Haarlem's Dagblad | 1927 | 21 februari 1927 | pagina 6

Purol bij Ruwe en Schrale Hold. Does 30ct

HEEMSTEEDSCHE BRIEVEN

KWATTAW

Dat'sRWATTA

LETTEREN EN KUNSl

muziek.

het tooneel.

HOPJES-REEPEM

STADSNIEUWS.

HAARLEM'S DAGBLAD MAANDAG 21 FEBR. 1927

Na de Tweede Kamer-beslissing. Heemstede's
financieel beleid. Zes Raadsleden buiten de grenzen.
Andere partijverhouding te verwachten. Nieuwe
gebouwen en verkeersverbeteringen. De ontsiering
van „Het Amendement". Koopers voor Spaar en
Hout? De Fransche cursussen.

Dc stemming in on&c gemeente is
wa u-c a-antov.-n van het aon-exa-tie»
OOtwcrp :n vY 1 weenie Kamer bcgrij-
pel ijk env ij ze raicc op haar rooskleur .gst.
ofsch-oon wij vertrouwen gen-oe-g ;-n
Heemstede en in odó gemeen te bestuur
hebben cm ic voórspotletu. <ka>t er vam
de nieuwc gemeente nog iets goeds ge»
maakt zal worden. Natuurlijk is het
oovermijdelijik dat de belastingesi zul»
ie® wordien verhoogdHenzelKte «ai
weüückt mei de Haariem-sohe gebeuren;
in geen ge vul wonden die lager. Als
over een paar jaar definitief kam
wonden vasbges«ceid dat de totale be»
lastiiDgen over hot gebied, door de am
nexatie bestreken, hooger zijn gewor»
den. zal nieo mociien erkennen dat dut
niet de ware oplossing va® het grens»
regelnigsvraaigsi uk ns geweest,

.Natuurlijk bestaat er wel aammenke-
lijike kaas op een betas einig varlagang in
Bioem-endaaJ.

De atiitiaainnexatic^ewcigyrg zoi wel
worden voortgezet in de hoop, oog aru
vloed ie kun ren ukoefene® op de be»
slissing va® de Eerste Kamer.

In elk geval zet ons gemeeotebes tuur
zijn taak voort met dezelfde toewijdnog
en belaragstellmg die het steeds getoomd
heeft. Fanancieoie onbezorgdlhe.d is op
op hot Hecmsïeedscbe Raadhuis mini»
mar ontaard in fimaincieele zorgeloos»
herd. Er is altijd een gezond econo»
mésdh beheer gevoerd, het,geen uit d'cn
fam®e:eeieo stand van zaken en uit de
begrootinigen en gemeemterekemirngen
dei afgeloopen jaren duidelijk blijkt
Thans wacht het gemeemrebestuur een
moeilijke taak. He; is voot ons Heem»
steders een genoegdoemiing te wc ten.
dat wij dc memscben met de oapaovtei
ten hebben.

Door de verwerping van het amende
ment van de Commissie van Rappor»
teurs ;s aannemende dat de Eerste
K aim er de wet sancriomeeren z&J
nu de woning van eon zesde raadslid
buiten onze grenzen gebracht. Dat i*
do heer Van Harde rubrOak (vrijz.) De
overige vijf zijn de hoeren De Breuk
(Y.B.). Cfastpon (S.D AT.), Hiltermon
(R.K.V.P.) en Tromp (R.K) en me,
wow Hoekstra (R.K.VI'). zoodat drie
rcch :sche en dirie Umksohe leden u t de
sterkte verdw ijnon De hu.d -ge Raad
bestaat uit 7 R.K., 2 C.llvijl vrijzin
nigen en 1 S.D.A.P 'er. Dus negen
rechts en res links Hoe zal de partij;
verhoudvng na de annexatie worden?

Bij de Raadsverkiezingen van dit
jaar zullen opnieuw 15 leden gekozen
moeten worden, want de bevolking
blijft in elk gev.i! boven de 10.000.
Waarschijnlijk lijkt dat de R.-K. een
volstrekte meerderheid zullen behalen,
waarvoor zij slechts éen zetel zouden
behoeven te winnen. Verwacht wordt
dat cc vrijzinnige sterkte in den nieu«
wen Raöd verminderen zal. liet is be»
ker.d dat het te annexceren kwartier
Bosch en Vaart, evenals het Haarlem
merhoutpark. in meerderheid vrijzinnig
stemde. In her te annexeeren kwartier
aan de Leidschc Vaart wonen heel wat
S. D. A. P .-kiezers.

