HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
BINNENLAND
FEUILLETON
TE SLIM
BEDACHT.
DONDERDAG 25 NOV. 1926
Mo. 3614
MODERN GEMEENTEBEHEER.
Misschien herinneren (.rare leeers zich i hebben in de laatste jaren den volkc
nog. dat in 1909 een boek verschenen is verkondigd, dat i j mooie industrie, en
onder bovenstaanden «tel. onder redic. haventerreinen hebben hggen en bereid
tie van den heett JuGemist met Be- r jn. die tot la;e prtjeen beschikbaar te
-—ook op andere
mar en den heer School Wij hebben ,'c ,e komen
destijds de verschijning van dit boel uitkomen op tcntoonsteUingen
toegejuicht: .iet gaf in twee niet al tc
dikte deden, due ore:lichtelijk, ccn in. m T
druk van de talrijke raken, die in on lj!" vertoond,,
ren üjd tot het beheer van een gemeen.'"1" flK Joc" "9
te gerekend worden te behooren Te, lx dj< op her Stadhuis
vana hebben wij toen in onze beoordee. m': he: m"stc genoegen inlichtingen
ling eer. schaduwzijde van het werk ""-schaft aan de meoschcn die er om
aangewezen, namelijk dat het spoedig vragc. maar dat is niet voklocnde. Dc
verouderen zou en dus om de twee jaar I koopman, de fabrikant, wachten toch
zeker moest worden hernieuwd. Of* ook niet tot er om hun producten gc-
schoon net nu zeven jaar geleden is, vraagd wordt. Zij bieden die aan. Zij
bleef zelfs de tweede editie achterwege. gaan tot het publick en vinden er vol.
maar ik hoop alsnog, dat de heer Gcr» strekt geen schande in, aan de mem
rit'sz het werk weer ter hand zal wil» schen te vragen: „kunnen wy misschien
len nemen cn het boek brengen op de zaken doen?' Ik kan u dit en dat aan
hoogte van zijn tijd. In zeven jaar is er bieden".
voel bijgekomen en veel veranderd De Of is in de laatste vijf en twintig
'jaar de taak van de gemeente nie:
eerste uitgave heeft natuurlijk alleen uv iaaiv 4au uc
nog historische waarde en de cijfershoorde- uitgebreid? Zif is van sim
hebben geen beteeken.s meer. Ipele beheerster onderneemster gewon
Zal by de nieuwe uitgaven dan oo.v dcn JL-v...
een nieuw hoofdstuk worden gevoegd stroom
over exploitatie van gemeenten
Wij zullen het afwachten, maar intus*
schen kan daarvan de noodzakelijkheid
worden aangetoond voor onze goe~e
stad Haarlem. Laat ons. voordat v.'.j
verder gaan, eerst uitmaken wat onder
exploitatie van een gemeente wordt
verstaan. \*3n 1 Januari tot >31 Decern»
bcr af worden door het gemeentebe
stuur en zijn ambtenaren tal van ham
delingen verricht, die gerekend kunnen
worden tot het dagclijksche beheer. Um
de gemeente gaande te houden is wer.s
van allerlei aard noodig. Daarnaast wot»
den er ook verschillende dingen verricht,
die geen betrekking hebben op het le»
ven nan denzelfden dag. maar op ee».
misschien nog ver verwijderde, toe:
komst. Als bijvoorbeeld de gemeente
een brug laat bouwen op een punt.
waar zij naderhand een druk verkeer
verwacht of een terrein aankoopt. waar»
op later weningen zullen kunnen vcrrij'
zen. dan doet zij daarmede geen daad
van zuivere administratie, maar een van
exploitatie door namelijk toebereidselen
tc treffen voor de toekomst. Nog dui*
delijker voorbeeld vinden wij in het
havcnplan, dat het noorden van onze
gemeente, aan het Spaarnc gelegen, wü
gereed maken voor de ontvangst van
nieuwe industrieën jammer maar. dat
dc Raad dat plan indertijd heeft opge»
hangen aan den kapstok van de grens*
regeling. Nu die lijdensgeschiedenis geen
einde neemt, zal de Raad wel hebben
ingezien, hoe verkeerd dat uitstel is ge*
wcest.
