HAARLEM'S DAGBLAD
BEURSKRONIEK
FLITSEN
VRIJDAG 19 NOV. 1926
DERDE BLAD
De drang naar internationale coöperatie. Nog
eens: het manifest voor vrijen handel. Naar een
Europeesch economisch concern. De Beurs.
Amsterdam, 18 Nov.
Het is een "ypiech na»oorlogsch ver»
schijnsel, het streven naar internatio»
nale samenwerking op allerlei gebied.
Men is gaan beseffen, dat, willen de
bloei en de welvaart terugkeeren, sa»
menwerking noodzakelijk is. Vóór den
oorlog is de behoefte aan samenwer»
king nooit zoo sterk tot uiting geko*
men, om de eenvoudige reden, dat de
wereldhandelsmachinerie goed gesmeerd
was cn goede functionnecrde. Wanneer
er al iets bijzonders gebeurde, dan ont*
wikkelde dat zich geleidelijk, in over*
eenstemming met de behoeften van het
oogcnblik. Maar ten gevolge van den
oorlog en de daaruit voortgekomen tal*
looze moeilijkheden, is het heclc pro»
blcem van productie en uitwisseling
der goederen buitengewoon ingewik»
kcld cn moeilijk geworden. Daar nu
blijkt dat de individucclc pogingen der
verschillende landen dc oplossing van
het vraagstuk niet kunnen bereiken, is
men wel aangewezen op samenwerking.
Een ander gevolg van den oorlog was
de enorme intensificatie van dc indus»
trieele ontwikkeling in vele landen,
welke gepaard ging met een krachtige
protectie. Het ligt dus voor dc hand.
dat pogingen om te komen tot ophef*
fing .van de verschillende douanc»bar«
ricres cn tot een rationcele. onbelem*
merde uitwisseling der goederen, ^c«
paard moeten gaan met industricelc
coöperatie. In dit opzicht hebben wc
den laatstcn tijd talrijke bemoedigende
symptomen kunnen waarnemen. Het
onlangs besproken manifest van ban*
kiers cn industricelen tot bevordering
van den vrijhandel was eveneens een
helpende beweging in dc goede rich*
ting. Er is hier cn daar nogal critiek
uitgeoefend op dit manifest. Een alge*
meen bezwaar was o.a., dat dc onder*
teckenaars hoewel tot de grootste
kopstukken in dc financicclc wereld
mcerendecls bankiers waren en dat hun
inzichten dus niet parallel konden loo*
pen met die van den handel in het al*
gemeen. Maar men vergat, dat het toch
eigenlijk voor de hand ligt, dat de bc>
langen van dc bankiers cn van den han>
del per saldo wel parallel loopen. De
bankier kan niet welvarend zijn. als
zijn klanten niet welvarend zijn. Geen
van beide categorieën gaat het goed,
als dc handel ssn malaise lijdt. Natuur»
lijk kwamen ook de protectionisten van
professie in het geweer.
Een zuiver pleidooi voor dc politieke
doctrine van den vrijhandel noemden
zij het. Maar hierop gaf dr. Schacht,
president van dc Duitsche Rijksbank
ten toepasselijk antwoord, toen hij ver*
klaarde, dat het manifest geen pleidooi
was voor „vrijhandel", doch voor de
vrijheid van den handel. Van Franschc
zijde zag men er een verkapte bedreL
ging van het verdrag van Versailles in
Ook dit is onjuist tc achten. Want het
manifest protesteert niet tegen dc vcr>
brokkeling van grootc politieke ecn>
heden (zooals bij voornoemd verdrag
plaats vond) maar wel tegen dc han»
dclspolitiek der ontstane kleine ccnhc<
den. Dan werd nog gezegd, dat het plci*
dooi vaag was cn geen concrete voor*
stellen tc doen. Dit zou onmogelijk ge*
wccst zijn. Zij hebben op dc gevaren
gewezen, welke de huidige stand van
zaken oplevert cn hebben in grootc
trekken de wcnschclijkhcid naar voren
gebracht van dc vorming van een Euro.
pecsch Economisch Concert. Dat dit
noodig is. is overduidelijk. Maar nog
/i:n tcn'.gc staten niet bereid daaraan
mede te werken. Welaan. misschien
moeten de economische omstandighc*
den nog moci'ijkcr worden, moet dc
druk nog zwaarder worden. voordat
ook die staten dc noodzakelijkheid voor
dit Europeesch Concert zullen inzien.
