HAARLEM'S DAGBLAD
Huidwondies
PUROL
V
ZATERDAG 11 DEC. 1926
TWEEDE BLAD
BOEDAPEST.
Een interessante stad.
(Van onzen correspondent).
f Boedapest, einde November.
'Men zou Boedapest met een uit twee
declcn bcstaanden. fraai bewerkten en
dicht met juweelen bezetten gesp kun»
nen vergelijken, tusschen wier fijne
kunstsmcci werk de Donau als een zil»
veren lint is doorgetrokken.
Boedapest bestaat uit twee steden, die
aan weerszijden van het breede water
zijn gelegen. Aan den linkeroever ligt
de belangrijkste en grootste stad Pest.
aan de linkerzijde is Boeda (ook we!
Ofen genoemd) gelegen.
Het is véél romantischer de stad bin»
nen te varen dan dat men per trein aan
een der stations arriveert. Vele reizi»
gers weten dat en daarom zijn de witte
raderbootcn der ..Donau»Dam'*fschif>
fahrtsgescHsch.ift" altijd dicht met pasi
sagiers bezet. De schepen, die des mor
gens vroeg van Weencn wegvaren. ko=
men in de eerste avonduren te Boeda»
pest aan, juist wanneer de schemering
begint te dalen, die alles in een ro
mantisch waas hult en wanneer duizen
den en duizenden van lichtjes aangaan
die in lange rijen naast elkaar hangen
of die in grillige constellaties naast
elkander flonkeren, zooals de oniel-
bare sterren aan het firmament.
Zes lange bruggen verbinden ftoeda
met Pest, één ervan splitst zich midden
in het water in twee takken, zoodat
hier dus (}ric armen tezamen komen.
Eén arm 'treft naar den oever van Pest,
een naar Boeda en de derde naar den
spitsen uithoek van hc: Margaret ha
c 'and. dat in den Donau ligt en waarop
7ich tal van hotels cn restaurants. 1
r.isbanen en boothuizen, kleine villatjes
en optrekjes bevinden.
Het Margaretha«eiland ontleent zijn
raam aan de heilige prinses Margaretha
de dochter van koning Bela IV, die
h er ?n de dertiende eeuw in een
klooster leefde cn stierf.
Aan den Pestcr»ocvcr ligt het machte
gc parlamcnt. een reusachtig gotisch ge.
bouw met ccn slanken, bijna honderd
meter hoogen koepel, die door tal van
dunne, spitse torens in zijn opwaarts»
streven wordt begeleid. De bouwstijl
van het gebouw is fijn als kantwerk,
breede trappen dalen tot bijna in het
water naar bencden en het geheel doet
ecnigszins denken aan het beroemde
parlamentsgebouw van Londen.
Aan den anderen oever, in Boeda, rijst
een rotsige berg omhoog, op wiens
plateau zich het lang«uitgestrcktc, in
sierlijken barokstijl opgetrokken konink»
lijkc palcis verheft, dat eens tot woon»
plaats diende van dc Habsburgers.
Thans wordt alleen een vleugel van het
palcis door dcn rijksbestuurder Horthy
bewoond. Soldaten houden hier stram
dc wacht en loopen in overdreven»
strenge paradepassen heen cn weer. Zij
kijken daarbij zóó ernstig, alsof het hun
leven gold.
Op denzelfdcn berg. waarop het pa»
kis aan ccn groot plein is gelegen, bc»
vinden zich ook de ministeries cn tal
van voorname paleizen cn hoerenhuizen
der Hongaarsche aristocratie
Op dcnzelfden berg. waarop het pa»
leis aan cen groot plein is gelegen, bc»
vinden zich ook dc ministeries cn tal
van voorname paleizen en hoerenhuizen
der Hongaarsche aristocratie. Men be»
reikt het plateau door middel van cen
tandradbaan, die benedcn bij dc Kct»
tingbrug begint. Electrische trams rij'
den door ccn tunnel onder den berg
door. Op den berg bevindt zich ook
de kroningskerk, ook wel Mathiaskcrk
geheeten, waar in December 1916 de
laatste regccrende koning van Hon»
garijc, koning Karl IV, werd gekroond.
Het drukke leven van de stad, die
thans bijna een millioen inwoners bc»
zit. en die in 1870 nog maar 280.000
zielen telde, speelt zich aan den linker»
oever van het water, in Pest af.
Langs de rivier liggen de groote pa»
leisachtige hotels, die des avonds met
hun vele lichten op feeërieke sprookjes»
kastcelcn lijken, en langs de boulevards,
hier „körut" geheeten. beweegt zich
de bedrijvigheid der wereldstad. Ele-
gantc vrouwen met fonkelende donkere
oogen dragen veel juweelen en kost»
bare sieraden en haar klceding is bont
en steeds volgens dc laatste voorschrif-
ten van ..Madame la Mode". Ook de
mannen zijn opvallender gekleed dan in
West»Europa gebruikelijk is. Het is de
Orientalische invloed, die zich hier doet
gelden. De Hongaren zijn van oorspron;
een Oostersch volk en hun taal heeft
ook niets gemeen met eenige andere
taai in Europa, behalve met het Finsch
Enkele grammaticale verbuigingen doen
aan het Turksch denken.
