Haarlem's Dagblad | 1926 | 24 november 1926 | pagina 10

STADSNIEUWS

LETTEREN

KUNST

BURGERLIJKE STAND

HAARLEM'S DAGBLAD

SCHOTEN

vrijzinnig-democratische
actie.

D. Kooiman over

JDe taak der pro»

vincie".

In café Slot te Schoten vergaderde
Dinsdagavond de afdeei.ng Schoten var.
der. Vryaiunig Democrati schen Bond.
Als spreker trad op de heer D. Kooi»
man, lid van Gedeputeerde Staten, oud»
burgomeesreir van Purmerend, over het
onderwerp „De taak der Provincie".

De bijeenkomst was niet bijzonder
goed bezocht.

Na de opening door den voorzitter
ging de heer Kooiman over tot de
behandeling van zijn onderwerp. Spreker
oefende eerst cenige critiek uit op de
huisvesting van het Noord»Hoikndsche
Gouvernement. Daarna zette hy uit»
een dat de taak van de provincie ver»
geleken bij vroeger, veel belangrijker is
geworden. De heer Kooiman vergeleek
de gemeente bet gemeentebestuur
met <Js provincie en het provinciaal be»
stuur en de taak van gedeputeerden
en de comm:ssaris der koning r met die
van burgemeester er. wethouders. Hij
vrok de vergeS.jkiog in vele opzichten
door en gog dan na waarom de pro»
vónciak bevoegdheid ia. de grocdwet
zeer sober is gehouden. Nadar de heer
Kooiman had opgemerkt dat hij ais
vrijzinnigdemocraat het standpunt in»
n3m. da: aliéên de monopolistische be»
dr iven, voor overheidsbebaer in aan»
merking mogen komen, gaf hij een over»
zicht van de werkzaamheden vaD steun
en van tanvulling die dö provincie
verricht, waarvoor de posten op de be»
greeting voorkomen (kramkrinrvgoo»
verpkg.ng, gezondheidszorg, bcstrij»
ding der ruberculase, werk'oosherdsbe.
strijding. werkverruim.ng, drankbestry»
ding, volksontwikkeling, kunst enz.)

De heer Kooiman merkte op dat uit al
die posten wel b'.eek. hoe belangrijk de
taak van het provinciaal bestuur wel
is.

Spreker memoreerde vervolgens de
arbeid die gedaan wordt voor het wa»
terie.diog er. ciectriciteirsbedrijf, welke
arbeid voor het platteland en voor de
groote stedelijke centra van het groot
ste gewicht ts.

Tenslotte verkondigde de beer Kooi»
man de stelling, dat er zoowel uit de
vergader rgen van B. en NV. als uit the
van Ged. Staten, veel meer gepubi»
ceerd behoort te worden. Over het ai»
gemeen doet men veel te geheimzinnig
Pub cirri: voor alles! Het publiek beeft
recht te weten wat zijn besruur voor
hem doet. Het bestuur is er voor hef
publiek, 't publiek is er nies voo? her
bestuur.

Spreker meende, dat ve* mssvatf.n»
gen uit tien weg zouden geruimd wor--
den a's veol meer openbaarheid werd
betracht.

Na de lezing werd de gelegenheid ge»
geven tot het stellen van vragen, die
door don heer Kooiman werden bean:»
woord.

De volgende vergadering zal gewijd
zijn aan de vraag, hoe de Vrijzi-nncg»
Democraten zich van hun taak als pro»
viinc.ale bestuurders hebben gekweten

ZANDVOORT

CONCERT NED. HERV. KERK

Ten bate van een nieuwe consistorie
had Maandagavond een welgeslaagd
concert plaats, waaraan medewerkten
Mej. Hennv van Spanje (zang., de heer
E. Dees (orgel* en de heer A- Sauvc»
planne (viool).

De organist had een zeer zware taak.
behalve de begeleiding van alle num*
mers speelde hij een tweetal soli, waar»
van vooral de Pastorale van César
Franck diepen indruk maakte.

De uitstekende acoustiek in het Kerk
gebouw deed de stem van de zangeres
hoog en licht klinken: met innig«vromen
uitdrukking zong zij het lied van Dvo*
rak: „Gott ist raein Hirt".

Kod men tegen de Kirchenaria van
Shadella menige bedenking hebben, een
uitnemende vertolking vond het Panis
Angelicus dat voor trio werd uitgc»
voerd.

De heer Sauveplanne liet zich hooren
in Arioso" van Handel, dat hij met
warmen toon speelde, doch het meest
boeide hij de aanwezigen met de Sonate
in g klein van Tartini: hierin waren èn
de organist èn de violist op hun best

Al mag het aantal bezoekers bevrc*
digend genoemd worden, de goede ver»
tolking, die het programma genoot in
aanmerking genomen, had er geen
plaatsje in de kerk mogen Iecgblijven.
Wij veronderstellen dus, dat voor enkc»
len de toegangsprijs toch nog te hoog is
geweekt, hoewel die met het oog op het
doel niet veel lager gesteld kon wor»
den. In elk geval heeft ook dit concert
weer zijn steentje bijgedragen om den
bouw van de nieuwe consistorie te be»
spoedigen.