Maar dan zullen zc tenslotte inzien, dat
de ondcrtcckcnaars san het manifest
gelijk hadden met hun waarschuwing.
Dc cmissiemarkt herneemt dc bc*
langrijke activiteit, die wc den laatsten
tijd gewend waren. Dc Bataafscbe Hy»
pothcekbank stelt dc inschrijving open
op 100 aandeden a 1000 met 10
storting. Dc Wcstlandschc Hypotheek*
bank stelt uitgifte van 500.000 aandcc*
len voor. Een tranche van dc Marok*
kaanschc spoorwcglecning ad 10000000
7 obl. tegen 94 1 2 (dc andere
helft werd in Zwitserland uitgegeven
cn sterk overleckcnd) werd h'cr ge*
plaatst. Dan werd hier ondergebracht
3 millioen dollar (van ccn totaal van
15 millioen dollar) 6 1 .'2 30»jarige lc
hyp. goudobligatics van de Ges. für
Elektr. Hoch* Untergrundbahncn.
De uitgegeven 500.000 aandeden Mo*
luksche Handelsvennootschap werden
nagenoeg alle door aandeelhouders ge»
nomen. Aangekondigd werden nog een
5 leening Denemarken groot
16.100.000 5 gen. 98 alsmede
een emissie van 1600.000 7 obl.
Peters Union A. G. tegen 93 Dc
5 1/2 lecning Den Haag 1919 wordt
geconverteerd in een 4 1/2 lecning.
Opgericht werden nog dc Zecuwsch*
Vlaamsche Waterleiding Mij. met
5.400.000- kapitaal waarvan f 3.814.000
geplaatst en de Kampar Sumatra Goud
Expl. Mij. met 2.100.000 geheel ge*
plaatst.
Dc verschillende gebeurtenissen wa
ren nu niet bepaald geschikt om ccn
prettige willige stemming ter beurze in
het leven te roepen. In de eerste plaats
waren daar de onlusten in Indic. Hoe*
wel niemand 2ich natuurlijk werkelijk
ongerust maakte, bracht het toch een
onaangenaam element in de markt.
Men nam en gereserveerde houding ten
opzichte, van cultures -aan. hetgeen een
daling meebracht. Indische ieeningen
waren aangeboden. Inn overeenstem*
ming met deze tendenz waren Indi»
schc bankwaarden ook lager, zij het
dan ook slechts enkele punten. Dan was
cr het bericht betreffende het op han*
den zijnde einde der mijnwerkerssta»
king in Engeland hetgeen het einde hc*
toekende van vele extra winsten der
scheepvaartmaatschappijen en alle an»
dere betrokken takken van bedrijf.
De afschrijving der aandeden Bank
voor Indic tot 10 is goedgekeurd.
Verder was er nog een nieuwigheid.
Dc waardebcrekcning van den Bclgi»
schen franc geschiedde van Maandag
af tegen 7 cent, tegen vroeger 50 cent.
zoodat alle koersen op een evenredig
hoogcr peil kwamen.
Industricelc waarden legden een prijs*
houdende tot vaste tendenz aan den
dag. De belangstelling ging meestal uit
naar kunstzijdewaarden, hoewel die de
laatste dagen flauwer lagen. Mackubee
per saldo ccn 6»tal punten lager op
94 1.2, Ncd. Kunstzijde vrijwel onver*
inderd. Jurgcns op hetzelfde niveau.
Olies moesten veel van de belang*
stelling inboetten. Koninklijke iets luier
op 371 5/8.
Rubbers kwamen per saldo mccren*
deels ca. 10 punten lager af. dan vorige
weck. Er ging hier aanvankelijk weinig
om. De affaire was kalm. bij dalende
notecringcn. Dc rubbermarkt bood wei*
nig stimulans. Later in de weck verbe*
terde de stemming ccnigszins op bc»
richten uit Londen.
Scheepvaarten meestal ecnigc punten
lager op de naderende opheffing van
de mijnwerkersstaking aan dc andere
zijde van het Kanaal. Dit lokte nogal
aanbod uit.