„Nem todom Magyarul" bctcckent:
Ik ken geen Hongaarsch!
Als u dit zegt zal iedere wclopgc»
voedc en beleefde Hongaar trachten
nemet" d.i. Duitsch. met u tc spre»
ken, of wel „francia" of „angol"
(Fransch of Engelsch).
De Andrassy»üt (Andrassy«straat) is
een boulevard, die 2.3 K M. lang is.
die dwars door Pest loopt en in een
plein met het groote M!l!cnium»momcnt
in de nabijheid van enkele musea en
aan het begin van het „Stadtwacldchcn"
eindigt.
Een der kleine villa's aan de Andrlssy»
üt is als museum voor Oost»Aziatischc
kunst ingericht. Het bestaat uit de col»
lectie. die de Nederlander Frans Hop.
die een zaak in optische artikelen in
Pest bezat, lij zijn dood in 1919 heeft
nagelaten.
In het groote kunsth:storischc mu
scum zijn tal van oude Ncdcrlandschc
meesters hij eikaar gebracht Wij vin»
den er Van Dijk. Rubens. Jan Steen
Rembrandt, Gerard Dou, Hobbcma
Ruvsdeal. Albert Cuyp enz.
Ook de nieuwere schilders van ons
aderland zijn hier vertegenwoordigd
Doeken van de drie broeders Maris
Josef Israels. Van Leembruggen e.a
hangen aan de wanden.
De Boedapestcrs zijn een vroolijk
volkje, die van muziek en uitgaan
houden en daarom zitten dc pompeus»
ingerichte restaurants steeds stamp-
oL In de lokalen spelen Zigeuner.
kancUcn mccs'cepcnde melodieën.
De „primas", dc leider van het or»
kestje. in onberisp dijken rok met witte
das. of in cen rooden jas gehuld, komt
vlak aan uw oor fiedelen cn gc ver»
geet alles buiten dc muziek.
Het schijnt wel, of de menschcn in
Boedapest nooit naar bed gaan. Des
nachts om twee. drie uur. ziet gc bijna
nog net zooveel lieden op straat als
des avonds om negen. De restaurants
nachtcafé's zijn hcl-vcrlicht, cn
dwepende cn hartstochtelijke muziek
dringt naar buiten. Dc maan werpt haar
zilveren licht over de lange rijen
architectonisch bijzonder geslaagde en
schitterende hoogc huizen cn roodc en
blauwe cn gele cn groene lichtreclames
duiden dc talloozc bars cn nachtlokalen
W. M. BEKAAR
BINNENLAND
DE PORTUGEESCHE
BANKBILJETTEN.
In vrijheid gesteld.
Voor de uitapraak in het proces M.
van V. door de Haagsche Rechtbank-
Vrijdagmorgen, bestond eroote belang»
stelling. Dc publieke tribune in de
rechtszaal was gjehecl gevuld.
Een vertegenwoordiger van het blad
„Scculo" uit Lissabon was er zelfs voor
overgekomen.
Om de spanning voor den verdachte
niet te lano te laten duren begon de
president Mr. Cost Budde, onder adem»
looze stilte dadelijk met zich te rich»
ten tot M.
Spr. zeide. zooals we reeds meldden,
dat deze alleen wegen schuldheling
werd veroordeeld tot een gevangenis»
straf van elf maanden, onder aftrek
an elf maanden preventieve hcchtcni!
zoodat hij onmiddellijk in vrijheid zou
worden gesteld.
Deze uitspraak bracht aldus dc
Tel. groote ontroering teweeg, spe-
ciaal bij den verdachte, die zich niet
anger goed kon houden cn in luid snik»
ken uitbarstte. Ook zijn verdediger. Mr
Rolandus Hagcdoorn. was merkbaar
onder den indruk. Hij richtte eenige
kalmccrcndc woorden tot zijn cliënt.
Daarna ving dc president dc voorle
zing aan van het zeer uitvoerige vonnis
elke drie kwartier in beslag nam.
Verdachte wordt vrijgesproken van
al het hem primair ten laste gelegde,
het valschelijk doen maken van 580.00P
Portugecsche banknoten, met Het oog»
merk om die «Is echt cn onvervalschï
te gebruiken Q.f te doen gebruiken met
den aankleve van dien. Alleen wordt
hij veroordeeld wegens de laatstelijk
ubsidiair ten laste gelegde schuldhe.
ling, hierin bestaande, dat hij in een
viertal koffers een zeer groote hoeveel
heid Portugecsche banknoten van 509
escudo's van het type Vasco di Gama
uit winstbejag heeft bewaard, altham
erborgen gehouden, terwijl het aan
zijn grove schuld tc wiiten was. dat
hij niet heeft geweten, dat zijn handc»
lingen bankbiljetten betroffen, welke
waren verkrtgen door deze na tc maken
Uit het arscnaar van overwegingen
an dc rechtbank zij aangehaald, da'
er voor verdachte ruimschoots aanlci
ding was geweest, om aan de hand var
dc zich voorgedaan hebbende feiten
een onderzoek naar dc bankbiljetten ir
stellen.
