Haarlem's Dagblad | 1927 | 1 april 1927 | pagina 9

HAARLEM'S DAGBLAD

UIT DE NATUUR

STADSNIEUWS.

VRIJDAG 1 APRIL 1927 DERDE BLAD

WATERLEIDINGEN EN PLANTENGROEI.

Nu de gemeente Amsterdam plan4
jien beraamt om later op dc Veluwe
een groote watcrwinplaats aan tc leg»
•gen is het wel van 'belang eens onder
de oogen te zden wat wij. in onze duin
streek, voor gevolgen ge-zien hebben
van het wegzuigen van duinwater naai
de groote steden.

Natuurlijk zijn alle geleerden het
niet eens over dit vraagstuk, maar dit
is ook een algemeen verschijnsel.

Maar wel staat niet zekerheid vast,
dat waar een prise d'au (watcrwi-n#
plaats) van «enige beteekemis aang-e»
letgd wordt, het grondmater zakt. Het
verband tusschen waterstand en water»
leiding in onze zandige en- dus voor
water gemakkelijk doordringbare dui»
nen is zoo gróót, dat cr „putten" zijn
in de Sohoorlsclie duinen, op eend ge
honderden meters van de winplaats,
waarin het water 's Zondags, wanneer
er niet gepompt wordt, hooger staat,
dan in de week. Duidelijker verband is
er al ndet aan te wij-zen,

(Een tweede verschijnsel is er. waar»
over de geleerden het wel eens zijn, en
dit is, dat de plantengroei van de
hooger gelegen duinhellingen _en de
toppen op gecmerlei wijize beïnvloed
wordt door dc waterwinning, daar het
niet uitmaakt of zc 10 dan wel 11 of
12 Meter boven het grondwater 'lig»
gem Hieruit volgt, dat dun'nbebos»
sohing, met dennen, eiken, c.d. in wa«
terleidingcdu;nen evengoed mogelijk is
als in andere.

En een derde verschijnsel, wat niet
tegengesproken wordt, is dat de moe»
rasïidudntlora, die alleen groeien kan in
vochtig zand, verdiwijnt met het zak
ken van het grondwater.

Op enkele plaatsen bevindt zich in
de duinen meestal onzichtbaar, een
voor water ondoordringbare veen
korst. Op zoon veenkorst kunnen nat»
te plekken blijven ook dicht bij een
kanaal van de waterleiding; maar cr
-zijn maar heel weinig voorbeelden van
dergelijke gevallen, ik ken cr maar
cén dat heel duidelijk .s.

Over de invloed- van het wegzuigen
van dieptc»watcr, over dc invloed van
droogmakerijen als de Haarlemmer»
meer zijn dc geleerden het niet geheel
eens en ik zal dit dus maar bui ton
bespreking laten.

Er is wel geen duinstreek, die zoo
uitgedroogd is. en zeker wel voor drie
vierde door de invloed van waterlei»
'dingen,- in mindere mate ook door op»
hooging met stuifzand, dan de duinen
tusschen Noordwijkerhout cn B-l-oe»
mèrjidaal. Waar vroeger nog wél eens
grasland was (zoo bij Zandvoort), is
dit verdwenen, aardappel cultuur is
haast niet meer mogelijk al valt het
jb.v, achter Overvcen nog mee. Maar
de aardappelveldjes worden daar la»
ger omdat cr zand uitstuift in den win»
ter.

Het is natuurlijk gevaarlijk om voor
'de Veluwe tc voorspollen, dat het
daar dezelfde kant opgaat als hier.
Want dc Veluwe is geen dui rit err ein
maar een diluviale heide.

Waar de bodem verschilt van onzen
duirabodem waar zich leem bevindt,
zooals langs de Veluwe»zoom, waar
meren Lru-sl cm" op een veenkorst, zoo

als het meertje Gerritflesch bij Koot»
wijk, zullen cr weinig veranderingen
optreden. Boschibouw en de cultuur
van TOgge, (die ook goed bestand is
tegen droogte, zullen er mogelijk wei#
ni" van merken.

Maar intensievere landbouw, zooals
aardappolcultuur, -haver, boomgaarden,
zuilen op zandbodem, waar deze even
doorlatend is als onee duinen, di»
reet den invloed ondervinden van het
zakken van het grondwater. En dit is
te meer te betreuren omdat ons land
met zijn steeds toenemende bevolking
steeds meer op intensieve landbouw
en- tuinbouw aangewezen is.

De beken die op dc Veluwe ont»
springen, zooals de Barneveldschc en
Hierdensche beek. zullen indrogen
wanneer zc dicht bij een winplaats
liggen cn alle gronden in de nabijheid
zullen dToger worden.

Hoewel minder dan vroeger, vinden
we in de stroomgebieden van dÜe be»
ken- nog vele plekken met een. mooie
moeras»flora die verdwijnen, zal.

