DIAS 1
HAARLEM'S DAGBLAD
OVERHEID EN PARTICULIERE WERKGEVERS.
BINNENLAND
FLITSEN
FEUILLETON
WOENSDAG 13 APRIL 1927 VIF°DE BLAD
Mi.,., i TilTO
Eenige opmerkingen.
iMenschelijkerw-ijs gesproken zal er
"wel geea weldenkend mensch meer te
•vinden zijn, (Be staat op het stand*
punt,, dat Je overheid ten. aantzien van
de distri'butjc van bepaalde econ-oanU
-sohe goederen geen taak heeft te ver*
vullen. Die tijden liggen -ver achter
ons. Naast d® behartiging van tal
van andere zaken is o.'m. de zoTg
voor dc levering van, electrischen
stroom en gas grootendecls in os-er*
heidshanden gekomen. Men zou intus*
schen mi niet juist doen. -wanneer
men het een. vanzelf sprekende zaak
zou vinden dat de exploitatie omzer
gasfabrieken en electriciteits'bed'rijivcn
ien d'c distributie hunner producten op
■de thans vrij algemeen voorkomende
wijze zou moeten blijven bestaan'. Er
■is niiet alleen een neiging, neen, bier
en daar zelfs een zeer sterke drang,
om deze overheidslichamen eensdeels
dn anderen vorm te brengen, ander*
■deels over te doen gaan in particuliere
handen onder nader tc bepalen voor*
waarden. Welke redenen daarvoor
kunnen bestaan, meen ik hier onlbe»
sproken; te moeten laten. Ik zou alleen
-vrille» aanstippen, dat het geenszins
,.graUc Theorie" is, wanneer men zegt
dat dc overheid door de omstanddghe*
den gedwongen, wel eens genood*
zaakt wordt eens verkregen voor*
Tcchtcn prijs tc geven.
De gemeenschap ontvangt dos groo*
tend eels gas en el eet ris cb en stroom
van het gemeentelijk of provinciaal
bedrijf. Velen geven zich daarbij geen
<yf niet voldoende rekenschap van het
feit, dat de gas* en7of stroomrekening
een appendix, dikwijls een zeer lastig
aanhangsel vormt van zijn bclastnn-'Jbil*
jet. Menig getmeentfebesbuur speculeert
op dit gebrek aian realiteitsbesef.
Dc toekomstige ingezetenen vragen
fmimcv.s allereerst naar liet geld'ende
percentage der gameenit-elbelasfcimg,
daarna naar het onderwijs en alleen
een-klein percentage bekommert zich
om de prijzen van gas en van el cc tri*
6ch en stroom.
Aangezien dit zoo is, en deze sp-ecu*
fa tic veelal zonder eenig gevaar ver
doorgezet kan worden, terwijl bij ve*
'len dc neiging bestaat om dc over*
üheid tot ons atóeabehoedster te maken
en A an, die zijde alle heil te verwach*
ten. moet het een vanzelf sprekende
zaak genoemd worden dat, toen. een*
■maal door velen- het principe aan*
vaaTd was van: het overheidsbedrijf
mag winst afwerpen ten behoeve van
'de gemeentekas, een zekere drang
werd uitgeoefend op de bedrijs#»
reet cure n om die Wmst vooral niet te
Mean te doen zijn,
'ik ga hier niiet in op de vragen: .Tloe
5>root die Winst mag zijn? Is zij al of
niet matig te noemen? Is zij al dan
eÉet aks belasting te beschouwen?" Ik
constateer a'Hcen dat er, zoo mogelijk,
bedrijfswinst gemaakt wordt, ia vele
.gemeentem hoe langer hoe meer. ciï
dat er bedrijfsdirecteuren zijn1, die het
■volgend jaar -onder ic-ts hoog er druk
werken om hun winst te .halen".
iM-et bet bovenstaande wil ik geens*
aèns geacht worden mijn oordeei over
bet vraagstuk der bedrijfswinsten ook
maar eenigermate vollqd-ig behandeld
te hebben-, ïk heb getracht door eenige
feBten op eikander tc laten volgen,
zonder die nader.te bespreken, te ko*
men tot het onderwerpoverheid en
paTere werkgevers.
