HAARLEM'S DAGBLAD
DE SPOORWEGRAMP BIJ LEIDEN
De boeren, door wier weilanden de »p
van de nieuw* g
voerd via Harmeien en Gouda. Te
Haarlem liepen zeer veel reizigers her
en derwaarts en deden de wildste ges
ruchtcn dc rondte. Leiden was moeilijk
te bereiken.
Toen wc eenmaal Leiden achter den
rug hadden wees de weg, waar de ramp
had plaats gevonden als het ware vans
zelf. Een lange reeks van auto's was
op weg naar de uitspanning De Vink of
keerde reeds weer terug; daartusschen
honderden fietsrijders en wellicht nog
meer voetgangers. Slechts langzaam
konden we de uitspanning bereiken. In
de verte zagen we de omgevallen was
gens reeds liggen, terwijl een zwarte
streep door het weiland, die zich aan
het einde uitbreidde tot een groot
zwart vlak de talrijken aanwees, die
traehttcn zoo dicht mogelijk bij den
verongeukten trein te komen. Het vers
keer langs den spoorweg was streng
verboden. Toen-we wat dichterbij gekos
men waren zagen we de locomotief om»
geslagen liggen op de linkerzijde. Ons
gevecr nog in de lengte van de rails;
Jaarachter de eveneens op dezelfde wijs
ze omgeslagen postwagen. De bagages
wagen was evenals het eerste personen»
rijtuig niet gekanteld, maar deze stons
den dwars over de rails schuin tegen els
kaar terwijl het voorste deel van het
personenrijtuig, een z.g. A. B.swagcn,
versplinterd was. Men kon duidelijk
constatecren, dat hier twee krachten op
elkaar hadden ingewerkt; de remmende
kracht van dc beide voorste wagens
en de stuwende kracht van den staart
van den trein. Dc beide wagens waren
hier niet, zooals dikwijls het geval is,
in elkaar geschoven, maar waren als
het ware met geweldige kracht
op zijde geworpen. Deze twee
wagons hingen daardoor van den spoors
dijk af over een breede moddersloot
De overige wagens waren wel gederaih
leerd, maar op den spoordijk blijven
staan.
Iemand uit den omtrek, dien wij op
't terrein van de ramp ontmoetten, zeis
■Je een zware klap te hebben gehoord.
Het was toen ongeveer drie uur. Hij
zag veel rook; de trein was tamelijk
goed bezet. Hoe de reizigers uit den
trein gekomen waren, wist hij niet, maar
alle deuren van de coupé's waren bijna
beklemd. Het gekerm en gegil was de
eerste oogenblikken heel erg. Van alle
kanten kwam men tocloopen.
Naar wij verder vernamen is de
treinsconducteur Pabst naar het station
Voorschoten gcloopen om de ramp te
melden. Dit is een afstand van een half
uur. Hij deed er echter slechts een
kwartier over. Spoedig daarop was ook
het vreeselijke ongeluk te Leiden bes
kend. Dis Stoel uit Voorschoten was
het eerst aanwezig om hulp te bieden
aan de gewonden; na hem kwam ook
Dr. Birkhoff op het terrein. Deze laiA»
ste, die spoorwegarts is, heeft allereerst
een dame bijgestaan van wie een been
geheel en het tweede been bijna was
afgescheurd. Zij leefde toen nog, maar
gaf weldra den geest. Het bleek later,
Jat zij hkv7. Greta Lobo»Braakcnsick
was. Haar echtgenoot had men reeds
dood uit de sloot gehaald. Zij hadden
in het compartiment gezeten dat ge»
heel vernield was. Later vond men nog
de rol, die zij bezig was te bestudeeren
toen zij door den dood werd overvals
len. Inmiddels was ook uit Leiden hulp
gekomen. De geheele staf van het Acas
demisch Ziekenhuis kwam ter plaatse
met auto's en. brancards. Geconstateerd
werd, dat van het treinpersoneel de
lioofdmachinst Van Rhoon uit Am»
sterdam, die links op de machine stond
gedood was. Hij was verbrand door
stoom en vuur.De leerlingmachinist K. v.
