HAARLEM'S DAGBLAD
TUSSCHEN OOST EN WEST.
STADSNIEUWS.
M Hoofdpijn
/fvWf Kiespijn
Poeders A.M. ES
KERK EN SCHOOL
WOENSDAG 10 NOV. 1926 TWEEDE BLAD
De toestand in Mesopotamië.
{Bijzondere correspondentie).
Mesopotamië beleeft nu reeds gedu»
rende verscheidene maanden een periode
van volmaakte rust. Een. zij het zeer
langzame ontw.kkeling. die geenszins
met de wenschen van de voor het ove»
r:ge weinig talrijke vooruitstrevende
stedelijke elementen overeenkomt, is
op velerlei gebied merkbaar. Sedert de
definitieve vaststelling van de Noorde»
lijke grens van het land met Turkije
en sedert de aandacht van militaire cn
politieke groepen van Turkije op Italië
is gericht, is ook de uitwendige vrede
van het jonge Arabische koninkrijk
verzekerd. Dc vriendschap tusschen
Groot-Brittannië cn Ihn Saoed, den
sultan van Ncdjd en Koning van Hed-z*
jas beschermt het Britsche mandaat,
gebied van Mesopotamië ook tegen alle
aanvallen van dc zijde van dezen heer»
scher, die vroeger niet zeldzaam wa«
ren, daar de gemeenschappelijke grens
in de woestijn, die de Bcdoeinenstam»
men van beide zijden meermalen over»
schrijden, meermalen aanleiding tot
wrijving geeft en Ihn Saoed. dc ver»
bitterde vijand van de dynastie van
den vroegcrcn Koning Hoessein van
Hedzjas, den koning van Mesopotamië.
Feissa!, een zoon van Hoessein, per.
soonlijk weinig vriendschappelijk ge»
zind is. Het bezoek van koning Feissal
aan Europa, waarvan hij onlangs is
teruggekeerd, heeft ook veel ter ver.
sterking van dc positie van zijn land
bijgedragen; hij heeft niet alleen tc
Londen, maar ook te Parijs vertoefd en
aldaar als bemiddelaar bij de vredes»
onderhandelingen tusschen Frankrijk
de Syrische opstandelingen ook dc be«
trekkingen tusschen Irak en het na.
hurige Fransohc mandaatgebied van
Syrië verbeterd.
Deze uitwendige pacificatie van het
land is in overeenstemming met de
rust in hot binnenland. In het parlc»
ment staan twee partijen tegenover
elkaar, een, die geprononceerd Engelsch»
gezind is Cn waartoe het tegenwoordige
ministerie behoort en dc oppositie, die
s-reeft naar vermindering van den
Britschen invloed op dc politiek in
Mesopotamië. Vele afgevaardigden van
hot parlement zijn echter nic: door par»
tijdisciplme gebonden, gelijk in het
a gemeen het politieke leven beperkt
h'ijft tot de bladen en dc clubs in dc
hoofdstad <n gedeeltelijk nog ir
Basrah cn Mosoel. De dagbladpers is
In Bagdad sterk vooruit gegaan: dc
meeste bladen zijn van oppositioncelen
aard, hun levensduur is echter dikwijls
kort daar de ftroep ..intcllectucclen".
d e zich voor dc politiek interesseert
rog zeer gering is. Op het gebied van
hot onderwijs tn landbouw zoowel als
op dat van sociale maatregelen zijn
cK-.der leiding van Engdand dc laatste
jaren cenigc vc'rhctcringcn tot stand
gekomen, maar het tempo van dit «1»
lis is buitengewoon langzaam cn
s'echts ccn zeer klein deel van dc be«
grooting wordt aan dit doel dienstbaar
gemaakt.
De invoering var. de katoencultuur
wordt door Engeland ijverig bevorderd,
maar dc tot dusver bereikte rcsulta»
ten zijn geenszins veelbelovend. De
belangrijkste vooruitgang op economisch
gebied is dc geleidelijke emancipatie
van Mcwopotanrc van In die. Mcsopo»
taraic is gedurende den wereldoorlog
voor het grootste <kc! door Indische
troepen veroverd en bet militaire bc«
6tuur. dat na dc verovering werd in»
gesteld, heeft uitsluitend gesteund op
Britsch»Indische en Indische ambtena
ren. Zoo kwam het ook. dat dc spoor»
wegen van Mesopotamië tot dusver on»
1 der Britschdnd'.sch beheer waren, waar.