De verdachte moest den indruk heb
ben gekregen, dat hij niet met ccn
rceelc koonmanszaak tc ^ocn had. al
kon dc rechtbank aannemen, dat ver
dachte de handteekeningen onder dc
contracten als echt beschouwd had.
Dc gevoerde geheimzinnigheid had
den verdachte de ondeugdelijkheid der
bankbiljetten moeten doen vermoeden
De verdachte heeft, zoo wordt gezegd
van gemis aan geweten in het doen van
zaken blijk gegeven.
De schuldheling is bewezen en gezien
't hoogst ernstig karakter van dc zaak
cn den persoon van verdachte, die geen
scrupules kende, wcnschtc dc recht»
bank hier dc hoo.gstc straf op tc leggen,
welke op dit delict staat.. Het verdere
ten laste gelegde werd niet als bewe
zen beschouwd.
Ten slotte vorderde dc rechtbank
vernietiging van dc valschc bankbiljet
ten in het publiek belang.
Onder ontroering gingen qa de voor»
lezing van het YOnqis de toehoorders
uiteen.
Gemeld wordt verder dat mr. Rolan*
dus Hagcdoorn. dcWcrdcdigcr van den
heer M. van IJ. appèl zal aanteckencr
tegen het vonnis der rechtbank
HET TRACTAAT.
WEER EEN ADRES.
Aan de Eerste Kamer is het volgen»
de adres gericht:
De ondergeteekenden, allen hoogleer»
aar aan de Rijksuniversiteit te Gronin»
gen. verzoeken uwe Kamér eerbiedig,
doch met grootcn aandrang het bij
haar aanhangige ontwerp-tractaat met
België te verwerpen of althans de mo=
gelijkheid tc openen voor nadere on»
derhandcling. Zij gronden dit verzoek
op hun overtuiging, dat in dit verdrag
bepalingen voorkomen, die zoowel voor
de staatkundige als voor de economi»
sche positie van ons land hoogst beden»
kelijk zijn.
Het adres draagt de handteekeningen
van 33 hoogleeraren.
OORLOGSBEGROOTING.
De Memorie van
Antwoord.
In de Mc-moric van Antwoord aan
dc Tweede Kamer over de Oorlogsbe»
orootïng 1927 merkt de minister ten op»
zichte van het algemeen defensiebeleid
allereerst op. dat hij uit den aard der
zaak de meaning van de leden, die aan»
dringeji op bezuiniging door aanzien»
lijke inkrimping. opheffing van het
vcstingstelscl. afschaffing der cavalerie
en ruime afvloeiing van het beroeps»
kader niet kan deelen, aangezien de
sterkte van de weermacht voldoende
moet zijn. om de veiligheid van het
'and redelijkerwijze te waar-borgeji.
De minister betoogt dat overigens
de noodigc zuinigheid wordt betracht.
Tegen tc ver gaande bezuiniging
moet echter worden gewaakt.
Er worden voorbereidingen getrof»
fen om vier reserve eskadrons huza»
ren op tc neffen en daarvoor in de
nlaats te stellen vier compagnieën wiel»
rijders. Dan is noodig verbetering van
bewapening. Allereerst dient het vol»
lende tc geschieden:
le. Verbetering van het veldgeschu'
cn de daarbij behoorendc munitie ter
vergrooting van de kracht tot 11 a 12
K.M. Met deze verbetering is reeds een
aanvang gemaakt. Zij zal naar de mi»
nister hoopt, in 3 a 4 jaren geheel zijn
•ot stand gebracht.
2e. Aanschaffing van 36 lange ka»
nonnen van 10 1/2 c.M. met munitie
Dc proeven voor de vaststelling van he
'c kiezen model zijn thans afgelooper
12 stukken moeten in 1927 worden af
"clevcrd. Dc overige zullen spoedig vol
den.
3e. Aanschaffing van modern lue-h'
doélgeschut met munitie, zoeklichten
cn instrumenten verkeert nog in een
'adium van voorbereiding.
4c. Aanschaffing van infantcriege-
schut met munitie enz. verkeert nog ir
Set stadium van voorbereiding.
5e. Voortzetting van de completee
ring der bestaande bewapening erj mu
nitie»uitrusting.
Naar aanleiding van de vraag, me'
Setrekking tot gasafweer-mlddelen ver»
wijst dc minister naar een bij deée Me
morie gevoegde geheime bijlage nopens
-le beschikbare gasafweernrddelcn en
dc in uitvoering zijnde, of voorgeno»
mcij uitbreiding daarvan. Uit deze bii»
'agc blijkt, dat aan het einde van 1927
ccn hoeveelheid complete gasmaskers
aanwezig zal ziin, die dicht nadert tot
Set henoodigdc aantal evenwel nog zon»
'er de vcrcischte reserve.
