OM ONS HEEN
FLITSEN
BINNENLAND.
KOOPT
UW HOED
GROOTE HOUTSTRAAT 76
FEUILLETON
DEBOBRINSKY-JUWEELEN
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 12 APRIL 1927
No. 3665
NOG WAT ZAANSCHE UITDRUKKINGEN.
Nu mij blijkt, dat velen belang stel*
len in de Zaanschc uitdrukkingen, die
ik onlangs bij elkaar heb gezocht, ge»
dccltclijk uit mijn herinnering, gedeei»
lelijk uit het woordenboek „de- Zaan»
schc Volkstaal" van Dr. Boekenoogen,
•wil ik cr met genoegen nog een aantal
laten volgen, onder hetzelfde voorbe»
houd, namelijk dat velen niet meer al»
gemeen in gebruik, zijn en anderen in
een onbewaakt oogenblik nog gebruikt
■worden. Buiten de Zaanstreek wordt er
om gelachen cn ook vreemdelingen die
in de streek komen zien er op neer,
zoodat dc neiging om die woorden te
gebruiken sterk afneemt.
Een typisch Zaansch woord is loof
in de betcckenis van vermoeid, ,,'k Heb
zxikkc loovc bicne", is zuiver Zaansch.
waarvan een Haarlemmer al niets meer
begrijpt. Hij beseft ook niet. dat wan»
neer een Zaansche vrouw in bcwondc»
Ting: „wat ccn pittig kindje" zegt. de
bedoeling niet is, dat het flink en. ener»
giek optreedt, maar dat het klein en
lief is. Op die manier wordt de bctcc»
ikenis van algemeen bekende woorden
grondig veranderd. Gemakkelijker is te
begrijpen, dat een pik vin iemand
aanduidt, die scherp cn onaangenaam
is, maar alleen onder 't vrouwelijk ge»
slacht; nooit wordt een man of jongen
zoo betiteld. Op dezen is het woord
ti aaroog weer meer van toepassing.
Wat in de plomperd zeggen wil
kan een vreemdeling zich waarschijnlijk
beter voorstellen. De Zaanschc bcvoi»
king had ervaring van den plompe-d.
Het moet nu beter zijn, maar in mijn
jeugd kon bijna niemand zwemmen en
dat in een streek, waar meer water dan
land was. Er was onder dc jongens (le
meisjes waren zoo roekeloos niet) dan
ook niemand die wel eens niet te wa»
ter had gelegen cn cr door eigen k.achv,
of door dc kornuiten of door buren en
vrienden uit was gehaald. Ofschoon het
niet altijd goed afiicp.... Maar de jbn»
gens hielpen elkaar trouw, ook bij het
klimmen op daken of in boomen als
het er op aankwam elkaar op te s t u»
telen.
Menige huismoeder keek boos. wan»
neer haar lieve zoontje, dat bij het
springen over los liggende balken pas
ccn nat pak had gehaald, op dc mat
stond uit te druipen. „Wat maak je een
proest!" klaagt ze dan in haar huis»
vrouwelijke netheid. Vuile boel, bedoel»
dc ze daarmee. En ook bij andere ge»
Icgenhedcn werd de natuur van de
Zaansche termen sterker dan dc leer
van het algemeen gangbaar Neder»
landsch. „Loop zoo niet te s t r u n e n".
vermaande zc dan haar dochtertje, dat
in de provisiekast naar wat lekkers
zocht, .„ik moet het strakkies allemaal
maar weer op roden", -waarmèc ze
opruimen bedoelde. En 's avonds, als
de familie in de huiskamer rustig bijce:
zat, kwam er menige vermaning: „zit
zoo niet te r a g g e n", hetgeen bcdu.d»
de, dat je stoel r.ict op de twee achter»
pooten mocht worden gezet. En als je
dan nog in.de nartel zat (benauwd
wils) of jc je schoolwerk voor den vol»
genden dag nog wel afkrijgen zou
ja, je was ook te laat begonnen dan
kwam soms moeders vernietigend von
nis. „dc peeuwen zijn dood! Da»
delijk naar bed!"
