Haarlem's Dagblad | 1927 | 22 februari 1927 | pagina 14

LETTEREN EN KUNST.

HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 22 FEBR. 1927

EXCESSEN BIJ EEN
SCHILDERSSTAKING.

PATROON SCHIET UIT
ZELFVERDEDIGING.

We lezen in De Telegraaf:
Een staikirog mu era aarecal s-oh>:U«rs,
d&e een kwestie hebben met ecnége pa:
trooms. hoeft iMaenidagmorgen a an leb
»&:sg gegeven tot onregelmatigheden in
bet -ïvesteb'jik gedeelte \ar. Amsterdam.
De sohildOrspatroo-n. Bakk-ra h®d voor
lijm wtk in de Manco Polostraat era
aartal werkw fefeo in dienst gcr.omon.
Hiertegen utiSden «je stakers maaifcrege»
Ion nemer, en era paar horsd-erd mra
verzaimeMra zich in «je Stuyvesrat»
straat. Van hier werd ia> optocht naar
de Marco Po-iostraat getrokken. Bij de
huizen, waar «ie werkwillige;- aan der»
arbeid waren, werd 'bal: gehouden. Gc»
traohr werd de werk rade schilders over
te halen de kwa-s: co dra pot er bij
neer te leggen.. Kr werd gedregd de
•werkwilligen .er uit te halen"

Plotseling grepen cv stakers der, pa»
troon aan er. wierpen hera op dra
grond. Men probeerde hem te mkharn»
delen c.n te tnapper.. De aangevallene
aiaegde er in zijn revolver te trekken
en loste daarmede oen schot, waarop
de aanvallers haastig «ie vlucht namert
Op het hooren van deze ongeregeld.»
heden vertrok een detachement poHtie-
beambten vv» het bureau Admiraal de
Ruyterweg naar de Marco Polostraat
Verdere relletjes kwarora r,iet voor.
Het onderzoek had tot gevolg, do>t de
politic cewigc namen genoemd werden
van personen. die zich ara de handtas»
te! (kneden hebben schuldig gemaakt.
Vermoede i ijk zullen eenige arrestaties
volgen.

VOOR ONTWAPENING.
HET VOORSTEL DER S. D. A. P.

Aan den vooravond van den dag.
waarop in de Tweede Kamer een aan»
vang gemaakt ,*aJ worden met de bc=
handeling van het Ontwapeningsvoor»
stel»Ter Laan hebben de S. D. A. P.
en het N. V. Y. Maandagavond te
's-Cravcnhage een vergadering ge hou»
den onder voorzitterschap van het Eer»
sic Kamerlid Henri Polak. Deze sprak
een inleidend woord, er aan herinne»
rend dat Dinsdag (dus heden) met de
behandeling begonnen wordt.

De heer K. ter Laan hield een rede en
zei daarin onder meer, dat als dit wets»
ontwerp wordt aangenomen, in ons land
het militarisïnc inderdaad is afge»
schaft

Om te voldoen aan de bepalingen
der grondwet cn aan de internationale
verplichtingen, hebben de voorstellers
gemeend, aldus spreker, dat volstaan
kan worden met een lichting van 300
man. in plaats van 19.000. cn 10 lichtin
gen in plaats van 20. Dc vermindering
is dus ontzaggelijk. Maar .het zijn niet
alleen, ja zelfs niet in de eerste plaats
de getallen, welke 3an dit ontwerp een
grootc beteekenis geven. Zij, die in het
vervolg opgeroepen worden om „het
vaderland te verdedigen" zullen niet
meer gedwongen worden, vervolg»
dc de heer Ter Laan, het afzichtelijke
en gruwelijke werk te doen. dat thans
van hen gevergd wordt, blcchts is hun
taak, een veiligheidswacht aan onze
grenzen te vormen. Zij hebben in tijden
van oorlog in naburige landen den oor»
logvoerenden aan te duiden, waar onze
grenzen zjjn cn te beletten, dat stroo»
pende of verdwaalde benden ons land
betreden. Dan kunnen ook alle herha»
lingsoefeningen afgeschaft worden.

Daar komt nog bij. dat het in finan
cieel opzicht veel goedkooper Is, onze
tegenwoordige leger» en vloot»organisa»
tic kost ruim 10) milÜocn; wordt het
ontwerp aangenomen, dan bedragen de
kosten van dit legertje, deze veiligheids
wacht, slecht» 27 milÜpcn.

Na den heer Ter Laan voerden nog
verschillende sprekers het woord.