De 'bedrijfsdirecteur moet winst ma*
ken uit zijn bedrijf- Hoe meer de meer*
derheid van; den gemeenteraad hem in
die richting drijft, des te meer m-rdde*
len moet hij zoeken om aan dat ver*
langen- te voldoen. Wat blijk-fc nu in
tal van gevallen, dat dikwijls diezelfde
meerderheid tot d'ien, vin-sten, wil ko*
men. door 1) of nan het monopolistisch
bedrijf een winkelbedrijf te hoppe*
len. 2) of te komen- tot invoering van
den- verkoop van, artikelen op gemak*
kelijke betalingsvoorwaarden, 3) of z.g.
,7Zelf*iivstal;lecrend" te gaan optreden.
Tiet laatste middel kent men in on>s
land feitelijk niet, het komt wel voor
in Duitschiand en Zwitserland. Ik
zal mij daarom bepalen tot de eerste
middelen..
Naast de groep van bedrijfedSrec*
teuren die nat eigen beweging streven
naar hooger winst ca een der midde*
len or.dcr 1 of 2 gen'oemd voorstaan, js
het vel digenaarcfrg dat menig direc*
teur van een- dergelijk overheidsbedrijf
beide middelen verafschuwt, het eer*
»te gewoonlijk nog meer dan liet twee*
dc, doch gedwongen wordt ze toch toe
tc passen.
Wanneer dat eenmaal het geval is
cn dc politiek, ten aanzie» van bet
principe: al of niet winst maken en
grooter of klehncr wdnsjff h-aaT inrvlocd
heeft doen gelden en dc economie
daarbij meer dan eens in het gedrang
is gekomen, de bedrijfsdirecteur ver*
plicht is geworden een gedeelte, van
zijn eigen inzichten naar achteren tc
dringen, dun is het oogcnlbkk -daar,
dat dc bel-angeiii van overiic-.d en
particuliere werkgevers in botsing ko*
Het is noa voor de eenc, noch voor
de anders partij gewenscht, dat daar*
door ce?a-toestand van wrijvinig, aloë»
hecl-e vijandschap of gewapende vrede
on-tstaat of blijft voortibes'taa». Het .i-s
dc dure plicht van, een opbouwend
criticus, d-aarbij de e-ene, zoowel als dc
andere zijlde van het vraagstuk tc be*
lichten. Van daar dat men zich de
vraag moet stellen.: wat kan. on moet
de particuliere werkgever doen? Wat
kan en- moet de overheid doen? Ik -wil
beginnen, met een korte beschouwing
te leveren over de eerste vraag, waar*
bij: -ik vooTOp stel, dat rad. de onder*
handelingen over dergelijke zaken tos*
schen- beide partijen gevoerd moeten
worde» door de -directies der betrok*
ken- bedrijven ecnerzijds, de organise-*
tiics van werkgevers anderzijds. Geen
gepraat van een enkel industrieel o-f
handelaar tegenover de directie; dat is
organisatorisch n-iet juist. Mij bepalend
tot de i»stadatouTs op gas* en ckc*
triciteitsgebicdv meen- ik da», dat d-eze
mede moeten werken cvm. 'het afzetge*
bie^d van gas cn elect ris e'h-cn- stroom te
vergrooton. Dat is een eistih, die de di*
ree tie der centrale of van het gasbc*
drijf mag stellen. Mede te helpen aan
de verwezenlijking daarvan, is een
plicht van dc particuliere werkgevers.