Welke geheimzinnige dieren dat \va»
ren, die peeuwen, kan ik niet zeggen,
maar als moeder daarover sprak wist
jc cr alles van. ..Niet je eten zoo
prakken,", was een, even duidelijke
vermaning, wanneer je aan tafel op
een dag van* weinig honger, met de
vork alles fijn maakte, in dc hoop, dat
'het dan gemakkelijker naar binnen zou
gaan. Want een Zaanschc huisvrouw
hield cr piet van, dat haar kinderen
kliekjes op hun bord achterlieten. Dat
vond zc onzoet, een term, die na»
derc verklaring overbodig maakt.
Het Noord'hollandsdi, noch het
Zaansch, werd gpbruikt om er je ge,
dachten mee te verbergen. Andere
mcnschen zullen zich wel eens geërgerd
hebben aan de directe manier
spreken, die in deze provincie vrij ab
gemeen in zwang is. Van compli»
men ten en beleefd omwon den taal
hield men niet. Dat heette al gauw
kouiwe drukte, je kon het immers
evengoed duidelijk zeggen. Zoo zijn
d'c woorden schavcrottig
wan.haven.ig geen mopie woorden
maar zc wezen duidelijk aan. dat de
spreker iets oud of slordig vond. En
wanneer, aangeraden werd een prook
in dc wand te slaan (in vroeger tijd
waren de meeste Zaansche huizen van
hout) dan keek een stedeling daar
vreemd van op. Hoe kon die weten
dat daarmee een duim bedoeld werd?
Als je het niet goed deed, dan 'heette
je gauw on reed en wanneer je bij
spel of werk octelig was, bcteeken»
de liet dut je onnoodigen rommel
maakte, ,,'t Zal mc ontschic»
t c n", voorspelde moeder of
tante vaak, wanneer zij dacht
dat jc iets niet goed zou doen.
Ik ben er benieuwd naar, wou
zü zcggen- En als die sombere profetie
uitkwam, als je vlekken maakte of
iets brak, dan heette dat n.ooselijk.
't Was jam-mer.
In omze jeugd, toen de halve stui»
vers nog niet bestonden, ©en dubbeltje
een, 'heel kapitaal en een cent volstrekt
niet een verachtelijk nnmtsi'uk was,
hadden wij jongens wel eens behoefte
aan ccn denkbeeldige waarde, die
niemand van ons ooit in ccn muntstuk
vertegenwoordigd had gezien; dat
ruilmiddel was de helft van een hal ven
cent cn we noemden het een funs ie
of vuns ie. ,,'t M i e g e ft van<
avond van de muggen", vertrouwden
we elkaar op een warmen zomer»
avond toe de lezer begrijpt wel dat
daar wemelen mee bedoeld werd.
Maar misschien is de belofte: „m i n»
derhaast mag ic naar dc
lichieskcrmis* niet zoo duidelijk.
Toch begrepen Zaanschc kinderen et
alles van; het wou zeggen, dat zij bin»
nenkort met vader en moeder
op den avond naar de kermis
mochten. O, vreugde der jeugd!
Dc muziek van den draaimolen, dc
geur van dc pofferkramen, de trom»
petten van dc tenten, waar de kunsten»
makers hun toeren (een heel kloin ge»
declte maar) op de galerij lieten bc=
wonderen om het publiek te lokken.
En dat alles bij dat heerlijke avond»
licht.
In den omgang van dc jeugd onder»
ling heorschte de directe toon natuur»
lijk evenzeer als tegenwoordig.
„Noch ter kind!" was geen compU»
ment, wanneer de waterlanders wat al
te dichtbij zaten en ik geef de verze»
kering, dat nochter hechvat meer en
heel wat erger, ^an nuchter was. Het
woord omvatte een wereld var» afkcu
ring. Maar kwaadspreken van afwezi
gen, afhalen heette dat, werd even»
zeer vcracht-Er was geen enkele reden
waarom je niet ronduit zeggen zou,
wat je op het hart had. Je moest er
als jongen dan maar tegen kunnen,
wanneer je knieën wat naar binnen»
stonden, dat je dcn.r een tijdclijken
vijand werd toegeroepen: „jij met
mikkebic n e n!" Het ecnigc
was om de critiek zoogoed mogelijk
te verduwen.