Er was voor deze vergadering een
groote belangstelling.

OPHEFFING DER HUURWET»
TEN.

Naar aanleiding van het buiten wcr»
king stellen der huureómmissiewet in
Juli a.s. heeft de Eerste Bredaschc
Huurders'oond een adres aan den gc»
meenteraad gericht, waarin aangc»
toond wordt, dat de opheffing der
huurcommissie aldaar om verschillen»
dc redenen niet te verantwoorden
zou zijn.

Breda telt 6750 gezinnen: er zijn
slechts 6300 woningen beschikbaar.

zoodat er een tekort van 450 wonin»
gen is. Dit getal moet echter verhoogd
worden tot 940. aangezien 90 gezinnen
in noodwoningen huizen en nog een
honderdtal in onbewoonbaar» ver»
klaarde woningen.

Dit alleen geeft reeds aanleiding
voor de vTee-s. da: zoodra het bestaan
en de nuttige werking der Huurcom»
missie zich niet meer remmend en
eoutrolecrend doen gevoelen, huur»
verhoogingen op onverdedigbare wij»
ze zullen worden toegepast.

Reeds zijn verschillende feiten van
aanstaande huur*opdrijving bekend,
evenals van weigering tot ondertcc»
kenen van huurcontracten door eige»
naars van huizen.

De Huurdersbond ziet aankomen,
dar vooral de arbeidersklasse en kle.»
ne middenstand hiervan de dupe
wordt, en verzoekt daarom den Raad,
zoodanige maatregelen te treffen, dat
plaatselijk tegen ongemotiveerde op»
drijving der huishuren kan worden
gewaakt.

Een adres van nagenoeg dezelfde
strekking werd door de R.*K. Werk»
Ücdenvereenigmg St. Petrus aan den
Raad gericht.

VAN DEN ARBEID.

DE WERKLOOSHEID.

Wethouders»
conferentie.

In het stadhuis tc Dra Haag is een
bespreking gehoudten tussohra de wet»
houders en de hoofdsmhtemiarco der
vier groote steden, naar aumekiJng vwn
het bezoek, dat zij j.l. Vrijdag aan
Drente gebracht hebbra in verband
met de plannen tot de tijdelijke te
werkstellimg vwn werkloozvii.

Tot een defrro.tïevc beslissing kon-
deze conferentie niet lelden, aangezien
de besüssBOg i-'gt hij de verschillende
coiloges van B. en \Y. en in welke dv
wethouders ieder voor zich adhhes uit»
brengen.

Een commissie
voor beroepsvorming.

Naar wij vernemer, overweegt d.
Minister van Arbeid, Hardt 1 en Nijve
berd de insteteig van een commissie
die, met het oog op het grootc tekort
aam arbeiders <rn verschillende bed'rij»
ven ra daarnaast het groote leger on»
geschooldenzal overwegen in hoeverre
in dezen door beroepsomvorming of
arakwecken van vakkennis, mede met
het oog op de bestrijding van de werk
loosheid, ets kan worden gedaan.

RIJKSPERSONEEL.

Het dagelijksch bestuur van «ie Cen
trale van Vereenigirages» van Perso»
rued in 's Rijks dienst.«heef; een adres
tot de<i Min ster vam Firradcm gericht
waarin verzocht wordt, maat regd'en tc
nemen, dtat die mogelijkheid van omzet»
ting van wachtgeidvervangeind peiosi-oesi
:n anvalwföteits» en ouderdomspensioen
worde geschapen; immers, de mogelijk»
heid, «jat w achtgeJdvervragemd pen»
sioengcoie-tentdlen dit pensioen onder
zekere omstandigheden verminderd,
zoo niet geheel mgchouden zien. moet
r. ct denikbeeldig worden geacht.

Aanleiding hiertoe is het door den
Pensioenraad ingenom-en standpunt,
volgens 'hetwelk dc omzettiin.» niet mo
gelijk is, terwijl toch het wachtgeld»
vervangend pensioen in vele gevallen
minder gunstige toepassing tot gevolg
heeft dan het gewone wn^Üditei'ts» en
ouderdomspensioen

DE WERKLOOSHEID.

Uitgaven van Rijk
en Gemeenten.

In dc jongste af.'evcnng van. het
maandschrift va-n het Centraal Bureau
voor de Statistiek is een overzicht op-
Ce nomen van <ic uitgaven van het Rijk
cn van de gemeenten, verband houden
de met <fe werkloosheid.