■Gezamenlijk adverteeren, gezamenlijk
oprichten van een showroom of win*
kei, gezamenlijk organise© ren van ten*
toonstcLIingen-, demonstraties en Ie*
zingen zijn eenige middelen, die niet
alleen ovenweging verdienen, maar uit*
voerbaar zij». Me» ontwerpc daarvoor
een- voor de directie te aanvaard-en
voorstel, inzake de invoering van ccn
z.g. „concessie", zooails DuatspHan'd,
die al jarenlang kent. Men heeft dan
een plan met perspectief, waarvan de
deugdelijkheid reeds' is gebleken. Het
is natuurlijk onruoodlg te zeggen, dat
het bovenbedoelde verlanglijstje alleen
■kans van slagen heeft, wanneer de par*
tioulier-e werkgevers goed) georgani*
seend zijn- Daaraan ontbreekt intus*
schen hier en daar wel iets; een feit,
dat belanghebbenden zelf niet zullen
ontkennen, maar een omstandigheid
die uiterst belemmerend kan blijken tc
zij», wanneer het op onderhandelen
aankomt.
Wat kam en moet dc overheid doen?
Zij kan zeer veel doe»; wanneer
daartoe de wil voorop zit; wanneer zij
niet bevangen is door een gevoel van
„groot" ic willen zijn- Laat zij in o-ver*
leg treden met dc ge-vestigde inistalla*
teursgroepen e» een gezamenlijk plan
de campagne raak en1; gezamenlijk een
advertentiecampagne 'beginnen,, te za=
men bet nieuwste aan den toekomsti=
gen koopc-r toonen. Daarnaast is nog
zooveel meer. Waarom geen aandacht
besteed aan een- goed ingericht leer
lingwezen, aan een technisch labo ra*
tor-ium voor onderzoekingen? Waar*
om van de zijde -der directie geen
„concessies" verleend? Waarom zoo
conservatief? Is me» bang voor de
bezwaren verbonden aan een gedeelte*
lijken teruggang naar de gilden, die
toch naast veel kwaads, ook veel
goeds hadden? Waarom geen over
legging van de lijsten van de nog
niet bij hét eleotriciterts* of gasnet*
aauges-utenen, ten behoeve der parti*
oulierc werkgevers? een propaganda*
middel nog zoo kort geleden in Stutt*
gart toegepast. Diezelfde overheid
beeft m.-.. eerst recht van ingrijpen,
wanneer door de andere partij niet.
wordt medegewerkt; een ingrijpen,
dat dan gevoegelijk ka» gaan in de
richting van een terugdringen van den.
particuliere-n werkgever naar een -la*
ger plan.
At naar dc omstandigheden js de
wederzijdse!)c lijst van mogelijkheden
voor uitbreiding of inkrimping vat*
baar. Zij, die mecnen, dat de midden*
stand weggevaagd zal moeten worden
natuurlijk geleidelijk aan. zullen voor
onderhandelingen, als deze in het alge*
meen, niet veel voelen. Dat doet Cr in*
tusscheu niet toe. Maar de overheid
heeft ma'. in ieder geval tot taak in
gevallen als hier bedoeld, niet zondeT
meer te decrctecrcn. Men spreekt veel
over „overleg", men passé dat ook
hier toe en bedenke, dat als de over*
heid zich een-maal heeft begeven op
het commcrcïcc-lc terrein, zij zich zal
moeten weten los tc maken van het
stugge ovc-rhcidskleed en een zekere
soepelheid zal moeten betrachten in
haar optreden n-a-ar 'buiten.
MOLLERUS.
VALSCHE RIJWIEL-
PLAATJES.
TWEE ARRESTATIES.
Ee» Nederlander kwam de vorige
week in dc» winkel van een stempel*
fabriek te Aken tot de ontdekking, Jat
me» daar een 200 valsohe rijwielbclas*
fcingplaiatsjes in voorraad had. .De
-winkelier vertelde dat zij -besteld wa*
ren, door een Nederland-er, die had
medegedeeld, dat zij bestemd waren
voor ©en jubileum van doniNcderland*
schen Rijks Werklieden Bond. Er zou*
den er nog 5000 nabesteld worden. Dc
Nederlander deed- van zijn be-vindin*
gen meedeeling aan de Hcerlensche
politie, die inmiddellijk een onderzoek
instelde. Dit leidde tot de arrestatie
van twee neven, beiden D. genaamd,
de. een woonachtig te Ecbelrade bij
Maastricht, de andere in Aken; dc
laatste had dc plaatjes besteld. Hij is
uitgeleverd. Beide» zijn naar Maas*
tricht overgebracht.