IJMUIDEN

VOORDRACHTAVOND VAN
JïET NUT".

Dinsdagavond werd vanwege het de»
partement IJmuiden van het Nut van
't Algemeen in Thaüa een voordracht»
avond gegeven, waar als declamatrice
optrad mejuffrouw Menagé Chalia van
Alkmaar. De groote zaal was uitste»
kend bezet.

Na een openingswoord van den
waarn. voorzitter, den heer Y. Reitsma
begon de declamatrice haar reeks voor»
drachten met „de Deerne" van Hep*
riëtte Roland Holst, waarmede zij een
hartelijk applaus verwierf. Daama
droeg de kunstenares vóór fragmenten
uit Selma Lagerlöf's „Gösta Berüng"

Na de pauze gaf mejuffrouw Menagé
Challa nog een aantal voordrachten
van verschillend genre ten gehoore,
waarmede zij eveneens een dankbaar
appl.ius oogstte.

BEVERWIJK

inbraak.

Door J. S. alhier, is bij de politie
aangifte gedaan, dat bij hem. door mid*
del van inklimming en braak, uit ceu
linnenkast een bedrag aan geJd is ort*
v.-eemd. Een onderzoek wordt inge*
ste ld.

WOENSDAG 24 NOV. 1926

carbidqntpolffing

Woensdagmorgen is aan boord van
de stoomtrawler Anna IJm. 327, lig»
gende bü het kolenstation der V. S.
(Vereen. Steenkolenhandel) een bus
carbid ontploft, vermoedelijk doordat
dc inhoud vochtig was geworden. De
kolenwerker D. M. in dienst der V. S..
die juist een luik optilde, dat verbinding
gaf met de plaats waar de ontploffing
geschiedde, bekwam dientengevolge
ernstige brandwonden aan beide han*
den.

Na door Dr. Van H. te zijn verbon»
den, kon M. naar zijn woning gaan.

VERGADER1N VAN KOLEN»
WERKERS

Donderdagavond zal in „Cycloop" een
vergadering plaats vinden van bij de
IJ muider Federatie georganiseerde ko»
lenwerkers, tot het houden van bespre»
kingen over het ontwerp»collectief con.
tract met de werkgevers.

Naar wij vernemen bevat het concept
voor het eerst een bepaling waarbij een
uitkeering bij ziekte gedurende zekeren
tyd zal worden verleend.

EEN DESERTEUR

Door de politie is Dinsdagnacht J. J.
M. op verzoek van de militaire autori»
teiten van boord van een logger gehaald
omdat hij als deserteur te boek stond.
Door de militaire politie is dc aangc»
houdene naar Haarlem overgebracht.

EEN NIEUW TRAWLNET.

Dinsdagmorgen kwam na een reis
van ongeveer veertien dagen binnen de
stoomtrawler ..Christine Catharina" IJ.
M. 13 van de Mij. ..Aneta" welke
trawler was gecharterd door den heer
S. v. d. Kolk voor het maken van een
proefreis met een door hem uitgevon»
den nieuw vischnet. De opbrengst der
vangst bedroeg 200, hetgeen met het
oog op den reisduur en den huidigen
vischprijs ongunstig is te noemen. De
trawler heeft echter met veel slecht
weer en machineschade te kampen ge.
had.

Naar wy vernemen is het door den
heer v. d. Kolk geconstrueerde net van
veel lichter materiaal dan de gewone
trawlnetteo, terwijl do opening aan»
zienlijk grooter is.

HEEMSTEDE

de winkelweek,

Hedenavond sluit de 3e winkelweek.
Dan zal het fanfarecorps ..Excelsior'
een muzikale wandeling door de stra»
ten waarin de deelnemende winke»
üers wonen maken.

Het vertrek is bepaald op 7 uur van
het Valkenburgerplein af langs Valken»
burgerstraat. Voorweg. Witielroéna»
plein. Laan v. Insulinde. Borneostr-at.
Lombokstraat. Cloosterweg, Wilhelm:»
•aplein. Camplaan. Schuinepad. Raad»
huisstraat. Binnenweg. Koedietluan.
Zandvoortschelaan en terug langs Koe»
dieflaan. Binnenweg en Raadhuisstraat
naar Valkenburgerplein.

VËLSEN

de abattoir.plannen.

Zooals wy indeMijd reeds mededeel»
deD zullen, overeenkomstig de betref»
fende bepalingen van de Viceschkcu»
ringswet, in 1927 de slachtplaatsen
moeten voldoen aan de bij genoemde
wet gestelde eischen.

Aangezien de verschillende, in deze
gemeente aanwezige inrichtingen van
dien aarJ zijn, dat ze niet aan die
eischen voldoen, blijf er voor de ge»
mcente slechts één weg open, nl. het
bouwen van een gemeentelijk abattoir.
Als overgangsmaatregel zou wellicht
een tijdelijke oplossing gevonden kun»
nen worden, nl. het slachten te doen
geschieden in die particuliere slacht»
plaatsen, weHce met eenige verbouwing
tot op zekere hoogte met de eischen
in overeenstemming te brengen zijn.
doch op den duur zal de gemeente
toch tot het bouwen van een abattoir
moeten overgaan.