De uit naven van het Rijk beliepen in
1925 f 5.031.600. Hiervan moeten in
mindering worden gebracht f 239.700
aan voorschotten, verleend ten. behoeve
v-an w c r-k Looz c-r.ik assem Voor werk ver»
ruiming werd besteed f 2.925.800, waoht
,'cMregelingen f 18.800, werkloosheids»
verzekering f 1.813.800 f 239.700),
verplaatsing van arbeidskrachten
f 312500 en steun aan crisiswerkloozen
f 241.600.

Voor 1926 zijn de totale uitgaven
voor deze «ioeleinden geraamd op
t 5.783.000.

Aan wachtgeldregelingen, werkloos»
he idsverzekering en verplaatsing van ar
beidskrachten gaven de gemeenten in

1925 vn totaal uit f 1.765.700. n.l. resp.
f 37.400, f 1.700.900 en f 27.400 Voor

1926 is geraamd f 1.670.100.

HET TOONEEL.

RUSSISCHE TOONEEL-
SPELERS IN ONS LAND.

ARMOEDE IS GEEN SCHANDE.

Toen ik eenige jaren geleden te Salz
burg het voorrecht had Alexander
Moissi te ontmoeten, kwam op een
avond het gesprek op Rusland. Moissi
bleek bijna extatische bewondering
voor de tooneclspce; kunst der Russen
tc hebben. In de meest enthousiaste
bewoordingen sprak hij over hetgeen
hij te Moskou cn Petersburg op het
toom eet had gezien. „Wij spelen
toomeel", zei hij me, ,dc Russen b e*
leven het!"

Nu ik Zaterdag in den Stadsschouw
burg te Amsterdam de voorsIeT'.ng van
„Armoede is geen Schande" der Russen
heb bijgewoond, begrijp ik dc benvon»
dering a an Moissi voor de kunst van
zijn Russische confraters. Dat is een
toon-ecbpeelk u-rast. die alles overtreft,
wat k tot nu toe heb gezien. Dit lijkt
pee,n spelen meer: het is zooals
Moissi het noemde een beleven
vam heel h-et stuk door alle artisttn
te zomen.

O, ik wil oiet zeggen, dat ik nooit
van tooneelkunstcnaars individueel
even goed misschien zelfs wel beter
spel heb gezien. Een dergelijke bewe
ring zou natuurlijk dwaasheid en een
groote onbillijkheid tegenover de groote
buitenlandschc en HoEaiwteche artistcn
zjjn. Maar het wonder van dit Mos»
kousohc ensemble is. dat allen van
de grootste tot dc kleinste rol
eerste raisgs.-kunstenaars zijm cn een ge»
heel geven tc aanschouw en. zóó vol»
nvaak:. n alk- opzichten. superieur,
dat het bijwonen van «*c.n voorstelii-r-g
dezer Russen tot een openbaring wordt
ook voor hen, die zeer veel hebben ge»
zien! W-a: het concertgebouw-orkest
'-s onder de orkesten dat is dit ensemble
var. Stanisktwsky onder de toonecl»
gezelschappen. Een voorstelling van
deze troep schenkt een tooncelliefheb»
ber een heel bijzonder, een exquis ge»
not!

In het tweede bedrijf van „Armoede
s geen Schande" maken wij een Kerst»
feest met in een Russisch gezin. Ik
schreef opzettelijk dat wij het „mee»
m.tkc»n", want bij het spel van deze
Russen denkt men niet mee;- aan
toaneelopetan, maar worden wij toe»
schouwers, als het ware opgenomen
door deze artist on 6q midden in het
feestgewoel geplaatst. W'ic deze Rus»
sen rooit heeft aicn spelen, zal zich
onmogelijk een voorstelling vxui zulk
spel kunnen maken. Niet alleen het vol
maakte samenspel, zoodat het lijkt of
al deze spdens voor het eerst dit Kerst
feest beleven, is het wonder, dat wij
daar voor ons zien. het -is vooral hot
zuiver en prachtig reageeren van ieder
persoon afzonderlijk op alles wat In
dit milieu gebeurt. Warmeer er gedanst
of gezongen wordt, staan zij cr niet
enkel zooaï-s op elke andere voor»
stelling als toeschouwer» by, maar
blijven zij allen van «ie oudste tot
dc jongste volkomen. doch zon»
der cenige nadrukkelijkheid, wamt liet
:s alleen prachtig fijn afgestemd spel
in hun rol. De drie jonge meisjes mot
hun heerlijke jeugd schonken ons era
even groot -artistiek genot «Is dé groep

dier bejaarde dames, die om de tafels
waren gezeten, flier was geen .sprake
meer van figurcercn, hier leefden culkii
volkomen mee en dat gaf z-ulk een
levendi-g'hvd en zulk era kleur, zulk
een bezieling vooral aan het geheel,
dat alle tooneelliefhebbers ra. h«x
vele acteurs cn eohr.ee s wurra er niet
in dc zaal! er door in verrukking
werden gebracht. Welk een opgaan n
het spel. welk een totale overgave van
iede; artist wamt artist zijn rij
allen in zijn rol. MaaT bovenal welik
era geniale regie!