U i t k 1 o k c n was de geijkte term
voor het schoonmaken van een .pijp.
Plu spot de gangharc uitdrukking
voor de beslagpot, waaruit aanstonds
punnekocken of oliebollen zouden wor»
den gebakken. En als jc op een bood;
schap werd uitgestuurd, W3S de ver»
maning: „geen o n d e r w e e c h i c s"
voldoend© om je te doen begrijpen, dat
jc je nergens ophouden mocht.
Wij spraken ook niet van piereme»
goggcl om een roeibootje van lomp
model aan te duiden Dat noemden wij
ccn olicpluu t. Pluut was de boot
cn het voorvoegsel „olie" kwam 'nier
vandaan, dat de meeste oliemolens
aan den overkant van dc Zaan ge»
bouwd waren, zoodat je als je er we»
zen wou, altijd moest worden overga»
zet. Roffel ig heette alles dat" niet'
glad was, ook bijvoorbeeld je gezicht
in den schcijicn Oostenwind. Want
het kon koud zijn aan de Zaan, zoo
vlak aan den waterkant. Vijf graden
scheelde het allicht bij de tempera»
tuur in dc beschutte stad. Soms
stroomde het Zaanwater wel een
ter over de straat, over de schociing
en de stoepjes heen. Maar dit is ge»
schicdenis. Evengoed als in de steden
kent men daar de'keurige trottoirs cn
behoorlijk bestrate wegen, al is het
asphalt er nog niet doorgedrongen.
Men doet het er met den klinker af.
Ofschoon zooals ik zei menige uit»
drukking verouderd is, stak er veel
schilderachtigs in die Zaansche taal.
't Is waar: de toon was wat zeurig cn
nog schiet de vreemdeling in den
lach, wanneer oud=Zaansche mcnsch'en
van elkaar afscheid nemen met een
„nö, genach.... genach...." maar ik
vraag of er niet een zekere minachting
ligt in het woord par levin k c r.
vi.iarmec een kleine scharrelaar (in
zaken) werd aangeduid en of wij bij
de uitdrukking s ch o d d c r a n niet
dadelijk denkeiieaan een dik mensch,
die zioh hobbelend beweegt.
Neen, een blad voor den mond nam
raen er niet. Maar is het dan zoo mooi
om. al conversccrcnd, jc werkelijke ge»
dachten te verbergen?
„billijke skrook!" was geen vrien»
delijkc bejegening, wanneer jc indcr»
daad niet mooi, mfar brandmagcr was
evenwel werd een soortgelijk ant»
woord niet al te kwalijk genomen.
Practisch gesproken waren en zijn
Zaanschc menschcn volstrekt niet on»
vriendelijker, dan andere, maar hun
vormen waren onverholen en rechtuit.
Het hart was goed. Het ras was werk»
zaam cn is dat nog. En het is trotsch
op financicele cn morecle soliditeit.
N'Ct ten onrechte.
J. C. P.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 870
DE MINUUT DIE EEN EEUW LIJKT
DE PROCLAMATIES IN
LIMBURG.
HOE ZE LUIDDEN.
Wij meldden reeds in ons vorig num»
mer dat in- Limburg eenfge Belgen pro»
clamaties aanplakten.
Naar het persbureau Vaz Dias meldt
luidde de tekst der proclamaties (er
waren er drie) als volgt:
lo. „Wij komen heden vreedzaam cn
vriendschappelijk, enkel om onze ver»
ioren Limlburgsche broeders te groeten
cn tc bewijzen dat wij ze niet verge»
ten. Krijgt Limburg, krijgt België in»
zake herziening van het Verdrag van
1839 geen voldoening dan kemon wij
weder, maar dB maal om voor niets
meer terug tc trekken, zoolang de vrij»
iheid en het recht n>iet heersohen aan
beide oevers der bevrijde Maas".
i. Limburg wordt verlost van do
Nedcrlandsche P rotes tan11 schc ver»
drukking en hebzucht. Belg^c w©nacht
jecn verovering van land, noch bur*
ger, maar eischt herstel van het opge»
drongen. Verdrag van 1839 cn vooral
e verbinding met Limburg en de
Maas cn vrijen doorgang per spoorweg
en kanaal naar het Rijnland. De dam
van 1839 tu-ssche-n Limburg en Belgic
opgeworpen, moet weg. De voorspoed
cn dc toekomst van Limburg 'liggen in
het Wcsted en in het Zuiden met en
bij België en niet te Rotterdam en in
het Noorden."