Alhoewel deze aangelegenheid fn len
raad nog niet onder de oogen is ge»
zien en ook op de begrooting voor
1927 niets daaromtrent te vinden is,
schijnt de zaak toch aan het roHen te
zijn. Dezen zomer hebben de directeur
van den gemeentelijken keuringsdienst
en de directeur van openbare werken
een bezoek gebracht aan verschillende
abattoirs in het land en van hunne be»
vindingen een rapport uitgebracht. lat
spoedig aan het dagelijksoh bestuur zal
worden voorgelegd. Bedoeld rapport is
door eerstgenoemden directeur ter ver»
dere behandeling aan den directeur van
openbare werken toegezonden.

Een groote moeilijkheid in deze ma»
terie is het vinden van een geschikte
plaats voor het abattoir. Het spreekt
vanzelf, dat voor een dergelijke inrich»
ting een plaats dient te worden gevotv»
den buiten de bebouwde kom.

Voor het oogenblik is dat niet zoo
moeilijk, maar rekening dient te wor»
den gehouden met de steeds verander
rende grenzen der bebouwde kom. als
2evolg van den steeds toenemenden
woningbouw. Er zal dus moeten wor»
den uitgezien naar een terrein, dat is
gelegen buiten het uitbreidingsplan.

In verband hiermede zal men we!
zijn aangewezen op een terrein in den
polder, waar tevens, eventueel door het
bouwen van een haven, voorloopig op
bescheiden schaal, een goede losplaats
te maken zal zijn.

ARBEIDSBEMIDDELING VOOR
HANDELS* EN KANTOOR BEDIEN*
DEN.

De minister van Arbeid. Handel en
Nijverheid heeft, naar „De Gemeente*
stem" meldt, de volgende circulaire tot
de Gemeentebesturen gericht:

In de laatste jaren hebben de bestu.
ren van organisaties van kantoorbe»
dienden meermalen bij mij aangedron»
gen. dat ik er naar zou streven, de ülaa*
seliike en intercommunale arbeids»
bemiddeling voor handels* en kantoor*
bedienden te verbeteren.

Gelijk uw college bekend zal zijn
hebben de arbeidsbeurzen geenszins na
«daten, ook aa*1 deze groep hare aar*
dacht te geven. Toch acht ik in de bij
zondere eischen. die de arbeidsbemid»

deling voor deze groep stelt, wel aanlei»
ding aanwezig, uw bijzondere aandacht
voor haar te vragen.

In groote gemeenten heeft het ge*
mcentcbestuur aar: ge arbeidsbeurzen
afzonderlijke vakafdeeiingen voor dc
bemiddeling van handeispersoneel inge»
atold. waaraan vaak ook de bcmidde»
img van technisch personeel is opge»
dragen. Voor kleinere gemeenten, waar
de leider van het orgaan der arbefds*
bemiddeling m.i. in het algemeen vol»
doende in staat is, persoonlijk zijn aan»
dacht aan deze ero.ep tc geven, is het
instellen eener afzonderlijke afdeeling
voor handeispersoneel door den om"
vang der bemiddeling In het algemeen
niet gewettigd. Of er behoefte bestaat
aan een bepaalde vakafdeeling voor
handeispersoneel of instelling "daarvan
met het oog op het algemeen belang en
het belang der gemecntc»financiën kan
worden gemotiveerd, moet echter uiter»
aard ©Ike oemeente zelfstandig beoor»
deelen.

Toch kan, ook zonder dat een afzon
derlijke afdeeling wordt ingesteld, de
plaatselijke arbeidsbeurs dikwijls zoo--
wel op her gebied der plaatselijke als
op dat der intercommunale bemidde
ling van handeispersoneel. vaak meer
dan :ot dusverre, iets bereiken. Ind en
zij zich nog meer toelegt op deze bc>
middeling yi haar soeciale eischen: de
bemiddelingscijfers in onderscheidene
gemeenten bevestigen zulks.

Overtuigd, dat uw college met mij
van opvatting is. dat een goede organ;*
satie der arbeidsbemiddeling ook van
handeispersoneel niet alleen in het bc«
ang is van dit personeel en van de
werkgevers, die dit personeel in dienst
nemen, maar evenzeer algemcene belan»
gen dient, doordat het verkeer op de
arbeidsmarkt beter wordt geregeld,
heb ik gemeend, uw college .te mogen
serzoeken, ook uwerzijds tc willen
doen nagaan, of wellicht in uw gemeen»
tc door bet orgaan der arbeidsbemid
deling meer dan tot dusverre zou kun*
nen worden gedaan op het gebied van
'cze bemiddeling.

faillissementen.