Magistraal bepaald zooals dc regis
seur het feest in uitbundige vroolijkheid
opvoert tot een geweldigen climax en
dan plotseling de omkeer, de schrik van
allen bij' dc aankondiging van den on-
hcilaanbrengendcn Korchonnord! Het
binnenkomen van Korchonnord daar in
die onschuldige groep was de entree
van den „Boo/c" zelf. Het was een staal
van verbluffende regie.

„Tegenover zulk spel moeten wij onze
inferioriteit erkennen!" heeft Robert le
Fiers in Le Figaro geschreven na ecnige
voorstellingen van deze Russen in Fa»
rijs tc hebben bijgewoond. Voor een
Fransche auteur cn criticus zeker een
merkwaardig openhartige getuigenis.
Maar waarlijk, naast dit enscmble»spel
verbleekt alles, wat tot nu toe op too»
ncclgcbied is geboden. Natuurlijk geven
zulke eerste-rangsartisten ook indivi
ducel voortdurend superieur spel tc ge»
nieten. Nooit heb ik jonge, reine liefde
hijvoorbeeld zóó ontroerend teer en
mooi zien uitbeelden als door het jonge
paar door het meisje vooral! in
„Armoede is geen schande". Hoe aan»
grijpend ook was het spel van dc moe
der. wanneer zij meent haar kind tc
moeten afstaan, aan een aterling van
een man, welk ccn zeldzaam fijne regie»
vondst, als zij voor het laatst dc gol»
vende haren van de hij haar neerge»
knielde dochter door haar vingers laat
glijden.

Toch denkt men bij deze Russen er
uict aan het spel der artistcn afzon»
dcrlijk te bespreken. Men voelt, dat zij
gezamenlijk dit volmaakte ensemble
vormen. Het is als in een orkest, waarin
ieder instrument even belangrijk is voor
het geheel. Wanneer men één naam zou
willen noemen, dan is het die van den
regisseur, van P. Charow, die allen tot
ccn zoo harmonieus cn volkomen op»
^aan in dat misschien wat ouderwet-
sche maar voortreffelijk gebouwde stuk
van Ostrovski heeft weten te brengen.

Het doet mij genoegen te kunnen
meededen, dat «icze Kussen die op
aandringen van hun eerste actrice Gucr
manova dc Russische „Duse", zooals
zij wd genoemd wordt zich van het
wereldberoemde Moskouer Theater van
Stanislawski losmaakten cn daarna Rus
land hebben verlaten, omdat zij zich
niet met het Sow jct»rcgimc «tonden ver»
cenigen hoogstwaarschijnlijk tegen
midden Maart ook naar Haarlem met
„Armoede is geen schande" zullen ko»
men. Niemantl, die werkelijk van too»
nccl houdt, verzuime deze Kussen dan
tc gaan zien! Ik durf tc zeggen, dat
mooier samenspel in Haarlem nooit ge»
geven is. Men behoeft niet bevreesd tc
zijn. dat de onbekendheid met de taal
ccn beletsel zal zijn om van deze voor»
stelling te genieten. Het spel van deze
Russen is zoo suggestief, dat wij na
lezing van den bij het programma ge»
voegden uitvoerigen inhoud aüe tooncc.

len volkomen konden volgen. Zoo groot
was de indruk op het Amsterdamschc
publiek, dat dc stampvolle zaal aan het
slot in gejuich losbarstte en deze Rus
sische kunstenaars telkens en telkens
weer terug riep! En onder deze enthou
siaste toeschouwers stonden de Am»
sterdamsche acteurs en actrices voor»
aan om deze artistcn hun nadrukkelijke
hulde te brengen.

„Wat 'n Goddelijke kunst is toch
de tooneclspeelkunst!" zei de hcc: Ca»
rel van Hees tot mij, toen wij elkander
na afloop der voorstelling ontmoetten.
Ja, maar hoe zelden komt het „Godde»
lijkc" van deze kunst zóó tot uiting!