Suikers kwamen mcerendecls iets la»
gcr af, in verband met dc voormelde
gereserveerde tendenz. Later kon dc
markt verbeteren, op gunstige berichten
van dc Visp (die o.m. verdere bicdin*
gen voor superieur tegen 18 wei*
gerde).
In Tabakken ging Je laatste dagen
vrij veel om. waarbij nogal eens een
veer gelaten moest worden. Ook zij
deelden in dc min*gunstige stemming
ten aanzien van cultuurwaarden. Arcnds
burg wist zich goed te handhaven cn
kwam onveranderd op 594 af. Dcli Ba»
tavia en Dcli Mij. een zestal punten la*
ger op resp. 440 cn 423 1/4. Senembah
leed gevoeliger koersverlies cn sloot op
398 (vor. week 413).
BEURSMAN.
BINNENLAND
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN
a 60 Cents per regel.
Voor Allen die Sukkelen
met Verstopping of moeilijken, tragen en
onregelmatigen Stoelgang zijn
Mijnhardt's Laxeertabletten
onmisbaar. Werken vlug zonder kramp of
pijn.Bij Apothekers en Drogisten. Doos60ct
VENLO VERLATEN.
DOOR DUIZEND PERSONEN.
In verband met de administratieve
overneming der Duitsche spoorwegen
door de Nedcrlandsche Spoorwegen is
het te Vcnlo gevestigde Duitsche gcr*
soneel geleidelijk naar Duitschland
teruggekeerd. Tengevolge van dezer,
maatregel hebben honderdzestig gezin*
nen, die eeniee tientallen van jaren daar
woonden, tc zamen tellende circA 1000
personen, Vcnlo verlaten. Dinsdag ver*
trokken, naar ..Dc Maasbode" meldt,
de laatste vijf gezinnen. Het grootste
gedeelte van dat personeel is te Kal*
denkirchen ondergebracht, waar tc zij.
nen behoeve woningen worden ge»
bouwd.
VEE-TENTOON
STELLING.
Een veeteelt-congres.
Naar de Telegraaf verneemt, is doo:
de grootc stamboek*-organisaties (Ned
Rundvee Stamboek. Nat. Ver. tot ,Be=
vordering der Paardenfokkerij. Stam
boek voor het Ncd. Trekpaard B. T.).
benevens door dc voornaamste scha»
pen» en varkensfokkers*vereenigingen
in beginsel besloten, in 1928 hej jaar
van de Olympiade, wederom een grootc
veetentoonstelling in Den Haag te or*
ganiseeren. op dc wijze als de wereld»
beroemde tentoonstelling op het Malie»
veld in 1923.
Tevens wordt dc mogelijkheid over»
wogen, om alsdan eveneens weer een
groot internationaal veeteelt»congres in
de residentie bijeen te roepen.
OVER PUBLICATIES.
Tc Utrecht doet zich een eigenaar»
dige kwestie voor. Er zijn namelijk pu*
blicaties gedaan omtrent den inhoud
van een vertrouwelijk rapport van dc
Commissie van Onderzoek naar de
personeelsverhouding bij dc Bouw» en
Wo-ningdicnst, welke publicatie „voor
de in het rapport besproken personen
zeer onaangename gevolgen kan heb*
ben."
De burgemeester doet alle mogelijke
moeite om fc weten te komen, hoe het
mogelijk is geweest, dat dc verschillen»
de feiten gepubliceerd konden worden.
Een der leden van den raad. de heer
Jcllcs erkende het rapport ter inzage
tc hebben gegeven, liet bleek echter,
dat dc mcdcdcclingen die gepubliceerd
waren, door een ander werden ver»
strekt..
De burgemeester heeft een en ander
schriftelijk ter kennis van de leden van
denraad gebracht cn als zijn meening
te kennen gegcvcr. dat het ontoelaat*
baar is dat het tweede raadslid zich
niet aanmeldt.
De brief van den burgemeester heef:
echter een negatieve uitkomst gehad.
RH EU M ATI EK BESTRIJD ING
De Telegraaf had dezer dagen een or
derhoud met Dr. J. vain Bremen, die een
en ander vertelde over (je actie tot etelsel
■matige bestrijding van de Theuiaiatiek.