Ettikhoven uit Amersfoort, die in het
midden stond, werd ernstig gewond,
terwijl de machinist, de feitelijke trein»
voerder er behalve den schrik goed af»
kwam, Hij had zelfs de tegenwoordig»
oorbaan daar loopt, gingen spoedig entree
erigen heffen
'heid van geest den stoom nog af te
sluiten. Een vier»jarig kind Christina
Basten, vond men onder den eersten
personenwagen. Haar arm zat bekneld
tftsschen vernielde deelen van den wag»
gon. De arm moest worden uitgezaagd
daarna werd dit lichaamsdeel verbon»
den. Behalve een groot aantal lichtge»
wonden bleken er ook nog toen zwaar»
gewonden te zijn. Al deze gekwetsten
werden met brancards naar het Aca*
•demisch ziekenhuis vervoerd.
Terwijl de gencesheeren htm hulp
verleenden was langzamerhand nog
meer assistentie op het "terrein geko»
men. De Marine=kustwacht en een af»
d-eeling veldartillerie uit Leiden waren
na het vernemen, van het bericht van
de ramp uitgetrokken. Zij verleenden
uitstekende diensten door de nu ook
van alle kan-ten opkomende nieuws»
gierigen op behoorlijken afsta-nd te.
houden. Daardoor konden de gen.ees»
heeren eerst en later ook de spoorweg»
mannen hun werk verrichten. Uit Den
Haag kwam ook al spoedig een mate*
I-:ee]=trein om het opruimingswerk te
verrichten want beide sporen waren
onbruikbaar. Het spoor, dat gevolgd
was door de treinen van Den Haag
naar Leiden, had natuurlijk het meest
te lijden gehad. 'De rails waren onbruik»
baar, hier geheel weggeslagen en daar
tot halve hoepels verbogen. Dl- dwars*
liggers waarop de rails hadden vast*
gezeten waren door de uit de rails ge»
sprongen wagens doorgereden Ook de
weg zelf was zwaar beschadigd. Het
parket uit Den Haag was mede in dien
loop van den laten middag gekomen
om een onderzoek in te stellen naar de
oorzaak van de ramp. Deze is nog niet
opgehelderd. De machinist heeft ver»
klaard, dat hij op een zeker oogemblrk
een trilling voelde. Hij heeft toen ge»
remd; bijna op hetzelfde oogc-nblik
ging de machine, een z.g. „Jumbo" uit
dc rails. Merkwaardig is wel, dat aan
de masten van het pas aangebrachte
net, geen schade is toegebracht.
Toe® wij het terrei^ van de ramp
verlieten was de belangstelling nog
zeer groot. Personeel van weg en wer»
ken was bezig den bagagewagen, die
over de sloot hing, in tweeën te bran*
den. Den geneelen nacht werd doorge»
werkt om zoo spoedig mogelijk weer
een geregelde verbinding tusschen.
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam
te verkrijgen.
Wat dr. Rümke vertelde.
Dr. Rümke, een der passagiers, heeft
aan het Vaderland verteld:
„Mijn indruk was, dat we een-slechten
wagen getroffen hadden, het lezen viel
me moeilijk en de wagen schommelde
hevig.
Toch was ik*" zoo verdiept in mijn
lectuur dat ik niet eens wist dat we
Voorschoten al gepasseerd waren.™
Toen ik de eerste schokken voelde,
was ik me nog geen gevaar bewust; ik
wierp niet eens dadelijk mijn boek
weg.... Mijn buurman, de heer van der
Kwast trok zijn beenen op. Ik had ook^
wel eens gehoord, dat men dat doet
in geval van gevaar... deed het en juist
brak de compartiment open™ we wer*
den naar beneden beslingerd in het
water".
,.Had u den indruk te vallen?"
„Neen, het was meer de emotie,
die men op een Tutchbaan heeft, wan*
neer een schuitje naar beneden gaat
het water in. Zoo was het precies
Toen ik op den kant geklauterd was
heb ik nog geroepen en gezocht naar
onze medepassagiers, den heer en me*
vrouw Lobo.... Een eind verder lag
mevrouw. Mijn indruk was, dat ze niet
meer bij kennis is geweest™. Haar
polsslag was héél slecht en ze reageer»
de niet meer op hetgeen ik zeide.
Terwijl de heer Lobo opvallend bleek'
VRIJDAG 10 SEPT 1926
TWEEDE BLAD
De sneltrein uit Den Haag by „de Vinkontspoord
DRJE DOODEN, VEEL GEKWETSTEN.
HET ECHTPAAR LOBO—BRAAKENSIEK OMGEKOMEN.
GROOTE MATERIEELE SCHADE.
DE RUïNE.
Met het opraimïngswerk werd zoo gauw mogelijk begonnen.
De eerste berichten.
