. (Zooals uit de uitslagen van Maan» dag waarop wij nog terugkomen, is ge* bleken, dat dit niet \oldoendc Is ge» jchied zoodat deze zeiler dan ook ten» slotte beide bekers voor zijn club heelt roverd. DE WEDSTRIJDEN TE BURNHAM. Uit Burnham werd aan de Tel, gc» meld: De tweede race om dc Chabanne Challenge Trophy welke alhier gehou» werd had den volgenden uitslag: 1. „H. 126", Stuurman J. Sarlet (Haarl. Y. C.) in 1 uur 44 min-; 2. „Bcm", stuurman B. Maas (W.S.V. Loosdrccht), 1 uur 44 min., 44 sec.; 3 „Winde» ick", stuurman H. C. M. Heslcnfcld, 1 uur 47 min. 15 sec.; 4. „Indanoe' stuurman mr. Cyril- Spinks (Burnham C-), in 1 uur 47 min. 40 sec. INGEZONDEN MEDEDEEL IN GEN a 60 Cents per regel KUNSTZIJDE De jongste berichten uit Amerika too rnen aan dat de prijsverlaging een goeden invloed heeft uitgeoefend op de kurnstzij- deinduetrie over het algemeen. De Viscose Company bericht dat Juli een goeden han del te zon heeft gegeven terwijl de voor. raden slechts gering zijn. kn Italiaansohe zijde wordt voorts aak» ..Fin. News" gemeld, dat de^ verkoo. pen der 6'iaia Viscosa in Juni 30 beter zijn geweest dan in Mei. De jongste prijs- conventie 'der Italiaaaische kunstzijde-In dustrie betreft tot dusver alleen den bin- nenlamd-schen verkoop, maar pogingen worden nn het werk gesteld om ook voor den exipQrt tot een overeenkomst te komen GENERAL MOTORS. De geruchten te New*York iu om» loop. volgens welke de General Motors Donderdag a.s.., behalve een dividehd van 50 pet. in aandeelen, een extra uit» kecring in contanten zal aankondigen, houden volgens Engelsche bladen hard: nekkig aan. CRICKET. HAARLEM COMB.—L. C. C. Haarlem bat eerst en maakt het be hoorlijke totaal van 126 runs. waarvan W Maas een harde 63 not out (12 vieren), G. Eysker 26*en J. Bolle 11. 1 Bowlhngcijfers.T. BI anker et era 4—31. Th. v. Galen O—20; J. 6tavenuiter 2—45 en J. v. d. Meer 1—19. Bij !L. C. C. viel het eerste wicket op 20, doch J. Blankenetein en P. Schoen wisten, door resp. 70 en 53 te scoren, het totaal op 127 te brengen, zoodoende een stand va*n 106 opzettende. De overige batsmen faalden en op 150 sloot de in ning».Bowlingcijfers: W. Maas 133; P Borghouts 345; Teschmacher 412; G. Eijeker 0-10; J. Bolle 0—6; Tuinman 03 en v. Tijn 020. L. C. C. won dus dezen wedstrijd met 21 runs op de eerste innings. Men schrijft ons: Van de reeds geseinde uitslagen vol» gen hier nog enkele bijzonderheden over den eersten dag. Dc stemming bij de Hollanders was uitstekend, toen het eerste startschot viel voor de coupe de Chabonnc. De start was zeer mooi, Spinks wist de leiding te veroveren en rondde het eerst dc boe:, direct ge» volgd door Jan Hin. Bij het kruisen van de tweede naar de derde boei was tic stroom meer en hier bleek dadelijk dat de Engelschen daarbij meer er» varing hadden. Drie Engelschen rond: den deze dan ook het eerst, met Bohie op de vierde piaats. Toch wist Bohie door fraai zeilen -nog enkele Engelschen te verschalken en zoodoem de in dc tweede ronde op de tweede plaats te komen. De strijd was zeer spannend, hetgeen blijkt uit de tijden. Spinks was eerste in 46 min.; Bohie tweede in 46 min 4 sec. Jammer voor Loosdrecht dat brj Seslenfeld de hals brak (voor den niet deskundige zij vermeld dat dit het touw is, dat de klauw van den giek naar beneden trekt, zoodat men zich over den zeiler zelf niet ongerust be» hoeft te maken) terwijl Jan Maas doo; den stroom tegen een boei werd" ge= dreven en dus moest opgeven. Daarna vond de eerste start plaats voor den B. IJ. C.