Haarlem's Dagblad | 1927 | 30 april 1927 | pagina 16

HET TOONEEL

HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 30 APRIL 1927

ETTEREN EN KUNST

HAARLEM,

i,BAKERMAT VAN SLECHTE DILETTANTEN
CLUBS?"

De heer Hendrik Scholte heeft met als in spel van een ernstig streven

teijn zoo maar los weg daar neerge-
pende opmerking in ,,De Groene Arm
sterdammer", dat Haarlem een baker:
mat van slechte dilcttantcn»clubs is,
heel wat stof in de Haariemsckc dilet*

tantcn*wereld opgejaagd. Hoe nu?

vroeg meu zich verbaasd af. zijn de
Haarlemschc dilettan ten*clubs zoo
slecht? En al die verguld zilveren en
gouden medailles dan, al die pcrsonce»
le prijzen, eervolle vermeldingen, ja
«ereprijzen zelfs in dit seizoen aan

Haarlemsche vereenigingen en dilet*
tantcn op wedstrijden toegekend, heb»
ben die dan hoegenaamd geen bcteeke»
nis? Zeggen al die prijzen den heer
Hendrik Scholte dan niets?

Ik vermoed van niet! Want al die
onderscheidingen hot aangenaam
ook voor een verecniging en hoe vlei»
end voor de prijswinnaars zeggen
eigenlijk bitter weinigl Om die prijzen
naar hun werkelijke waarde te beoor»
declen, zou men den heclen wedstrijd
bijgewoond moeten hebben en al de
mededingende vereenigingen hebben
moeten zien spelen. De vcreeniging
„Nut en Genoegen" uit Amsterdam
•won op een concours te Beverwijk olie
eerste en personeclc prijzen cn moest
toch zonder een enkele onderscheiding
van den wedstrijd te Haarlem met
precies hetzelfde stuk in ongeveer dc*
zelfde bezetting naar de hoofdstad
terugkecren.

Men begrijpe mij vooral goed! Ik wil
hiermee allerminst zeggen, dat Crerncr
en Van Lennep prijzen in Hoogezand
cn Zwolle gemakkelijk hebben ver»
diend, of dat de andere coneurrcercnde
vereenigingen minderwaardig waren!
Dit is verre van mij. Maar voor een
zuivere vergelijking met het dillettan*
tïsme in andere' plaatsen, krijgen de
prijzen, in een wedstrijd behaald, pas
eenigc waarde, wanneer de zekerheid
bestaat, dat ook de beste krachten uit
ons land in het strijdperk zijn getre»
den! En dan zijn ze nog geen zekere
maatstaf! Niemand zelfs de leden
van die vcreeniging niet zou toch
durven blijven volhouden, dat Tonevo,
welke club in den plaatsclijken wed
strijd, eenigc jaren geleden tc Haar»
lem gehouden, den eersten prijs te*
haalde, ook de beste. Haarlemschc
dilettanten*tooneelvereeniging was.
Het is immers volstrekt nog niet ge*
zegd, dat een vcreeniging, welke een
bepaald stuk toevallig uitstekend kan
bezetten, ook een goede dilettanten»
club is. Een vcreeniging kan door toe»
vallig sterke bezetting van een stuk op
een wedstrijd een zeer geflatteerden in»
druk maken. Ik herinner mij van de
door de opvoeringen van „De Distel"
en „De Grond" ook in de Haarlemschc
dilettantcmwereld goed bekende ver»
ccniging Varia uit Vlaardingen een
voorstelling van Schürman's „Het dub»
bele Leven", welke vrij wel beneden
kritiek was on mij van deze Vlaardin»
gers als spelers toen allerminst een hoo»
gen dunk gaf. Ik heb te Haarlem dit
seizoen van één en dezelfde verceni»
ging vlak achter elkaar twee voorstel»
lingen meegemaakt, waarvan tdc eene
tot het allerslechtse cn de andere tot
het allerbeste behoorde, wat ik in de
laatste jaren van liefhebbers had gezien.
Om over de werkelijke waarde van een
tooneelverecnigir.g dilettanten of be»
roepsspelers te kunnen oordeelen,
moet men haar dikwijls en in verschil*
lende stukken van zeer uiteenloopcnd
1 genre hebben zien spelen.

De vraag mag in dit verband zeker
gesteld worden, of de heer Hendrik
Scholte, die zoo boud een vernietigend
oordeel over de Haarlemschc dilettan*
tenclubs in een voel gelezen weekblad
uitsprak, de voorstellingen van deze
clubs eenigszins geregeld heeft gevolgd.
Ik vermoed van niet. Want louter voor
zijn genoegen loopt een tooncclliefheb»
her nu niet bij voorkeur de dilettanten»
voorstellingen af. En is de heer Scholte
zoo op de hoogte met het dilettanten»
tooneel buiten Haarlem, dat hij juist de
Spaarnestad kan qualificcercn als „ba»
kermat van slechte dilettantemclubs"?
Want om dat te doen, moet men toch
ook eenigszins weten, hoe het staat met
het dilettanten»toonecl in andere steden.