3o. „De Limburgers hebben bet
recht over zi-chzelven te beschikken en
in alle vrijheid tc onderhandelen over
de regeling hunner belangen met Bel»
gic cn de buitenwereld."
OUD-MINISTER VAN
KARNEBEEK.
AFSCHEIDSDINER.
Aan Jhr. Mt. Dr. H. A. van Karne»
beek, afgetreden minister van Buiten»
landschc Zaken, is Zaterdagavond j
in den Huize Vooihout tc Den Haag
ter gelegenheid van zijn scheiden uit
het ambt, dat Wij bijna 9 jaar achte-
ccn vervuld beeft, door zijn oud^amht»
genootcn in het Kabinet waarin hi;
fitting had, ccn diner aangeboden.
JHR. RUYS DE
BEERENBROUCK.
EEN HUISELIJK FEEST.
Dc voorzitter van de Tweede Kamci
oud»minister jhr. mr. Ch. J. M. Ruys
de Beerenbrouck, hoopt Dinsdag 19 de»
zer zijn 25»jarige echtverecniging te
vieren.
Het zilveren echtpaar zal zich, naar
wij vernamen, op dien datum niet tc
's«Gravenhage bevinden, doch dat bui»
selijk feest herdenken in den familie»
kring op het landgoed Suid&ras tc Wich
mond bij Vorden, in Gelderland.
PROV. STATEN-
VERKIEZING.
GRONINGEN
Volgens het proces»verbaal van het
Centraal Stembureau voor dc Provin»
cie Groningen is er een R.K. minder cn
een soc. dem. meer gekozen dan ge»
meld was.
Roomscb»roode coalitie
Men schrijft uit 's»Gravenhage aan
Het Centrum:
Daar de meerderheid in dc Provin»
ciale Staten van Zui<l»Holland voor dc
vroegere coalitie verloren is gegaan,
wordt cr van zekere zijde thans reeds
naar gestreefd, om toenadering tc zoe»
ken tot de sociaaUdemocraten. Dezen
zouden dan ia plaats van één, twee Ge»
deputeerden krijgen, mits zij er toe
meewerken, dat er ook twee katholieke
Gedeputeerden gekozen worden, onder
wie prof. mr. Veraart.
Wanneer je, geen minuut te vroeg voor je trein
buitenkomende, ziet, dat bet vuilnisdag is en
bedenkt dat je zelf vier bakken vol hebt staan.
(Nadruk verboden.)
EEN MAN OP HET DAK.
DE GALANT VAN DE
DIENSTBODE.
In den nacht van Zaterdag op Zon»
dag werd omstreeks 12 uur te Voor»
schoten, door de familie D. v. T. de
hulp ingeroepen van de politic, aange»
zien op een der bovenkamers een man.
vermoedelijk een inbreker, was aange»
troffen, die zich ontdekt ziende, naar
het dak was gevlucht Toen de politie
ter plaatse kwam. vond zij den man
nog boven op 'het dak. Met behulp van
enkele familieleden van den heer v. T.
werd het huis omsingeld, zoodat ont#
komen niet mogelijk scheen. Na her»
haalde sommaties om naar beneden tc
komen daalde de man ten slotte af cn
viel zoo in handen der politic. Hij
bleek te zijn zekere B. uit Leiden, die
verkeering had met de dienstlbode, wel
-ke met den laatsten trein uit den
Haag zou terugkeeren en welke hij n-u
op wachtte. B.werd na c-erst mcegeno»
men te zijn naar het politiebureau, op
vrije voeten gesteld. Toen dc dienst»
'bode even later thuis kwam, moest zij
vernemen tfat zij niet meer w.erd toe»
gelaten en op staanden voet was ont»
slagen. Door de zorg der politie is zij
toen naar de rnet haar opvoeding be»
laste inrichting teruggebracht.