«beker. Dokkum, Bohie, Jan Maas cn Jan Hin die zeer fraai doch gewaagd startten, werden terug geroepen en toen zij daar niets van begrepen, bleek dat de boei was afgedreven door den stroom cn nie meer in een lijn lag met de peilingen. Bovendien werd het terugroepen aan» gegeven door het vertoonen der terug» roepingsnummers en niet door roepen van den tijdopnemer, zoodat behalve Jan Hin de zeilers er niets van be» merkten en het eerst bij de tweede ronde vernamen. Zoodoende werd be» sloten den wedstrijd over te zeilen. Jammer voor Bob Maas, die keurig zeilde eneerst wist aan te komen voor Spinks, in 1 uur 10 min. Spinks Dc laatste race om do Chabanne Trophy werd gewonnen door „Bem" stuurman B. Maas (W.S.V. Loosdrccht) 54 min. Tweede was „Indanoe" stuur» man mr. Cyril Spinks iBurnharn Y. C.) in 54 min. 10 sec.; 3. „Beatrijs", stuur* man J. Hin (Haarl. Y. C.) in 54 min. 32 sec. In de cind*classificatio plaatste Cyril Spinks zich eerste, zoodat deze zeiler de Chabanne Trophy heeft gewonnen. Tweede was G. Bohró van de Haarl. C.; 3. Gavdon (Burnham Y. C.) en 4. J. Sarlet (Haarl. Y. C.). De laatste race om dc Burnham Tro» )hv werd door de „Inwunda" (stuurman 1. R. Gaydon, Burnham Y. C.) gewon» nen; 2. J. Sarlet met H 126; 3. J. Hin met „Beatrijs"; 4. Cyril Spinks met „In» danoe". Ook deze cup werd door Cyril Spinks gewonnen daar hij zich in de eind» classificatie voor J. Hin (Haarl. Y. C.) H. R. Gavdon (Burnham Y. C.) en B. Maas (\V- S- Y. Loosdrccht) heeft ge* INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cent» per regel. Het doorzitten bij Wielrijden en verbranden der Huid door de zon, alsmede hetstukloo- pen van Huid en Voeten, verzacht en geneest men met PUROL. Doos 30, Tube 80 ct. 6 VOLLE-MEUVREEP 3eter dan Goed: DE FE DE DAGERAAD. 2'omlflgmorgen hield het vischcolle* gc ..De Dageraad" te Heemstede een ouderlingen wedstrijd op witvisch ia de Ringvaart tusschen Lisse cn Hille» gom. De prijzen, bestaande uit luxe voor* tipen, werden als volgt gewonnen: 1. M. v. d- Ham, 2. 11 Braak. 3. D. Rijkers. 4. G. Brouwer, 5. R- Kramer, J. Neeskes. H. Leuven, 8. H. Treffers. In een feestelijke bijeenkomst wcr» den des avonds de prijzen uitgereikt. WIELRIJDEN. DE D.O.S.»12 UURSRIT. Men schrijft ons: Voor de vijfde maal heeft D.O.S. haar 12»uursrit georganiseerd, die ge» houden wordt 15 Augustus. Er wordt vertrokken van de Maal» drift v.m. om 7uur te '*sGravenhage vandaar naar Utrecht alwaar een uur rust wordt gehouden, daarna vetrek over Loenen naar Amsterdam, vervol» gens naar Haarlem (l uur rust), om daarna te vertrekken naar het eind» punt Maaldrift. De Veteranen, die ieder jaar dezen rit uitzien, hebben allen inge» schreven. VOETBAL. WEDSTRIJD VAN TELEFONIA. Zondag speelde „Telefonia" op het terrein aan den Spaarnhovenweg een vriendschappelijken wedstrijd tegen „Helder P. T. T.". Vóór rust was de stand voor Tele» fonia 41. Na de rust werd die opgevoerd tot 73. Het was een mooie overwinnin; voor Telefonia. Over 14 dagen gaat Telefonia op be» zoek bij Helder P. T. T. HET R. C. H--TOURNOOI. De prijzen voor het R. C. H.»tournooi zijn ter bezichtiging gesteld in het bloe» menmagazijn der firma Daudey, Groote Houtstraat. HENGELEN DOOR ONTHOUDING VEREENIGD. Zondag hield bovengenoepd college een onderlingcn wedstrijd op witvisch in de Ringvaart te Vijfhuizen. De eerste prijs werd gewonnen door A. v. Tongeren, tweede prijs C. Ver* sohoor, 3de prijs K. Hoogendijk 4e prijs H. Voetelink en de 5de prijs D. van der Schaar. De uitreiking van de prij* zen heeft plaats in het clubgebouw, Heerensingel 97. KRACHTSPORT. HAARL. KRACHTSPORT VEREEN. HAARLEM. Men schrijft ons: De voorbereidingen voor de a.s. groote nationale wedstrijden in worste* en en gewichtheffen. uitgeschreven door de Haarl. Krachtsport Verceni» Haarlem, hebben een vlot ver* loop. Een der zalen van