Dc minister overweegt invoering
van een capitulantcn»stelsel, waarbii
een gedeelte van het jongere beroeps
kader (officieren cn onderofficieren)
wordt vervangen door reserve» of
dienstplichtig kader, dat zich verbindt
gedurende een bepaald aantal jaren
vrijwillig in werkelijken dienst te blij»
ven, om daarna, hetzij naar het be»
roepspersoncel over t-e gaan, hetzij met
een premie in de burgermaatschappij
terug te keeren. hetzij in een burger
Rijksbetrekking te worden geplaatst.
Verlaging vafl het contingent tot
13.000 man wordt voorshands niet in
overweging genomen.
Recrutcering van de beroepsofficie*
ren langs den weg van het vcrlofkader
mogelijk tc maken zal in een wetsont»
werp worden neergelegd.
Eerlang wordt ingediend cen wets»
ontwerp tot wijziging van de dienst*
plichtwet, om te komen tot doelmati*
ger regeling van loting, waarbii de mo»
gelijkheid geopend wordt, dc verbinte»
nis bij he.t vooroefeningsinstituut na dc
loting tc sluiten.
Het ligt niet in het voornemen ver»
betering te brengen in de bezoldiging
der onderofficieren. Omtrent de nen»
sioenbepalingen van het reserveperso»
neel is binnenkort een wetsontwerp
te wachten.
Voor nadere biizonderheden vcrwij»
zen wij naar de rubriek Statcn*Gene»
raal.
STADSNIEUWS.
DE ZETEL VAN
BLOEMBOLLENCULTUUR
De quaestie van
„Spaar en Hout".
HOE B. EN W. ER OVER
DENKEN.
In het tot den gemeenteraad van
Haarlem gericht! adres van het Hoofdbe
stuur der Algemccnc verecniging van
Bloembollencultuur werden de volgende
•ragen gesteld:
1. Is uw bovenbedoeld besluit (van 24
Maart 1926) van toepassing op even»
tucele vestiging der verecniging op
..Spaar en Hout", ingeval de aanhangi»
gc grenswijziging doorgaat en handhaaft
in dit geval l'w raad ten opzichte van
onze verceniging de door de gemccni'e
Heemstede gevraagde koopsom voor het
haar aan onze verecniging tc koop aan*
geboden gebouw cn terrein?
2. Is uw besluit van toepassing op
evcntueelc vestiging der verceniging op
„Spaar cn Hout" ingeval de grenswijzi*
ging niet doorgaat?
Het gold hier het besluit' door den
raad genomen op voorstel der hccrcn
Loosjcs c.s.. waarbij B, en NV. werden
gemachtigd aan dc Algemcene Verecni»
ging voor Bloembollencultuur cen ^om
aan te bieden, gelijk staande met 50
pCt. van hetgeen henoodigd is voor
stichting en inrichting van cen gebouw
t'en behoeve van Bloembollencultuur tot
een maximum van 100.000. wanneer
de zetel der verecniging tc Haarlem
blijft.
In de raadszitting van Donderdag 25
November brachten B. en W. dienaan»
gaande mondeling advies uit. Na ccnigc
discussie besloot de raad toen op voor»
stel van den heer Klein met 27 tegen 4
stemmen de zaak aan t'c houden, 'lhans
is het schriftelijk prac*advies van B. cn
\V. verschenen. Zij merken op:
De strekking van het aangehaalde
Sitadsbcsluit was een financieel offer uit
de gemeentekas tc brengen, ten einde
den zetel van „Bloembollencultuur" voor
Haarlem tc behouden. Gaat1 de grenswij»
ziging door, zoodat „Spaar cn Hout
bij blaarlem komt. dan bestaat er o.i
geen reden om tegen vestiging aldaar
bezwaar te maken. Het eerste gedeelte
der sub 1 gestelde vraag kon naar onze
mcening daarom toestemmend worden
beantwoord
Het tweede gedeelte van die vraag,
n.l. of Uw Raad in dat geval handhaaft
<'e door Heemstede aan „Bloembollen*
cultuur" gevraagde koopsom voor het
aangeboden gebouw cn terrein kan, zon»
der ccn stap in het duister tc doen.
thans nog niet zonder meer met ja wor
den beantwoord. Omtrent het tijdstip
van tot standkoming der grenswijziging
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN,
a 60 Cent» per regel.
Sch/ijnende Plekken, Schrammen en
Ontvellingen verzacht en geneest
men met
30-60-90 ct.