aan moet worden toegevoegd, dat het
spoorwegbeheer in Br;tsch«Indië niet
bijzonder voortreffelijk is en dat
Mesopotamië tot dusver dc Indische
valuta als officieele staatsvaluta fum»
geerde. De Mesopotamische spoorwegen
zuilen nu onder leiding van vaklieden
uit Engeland gereorganiseerd worden;
binnenkort zal een specificJc»Mcsopot>a«
mische valuta worden ingevoerd, die op
het Britsche pond zal zijn gebaseerd
on waarvan de eenheid, de gouden dinar
de waarde zal hebben van tien Engolsche
shill ngen.
De grootste internationale beteekenis
van Mesopotamië ligt op het gebied
van het verkeer. Dienovereenkomstig
zijn den laatsten tijd ook eenige be»
langrijke automobielwegen aangelegd.
Het autoverkeer tusschen Damascus cn
Bagdad door de Syrische woestijn is
nu geheel geregeld. Dc reis duuft twee
dagen; op dc punten, waar overnacht
moet worden, in de oase van dc Rutba
bronnen en in Palmyra zijn hotels ge.
sticht. De reis van Beiroet naar Bag.
dad kan in de goedkoopcre volksauto's
tegenwoordig reeds voor 7 a 10 pond
worden gemaakt, terwijl dc prijs voor
de meestal door Europeanen gefrequen.
teerde wagens van de Nairnmaatschap.
pij nog dertig pond bedraagt. Naast
dezen weg, die Mesopotamië ongeveer
twee weken dichter bij Europa brengt,
is den laatsten tijd een belangrijke weg
geopend, die van Teheran en Noord»
I'erzic over Mosoel en Aleppo cn Sy
rië leidt. Bovendien is ook dc weg van
Bagdad naar Teheran uitgebreid. Het
motorverkecr langs deze beide wegen
is niet onbelangrijk en Perzië, dat tot
dusver bij gebrek aan spoorlijnen cn
wegen zeer geïsoleerd lag wordt lang.
zamerhand voor het Europccsche ver.
keer geopend. Ook dc uitbreiding van
den Bagdadspoorwcg. die in de omge»
ving van Mosoel een hiaat vertoont,
zal in de eerstvolgende jaren voltooid
worden, zoodat dan tusschen Europa
en Konstantinopcl eeeicrzijds cn Bag.
dad en Basrah anderzijds, gelijk ook
Damascus, Jeruzalem, Ciïro cn Medina
ccn directe spoorwegverbinding zal be.
staan.
Van groot belang voor de toekomst
van Mesopotamië als kruispunt voor
het luchtverkeer naar Indië is nog dc
ontwikkeling van dc vliegroutes. Tot
dusver hestond een vliegroute alleen
tusschen Caïro en Bagdad. In dc naaste
toekomst zal ccn vlicglijn Cairo—Bag»
dadKarachi geopend worden. De
vliegtocht van Cairo over Palestina cn
Trnnsjordanic naar Bagdad zal twee
dagen vorderen, van daar over Basrah
cn Zuid.Perzië naar Karachi 2 1/2 dag.
zoodat Iniic van Caïro uit binnen vijf
dagen bereikbaar znl zijn, terwijl de
zeereis tot dusver elf dagen cn meer
heeft geëisobt. Het luchtverkeer zal
zoowel voor het vervoer van personen
als poststukken bestemd zijn en de
prijs voor het vervoer van een persoon
zal ongeveer 90 pond bedragen voor
het gehcclc traject.
Met de uitbreiding van deze groote
luchtverkccrslijn ccnerzijds van Caïro
naar Europa, anderzijds van Karachi
naar Bombay zal in de geschiedenis
der ontdekking van de wegen naar In»
die. die ongeveer 450 jaar geleden is be»
gonncn een oieuw tijdperk intreden.
Een rustig en vredig Mesopotamië is,
dc voorwaarde voor dc succesvolle ex»
ploitatie van dezen weg.
Nog op ander gebied is Mesopot-amië
voor het internationale verkeer en voor
al voor Engeland van groot belang en
wel op het gebied van de petroleum.
In het gebied van Mesopotamië mon»
den de toevoerbuizen uit van de petro»
leumvelden der Anglo Persian Oil
Company in Zuid»westelijk Perzië, wel»
ke maatschappij voortdurend in bloei
toeneemt en in het aandcelen kapitaal
waarvan ook de Britsche regeering
voor ccn aanzienlijk bedrag deelneemt.