Dinsdag werden door dc Haarlemsche
rechtbank in staat van faillissement
verklaard:

1. L. Brus, brandséoffenhandelaar te
Leimuiden; curator Mr. F. M. Hage*
meyer te Haarlem.

2. J. Turk, los werkman te Roelof
Arendsveen Spoorstraat B 470; curator
Mr. F. M. Hagemeyer te Haarlem.

3. G. P. H. Bismeyer. zonneschermen
en markiezenmaker te Haarlem, Duven»
voordestraat 81: curator Mr. F. van der
Goot te Haarlem.

4. P. W. Eldering. mclkslijter tc
Schiphol Haarlemmermeer: curator Mr.
W. J. Q. Veenhoven te Haarlem.

5. Jac. van Ruiten Szn., te Roelof
Arendsveen van beroep bloembollen»
handelaar; curator Mr. G. E. Mellema
alhier.

6. C. J. Bakker, koopman in parfu»
merieën te Haarlem Zijlstraat 69; cura»
tor Mr. J. C. Y. Nicuwcnhuys te Haar»
lem.

Opgeheven werdén dc failHsseroen»
ten van:

1. W. van der Duin. tc Velseroord.
curator Mr. A. W. Hellema tc IJmui*
den, uitgesproken 6 Juli 1926.

2. H. B. Hospes. handelsagent te
Heemstede: curator Mr. G. E. Mellema
alhier, uitgesproken 14 September 1926

3. F. Kockx vrachtrijder te Santpoort
curator Mr. F. J. Gerritsen alhier, ujt.
gesproken 2 November 1926.

4 C. A. de Vos. groentenhandelaar
te Heemstede; curator Mr. W. P. Vis
alhier: uitgesproken 23 Juli 1926.

5. C. G. Flentrop koopman in ver»
nakkingsvtikelen te Hillegom; curator
Mr. J. Deenik, uitgesproken 5 October
1926.

6. G. Jurgens. handelaar in foto*a.ti»
kelen te Santpoort, curator Mr. A. W.
Hellema te IJmuiden.

7. B. van der Veen. schilder en café
houder te Oostzaar. curator Mr. C. v.
Sprang te Zaandam; uitgesproken 14
September 1926.

Geëindigd zijn de faillissementen
door het verbindend worden der uit»
deelingsiijst van:

1. J. Singeling te Haarlem; curator
Mr. G. E. Mellema alhier.

2. A. van Marion, landbouwer te
Nieuw Vennep: curator Jhr. Rengers
Hora Siccama alhier.

3. P. Dral. rijwielhandelaar te Lands»
meer; curator Mr. L. V. Hoog alhier.

Mr. J. W. van Rees werd door Mr.
P. Tideman alhier als curator vervan»
gen in de navolgende faillissementen-
1. W. Engelhard tc Heemstede; 2. D.
van Dam te Haarlem: 3 H. Jansc Jr.
te Haarlem; 4. J. Bakkum te Zaandam.

HET GEHEIMZINNIGE
GEVAL.

TWEE ARRESTATIES.

Omtrent he; geheimz-nnig geval dat
wij mededeelden, betreffende de mis»
handeling van den 22»jarigen koetsier
K. K.. tengevolge waarvan hfj aan één
zijde verlamd was en het spraakvermo*
gen verloren had. kunnen wij nog he*
volgende mededcelen. Men vermoedt
dat door een harden klap een der ze»
ruwen huiten werking is gesteld, ten*
«cvolge waarvan een toestand van ver»
lamming is ingetreden en waardoor
K. tevens het spraakvermogen heeft
verloren.

Onder verdenking van schuld aan
deze mishandelint zijn gearresteerd de
vrouw met wie K. od zeer vriendschap'
-ic'üken voet omgTig en haar vriend
tr. P>eide aangehoudenen ziin in hef zie
Venhuis me» K. teconfronteerd. Dc toe
«tand van K. is vrii ernstig.

BRAND TN D*7 TRAM.

Dinsdagavond te 11.20 uur ontstond
or> de Kamnervest brand in een motor»
Wagen der E. S. M.. vermorde!iik we»
«ens kortsluiting. Door middel van een
"mmer water werden de vlammen ge*
inofd. De wagen werd daarna door een
ander tramrijtuig naar de remise ge*1
trokken.

MUZIEK

nog een en ander over
jupiter amans".

Zondag 28 November a.s. zal Wage*
naars ..Jupiter amans" hier wederom

en ditmaal tegen populaire prijzen

worden uitgevoerd. Ter aanvulling
van mijn verslag over de eerste uitvoe»
ring. voorkomende in het nummer van
19 Nov. jl. wil ik over het werk nog
een en ander opmerken, waarvoor mij
vorige week de tijd ontbrak.

Zooals ik reeds schreef heeft het
werk verwantschap met „de Schip»
breuk". Deze is hier verleden jaar.
eveneens door Haarlem's Gemengd
Koor enkele malen met groot succes
uitgevoerd en menigeen zal zich nu nog
met genoegen de dolle muzikale kwink»
slagen herinneren waarvan „de Schip»
breuk" vol is. Het ligt dus voor de
hand deze werken met elkaar te ver*
gelijken.