het gebouw Olympia is besproken voor de wed* strijden, waaraan de meest op de voor» grond tredende worstelaars en gewicht* ïeffcrs van Nederland zullen declne* men. Door eereleden, donateurs cn ecnige leden zijn zeer mooie prijzen toegezegd. De prijzen voor deze wed* strijden zijn: le "afdeeling: le prijs verzilverde beker, 2e pr. een beeld van wit metaai, voorstellende worstelaars of gevichtheffers: 3e pr. een verzilver» de 'eiketak; 2e afdeeling: le prijs ver» zilverde beker; 2e prijs verzilverde eiketak; 3e prijs geëmailleerd kruis. De wedstrijden worden gehouden op de Zondagen 3, 10, 17 cn 24 Octo* ber. Zaterdag 30 October worden de prijzen uitgereikt; dan zal den leden en donateurs een feestavond worden aangeboden. POSTDUIVEN. „DE (REISDUIF7 TE SCHOTEN. Uitslag der wedvlucht van Noyon op Zondag 8 Aug., pLm. 334 KAL P. C. de Wilde le, 2e. 4e prijs; C. Hirs 3e, 5e prijs; P. Kroon 6e, 7e, 8e prijs. Eerstgetoonde duif 12.38.54 uur. Uitslag der wedvlucht van Schiedam op Zondag 8 Augustus. Afstand pl.m. 55 K.M. K. v. Midlum le. 2e, 3e en 13e prijs; H. Fonkert 4e, 9e 10e prijs: J. Bogaert 5e prijs; J. Th. Bakker 6c, 8e prijs; Th. Wolters 7e, 16e prijs; J. Inhenhaag 11e, 12e prijs; A. R. J. Schijvenaar 14e, 15e prijs; J. J. Persoon l~e, 18e prijs. Eerstgetoonde duif 11.57,24 uur. DE OOIEVAAiR. Uitslag der wedvlucht Noyon (Frankrijk), afstand 332.7 KAL Eerstgetoonde duif 12.52,16 uur. Laatstgetoonde duif 1.23.17 uur. De prijzen werden als volgt behaald: 1, 3. 4 H. J. Petter. 2. L. van Meurs,, 5 B. Roemers, 6. H. Willemse. HET CENTRUM. Bovengenoemde vereeniging hield Zondag 1 Aug. een wedvlucht van Soignies (Belgic) afstand 204 K.M. De prijzen werden behaald als volgt: L. van Breugel, 1, 3. 13, 16, 19 20; Joh. Steenman 2, 15; H. J. Hand» graaf 4, 8, 11, 14, 18; H. Heeseman 5, 7; M. Mes 6, 10, 17; D. Koele veld 9, C. Hoogendoorn 12. Wedvlucht Noyon, 8 Aug.; afstand 332 K.M. M. Mes 1, L. v. Breugel 2, 3, 4; Wedvlucht van Schiedam: M. Mes 1; C. de Jong 2. 3. 4, 7, 10; C. Hoogen* doorn 5. 11, 13; H. J. Handgraaf 6, 8, 12; H. Hólsken 9. Hermanus Heuff. Inderdaad! Manus. Als ge Heuff, zonder hem te kennen, zonder iets van hem af te weten, bij geval achter op een tram ziet staan, een peukje sigaar oppeuzelend in wat eer. soort droome» xlge onverschilligheid gelijkt: onder den 2rm, naast, bij of om zich altijd een paar pakjes, een rolletje of een porte* feuille van onbestemde afmeting dan zult ge, in uw gissiDg omtrent 's mans burgerlijken staat eer tot be» stuurslid van een vlschcollege besluiten dan tot de aureooRomzoomde levens» sfeer eens kunstenaars uw inzicht plooien. En speelt ge dan het spelletje van: hoe zou die man heeten, dan lis» pelt ge Manus of Toon veeleer dan lierman of Anton. Zoo mengelen zich ook hier weer waarheid en droomen. Manus is reali» leit lidmaatschap van het visch* college daarentegen slechts in over» drachtelijken zin te aanvaarden, in zooverre het bestaan eens kunstenaars in deze grauwe tijden een voortdurende visscherij pleegt te zijn naar klinkende waaTdeering of voedende opdracht. Daarbij komt een veelzijdigheid niet van onpas en Manus wordt hoogc» priester. Hoe zijn we in onze rijke taai aan ,.het Manusje van alles" gekomen? Een prachtige vraag voor onze Vragen» bus. Maar ge kunt het ook zelf opzoe» ken. in het werk van onzen stadgenoot Prof. Stoett, die alle Nederlandsche spreekwijzen heeft verklaard en toege» licht. Ik heb het niet bij de hand, maar het zal er ongetwijfeld in staan, en mis» schien iets met hand of rechterhand te maken hebben. Misschien ook niet. Doch wij laten dat rusten, in volle ver» zekerdheid des bezits van een heuschen Manus, die Heuff heet. Hij