Er is dus inderdaad exploitatie tn ons
gemeentebeheer, maar vergeleken met
dc zuivere administratie is zij toch niet
van groote beteekenis. „Gaande hou»
den" is wel het voornaamste, dat B. en
W. en achter hen aan de Raad. doen cn
in een moeilijken tijd als deze, kan
doen. Wanneer er nog eens iets nieuws
gesticht wordt, weet men dat niet eens
behoorlijk te exploiteeren. Laat ik om
dat duidelijk te maken weer een voor
beeld nemen uit het particuliere leven.
Als een fabrikant nooit iets nieuws
weet te vervaardigen, dan zal zijn on»
de-neming langzaam miar zeker ach»
teruitgaan en betrekkelijk spoedig ver»
dwijnen; fabriceert hij wc! nieuwe arti»
kelen, dan zal hij die niet kunnen ver»
koopen, wanneer hij zijn reizigers er niet
mee uitstuurt en er niet stelselmatig re»
clame voor maakt. Met een gemeente
is het niet anders.
Toen Haarlem indertijd, door de
mildheid van een ingezetene, een r.ieu»
wen schouwburg stichten kon, heeft dc
buitenwereld wel heelwat vernomen
van de kinderachtige ruzies, die den
gever zijn aangedaan. maar reclame
voor haar nieuw theater heeft de ge;
meente nooit gemaakt En nu onlangs
onze voornaamste straten geasphalteerd
zijn. hebben we ons daar inwendig over
verblijd, 't Scheen haast of we bang
waren, dat de buitenwereld daar iets
van zou hooren! Nu ja. een onbedui»
dend sommetje wordt elk jaar op de
begrooting voor reclame uitgetrokken
en zal dit jaar ook wel worden toege»
staan. De volksuitdrukking daarvoor
is: „roeren met een stokje in de goot".
Het beeft nauwelijks eenige waarde en
in eik geval is het totaal onvoldoende.
Maar de gemeentebestuurders paaien
zichzelf er mee. Ze doen wat!
Er is op dit gebied heelwat meer te
verrichten en ar.dere gemeenten gever,
dan ook het voorbeeld aL Vele steden
levert gas en electrischc:
water en ijs; met de ouder»
wetsche hoogheid, zooals die vroeger
werd opgevat, waarbij de gemeentebe»
stuurdcr als Jupiter op een wolk zat.
het gedaan. Daarover gelden in on»
zen rijd andere opvattingen. Begrijp
mij goed: ik torn niet aan het gezag.
Gezag zj! er altijd moeten wezen, an»
ders loopt de boel in 't honderd, maar
de dragers var. het gezag zijn dichter
dan vroeger bij de menschen die zij be»
sturen gekomen en zoo is langzamer»
hand het besef ontstaan, dat bestuur»
ders van een gemeente niet beneden
hun waardigheid handelen, wanneer zij
de voordeden van hun stad aanbevelen
en hun best doen. om gefortuneerde
personen tot vestiging te bewegen.
Reclame! zegt men en trekt er mis*
senten zijn neus voor op. Een gemeen*
te die reclame maakt. Nog altijd
schijnt hier en daar het denkbeeld te
heerschen. dat reclame iets minde-»
waardigs zou rijn. alleen omdat die
door sommigen we! eens overdreven
T"„ ,toch 'h d' V»d"l»nd.
sc,.e Handelmaatschappij een adverten»
tie plaatst (en dat doet zij) is dat dan
minderwaardig? Als de gemeente Dor»
drechr handels» en fabrieksterreinen
aanpryst. is dat dan minderwaardig?
Ais een van onze grootste industriec.
len Sfork te Hengelo, machines voor
suikerfabrieken adverteert, is dat dan
minderwaardig? Ik kan het niet inzien,
tn als de gemeente Haarlem annon»
ceert. dat gefortuneerde ingezetenen
niet oetcr kunnen doen, dan zich tc
Haarlem vestigen, weet ik niet in. wat
daar tegen zou zyn natuurlijk wan*
neer die reclime eeTUjk en rechtv3ar
dig is.