Het pla-n de campagne van de-vereeni
ging is drieledig. Ten eerste wordt er con
tact onderhouden tnet de medici, velban
den aan ziekenhuizen, om hierdoor gegc
vens te verzamelen en omgekeerd bij deze
medici belangstelling te wekken voor de
studie van rheuma.
In de tweede plaats worden economische
gegevens .verzameld en tot dat doel voe
ling gehouden met de gezondheidscommis
sies. Het staat reeds vast, dat het rheuma-
tiekbestrijdmgsvraag'tuk op de agenda
van het volgend Gczondbeidscongres ge
plaatst wordt, waar het een ernstig punt
van bespreking 7.al uitmaken.
In de derde plaats wot dl er met alle me
dici contact gezocht, ten einde bij allen
belangstelling te kweeken voor het ac
tueele vraagstuk. Verschillende leden van
de Maatschappij voor Geneeskunde hebben
zioh roede bereid verklaard, om als pro
pagandist op te treden. Voorts wordt dich
te aansluiting onderhouden me; de bui-
tenlandsehe geestverwante comitA's.
Het vraagstuk zal ongeveer op hetzelfde
tijdstip als hier te lande door het Gezond
heidecongres, in het buitenland behan
deld worden door de ,,Royal society for
medecin" in Landen, op «enige voor
dracht-avonden in de bekeoae kliniek van
prof. Wenckebach te Weenen, waar prof.
Ernst Freund de warmde propagandist is,
en in de medische faculteit van de Sor
bonne, door prof. Cannot. Behalve in
Duitschland en Bkandinavië, vindt het ook
groote belangstelling in Japan en in
Noord- en iZuid-Amerika. Zoodat men
spreken kau van een wereldvraagstuk.
Dr. van Bremen deelde nog mede dat de
rheumatiek tot heden steeds werd onder
schat, niet alleen door do patiënten maar
ook door de doktoren.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 749
MANNELIJKE HULP
Vader komt" dc keuken
binnen om tc informee»
ren waarom het eten
zoo laat' is
I gaat midden in de keu*
ken staan, zoodat moe*
der voortdurend om
hem heen moet dansen
en vraagt of hij kan
helpen
ontvangt het verzoek
om de blik»opener op te
zoeken en begint een
lade leeg t!e halen
informeert aan de deur
bij Jan cn Micntje of
ze weten waar dc blik**
opener is. tot Moeder
zegt dat zij 'm al ge*
vonden heeft
gaat op de aanrecht
zitten en begint een
gesprek over dc vraag
hoe het komt dat de
gasrekening tegenwoor»
dig zoo hoog is
I krijgt geen antwoord cn
ligt een deksel op om te
onderzoeken wat cr
I vandaag tc eten is
veroorzaakt qcnige stag»
natie, wanneer hij ont»
dekt dat deksels de on»
aangename gewoonte
hebben, ook heet te
worden
wordt de keuken uifge*
werkt met de mededee*
ling dat hij niet meer
binnenkomen moet, als
hij vandaag nog iets te
eten wil hebben.
(Nadruk verboden.)
DE COMMUNISTISCHE ACTIE OP JAVA.
Nu ook op Midden-Java.
ARRESTATIES EN GEVECHTEN.
Keerde de rust in West»Java volgens
dc laatste berichten weer. thans doet de
communistische actie zich in Midden»
Java gevoelen. Dc communisten tracht»
ten het personeel van dc suikerfabrieken
op tc ruien, maar men was op alles voor»
bereid, en, zooals we reeds meldden,
werd aan de staf van het personeel toe»
gestaan zich tc wapenen.
Krachtig ingrijpen gevraagd.
In den Volksraad hccti' mr. Van Hels*
dingen (C. E. P.) inlossing gevraagd van
dc belofte van*jhr. De Graeff. dat elke
aanranding van het gezag krachtig te*
gengegaan zal worden, liet is, zcide
spreker, nu bloedige ernst geworden cn
dc gchcele bevolking vraagt om krachtig
ingrijpen. Communistische ambtenaren
moeten op st'aanden voet ontjagen wor»
den. In Indic komende communistische
elementen dienen geweerd cn commu»
nistische lectuur uit Holland zou ver*
boden moeten worden. Over 't algemeen
dienen alle ongcwcnschtc personen ver*
bannen te worden. Dc onlusten, aldus
ging spr. voort, zijn een slag in het ge*
zicht van den landvoogd, wiens wclwil»
lende woorden evenwel ten onrechte als
zwakheid zijn uitgelegd. Jlir. dc Graeff
geve, aldus mr. Van Helsdingen, het
ecnige passende antwoord met uitzon»
dering van den oproep aan Europeanen
tot het samenstellen van burgerwaeh»
ten. Dit zou tactloos zijn cn het rassen*
onderscheid noodcloos verscherpen.