ALS OUDERS TWISTEN
DE KINDEREN DE DUPE.
TWEEJARIG KIND TE
VONDELING GELEGD.
De Avondpost meldt:
Tusschen het nog jonge echtpaar T.
tc Leiden was de verhouding reeds
lang niet zooals het wezen moet. Zater»
dag liep de twist zoo hoog, dat de
vrouw liet huis verliet met dc mededee»
ling, niet weder tc zullen terugkeeren.
Een tweejarig kind werd bij den man
achtergelaten.
De vader scheen echter geen prijs te
stellen op zijn kind, ging cr des avonds
mee naar buiten en legde dc kleine
te vondeling voor het huis van de
schoonzuster, waar, naar zijn mccning
de vrouw wel zou vertoeven. De schoon
zuster woont aan den Hoogen Rijndijk,
waar de stadstram passeert, zoodat het
kind, wanneer het zich naar het mid»
den der weg had begeven, wellicht ware
'overreden.
Een voorbijganger vond dc kleine
schreiende, doornat en verkleumd. Hij
belde bij dc schoonzuster aan. die liet
kind voorloopig opnam in haar woning,
terwijl dc politie met het geval in ken»
nis werd gesteld. T. was spoedig opgc»
spoord, waarna dc politie proces»ver»
baal tegen hem opmaakte. De kleine
blijft voorloopig bij dc tante.
GEEN MELOPTOCHT IN DELFT.
De burgemeester van Delft heeft aan
het 1 Mebcomité uit den Delftschcn Be»
stuurdersbond toestemming geweigerd
tot het houden van den gebruikclijken
I Mei»optocht.
GEMEENTELIJKE
HUURVERORDENING.
Naar de correspondent van dc Tel.
te Rotterdam verneemt is thans door
wethouder A. H. Heykoop bij B. en W.
van Rotterdam een ontwerp huurvcror»
dening ingediend ter vervanging van
dc huurwetten. Het ontwerp zal zoo
spoedig mogelijk worden doorgezonden
naar de Commissie voor de strafveror»
deningen.
Een nieuw idee
Prof. Mr. C. W. de Vries, hoogleeraar
aan de Handelshoogeschool te Rotter»
dam oppert in de Telegraaf een nieuw
idee. Hij schrijft:
De Iluurcommissiewet werkte oor»
spronkelijk in vele gemeenten. Dit aan»
tal liep echter steeds terug. Ten slotte
golden de Huurwetten nog slechts in
enkele gemeenten. De kosten worden
door de gemeenten en het Rijk samen
gedragen. Nu blijkt, dat cr in enkele
gemeenten toch nog hchoefte bestaat
aan bepalingen als die welke in de Huur
wetten voorkwamen, ligt het voor de
hand, dat enkele gemeentebesturen de
uitvoering der wetgeving geheel alleen
bekostigen en dat zij aan den wetgever
vragen slechts het rcchtsmcchanisme
van dc Huurwetten ter beschikking te
stellen. Wanneer de gemeenteraden van
Amsterdam of Rotterdam met grootc
meerderheid aan de rcgecring te ken»
nen geven dat de wetten in dien zin
moeten worden gewijzigd, dat de ge»
meentebesturen de kosten zelf dragen,
kunnen de huurwetten voor dc enkele
gemeenten wier besturen daarop aan»
dringen, worden gehandhaafd. Wanneer
de regeering dit weigert, is het parle»
mentair initiatief er toch ook nog cn.
het is in dit geval zeer eenvoudig in den
vorm.
HET KANAAL
ANTWERPEN—LUIK.