De laatste maanden zijn bij Basrah aan
de Perzische golf nieuwe haveninrioh»
tingen voor het petroleumtransport tot
stand gekomen. Ook in het gebied van
Mosoel liggen belangrijke petroleum»
bronnen, waarvan de exploitatie nog
niet het hoogtepunt heeft bereikt. Zal
zij eenmaal blijken succes te hebben,
dan zal de petroleum van Mosoel ge»
lijk ook die van Zuid'Perzië door bui»
zen naar Haifa in Palestina gebracht
worden, waar in de toekomst een groo»
te haven zal worden aangelegd. Deze
directe leiduig naar de MidJellandsche
Zee zou de olicsihepen, die thans de
Perzische gelf moeten binnenloopen,
den weg aanmerkelijk bekorten.
Aldus is Mesopotamië voorbestemd
zoowel op het gebied van het Britsche
verkeer als op het gebied van de voor
zeevaart, ooilogsdoeleinden en auto»
vcrkeei 'clangrijke olievoorziening voor
Engeland een aar. beteekenis toenemen»
de rol te spelen. Het verstandige en
gereserveerde beleid van Engeland in
Mesopotamië heeft er tot dusver toe
bijgedragen, het land een vreedzame
ontwikkeling te verzekeren.
Na de opening van het parlement
van Irak op 1 November jl. is het
echter tot een conflict gekomen tus»
schrn de meerderheid van de afgevaar»
clgden en de regeering, wier candidaat
voor het presidentschap van de Kamer,
dc tegenwoordige minister van binnen»
landsche zaken Himat Bey Sulaiman
door Rashid Ali»Bey»el»Glaui werd ver.
slagen, die vroeger zelf minister van
binnenlandsche zaken in het huidige
kabinet was, maar wegens een conflict
met den minister van financiën aftrad
Het kabinet vroeg daarna ontslag,
maar men meent tc Bagdad, dat dit
niet aangenomen, doch dc Kamer ont»
bonden zal worden.
VEREENIGING VOOR VAK.
ONDERWIJS IN DE TYPOGRAFIE.
De bovengenoemde Haarlcmsche ver.
eeniging hield Dinsdagavond haar jaar»
vergadering. Het verslag van den seere»
taris constateerde dat het afgeloopen
vcrcenigingsjaar niet onvruchtbaar
is geweest, hetgeen mede te dar.ken is
aan dc uitbreiding die het onderwijs
op dc avondcursussen heeft gekregen
door de aanstelling van een Iccraar in
dc Ncderlandsche taal.
Het aantal lesuren werd door een
nieuwe regeling tevens uitgebreid. Vak.
onderwijs aan 34 leerlingen (13 drukkers
en 21 zetters) werd gegeven door de
he eren Joh. Vissers cn B. J. Lceuwerkc
voor dc drukkers, Jos. G. v. d. Berg en
D. L. Roosckrans voor dc zetters. He:
ledental der vereeniging is gelijk ge.
bleven aan het vorig jaar. Aan den
wcnsch. uitgesproken in dc vorige jaar»
vergadering om ook voor de volwas,
senen iets te doen werd voldaan door de
vorming van ccn commissie ter regeling
an lezingen. De eerste lezing wordt
op Woensdag 1U November gehouden
De vereer.iging heeft hiervoor en voor
•olgende lezingen medewerking gekre.
geo van dc verceniging van Chefs in
dc Grafische Vakken, dc Zetters»Stud;c»
kring en de Drukkcrsstudickring, welke
elk een afgevaardigde in de commissie
hebben.
Het verslag brengt tenslotte hulde
aan de leeraren, die zich wederom bc<
langcloos veel moeite hebben gegeven
om de jeugd in het vak te onderwijzen
en aan den heer Hengevcld. directeur
der Ambachtsschool, in welker lokalen
de cursussen worden gehouden, voor
zijn voortdurende medewerking.
De voorzitter bracht hierna nog af»
zondorlijk hulde aan den Isten sccre:
taria, den heer D. L. Roosckrans, voor
het vele dat hij ook -weer in het afgc.
loopcin jaar voor de vereeniging heeft
gedaan.
De rekening van den penningmeester
die een bevredigend batig saldo aan-
wijst, werd nagezien en accoord bevon»
den.