Nu zou-dbn we dit alles als onaf»
wendbaar kunnen beschouwen' wan»
neer het absoluut noodzakelijk was
voor dc gezondheid van de groote Am»
«t-erdamschc bevolking. En alle steden
aan de groote rivieren die geen duin»
of heiwater maar gezuiverd riv'erwa»
ter gebruiken, zy-n het bewijs, dat het
niet absoluut r.ood-ig is, al is dit ri»
vierwater volgens onize hygiënisten
belangrijk -minder van kwaliteit dan
duin» of hciwatcr.

Dc vraag is echter gewettigd of men
niet tc hoogc eisohen stelt aan zijn
drinkwater en of die betere kwaliteit
opweegt tegen de schade, die de
streek ervan ondervindt-

Ecm andere oplossing is, rivierwater
in de duinen tc brengen, waar het dan,
laat ik zeggen: „le kwaliteit" word't cn
dit dan weer langs dc bestaande bui.
zen maar dc steden. Dit as natuurlijk
ce-n langere en -duurdere weg dan d-i=
Tect van de Veluwe naar Amsterdam,
maar ik vraag mij alweer af of dit
„duurdere" niet geboden is "om een
streek in het bezit te laten van zijn
water. Ook is de vraag gewettigd of
wc geen roofbouw plegen ^op ons
grond'watCT. Het zakt steeds meer in
het duin- De Mdddelburgsdhe waterlei»
ding is reed's zeer verzout, d-oqr het
binnendringen van zeewater, Et
groeien, daar zoutplanten in de prise
d'cau!

En met het udtbfeiden van de -be vol»
king neemt de wateronttrekking boe,
terwijl d-c hoeveelheid Tegen, die toch
weer aan moet vullen wat we ontnc»
men, gelijk blijft.

Met de groote rivieren ontvangen
we een ontzaggelijke hoeveelheid zoet
water dat naar de duinen en de heide
geleid, aan kan vullen, wat de oret-nc»
men. Roofbouw, teren op een bezit,
dat vermindert, terwijl dit ook nog
schade doet aan „derden", dit is het
beeld van onze huidige duinwaterwin»
ning-

Laat Amsterdam niet voortgaan o-p
dien weg, en alleen ontnemen, wat het
aan kan vullen, hetzij i-n onze streek of
op dc Veluwe.

C. SIPKES.

ARR.-RECHTBANK.

Een zandaffaïre.

Zand is zand. Maar er is onderscheid
tusschen zand en zand ook. Er is ook
blauw zand cn ander zand. Van morgen
bleek dat voor de rechtbank. Daar ston#
den niet minder dan zeven flcs-chjes met
zand op de tafel waaraan de leden van
de rechtbank zijn gezeten.

En een zandschipper, een deskundige
dus op zandgebied, onderzocht de
lleschjes met zand met een kennersoog.
Hij schudde er aan en bekeek ze eens
en zeide dan wat ze inhielden. De dc»
monstratïe van de verscheidenheid van
zand.

De aanleiding tot het al? Een eenvou»
dige diefstal van zand. Twee jonge man»
nen waren beschuldigd in den nacht van
drie op vier December 1926 te Lisse uit
een daar liggende schuit diep of blauw»
zand te hebben gestolen. Den volgen»
den ochtend 'zag de zandschipper dat
zijn schuit nog slechts één M3. zand
bevatte. Later vond hij tc Hillegom op
een losplaats zand, dat gelijk was aan
het zand dat in zijn schuit was.

Nu ging het' er om aan te toonen dat
het zand uit de schuit van den schipper
door dc jongelui was ontvreemd. De
waarde van het zand was niet zoo groot.
Slechts één gulden. Maar het ging om
wat men noemt de knikkers.

De schipper zeide dat het blauwe
zand dat in zijn schuit was alleen te
Lisse werd gevonden en dat er een en»
kelen keer elders ook wel eens een soort
blauw zand was, maar dan toch van ge»
heel andere kleur dan het blauwe zand
dat in zijn schuit was geweest.
Verdachten ontkenden dat zij het zand
hadden weggenomen. Beiden waren in
den avond van 3 December door den va»
der van een van hen er op uitgestuurd
om zand te halen. Zoo verklaarden zij.
Zy waren bij een zandhaas tc Noord wij»
kerhout geweest cn hadden hem gezegd
dat zij een schuit zand hadden geladen
en hem daarvoor geld gegeven.

De zandhaas zeide dat de jonge man»
nen inderdaad bij hem geweest waren cn
hem dat-gezegd hadden. De president
echter vond het verdacht en was van
oordeel dat het tocli niet onmogelijk
was djft de jongelui die ieder een schuit
met zand hadden, er een te Lisse had
geladen en dat ze het zand uit de schuit
van den bedoelden zandschipper hadden
weggenomen.

Dr, P. Tesch legde eenige deskundige
verklaringen af. Het zand dat op de los»
plaats te Hillegom was gevonden was
gelijk aan het "resteerende zand in de
schuit van den zandschipper.

Het O.M. nam den diefstal als be»
wezen aan cn vorderde tegen ieder der
verdachten 14 dagen gevangenisstraf

4 OF 6 WEKEN
VACANTIE?

EEN UITZONDERING VOOR
DE SCHOOL IN DE
WILHELMINASTRAAT?