Dc rust die onze gemeente pleegt te
kenmerken is lichtelijk verstoord door
dc annexatie-opschudding, maar overi»
gens hebber- zich in de laatste weken
geen bijzondere gebeurtenissen voor»
gedaan. Een aanvang is gemaakt met
den bouw van de nieuwe school aan
den Bronstecweg. Verscheidene nieuwe
gebouwen zijn geheel of bijna voltooid.
Dc aula op dc begraalp.aats is gereed;
de nieuwe R.-K. kerk aan het Valken»
burgerplein en de nieuws Ned. Herv.
Kerk Nieuw Vredenhof, aan de Johan
van Oldenbarneveltlaan, zijn bijna zoo»
ver. Wij vernemen dat de R.-K. Kerk
waarschijnlijk omstreeks Paschen. in
gebruik zal worden genomen. Door
het uitblijven van zware vorst is de
bouw zeer bespoedigd; aanvankelijk
verwachtte men pas tegen Juli gereed
te zullen zijn.

Verder schiet het goed op met de
nieuwe brug over de Leidschevaart. in
de Zandvoortschelaan. die een groote

verbetering voor het drukke seizoen»
verkeer op ueze route beteckent en
daarvoor bijtijds in April gereed
zal zijn. Ook is men druk bezig met
de verbreeding \ao den Leidschevaart»
weg onder Bcnncbroek, nl. van de
grens dier gemeente tot de Manpads»
brug, en ook dat beduidt een belang»
rijke verkeersverbetering.

Naast al dat nieuwe, dat wjj met
vreugde begroeten, is er ook iets dat
wij liever zouden zien verdwijnen. Daar
mee bedoel ik het leelijkc veryerschings»
tentje op den hoek van dc Emouslaan
en den Heerenweg. dat een mooi punt
bederft. De schoonheidscommissie zal
zeker niet met dit bouwsel instemmen,
dat overigens van de scmi»demi»perma»
nente soort is. Het staat op ge»
meentegrond. die evenwel aan een par»
ticulier verhuurd is. Deze laatste schijnt
een stukje onderverhuurd te hebben
aan den houder van de bewuste tent,
blijkbaar met toestemming vaa over»
heidszijde. Het ware te wenschen dat
men die permissie introk en dit hoekje-
van „Het Amendement van de Com»
missie" in zijn vroeger schoon her»
stelde.

Spaar en Hout schijnt tot het laatst
onze aandacht te zullen blijven vast»
houden. Er loopen nu weer hardnekkige
geruchten omtrent éen of meer particu»
liere koopers die er vues op zouden
hebben. Een lid van het gemeentebes
stuur schijnt dezer dagen een hunner
over de bezitting te hebben rondge»
leid. Het zou wel zeer merkwaardig
wezen als vlak voor de annexatie
Spaar cd Hout nog verkocht werd.
Overigens zou een dergelijk Raadsbe»
sluit natuurlijk de goedkeuring van
Gedeputeerde Staten nog behoeven.
Overleg met Haarlem zal te dezer zake
wel gepleegd worden.

Tenslotte zij vermeld dat de sinds
een maand bestaande cursussen in de
Fransche taal een succes blijken te
zijn. Zij worden op Woensdag» en
Zaterdagmiddagen van 12 1/41 1/4
uur in de school van den heer De Jong
aan den Voorweg gegeven door mej.
Ritman ca mej Dijkstra. Bij ontsten»
tenis van een dezer dames geeft de
heer De Jong het onderwijs zelf. Er
nemen ongeveer veertig kinderen aan
deel. hetgeen een alleszins bevredigend
aantal is.

„SCHOLA CANTORUM".

(De plaatsing van doze critiek heeft
een-i'ge verfcratgirag oevdcrvondien).

Er was een tijid dat het jgregoriwansoh"
de hoogste muzikale kuras tuitvrag was.
De velg waaralooze kunstenaars van
dien tijd waren die stuwende krach-ten
die dc gemeen-schap ve>pbéó!.d>die,n ia <ic
wonderlijke lijnen van kathodiralen en
dc als golvende wierook ZNvevemd'e
mdopeeën van het „grcgoiroaneah". We
konden deze zsmigew nu hoorei in de
concertzaal, gezongen door Hubert
Guy pe rs' knapen» en maran-enikoren;
het was e?s een vogel die op-vaa-fcs
streeft naar ós fvron var. aite licht,
zóó rank en vrij bewegend. De harm®»
mie had dozen „vogel" nog niet ge»
vangenin onbelemmerde beweging
rankt de melodische lijn op eenzaam,
zonder dwang van begcleding of hm>
derlEjk samen zijn van ondiere stem»
men. Daardoor werd -de expressie be»
reikt alleen door het melodisch, ek»
ment en geen melodie van welke ktorc
■grootmeesters der kunst ook, kan, even»
aren in afgerondheid van vorm, vrij»
heid van rhythmschc stroomAg en
noodzakelijk, en daarom logisch, zóó
en niet anders zijnde melodie-ondier»
doelen.

Het „Rosa Vernans" als laatste en
meest zuiver gezongen voorbeeld dezer
kunst is in haar helderheid slechts met
stroom end water te vergelijken.