Maar piot op Icteioe sdhaa!. Stefed»
mat#. a.t dc beste mam ter zou zijn. is
een and-ore vraag. Me* de medewerking
nwssdbien van dc Vereerriging voor
vreerodefingerverkeer, waarvan de jon»
ge voorzitter zich door energie en doo->
zettmgsvermogem «nöereCbeidt of
door eer. afzonderlijke afdeed mg op het
Stadhuis de z.ch daar uitsluitend op
toekgt. ofschoon ik bang ben voor
rapporren en fonnubenen en ambtelijke
me-Jboden. die passen bij precariowoor»
schriften ca onderhoud van gebouwen
en répara r e van straten, maar r.iet voor
een levend bedrijf als de expto.tatc van
een gemeente is.
M- aut de moderne opvatting over
«w gemeente is. dat zij behalve amdc-e
din-gon ook nog een onderneming is
Is het zoo moeilijk ons voor te stellen,
dat de gemeente Haarlem eem a gem
zou hebben ;n Ind-ë. die aan menschen
welke tijdelijk of voor goed repair-*
eeren. zou aanraden zich te Haarlem
te vest gen en waarom? Zitten die
menschen eenmaal op de boot. dan is
bet te Iaat; niemand vaart uit Ind:ë
weg. zonder te weten waarheer.. Ik
noemde zooeven Storks suikerin3t.1l*
laities: die firma z-a! we! een vertegen*
woord iger in Indië hebben, waarom dc
gemeente Haarlem dan niet? Het Is
tocA van groot belang, dat wie terug,
koert naar 't vaderland vooraf omtrent
Haarlem vottedig ;s x; gelieft: en mis*
sch;en zelfs wel eeo huis gehuurd of ge»
kocht heeft, zoodat hij met zijn gcao
voor onze atad al gewonnen is. In d e
r.cbrmg is nog meer te doen. Artikelen
hier en daar over Haarlem geplaatst,
brochure* over onze stad verspreid.
j VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 754
f!era te zlem en te doen is. de<£oemiag I I "I" fkl
aar. tentoonsu'l-.r^n voor zoover dat I""
I past cn vruchtbaar wezen lea-n; kortom.
er is veei en veJesfca op dit gebied
te doon. Heit is ongewoon, goed, maar
daarom toch zeker neet verkeerd; :<n»
tegendeel, de nieuwe opvatting eisoh-t
•mieuwe uitvoering en wanneer waar*
(hek! en oprechtheid m het oog ge*
houdlen worden, kan niemand daar be» j
zwaar tegen hebben. Als rk in Indië
of waar ook in Nederland, of eldere
zat over verhuizen dacht, zou ik bet
waardeeren wanneer de agent vam het
Haar! cms cbe gemeenitebcstuur mij
kwam u:itnoocLgen naar Hak»riem te
komen. Al zijn onze belastingen niet
kag. ciders zijn ze ook zoo tam niet en
tai van directe co indirecte voordeelen
staan daar tegenover en vergoeden her
ruimschoots.
Er is voor den man die met deze
raak zal worden bekst, oog een andere
bezigheid weg-gelogd. Uitbreiding van
Haarriem's grondgebied, reckmc maken
daarvoor, de autoriteiten cm het pubhek
doordringen van de rechtvaar dl gbe id
daarin getegen. .Als de nu aanhangige,
bedorven, beaabbelde en afgekmauwde
grensregeling wordt aangenomen, be»
schouwt Haarlem dut als e«i begin.
Ais zelfs dit door de Kamer wordt af»
gewezen, begwvt Haarlem opnieuw en
dan roet een groot plan. Ook bier is
dus veel te doen. Niet als bet velkFviool»
tje, weggescholen in be-t gras, maar
vooraan kan Haarlems gemeentebestuur
optreden en, de gemeente als on-de rrre»
ming opvaöteiide. baar -tot nieuwen bloei
brengen. De tegeriwoordigc positie is
niet zonder gevaar Krachtige exploita.
tie kan dat afwenden.
J. C. P.
MOEILIJK BESLUIT
EEN TEKORT.
HET RIJK HELPT.