Reeds vroeg m den middag bereikte
ons ccn even droevig als belangrijk bc»
richr. Het luidde:
„Trein No. 218 die om twee uur 48
uit Den Haag naar Amsterdam is ver»
trokken is tusschen Voorschoten en
Leiden gcdcruillecrd.De locomotief cn
twee wagons kantelden om en kwamen
in een sloot terecht. Er is dringend a->»
gistentie uit Den Haag ingeroepen. Of
er slachtoffers zijn valt momenteel nog
cict te melden. Bijzonderheden vol»
gen."
Het bericht, hoe vaag ook, deed reeds
fcet ergste vermoeden.
Er dadelijk werd alles in het werk
gesteld om nadere berichten te ver»
krijgen. Even later seinde men ons uit
Leiden dat met vrij groote zekerheid
kon worden vastgesteld dat bij de
treinramp tusschen Leiden cn Voor»
schoten vier personen waien gedood,
een passagier ernstig werd gewond, ter»
wijl een groot aantal reizigers minder'
ernstige kwetsuren zou hebben opgc»
Ioopcn. Het juiste aantal gewonden
kon men ons toen nog niet opgeven.
Dc opruimingswerkzaamheden waren
reeds in vollen gang. Per brancards
werden Je gewonden naar dc verschil»
lende ziekenhuizen vervoerd.
!r. het Academisch Ziekenhuis te
Leiden waren iccds gewonde reizigers
opj-c nomen
C it den Haag en Haarlem zijn ter as«
ristentic bij het spoorwegongeval da»
cciijk ongcvallen*wagcns vertrokken.
Te ongeveer vier uur vertrok ook uit
Amsterdam nog een ongcvailcmwagcn
met 30 man personeel.
Al deze maatregelen wezen er al op.
'dat het ongeval ernstig moest zijn. En
later bleek dat hier tusschen Leiden cn
Voorschoten een Tamp is voorgeko»
men. zoo verschrikkelijk als in de ge»
schicdcnis van onze spoorwegen zelden
is voorgekomen.
Verdere bijzonderheden.
Het was even voor drie uur toen dc
reeds genoemde trein, die om 2.21 jur
uit Rotterdam cn om 2.48 uur uit Den
Haag vertrekt in dc buurt van Leiden
*ccd.
Door een nog niet opgehelderde
oorzaak vloog dc locomotief, een ma»
chine van het zwaarste type, uit dc
rails.. Nog even liep dc machine door.
kantelde cn viel. Ook dc tender en het
daarop volgende j>ostrijtuig kantelden,
terwijl dc achter hetpostrijtuig
gekoppelde bagagewagen dwars over
dc rails kwam staan. Even zoo ging
het met het daarop volgende rijtuig
met eerste cn tweede klasse comparti»
inenten. Dit gleed tevens van den
spoordijk af cn kwam in dc sloot, die
langs dezen dijk loopt.
Dc afgegleden personenwagen stond
met den kop in dc sloot cn het daar»
achter gekoppelde derde klasse rijtuig
liep tegen den dwars staanden wagen
op*, dezen indrukkende cn versplintcrc
rende. Althans wat de voorste en ach»
terste compartimenten betreft.
Zij nog vermeld dat intusschcn ook
de bagagewagen in dc sloot gegleden
was. Dc verdere wagens va® den trein
geraakten eveneens uit dc rails maar
bleven gelukkig rechtstandig op de rails
staan, wel werden deze wagens gedcel»
tel ijk beschadigd.
Het voorstel deel van het derde
klasse rijtuig dat op d«n eersten wagen
liop, werd ingedrukt.
Als gewoonlijk was de trein flink bc»
zet. In den eersten personenwagen,
dus de wagen die gedeeltelijk in dc
sloot terecht kwam. zaten in het eer»
ste compartiment de heer en mevrouw
Lobo Braakcnsick, de bekende toonccl»
spelers.
Helaas zijn zc bij dc ramp jammer»
lijk om het leve® gekomen.
De hccT Lobo werd uit den geheel
trbrijzcldcn coupé geworpen en ge»
raakte in den sloot te water. Toen
men hem vond bleek dat dc heer Lobo
reeds overleden was.
Mevrouw Grcta LoboBraakensiek
werd, evenals haar cchtgcnootc, pok uit
den coupé geworpen. Ze kwam half in
het water, half op het land terecht. Dc
arme vrouw was deerlijk verminkt.