H.erop volgde het „Credo" uit Pa»

lestrina's „Miss* Papa.» Marcelli", „Ho
die Christus natus est" va® Luc. Ma--
renzio, „Tervebrae factae sunt", van
Ingegmeni e-n .„^ngclu-s Domini" van
Cociolini. De tijd was sirajts 'het ont
staan va® het gregoriaansch weer ctte»
lijike eeuwen ouder ge-wonden en <1®
muziek was .gecv-olueerd van irhyüh»
musch^m-ölodische kunst tot metrisch»
meerstemmige, oilitihans wat het noten»
beeld betreft, waait de nu ,geva.mgen
vo-ge-i der mu r.ek had nog een sterke
herinnerirag bewaard aan d'e vroegere
vrijheid en men kan bij uitvoering
dezer muziek niet beter doen dun die
maatstrepen en du«-rd>oor het metrisoh
accent zooveel doenlijk weg cc donken.
Het slot van Psd-estrina's „Credo" be»
teeken.de het ekutU; van een voortdu
rende stijging in klank, uitdrukk-mg en
leiding zóó dat allen wel aangegrepen
moeten geweest zijn door dc geniete
krach: dezer muziek, opgebouwd uit
muz.kaal rudi-me-mtaire beginselen-, tooh
m groot schheld en kracht van emotie
n-iet onderdoende voor Beethoven's
smart» en passievolle klank en.

Toen gingen oud»Neder!andsche
geestelijke liederen klinken, door de
jongens gezongen met een naïviteit
even groot als de teksten onthulden.
Liever nog dan het streng-hartstoch»
telijke. Horvgaarschc „Szózat" en .-Ma»
gasan Repil" (met een thema ook in
een zijner „rhapsodiën" door Liszt
aangewend) of het melancholische
..Nous te Damo", cantique béarnais.
hoorden we dit, om de blijheid dat het
gaf bij het hooren van eigen muziek
en eigen taal. De vele ontroeringen
stegen soms tot huiveringen van ge»
luk. doch de jongens veegden met hun
lachende stemmen den hemel der ont»
roeringen schoon en het werd een
blauwe lucht van onbekommerd uit»
gezongen levensblijheid, op het vee»»
rend rhythme van hun licht kloppend
hart.

Ik zou u nog kunnen vertellen van
het mysterium „Jesus ur.d die Non»
nen", zeer talentvol door Hubert Cuy»
pers bewerkt, of zelfs ,,L' Eco" van
Vrl. Lassus, of van de Engclsche He»
deren en van nog heel veel meer. Ik
wil echter alles samenvatten in ccn
herinnering, de klankschoonheid van
het koor niet verder besprekend, noch
de geniaal beheerschte leiding van
Hubert Cuypers (waarvan ik toch niet
nalaten kan te zeggen dat het in één
woord subliem was) de herinnering
namelijk aan een avond van smette»
loozc en zelden of nooit gehoorde
schoonheid.

HENK DLEBEN.

CABARET-AVOND VAN DE
ORKEST- EN OPERETTE-
VEREENIGING HAARLEM.

Dc gricp.bacil had het hom gedaan!
Zij of is dit ondier misschien van
mijn geslacht? heeft het zangspel
bij de orkest, en operctte»vereeniging
„Haarlem" dit jaar om zeep gebracht
en omdat het bestuur den leden toch
iets wilde aanbieden, kregen wij Zater»
dag in den schouwburg aan den Jans»
weg een cabaretavond met een pro»
pram ma, waarboven men „Elck wat
wils" had kunnen zetten. Of de leden
bij deze verandering zoo vrccselijk te
kort zijn gekomen? Ik durf die vraay
niet beantwoorden, maar zeker is het.
dat het progamma van Zaterdhg met
smaak was ingericht en van distinctie
getuigde. Als ik een raad mag geven
voor dc toekomst, dan is het die van
beperking! Het programma was nu
overladen! Na 11 uur winnen dc voe»
ten het nu eenmaal van het hoofd cn
dan wordt het voor velen gewoonweg
een physieke marteling in een stoel
van dc stalles naar een jazz op het too»
neel te moeten luisteren.

Er was ongetwijfeld afwisseling ge»
noeg, maar er waren toch enkele num»
mers, welke men zonder schade voor
den totaal-indruk had kunnen laten ver»
vallen. Eén drama in zakformaat van
Richard Elton bijvoorbeeld zou meer
dan voldoende zijn geweest, vooral o'ok
omdat de eerste twee wel wat heel erg
slap waren en niet bepaald overvloeiend
van geest Koning Jazz was verreweg
het beste van de drie. Hierin was het
gegeven origineel en ook dc oplossing
van den hofnar, die koning Jazz redt

door het wanhopige volk van don char»
leston te verlossen cn omdat dc
mcnschen nu eenmaal draaien willen
do oude wals terug tc geven was
heel aardig gevonden. En de opvoering
in een modern décor, dat de herin»
nering opwekte van Der blaue Vogel
door de hoeren de ReeJe, van Manne»
kus cn Fleumcr, met den al maar
dansenden koning en minister en den
zwierigen hofnar, die met den nlcu-w»
sten dans den „Kmcton* binnen
kwam springen deed het stukje alle
recht wedervaren.