bestaat nog geen zekerheid. Bovendierf
is niet bekend op welk bedrag de bui»
tenplaats aan Haarlem in rekening zal
worden gebracht, terwijl Heemstede be*
voegd is nu reeds gedeelten er van tc»
niet té beïnvloeden bedragen te ver»
koopen. Zou Uw Raad zich nu reeds
tegenover dc Vereeniging verbinden tot
handhaving van den door Heemstede
bepaalden prijs, dan is de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat het aan Haarlem
komende resteerende terrein niet tegen
den kostprijs verkocht zal kunnen wor*
den. omdat mogelijk de prijs van
75.000.— voor het aan ..Bloembollen»
cultuur" af tc staan gedeelte onevenre»
dig zwaar op het overblijvende gedeelte
drukt'. Voor zoover thans de zaak is te
overzien, mccncn wij, dait een koopprijs
van 130.000.— zou moeten worden
fes te ld, om te voorkomen, dat Haar»
cm voor het behoud van den zetel
geen 100.000—, maar feitelijk een
veel hoogcr bedrag beschikbaar zou stel*
lcn. De vraag of dit gewettigd is, ach»
ten wij thans, nu nog geen zekerheid
omtrent dc nieuwe grenzen bestaat, nog
niet voor beantwoording vatbaar. Om
deze redenen meenen wij, dat op de
gestelde vraag vooralsnog niet kan wor»
den geantwoord.
De tweede vraag zouden wij bevesri»
gend willen beantwoorden. Wel is waar
blijft dan dc zetel der Verceniging niet
binnen Haarlem, doch de ligging van
.Spaar cn Hout" ten opzichte van Haar»
lem is zoodanig, dat feitelijk het beoog»
de doel door vestiging aldaar evenzeer
wordt bereikt*.
De minderheid van ons College kan
zich met ons voorstel niet vereenigen.
Nu omtrent de grenswijziging geen ze»
kerheid bestaat, kan geen afdoende bc»
slissing worden genomen, hetgeen ook
blijkt uit het voorstel der meerderheid,
die ccn voor de Verceniging onget'wij»
feld zeer belangrijke vraag eveneens on»
beantwoord wil laten. Onder deze om»
standigheden acht dc minderheid van
ons College het beter aan „Bloembol»
lencultuur" tc berichten, dat thans be»
antwoording der door haar gestelde
vragen nog niet* mogelijk is, terwijl de
minderheid het wenschelijk acht dat dc
Algemccnc Verceniging voor Bloembol»
encultuur zich thans allereerst uil!»
spreekt over dc plaats harer vestiging".
Den raad wordt voorgesteld te ne»
men het' volgende besluit.
De raad der gemeente Haarlem,
Gelezen het adres van het Hoofdbe»
stuur der Algemcene Vereeniging voor
Bloembollencultuur d.d. 23 November
1926. gelezen het voorstel van B. en W.
besluit:
In antwoord op genoemd adres te be»
richten, dat dc daarin sub 1 eerste ge»
dceh'e en sub 2 gestelde vragen Bcvesti*
gend worden beantwoord, doch dat be»
antwoording der sub 1 tweede gedeelte
gestelde vraag. n.l. of Haarlem bij tot
stand koming der aanhangige grenswij»
ziging dc door Heemstede bedongen
koopsom voor gebouw en gedeelte van
het terrein van „Spaar en Hout!" hand»
hoaft. thans nog niet mogelijk is".
Tot zoover het ontwerp besluit.
Wij herinneren er nog aan, dat Bloem»
hollencultuur ccn antwoord op de vra»
gen had verzocht i'cncinde dat op de
op 20 December te houden algemcene
vergadering der verceniging, een vol.»
doende voorbereid besluit omtrent de
plaats van vestiging der vereeniging kan
worden genomen.
ONTSLAGAANVRAGE.
De heer A. Specht Grijp, tijdelijk
lecraar in dc wiskunde aan de H.B.S.
met 5=jarigcn cursus te Haarlem, heeft
met ingang van 1 Februari 1927 eervol
ontslag aangevraagd wegens een be»
noeming tc Rotterdam.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJc
In de romans gebeuren met den held
of heldin allerlei merkwaardige of
buitengewone voorvallen, maar in cen
waar verhaal zooals dit is kunnen cr
soms maanden voorbijgaan, zonder dat
cr zich iets van betcckcnis voordoet.
Het moet den lezer dus niet verwon*
deren, wanneer ïk zeg dat ccn half jaar
lang dc zaken bij het oude bleven,
ofschoon dc Wilde in dien tijd niet stil»
zat, vrijwat posten wist af tc sluiten
en met zijn inspecteur en chef op bij«
zonder goeden voet kwam. Werk dat
anders aan ccn gewonen agent met
wordt overgelaten droeg deze aan hem
op cn op zekeren dag opende deze hem
zelfs het vooruitzicht dat hij hem nader»
hand tot adjunct-inspecteu: zou voor.
dragen, zoodat hij mettertijd dc functie
van inspecteur zou kunnen bereiken.
Het deed dc Wilde genoegen, in ccn
tijd dat hij ccn kleine, aanmoediging
in dc door hem zelf gekozen richting
wel noodig had. Wanneer het al waar
is dat het goede in den mcnsch haak:
naar gcrcgcldcn arbeid cn naar strijd
in het leven, met aan 't eind dc voldoe»
r.ing der overwinning, aan den andcrer.
kant kende dc Wilde ook dagen van
verslapping, waarin i.ij het gemak en dc
weelde van vroeger betreurde cn graag
naar het oudc icvca zou zijn tcruggc»
keerd, wanneer zijn trots niet tegen den
spot va0 notaris Winkelman had opge
zien. Er was nog ccn reden waarom hij
den eenvoud van zijn bestaan betreur»
cc Hij had zichzelf moeten erkennen,
dat hij meer cn meer zijn zijn buur»
meisje. Martha Brincker als het ideaal
van zijn volgend leven was gaan bc»
schouwen cn daarbij vreesde, dat zijn
kansen in dc tcger.woord ge positie mm»
der goed zouden zijn. dan wanneer hij
in zijn vroegere omstandigheden terug»
treden cn haar de waarheid verteller
kon. Tc meer omdat hij geen voort»
gang zag in zijn verhouding tegenover
haar.