Zij die haar vonden huiverden bij den
aanblik. Aan het onderlijf was ze zwaar
gewond cn cén der becncn was totaal
van den romp gescheiden. Het andere
been was ook afgeknepen- cn hing er
verbrijzeld hij.
Zc was dadelijk op het droge gc»
bracht maar gaf toen onmiddellijk den
geest, zonder tot bewustzijn te zijn ge»
komen.
Het gerucht ging eerst dat in dezen
wagen nog een passagiers gedood werd.
Gelukkig is gebleken dat dit niet zoo is.
Wel word dc passagier ook uit den wa»
gen geworpen maar kwam er. behou»
dens ccnigc kwetsuren, goed af.
Op de .locomtief heeft zich' een trage»
die afgespeeld. Volgens 'sommige be»
richten zou dc" machinist, toen hij over
dc plaats des onheils reed, trillingen ge»
vocld hebben. Hij moet toen, aldus het
persbureau V. D., uit alle macht heh»
hen geremd, waardoor dc locomotief
gederailleerd zou zijn. Wc willen cch»
ter voorop stellen, dat omtrent dc oor»
zaak van het ongeval nog niets met ze»
kerheid valt tc zeggen.
Op dc locomotief waren dc op-zïch»
tcr«machinist van Rhoon uit Amster»
dam, dc machinist H. Müllcr uit
Amersfoort en dc Iccrling«machinist
van Ettikhoven, eveneens uit Amers»
foort. Na het ongeluk bleek dat de op»
zichtcr»machinist op een vreeselijke
wijze om het leven was gekomen.
Men vond hem. gedeeltelijk onder de
kolen van don tender bedolven. Het
hlcck. dat dc dood reeds was ingetre»
den. Door den schok was dc leiding van
de stoomfluit afgebroken. Dc ontsnap»
pende stoom en het vuur van dc vi
haard, waarin hij gevallen moet zijn,
hebben hem gedood. De ongelukkige
was totaal verbrand. Dc machinist, die
aan dc rechterzijde van de machine
heeft gestaan, is als door een wonder
ongedeerd gebleven. Dc lccrling-machi»
nist van Ettikhoven was er erger aan
toe. Hij had ernstige brandwonden op»
geloopcn cn klaagde over hevige in»
wendige pijnen,
Namen der slachtoffers
en gewonden.
Al spoedig werden de namen der
dooden cn gewonden, die naar het Aca»
demisch Ziekenhuis te Leiden waren
vervoerd, bekend gemaakt.
Dc doodc-n zijn, zooals reeds gemeld
mevrouw Greta LoboBraakensiek. dc
acteur D. J. Lobo en de opzichter»
machinist Van Rhoon.
Dc gewonden die meest allen been*
cn arm fracturen opliepen zijn:
De heer J. Hageman, Zoctcrwoudc,
ernstig gewond: de heer J. J. Metz.
Bergweg 226, Rotterdam, ernstig ge»
wond: mevrouw L. Eichstric®, Berlijn,
zeer ernstig gewond; mcj. Van Schaick
Brccstraat 119 Leiden ernstig gewond;
het 4'jarig meisje.Christina Barten, De
Gcncstctstraat 89. Leiden, niet ernstig
gewond: mevr. van Raai teOmmcring
uit Vlaardingcn, niet ernstig gewond;
dc heer A. dc Vries, Sarphaticstraat
99 Amsterdam, niet ernstig gewond;
mcj. Bont, Leiden, niet ernstig gewond;
mevr. SchweigerHarms, 2de Jan
van der Hcyde-nstraat Amsterdam, niet
ernstig gewond.
Onder dc gewonden die ter verplc»
ging zijn opgenomen bevonden zich ook
nog dc leeriing*machinist v. Ettikoven.
dc beer Rubenkamp uit Ocgstgccst cn
de heer G. Zwagers uit Leiden.
Dc toestand van den lecrling*Tnach-j*
nist K. van Ettikoven. wonende Ver»
hocvenstraat 45 te Amersfoort, is zeer
ernstig.
Hij bleef na het ongeluk steeds bij
kennis, maar daar een groot deel van
zijn lichaam is verbrand, wordt zijn
toestand vrijwel hopeloos geacht.