VERZAKKINGEN DOOR MiEJ'N*
ROUW.
In de Akerstraat tc Speklholizerhvi*
d-e is op een, goede 100 .Meter van de
schachten, van do Willem Sophia, mij»
een plotselinge verzakking ontstaan,
vermoedelijk tengevolge va» den on*.
d-ergTomdschen mijnbouw. Toen -op
Donderdagnamidd'ag 7 April het gcas*
faltcerdc, harde 20 c.-M. wegdek met
een pikhouweel weid opengebroken,
bleek daaronder dc a-arde meer dan
één meter tc zijn weggezakt, zoodat
er een aanzienlijke cn vrij uitgestrekte
holte onder het wegdek was ontstaan.
Het verkeer was daardoor ter plaatse
eenige dage» gestremd, doch is thans,
na opvulling van- het gat, weder open*
gesteld.
HUWELIJK DOCHTER BURGE*
MEESTER VAN AMSTERDAM.
Dinsdagmorgen is het huwelijk ge*
sloten tusschen mej. A. S. de VLugt,
docht-cr van- den Burgemeester va»
Amsterdam, cn den heer A. C. Hij*
mans.
D-e burgemeestear zelf, bijgestaan
door twee- ambtenaren van den bur*
gcrlijken stand, heeft in dc- nieuwe eer*
ste klasse trouwzaal ten stadhuize d-c
plechtigheid van het burgerlijk huw-c*
lijk voltrokken. Als getuigen, traden,
op een broeder van dc bruid en een-
broeder van de» bruidegom.
De huwelijksinzegening in de nieuwe
kerk geschiedde door -prof. dr. A. H.
de Hartog. Deze sprak naar aanleiding
van het slot van. bet 27ste vers van
het eerste hoofdstuk van Genesis:
„Man cn vrouw schiep hij ze".
De plechtigheid werd opgeluisterd
door vioolspel van Louis Zimmerman,
die het Largo van Handel en- de Aria
uit de D*dur Suite van Bach voor*
droeg, op het orgel begeleid door den
beer A. W. Rijp.
Er was veel belangstelling in en bui*
ten de kerk. Onder dc aanwezigen in
•de kerk werden opgemerkt belangstel*
lenden uit verschillende kringen- der
Stad onder wie raadsleden en hoofd*
ambtenaren der gemeente en het-
bijna voltallige corps consulaire.
NIEUWE OPLICHTERSTRUC.
Tc Brunsum -is een 3S*jarigc man
gearresteerd- die cr zijn werk van
maakte om met caféhouders overeen*
komsten aan te gaan tot het gratis
leveren van gedrukte -tarieven. Men
verschafte hem -daarvoor introducties
voor leveranciers tot het verkrijgen
van advertenties. Deze laatste werden
genoteerd cn betaald, maar de leve*
ring der tarieven- bleef -achterwege.
Daar d-e ma» gebruik maakte van een
vaLschen. naam zal bij wegens oplich*
tin-u worden vervolgd.
VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 871
HET GEVECHT
Doorboren elkaar met de blikken I maken dreigende boksbewegingen I gaan weer op de plaats rust staan
cn herhalen eindeloos: zeg dat I I cn inforinccren bij elkaar, wc er
11<J£, Cs bang is om tc vechten
na eenige minuten woordenstrijdI aangezien dit niet tc ontkennen I cirkelen vijf minuten lang op vei*
duwt de een den ander, die infor*l valt gaan ze weer in dc houding I ligen afstand met snel armbcwccg
meert: duw je mijn? staan, niet tc dicht bij elkaar urn elkaar heen
beginnen slagen t'e wisselen, die
echter geen van alle liet doel
kunnen bereiken
pauzeeren, kijken elkaar aan en
informeer©» beiden of dc ander
nu niet genoeg gehad heeft
verlaten het gevechtsterrein, bei*
den over zichzelf tevreden (gaan
den volgenden dag samen, vis*
schen).