Zij bleef beleefd, maar zeer gerescr
veerd en daar zij meer dan ooit in be
slag genomen werd door de zorg voor
haar moeder, ontmoette hij haar zeer
zelden en non.t alleen, zoodat een ge»
lcgenheid tot ccn vertrouwelijk gesprek
zich niet voordeed In moedcloozc oogen»
fciikkca zei hij wel tot zichzelf: „wat heb
je nu eigenlijk bereikt? 't is waar. je
verdient jc cigcn levensonderhoud,
maar cr zit weinig perspectief in dc
toekomst".
Op ccn morgen vond hij op het kan»
toor van den inspecteur een circulaire
van de directie, gericht aan de inspec
teurs cn dc hoofdinspecteurs, waarbij
cen bclooning van duizend gulden werd
uitgeloofd voor ccn beknopte bcschou»
wing over de geschiedenis van het
verzekeringsbedrijf, een overzicht over
de tegenwoordige positie van het vak
en van dc gebreken die het nog aan*
kleefden; dc bedoeling was. dat ieder»
cen die tot den buitendienst behoorde:
hoofdinspecteurs, inspecteurs, hoofd»
agenten cn agenten, daarin ccn prac
t sche handleiding zouden vinden voor
alles, wat hun kon worden gevraagd
cn tegengeworpen.
,.Ik doe er niet aan mcc", zei dc
inspecteur onverschillig, „ik heb wel
wat anders tc doen. Is het misschien iets
voor jou? Jc hebt nu cn dan getoond,
dat cr wat meer in Je zit dan alleen
wat ccn gewone agent dient tc weten".
De Wilde keek hit papier vluchtig
in cn stak het toen bij zich. meer uit
beleefdheid tegenover het aanbod vaft
den inspecteur, dan uit werkelijke be
langstelling. Maar toen hij "s avonds
rustig op zijn kamer zat cn dc circulaire
nog eens doorlas, was het hem plotse»
ling alsof zijn toekomst helder voor
hem lag, zooals een landschap opeens
verlicht wordt door een bliksemstraal
Hier was dan ccn gelegenheid om zich
r. zijn vak tc onderscheiden. Hij zou
die niet voorbij laten gaan cn. mocht
dc bekroning hem dan ook ontgaan,
in ieder geval zou hij dc aandacht van
dc directie op zich vestigen.
Den volgenden dag zette hij zich
aan de uitvoering van zijn plan cn twee
maanden later was het boekje dat hij
schrijven zou. in groote trekken klaa-.
Toen vorderde de uitwerking weinig
tijd meer cn op ccn avond of liever
nacht, want 'net was twee uur gewor
den. zette hfi cen streep onder zijn
werk, het tceken van dc triomf dat
het volbracht was en, naar zijn mcc»
ning, goed geworden.
Juist terwijl hij. vermoeid van de
langdurige inspanning, achterover leun»
de in zijn stoel, hoorde hij in dc ka
mers van dc dames Brinckcr ccn slag
als van cen val en onmiddellijk daarna
cen gil yan schrik, die luid klonk door
Jet stille huis. Onmiddellijk sprong hij
op cn luisterde. Er werd ccn deur
haastig geopend cn ccn verschrikte
stem, die van Martha Brinckcr riep om
hulp. In dc gang zag hij haar staan.
..Wat is cr gebeurd? Kan ik u van
dienst zijn?"
„Moeder is ernstig ziek. zij is zoo»
even gevallen cn bewusteloos. Zou u
even den dokter voor mij willen roe*
pen?" Dc Wilde zei geen woord meer
cn snelde de trap af; binnen een kwar»
tier bracht hij den huisdokter mcc.
die niet lang in dc kamer van dc dames
bleef. Toen hij hem in dc gang op»
wachtte cn vroeg, hoe dc patiënt bet
maakte, hoorde hij dat dc oudc dame
gestorven was.
In dc drukke dagen die volgden zag
hij Martha zeer zelden. Zijn woorden
van vriendelijke deelneming had zij
met dank aungchoord cn beantwoord
erwijl haar mooie oogen vol tranen
stonden. Dc begrafenis woonde hij
bij. Den dag daarna kwam hij zijn
buurmeisje op dc trap tegen en terwijl
hij op zij ging om haar tc laten pas»
secrcn. maakte 1." van dc gelegenheid
gebruik om haar nog even toe tc spre»
ken.