Dc lagere scholen hier ter stede heb»
ben -in den zomer een va can tie van 4
weken.

De Middelbare scholen hebben lan#
ger vacantie.

Het is voor veel ouders moeilijk om
het uitgaan in den zomer zoo te rege»
len, dat deze tijd samenvalt met de
vacantie van de kinderen der lagere
scholen- Vooral bleek dit op de school
in de Wilhelminastraat. De leerlingen
wonen meestal in de omgeving van de
school, zoodat de ouders van de klin»
deren van de school in de Walhelmi»
nastraat in. het algemeen in een andere
posiris verkeeren dan de ouders van
dc kinderen van vele andere lagere
süholen. Het gevolg was, dat verschil»
lende ouders hun hinderen, reeds nu
langer dan vier weken vacantie. lieten
genieten. Dit gaf evenwel tot moei»
lijkheden aanleiding.

Nu .heb'ben de ouders het voorne»
men om ccn adres aan den gemeente»
raad tc -richten om voor de school in
de Wilhelminastraat, bij wijze van- uit»
zondering een zomervacanrie van 6
weken vast tc stellen.

HAARLEMSCHE JEUGDKERK
VOOR OUDEREN.

Men dec-lt ons mede. dat Zondag
a.s. in het gehoun-w van den Protestan»
tenibond om 10.30 uur zal spreken Ds.
G. Posthumus Meyjcs te El-lecom.

Deze samenkomst is bedoeld' voor
jongen-s en meisjes van 1420 jaar.

PROPAGANDA=AVOND N.B.A.S.

Teneinde meer bekendheid te geven
aan het doel en wezen van den Ned.
Bond van -Abstinent Studeerenden,
heeft deze -bo-nd een introductic»avond
voor de Middelbare Scholen georgani»
seerd op Vrijdag 8 April in de aula
van het Kcnnemer Lyceum te Oyer»
veen.

De heer Dr. A. de Vletter, -rector
van het Kenn, Lyceum za! dozen
avond met een inleiding openen. Sprc»
ker is de heer A. WiUemse uit den
Haag, die als onderwerp heeft „iels
over" den N.B.A.S." waarbij Jichtheel»
den vertoond zullen-worden. Ter afwis
sering worden cenigc -muzieknummers
uitgevoerd.

Deze avond is vrij toegankelijk voor
alle leerlingen van dc scholen voor
M. O.

NED.-DUITSCHE VER-
EENIGING.

„Vooi Weitkrieg zum neucn
Europa".

H. E. von Lindeiner»Wildau.

In den Protestantenbond sprak Don»
derdagavond onder zeer groote bc»
langstelling de heer H. E. von Lindei»
ner#WHdau voor dc Ncderla-ndsch»
Duitschc Verceniging.

De heer H. E. von Lindeiner Wild-au,
behoorende tot cl-e Duitsch»Nationalen
is lid van den. Rijksdag. Hij sprak over
het onderwerp „Vom Weitkrieg Zum
ne-ucn Europa". De gehcele rede van
dezen afgevaardigde was een demon»
stratie van wat spreker zelf noemde:
het streven om verbroken draden over
Europa weer aan tc tknoopen, door
middel van de gevolgen van -een gc»
heel nieuwe Europeesolic psyche-
tegengesteld aan dc vóórsoorlogsohc
kabinetsdiplomatic, die de -reden is ge»
weesit van zóóveel onheil, zóóveel ver»
scheuirdiieid en zóóveel vernietiging.
De heer Von LindeinerWild-au liet
-daarbij d-uidcrijk uitkomen -dat juist de
omstandigheid -dat -bij het sluiten van
•den vrede werd onderhandeld cn
gcd'iplomatiseerd -door die politici die
•den geest -van vóór den oorlog toe»
gedaan waren, omdat zij dc ellende
van den oorlog niet zélf aan 'het front
hadd-cn geleden, oorzaak is geweest
dat -die vrede niet onmiddellijk véél
vruchtbaarder resultaten had. Want in
-de loopgraven, gingen de verschillende
rassen op* den -duur elkanders gelijk»
waardigheid cn gelijkheid erkennen.,
elkanders heroïsche d-ad-en begrijpen
■cn milder, beoordecien. In de loopgra»
ven werd- een. nieuwe geest 'geboren,
die dc nieuwe wereld mijlen ver. van
do oude wereld zou scheiden. Als zij-
die op het slagveld de offers brachten
vrede hadden moeten maken, dan zou»
den wij toen al veel verder op weg
-geweest zijn naar „Hersteld Europa
-dan- nu.

Dit is wel cén der kernen van dc
rede van den heer Von Lindeincr
Wild-au, waaraan 'hij een uitvoerige
beschouwing liet vooraf gaan, waarvan
wij i-n 't kort 't een en ander laten
volgen.