De teksten zijn in beide werken van
„den Schoolmeester", en komen beide
voor onder dc rubriek ..Epische Poe»
zie". Doch terwijl „de Schipbreuk" in
zuiveren onopgesmuktcn, ja cenigszins
klein burgerlijken verhaaltrant is ge»
schreven, en de auteur zijn luim alleen
bot viert in de zotte tegenstellingen éa
onmogelijke situaties, slaat hij in de
„Proeve van dichterlijke vlucht", waar*
aan de tekst van ..Jupiter amans" ont»
lecnd is. een heel anderen toon aan.
Her geheele gedicht, half in epischcn,
half in lyrischcn trant geschreven, is
brallende bombast cn door het con»
trast tusschen de gezwollen taal eener»
zyds, de dwaze beeldspraak en de on»
samenhangende onzinnige geschiedenis
anderzijds, van een dergelijke parodis*
tische werking als het beroemde frag»
ment van het fccstgcdicht uit de hu.
moreske „Iets uit den tijd toen ik r.ng
een lief vers maakte" van den ouden
heer Smits (J. P. Lindo). Dc vcrangli»
seerde Hollander Van der Linde *in
de verhollandschte Engelschman Lindo
staan hier met hun Nederlandsche
poëzie waardig naast elkaar.

Nadat nu onder Wagenaars handen
„de Schipbreuk" tot een humoristisch»
p'arodistische cantate was geworaen
mocht men verwachten dat zijn paro»
distisch talent in dc „Proeve van dich»
terlijke icht" nieuwe stof gevonden
zou hebben; dat ditmaal ook veel van
hetgeen in de tusschen „Schipbreuk"
en ..Jupiter amans" verloopen jaren op
muzikaal terrein gekomen en gegaan
was in 't zonnetje gezet zou worden
op de beminnelijke wijze, die Wagenaar
eigen is.

Doch ziet: in dc Jupiter amans" is
het parodistische clement slechts wei»
nig vertegenwoordigd. Veeleer is de
muziek humoristisch»lvrisch. Met fijn
artistiek muzikaal instinct cn gevoel
voor de grenzen van den humor heeft
dc componist ingezien dat parodie.i«
schc muziek op den parodistischen
tekst het geheel tc paradoxaal zou ma»
ken en heeft hij zij" onderwerp veeleer
humoristisch»m 'kaal geïliustrcc 1.
Doch Wagenaar zou Wagenaar niet ge»
weest zijn als niet telkens dc aarts»
ischalk uit dc plooien van zijn kleed
:was komen kijken (zelfs herinnert een
versie van het Hippocreen«moticf ons
even aan den Tiel Eulcnspiegcl van
Rich. Strauss) als niet zijn vernuft al»
lerlci schijnbaar onbetcckenendc tekst»
kleinigheden door fonkelende muzikale
glanslichtjes tot kostelijke miniaturen
had gemaakt.

Wc mochten dit alles van den com*
ponist van „De Schipbreuk", dc ..Ode
aan de Vriendschap" en de (alleTgecs»
tigstej DadelprachUdialogcn vcrwach»
ten. Een bepaald nieuwe zijde van zijn
vernuft toont Wagenaar in zijn laatste
werk, de Jupiter amans" dan ook niet.
Wel is zijn techniek, vergeleken bij
vroeger werk, verfijnder geworden cn
liSgen dientengevolge dc geestigheden
minder aan de oppervlakte dan ra
„Ode" en „Schipbreuk", welke laatste
beide daardoor drastischer werken.
Ook hebben dc muzikale stroomingen
der laatste decenniën hier en daar den
stroom van Wagenaars gedachten even»
tjes getint. De handler uit Mahlers eer.
ste Symphonic klinkt op niet zeer
2footen afstand van dc Weener wou.
den. waarin Wagenaars wals ons te
midden d«r herderinnen, doet TOndhup»
pen; de minnckozerijcn worden voort*
gezet in een omgeving. die het gast»
vrije dak van Lilas Pastia in herinnering
brengt. Trouwens ook in de „Doge"
legt Wagenaar van zijn rechtmatige be»
•vyondering voor den genialcn Bizct ge»
{uigenis 3f. Doch dit alles zijn slechts
sporadische verschijnselen; op de mees»
te bladzijden der partituur hernieuwen
wij gaarne de kennis met don goedlach»
schen geéstigen Hollander, wiens naam
door zijn eigenaardigen, humoristischcn
zin reeds lang ver over onze grenzen
geklonken zou hebben, indien dc tek»
sten vertaalbaar waren zonder hun
aardigheid in te boeten.

Over Wagenaars vormbeheersching
schreef ik reeds; zijn virtuositeit op di;
gebied, gevoegd bij de charme zijner
melodieën en de veelzijdigheid zijner
expressieve middelen zouden in hem
den aangewezen componist eener wer»
kelijk goede, geestige operette of opera*
conrique doen vermoeden. Schort het
hem aan een goeden tekst? De „Doge"
en „de Cid" waren beide in hun soort
voortreffelijk, doch dc eerste tc bur*
icslfc en te parodistisch, dc tweede te
fijn van muzikale behandeling om de
groote massa te veroveren. Toch w:l
het mij toeschijnen dat het Wagenaar
wei-nigr moeite zou kosten om een
Léhar. een Oscar Straus een Leo Fall
uit het veld tc slaan. Wie weet wat de
immer jeugdige componist ons nog
schenken zal?