De beide, aan de beurt van aftredins
zijnde bestuursleden dc heeren D. L
Roosckrans Ie secretaris co H. C. Ver.
kruysen. werden bij acclamatie als zoo*
danig herkozen.
Van het jubileum van Annie van Ee« De jubilaresse in Den Haag te midden
van bloemenstrooiende jeugdige bewonderaarster».
GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN.
Terug tc bekomen bij:
H. dc Wijs, Kloppers in gel 91, lees»
boekje; A. Versteeg. Brouwersstraat 129
breiwerk; Bakker, Maertcn v. Heem:
kerkstraat 15, bankbiljet; .T. Kooi,
Houtmarkt 3, collier; .1. Hamel. Veld
laan 2 Bentveld, étui met schrijfbchoef»
ten; J. Fabel, Ursulastraat 12. kinder,
handschoenen; N. Lacocrt, Zoctestraat
26zw. handschoen; Politiebureau, Smedc»
straat, handschoenen; Staphorst. Mero.
vingenstraat 41, zw.»bruin hondje.
Fauna; Hoogharts, Rozenstraat 51
geel/wit hondje, Fauna; Politiebureau
Smedcstraat dameshandsqhoenen, grij»
ze kinderhandschoenen: P. Overbcek.
Delfstraat 10. motorhandschocn; Bildcr.
beek, Groote Houtstraat 10, zw
poesje. Fauna; H. v. Keulen, Klein
Heiligland 59. moer (patentas); J. Jan:
sm, Gen. Joubertstraat 59, manchet.
Mnoop; H. Jochems, Spoorwegstraat
28 rd., rijwiclonderdeel; A. Folkerts,
Kolkstraat 18 rd damesparaplu; A.
Balkenende. Zuid Polderstraat 32. porte»
monnaie m.i.; P. v. Amersfoort. Cheri-
I bonstraat 22 Schoten, stopper; B
Vollaerts, Spaarndamschcweg 52, tasch»
jc m.i.; J. Prins, Anthonicstraat 12 b;
postzegeltang; B A. Casscc. Zijlstraat
83, tasch m.i. B. Duits Gasbedrijf Pietcr»
straat, vaarboom; Politiebureau Smede»
straat, heeren rijwiel; J. dc Vries, Oranje
straat 42, damesring: C. W. Duincveld
Burgwal 57 rood, rijwiclbclastingmerk.
KOLENDAMP-
VERGIFTIGING.
Een waarschuwing
De heer Van Ledden Hulsebosch, Po»
litiescheikundige te Amsterdam, deelt
ons het navolgende mede:
Nu het winterseizoen weer gekomen
verdient het wellicht aanbeveling,
aan diegenen, welke onbewust
aan gevaren voor een vergiftiging door
kolendamp blootgesteld worden, eeni»
ge nuttige wenken te geven:
Er zijn verschillende kansep waar»
door bedoeld gevaar vergroot wordt,
waaronder ik in de eerste plaats de
schuiven of sleutels noem. waarmede dc
doorlaatruimte der kachelpijp geheel of
gedeeltelijk kan worden afgesloten.
Zulke dingen beschouw ik als verder»
felijk. Wanneer de trek te groot is. kan
mep beter boven in de kachel (of, als
er onderaan de kaohelpijp, achter de
kachel een kleine schuif aanwezig is,
aldaar!) even eene opening aanbrengen.
ts de schoorsteen voldoende blijft
trekken, om langs dezen weg mogelijk
optredende schadelijke gassen mede
weg te voeren.
De schoorsteen behoort warm tc blij»
ven tijdens het stoken- Wanneer ik aan
de woonschuit denk, die in Maart van
het vorig jaar zes slachtoffers tegelijk
maakte met een kolendampatmosfcer,
dan schrijf ik de daar opgetreden ramp
uitsluitend toe aan de omstandigheid,
dat achter de kachel de pijp direct
door den buitenwand Liep en vandaar
kaarsrecht omhoog reikte. Als gevolg
daarvan bleef het buiten de woning uit.
stekende stuk schoorsteen steeds koud
en trok zoo goed als niet. Indien men
achter de kachel de afvoerpijp direct
omhoog geleid ©n bovenaan door den
wand naar buiten had gevoerd, dan
zoude het binnenshuis gelegen stuk pijp
voortdurend warm gebleven zijn cn ge
trokken hebben. Men houde hiermede
steeds rekening bij het plaatsen van
kachelpijpen in woonschepen, keten en
dergelijke ruimten, waar men maar
te vaak dc afvoerpijp, zoodra die van
de stookinrichting komt. door een gat
naar buiten leidt, inplaats van eerst een
stijgend deel binnenshuis te leggen en
ze daarna pas naar de buitenlucht te
voeren.