Dc heer Stokvis (1. S. D. P.) betreur»
dc dat de heer Van Helsdingen nu reeds
traclu' ccn debat over de onlusten uit
tc lokken. Hij adviseerde tot afwach»
ting cn het overleggen van nadere gegc*
vens.
De heer Engelenberg (P. E. B.) be*
treurde, dat dc heer Van Helsdingen nu
reeds tracht ccn debat over de onlusten
uit tc lokken. Hij adviseerde lot afwach*
ting en het overleggen van nadere gege*
vens.
De heer Engelenberg (P E B.) verwees
naar hetgeen in Britsch»lndië gebeurd is.
Hij drong aan op afdoende afweer, des»
noods door het maken van nood»veror»
deningen.
Van Midden»Java.
In MiddcnJava zijn thans totaal drie
honderd personen in arrest. Bij ccn aan»
val in het Bojolalische zijn drie commu*
nistcn gedood cn twintig gewond. Bij
ccn overval van 500 man in het Jocja»
sche is ccn man gedood cn werden er
twee gewond.
„De Locomotief" meldt dat de bcwa»
pening van de suikerfabrieken alge»
meen is.
Een onderzoek.
Drie rechterlijke ambtenaren zijn aan»
gewezen als speciaal belast met het on»
derzock naar de communisi'en»rellctjes,
n.l. Mr. A. J. H. L. Adam. voor Bantam,
Mr. J. D. Werkman, voor Bandoeng en
Mr. G. Vonk. voor Batavia Het over»
groote deel van de leiders der oproerige
actie cn van dc vooraanstaande commu*
nistcn in West*Java is opgepakt.
Moscou en het Oosten
„LTni'ranstgcant" merkt in verband
met dc onlusten op Java nog dit op:
..Het gevaar is niet geheel bezworen.
Het zal dat niet zijn alvorens alle naties,
die in het Oosten ..gemeenschappelijke
belangen" hebben, ook ccn ..gemeen»
schappelijke politiek" zullen hebben aan*
aard.
„Ken gemeenschappelijke politiek van
e-dediging tegen de bolsicwistische in
ilatic, welke laatste van Shanghai tot
Fez rondom Europa samentrekt haar
systematisch in elkander grijpend cor*
don
..liet is Tijd dat nu te begrijpen en
daarnaar tc handelen".
Een belangwekkende brief.
In dc „Times" is ccn brief aan dc
hoofdredactie opgenomen van mr. Er»
ward E. Long. ccn vroeger Britsch»
Indisch journalist, later als kenner van
Aziatische toestanden (niet in dc laatste
plaai's aldus de Tel. van onzen
Oost) werkzaam als propagandaleider
vanwege dc rcgceringsaepartementcn tc
Londen, over de communistische onlus»
ten op West»Java.
„In den zomer van 1925 eindigde ik",
zegt de schrijver, „een grootc tournee
door Ncderlandsch Oost»lndië. en hier*
oor kan ik instaan, dat ik waar ik
girg sporen van bolsjewisme vond, in
communistisch hulsel. Na Java, Bali
cn Celebes bezocht tc hebben, vertoefde
ik op dc Molukken en vond te Am*
boira. dc hoofdplaats, een aantal com»
munistcn cn een sterk»communistisch
voelend blad. Van Amboina. ging ik
naar Sapocroca, Banda en de Kei»cilan*
den Te Tocal, op dc Kci*eilanden, hoor»
dc ik den gezagvoerder van het schip
der Kon. Pakci'vaart Mij., waarop ik
passagier was. een toornigen uitroep sla»
ken. Toen ik hem vroeg wat er aan de
hand was, wees hij naar een bewoner
van Tocal. die vlak bij ons, op het lam
dingshoofd. verdiept was in de lezing
van een Maleisch dagblad. „Dat is een
gemcene bolsjewistische krant", zei dc
kapitein, „en 't ergert mij bovenal dat
die op mijn schip is aangebracht/'.