„Juffrouw Brincker. als ik u op dc
cenc of andere manier van dienst kan
zijn, zult u mij eer. groot genoegen
doen door over mij tc beschikken".
„Ik dank vriendelijk", zei ze cn
haar klankvolle stem klonk hem als
muziek in dc ooren. ..Als u eens in dc
gelegenheid mocht zijn. mij ccn betrek
king tc bezorgen
..Een betrekking? Welke betrekking"
wenscht u?"
„Ach, ik weet het niet. ik hen tot
zoo weinig bekwaam. Op ccn kantoor.
-Jacht ik. of misschien als secretaresse
of iets dergelijk:»-..."
„Als het mogelijk is. zal ik zeker
niet in gebreke blijven. Bij mijn relaties
zal ik stellig moeite voor u doen. Van»
daag nog zal ik zien wat ik bereiken
kan".
Zij sloeg dc oogen naar hem op cn
toen die dc zfjnc ontmoetten, kleurde
zij hevig cn met eer. vriendelijke hoofd
buiging dankende, ging zij hem voorbij
„Mijn relaties" zei hij tot zichzelf
toen hij zijn weg vervolgde. „Welke
relaties?" Plotseling schoot hem te bin»
nen, dat bij een poging zou kunnen
doen bij dc directie van „dc Toekomst"
Misschien zou daar. onder het groote
personeel, ccn vacature zijn. Dc oudste
directeur, naar wicn hij gevraagd had.
ontving hem vriendelijk, maar toen hii
uitgesproken had. deed hij eenige vra»
gen van practischen aard. „Kent juf»
frouw Brinckcr het verzekeringsbedrijf?
Kfent zij stenografie, is zij een goede
typiste? Heeft zij ervaring cn getuig*
schriften?" En toen dc Wilde op al die
vragen het antwoord moest schuldig
blijven, glimlachte hij. „Ik geloof, dat
uw goede hart hier de groote drijf*
kracht is. Word maar niet verlegen,
mijnheer dc Wilde. Als de dame bij
ons wil komen sollicitccren, zal ik haar
met genoegen tr woord staan. Neen.
ga nog niet weg. Blijf nog even. Ik
heb veel goeds van u gehoord. U is
cen agent van intellect en doorzettings»
kracht. Zoo zijn er niet veel. helaas te
weinig. Waarschijnlijk zullen wij bin»
nenkort ccn plaats als inspecteur voor
u hAhcn".
Dankbaar hoorde dc Wilde die goede
tijding aan. Het schoot hem nu pas tc
binnen, dat hij zijn antwoord op de
prijsvraag in den zak had en dat dit
ccn goede gelegenheid was om het den
directeur tc geven. „Ik zal", zei dc
vriendelijke oudc man, „uw werk zeker
met belangstelling lezen. Het zal mijn
laatste taak zijn. Dc volgende maand
treed ik af. Wij moeten langzamerhand
plaats maken voor jongere krachten
Juist gisteren is mijn opvolger be*
noemd. mijnheer dc Jong van Bcve»
ren".
„De Jong van Bevcren!" De Wilde
schrikte zichtbaar. Zijn beste vriend
van de academie dien hij in jaren niet
ontmoet had.
,.I" kent zijn ï.aam, zie ik".
„Ik heb iemand van dien naam gc»
kend", stamelde dc Wilde.
„Des te beter. Als u over veertien
dagen nog eens terugkomen wilt, zal
k u aan hem voorstellen; dan kunnen
wij meteen over uw antwoord op de
prijsvraag cn pvcr uw nieuwe functie
spreken".
„Zeer vriendelijk "maar ik heb het nu
juist heel druK". De Wilde was door
dezen samenloop van omstandigheden
geheel in de war gebracht. Hoe zou hij
den nieuwen directeur, die hem stellig
herkennen zou. onder de oogen kunnen
komen! Met ccn haastig afscheid ging
hij heen, wel besloten om den nieuwen
directeur niet te ontmoeten.
Martha Brincker solliciteerde, maar
kwam onverrichter zake terug. „Ach,
ik dacht het wel", zei ze toen zij de
Wilde daarna ontmoette, „ik heb toch
ook niets geleerd, dat op zoo'n kantoor
nuttig wezen kan".
„Het spijt begon de .Wilde,
maar zij liet hem niet uitspreken. „Laat
het u niet spijten, ik ben dankbaar voor
de moeite, die u voor mij gedaan heeft".
Zij reikte hem vriendelijk de hand. De
Wilde hield haar nand lang vast. fotdat
zij die terugtrok cn zei, al zijn moed
verzamelende: „Juffrouw Brinckcr, geen
moeite zou mij te veel zijn, wanneer ik
u een dienst bewijzen kon U verstaat
mij wel: niets zou mij tc zwaar-zijn."
Maar 't meisje antwoordde niet cn zich
wendend tot dc eigenares van het pen»
iion begon zij dadelijk over ccn ander
nderwerp. Toch had di? korte oogen*
Hik dc Wilde moed gegeven cn toen
Lij in zijn kamer kwam. danste hij als
ccn jong veulen rond. tot zichzelf zeg»
gende: ,,ik hou van haar, ik hou van
haar".