Ik zal de toelichtingen die bij ..Jupi»
ter Amans" verstrekt werden, niet co*
oicercn. Men leze ze en hoore zelf. Wie
het werk Donderdag 11. hoorde zal bij
een tweede auditie ongetwijfeld nog
veel nieuws besoeuren. Daartoe zal de
uitvoering van Zondag a.s. gelegenheid
bieden. En wie ijpt nog niet hoorde ga
zich voor het eerst vermeien in den
frisschen geest die uit het werk straalt,
en zal dan een betuiging van hulde aan
solisten, koor en dirigent, die dien
geest zóó weten weet te geven cn de
groote moeilijkheden zóó wisten te
overwinnen, niet achterwege laten.

karel de jong.

feestavond schoten's
christelijk gemengd koor

Een goed samengesteld programma,
op één uitzondering na uitsluitend wcr»
ken van Nederlandsche cn Vlaamsche
componisten. Het was een bonte rij
van namen: Cuth. van Rcnnes, Hend».
van Tussenbroek, Jos. dc Klerk. Bes*
nard Zweers, Jan Block, om slechts de
voornaamste te noemen. Door teksten
en muziek kwam cr een eigenaardig
feestelijke, edit Hollandschc sfeer van
gezelligheid. Het publiek voelde zich
zeer op zijn gemak: er was immers geen
aandacht»af leidende tckstontcijferlng
noodig en het gehoorde werd dadelijk
op een gemakkelijke manier verwerkt
en even spoedig omgezet in hartelijke,
overmatige, soms luidruchtige sympa»
thieöetuigingen.

Voor een feestavond ter gelegen»
heid van het 12F»»jnrig bestaan ging
dus alles naar wcnsch. Alleen was het
programma wat overladen. Bernard
Zweers' „St. Nicolaas»feest" zou cc„
goea slot gevormd utfcben. niet al»
leen voor de kinderen, dtc dan op cc»
behoorlijken tijd van den grootcn bts*
schop konden gaan drooraen, maar oor»
voor het effectvol afsluiten van den
avond zelf, want grooter, stormacht:*
ger applaus dan na dit werk was toen
'met mogelijk cn alles wat hierna kwam
moest daarvan de gevolgen ondergaan.
Zoo kwam „Het Nachtegaaltje" vau
P de Nobel er met een vluchtig ap»
plausje nf.

Het programma bepaalde ook vrij»
wel het technisch kunnen van „Scho»
ten's Christelijk Gemengd Koor". De
klankeenheid is nog niet doorloopenil
stabiel, wat echter hoofdzakelijk een
gevolg is van dc bij gemengde ko»
ren steeds onevenwichtige bezetting.
Ook kon men een ongelijk afbreken
van den koorklank opmerken in Jesu
Wijs" van Edgar Tinei. Het „op toon
zingen een lichte afwijking in Jesu
Wijs niet meegerekend behoort tot
een der verdiensten van het koor. Ook
blijft de klank in forte passages steeas
beschaafd cn reageert men goed op de
leiding van den heer Jac. Zwaan.

Het kinderkoor had een belangrijk
aandeel; niet minder dan acht num.
mers en nummertjes. De heel kleinen
zongen van „Dc krckclende mier"
(Hendr. van Tussenbroek) cn van
„Klaas Vaak" (die zoo tegen 10 uur
bij sommige al om een hoekje kwam
kijken). Waarschijnlijk was dc moei»
lijkheid om in zoon groote ruimte,
de Gcm. Concertzaal tc zingen
schuld aan dc vooral in het begin wat
onzuivere stemming. Toen de „groote"
kleinen tc hulp kwamen werd het da*
delijk veel beter. Dat dc zuiverheid cn
bijgevolg dc noodzakelijke frlschheid
er wel was bewees het ..St. Nicolaas»
feest" te over. Nu zongen ze dat het
een lust was is cr ook beter onder»
werp voor kinderen te vinden cn
als dc „vader" (dc heer Jos. de Klerk)
zijn stem verhief om te spreken over
„Sinterklaas" was cr een gespannen
aandacht bij de kleine executanten.
Het was ook dc moeite waard om al
die groote mcnschen in de zaal met
de meeste oplettendheid dc tekst tc
zien volgen. Het was gelijk het versto*
len lezen van „Moeder dc Gans".