„Maar daar kunt ge toch wel tegen
waken?" vroeg ik. „Neen, tenzij ik iedc»
ren reiziger uitkleed en fouilleer, en dat
kan ik niet. cn al wist ik dat zij aan
boord waren, die bolsjewisten vinden
altijd wel ccn weg om die kranten te
smokkelen".
„Zoo gaat het bolsjewisme zijn weg
over die weinig bekende eilanden en
andere in dc nabijheid, dc Tcnimber cn
Ai-oc*grocpen, misschien ook in Ncd
Guinea, dat door de K.P.M.»booten
wordt aangedaan: de inboorlingen lee*
ren. dat dc Europeaan de incarnatie van
het booze is, dien hij moet boycotten
door zijn goederen niet te koopen, hem
niets te leveren en niet voor hem te wcr»
ken. Als het tc laat is. gullen de niet1»
bolsjewistische landen ter wereld mis*
schien inzien, hoe immens veel kwaad
het bolsjewisme sticht door den goeden
naam van den Europeaan in heel de Oos*
terschc wereld tc vernietigen. Kon men
hun maar thans dc noodzaak van contea»
propaganda doen inzien!"
De meening Van den
minister van Koloniën.
Een medewerker van De Telegraaf
heeft een onderhoud gehad met minister
Koningsberger, dit naar aanleiding van
de communistische actie in West* en
Midden»Java.
Het wordt mij hoe langer hoe moei»
lijker. zoo verklaarde de minister, om
een denkbeeld van den omvang der za3k
te krijgen.
De telegrammen der eerste dagen
deden vermoeden, dat de opstand zich
tot West*Java beperkte.
Vandaag komen er echter berichten
binnen, die er op wijzen, dat het ook
op Midden» Ja va niet zuiver is. Zoo
was het bericht van den overval van
500 man in het Djokjasche nieuw voor
mij
Waar ik hierover van de Indische
regeering niets heb gehoord moet ik
aannemen, aldus de minister, dat het
hier plaatselijke verschijnselen betreft,
die het Indische gouvernement niet van
genoegzaam belang acht om er mij over
te seinen. De regeering is -dus blijkbaar
volkomen meester van den toestand.
Vermoedelijk heoben de troebelen op
West» Ja va hun weerslag gevonden in
Midden=Java, waarheen misschien ook
communisten uit West*Java gevlucht
zijn, die nu ook hier onlusten trachten
te verwekken.
Met genoegen constateerde de minis*
ter dat de bevolking rustig blijft en
blijkbaar schoon genoeg heeft van de
relletjes.
Hoe weinig overigens het verzet te
beteekenen heeft illustreert goe*d het
bericht, dat ergens een paar honderd
opstandelingen door 1 ass:stent*resi<kmt
en 3 man uit tekaar werden gejaafd.
Als het werkelijk ernstig was geweest,
zou er toch zeker van dit kleine troepje
niet veel over zijn gebleven.
Vrees voor het lot der Europeanen
in de meer afgelegen gebieden van Java
behoeft er niet te bestaan. De men*
schen zijn nu op relletjes voorbereid
en gewapend.
Het communisme bij de inlanders zit
niet diep. Zij wetpn er zoo goed als
niets van. Dc ontevreden elementen
zouden evengoed mecloopen als e«n
mormoncn»apostel ze bijvoorbeeld den
heilstaat voorspiegelde.
Men behoeft zich door deze troebelen
dan ook absoluut niet bezorgd te ma»
ken over het lot van Java, zoo besloot
de minister.
FEUILLETON
TE SLIM BEDACHT.
Naar het Engelsch
EERSTE HOOFDSTUK.
Wij maken kennis met Mrs. Preedy;
zien de jammerlijke positie, waar*
in ze gekomen is. en slaan een
blik op haar maatschappc»
lijk leven.