Uit Kerkrade wordt aan „Het Volk"
gemeld:
Bij het gemeentebestuur is bericht
ontvangen van den minister van finan*
ciën, dat van de van het rijk in voor*
schot ontvangen gelden ten bedrage
van f 575.000 met een rentevergoeding
van 5 pet. ten behoeve van het bakken
van stcenen en waarop een verlies is ge»
leden van f 356.035.48, door de regecring
9/10 van het verlies of f 324.433 voor
haar rekening wordt genomen. Daar»
door wordt de gemeente gedurende 40
jaren bevrijd van een jaarlijkschen last
van pl.m. f 16.000.
EEN DRIFTIG HEER
Bij de afbraak van ten huis aan het
Scharloo te Alkmaar, liet een der ar*
beide» per ongeluk een steen van den
steiger vallen. Een andere knecht kreeg
daarbij wat kalk in zijn oog. Deze wond
zich zoo op, dat hij zijn makker, den
20»jarigen Habbé. ten slag in 't gelaat
toebracht, zoo geweldig, dat het slacht»
offer bewusteloos neerviel en in het zie»
kenhuis moest worden opgenomen.
r'ooi t*ui
L'L.i aardige r .m va-, wat er in Haar» fc ste|t
EEN SLEUTELROMAN.
EN EEN AANKLACHT VAN
DEN EX-KEIZER.
Eenigen tijd geleden is verschenen
het boek Der Pnnz auf Wiereland,
door baron Hermei in.
Over dit boekje nu komt waatschijn»
Üjk heel wat te doen.
Op den omslag van het boek komt
ccn foto voor van den Duitschen ex»
kroonprins, zittend op een met helm
begroeid duin en kijkende ov«.r dc zee.
De titel van het bock moest, aldus de
Nieuwe Courant, wel voor iedereen
duidelijk zijn. Hier werd. ondanks de
verdraaide namen van de hoofdperso»
nen en waarschijnlijk ook wel van den
schrijver, getracht dc geschiedenis te
schrijven van het verblijf van den Duit»
schen kroonprins op Wieringcn. Al was
het dus 'n zoogenaamde sleutelroman,
de sjeutel om hem ten volle te ver»
staan was niet zoo moeilijk tc vindc,n.
Maar de uitgevers hebben dat vindén
van dien sleutel wel bijzonder gemak*
kelijk gemaakt door de foto op den om»
sla-J. waarop ieder den kroonprins ir
zijn Hollandsche omgeving zal herken»
r.en. Tenzij... er iemand anders op de
foto zit. die sprekend op den kroon»
prins gelijkt™.
Het wordt een interessante kwestie,
nu de Duitsche keizer tegen den uitge»
ver van het boek een aanklacht heeft
ingediend. Naar men ons verzekert zou
dc aanklacht van den keizer het ge»
volg zijn van de woede van keizerin
Hermine over de m het boek voorko»
mende woorden van dpn kroonprins,
waarvoor zij den schrijver verantwoor*
Op den dag dat de weegschaal en de dokter
je op de wijsheid van diëet hebben gewezen,
wordt je natuurlijk juist je geliefkoosde taart
(met room) aangeboden.
(Nadruk verboden.)
EEN MOOIE KLANT.
AANSLAG OP EEN BOEK
DRUKKER.
De Heerenvcensche correspondent
-an „Het Volk" meldt:
Dinsdagmorgen betrad de circa 40»
jarige, ongehuwde V., uit Terband, dc
werkplaats van den ruim 50*jarigcn
boekdrukker Gerbcn Brouwer, woon
achtig t„.i dc Dracht, te Hecrcnvecn.
Nadat V. prijsopgaaf gevraagd had van
drukwerk, de eigenlijke boodschap, ont
stond er, naar men ons inlicht, een hc«
vige woordenwisseling. De ruzie liep
ten slotte zeer hoog. V. haalde daarbj
onverhoeds een revolver te voorschijn
cn loste een schot. De kogel ging Brou.
wer rakelings langs het hoofd cn kwam
terecht in dc kantoordeur. Oogcnblik
kelijk schoot het personeel toe cn wist
V. den revolver uit handen te nemen.
Dit wapen is later in beslag genomen.
V. werd door dc politic reeds ver»
hoord.
EEN DUUR ZAKSPIEGELTJE.