De kans tot vorming van kolendamp
is het grootst, wanneer een, massa kou.
de frissche kolen op het vuur gestort
wordt. Dan wordt de kolen damn het
gemakkelijkst gevormd. Steekt men dit
hoogst vergiftige gas boven deze kolen
aan, dan ziet men het met de bekende
blauwe vlammetjes verbranden, waarbij
het onschadelijk gc-maakt wordt. Maar-
men blijft niet a.ltijd wachten tot het
oogenblik waarop genoeg kolendamp
gevormd werd en... iwen steekt het in
den regel niet aan. Juist daarom dient
ervoor gezorgd te worden.( dat de trek
in den schoorsteen op dat oogenblik
voldoende zij, om de ontwikkelde ver»
giftige gassen alle af te voeren. Zit on>
gelukkigerwijs dan de schoorsteen ver
stopt, of is hij zóó koud, dat elke trek
achterwege blijft, zoo stroomt het ver»
giftige ^sluipgas de kamer binnen. Ik
spreek hier juist van sluipgift, omdat
men vooral in den slaap er hoege»
naamd niets van bespeurt cn dan onge»
merkt den eeuwigen slaap ingaat.
Met het bovenstaande houden dc
menschen geenerlei rekening. Hoevelcn
zijn er niet. die des nachts in woon» of
slaapvertrek een vulkachel laten door»
branden. En de meesten hebben de on»
zalige gewoonte, kort voor het naar
bed gaan, nog even naar de kachel tc
kijken, deze bij te vullen, op „nacht»
dienst" tc stelleji om dan naar kooi tc
trekken. Moge dat onder den invloed
dezer waarschuwingen veranderen!
Wanneer de kachel geheel bijgevuld
wordt, ontwikkelt zich, zooals ik
vertelde gemakkelijk een stroom ko»
lendamp. Zorg er dus voor, dat juist na
het bijvullen, dc kachel een oogenblik
op „fulbspced" gezet wordt, ora <Lc
nieuw toegevoegde kolen vlug warm tc
hebben cn dc zich ontwikkelde giftgas»
sen vlug tc kunnen wegtrekken. Zet
daarna dc kachel op j.nachtdienst"
Mien stelle het verzorgen der kachel,
speciaal het bijvullen, toch niet uit tot
het laatste moment, waarop men naar
hed gaat. maar zorge een half uurtje
eerder daarvoor. Dan is een groot ge»
vaar weggenomen, waaraan velen zich
thans nog onbewust dagelijks blootstel»
lcn. Het spreekt vanzelf dat tot de
maatregelen, die een goede circulatie
bevorderen moet óók het schoonhou»
den van het rooster behoort.
Tenslotte deze wenk: waar een ijzc»
ren afvoerpijp aanwezig is. overtuigc
men zich periodiek van de deugdelijk*
hcid der wanden. Een kachelpijp waar»
in gaten geroest waren en die daardoor»
heen véél gemakkelijker lucht kon mee»
zuigen dan via rooster, vuur» en kolen»
lagen zoodat dc zich ontwikkelende ko
lendamp vrijelijk in het vertrek stroom»
de, bracht ook in cén geval uit mijn
nractijk den dood over twee mcnschcn.
En juist bij woonschepen en keten is
de kans voor het spoedig doorroesten
der kachelpijpen dubbel groot: dc vele
waterdampen die de rookproducten met
voeren, co_ndcnsceren zich in het koude
stuk ijzeren pijp en vloeien als water
omlaag. Geen wonder dat het zich dan
vormende roctwater een snel verteren»
dc werking op het ijzer uitoefent... cn
juist onder aan dc piip, waar een gat
zoo gemakkelijk leiden kan tot een doen
verdwijnen van eiken „trek"'door dc
kachel heen!
FAILLISSEMENTEN.
Op 9 November werden door dc
Haarlcmsche rechtbank uitgesproken
de volgende faillissementen:
1. D. Ribbcling. schoenwinkelicr. wo»
nendc tc Zaandam. Hoogendijk 8.