J. B. SCHUIL.

HET HEENGAAN VAN
GEORGE BRANDES.

HOE H!J STIERF.

l it Latere berichten is gebleken, dat
George Brandts Zaterdagavond t«
racgrn uur is overleden.

Sinds enikcle uren, zoo lezen wij in
de N.R.Ct.. had hij het bewustzijn ver»
loren. 's Morgens had hij oog gespro
ken met zijn dochter cn zijn schoon»
zoon, cc.n Duitsch koopman hij ver»
zocht toen. dat dc vensters /.ouden
worden geopend om dc winterlucht
binnen tc laten. Volgons de genees-
heoreit, die hem hebben behandeld,
heeft de doodsstrijd eigenlijk twee
dagen geduwd. Brandcs weigerde ai.c
pijn»verdoovcndc middelen en droeg
zijn lijden als Ccn held. Toen hij enkele
dogen geleden de zeer pijnlijke operatie
aan de ingewanden onderging, wilde
hij alleen plaatselijke verdoov ng toe»
laten. Hij volgde schertsend en be-
k»nigsit«dlcnd «len arbeid van de dhi»
rurgen!

liet stoffelijk overschot van Bra odes
zal in alle stilte worden vcrasóht. In
gevolge zijn uitd'wkkelijken wensch
worden dag en uur geheim gehouden.

Talrijk zijn de blijken van dee Ine»
ming, niet enkel uit dc Scandinavische
dooh oo4c andere landen. Dc familie
van den overledene ontvangt voort do»
rond telegrammen van bekende perso»
ncn, kunstenaars en critici van naam
Ook M&sarijk. president van Tsjecho-
Slowakijc. heeft een betuiging van deel»
neming gezonden.

SHAWS NOBEL-PRIJS.

Men herinnert zich dat Bernard Shaw
die onlangs den Nobelprijs (van 1925)
voor letterkunde heeft gekregen, voor
het financicclc deel van dc eer heeft be
dankt. Het bedrag wcnschtc hij gebruikt
te zien voor dc bevordering van ken»
nis en voor de uitwisseling van littera
tuur tusschen Engeland cn Zweden. Uit
overwegingen van praktischcn aard nam
hij tenslotte toch het bedrag in. ont
vangst en thans heeft hij dc bepalingen
vastgesteld voor de Engelsch-Zweed»
schc Letterkundige Stichting, die naar
hij vond van het bedrag, 6500. tot
stand moest komen. Shaw bepaalt dat
dc doeleinden van de stichting zullen
zijn dc aanmoediging van cultureel ver»
keer tusschen Zweden cn dc Britschc
Eilanden, door bevordering en versprei

ding van kennis en waardeering van
letterkunde en kunst in Zweden en de
Britschc Eilanden. De Zwcedsche
kroonprins is beschermheer geworden
van het fonds, dat verder onder het bc»
heer komt van drie beheerders, den
Zweedschen gezant te Londen, den
president van het Anglo»Zweedsch
Verbond te Londen cn den president
van de Zweedsch»Engelsche Verceni*
ging tc Stockholm. Shaw is uitgenoo»
digd eerespresident van de stichting te
worden. Dc beheerders zullen deskun»
digen in letterkunde en kunst vragen
raad te verschaffen over de beste wijze
waarop gelden uit het fonds kunnen
worden besteed.

CHURCHILL HISTORIE
SCHRIJVER.