De verwoesting
Het persbureau V. D. meldt ons
over de verwoesting, die werd aangc*
richt, nog het volgende:
Onmiddellijk toen men ér» Leiden en
den Haag dc tijding van het spoorweg»
ongeval vernam heeft men hulptrci-nen
maar dc plaats, waar het ongeval plaats
had, gezonden. Dc verwoesting leverde
een treurig schouwspel. Dc ontspoorde J
wagens lagen dwars over den weg en j
van den postwagen, die leeg was als»
mede van den personenwagen kwam
een gedeelte in dc sloot terecht.
Dr. Sucrmondt, <lie zich in de® trein
bevond, vief in de sloot cn bekwam
ccn hoofdwonde.
Wonder boven wonder bleven de
assietent»maohinist cn de stoker onge*
deerd. Het zelfde geluk viel ook den
hoofdconductcur, die in den bagage»
wage® zat, ten deel.
De posttrein was sn den bagagewagen
geschoven en daardoor werd een ont»
zettende verwoesting aangericht. De
rails waarop de locomotief ontspoorde
werd zoodanig omgebogen dat zij in een
hoek van 90 graden kwam te liggen.
Hulp werd geboden door doctoren en
verpleegsters uit Leiden, die met een
tra-nsportcolomme maar de plaats des
onheils waren gegaan.
iHct opruimingswerk werd verricht
door werklieden van dc Nederlandsche
Spoorwegen, dde lin -twee wagons er
heen waren gezonden en vervolgens
door een detachement artilleriesolda*
ten en verschillende beambten van de
kustwacht.
De vierjarige Christine Basten die
m een derde klasse coupé van den 2en
personenwagen was gezeten was m de
tweede klas coupé geschoven, doch
werd gelukkig slechts licht gewond.
Een geweldige paniek;
oorzaak verzakking
van de rails?
Omwonenden hoorden omstreeks drie
uur een hevigen knal en toen zij in die
richting keken, zagen zij een groote
rookwolk opstijgen, welke later van de
locomotief bleek te zijn.
Er werd gegild cn gekermd. Al da»
delijk bleek dat ccn ernstig spoorweg»
ongeval was gebeurd. Ooggetuigen ver»
zekerden ons, dat onder dc passagiers
ccn paniek ontstond. Velen liepen als
waunzinnigen door elkander. Men ge»
loofde dat het ongeval ontstaan was,
doordat de spoorweg over een lengte
van 100 M. zou zijn verzakt door de
laatst verrichte werkzaamheden.
De machinist van den trein verklaar»
de trillingen te hebben gevoeld en toen
te hebben geremd waarop de locomo»
ticf is ontspoord. Intusschcn zal naar de
oorzaak, zooals het zich begrijpen laat,
door deskundigen een onderzoek wor»
den ingesteld. Het parket uit Den
Haag was des avonds reeds ter plaatse.
Dc spoorbaan is oveT een groot deel
verwoest, en het opruimingswerk zal
vrij gcruimen tijd in beslag nemen. De
matcricclc schade is aanzienlijk.
i
Leiden.
Te Leiden heeft dc tijding van het
spoorwegongeval verslagenheid
teweeg gebracht. Voor het Academie-
Ziekenhuis .aldaar waarheen de gewon»
den waren vervoerd stonden Donderdag
avond honderden personen die inlich
tingen kwamen vragen omtrent moge»
lijk verongelukte bloedverwanten.
De burgemeester van Voorschoten,
waaronder de Vink ressorteert was tij»
dens de hulpverlcening ter plaatse. De
lijken zijn naar Voorschoten overge
bracht. Zooals gemeld zijn de gewon*
den naar Leiden vervoerd. Enkele ge»
kwetsten werden met den Parijschen
trein die om 2.23 uur uit Amsterdam
was vertrokken naar Leiden medegeno»
men.
Aangezien de beide lijnen versperd
waren, werd het verkeer Amsterdam
Den Haag vice versa langs een omweg
geleid.
Nog een lezing van
de ramp.
Een bijzondere correspondent schrijft
ons over de ramp nog het volgende:
Toen we ons op weg begaven naar
dc spoorwegramp die tusschen Leiden
cn Voorschoten had plaats gevonden,
bespeurden wij reeds dadelijk op alle
stations een soort spanning, vooral te
Amsterdam en Haarlem. Reizigers naar
iDcn Haag en Rotterdam werden ver»
Hoe het spoorwegrijtuig er uitzag i
i het echtpaar Lobo den dood vond.
DE OMGEVALLEN LOCOMOTIEF.
Op den vwproad «tukken rail* al* kinderspeelgoed verbogen.
De ontspoorde en in elkaar geschoven wagon*.