Curator Mr. C. van Sprang, aldaar.
2. De firma P. G. M. Ottolini cn G.
Koopman, aannccmster en koon»
vrouwe, gevestigd en kantoorhoudende
tc Heemstede, Franklinstraat 65 en ha»
rc leden Ottolini en Koopman voor*
noemd. Curator Mr. R. C. Bakhuizen
van den Brink, alhier.
3. P. Wittcman van beroep automo»
hiclhandclaar wonende te Schoten,
Rijksstraatweg 56. Curator Mr. Mcj.
M. H. dc Holl. alhier.
i Geëindigd zijn de faillissementen
door het verbindend worden der uit*
declingslijst van:
1. de N.V. Visschcrij»Maatschappij
Zaanstroom VII te IJmuidcn. Curator
Mr. A. W. Hellema, aldaar.
2. P. Rademadher (alias B. Wijnkamp)
tc Wijk aan Zee. Curator Mr. J. C. Y.
Nieuwenhuis, alhier.
3. Th. J. ter Wolbeek tc Zandvoort,
Curator Mr. T. A. M. A. van Löben
Seis, alhier.
4. C. Broek, te IJmuidcn. Curator Mr.
J. C. Y. Nieuwenhuis, alhier.
5. A. Botterman, te Zaandam. Cura*
tor Mr. W. G. J. Vecnhoven, alhier.
6. H. Koehler, alhier. Curator Mr. J.
A. P. C. ten Bokkel, alhier.
7. P. J. Stomps, tc Haarlem, Raaks.
Curator Mr. A. A. Huizenga, alhier.
8. De N.V. Visscherij Maatschappij
Zaanland te IJmuidcn; Curator Mr.
A. W. Hellemn. aldaar.
9. de N.V. Bouw» en Handelmaat*
schappij Clio te Overvcen. Curator Mr.
Jhr. L. U. Rengcrs Hora Siccama al»
hier.
10. P. J- van den Berg, alhier, Cura»
tor Mr. A. A. Huizenga, alhier.
11. C. Prins, te Zaandam. Curator
Mr. C. van Sprang, aldaar.
12. A. de Ridder te Lisse. Curatoi
Mr. J. H. J. Simons alhier.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cent» per regeL
MUZIEK
TWEEDE CONCERT DER BACH-
VEREENIGING
Begon di ten a al ook eene met een pro
gramma-wijziging: Sehumann'e Manfred
Ouverture werd als openingsnummer ver
vangen door Mendelssobm's Hebriden.
Eigenlijk geen ruil om te betreuren. Bij a!
lie: mooie dat de Mamfred-Ouverture be
vat i's ze toch wat zwaar op de hand en
bovendien is Schumann's orkestratie niet
bij die vaai Mendelssohn te vergelijken
Mendelssohm ie evenals Schumann, ma een
periode van overdreven ophemelarij een
tijdlang onbehoorlijk verguisd; het
vooral in den bloeitijd va/n het Wagme-
rianisme, datt wijl de groote iLeider te-
gen Mendelssohn vam leer getrokken wal-,
al zijn aanhangers, getrouw als fascisten
aan hum hoofd, zich verdienstelijk meen
den te moeten maken door eveneens hum
-icantje te werpen. Wagner's voorgaan doet
in dit geval des te ongemotiveerder en
belachelijker aan, wanmeer men de Hebr
den-Ouverture en het openingsstuk van het
derde .bedrijf der „Walkure", de z.g. „Wal
kürenrit" maast elkaar legt: het bewij's
wordt er door geleverd dat de Bayreuther
meester zich niet ontzag om bij degenen,
die hij Am 't openbaar trapte, leentjebuur
e (gaan spelen. Maar 'de Tijd is een goed
doelwachter: het werkelijk groote en goede
is niet alleen t«gen trappem bestand, maar
wordt door hem prompt geretourneerd. Em
zoo zagen we mu, nadat de opper-Wagme-
riaan Mr. Henri Viotta het Residentieor
kest tot vervelens toe Wagner had laten spe
len en een eymphonie of "ouverture van
Mendelssohm alleen op een comcert^pro-
gramana had geplaatst, wanneer de tijd tot
repeteeren voor ander» werken .im bel
genomen was, dat onder Dr. van Anrooy
Mendelssohm zijn rentrée joyeuse deed met
een ifijrn gestyleerde uitvoering van het
stuk romantische natuurschildering
klassieken vorm. dat we ln de Hebriden
ouverture kennen. Een herhaalde damk-
uiting van de zijde der hoorders beweets
hun waardeering voor dit openingsstuk.