Ook cén der nummers „Hij, Zij cn
Haar voorouders" of „Wat ik droom»
de", die beide op dezelfde idee waren
gebouwd cn met de telkens teru-gkee»
rende oude menuet wat te veel op ei»
kaar geleken, zou in dat uitgebreide
programma zonder nadeel geschrapt
hebben kunnen worden, al kon men iic
uitvoering van beide nummers zeer
grappig bijvoorbeeld de draalcnuc
negers voor het winkelraam cn heel
geestig de vondst van het walsende
paar uit dc negentiende eeuw tusschen
het statige menuet der vroegere voor»
ouders -en de schrik en de vlucht van
allen bij het hooren der barbaarsche
jazz»muziekin alle opzichten loven.

Doch niemand van het publick zou
zeker het alleraardigste nummer ,,Lc»
vend Speelgoed" hebben willen missen.
Al die levend geworden Neurcnbcrgcr»
poppen, die zoo uit de spanen speel»
goeddoos opdoken cn met hun hoekige
gebaren en bewegingen het spelletje
van „Al wie met ons mee wil gaan!" cn
„Hei, 't was in de Mei!" speelden om
daarna in een grotesken optocht weer
naar hun doos terug te kecren, maak»
ten werkelijk een allerkoddigstcn in»
druk. Het was kostelijk van uitvoering
en in dit nummer heeft dc knappe re»
gisSeuze, mej. W. Wessels hoe goed
bijvoorbeeld zat het hoekige ook in de
costumes cn de koppen wel het
meeste fantasie getoond.

Een lief nummer was ook het oude,
bekende „Der Goldene Hochzcits»
morgen", door mej. E. de Haan en den
heer Bloemendaal heel fijn voorgedra»
gen cn sympathiek en zuiver gezongen.
De „bergerettes" waarbij zich nu
tusschen de dames M. d' Engelbron»
ncr en E. Papelard ook mej. E. dc
Haan met succes deed hooren en
„Een landelijke concertrepctltie"
met den heer Bloemendaal als den Ie»
vendigen dirigent mochten weer den»
zeilden bijval oogsten als op den wel»
dadighcidsavond voor het Dorus Rij»
kersfonds.

De heer Wijsmuller verdient dc
erkentelijkheid van do vcrccniging, dat
hij voor een verkouden geworden „con>
frater" inviel. Hij wist met zijn opgc»
wekte voordracht van „Le joll Tam»
bour" het contact met de zaal tc krij»
gen. waarop hij als conferencier tc ver»
gcefs had gewacht. Zoo was het een
avond vol afwisseling, waarop het ge»
mis van de operette zeker niet al te
veel werd gevoeld. Dat dit „cabaret"
zoo goed slaagde, is in dc allereerste
plaats te danken aan mej. Wessels, Zi.
is thans dc inventieve cn dirigeerende
kracht van deze vcrccniging.

J. B. SCHUIL.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEI
a 60 Cent* per regol.

Slechts een merk kan't beste zijn

ONDERWIJZERS SPAARBANK.

Zaterdagmiddag had alhier de jaar»
vergadering plaats van deelhebbers
aan de Hulpspaarbank Haarlem.

Blijkens het financieel verslag wer»
den in 1926 18 nieuwe boekjes uitgegc»
ven; boekjes werden opgevraagd.

In 1926 werd ingelegd f 33958.95,
teruggevraagd f 9954.68, er was dus
een vermeerdering van f 24004.29. Aan
rente werd over 1926 f 3642.02 bijgc»
schreven: over 1925 was dit f 3025.76.
Dc heer H. Brun-nk, die aan de beurt
van aftreding was, werd #1' vooyzit»
ter herkozen.

VADERLANDSCH
VERBOND.

DE GRONDVESTEN VAN DEN
NIEUWEN STAAT.

Voor de nfdceling Haarlem van het
Vaderlnndsch Verbond sprak Vrijdag
avond in „De Kroon" dc heer R. W.
Dahmcn von Buchholz over de „Grond
vesten van den nieuwen Staat" Ln de
tuinzual van café Brinkmami.

Dc heer Dahmcn von Buchholz begon
met tc zeggen:

Alen vraagt ons zoo dikwijls: „Wat
willen jelui, wat is je programma?'

Een begrijpelijke vraag. maar toch
een vraag die blijk geeft, dat de Stel»
Iers zioh niet bewust zijn waar het om
gaat.

Als men een nieuw huis wil bouwen,
dan kan men zich wel in groote trek
ken een voorstelling maken, hoe men
het huis gaarne zou willen hebben, doch
dc bouw en de inrichting hangen af
van de middelen, waarover men be
schikt. of men den benoodigden grond
kan verkrijgen en of deze grond ge
schikt is. althans geschikt gemaakt kan
worden om het huis tc dragen.