De Times publiceert op het oogen-
blik uittreksels van het derde boek
van Winston Churchill over den oor#
log. In een dier uittreksels werd dezer
dagen voor het eerst de waarheid ver»
teld maar waarschijnlijk nog niet dc
gcheclc waarheid over den i'ocstand
van verzet in het "Fransche leger na
de mislukking van Nivelle's offensief
in 1918. Churchill is een zeer talent»
vol schrijver, die misschien wat gc»
kleurde maar zeer onderhoudende bis»
toric verschaft over den oorlog. Zijn
klaarblijkelijke kennis van zaken cn de
algemecnc trant van zijn beschrijving
en commentaar suggerccrcn voortdu»
rend dat hij spijkers met1 koppen slaat.
In deze Nivtllc-periode stelt bij het
voor alsof alleen een met groot succes
doorgezette politiek van diepste geheim*
houding en de hopclooze opoffering van
vele duizenden Britschc soldaten i'o
Faschendaele en elders om «le Duit»
schers aan het Fransche front tc ont»
trekken de volledige ineenstorting
van Frankrijk als factor in «len oorlog
vcrhocflde. Van Fransche zijde is Cbur»
chill's lezing van het geval onuiiddcl»
lijk als zeer overdreven voorgestelddc
Fransche uitlegging is overigens niet
sccl minder erg dan Ohurchills voor»
stelling en verschaft bovendien eei*
inzicht in dc wccrgaloozc barbaarsch*
lieid die onderdrukking van opstan»
dighcid in de rangen onvermijdelijk
moet vergezellen. Men heeft Churchill
indiscretie in deze zaak verweten Zijn
openhartig commentaar op mcnschcn cn
gebeurtenissen in den oorlog, hoort men
/eggen, is misschien toelaatbaar maar
zeker niet raadzaam voor ccn auteur
\an zijn positie, omdat zijn verhaal van
dc Nivellccpisodc cn van de laatste
jaren van den oorlog in het algemeen
vol mcdedcelingen zijn die Frankrijks
trots moeten kwetsen. Dat Frankrijk
ct in slaagde zidi te genezen van ccn
toestond, die anarchie gevaarlijk dicht
nabijkwam, strekt het land tot groote
eer. Maar, verwijt men Churchill, aan
het geval waren bittere herinneringen
Libonden. die ccn minister van een
bevriende rcgccring niet had moeten op»
halen.

ROBERT FUCHS OVERLEDEN.

De bekende componist Robert
luchs, die dezer dagen zij» tachtig»
sten verjaardag vierde, is Zaterdag te
Wecncn op ccn wandeling dicht bij
zijn huis ineengezakt cn kort daarop
tengevolge van een beroerte overie»
den.

KERK EN SCHOOL

Het «lottocneel uit het laatste bedrijf van Ostrofski's Armoede ia geen schande".

DS. N. A. DE GAAY FORTMAN

Tc 's'Gravenhage is Zaterdag over»
leden ds. N. A. de Gaay Fortman, de
bekende emeritus predikant der Gcref.
Kerk van Amsterdam, die. aldus het
Hbld.. een der voormannen van de
doleantie is geweest. Gtboicn in 1845
cn Ncd. Hervormd predikant gewor»
den in 1871 te Vleuten, stond hij ach»
tcreenvolgens in dc Hcrv. gemeenten
aldaar tof 1874. tc Elden van 1874
1878. tc Vlissingen 18781884 cn daar»
na tc Amsterdam, waar hü in 1886 tot
dc doleantie onder leiding van ds. A.
Kuyper medewerkte. In 1887 werd hij
als Gcrcf. predikant te Amsterdam be«
vcstigd. Behalve als prediker en als een
zeer bemind pastor, die met zijn ge»
mccntclcden meer dan gewoou mee»
leefde, heeft hij zich vooral verdienste»
lijk gemaakt als philanthroop: tot zijn
dood was hij voorzitter der Johannes»
stichtingtc Nicuwvcen. die gebrekki»
gen cn geestelijk defecten verzorgt.
Bij dc herdenking der doleantie in do
Kcizcrsgrachtkcrk tc Amsterdam, den
avond van 16 December j!.. is Js. De
Gaay Fortman nog voor dc Amster»
damschc gereformeerden opgetreden.

Dc begrafenis zal Woensdag zijn op
Oud Eik en Duinen te 's*Gravcnh3gc;
vertrek van het sterfhuis te twee uur.

„Natuurlijk", antwoordde onze ver»
slaggever, „maar ik herinner me ook.
dat Mr. Cowlrick u destijds vroeg, of
u geloofde dat de hemel de schuldige
ongestraft zou laten, en dat er bepaald
den bijstand van een advocaat voor
noodig was, om diegenen te straffen,
die mer.schcnbloed hebben vergoten".

„Ja", antwoordde Mr. Goldberry em»
stig, „hij bezigde die woorden, en in
dit geval hebben de gebeurtenissen hem
gelijk gegeven; de hemel heeft de moor»
denaars weten te vinden, ook zonder
de medewerking van een advocaat".

Maar hoe komt u nu juist op dien
Antony Cowlrick?" vroeg onze ver»
siaggever.

„Omdat ik hier ben, om hem te ver»
tegenwoordigen. Hij heeft me niet
siechts voor mijn vroegere diensten
met geld betaald, maar heeft er me ook
voor bedankt, wat hij destijds, toen
zijn hart zoo verbitterd was. niet wil
de doen.

„Destijds vermoedde ik reeds, dat
hij een man van goede familie was,
want hij sprak als een beschaafd man.
en had ook diens manieren en dit was
hoofdzakelijk de reden, waarom ik be»
lang in hem steldé Zal Antony Cow!»
riek hier verschijnen?"