is meer dan Hoover, die alleen miaar klopt, veegt cn zuigt. Hij teekent, hij schildert, hij etst, hij graveert, Hij maakt 'n affiche, hij heeft bouwkunst geleerd. Hij drukt zelf z'n prenten, en naar wensch hij styieert, Heeft met Doncker behangselpapier gecreëerd, en in 1912 al beton gemetalliseerd, enz. enz. Ik zou zoo gemakkelijk nog een kwartiertje "kunnen doorgian en be» merk terloops, hoeveel gemakkelijker het is iemand te „bezingen" dan in nuchter proza deszelfs verdiensten tot klaarheid te brengen. Maar voor wc daartoe geraken en wij, rijmensmoedc de enumeratie voltooien: zoo heeft hij van alles met succes geprobeerd,' en om beurte in den aap, of iets beter, gc» logeerd.... maar waar heeft dc vent dat toch alles bestudeerddan zijn wc weer van de<poëtische afdwalingen on» zes weegs teruggekeerd naar beter bc» meste velden der kunsthistorie, waarin te arbeiden ons een voortdurend gc» noegen is. Daar gaan we dan weer en ordenen de gegevens voor den lateren geschied» schrijver. Hcrmanus Heuff is den 9en Juli 1875 te 's*Gravenhagc geboren. Deze, en andere data, dank ik aan zijn meedeel» zaamheid en ik heb geen grond aan dc juistheid er van te twijfelen. Hoewel een der opvallendheden aan Heuff's uiterlijke verschijning een buitengewo» ne inschikkelijkheid is om het met u ééns te wezen en hij er ik geloof goeddeels ook uit gemakzucht moeilijk toe overgaat om u tegen te spreken, zoo zou ik mij kunnen voor stellen, dat hij, indieo ik beweerd had dat hij niet in '75 maar in '72 geboren was, zou antwoorden: met éen vin» ger langs den neus en een vertrouwe» lijk knipoogje in mijn richting ver» tikt. kerel, je hebt gelijk, ja waarachtig 't was in '72, nee maar, natuurlijk, zc» ker, in '72." Waarbij' hij zich dan te» gelijkertijd onwrikbaar voorneemt, rus» tig door te gaan met in '75 geboren te wezen. Wat nog zoo gek niet is, en bo» vendien onschadelijk voor wie de be» reidwilligheid in den dialoog juist wist te taxeeeren, maar allicht wel e ens ver warrend op den novice zal gewerkt hebben. Zoo heeft een ieder mensch zijn gecompliceerdheden: waarom zou Heuff ze niet hebben! We gaan verder. Na zijn geboorte is hij met schilderen begonnen. Natuur» lijk niet onmiddellijk; maar toch vrij spoedig kwam hij (n de leer bij den /a» der van onzen tegenwoordigen Marius Bauer, die in Den Haag huis, rijtuig en decoratieschilder was. Dat was geen kwade leerschool, want die doodnuchtere vakmenschen weten zoo dwaas«veel van hun mate» riaal af waar de artist vaak geen notie van heeft. En van' die kennis kunnen alleen d;c artisten profiteeren, die in de werkplaats als jongmaatje begon» nen en de primitiefste handgrepen der practijk spelend aanleerden. Niet in icderen nuisschilder steekt een artist: en in te weinig moderne artisten steekt iets van den huisschilder. Beiderzijds pleegt men zich herhaaldelijk ten deze te vergissen. Maar de relatie is frequent. Bauer's vader, die van Wil» lcm de Zwart en die der Dooye» waard's waren huisschilders en één der fijnst aangelegde Allebé*leerlmgen uit de negentiger jaren, Ter Weeme, van de Amsterdamsche Academie, is het zelf gebleven. Den Haag had voor al die jongelui het groote voordcel der academie, waar men de avondklassen kon vol» gen cn overdag aan zijn werk blijven. Bovendien was er het centrum der Haagsche School met den roes van den roem en van het financieel resultaat, om zoo te zeggen: zwevend in de lucht. De epigonen konden er bij bosjes gefokt en zoolang de zaak marcheerde, naar eerzucht en behoefte bevredigd worden. Maar naarmate de tafels langer werden, werd de soep dunner. En hoe langer hoe meer blijken alleen nog zij die hun „vak" goed ge» leerd hebben, in