Spreker b-egon met een herinnering
aan de vorming van het Duitschc rijk
in de tweede helft van de 19de eeuw.
Een gecompliceerde eenheid ontstond
in 't hart van Europa die weldra
«expansie behoefde. Expansie -die
•hetgeen begrijpelijk was door de na»
'burigc staten, als hinderlijk en gevaar»
lijk werd gequalificeerd. Spreker toon»
de aan waarom expansie noodzakelijk
was en noemde o.a. getallen -betreffen»
de d-en snellen groei v-an 't -totaal der
bevolking. Hij teekendo -daarna het
'beeld' van Europa, met 'n zich enorm
ontwikkelende techniek. Europa' als
het toon eel waarop de wereldgeschie»
.dcniis zich. hoofdzakelijk afspeelde.
Heel Europa had expansie noodig. Een
hevige internationale strijd om dc
markten werd gevoerd. Zoo goed als
alle andere mogendheden moest ook
Duitschland naar buiten zien, om zich
heen blikken en worstelen om aan
den drang naar ruimte te voldoen.
Geen.wonder was 't dat ook deze con»
currentie met leede oo-gen werd- gade»
geslagen. Zóó voltrokken zich in
e-enigc -decennia -de feit-en die i-n -diep»
sten psychologi-s-chen zin, de oorzaak
werden van de catastrophe. De Na»
tuur was gel-aden met lelectriciteit, -die
z:ch in een- -geweldig onweer moest
ontlasten. Hierom is het goed
aldus spreker -om te zoeken naar
de o-bjecticvc oorzaak van den wereld»
oorlog, cn niet naar de subjectieve
schuldvraag, die van momenten (gc»
volgen) afhankelijk is, laten onze liis»
torici zich ook niet afvragen wat
direct den .doorslag gaf aan den oor»
log. Zij zijn daarom nog te subjectief
'.met 'hécl -hun psyché aan dezen -tijd
verbonden.

Laat hen zoeken de analyse van het
karakter van Europa dat in den loop
der jaren zóó gevormd was, dat het
eenmaal zichzelf vernietigen moest. Na
een uitvoerige beschouwing over het ka»
rak ter van den wereldoorlog, over
Duitschland's wederopstanding na dc
chaotische wintermaanden van 1918,
die dc overwinning op het communisme
bracht, en de restauratie van het Duit»
sche Staatsbestel, ging dc heer von
Lindeiner»Wildau na hoe Europa de
eerste plaats in de wereld heeft moeten
dcelen en heeft moeten afstaan. Weder»
kcerig hadden, de E-uropecschc staten
zich vernietigd, zich machteloos ge»
maakt. Drie "factoren noemde spreker
die volgens hem dc oorzaak zijn van
Enuropa's invaliditeit.

lo. De enorme ontwikkeling van uo
industrie»vorming in Oost»Azic, Indic,
cn ZuicUAmerika. Die deelcn der we»
reld zijn niet meer van Europa afhankc»

2o. De emancipatie van dc klcurün»
gen. Z ij immers, die weleer de nymbus
om het. hoofd der blanken zagen, heb»
ben bij millioenen met dc Westerlingen
meegestreden,. - cn het ras dat zij
vereerden in zijn weerzinwekkends ten
vorm gezien, aan het front. En zij wer»
den zelfstandigl

3o. Dc expansie van het communis»
me, niet naar het Westen, maar naar
het Oosten, die zóó sterk is, dat naar
sprekers overtuiging Rusland niet'meer
tot Europa gerekend kan worden.

Tegenover het vasteland van Europa,
zonder Rusland liggen twee wereld»
machten: Het Britsche wereldrijk cn de
Verccnigdc Staten. In den strijd om
den voorrang op commercieel financieel
cn industrieel gebied verliest het klei»
ne vasteland van Europa het ontogen»
zeggelijk. Waarom? Omdat dat kleine
continent van Europa (het Europa zon»
der Rusland) een constructie is van ccn
aantal staten die zich hermetisch op»
sluiten in hun economische grenzen.
Europa is in de wereld, wat Duitsch»
land met zijn vervaarlijk groot aantal
tolgebieden vóór 1871 in Europa was.
Eik gebied voor zich, kon nooit den
concurrentiestrijd aanbinden tegen die
twee machten. Het Britsche wereldrijk
en dc V. S.

Europa zocht naar redding. O ja. Dc
Volkenbond.

Spreker roemde zeer deze instelling,
verheerlijkte de gedachte die hem
draagt, maar zcidc niet van dien Bond

dc redding te verwachten, omdat hij
niet uit de Volkeren geboren werd.

En hier betoogde spreker hetgeen in
den aanhef van het verslag is gememo»
reerd: dat in de loopgraven na de eer»
stc rampzalige oorlogsjaren, het gevoel
van bittere vijandschap verdween, cn
plaats maakte voor begrip. Begrip in
de eerste plaats van broederschap en
gelijkheid. Alleen zij die dc onuitsprc»
icelijko ellende van den oorlog gevoeld
hebben kunnen dat begrijpen. Maar in
die millioenen die het begrijpen is .ie
geheci nieuwe nicnschclijkc geest gebo»
en, die deze wereld hemelsbreed doet
erschillcn van de wereld van vóór
den oorlog. Daarom noemde spreker
dc mogelijkheid dat dc politici van
vóór den oorlog voor»oorlogsche poli»
tick wederom zouden gaan opnemen,
het allergrootste gevaar voor Europa.