De heer Jos. dc Klerk zong op zeer
gevoelige cn delicate wijze cenige eer.»
voudige liederen van zichzelf „Ons
Hoveken" cn „Blonde lok cn Mondje»
rood" „Heil U. Moeder" van Mor.
telmans cn „Dc Muis" van Jan Block.
Voornamelijk zijn „Blonde lok en
Mondjerood" trof om de tcerc tekst*
uitbeelding. Zoo'n lied te schrijven is
moeilijker dan een koorwerk bijvoor,
beeld. Allct-n dc melodie moet alles
uitdrukken, dc simpele pianobcgelc;>
ding telt niet mee, en één nootje dat
niet juist gevoeld is bederft het gcheclc
lied. Ik kan me voorstellen waarom
zijn liederen in Vlaanderen zoo vaak
gezongen worden. Mocht iemand
Maandagavond dc lust gevoeld hebben
dif lied ook te zingen dan weet hij
of zij hoe dat moet gebeuren, zooals
de heer dc Klerk het n.l. zong met ccn
voortreffelijke, bchcerschtc voordracht.

Dc begeleidingen van den heer
Zwaan, die zijn omvangrijke taak als
leider van het kinder, en gemengd
koor uitstekend vervulde, waren goed.
alsmede de begeleidingen van Mej.
Gré Gel dorp. die voornamelijk in
„Het Sint Nicolaasfcest" het koor. cn
niet te vergeten den solist, op muzikale
wijze accompagneerde.

henk dieben.

HET TOONEEL.

GIJSBERT JAPICX.
Voordracht van Y. C. Schuitmaker.

Het moge vreemd schijnen, maar het
is een feit. dat slechts weinig schrij
vers in staat zijn hun eigen werk goed
voor te dragen. Dc heer IJ. C. Schuitc*
maker, dè bekende Fricsche toonecl*
schrijver is èén van die weinigen. Op
;cen „gearkomstc" van het Frysk Selskip
„Gysbert Japicx" heeft de heer Schuit»
maker gisteren zijn tooneclstuk „De
Tsjustere Keamcr" voorgedragen cn
met die voordracht de talrijke aanwc*
zigen heel den avond ten zeerste ge»
bocid.

De heer Schuitmaker Iaat zich bij het
voordragen van zijn tooncelwerk niet
als zoo vele voordragers vcrlci»
den tot solo*spclcn. Hij geeft in stem
cn houding telkens de verschillende per»
sonen uit zijn stuk heel markant aan.
doch weet zich daarbij voor een al tc
drukke een afleidende actie te
hoeden. Door deze soherte, waarin hij
precies geeft wat hij geven moet, staat
zijn voordracht artistiek op een hoog
peil. De heer Schuitemakcr bleek daar*
bij de gelukkige gave van typccrcn te
bezitten. Met een enkel gebaartje en
een telkens wisselende stembuiging
wist hij dc verschillende personen uit
zijn satire „Tsjustere Kcamcr" met
groote zekerheid voor ons neer tc zet*
ten. Zijn voordracht leefde. Er waren
kostelijke figuren bij, zooals Popkc, de
oude, brave knecht, Krintema, het kren*
terig renteniertje, Japskc Tet, de
wiaakzuchtigc, levendige tuindersvrouw
en Titekc, de welbespraakte egadc van
een voddenkoopman uit een klein
Friesch stadje. En heel knap was het
ook, zooals hij zonder uiterlijke ef*

i fectmiddelcn ons Abc, den koopman
Bouwe, den boer cn Oene, den aan*
nemer telkens heel raak cn scherp wist
te geven. Zoo kregen door Schuitema*
ker's knappe voordracht de verschillen»
de fragmenten kleur en leven cn het gc»
heel gaf waar de schrijver zelf aan
het woord was een zoo zuivere visie
op het stuk. als spelers cn zeker di»
Icttanten, waarop het Fricsche tooneel
is aangewezen moeilijk hadden kun*
nen geven.

Satire noemt Schuitemaker zijn stuk
„De Tsjustere Kcamcr". De stukken, die
ik tot nu toe op het Fricsche tooneel
zag, misten een sutirieken geest. De
Friesche schrijvers zijn over het ulge»
meen realisten, die ul naar nun per»
soonlijken aanleg het Fricsche leven la»
ten zien van een kluchtigcn of een ern»
stigen kant. Van een satirickcn spot»
lust merkte ik tot heden bij de Frie*
sche tooncclschrijvers weinig, wat mij
steeds te meer frappeerde, omdat de
Friezen vrij critisch zijn.