Door een sigarenwinkelier te Den
Bosch werd aangifte gedaan, dat een hem
onbekend persoon, pl.m. 20 jaar oud, in
zijn winkel cenige sigaren had gekocht
en z.g. betaald met een rijksdaalder. Na
dat hij zijn geld terug had ontvangen cn
den winkel had verlaten, bleek dat hij op
de toonbank een rond zakspiegcltje had
gelegd, hetwelk aan de achterzijde op
een rijksdaalder gelijkt. Door dc
recherche wordt een onderzoek inge
steld.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
Te Schijf, gemeente Rucphen, is een
kindje van den landbouwer A. L., dat
voor eenige dagen in kokend water viel,
aan de gevolgen overleden.
TE VEEL ONDERWIJZERS
Voor de betrekikng van ondcrwij»
zcr aan dc o. 1. school te Noord Schar*
-oude hebben zich 67 sollicitanten aan»
gemeld; voor die aan de openbare
school te Neede 53 sollicitanten.
DE TYPHUS
Te Breda zijn vandaag weer twee
nieuwe gevallen bijgekomen.
DE VALSCHE FRANSCHE
BANKBILJETTEN.
Dc heer K. ter Laan, lid van de
Tweede Kamer, heeft aan den minister
van Justitie de volgende vragen gesteld:
Heeft de minister kennis genomen van
ie mededeelingen, die onlangs in de pers
zijn verschenen aangaande de bevoor
rechting. die de drie Hongaarsche ge-
-angenen genieten In de bijzondere straf
gevangenis te Scheveningen?
Is de minister bereid, naar de juistheid
dier mededeelingen een ondrezoek in te
stellen en het resultaat van dat onder
zoek ook aan dc Kamer mede te deelen?
DE PORTUGEESCHE
BANKBILETTEN.
VOORTGEZET VERHOOR.
Woensdag is het getuigenverhoor in
zake de Portugccsche bankbiljetten*
kwestie voortgezet.
Mr. F. van Raalte uit Rotterdam deel*
de mede, dat toen moeilijkheden ont*
stonden, verdachte M. hem heeft gege*
ven de beide contracten, een koffer,1
waarin de bankbiljetten in baring cn
brieven, welk een en ander vrijwillig
aan de politie is afgegeven. Ook heeft
M. getuige onmiddellijk van ambtsgc»
heimhouding ontslagen. Portugceschc
autoriteiten zijn bij getuige geweest om
foto's te nemen van de contracten. Ook
getuige wilde toen onderzoek naar dc
contracten laten instellen cn heeft daar»
voor een request aan den President der
Haagschc Rechtbank opgemaakt. M.
heeft het denkbeeld geopperd om dc
Justitie in dc zaak te mengen, hetgeen
getuige hem echter heeft ontraden, even
als gelijk M. wilde, de biljetten naar
Dos K. tc zenden.
Na verhoor van eenige leden van het
personeel der Rottcrdamsche Bankvcr»
ceniging te 's»Gravcnhagc, over de in
bcwaringneming van twee koffers, ver
klaarde getuige Budzinga, commics»vc<
riflcateur te Hoek van Holland, dat in
dc laatste maanden van 1925 José dc B.
in gezelschap is aangekomen met groote
loeren koffers, waarvan dc broer van
den Gezant zich als eigenaar voordeed
cn waarop stond „Portugccsche legatie'
Getuige mocht de koffers niet visitee
ren, omdat José dc B. behalve een dl*
plomatlck paspoort ccn roode kaart
had. welLc vrijstelling geeft van vlai
tatie.
Andere getuigen deelden mede, dat
M. in Augustus 1925 zijn privé-kantoor
cn commissariskamer van dubbele deu
ren heeft laten voorzien.
Get J. E. T. H. de Jong. was 1 Aug.
1924 particulier secretaris van M. ge
worden. In Jan. 1925 is een verdccling
van werkzaamheden opgemaakt voor dc
drie bestaande vennootschappen, die
door M. werden beheerd. Get. kreeg
altijd een indruk, dat dc heeren R. cn
H. compagnons van M. waren. In Aug.
1925, toen get. van zfjn vacantie terug»
kwam. waren in een viertal kamers
(w.o. dc zoogenaamde commissariska
mcr cn dc wachtkamer) dubbele deuren
aangebracht. In die dagen ging „alles
geheimzinnig toe". Dit was ccn indruk,
dien get. speciaal na zijn vacantie kreeg.