(Nadruk verboden.)
SLOEP ONDERSTBOVEN
GETROKKEN.
EEN MATROOS VER
DRONKEN.
Dinsdagmorgen heeft te-r reed© van:
Texel een ongeluk plaats gehad. Bij-
het houden van- oefeningen- door Hr.
Ms. Had-da geraakte vermoedelijk de
tros, waaraan ccn sloep werd gesleept,
in de schroef van dc ITadda, met het
gevolg dat dc sloep onderste -boven
Werd getrokken cn de inzittenden te
water geraakten. Een van hen, de 24*
jarige gehuwde matroos 1ste klas
Tiekc-n is d-aarbij om 'het leven ge'ko*
im-cn.
DE ONTROUWE
KANTOORBEDIENDE.
ZIJN FIRMA VOOR 32.000.—
BENADEELD.
De vierde Kam-cr der Rechtbank tc
Amsterdam, heeft uitspraak gedaan
in de zaalk tegen ccn 2ó*jarig kantoor*
bediende aldaar, thans gedetineerd in
het Huis van. Bewaring. Verdachte had
tcTceht gestaan terzake dat hij op
verschillende tijdstippen tusschen 1
Januari 1923 en 11 Nov. 192Ó opzette*
lijk het conversie dagboek cn. het kas*
bock van. genoemde firma valschelij-k
Ihccft opgemaakt of vervalscht, door
daarin valschclijk drie posten als uit
betaald in het boek te schrijve», met
het oogmerk om deze geschriften als
echt en- onvcrvalscht te gebruiken of
d'oor anderen te doe» gebruiken.
Voorts had verdachte zich te ver*
antwoorden gehad wegens oplichting
in of omstreeks September j.l. van- den
kassier der firma door middel van- va-1*
schc bon-s. drie bedragen betreffend.
In totaal had verdachte zijn firma
voor f 32.000 benadeeld.
De Tcchtibank veroordeelde verd.
tot cén j-aar en drie maanden gevang e*
nisstraf. met aftrek van drie maanden
preventieve hechtenis.
TTet 0.-M. h-ad twee jaren gev-ange*.
nisstraf, met aftrek van drie maanden
geëisebt.
ZALM IN DE ZUIDERZEE.
Tc Enkhnizen is Maandag door een
haringvisscher een zalm van 24 pond
aangebracht. Ue visch was vastgeraakt
in een haringfuik.
DE AMSTERDAMSCHE
BEGROOTING.
BRIEF AAN GEDEP. STATEN.
Het persbureau Vaz Dias meldt ons
uit Amsterdam:
Zooals men weet hebben Ged. Sta*
ten hun goedkeuring onthouden aan
de gemeentebegrooting van Araster*
dam. Daarover is in den Raad beraad*
slaagd. Dc debatten zijn geschorst, toen
de Wethouder van Financiën geen an*
deren weg meer zag om tot overeen*
stemming te komen met Ged. Stateu,
dan door het intrekken van dc motie
Romrac, waardoor men weer tot de
oorspronkelijke begrooting kwara, zoo*
als die door B. en W. bij den Raad was
ingediend.
Thans hebben B. en W. een brief
gericht tot Ged. Staten waarin zij o.m.
mccdeelcn, dat er in den Raad discus*
sic is geweest. Deze discussie heeft cr
toe geleid, zoo vervolgt dc brief, dat
de Commissie van bijstand voor de Fi*
nancien tot ons het verzoek heeft ge*
richt, U de volgende mededceling te
doen:
De omstreeks Juli van dit jaar in tc
dienen Gcmccnterckening over 1926
zal, naar thans reeds vaststaat, een
overschot laten van f 1.900.000. hc-t bc*
drag, dat bij de Begrooting 1926 aan
het Reservefonds werd onttrokken.