„J3. en nog andere mer.schen, die u
kent".

Juist op dit oogenblik kwamen een
heer en dame de kamer binnen, waar
in de lijkschouwing plaats zou hebben,
liepen op Mr. Goldberry toe en gaven
hem "n hand. Die neer was Antony
Cowlrick, die, nadat hij eenige woor
den met den advocaat had gewisseld,

ook op onzen verslaggever afkwam, en
ook hem z'n hand toereikte.

„U moet me maar vergeven", zei hij,
..dat ik mij aan de afspraak, die ik dien
dag met u gemaakt had toen u mij de
sovereign leende, niet hield: maar u
zult me begrijpen, wanneer ik u het ge»
declte van mijn geschiedenis dat u kan
intcresseeren, vertellen zal".

„Ik ben hier in opdracht van mijn
blad", antwoordde dc verslaggever.
„Een brief, dien Mr. Holdfast aan on»
zen redacteur gericht

„Ik ben Frederick Holdfast", ant*
woordde de heer. Antony Cowlrick was
slechts een aangenomen naam; mijn
eigen kon ik niet dragen, zoolang ik.
beschuldigd voor moord op mijn eigen
vader in de gevangenis zat'

Hij keerde zich, met sid lerende lip»
pen. eenigszins om. en onze reporter,
die zijn smart eerbiedigde, trok zich
terug. De trekken der dame aan -Mr.
Holdfast's arm, kwamen hem intusschen
zonderling bekend voor, en op zijn vra
gen, vernam hij van Mr. Goldberry, dat
zij dezelfde jonge vrouw was, die Mr.
Frederick Holdfast destijds door een
gelukkig toeval, op Leicester Square
had aangetroffen.

„Indien zij haar toestemming wilde
geven", voegde de rechtsgeleerde er bij
„dan zou haar portret morgen in dui
zenden exemplaren door heel Engeland
verkocht worden. Maar tot die soort
vrouwen behoort zij niet, doch zij is
een heldin, in den cdeisten z;n van het
woord. Mrs. Holdfast, die u den stof
leverde voor den „Roman uit 't werke»
lijke leven", zou onder die omstandig»

heden zeker geen weerstand aan die ver
leiding hebben kunnen bieden maar
vrouwen zijn nu eenmaal verschillend".

„Ik verzeker u", antwoordde onze
verslaggever, ..dat Mrs. Holdfast mij
geheel aangaande haar karakter op een
dwaalweg bracht, maar ik ben zeker
niet de eerste, dien een mooie vrouw
heeft misleid. En, beste vriend, indien
u stof voor romans zoekt, verzeker ik
u, dat u niets beter doen kunt, dan dc
couranten lezen. Ze zijn daarin altijd
volop te vinden. ,Wat gebeurt er ech»
ter met het kindje van Mrs. Holdfast?"

„Mr. Frederick Holdfast zal het op
laten voeden; het mag nooit iets van
de schuld van z'n moeder vernemen",
zei Mr. Goldberry.

Nu begon de lijkschouwing. De licha»
men der beide verbrande personen wer
den geïdentificeerd cn daarna door de
uitspraken der getuigen bevestigd, dat
beiden op 't oogenblik van hun dood,
bezig waren met een misdadig doel, zoo
wel als dat het mannelijk .ndividu in
het huis, met voorbedachten rade,
brand had veroorzaakt.

Mrs. Preedy getuigde, dat een man.
die zich Richard Manx noemde en die
als een buitenlander sprak, in de dak»
kamer van haar huis had gewoond. De
huur bedroeg drie shilling per week,
maar ze had nimmer ook maar een
shilling van hem ontvangen, want Ri»
chard Manx deed alsof hij heel arm
was. De getuige twijfeldt cr geen
oogenblik aan. dat Je, bij den brand
om 't leven gekomen man. deze Richard
Manx was.

Mrs. Whittaker, eigenares van een

pension in Buckingham Palace Road,
deelde mede, dat zij een kamer op de
eerste verdieping, tegen den prijs van
drie pond per week, aan Mr. Pelham
had verhuurd. Hij betaalde regelmatig
en zij hield hem voor een zeer welge
steld man. Dezen Mr. Pelham herkende
zij in den hier voor haar liggenden
doode.