Is het oude huis niet meer te her
stellen of zou men er althans niet nicd.
kunnen volstaan het oude af tc breken
en op de fundeering het nieuwe op te
trekken? Ik antwoord „neen" cn ik
hoop u dit duidciitk te maken.

Wat is dc Staat? vroeg spreker.

De heer Dahmcn von Buchholz gaf
zijn antwoord op deze vraag cn ver»
volgde:

Dc huidige staat, althans wat er voor
doorgaat, wordt geheel en al geregeerd
op de wijze door Rousseau aangegeven

In naam wordt de regecring be
noemd door den vorst» doch inderdaad
wordt deze aangewezen door de meer
derheid van dc Tweede Kamer, verko
zen door algemeen kiesrecht.

Deze handelwijze berust op de stel
lingen van Rousseau: de souverciniteit
van het volk cn de gelijkheid van al»
Yn, waarbij wordt uitgegaan van de ge
dachte. dat dc wil van het volk uitge
drukt wordt, door hetgeen in de meer
derheid leeft.

Nu mag een dergelijk stelsel vrij
volmaakt kunnen werken, indien slechts
twee partijen om dc macht worstelen,
anders wordt het, indien bovengenoem
de dogma's er toe leiden, dat meerdere
nartijen op gaan treden. En het optre
den van meerdere partijen ligt voor de
hand. immers bovengenoemde dogma's
zijn gebaseerd op de rede als het
hoogste.

En nu is het vermakelijke, dat par»
tijen, dc beginselen van de Fransche
revolutie in het geheel niet declende,
neen er zelfs lijnrecht tegenover staan,
toch zoodanig door democrats

beïnvloed zijn, dat zij geheel cn al
aan het huidige rcgceringsstclsel me
dewerken.

Anti'rcvolutionnair wil zeggen, anti
dc beginselen van !7S0. Dit zelfde geldt
voor de Christc!ijk»Historischcn en
voor dc Roomsch»Katholicken.

En vooral bij deze laatste partij komt
het „beginsel" langzamerhand aardig in
het gedrang, wil deze althans gedeelte»
lijk. met dc socialisten gezamenlijk een
regecring vormen.

Wat nu is ccn partij?

Een onderneming gelijk aan iedere
andere onderneming, oorspronkelijk cn
misschien nog wel met ccn ideaal doel.
maar toch ccn onderneming, die tracht
in concurrentie met andere politieke
ondernemingen zelf het bewind van
den staat in handen tc krijgen. En dc
concurrentiestrijd wordt wel op dczclf»
dc wijze gevoerd als in den gewonen
handel.

Is ten slotte de verkiezingsstrijd niet
een strijd van reclame dus van geld?

Over democratie handelende zcidc

spreker:

Democratie is plutocratie, is dc regec
ring van het geld, is de heerschappij
van dc onvcrantwoordclijkcn. die de
beschikking hebben over het geld.

Geheel dc staatsmachine wordt bc»
hecrscht door den handelsgeest, cn deze
moet toch zeer zeker niet een volk
rcgecren.

Onze staat is tc vergelijken met ccn
concern, waarbij dc leiding berust bij
de commissarissen, dc directeuren der
verschillende maatschappijen (partijen)
cn waar degenen, die over dc meeste
aandcclen (stemmen) beschikken met
hun stroomanncn dc aan handen cn
•oetcn gebonden directie (dc Ministers)
van het concern aanwijzen.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 CENTS PER REGEL

De democratie der regecring van a%
len over allen, is een oligarchie van
eenige partijleiders, stcuneq±lc op de
dictatuur van het getal.

Vervolgens oefende spreker heftige
critiek uit op wat men de publieke
opinie noemt., (die zoo goed als altijd
tegenwoordig den doorslag moet geven).

Én toch -- het is ten allen tijde ge»
bicken, dat dc publieke opinie, aan haar
zelve overgelaten, alle opgcrechtig»
beid liefhad, schijnbare verdienste hul»
digde, waarachtige nederige braafheid,
eerlijkheid, rechtschapenheid cn gods»
dienstichcid miskende, vervolgde, mis*
handelde. Dc publieke opinie dat
leert de geschiedenis in tallooze, ont»
zettende voorbeelden is maar al te
dikwijls ccn Jeruzalem dat profeten
doodt. Bovendien, wat is dan nog dik»
wijl die zoogenaamde publieke opinie?
Niet eens nog de ware meening. de
ware wensch des volks, maar slechts,
dat wat sommige sluwe misleiders, het
zoo licht te misleiden volk gelieve wijs
tc maken wat het wenscht!