Over dit bedrag zal niet worden be*
schikt.
Wij zouden gaarne door IJ in dc ge*
tegenheid worden gesteld, in rlc raads*
zitting van 27 April aan den Raad ken*
nis te geven, of dc bovenstaande mede*
dccling wijziging brengt in het stand*
punt, door U ingenomen in Uw schrij*
ven van 23 Maart j.l. (niet goedkeuring
van dc bcgrooting).
Ten overvloede voegen wij hier aan
toe, dat, gesteld dit ware niet het ge*
val, de leden der Commissie van Bij*
stand voor de Financiën, zooals naar
wij mcencn alle raadsleden hun voile
vrijheid behouden om ten opzichte van
uw brief d.d. 23 Maart, nader stelling te
nemen.
HET SPOORWEG.
ONGELUK BIJ DE VINK.
Het laatste slachtoffer van het spoor*
wcgongcluk bij de Vink dc heer B. Ha*
geman, die nog steeds in het Acade*
misch ziekenhuis tc Leiden verpleegd
werd, heeft Dinsdag hersteld deze in*
richting verlaten.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEÏ*
a 60 Cts. per regeL
lililllllliiiiu
*-Leest dit"«
Wie als Heer gekleed wil
gaan en voor zijn kleeding
toch geen hooge prijzen j
wil betalen wa |ï§|s:
GAAT NAAR
KL. HOUTSTR. 99
over de Gasthuispoort jjjt
Oud vertrouwd adres
KRANIGE MATROZEN.
In -de tc Singapore verschijnende
..Straits Times" wordt met -grootea
lof gewag gemaakt van het optrede»
van drie Nederlandschc matrozen-,
vermoedelijk 'bchoorendc tot -de
..Socmba" en Kloris", welke oorlogs»
bodems tc dier tijkic voor vlagvertoon
ter rcodc van genoemde stad lagen-.
Een ernstig gevaar bedreigde eeni
ibenzinc*depot cn omgeving, -door het
vlam vatten, van een motorrijwiel, cn
een ontploffing zou zijn .gevolgd wan»
neer bet drietal -niet naar binnen was
gedrongen en het motorrijwiel naar
'bulten had gesleept. Dc vlammen
'hadden reeds een hoogte van 12 voet
bereikt cn aldus het blad „do
moedige daad der matrozen vcrdience
allen lof".
LEELIJK TE PAS GEKOMEN.
Maandagmiddag 'is een winkelier
uit d-e Wei,raar straat -te Den- Haag.
juist toen hij zijn woning -had ver»
laten, door een personenauto overre*
den. In hewustcloozcn toestand avcti!
bij mot ccn ernstige hoofdwonde e»
met gebroken linkerbeen opgenomen
en naar bet gemeentelijk ziekenhuis
overgebracht.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 CENTS PER REGBL
ggigil Welk brood bevat alle bestand-
deelen, die noodig zijn voor
opbouw van Uw lichaam 1
ARR's
IVI
OUTBROOD
DE B08R1NSKY-JUWEELEN
Geautoriseerde vertaling naar het
Engelsch van
BARONES ORCZY.
44)
„Goede Russen wonen niet in het
buitenland", vervolgde hij uit de hoog*
te. „Hun eigen land is goed genoeg
voor hen".
„Daarom ben ik ook terug gekomen,
Excellentie".
„En dat is gelogen", antwoordde dc
volkscommissaris brutaal; cn toen hij
de 'blos van verontwaardiging zag. die
Gahrielle naar bet hoofd steeg, lachte
hij, cn amuseerde zich blijkbaar koste*
lijk met de situatie.