Dc zaken der vennootschappen gingen
niet bijster goed, maar de exportzaken
leverden In 1925 „betere perspectieven"
op. Over de bank te Lissabon sprak M.
tegenover get altijd als van „onze
bank". Het doel van die bank zou zijn
geweest het financieren van cultuuron»
derncmingen. Toen de berichten in de
dagbladen kwamen, dat de bankbiljet*
ten in beslag genomen waren, zeide
dc heer M. tegen get. „Wat zeg je
daarvan wel?" Wat M. verder deed. kan
get. zich niet meer precies herinneren.
Wel weet hij. dat hij zich direct in ver»
E n g eI se h
6)
Mr. W.: „Scrikte u van 't een of an*
der?"
Get: „'t Was misschien maar ver»
beelding. meneer of 'n droom, waar ik
niet op kan komenmaar opeens
hoorde ik iets schreeuwen".
Mr. W.: „Waar vandaan?"
Get: „Naast me. op no. 119".
Mr. W.: .JDus u hoorde een schreeuw
uit 't naaste huis. no. 119, waarin een
moord is bedreven?"
Get: „Zoover ik me herinneren kan.
is 't zoo geweest".
Mr. W.: „Dat is niet *t antwoord d3t
ik noodig heb. Ik veronderstel dat u in
't bezit bent van uw vijf gezonde zin*
nen?"
Get: .Jk hoop niet dat iemand 't te*
ger.dee! zal beweren".
Mr. W.: „Oogenschijnlijk bent u een
verstandige vrouw". (Hierna maakt de
getuige een diepe buiging, die 'n scha»
terlach veroorzaakt). „Uw gehoor is
goed?"
Get,: „Heel goed. meneer' Gisteren
morgen nog heeft Mrs. Reale tegen me
gezegd: ..Mrs. Precdy. zei ze.-..."
Mr. W.: „'t Gaat hier niet om wat
M.-s. Reale heeft gezegd; luistert u lie»
ver naar hetgeen ik u zeg; bij de gele*
genheid dus, waarvan hier sprake is,
hoorde u een schreeuw?"
Get.; (Na een lange pauze waarin ze
binding moest stellen met genoemden
H.. tusschen wien cn den heer M. hij
den volgenden dag een conferentie in
het Palacchotcl te Brussel moest beleg»
gen. Naar aanleiding van een telegram,
dat uit Karlsbed kwam (vermoedelijk
van R.). heeft get. in den zomer van 1925
ccn brief getikt van dc nummers en de
letters van dc bankbiljetten. Een Portu»
geesch bediende is ongeveer zes we»
ken op het privé kantoor werkzaam ge»
wcest. Hij was altijd in dc kamers met
dc dubbele deuren. Zijn werk maakte
den indruk van geheimzinnigheid. Het
laatst heeft get. hem daar gezien in Oc»
tober 1925.
Dc verdediger meende, dat de brief
aan Waterlow in Aug. 1925 over de num
mers en letters niet is geschreven naar
aanleiding van een telegram uit Karls»
bad. Dc get. moet zich op dit punt ver*
gissen.
Get. meende zich tc herinneren, dat
de brief wel op het telegram volgde.
Verdachte M. zei, dat de correspon*
dep tic met Karlsbad vier dagen heen en
vier dagen terug cischte. Daaruit zou
zijn op tc maken, dat dc brief aan Wa*
tcrlow geen verband hield met corrcs»
pondentie of telcgrammenwisscling met
Karlsbad.
Getuige deelde nog mede, dat de
Portugccsche bediende van M. alleen
Portugecsch sprak cn dat M. zelf deze
taal niet bchccrschte.
Get. F. A. L. Bienen, directeur van
het Palacchotcl te Scheveningen, sprak
over ontmoetingen tusschen dc B.'s. R.
cn M. K. deed groote verteringen. Hij
maakte den indruk van iemand, die
ruim in zijn geld zat.