Ook Tchaikowsky's een-te pianoconcert
im hes kl. t. Pp. 23 is van Mendelssohm-im-
vloeden miet vrij. Men proeft ze b.v, dm het
slot van het eerste hoofddeel, in de piano
figuren die de aamg themas van eerste en
laatste hoofddeel omlijsten, in de staccato
piano accoorden tegen de hoofdmelodie
vam het Andante,
Van dat alles vindt men in Mendel
sohn's Ibeide 'klavierconcerten de prototy
pen. Doch da<t neemt miet weg dat het
werk van den Rus veel heeft wat dezen
eigen -s. Als alle grootere werken vam de
ren componist, ie het eerste concert een
mengsel van moois en leelijks, (nobels
'iaal|:. De bombast puilt hier en daar
en des auteurs voorliefde voor lange
orgelpunten met eindelooze sequemsen kan
men op meer dam een plaats bewonderen.
Maar daartegenover staat dat het werk
zeer effec'-vol en brillant geschreven is,
aan «en epeler met een behoorlijke dosis
octaven- en passage-techniek, kracht en
uithoudingsvermogen steeds een dankbare
opgave biedt. Zulk een epeler is Arthur
Rubinstein, een pianist van groots li-
chnamekracht en enorme technische ont
wikkeling. Zijn toom 'is helder, soms hard,
fel. zijn rhy'hmïek echerp belijnd, al wat
hij speelt duidelijk, al lieerscht wel
zekere ruwheid. Zijn matuur en techniek
maken 3iem voor de vertolking van Tchai-
kow-ky's concert zeer geschikt, maar de
Gaveauvleugel deed door zijn -blikken, har
den toon de zangerige gedeelten miet fot
liun recht komen. Een poëtische matuu»
schijnt Arthur Rubinstein mij miet
zi.m techniék en kracht zijn buitengewoon
Levendig herinner ik me nog de gTandiooze
weergave van d:t concert door wijlen Te
resa C&rreno, die aam kracht en techniek
ook een temperament en gevoel koot poë
zie paarde, waardoor haar voordracht ah
me: koninklijken glans omgeven werd. Dat
bereikte Arthur Rubinstein gisteren nic.:,
ruaar 't was «och wel zeer enorm.
..Ein He'.denleben" van Richard Stram
vulde het programma na de pauze. Ove*'
deze moderne „Eroioa", over Straues' zei:'
verheerlijking, over zijm geweldige or
keotrale middelen, over do gecompliceerd
heirl zijner schrijfwijze, over ailee ,wat mei>
hoort (zeer veel!) en niet hoort ;(ook zeer
veel!) over zijm realisme ie al zooveel ge
schreven, dat ik slechts in herhalingep I
zou kunnen vervallen. We mogen daaren
tegen met blijdschap constateeren dat we
in ons land twee orkesten hebben die het
zeer zware werk kunnen bezetten en ui:
voeren. iITet opus w,ie aan Mengelberg en
het Concertgebouworkest opgedragen.
Doch ook Van Anrooy gaf er een indruk i
wekkende auditie van, waarin wel de i
strijkers het vaak tegen de geweldige bin
zersmassa moesten afleggen. Zelfs de bui
tengewone getalsterkte vnn dn strijkers ?r 1
he: Amsterdamsche orkest -kan het mie: j
overal bolwerken; hun mocitevol gedoe is 1
in sommige gedeelten wel zicht- doch nie: j
hoorbaar. En de vioolsolo, door dön cck.
eert meester S.am Swaap zeer verdien stel i;\
cespeeld, kon mij de vertolking van iLou -
Z mmerman niet geheel doen vergeter.
Daarentegen waren de solotrekjes der hou
blazers/ in bet Residentieorkest als ma-
gewoonte superieur. Do bijzonder mooi.
hobo-solo had reeds in het Am-damt» van
Tchaikowukv de aandacht getrokken.
Het concert was dus vam begin .tot einde
belangrijk en aam den dirigent Vam An
rooy komt een speciaal woord van
huldo toe.