„Nu!" zei hij met voorgewende vrïen*
delijkhcid: „wc. zullen cr maar geen ru=
zie over maken. U is terug gekomen
in Rusland, en hier is u nu! en nu
vraagt u aan Peter Abramovitck ar*
me, stakkerige Peter Abramovitch, die
achter u aan placht teioopen als u door
de straat van Qstolga wandelde, en die
u smeekte of hij uw hand mocht kus*
scn nu vraagt u hem om zijn vader*
landsliefde op zij tc zetten cn u te hel*
jg» om uw man uit de gevangenis te
bevrijden. De tijden zijn wel veran*
derd", hè kameraad?"
„Ja, veranderd zijn ze zeker. Peter
Abramovitch", antwoordde Gabrielle
kalm en keek den vermaarden kerel
onbevreesd in het gelaat. Voor haar
strakken blik sloeg hij de oogen neer;
maar niet langer dan eeri paar secon*
den. Beider gedachten gingen tien jaar
terug, toen een- jonge, man aan een
zachte vrouw had gevraagd om een
goed woord te doen voor zijn moeder,
die op diefstal was betrapt en tot ge*
vangenisstraf veroordeeld zou zijn, als
zij niet tusschenbeide w-as gekomen.
Het was maar een oogenblik, maar ze
vóelden van elkaar dat ze het zich alle*
bei op dat oogenblik herinnerden.
„En nu hebben we genoeg gepraat",
zei Peter Abramovitch plotseling, na
een oogenblik gezwegen tc hebben. ..Nu
de zaken. Aaron Mosenthal", riep hij
uit, „doe de deur dicht cn zet Jat volk
dc deur uit. Yoorloopig kan ik niemunJ
ontvangen".
Mosenthal gehoorzaamde onmiddel*
lijk. Met veel geduw van ellebogen cn
af en toe gebruik makend van zijn
laars, werkte hij de teleurgestelde me*
nigtc het huis uit. Binnensmonds mom*
pelend ze durfden niet luidkeels te
protcste'cren lieten ze zich ais een
kudde schapen verdrijven. Allemaal be*
halve- één man. blijkbaar een vreemde*
Ijng, beter gekleed daa de anderen, die
achteraan stond. Hij was cr in ge*
slaagd om Mosenthal in het oor tc
fluisteren:
„Vanmiddag moet ik een trein halen
en ik heb den commissaris poodig voor
mijn pas". En hij duwde een paar vet*
tige bankbiljetten in <Je uitgestrekte
hand van'Aaron. „Als ik den eo mm is*
saris nóg op tijd te spreken krijg", ging
hij voort, toen de laatste van het volk
t.erdwenen was ..krijg jij vijftig roe*
bels en hij tweehonderd
Daarop stopte Mosenthal het bank*
papier in den zak van zijn jas en haal*
de zijn schouders op om aan tc too*
nen dat de vreemdeling wat hern be*
trof wel kon blijven wachten in de
tochtige gang, of de volkscommissaris
hem wilde ontvangen. Toen deed hij
dc deuren naar dc groote kamer dicht.
Daarna probeerde hij met list weer in
dc kamer tc komen. Hij had tenslotte
ook een aandeel in dat zaakje van dc
Bobrinsky juwcclcn en hoewel men
zijn compagnons moest vertrouwen was
het toch misschien heter als hij....
Maar Peter Abramovitch stuurde hem
onmiddellijk de deur uit en de man
had zulk een overwicht dat Mosenthal
niet durfde tegen te stribbelen. Onder*
danig sloop hij dc kamer uit en deed
t'c deur achter zich dicht. Dat is te zeg
gen, hü deed hem dicht maar niet in
het slot cn er bleef een klein reetje
oger waardoor hij gemakkelijk de har;
dc stem van den commissaris cn Ga*
briclle's Bobrinsky zachte geluid kon
hooren.
XXIV.
Gelukkig voor AarOn Mosenthal was
de volkscommissaris nu te zeer ver*
diept in de zaak waarmee hij bezig was.
om op de deur te letten. Hij leunde
nog steeds met zijn tandenstoker in de
hand achterover in den met zijde be*
klccden stoel, onbewogen, onverschil*
Hg, zooals dat staet voor een man die
over menschenlevcns en vrijheid 'oe*
schikken kan.