Tensloitc gaf spreker den weg aan
die naar zijn mcening tot herstel zou
kunnen leiden. Volgens den heer von
Lindeiner»Wildau begint deze weg bij
de ccnige goede gedachte die het gc»
volg is van den oorlog: Het zclfbestem»
mingsreebt der Volkeren. Dit recht zal
dc naties buiten den oorlog houden.
En verder: dat het volk zich ontwor»
stel ie aan de slavernij van de „Wirt»
schaft". „Wirtschaft" zal cr zijn vóór
hem, „Wirtschaft" moet zijn slaaf zijn.
aDarom weg met den waanzin van dc
„Zolbkleinistaaterci" aldus spreker
„de naties zullen zich groote produc»
tie contra in Europa moeten scheppen;
zóó kan ik zien een sterk, continent, dat
weerstand bieden kan.

Als de versplinterde stafcbn niet ern»
stig zullen trachten, dat wat nu wel»
licht voor velen nog fantastcrci lijkt,
tot werkelijkheid te maken, dan zal arm
Europa den strijd jammerlijk moeten
verliezen.

Namens dc leerlingen voerden de
heeren J. Baas en Jurricns het-
woord. Zij dankten directeur cn leer»
aren voor het genoten onderwijs en
spraken den wensch uit, dat zij nog
lang voor dc Ambachtsschool gespaard
mogen blijven. (Luid applaus).

De heer II en geveld dankte den
heer Rauwerda cn dc beide leerlingen
,voor hun vriendelijke woorden. Ook hij
hoopte, dat dc goede verstandhouding
tusschen de leeraren en spreker lang
bestendigd mag blijven. Op hartelijke
wijze dankte dc heer Hcngcveld het
bestuur voor de hoogst welwillende
houding jegens directeur en leeraren.
Op vele plaatsen had hij daur wel eens
anders over hooren praten.

Vervolgens werden door den heer
Bogtman de diploma's aan de volgen»
dc leerlingen uitgereikt:

Smeden: .T. E T. B. Driesen, Haar»
Icm; J. Kempcr, Heemstede; J. Boon,
Heemstede; H. J. A. M. Meijer. Vijf»
huizen; J. Boeree, Haarlem, G. B. Al»
ders, Haarlem; A. P. Nagel, Heemstede,
H. Schcrpenhuizcn. Schoten; T. H. Dijk»
man, Haarlem; J. C. Boon, Heemstede;
N. J. Ravcsloot, Aalsmeer. W. v. Erk,
Hoofddorp; P. J. Oschutz. Haarlem; J-
F. Vlaanderen, Haarlem; T. li. Mulder.
Heemstede; J. M. Akersloot. Haarlem;
C. Koker, Heemstede; J. v. Dijk, Yo=
gclcnzang; H. Henstra, Haarlemmcrlic»
dc; .1. J. Kuiper, Haarlem. W. Levy,
Haarlem. F. Nïcuwvecn, Haarlem; C.
J. Nunnink, Haarlem; N. J. Paapc,
Haarlem, W. H. dc Ridder. Haarlem;
C. W. Roskam. Haarlcmnierlicdc.1.
Stoutcnbeek, Hillegom. A. Vcrhage,
Haarlem; G. A. C. L. Vermeer, Over»

AMBACHTSSCHOOL.

UITREIKING VAN
DIPLOMA'S.

Donderdagmiddag twee uur werden
n dc aula der Ambachtsschool aan den
Klevcrparkweg dc einddiploma's aan
dc leerlingen dezer school cn van de
Avondvaktcekenschool- yitgereikt.

Een. groot aantal leeraren woonde
deze plechtigheid bij.