den meest nuchteren praktischcn zin, bruikbaar en tot „selbsterhaltung" in staat. Heuff's ouders hadden daar mis» schien al wel den juist en kijk op, toen zij den artisten»loopbaan van hun zoon niet aanmoedigden. Dezen ontbrak het niet aan ijver. Behalve op de ge» noemde avondklas ter academie volg* de hij een cursus in bouwkundig teeke» nen en trok, nog geen twintig jaar oud, naar Londen om er voor een fa» brikar.t behangselpatronen te teeke» nen. Hij ontmoet daar onzen betreur» den Haarlemmer Kobus Doncker, doch repatrieert al in 1895. En wordt teeke» naar bij het Kadaster in Den Haag. Oogenschijnlijk lijkt het verband met dc kunstbeoefening nu verbroken, doch in feite zijn dit juist de jaren, waarin Heuff door zijn omgang met mannen als De Zwart cn Van Hoytema met de kunst in verband blijft. Oogenschijnlijk alweer wordt die band nog losser. Want Heuff, kadastraal bekend en uitgestudeerd, gaat over naar het departement van Financiën. Daar zal hij alle rangen van schrijver» op»jaarloon af tot adjunct»commies toe doorwandelen en in 191Ö eerst zijn ont» slag uit 's lands dienst vragen. Het» welk hem natuurlijk op de meest eer» volle wijze, en onder dankzegging voor de aan den lande bewezen diensten verleend zal zijn. vVanneër Heuff thans onder de Haarlemsche schilders, de eenige zal wezen, die correct zijn aan» giftebiljetten voor diverse belastingen invult, dan zal dat aan zijn roemrijke carrière in het Departement aan den Kneuterdijk te danken zijn. Het ge» nootschap Kunst zij ons Doel, heeft Heuff's verdiensten ten deze, naar ik racen, reeds erkend, door hem het penningmeesterschap aan te bieden. Zoodra 4iij zich van de knellende banden der ambtenarij bevrijd had, vestigde Heuff zich te Voorburg. Dan komt hij in 1916 naar Haarlem, woont er een paar jaar aan den Koudenhom tot hij zich in 1918 in het historische huis in de Koediefslaan vestigt, waar in ouden tijd een beroemde herberg met afspanning gedreven werd en van jonger datum dc geest van den oude» schiiderijen»herstellenden Frans Vos nog rondzweeft. En als ge nu bij ITcuff aanklopt en hij steekt zijn kop boven uit een vensterluik, met ccn gezellig „morfege heeren", dan ziet ge een veel echter Adriaan Brouwer voor u dan de oude Vos ooit hier binnens* muurs vertoonde. Heuff heeft een „sprekend" uiterlijk, onze vriend Bielkine heeft niet nagelaten dat tc markeeren. De collega's der Doelisten, zij kunnen hem model zetten, of in tableau vivant benutten voor wat ze \yiilen mits hij het goed vindt. Geef hem een doedelzak.... en hij keert terug in het kader van Steens vroolijke maaltijd...., geef hem een moerbeiblad, en hij is een Sebastiaan van Grecosla hem den mantel om cn hij is een der moordenaars van Don Alonso! Maar 't meest.... ja waarachtig, de juffrouw uit de tram had gelijklfjkt hij geschikt voor een „visschertje" van Ostadc. Over zijn kunst? Daar hebben wij in dit blad al zoo vaak over gepraat. \Vij geven nu maar portretscheisjes- 't Hoort bij het portret, zegt u? Nu dan, even schetsmatig als het portret is, is deze karakteristiek: ongelijk; vandaag veel, morgen niets, al naar de muts staat. Altijd handig van factuur, heel vaak aardig van kleur, immer met een zekere genoegelijk» heid om het maken zelf endat is ITeuff's reuzcn»vcrdienste: hij is zonder pretentie en wil niet voor lvooger aan» geslagen worden dan hij z:ch zelf taxeert. En daar hij met Grooten om» gang heeft gehad, taxeert hij juist en erkent zijn grenzen. Die we zagen het reeds ruim genoeg getrokken zijn, om gelukkig te kunnen arbc den zonder op Rembrandt jaloersch tc wezen. J. H. DE BOIS.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1926 | | pagina 6