Getuige Melse zeide, dat, blijkens ge*
tuigenvcrklaringcn in Lissabon, alwaar
getuige geweest is. M. aan Suares. ge»
zant van Venezuela te Lissabon, een be»
looning in geld heeft gegeven uit dank
voor het bewaren van koffers met bank
biljetten.
Op ccn vraag van den verdediger was
R. hij het onderzoek in Portugal over
M. heeft gezegd antwoordde getuige,
dat R. beweerd had dat M. buiten dc
zaak stond cn zuiver was opgetreden
nis ccn gemachtigde.
De getuige H. S. Waffel, directeur van
een Goodbagger Mij. t<r Amsterdam,
heeft M. geholpen om legatie-secretaria
van Liberia tc Moskou te worden, wat
hem pl.m. 1000 dollar kostte, zgn. voor
Icgatiekostcn Hij kent M. als een ijverig
koopman, die zijn relaties wilde uitbrei*
den. Hij kende dc autoriteiten van
Liberia goed en was met verschillende
bevriend. Toen hij aanbood de duizervd
dollar aan M. terug te geven had deze
een afwerend gebaar gemaakt. (Vroolijk»
he4d).
Het getuigenverhoor was hiermede
afgeloopcn.
Hierna las de president oog eens de
dagvaarding voor. waaroij d<e verdach»
:e alle feiten bekent, alleen het „vai*
scheiijk en opzettelijk" v&a zijn daden
werd door hem ontkend.
De heer Viewcg, consul»generaal van
Liberia, wensebte nog op te merken,
dat benoemingen van gezanten enz.
moeten goedgekeurd zijn door den
wil van de wereld niet te zeggen, me»
neer".
Mr. W.: „Is dat werkelijk 't eenige
antwoord wat u geven kunt?"
Get.: „Wis en zeker, meneer. Al heb
ik ook duizende stemmen van manoen
cn vrouwen gehoord, is 't toch nog
bij zichzelf overlegt): „Ik geloof, me» niet voorgekomen dat ze me toege»
neer, dat ik 't op me mag nemen om
ja te zeggen".
Mr. W.: ..Zoo. dat klinkt al beter!
Nu echter. Mrs. Preedy let nu eens goed
op mijn woorden:
Get.: „Zeker, meneer, heel graag".
Mr. W.: Dank u! Bedenk u dus eens
even; werd de gil die u boorde, door
een man of door een vrouw uitgestoo*
ten?"
Get.: (heel energiek): „Dat zou ik
niet kunnen zeggen, meneer, al viel n
dadeliiV voor me op uw knieën".
Mr. W.: ..Denk u eens even na, neem
den tijd er voor. U moet toch honder»
den van manne* en vrouwestemmen
gehoord hebben".
Get.: „Duizenden, meneer!"
Mr. W.: „En een vrouw van uw ver»
stand, moet toch het onderscheid op»
gemerkt hebben tusschen deze stem»
men. Die van de vrouwen is zacht en
teer die der mannen harder, ruwer en
luider. Nu is 't echter van 't grootste
gewicht, om vast te stellen, of u een
manne» of vrouw istem gehoord hebt?"
Get.: „Dat weet ik met den besten
schreeuwd hebben'
Mr. W.: „Was 't een harde sohreeuw".
Get.: ..Er was een muur tusschen ons
in. 't Moet dus wel een harde geweest
zijn anders zou ik 't niet gehoord heb
ben".
Mr. W. ..En wat volgde er daarop?"
Get.: „Muziek, meneer. De gil was,
om zoo te zeggen, nog niet klaar daar
brak de muziek al los".
Mr. W.: „Op wat voor Instrument
gebeurde dat?"
Get - ..Op een piano, meneer"
Mr. \V ..Dat heet, dat u eer. man
of een vrouw op een piano hebt hoo*
ren spelen?" f
Get.: „Dat zou ik niet graag bezwe»
ren".
Mr. W.: „Bedoelt u dat 't ook een
kind geweest zou kunnen zijn?"
Get.: „Daar kan ik ook niet op zwc*
„U hebt toch onder cede
dat u een piano hoorde
Mr. W.
verklaard,
spelen?"
Get.: „Dat heb ik, meneer,
blijf ik bij."