De directeur, dc heer A. L. Heng e»
v c 1 d, hield een openingsrede. Hij
richtte ccn speciaal woord van welkom
tot den heer WS Bogtman, secretaris
van het bestuur en vond het ccn aan
gename taak, om de jongelui, die in
grooten getale tegenwoordig waren, te
mogen toespreken. Spreker noemde dc»
zen dag een dag, die tegenstrijdige gC'
voelens verwekte, want op dit uur van
scheiden zag hij veel leerlingen ver»
trekken, die hij graag nog een poos bij
zich had willen houden, maar ook leer»
ringen, die hij met bange gevoelens zag
heengaan. Hij hoopte echter, dat hij
zich ten opzichte van deze laatstcn zou
vergist hebben. „Deze dag", zei de heer
Hcoigeveld, „stemt mij onwillekeurig
tot naden-ken, want het is juist vijf»cn»
twintig jaar geleden', dat ik op dc plaats
zat waar jelui nu zitten, om m-ijn diplo»
ma in ontvangst te nemen cn te luiste»
ren naar de woorden, die tot mij en
mijn medeleerlingen gesproken werden
cn die ik nu tot jelui zal herhalen: „gi;
moet werken met aandacht, toewijding
en liefde. Maar ook moet gc studeeren
want denkt er vooral aan, dat ge nu
nog niets weet. Wilt trachten óm voor
uit tc komen cn een goed mensch ii
de maatschappij te worden. Er moet
met energie worden aangepakt." Zoo
werd tot mij gesproken en zoo ging ik
de praktijk in. Wij werkten van 's mor»
gens 6 tot 's avonds 8 uur; tenminste in
April, want in Mei begonnen we 's mor»
gens 5 uur en eindigden eerst des
avonds 9 uur. Tijd om te studeeren
hadden we dus niet. want een vrijen
Zaterdagmiddag kenden we niet. Wc
hadden eigenlijk alleen den Zondag om
tc studeeren. Op deze wijze moesten
wij trachten vooruit te komen. Ik moet
toegeven dat daar veel tegen was; maar
er was ook veel vóór, want we hebben
toch goed geleerd te werken cn te stu»
deeren. En hoe ga-n-sch anders is het nu
met jelui. Tijd om te werken en te stu»
deeren hebt gij, ook met uw vrijen Za»
terdagmiddag, tc over. Wij begonnen
vroeger te werken voor drie cent per
uur. Velen uwer zouden daar nu mis»
schicn voor bedanken. Toch geef ik je
in overweging om het met beide handen
aan te grijpen, want gij moet werken
om het werk zélf. Laat mij u dus de
volgende woorden bij uw vertrek mede»
geven cn prent ze goed in uw geheu»
gen: ten eerste: tracht je werk altijd
iets vroeger gereed tc hebben, dan je
concurrenten; ten tweede: werkt met
lust en kankert niet; ten derde: gc#
bruikt uw vrijen tijd voor studie, °en
ten vierde: laat uw werk vóór alles
gaan! Gij zult zien dat succes dan niet
zal uitblijven. Ik hoop dus, jongeils, dat
ge mannen in de maatschappij zult wor»
den!"

Dc heer Hcngcveld dankte vervol»
gens dc leeraren, die weer met zooveel
ijver en animo gewerkt hadden, niet
alleen namens het bestuur en dc jon»
gens, maar ook namens zichzelf. Een
bijzonder woord van afscheid richtte
spreker tot den heer L. Zwikker. die
hier voor liet laatst als practisch lceraar
aanwezig was en die wegens zijn ge»
zondheidstoestand ontijdig dc school
verlaten moet. Hij wenschte hem ccn
lang en gezond leven toe en hoopte
hem dikwijls op dergelijke dagen terug
tc mogen zien. (Applaus).

Dc heer W. Bogtman voerde na»
rnems het bestuur het woord. „Deze
dag", zei hij tegen de jongens, „is mis»
schicn belangrijker voor jelui, dan j-
denkt. Want nu je weldra in dc werk
plaats zult komen, ben jc vcrarttwoor»
ding schükrig voor alles wat jc doet.
Als cr op school wel eens iets niet naar
wensch ging, 'dan waren de leeraren
nog om jc tc advisccren. Maar thans
moet ge met eigen energie aan het
werk. Komen er nu moeilijkheden, dan
moet je je maar afvragen, wat je vroc»
gere leeraren je geadviseerd zouden heb
ben. Ge gaat nu in het leven ccn nieuw
standpunt innemen, niet alleen als
man, maar ook als mensch. En mocht
je soms als mensch voor moeilijkheden
komen te staan, denkt dan voortdurend
aan het advies van jc oudcis.

De heer A. Rauwerda dankte den
directeur namens de leeraren voor de
aangename samenwerking cn voor de
verleende hulp als er soms eens werk
plaatsen bezocht mochten worden,

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN

a 60 Ct». per regel.

Electriciens: J. T. C. Baas, Haarlem;
A. J. T. Bijvoet, Heemstede; 5. P. J.
Dikken, Schoten; LI. A. v. Dijk. Haar»
lem; L. J. Fonteyne, Bloemcndaal; P.
Goosens, Haarlem, P. C. Kee. Schoten:
K. C. W. v. Steenwijk, Haarlem.

Timmerlieden: G. v. Andcl, Haarlem,
J. Bcukman, Schoten, G. Dingshof, Scho
ten, P. Fortgens, Haarlem; I. \V. Hcu»
perraan. Haarlem; LI. P. F. Kruyer,
Haarlem; H. Kruiswcgt, Schoten, J. Mo»
lenaar, Zandvoort; J. Schuitcmakcr,
Haarlem; C. F. Webcr, Schoten; E. N.
Willemse, Schoten; T. J. Bloem, Bent»
■eld; J. de Bruyn, Haarlem; P. Büth»
ker, Haarlem E. J. Jurriens, Heemstc»
dc; J. H. Koster, Haarlem; J. Koud»
staal, Schoten; C. Lceners. Haarlem;
J. H. Loevcsijn, Haarlem; T. A. Meer.
man. Schoten; J. F. v. Orden. Haarlem,
H. G. Pctersc, Schoten; D. Prevost,
Schoten; P. Roscnhart, Heemstede; W.
Stringer, Haarlem; W. J. v. Vclscn,
Sehoten; G. M. A. Volhand, Zandvoort,
L. D. Vrij, LIaarlem; J. T. v. d. Waals,
Flaarlem.