Mrs. James Preedy, eigenares van
een pension in Londen, geboren cn ge»
togen voor dit beroep, cn volkomen
vertrouwd met dc behoeften dier tal*
rijke mcnschenklasse. die geen eigen
tehuis bezit, doch in gemeubileerde ka*
mers wonen, voor zich laat koken, was*
schen en in elk opzicht zorgen, zat in
dc keuken van haar huis. aan 't Great
Porter Square no. 118. Het vertrek lag
in 't sousterrain cn Mrs. Preedy placht
daarin zoowel hare vrienden tc ontvan*
gen, als voor haar kostgangers tc wcr»
kon en tc koken. Dc grond van de keu»
ken was met zeil belegd cn op dc voor»
naamstc plaatsen versierd met stuk»
ken tapijt van verschillende kleuren en
patronen. Boven den schoorsteen hing
ccn vierkante spiegel met mahoniehou»
ten lijst; aan weerskanten Jaarvan
hingen verbleekte portretten van man»
nen, vrouwen cn kinderen, waaronder
ook de photo van ccn heer. die een
lange pijp rookte. Tijdens z'n leven
was hij, volgens 't zeggen van Mrs.
Preedy, een ware kwelgeest en om
aan de vrouw gerechtigheid tc laten
wedervaren hij zag cr naar uit. Na»
dat hij echter was gestorven nam hij.
in 't hart van z'n weduwe de plaats
in van een „geliefden afgestorvene".
Hoe vaak komt 't voor dat erkente»
nis van goede eigenschappen pas voor
den dag komt op 't oogenblik als de
doodkist wordt gesloten! Ook bij
Precdv stegen, nadat hij den laatstcn
adem had uitgeblazen, uit zijn graf
deugden op, die tot op heden noch ge»
kend, noch erkend waren. De wapens
van den dooden krijger, twee korte en
twee lange tabakspijpen, hingen zorg*
vuldig geschikt, gekruist aan den
and, cn als Mrs. Preedy, na volbrach*
te dagtaak, als eenzame weduwe in
haar keuken zat, placht ze weemoedig
naar hem op te kijken, en te wcnschen
dat hij, die hier eens had gerookt, nog
in leven mocht zijn. om tc paffen als
vroeger. In dc droefenis haars, harten
vergat zij 't kruis cn leed van haar hu»
welijk. cn hoe vaak zc haar „goeden
man" had vereerd met namen, die men
beter doet niet te herhalen, alleen om»
dat hij haar keuken vulde met leelijk
riekenden walm.
De overige verbleekte photo's stel»
den drie generatics van Prcedysche fa»
milieledcn voor. Een mooi geslacht was
't alles behalve familiefoto's munten
wel zelden uit door schoonheid maar
de hier vcrcenigdcn waren van buiten»
gewone leelijkhcid. Om zich toch maar
zoo voordeelig mogelijk voor te doen.
staarden cn grijnsden Mrs. Prccdy's ver»
wanten op een manier, dat het hun,
nadat de photograaf zijn werk had ?e*
daan, zwaar gevallen moest zijn, om
hun trekken weer in dc gewone nlooi
te krijgen. Wat dc zaak nog erger
maakte was. dat zc hun Zondagsche
kleeren aan hadden, en dientengevolge
zoo ongelukkig keken, alsof ze op 't
punt waren om de gevangenis binnen
te gaan.
Op den schoorsteen zelf stonden twee
gebroken candclabrcs. die in den loop
van hun veelbewogen bestaan, de helft
van hun kristallen hangers hadden ver»
loren; twee dikbuikige vazen met ro»
zen beschildgid; een pendule die slecht
liep en een wccrvoorspeller in den
vorm van een dubbele hut. In een cr
van huisde, bevestigd aan een snaar,
een oude boer, in dc andere, op gelijke
wijze hcvcstigd, een jong vromvfjc.
Werd 't weer ongunstig, dan kwam dc
houten landman tc voorschijn, en staar»
de met dc uitdrukking van de groot»
ste wijsheid de ruimte in; weid 't mooi
weer, dan kwam de jonge vrouw, die
met 'n onnoozel gezicht in zichzelf
lachte, voor den dag. Nooit kwamen zij
tegelijker tijd: was dc ccn buiten, dan
was dc andere in dc hut. en dat hun
weervoorspellingen dikwijls verkeerd
waren, kon de houten bedriegers in 't
geheel niet schelen. In dit opzicht wa»
ren ze niet erger dan andere, niet hou*
ten bedriegers, die ons b.v. nu cn dan
voorspellen dat dc wereld zal vergaan,
doch zich in 't minst niet schamen, als
hun voorspelling niet uitkomt.