„Welnu", vroeg hij op ruwen toon
aan de vrouw, die daar volkomen kalm
voor hero zat, „wat verlangt u?"
„De vrijheid van mijn man", ant*
woordde ze rustig, „en passen waar*
mee wij allebei uit Rusland kunnen ko*
men".
,.U verlangt niet veel, hè?" antwoord*
dc Je commissaris spottend.
„Ik ben bereid te betalen- voor wat
ik vraag", antwoordde Gabrielle kalm.
.Hoeveel?"
„Twee derde van de waarde van dc
effecten en de juwcclcn waarover :k
u in mijn brief schreef".
„De effecten zijn waarschijnlijk niets
waard".
„Misschien niet", stemde ze toe. Maar
dc juweelcn. zijn heel kostbaar".
„Waar zijn die?"
„In dc Scandinavische Bank te Khar*
koff".
Peter Abramovitch frontstc de wenk*
brauwen. Hij en zijn vrinden hadden cr
niet op gerekend dat zc met een bank
te doen zouden krijgen, toen ze hun
plan maakten. Hij keek over Gabrielle
heen naar Paul Sergine en ving een
eenigszïns spottenden bLik op van den
„koerier". Maar deze kleine tegenvaller
zou wel niet al te veel verschil maker,
cn even later ging Peter Abramovitch
voort:
„U bedoelt dus dat Cyril Bobrinsky,
uw nian, een verzameling waardelooze
effecten cn wat ju we ©len in de ScanJi*
navischc Bank te Kharkoff gedeponeerd
heeft?"
„Mijn man", antwoordde Gabrielle
rustig, „heeft in de Scandinavische
Bank te Kharkoff juweelen gedeponeerd
die vóór den oorlog al oo acht millio-n
roebels getaxeerd werden, cn bovei*
dien effecten, die niet geheel waarde*
loos kunnen zijn. Zc zijn verpakt cn
verzegeld, ©n moeten aan mij of aan
mijn man op verzoek worden afgege*
ven".
„Tegen een re?u?"
„Tegen ccn re$u".
„En waar is dat?"
Gabrielle haalde de schouders op.
„Verloren gegaan of vernietigd, ver*
moed ik, gefljk met do papigren en
andere bezittingen van mijn man, toen
hij door uw leger gevangen genomen
werd".
,Dus u heeft geen bewijs dat uw ju»
wcelcn en zoo voorts zijn waar u zegt
dat ze zich bevinden. Dc Scandinavië
sche Bank.
..Dc Scandinavische Bank", viel Ga>
brielle hem in de rede, „wordt beheerd
door ccn strikt eerlijk man, de Kling*
spor, een Zweed, die u ongetwijfeld
kent. Toen mijn man zijn bezittingen
bij de bank achterliet, teekende dc
Klingspor dit in zijn bijzijn aan in het
daarvoor bestemde boek, zooals in de
meeste Europceschc en in alle Engel*
schc hanken dc gewoonte is. En die
aantcckeningcn hebben evenveel waai*
dc als een rci;u".
„Denkt u heusch", vroeg Peter Abra*
movitch, „dat die Zweed. Klingspor of
hoe hij hceten mag, u dingen zal ge*
ven, die millioencn waard zijn cn waar»
voor u geen enkel bewijs van ontvangst
heeft'?"
„Ik ben cr van overtuigd dat hij dit
doen zal", zeide Gabrielle. „De bank
is Scandinavisch, en de directeur ccn
Zweed", voegde zij er bij".
„Hm!" mompelde de volkscomnrs»
siris. zonder op dc insinuatie tc letten.
..Maar u schijnt tc vergeten, kameraad,
dat wij niet willen dat die Zweed dc
juweelen aan n afgeeft, maar aan mij",
(Wordt vervolgd.)