En door die aan zich zelve overge»
'atene of op gevaarlijke dwaalwegen
geleide publieke opinie, of wat valsche»
'iik daarvoor wordt uitgegeven, laten
nu dc Regecringen zich bestieren, in
nlaats van zich boven haar tc plaatsen,
en haar zoo rioodig, met öewcld te
weerstaan cn in het rechte spoor tc
dringen!

Achtereenvolgens behandelde spreker
eenige leuzen der democratie, die hij
aanviel.

Eindelijk zeidc spreker Jat zijns in»
ziens herstel van den huidige» staat
uitgesloten is.

„Verandering der kieswet maakt mis»
schicn een cn ander minder zichtbaar,
minder duidelijk, maar in wezen blijft
liet bij het oude. Trouwens ook vroeger
kende men reeds het gemarchandeer
der politieke partijen.

Dc heer Dahmcn von Buchholz ver»
volgde:

Wij moeten een nieuw huis bouwen
op nieuwe grondvesten.

Weg met dc souverciniteit van het
volk!

En dc rechten van het volk?

Het heeft slechts ccn recht, namelijk
om goed geregeerd tc worden!

Dc Staat is de organisatie van het
volk. noodig om den strijd om hef be»
staan als volk te kunnen voeren. Deze
organisatie dient dus tot regeling der
betrekkingen met andere volkeren, tot
het bewaken van orde en rust in het
volk. om de welvaart der burgers tc bc*
vorderen, tot steun van alles wat wij
cultuur noemen.

Dc staat is niet een verdrag tusschen
individuen gesloten, maar is het volk
zelf.

Staat cn volk zijn een. Althans zoo
behoort het to zijn. Maar dan is het
in de eerste plaats noodig, dat het volk
zich weer als ccn gaat voelen en dat
iedereen het volk als eenheid beschouwt
Een in taal, in bloed en ook in bclan»
gen.

Maar Jan ook weg met den heilloo»
2en partijstrijd, dan ook weg met de
antithese christclybonchristclijk, weg
met de antithese rood»anti rood. Slechts
synthese kan tot het doel voeren. Niet
meer het motto: verdeel en hcersch
mag het leidende beginsel zijn, maar
vercenig wat bij elkaar hoort en wordt
daardoor sterk".

Uitvoerig ontwikkelde spreker dezo
theorieën. Dtiarna guf hij ccn bcschrij»
ving van dc tauk van den man en dc
vrouw afzonderlijk naar aanleiding van
een passage uit Oswald Spcnglcr's ,,Un»
tergang des Abcndlandcs".

Eindigende zcidc spreker:

Rcsumccrendc kom ik er toe als
grondvesten van den nieuwen staat te
noemen:

Dc staat is dc organisatie van het
volk om zijn strijd om het bestaan als
volk tc kunnen voeren.

Dc tank van den staat is beperkt tot
het handhaven van dc zelfstandigheid,
het bewaren van dc orde, het schep»
pen van rechtsregelen, het bevorderen
van dc welvaart op geestelijk, zedelijk
cn stoffelijk gebied.

Ieder is verplicht op zijn wijze het go
heel te dienen, doch daartoe worde
hem alle mogelijke vrijheid gelaten, ten
einde zijne capaciteiten tot ontwikkc»
'ing tc brengen.

Ieder zorgc in de eerste plaats voor
zicbzclvcn en dc zijnen.

Dc kern van den staat, van het volk,
Is het gezin.

Het onderwijs cn dc opvoeding is dc
taak der ouders, niet die van den staat.

Dc staat kan hier slechts bij steunen,
voorlichten, cn controlcercn.

Het staatsbestuur beruste in handen
van den vorst cn hen, door den vorst
daartoe oangcslcld, welke door kunde,
kennis, wil bcrechtigJ zijn daartoe cn
welke den moed hebben deze taak tc
aanvaarden.

men. om dc papieren, die zij medenam
fe laten onderteekenen.

Na rijpelijk beraad, geloof ik dat 't
nog steeds zaak is om voor haar op te
passen. Zij heeft mijn dagboek gezien
cn wellicht ook mijn testament; ik wil
die beide in veiligheid brengen. Het
aangrenzend vertrek is niet bewoond
cn Je deur niet afgesloten; ik zal er
cens ingaan en wel een schuilplaats
daarin vintien.

Zcoeven ben ik cr geweest. De ka»
mer heeft een ouderwetsche tafel met
een ledige, niet opvallende lade, die
door een sleuteltje wordt gesloter.
Daarin zal ik mijn papieren leggen
ik hoop dat ze daar. gedurende c-enig-:
aren in veiligheid zullen zijo.

VIER EN VEERTIGSTE HOOFD»
STUK.

Gevangen.