De dagen gingen voorbij. De Wilde
hoorde niets meer van de beloofde bc»
nocming tot inspecteur en ook niet van
zijn inzending op dc prijsvraag. Hij
had het zich al uit het hoofd gesteld,
toen op ccn morgen ccn kort' briefje
van de directie van „dc Toekomst"
kwam. waarin hij werd uitgenoodigd,
zoo spoedig mogelijk aan het kantoor
te komen. Dit briefje bracht hem in
verwarring. Hij had niet den minsten
lust ct heen te gaan. uit vrees dat' hij
cr zijn ouden studievriend dc Jong van
Bcveren zou ontmoeten cn toch kon hij
zonder onbeleefd tc zijn niet wegblijven
Het eenige redmiddel was dus uitstel
en daarom schreef hij een beleefd brief*
jc om zich tc excusccren op grond van
drukke bezigheden. Toen ging hij weer
aan zijn gewone werk en had in dc
drukte de moeilijkheid bijna vergeten,
toen er op een avond aan zijn deur
geklopt werd.
„Binnen!" riep hij. maar zonder zich
om te keeren naar dc deur. waarheen
hi: met zijn rug zat toegekeerd.
Er kwam iemand binnen, maar die
niets zei. Zich omdraaiend om tc zien
wit- het was. herkende hij tot zijn ver*
wondering en schrik zijn vrocgcrcn stu»
dicvricnd dc Jong van Bevercn.
„Wil je^ mij niet meer kennen, dc
Wilde?" En toen de Wilde, niet wc*
tende wat hij antwoorden moest, bleef
zwijgen, ging hij voort, „ik heb toch dc
hand in het briefje wel herkend".
„Neem mij niet kwalijk", zei hij. op»
staande cn op hem afkomende, „mijn
Leste herinneringen houden verband
met onze oudc vriendschap".
Krachtig drukten de twee jonge man
nen elkaar de hand en er ging een half
uur heen, waarin oude herinneringen
opgehaald werden, vóórdat" dc Jong van
Bcveren het doel van zijn komst had
verklaard:
„Ik heb goede tijding voor jc. De di
rectie heeft meer dan dertig antwocr*
den op de prijsvraag ontvangen. Er wa<
ren er goede, zelfs uitstekende bij. maar
eenparig is besloten, jou inzending te
bekronen. Laat ik het genoegen hebben,
jc hierbij den officieelen brief van de
dircciïc tc overhandigen".
Allerlei tegenstrijdige gedachten gdn*
gen de Wilde door het hoofd, toen hij
den bijzonder vlcienden brief las. Do
moeilijkheid was groot. Moest hij zijn
rol ook tegenover zijn ouden vriend
biijven spelen?" Het stuitte hem tegen
de borst. En ?och hinderde hem de
gedachte nog meer, dat hij zijn over*
winning misschien te danken zou kun*
nen hebben aan de relatie met zijn
ouden vriend.
„Luister eens. Albert, ik wil geen
vertrouwen afdwingen, dat je mij niet
uir cigcn vrijen wij wilt geven".
De Wilde weifelde nog. ,3eantwoord
mij één vraag. „Wie is hier bekroond?"
„Ik begrijp wat* jc zeggen wilt. Als
ik je niet gekend bad en niet begrepen
had dat je mijn oudc vriend waart, dan
nog zou jc den prijs behaald hebben. Ik
zeg jc dus cn op mijn woord van eer:
deze bekroning is eerlijk en oprecht
toegekend aan A. W. de Wilde, cen»
voudig agent van de maatschappij do
Toekomst".
„Als dat zoo is", zei de Wilde en
stond verlicht van zijn stoel op. „dan
zal ik je alles zeggen". En hij vertelde,
hoc he? rijke, luie leven hem begon tc
vervelen; dat hij besloten had zijn geld
buiten spel te laten en zich zelf een
bestaan tc veroveren en hoe hem dat
gelukt was. „Je ziet", zei hij, in do
eenvoudige kamer rondziende, „weelde
ken ik niet, maar dc voldoening van
ccn eerlijk stuk brood, met eigen inspan*
ning verdiend, heb ik leeren waardee*
ren".
Lang bleven dc vrienden samen pra»
i'en cn toen dc bezoeker opstond, druk*
tc hij Dc Wilde krachtig dc hand. Do
twee hadden elkaar begrepen. „Maar
ccn ding moet jc mij beloven, Mr. de
Wilde van Maarsevecn, de millionair is
dood totdat ik goed vind hem weer to
laten herleven. Alleen A. W. dc Wilde,
agent in assurantie, blijft over".
„Inspecteur wil je zeggen
„Inspecteur dan! Maar ook niefe meer
dan dat. Ik heb daarvoor bijzondere re*
denen
„Zou ik die nie? kunnen raden. Do
sollicitante van onlangs
„Stil. Als ik trouw, wil ik om mijzelf
aanvaard worden. Niet om mijn geld!'!
FIDELIO.
(Slot volgt).
rA