Mr. W.: „Daar de piano niet uit zich
zelf kan spelen, moet dit noodzakelijk
een man, vrouw of kind gedaan heb»
ben".
Get.: „En al zou ik hier op deze
plaats gepijnigd worden, dat kan ik
niet bezweren. 't zou immers moge
lijk kunnen wezen dat 'n geest 't had
gedaan".
Mr. W.: „Of missohien een poes?"
Get.: „Neen, meneer: 'n poes is maar
'n onverstandig schepsel".
Mr. W.: „U blijft bij den geest
gelooft u er aan?"
Get.: „Dat doe ik, meneer".
Mr. W.: ..Aan den geest die uit Je
flesch komt!Is de geest, die u
piano boorde spelen, daar misschien
ook vandaan gekomen?" (Gelaoh).
Get.: (waardig) „Ik ben niet gewend,
om me te bedrinken".
Mr. W.: „Maar een klein dropje, nu
en dan. versmaadt u toch niet?"
Get.: „Ik neem er wel eens eentje
bij wijze van medicijnalleen als
medicijn. U kunt niet gelooven, me»
neer. hoe 'n kramp op m'n borst ik
soms kan hebben." (Gelach).
Mr. W.: „Een ziekte die vark voor*
komt. Mrs. Preedy; ik word er zelf
door geplaagd".
Get.: „Daar ziet u ook naar uit. me
neer". (Schaterlachen).
Mr. W.: „Hoe lang heeft de muziek
ongeveer geduurd?"
Get.: „Misschien een minuut of vijf
zes".
Mr. W.: „Bent u er zeker van, dat
t niet langer of korter duurde?"
Get.: „Neen. meneer, van zekerheid
is geen sprake; ik was in een toestand
waarin alles voor mc draaide".
Mr. W.: „Dus zou de muziek ook 'n
half uur geduurd kunnen hebben?"
Get.: „Dat kan wel zijn,- meneer".
Mr. W.: „Wat gebeurde er toen de
muziek ophield?"
Get.: „AI zou u me de volgende twin»
tig jaar op water en brood zetten....
kan ik 't u niet zeggen".
Mr. W.: „Waarom kunt u dat niet?"
Get.: „Omdat ik niet weet of ik toen
op m'n hoofd of op m'n beencn ge*
staan heb". (Schaterlachen).
Mr. W.: „Onzin. Mrs. Preedy. dat
moet u weten".
Get.: „Vraag excuus, meneer, ik kan
heusch niet meer bedenkenik
moet toch zelf 't beste weten, of ik
weet of niet".
Mr. W.: „Staat u op 't ©ogenblik op
uw hoofd of op uw voeten?"
Get. geeft geen antwoord.
Voorzitter: „Hebt gc u werkelijk
voorgenomen, om 't gerecht wijs te ma*
ken dat u op dien tijd niet wist of u
op uw hoofd op op uw voeten stond?
Get.: „Ik kan 't tenminste niet be*
zweren, meneer; ik ben er heu6ch niet
toe in staat".
Mr. W.: „Wat deed u toen de muziek
ophield?"
Get.: „Ik kan er u heusch niks over
zeggen, meneer".
Mr. W.: „Is dat alles wat u over den
moord kunt vertellen?"
Get.: „Al hield u me 'n heele maand
Kier, dan zou u nog iks uit me kun»
nen krijgen".
Mr. W.: „U kunt gaan".
Mr. Goldbcrry: Een oogenblik, Mrs.
Preedy; ik zal 't u niet lang lastig ma»
ken. Kijkt u den beklaagde eens goed
aan: is hij u bekend?"
Get.: „Nee. meneer".
Mr. Goldberry: „Hebt n hem ooit op
Great Porter Square gezien?"
Get.: „Daar niet, cn ergens anders
niet; 't is voor 't eerst dat hij me on»
der de oogen komt".
Mr. Goldbcrry: „Kunt u daarop zwe»
ren?"
Get.: „AI moet 't mijn laatste woord
in dit leven zijn; 't is zooals ik daar
net gezegd heb".
Mr. Goldbcrry: „Dat is voldoende".
Mr. Preedy gaat erg opgewonden
heen, door 't onderdrukt gelach van 't
publiek begeleid.
(Wordt vervolgd.).