Ocne Gutema, ccn oud en ryk aan»
nemer, toont aan zijn dochter den wa»
ren aard van dc menschen door zich
cenige dagen straat*arm tc houden. De
„vrienden", die altijd het huis van Oene
wisten tc vinden, zoolang cr wat te ha»
len viel, draaien onmiddellijk om, zoo»
dra zjj bemerken, dat het bij den aan»
nemer „mis" is. Zij zijn plots Oost«In»
disch doof geworden, als Oene hun a in
hun oude verplichtingen herinnert en
denken alleen nog maar aan hun eigen
huid. Zij zien cr zelfs niet tegen op
Ocne nog wat dieper in dc modder te
trappen. Alleen dc armen, de eenvou»
digen van geest, zij, die van goede ma»
nieren niets af weten en tot verontwaar»
diging van Oenc's dochter rauw en rond
altijd voor hun opinie uitkwamen, too»
nen nu in dc veranderde omstandighe»
den, hoe ook onder ccn ruwen bolster
een blanke pit kan schuilen. Een 'groote
fout van den schrijver is, dat toeval*
lig onder alle ruwe bolsters zulke blanke
pitten zitten. Hier heeft dc schrijver in
zijn overigens rake satire toch wel het
gezicht op de werkelijkheid verloren.
Het getuigt ef van ccn groote partijdig*
heid óf van ccn zekere blindheid, de
„gegoede" menschen enkel af tc schil*
deren als pure cgoistcn cn dc armen als
louter engelen. Wij weten, dat dc rcali*
teit zoo niet is. Het egoismc is geen ge»
brek. dat alleen aan één soort menschen
vastzit. In zijn tcckcning van den l»ra«
ven knecht Popkc. dc nobele Japsk Tet
cn den cdclaardigcn voddenkoopman cn
diens vrouw allen natuurlijk in tegen»
stelling met dc slechte geldmcnschcn

wordt Schuitmaker ouder-.vetsch on
sentimenteel. Daarmee valt het satirieke
van zijn stuk in het water. Nee. bij ct-n
werkelijke satire, ziet de schrijver niet
naar stand of naar goed; hij zet de men»
schen sans géne in hun chemise tc kijk,
zonder er op tc letten, wat voor klcc»
ren zij aan hebben.

Overigens is „De Tsjustere Keamtr"

al js het onderwerp dan ook aller»
minst nieuw en al herhaalt de schrij»
ver zijn effecten o.a. met de con»
tractjcs wat tc veel en geeft hij
daardoor niet genoeg afwisseling in
dc satirieke tcckcning van verschillende
mcnschen scherp cn raak. Schuitmaker
weet zich voor grove kluchtigheid tc
hoeden. Wanneer hij nog leert de wc»
rcld werkelijk objectief tc zien, kan hij
nog ccn uitstékend blijspelschrijver >vor»
den. En dat is zeker niet gering.

In cén der pauzes zong mevrouw Van
HengelCouperus daarbij begeleid
idoor mevrouw Rep Smits in Friesch
costuum ccnigc Fricsche liederen. Voor
het Friesche lied leek mij haar voor
dracht wat tc gemaniëreerd en tc pre»
cïes toe ccn Fries is. wij zagen het
weer aan Schuitmaker, zoo gewoon en
wars van alle aanstellerij maar mevr.
Van Hengel vond met haar liederen bij
het publick veel bijval! Zoodat deze
avond voor Gysbert Japicx in alle op»
zichten een succes was.

J. B. SCHUIL.

HEEMSTEDE

Onderirimr. C. J.). F. Brande «j E. M.
Boon, A. H. Mo; «n A. M var. Bellen.

GetrouwdJ. Groanereld me: A. M. C.
Halter.

BevallenM. J. J. Peters—Blanken, z.
M. W. de Groot—Tuijn, A v. d. Meer
Khtmer, z., A. Geevc—Tromp, 7... E. fetol-
wijkv. d. Maden, d., G. v. Buuron—
K*j*nst, j.

Overleden: G- de Hae-n erihtjjon. E L.
Breenxn, 70 j„ A. Gort, 51 j.. H. 6.
Dersjajit, eoh'g. C. Boi\ 74 j., 1-c. Prins,
wed. E. B. Gomperte. 5fl j.

ZANDVOORT
Geboren: Pieior Coennuid, z. van G. ie
r euw en M. v. d. Geer.

Ondertrouwd: M. Zwomnrver en A. van
der^Icy. W. van der Woiff en 'L. E. van
Oost.

Overleden: N. A. Bernhard, oud 70 j.

BEN V BB BOEK

Ondertrouwd. H. M. Lugtlinr 5 M.
1- Zonnen berg.

HILLEGOM.
Ondertrouwd: D. Verkerk cp M.

Cornet.

Getrouwd: P. C. van der Hulst cn
C. M. Balvers: B. Zuidhoek cn A. S.
Ruigrok; A. Giesbcrgen en M. C. Bo»
«aards; T. Lcmstra en A. C. L. Floog*
kamer; D. Koordes en T. J. Hastcr A.
G. G. M. van Honschoten en J. E.
Huisman.

Bevallen: A M. van der Linden
Willcmse d A. M. PhilippoWcssel.us
d., C. C. BlokkerHoogendoorn z., J.
C. C. ElderbroekDekkers z.. J. van
der Pluvm—Huysmnn z.. G. Th. Pouw
van Kesfcrcn d.. M. H Pijnersvan
Ruiten z„ W. Frce!:cPlug d.

BBLOFMENDAAL.

Bevallen: J. M van der Valk Dam
d.; E, M. Evers—Roes d.; Ch. C. J. F.
van BommelKouw-

Ondertrouwd: J. F. Nijdam cn W. H.
G. A. Reirdcrs.

Getrouwd: P, Dijt cn C. W. Kaptein;
A. B. Lindema- en A. M. Warij, rdam,
Overleden Jkvr. M. D. van Mcrien
49 j.