Met deze woorden eindigde het dag»
boek. Met ingehouden adem, had
Frederick Holdfast het bericht, over
de laatste levensdagen zijns vaders,
doorgelezen. Wat er gebeurd was, nadat
Mr. Holdfast deze papieren had ver
stopt, lag hélder en duidelijk voor hem.
Mrs. Holdfast was om tien uur ver»
schenen, vergezeld door haar „advo
caat", die geen ander geweest zou zijn
dan de schurkachtige Pe!ham, Door
een ongeiukkvgen samenloop van om
standigheden had het huis no. 119 Great
Porter Square, dien avond sleehts een
cr.kclen bewoner, den man, die de zon
niet mer- op zou zien gaan. De pen-
sionhoudst.r. en haar overige huurders
bevonden zich op een bruiloftsmaal en
de dienstbode was met haar „vriend"

naar het „Alhambra" gegaan. Slechts
Mr. Holdfast was thuis gebleven, en
dus was 't den moordenaars mogelijk
geweest, om het huis ongezien hinr.en
te gaan en te verlaten. Waarschijnlijk
had hij zelf de huisdeur voor hen
open gemaakt.

In zijn kamer aangekomen, en zonder
vreemde getuigen, hadden Mrs. Hold»
fast en haar compagnon het masker la
ten vallen, en had Mrs. Holdfast voor»
waarden geëischt, die haar man gewei»
ierd had te vervullen. Wie van de twee
bondgenooten den moor dhad begaan,
zou wel altijd in 't duister blijven, maar
dit was zeker, dat hij begaan werd, eer
ze weer weggingen, en dat dc twee mis»
dadigers den ongelukkige, met den
dood worstelend achterlieten. Maar ze
vonden 't voor hun veiligheid noodig.
dat zij voortaan niet meer gezien zou»
den worden in de nabijheid van Great
Porter Square, noch verdenking op tc
wekken, door een betoonde belangstel»
ling in den geheimzinigen moord, en
't zou ook het beste zijn indien de ver»
moordc man onbekend zou blijven.
Eer ze dus hun slachtoffer verlieten,
waren ze zoo- voorzichtig geweest, om
zijn zakken te onderzoeken, en tevens
elk beschreven stuk papier uit dc ka»
mer te verwijderen, dat tot zijn iden
titeit had kunnen leiden.

Naderhand zou Mrs. Holdfast echter
wel. in 't gesprek, haar minnaar iets
hebben medegedeeld van de papieren
die zij. bij haar vroeger bezoek, op ta»
fel had zien liggen, en die papieren
beschreven door hem zelf, waren in de
kamer niet gevonden. De gedachte, dat
ze nog voorhanden zouden kunnen zijn,
eens op een dag ontdekt konden wor»
den, co zouden kunnen dienen als bc»

wijs van hun schuld, liet hun geen rust.
en Pclham, om ze tc kunnen zoeken,
had zich dus als Richard Manx ver»
momd, een dakkamer gehuurd in het
huis cr naast, van waaruit hij gemak
kelijk in het huis no. 119 zou kunnen
klimmen.

Dc ring van de bewijzen was volko
men gesloten tenminste der waar»
x-hijnlijk'ncidsbewijzen doch nu hield
Frederick, 'in de aantcckeningcn van
zijn vader, ook een direct bewijs voor
de schuld dier beiden in zijn handen

Om dit te doen. mocht hij geen
oogenblik verliezen. Het was al laat, en
Pclham zonder twijfel reeds boven in
huis bezig, om voor het laatst een on»
rierzoek te doen.

Frederick stak de papieren zorgvul»
dig in zijn borstzak.

Ik zelf wil ze aan de handen van de
justitie overleveren", dacht Frederick
bij zichzelf.

Hij alleen wilde Pelham gevangen»
nemen, wilde als man tegen man tegen»
over hem staan. Buitendien was hij ge
wapend.

Hij luisterde een oogenblik. De regen
viel in stroomen van den hemel. De
detective en zijn handlangers stonden
buiten op het plein en wachtten op
zijn signaal.De misdadiger werkte boven
in alle stilte. Nu moest list tegenover
list geplaatst worden.

Op zijn sokken sloop Frederick de
frappen op.

Reeds op de, naar de eerste verdie
ping gaande trap, hoorde hij, Pelham
in de kamer, waar Mr. Holdfast ver»
moord was, bezig, en binnen eenige
oogenblikken stond hij aan dc deur te
luisteren.

Eer hij de hand aan de kruk sloeg,

keek hij door het sleutelgat om te
zien, in welk gedeelte van het vertrek
Pclham zich bevond, opdat hij zich,
met één sprong op hem zou kunnen
werpen. Tot zijn verbazing zag hij twee
personen in de kamer. Pelham had
verscheiden planken losgemaakt cn
boog zich daarover heen, terwijl op het
bed een tweede manncngestalte lag.

Het gezicht van den tweeden man
kon hij niet zien; dat van Pclham her
kende hij duidelijk.

Dus zou 't geen strijd van man tegen
man wezen hij zou er twee tegen»
over zich hebben.

Daarom besloot Frederick om dc poli
tic beneden op het plein, te hulp te
roepen.