Hit Hasselt wordt aan de „Nation
Beige" bericht, dat zich daar een finan»
ciecle commissie heeft geconstitueerd
voor de uitvoering van het kanaal Ant»
werpenLuik. Verschillende belang»
rijke industriële en financieele lichamen
zijn in die commissie vertegenwoordigd,
evenals de (Belgische) provincie Lim»
burg en de stad Hassolt. De commissie
zal bij dc afbandeling van haar taak
spoed betrachten.
MET EEN BIJL LEVENS-
GEVAARLIJK VERWOND.
Te "Winschoten zektó Zaterdagmorgen
zékere Opsterveld in. dc Watertoren -
straat vrouw Egges, zijn medobewoan-
stcr aan, dat de huur zou warden ver
hoogd. De vrouw werd zoo woedend
da:, zij den bejaarden Ooeierveld met
een bijl tegen den hals éloeg en levens
gevaarlijk verwondde.
ACHTERSTELLING BIJ
SOLLICITATIES.
In zijn rede in dc Industriecle Club
tc Amsterdam over de weerbaarheid
is dc oud=ministcr Posthuma, zegt het
Hbld.. zeer terecht tc velde getrokken
tegen dc vaak gebrandmerkte gewoon»
te om bij sollicitaties candidaten, die
„vrij van dienst" zijn, vóór tc laten
gaan.
Men moet leeren beseffen, zeide de
heer Posthuma o.a., „dat degenen, d'.e
lasten dragen voor het algemeen. in»
plaats van te worden achtergesteld bij
sollicitaties juist een voorkeur moeten
hebben".
Hoe zeer deze klacht, zelfs wat Rijks»
betrekkingen betreft, gegrond is, blijkt
weer eens een keer te meer uit het zoo
juist verschenen Aprilnummer van „De
Verlofsoffieier". In het daarin opgeno»
men verslag van dc jongste hoofdbe*
stuursvergadcring lezen we nl. het vol»
gende:
„Bij dc ingekomen stukken vermeldt
de secretaris, dat naar aanleiding van
een'verzoek van een lid aan den voor»
zitter van den Ministerraad is verzocht
om diens bemiddeling, dat vovlofsoffi»
eieren bij sollicitaties naar Rijkshetrek»
kipgen niet achter zullen worden ge»
steid bij hen, die vrij van militairen
dienst zijn, en dat verlofsofficierhn -die
tevens ambtenaar zijn, niet in ëenpa»
deeliger positie komen tc staan, dan
de andere ambtenaren".
HET VOOR-ONTWERP,
ZIEKTEWET.
ADVIES HOOGE RAAD
VAN ARBEID.
Dc parlementaire redacteur van dc
Tel. weet eenige mededeelingen te doen
omtrent het advies van den Hoogen
Raad van Arbeid aan den minister van
Arbeid over het vóórontwcTp Ziekte»
wet. Onder meer wordt de wenschelijk»
heid betoogd in de ziekteverzekering
ook op te nemen de losse arbeiders.
Voorts wordt aandrang uitgeoefend tot
het toekennen van meer medezeggen*
schap aan dc verzekerde arbeiders.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per vegeL
VOOR DE PASCHEN
IN DE 18
HAARLEM
PRACHT VILTHOEDEN VANAF
f 1.98 TOT EN MET f5.98
Geautoriseerde vertsling naar het
Engelsch van
BARONES ORCZY.
43)
En in deze kamer behandelde hij
dus dc districtszaken: hier deelde hij
passen cn visa uit cn sprak cr op zijn
manier recht, want Peter Abramovitch
Stanko was behalve volkscommissaris
ook nog rechter, en 'alle geschilleu
moesten in zijn tegenwoordigheid wor»
den bijgelegd, cn alle wetsovertredu;»
gen werden in eerste instantie door
hem behandeld. Om zijn besluiten ge»
wichtigcr tc doen schijnen cn ook om
op iedere vreemdeling, die in liet dis»
trict kwam. den nóodigen indruk tc ma»
ken, behandelde hij alle zaken met wijd
open deuren, zoodat zij. die in do gang
stonden te wachten om in de tcger»
woordighcid van den gröoten man te
worden toegelaten, konden zien en hoo»
ren hoe andere verzoeken cn andere
wandaden behandeld werden. Het idee-
van een soort van openbaar gerechtshof
gaf Peter Abramovitch Stanko nog meer
een gevoel van macht cn de overtuu
ging dat hij handelde volgens dc hoog»
ste idealen-der communisten.