Verder bevatte het vertrek een gla»
zenkast met Je noodzakelijke stoffec»
ring van borden en schalen, schotels en
tegels een commode met koppige la*
den, die. als ze eindelijk opengingen
dit zoo plotseling deden, dat ze ieder*
een die met hen tc doen had. in ge»
vaar brachten; /erder zes stoelen, waar
•an de cene met zwart, hier cn daar
cr doorheen kijkend paardchaa.r een
nndcrc, heel oude. voornaam overtrok»
ken was met groen, verbleekt rips, ter»
wijl er twee houten zittingen hadden
cn twee gevlochten rieten zittingen ver»
toonden; elk van hen was echter van
een ander model. Dan stond er nog
ccn sofa, die op verraderlijke wijze in
elkaar placht te zinken: een stevige
tafel, waarop menige pudding aange»
mrf.akt werd, cn menig stukje vleesch
van de portie der kostgangers werd
afgesneden, een hoekkastje van noten»
hout, dat meer voor pronk dan tot ge*
bruik diende; een ouderwctschc piano,
op hooge pooten cn met zwak geluid,
die eens had toebehoord aan twee zus»
ters, die betere dagen hadden gekend,
cn dieper en dieper gezonken waren;
eindelijk nog ccn wonderlijk gewrocht
in waterverf, dat even goed een bran»
dend schip, als een korenveld, een open
gesneden varken, als een kasteel op een
zonnigen berg. of 'n prairie met wilde
buffels kon voorstellen. Een neef van
de eigenares had deze aquarel gemaakt
die voor een kunstwerk van den eer*
sten rang doorging. Twee bonte platen
van dc koninklijke familie, zoowel a's
ocnige boeken in oude. smerige banden,
voltooiden deze sierlijke inrichting, die
Mrs. Preedy's stand in de maatschappij
boven allen twijfel verhief.
In dc keuken waren vier deuren. De
eene leidde naar de gang, die naar dc
bovenverdiepingen van 't huis voerde;
een andere was de ingang tot Mrs.
Prccdy's slaapvertrek; een derde open*
de een donkere, kastachtige ruimte,
waarin 't dienstmeisje moest overnach*
ten cn de vierde leidde naar de wasch*
keuken, die in verbinding stond met
'n klein plaatsje. Door de deur met
ijzeren staven, die zich hier bevond, en
naar dc straat voerde, werden dc voor»
bijgangers, wel is waar slechts in min of
meer bedekte voeten en enkcis zicht*
baar, maar zij werden gezien door de
vlug wisselende dienstboden van het
huis no. 118.
Mrs. Preedy was alleen. Haar dienst»
meisje scheen zich te verheugen in een
diepen, rustigen slaap, 't Was bijna mid*
dernacht en behalve haar eigen, soms
door een zware zucht onderbroken
ademhaling, was geen geluid te hooren,
terwijl ze, in de kolommen van een ge*
scheurde courant, een politiebericht las
dat 'n soort magnetische aantrekkings»
kracht op haar moest uitoefenen: want
hoewel ze dit al zoo vaak had gelezen,
dat zc 't bijna uit haar hoofd moest
kennen, liet zc zich ook nu geen woord
er van ontgaan. Met dc bril op den
neus, las zc het bericht, regel na regel,
terwijl ze met haar wijsvinger deze
volgde, en als ze 't uitgelezen had, las
zij 't ten tweeden male, hoewel 't voor
haar een soort kastijding leek te zijn.
Op haar trekken stonden ergernis en
'n gevoel van onbehaaglijkheid tc le»
zen, en 't cenigc wat haar zware taak
verlichtte, was 't glas water met bran»
dewijn, waaguit zc, onder het lezen,
nu en dan een teug dronk, 't Leek wel
alsof 't mengsel in sympathieke ver»
houding stond tot haar verdriet, want
hoe vaker ze cr van dronk, des te rij»
•kclijkcr vloeiden haar tranen.
(Wordt vervolgd.),