Meubelmakers: C. J. Rienstra,
Haarlem; B. J. v. Rooden, Haarlem; R.
O. Beck. Bloemendaal; A. J. Oosterling
Schoten; F. J. dc Graaf, Haarlem.

Schilders: V. G. Amand, Haarlem; J.
Schuiten, Zandvoort.

AVONDVAKTEEKENSCHOOL.

Smeden: F. Knaap. W. Kemp. J.
Grinwis, D. Schut, J. P. Prinsen, L. Bij»
leveld, A. Smit, J. J. Bouckacrt, G. H.
C. Buddingh, IT. v. Loon, A. L. J. van
Nieuwkoop.

Timmerlieden: R Abrahams, H.
Broekhuizen, J. H. v. d. Burg, G. van
Hcrtzberg, J. W. Kooy. G. Oddcns, M,
Strijder. J. L-itenboogaard, A. Verdon»
schot, G. Wegman, J. v. Amcrongcn, J.
W. F. Bakker, P. J. Bonke, J. dc Bruin,
,T. Geels. K. J. C. Hcidwcihcr, A. J.
Jansen, B. J. Mesman, J. A. Verdon»
schot, W. H. J. Vcrhcydi, J. Wempe.

Electriciens: J. L. Dullemen, N. Koo»
lcn.

Meubelmakers: LI. Philippo, T. v. Gij»
rel, C. Schrcuders.

Schilders: W. A. Mach-ielse, F. Stol»
tenborgh, A. v. Duyn, J. T. Bakker, I..
v. Norde, A. B. ITcinsbergen, LI. J,
Philippo.

Metselaars: L. Veerman, J.

Baak.

Diverse ambachten: G. Doing, J. Lod»
der, L. Burger, W. J. Burger, A. Gor»
kum. .T. Kruyer, D. dc Groot, LI. Lluys»
mans, M. C. Mullens.

Cursus voor Schoenmakers: G. A. v.

J. LIaak, J. LT. Mulders, M. C. Molhoek,
J. Mulder.

Cursus voor behangers en,stoffeer»
ders: J. J. Hcerens.

SYNAGOGEDIENSTEN
NED. ISRAëL. GEMEENTE

Sabbath:

Vrijdagavonddienst bij den Ingang tc
6 uur.

Ochtenddienst te 8 uur

Middagdienst te 1 uur.

Avonddienst tc 7.12 uur.

Werkdagen:

Ochtenddiensten tc 7 uur Zondags tc
7.30 uur.

Avonddiensten tc 7.45 uur.

Talmoed Torah:

Sabbath niet.

Werkdagen: 's avonds tc 7.15 uuj.
Zondagavond te 7 uur.

De diensten op dc Werkdagen, als»
mede Talmoed Torah, worden verricht
in het Gemeentcgcbouw L. Wijngaard
straat 14. Dc overige diensten vinder
plaats ter Synagoge, L. Bcgijncstia.it 11

PERSONEEL FIRMA
VEEN EN CO.

Doot den Ned. R.K. Bond van Han»
-dels» en Kantoorbedienden en den
Centr. Bond van Tra-nsporaarbciders
wordt hedenavond in het gebouw St.
Bavo een personeelsvergadering ge»
houden voor het personeel van de
pharmaceutischc fabriek v.h. Veen cn
Co.

Op deze vergadering zal aan het
personeel het antwoord' der directie
worden medegedeeld inzake het ver»
zoek tot invoering van betere arbcids»
voorwaarden.

DE. VERLOKKING VAN DE
FILM.

Van onzen Londenschcn correspon#
dent:

Eenigen tijd geleden heeft cén Amc»
rikaansch filmman (hij behoort tot een
type dat wij aan dezen kant van den
Atlantische» Oceaan noch geestelijk
noch lichamelijk noch in houding cn
klccrcn kunnen nadoen) ccn „wereld#
schoonheidswedstrijd" laten houden
met het doel het schoonste meisje in
Frankrijk, in Engeland en in de Ver#
eenigdc Staten tc vinden. Llij hééft zc
gevonden. Stoeten schoonc meisjes van
die landen zijn langs zijn spiedend oog
gegaan. Hij moest hebben het schoon»
ste gezicht en het filmgezicht de
twee gaan klaarblijkelijk niet altijd sa#
men. Zij kwamen, dc meisjes, uit alle
oorden, gedreven door' dc verlokking
an de film, verlokt door dc belofte
■an vele gouden dollars en voordcelige
contracten met de groote hecrcn van
Hollywood cn New York. De wedstrijd
schijnt aan een ontijdig einde te zijn ge»
komen. Dc Engelschc uitverkorene, die
zich sedeit vele maanden had onttrok#
den aan nieuwsgierige verslaggevers
in een afgelegen dorp, heeft de Ameri#
kaanschc füniman lang aan het lijntje
gehouden. Nadat hij zijn keuze in
Europa had gedaan was hij teruggegaan
cr den Haringvijver om dc apotheose
daar in scène tc zetten. Het meisje in
het stille dorp, dc hoop zinkend in haar
hart, wachtte tevergeefs, op een zeer
beseheiden deel van de toegezegde dol»
lars om den overtocht naar het Beloof»
dc Land tc betalen. Tenslotte won haar
wijsheid het cn liet, zij weten dat zij
niets meer met den filmman tc doen
wilde hebben cn dc rechten van haar
Engelsch kampioenschap in schoonheid
in het algemeen en filmschoonheid in
het bijzonder prijsgaf. Een verstandig
meisje, met genoeg nuchterheid om
haar tegen noodlottige slagen van ont»
goocheling te beschermen. Er is veel be
hoefte aan zulke pantsers der nuchter»
hcid bij dc jonge vrouwen en ook
de oude van Londen. Men kan hier
kleine maar treffende filmdrama's zien
zonder dat men er voor naar dc bios#
coop behoeft tc gaan. Zc worden ge#
specld op een openbaar toonecl, ge»
vormd door Shaftesbury Avenue,
Wardour Street en omgeving. Dc buurt
is niet bijster aantrekkelijk ook al is
zc het brandpunt van Theatre Land".
De agenten van schouwburgen cn film»
ondernemingen hebben er hun kanto»
ren. Acteurs cn actrices voor het tc-o#
ncel en voor dc film gaan cr heen. op
zoek naar cefi verbintenis. Dc werkzoc»
kende vrouwen overtreffen er verre de
werkzoekende mannen. Zij slijten met
haar elegante schoenen dc drempels
van de onoogelijkc ingangen der duiste#
re kantoortjes. Haar droom is een con#
tract, vooral een contract met een Arae
rikaanscnen filninnn, zoo'n toovcnaar
die cheques uitschrijft van duizenden dol
lars, zonder blikken of blozen, voor
weeksalariscn voor de heldinnen van
„the -screen". Maar dc meisjes zijn ook
al kinderlijk blij met een auditie, pf
met een belofte. Een Londensch journa»
list ïs c-cns op onderzoek uitgegaan om
te vernemen hoeveel vrouwen wel wer#
den gedreven naar Shaftesbury Avenue
cn Wardour Street, gedreven door de
verlokking van dc film. Hij vond dat
cr op ccn morgen in twee uur achthon#
derd menschen, grootendeels vrouwen,
zich voor filmwerk kwamen aanbieden;
elf er van vonden werk. En het bleek
hem dat deze triestige verhouding tus»
schen vraag cn aanbod regel was. Niet»
tegenstaande dc waarschuwingen en uit
leggingen in dc pers, niettegenstaande
de droevige ervaringen, door iele vlin#
ders, die in het dimlicht zijn gevlogen,
opgedaan, blijven talrijke vrouwen huar
hoop vestigen op fortuin en roem, die
haar op de film wacht. Het is niet al»
lcn de illusie van dc jeugd. Vaders en
moeders verliezen hun hoofden ook en
mecnen ccn kans tc zien den eentoni#
gen strijd om ccn moeilijk bestaan in de
kleurlooze Engelschc stad te ontloo»
pen cn mee te genieten van den gouden
regen, die- wellicht eens over 't schoone
hoofd vun een dochter, filmster gewor»
den, zal vallen. ITct leger ontgoochelden
groeit onrustbarend. Zij komen oud cn
jong. vrouw en man, uit alle dcclen
van het land naar deze sjofele Wardour
Strect»omgcving, naar dezen voorhof
van Jict paleis van filmroem en sfortuin
Dwaze verwanten, die iets aardigs zien
in het meisje, ccn bekoorlijke glimlach,
mooie oogen of andere aantrekkelijk»
heden, sporen haar aan haar geluk te
zoeken „op de films". In negen van de
tien gevallen zijn deze bekoorlijkheden
waardeloos voor dc film. Het leger or.t#
goochelden groeit ook door de activi»
teit van zoogenaamde filmscholen, die
in aanlokkelijke prospectussen die
voor halfontwikkeldc tyenschen gou#
den waarheden bevatten vertellen
van rijkdom en faam, die de leerlingen
„for a reasonable instruction fee" deel»
achtig kunnen worden. Heel wat spaar»
duitjes gaan verloren in ;iic scholen.
En de klaar gestoomde leerlingen klop#
pen aan de deuren der filmagenten in
het Londensche „Theatreland". in ce
verwachting dat zij reeds als ontbotten»
dc Pola Negris of Douglas Fairbanks
zullen wordtn beschouwd. Maar in ne»
gentien van de twintig gevallen loopt
net bezoek op ontnuchtering uit. Lfct
is een droevige stoet, die van dc film»
pelgrims, die dag in dag uit dc deuren
der filmagentcn plat loopen.