De door Mr. Frederick Holdfast, in
dienst genomen detective herkende in
den doode Richard Manx, ook Pelham
genoemd, ccn bcroepsoplichter en va'sch
speler. Hij had hem, als verdacht der-
moord op Mr. Holdfast senior bedre
ven te hebben, bewaakt cn gezien, dat
op den avond van den brand, een
vrouw met hem no. 118 binnenging.
Deze vrouw was Mrs. Holdfast, de we
duwe van den, eenige maanden gele
den vermoorden man.

Het optreden van Mr. Frederick
Holdfast, als getuige, bracht grootc op»
winding teweeg. F lij herkende dc twee
lijken als Mrs. Holdfast en Mr. Pelham
de eerste was de tweede vrouw van zijn
vader. Reeds voordat zijn vader met
haar trouwde, had getuige haar en Mr
Pelham ontmoet. Deze was een valschc
speler cn oplichter en was uit een ge
zelschap van jonge mannen ges.'ootcn,
omdat men hem betrapt had bii het ge
bruik van vervalschte dobbclsteenen.
Ook Mrs. Holdfast was iemand die
geen achting verdiende. De getuige zei.
aangespoord door zijn advocaat, dat hfj
zelf de man was, die onder den naam
van Antony Cowlrick beschuldigd was
geworden van het dooden va" een des»
tijds onbekend man, die later bleek zijn

vader tc zijn, zooals men nu wist. en
dat hij nu in 't bezit was van eigenhan»
dig door zijn vader geschreven aantce»
keningen, waaruit zonder cenigcn twij»
fel bleek dat zijn vader, door een Jer
nu gestrafte misdadigers, of misschien
wel door beiden, was vcrmoo.d. Het
tweede gedeelte van zijn mcdedcelin»
gen, hoe hij zich, in 't griezelige huis.
no. 119 had opgesloten cn de bewaking
van Mr. Pelham had bewerkt, lieten wc,
zooals wij reeds mededeelden, op een
andere plaats in ons blad drukken.

Nog grootcr belangstelling leverde
het optreden van dc volgende getuige.
Blanche Daffarn, op. ccnc jonge dame
van groote schoonheid. Ten einde haar
aanstaande te zuiveren van de vrecse»
lijke, tegen hem geuit beschuldiging
had zij zich als meisjc»allcen, bij Mrs.
Preedy verhuurd, en juist aan haar was
het te danken, dat de identiteit van
Pelham cn Manx werd verzekerd, zon
der haar moed en haar zcilopoffcring,
zou het de schuldigen zeker gelukt zijn
te ontsnappen.

De belangstelling in dc getuigenissen
scheen, toen Miss Daffarn weer ging
zitten, in den hoogstcn graad gespan
nen te zijn, maar zij zou nog grootcr
worden toen een andere getuige, een
jong meisje, eigenlijk nog ccn kind, op
geroepen werd. waarin onze verslagge
ver direct de kleine Fanny, ae lucifers
verkoopster herkende, waarover onze
lezers reeds gehoord hebben Het ver
stand en de slimheid van dit kleine
meisje, zoowel als dc dankbaarheid en
overal voor den dag komende aanhan»
kelijkheid aan haar beschermengel, Miss

Daffarn, maakten grootcn indruk, maar
't zou moeilijk geweest zijn tc zeggen,
of dc vroolijkheid of dc ontroering, 't
grootst was. die dc vertelling van het
kind, die noch dc lijkschouwing noch
dc jury onderbrak, afwisselend opriep.
Het doet ons plezier hier direct bij te
kunnen voegen, dat Fanny's 'oekomst is
verzekerd, want Mr. Holdfast en zijn
verloofde hebben haar onder hun hoe»
de genomen.

De behandeling was gesloten, zonder
dat dc aanwezige menigte dadelijk uit»
een ging.

De deelneming daarin hadden zich
zelfs verbreid tot byiten dc muren van
de gerechtszaal en buiten wachtte ccn
dicht opeengepakte volksmenigte, die
verlangend was. om de moedige jonge
dame cn het kind tc zien. wier namen
morgen ongetwijfeld door 't hccle land
met bewondering genoemd zullen wor»
den. dank zij macht en invloed van de
dagbladen, die dc berichten van moe»
digc daden, van stad tot stad. van huis
tot huis. tot in de verste streken bren*
gen. Mogen Frederick en Blanche lang
en gelukkig leven!" Deze wenschen stij»
gen zeker op uit dc millioer.en harten,
die ons verhaal hebben gevolgd, waar»
in Jiefde cn misdaad dicht bij elkaar
staan, de list al te fijne draden spon
en het leed eindelijk veranderd is in
vreugde en geluk"