Maar eer hij 't huis verliet wilde hij dc
moordenaars toch alle kans tot ont
vluchten afsnijden. Tot dit doel. haalde
hij den sleutel, dien hij enkele uren gc»
ieden had opgeraapt, uit zijn zak. stak
hem met vaste hand in 't slot en draai»
de hem zacht om, zonder echter tc kun»
nen vermijden, dat het slot zacht knap
te. Daarna sloop hij dc trappen af, deed
de huisdeur open, liet haar aan staan,
ging dc straat op cn blies op z'n sig»
naalfluitjc.

Daar dit niet dadelijk beantwoord
werd. herhaalde hij het, terwijl hij ang»
stig rondkeek. Eindelijk hoorde hij. uit
de verte, een zwak fluiten, en binnen
twee a drie minuten was de politiemar
aan zijn zij.

„Ik was aan den achterkant van het
huis", zei de man. zich verontschuldi
gend, „wilde een van m'n jongens, ccn
sterke knaap. Parrock genaamd, nog
eenige aanwijzingen geven. Hebt u iets
ontdekt?" zei hij dan, daar hij Frcde»
riek s opgewondenheid bemerkte,

,.Ik heb 't dagboek van mijn vader
'gevonden, cn zijn testament, dat hij
twee of drie dagen voor zijn dood heeft
gemaakt", gaf Frederick vlug ten ant»
woord,

j „En dat geeft u. naar ik hoop, weer
ai uw rechten terug" zei de detective.
„Ja maar daar is 't, op het oogen»
r>i;k. niet om tc doen. Het dagboek, da?
j ik geiezcn heb, laat geen twijfel be»
is'aan. of mijn vader is door den hond»
I genoot van zijn vrouw, Pelham, ver»
moord. Hij is nu in dc kamer,
waar de moord is bedreven, cn ik zou 't
jzelf al gedaan hebben, indien hij geen
tweeden man bij zich had.

„U wilt zeker zeggen dat hij een
j vrouw bij zich heeft?"

„Neen. het is een man. ik heb hem
met mijn eigen oogen gezien", zei
Frederick.

„En ik heb ook met m'n eigen oogen
gezien, dat het een vrouw is", gaf Je
ander ten antwoord. „Ik zag dat Mrs.
Holdfast vanavond met Richard Manx,
ook Pelham genaamd, in no. 118 bin»
nen ging. Maar wacht u cens even, nu
wordt 't me duidelijk. Mrs. Holdfast
j vergezelde hem vanavond naar zijn
woning 't doet cr niet toe waarom, 't
kan nieuwsgierigheid zijn geweest. Pel
ham wilde haar niet meenemen maar
zij stond er op, en dus deed hij haar
mannekleeren aan. De man. dien u ge
zien hebt, was Mrs. Holdfast verkleed
als man. Dc twee bevonden zich in
dc kamcT die uw vader 't laatst be
woonde?"

„Ja. en ik -heb ze opgesloten, zoodat
zc niet kunnen ontsnappen".

„Hebben zij gehoord, dat de sleutel
in 't slot om werd gedraaid?" vroeg de
detective, verontrust.

„Ik hen heel voorzichtig te werk
gegaan, cn geloof niet dat zij iets ge
hoord hebben. /Ms uwe veronderstellin
gen echter juist zijn. hebben zij zich
zelf nan ons overgeleverd.

„Ontegenzeggelijk", zei dc ander,
„maar w«t is dut?"

„Een bliksemstraal! Daar, ccn twee»
dc! En nog een! Hebt u dat gezien?
Waarachtig, zij hebben het huis in
brand gestoken! /\h, daar is Parrock!"
„Heb je me wat nieuws tc vertellen?"

„Het huis staat in brand!" riep do
man, buiten adem.

„Nu, dat ziet 'n blinde wel. Ga di»
reet naar den achterkant van 't huis
terug, neem nog 'n man mee. cn arres
teer iedereen, die tracht te ontvluch»
ten!"

„Brand! Brand!" riep de politiebeamb»
te. „Dc buurt komt al in beweging.
Blijft u vlak bii dc huisdeur staan, Sir
en laat u Pclham niet ontsnappen.
Laat u al 't andere maar aan mij over.
Daar gaat dc huisdeur van no. 118
open en daar staat uw jonge dame, ge
zond en wel.

Toen Frederick voorbij dc deur van
no. 118 vloog, pakte hij Blanche's hand
beet. Zij ging met hem mee, cn hij
bleef staan om haar tc kussen.

„Dc hemel zij d"M:. dat ik je zie",
zei hij. „Ons lijd is voo-bij. Ik heb
het testament cn 't dagboek van vader
gevonden. Pc!h"m is de mo ^Henasr.

„Hoort!" riep Blanche uit. Dat Is de
stem van een vrouw!"'

Een vreeselijkc kreet, als van een
vrouw in doodsangst, klonk uit het
brandende huis,

(Slot volgt).