Maar jiog nooit had hij zich zdó ge»
voeld als toen Prinses Bobrinsky dat
wil zeggen, vroeger was ze Prinses Bo»
brinsky geweest, maar nu was al die
onzin over titels van de baan en heette
zc gewoon kameraad Gabriellc Bo»
brinsky in diezelfde kamer op een
hoog. opgcmakkelijk krukje aan den
overkant van zijn bureau had gezeten,
terwijl hij Peter Abramovitch vroeger
niets meer dan plaatsvervangend aimi»
nistrateur, in dezen prachtigcn Te-m»
stoel zat cn luisterde naar wat zij had
tc vertellen. Hij luisterde, tenminste af
cn toe als hij niet bezig wus met zijn
tandenstoker oF met het doorkijken van
papieren, die wel veel belangrijker sche»
ncn te zijn dan de zaken van die Ga»
briellc Bobrinsky
Alle zonen cn dochters van Rusland
staan gelijk in de oogen van de regee»
ring had hij met veel bombast gezegd
toen hij met ccn -minachtend gebaar het
kaartje op zij gooide, dat 'ze hem hid
laten brengen cn waar haar naar men
rang opstonden. „Rang?" ging hij nut
nadruk voort, „titels? Wij. die h.ct voik
vertegenwoordigen, erkennen zc niet
meer".
Toen hij dit gezegd had riep hij ge»
biedend om baron Mosenthal en een
magere man in een vettige jas. met een
kalotje op zijn dunne zwarte haar,
baande zich een weg door de menigte
die zich voor de open deur had verza»
meld en trachtte een glimp te zien van
den grootcn man cn yan haar, die de
meestcn van hen vroeger wel als Prin»
ses Bo'brinsky gekend hadden.
Peter Abramovitch gaf Mosenthal
uitvoerige instructies over andere za»
ken, die hiermee niets uit tc staan had»
den. cn toen Aaron weg was, bleef hij
in zijn papieren snuffelen nam nu
jYët een, dan het ander op, maakte een
paar aanteekeningen. keek weer nieuwe
papieren door allemaal om dc vrouw
tc laten wachten en naar hij hoopte,
ongeduldig te maken dezelfde vrouw
wier hand hij zoo vaak gekust had toon
hij nog bij haar in dienst was. Hij hoop»
tc dat zc wat zou zeggen in antwoord
op zijn hatelijkheid over rang en titels,
maar ze zei niets, cn bleef maar st1
zitten op dc hooge ongemakkelijke
kruk, zonder tc kijken naar de schilde»
rijen, dc klokken of de meubels, die uit
haar vroegere huis afkomstig waren.
Bij de open deur, op een even ongc»
makkelijke en even hooge kruk, zat
Paul Alexandra vitch Sergine, die met
Prinses Bobrinsky dwars door Europa
was gereisd als haar koerier. Toen hij
de kamer binnentrad, heel onderdan'g
drie stappen achter de Prinses aan, had»
den Peter Abramavitch en hij elkaar
even met een blik begroet, maar daar»
na had Paul Sergine zijn donkere aman»
dclvormige oogen onbewegelijk op den
grond gevestigd gehouden.
Eu zoo gingen cr tien minuten voor»
hij, en nauwelijks verbrak een enkel ge*
luid dc §tiltc in de kamer. De men»
schen in de gang waren te veel onder
den indruk om geluid te maken, be»
halve dat er nu cn dan een zachtjes
kuchte: zelfs kindergchuil werd snel on»
derdrukt. Af en toe schraapte dc volks»
commissaris luidruchtig zijn keel co
spuwde even luidruchtig op liet prach»
tige kleed, dat in het boudoir van Prin»
scs Bobrinsky had gelegen. Ook dat
gaf hem een gevoel van macht cn groot»
hcid. Dc ramen waren hermetisch ge»
sloten, de open deur was versperd door
•een verzameling transnirecrendc mer
schen, de kamer was overladen met
meubels en kleedcu cu er brandde een
kolossaal vuur; alles bij elkaar maas
tc de atmosfeer in de kamer onverdra»
gelijk. Van tijd tot tijd bracht G'-»
briellc haar zakdoek naar haar gezicht
om dc kleine druppeltjes af tc vegen,
die om baar fijne neusvleugels tc voor»
schijn kwamen. Toen de volkscommis»
saris dit zag, schreef hij het toe aan
onrust en misschien angst, waardoor hij
zich grootcr en machtiger voelde dan
ooit.