KAREL DE JONG.
en allerlei Zenuwpijnen verdrijft men met
en m doosjes van 6stuks45ct Bij de goede
drogisten. Op elke poeder staat A Jl Let hierqpj
HAARL. KRACHTSPORT#
VEREENIGING „HAARLEM".
Bovengenoemde vereeniging geeft Za»
terdagavond 13 November een groote
demonstratie in worstelen en gewicht»
heffen in dc groote zaal van het ge#
bouw „Bloemhof".
De volgende worstelaars hebben
hun medewerking toegezegd: J. Sint,
Haarlem, kampioen van Nederland
1926, tegen D. Korver, Zaandam, kam»
pioen Noord*IIoUand 1926, J. de Rui*
ter, le prijs winner Nat. wedstrijden
Haarlem 1926; N. Harting, le prijs#
winner Nat. wdestrijden Beverwijk
1926; P. Kruier, le prijswinuer Nat.
wedstrijden Haarlem 1926; Barmentloo.
Van de gewichtheffers hebben hun
medewerking toegezegd: A. J. Scheffer,
kampioen van Nederland 1926; H. M.
dc Wolf, Wereldrecordhouder; W-
Tholcn, le prijswinner Nat. wedstrlj*
den Haarlem 1926; H. van Bruggen en
J. v. d. Burg.
VERKEERSONGEVALLEN
Te Santpoort
Doordat een fietsend-e jongedame
iinks aanhield, kwam een van. den
tegenoverges:e 1 den kant komende dame
mej. P., met haar in botsing. Laatstgc»
noemde kwam zoo ongelukkig terecht,
dat ze ccn been ernstig kneusde td
per auto huiswaarts moest worden gc»
bracht.
Een met grint beladen kar van den
heer C. S. van Santpoort, werd te
Driehuis aangereden, door een IJmuideT#
vischauto, waardoor het onderstel van
den zwaarbeladen wagen werd af-gerc»
den. Dc auto kwam er vrij goed af.
De politie onderzoekt -de zaak.
VERANDERING. VAN ONDERWIJS
Men schrijft ons
In de Schoojbiaden van L, 8 en 15
Febr. 1923 verdedigde de heer Feber#
wee een verandering van ons lager on#
derwijs. Volgens hem werden dc vak*
ken van onderwijs verdeeld in twee
groepen, die sub. a f (gewone vakken)
en g. k. (docvakken). De laatste komen
in dc hoogste leerjaren in handen van
vakonderwijzers.
Ieder onderwijzer heeft twee groe»
icn yan leerlingen voor zijn Tekening,
die beurtelings van 912 en van 24
onder zijn leiding komen.
Voor dc laagste twee leerjaren wordt
hierdoor het voordeel verkregen, dat cr
'n vermindering van 't eigenlijke school*
sche onderwijs bereikt wordt, terwijl
de vrij komende tijd besteed wordt aan
spel, zooveel mogelijk in de buiten»
lucht.
Het hoofdbestuur van het Ned. On#
derwijzers Genootschap, stelde de plan»
nen van den heer Feberwee in handen
van een commissie. Deze commissie
kwam o.m. tot de concTusie. Het
N.O.G. moet aandringen op een proef
neming op eenigszins uitgebreide
schaal in dc tuindorpen om de groote
steden.
Deze conclusie werd op de 84ste al*
gemeene vergadering van het N. O. G.
aangenomen. Thans brengt het hoofd»
bestuur de kwestie nogmaals onder de
aandacht der afdeelingen en wijst er op,
dat elke afdceling voor zich kan c-n
moet beoordeelen de uitvoering der
plannen.
DE LAGER ONDERWIJSWET.
Door het hoofdbestuur van het Ned.
Onderwijzers Genootschap is een
krachtig adres aan de Koningin gericht,
waarin gevraagd wordt te willen over*
wegen, dat door wetswijziging verkrc»
gen worde, dat dc toestand van de
L. 0*wet 1920, wat het aantal leerlin*
oen betreft waarvoor vergoeding wordt
gegeven, zoo spoedig mogelijk worde
hersteld en dat tegelijkertijd het insti*
tuut assistenten uit de wet geschrapt
worde.
Heden wordt het huwelijk van den
Belgischen kroonprins en Prinses Astrid
van Zweden in de St. Goedele te Brussel
kerkelijk ingezegend. Onze foto toont
het paar in hartelijke begroeting by de
aankomst van de prinses op Belgisch
gebied.