Maar na tien minuten scheen Peter
Abramovitch er genoeg van tc krijgen
om zoo doelioos met die papieren bezig
te zijn. Hij verlangde er naar om te
beginnen met de zaak, die in elkaar ge»
zet was in Jakob Grossman's herberg,
nu zeven maanden geleden. Hij schelde
en even later baande Aaron Mosenthal
zich weer een weg door de belangstel*
lenden.
„Wat hebben wc met. dien brief van
kameraad Bobrinsky gedaan?" vroeg de
commissaris cn leunde, met zijn tan»
denstoker in de hand, achterover in
zijn stoel.
Aaron Mosenthal wist het niet cn
toen begon dc volkscommissaris min of
meer onverschillig alle papieren door
te snuffelen. Eindeiijk haalde hij uit
den zak van zijn zwarte jas een vuilen
cn verkreukelden brief, die hij uit de
enveloppe 'nam cn toen op zijn gemak
doorlas. Toen hij den brief uit ha.l
gooide hij hem op hot bureau, leunde
achterover in zijn stoel en staarde Prin
ses Bobrinsky brutaal aan.
„Als alles, wat er in dezen brief
staat, waar is", zei hij kalm, „geloof ik
wel dat ik iets voor u doen kan".
Gabrielle voelde neiging om ccn
zucht van verlichting tc slaken, maar
gelukkig wist ze dit te onderdrukken
cn liaar waardigheid tc bewaren, dóór
op zeer kalmcn toon tc antwoorden:
„Alles wat ik u in mijn brief gezegd
heb is absoluut waar. Mijn man, Prins
Bobrinsky.
Maar wat zc verder zeide werd on»
verstaanbaar door een heftigen vuist»
slag van den volkscommissaris op zyn
bureau.
„Schei uit men dien onzin F' schreeuw»
dc Peter Abramraovitch met luider
stem. „Hoe vaak moet ik u nog ver»
tellen dat wc geen prinsen meer in Rus»
land hebben. Titels zijn door ie tyrao»
nen uitgevonden. Het volk wil er niets
van weten".
„Neem mij niet kwalijk, Excellentie"'
zei Gabrielle onderdanig. „Dat vergat
ik een oogenblik".
En de volkscommissaris, volkomen
onbewust van ccnige ironie, was hoogst
voldaan omdat hij aangesproken werd
als „Excellentie" door haar, wier brood
hij zoo lang gegeten had.
„Verder!" zei hij uit de hoogte.
„Mijn man", hernam Gabrielle op
deozelfden kalmen toe#, „slaagde er !n
mij te schrijven yöqt hij voor hij
gevangen genomen werd, wat hij ge»
daan had met de effecten en juweelen,
die hij bij een Bank in Pctrograd haa
weggehaald".
„Pctrograd?" vroeg Peter Ab ramos
vitch verbaasd. „Wat is dat?"
En toen Gabrielle hem aankeek zoi>*
der tc begrijpen waar hij heen wilde,
zei hij streng:
„Ge bedoelt Leningrad, kameraad",
„Natuurlijk, Leningrad", mompelde
Gabrielle. ..ftc was het een oogenblik
vergeten".
„Wat?" vroeg hij spottend. „Al
weer?"
„Wij menschen zijn slaven van onze
gewoonten, Excellentie", zei ze onder*
danig. „U moet het mij niet kwalijk ne»
men. Ik heb zoo lang in het buitenland
gewoond"
(Wordt vervolgd.}