Mijn functie van too'necbcriticus
heeft mij reeds meer dan 17 jaar lang
in contact gebracht met het dilettan*
ten?tooneel te Haarlem. En ook ben ik
o.a. door het meermalen zitting ne»
men in jury's op wedstrijden zoowel in
onze stad als elders herhaaldelijk
in de gelegenheid geweest goede en
slechte dilettantcn»clubs uit andere ste*
den te zien spelen. Ik meen dus eenigs»
zins op de hoogte te zijn van het lief*
hebberij*tooneel iu ons land, zeker ge»
noeg om een vergelijking tusschen
Haarlem en de andere steden te mogen
maken.

En dan geloof ik niet partijdig te zijn
ik ben op dat terrein allerminst een
chauvinist wanneer ik zeg, dat het
dilettantentooneel te Haarlem in het al»
gemeen volstrekt niet op een lager peil
staat dan overal elders. Doch ook niet
hoogcr! Men moet bij een vergelijking
natuurlijk rekening houden met de ont»
wikkeling, de beschaving en dc opvoe*
ding der leden, waaruit de club bestaat.
Aan een studenten»tooneelverccniging
bijvoorbeeld zal men andere eischen
mogen stellen dan aan een vcreeniging,
waarvan de leden voornamelijk uit dc
arbeidersklasse worden gereeruteerd.
Om een eenigszins gefundeerd oordeel
uit te spreken over het nrbeiderstooneel
te Haarlem, zou men dit ook moeten
beschouwen in verband met het arbel»
derstoonecl iu andere stedon. Ik ge*
loof niet dat het orbcidorstooneel te
Harrlcin op een lagere trap staat dan
elders. Wat ik van de arbciders*toonecl»
vereenigingen in de laatste jaren heb
gezieu, getuigt zoowel in repertoire

om het beste te leveren, waartoe men
met de beschikbare krachten in staat is
en de resultaten zooals hij dc opvoe»
ringen van Onder één Dak en De Grond
door Vooruitgang waren dikwijls bo=
ven mijn verwachting.

Doch ik vermoed, dit de heer Scholte
met zijn uitspraak deze vereenigingen
niet bedoeld zal hebben, maar meer
speciaal het oog had op dc andere ver»
eenigingen, die van den „middenstand"
en de meer gegoede kringen. Mag men
nu naar aanleiding der prestaties van
de Haarlemsche Tooneclclub, Crerncr,
Van Lennep, Haarlem's Tooneel om
slechts-de belangrijkste te noemen
spreken van bakermat van slechte dilet»
tantcn»tooneelclubs. Ik heb van al deze
vereenigingen in de laatste jaren naast
veel middelmatigs ook voorstellingen
gezien, welke de vergelijking met dc
sterkste cluibs yan elders in alle opzich*
ten konden doorstaan. Ik wil er hier
slechts enkele noemen: De Grond door
Jacob van Lennep, De Distel en Hanen»
gevecht door Cremer, Pomarius door
Haarlem's Tooneel. Dc Kringloop der
Belangen door de Haarlemsche Tooneel»
club. Ook van dc opvoering van Aller*
zielen door het zich noemend Vkamsch
Hollandsch Tooneel welke voorstel»
ling ik niet bijwoonde vernam ik
van bevoegde zijde veel goeds. Ik her»
inner mij voorstellingen van Vorsten*
school cn Woutertje Pieterse dc laat*
ste vooral door de Haarlemsche Too»
neelclub. die tot het beste behoorde,
wat ik van dilettanten heb gezien. En
in de opvoeringen van dc parodieën
der Trenité's bracht de H. T. C. iets
heel aparts, dat ook buiten Haarlem
groote waardeering vond. Wanneer ik
daarbij denk aan krachten als Jo Stam,
Francisca Busquet. mevrouw Enthovcn*
van der Linde, Landzaat, Henk Bakker
Theo Bouwmeester, Wijsmuller, Van
Hcmert om er maar enïcelen naar vo*
ren te brengen dan geloof ik, dat de
andere steden deze dilettanten de ba*
kermat der slechte dilettnnten»clubs
mogen benijden. Ik weet zeer goed, dat
spelers nog geen clubs vormen en dat
bij meer concentratie waarop ik in
een volgend artikel nog eens terug hoop
te komen met deze sterke indivi»
dueele krachten veel meer te bereiken
zou zijn, maar het noemen der namen
alleen bewijst reeds, dat het met het
dilettanten*tooneel te Haarlem in ver»
gelijking met andere steden nog niet
zoo slecht gesteld is als de heer Scholte
het in „de Groene" heeft willen doen
voorkomen.

O zeker, ik ken liefhebberij*tooneel=

vereenigingen in 3ndere steden, die bo»
ven dc Haarlemsche clubs uitgaan. Zoo
is cr geen enkele vereeniging in onze
stad, welke tot een opvoering van Me*
vrouw Warren's Bedrijf, zooals ik die
indertijd van Ado uit den Haag bij*
woonde, in staat zou zijn.

En ook de opvoeringen van Onder
één Dak en Mesalliance door Mutua
Amicitia gaven my van deze Rotter»
damsche vereeniging een zeer goeden
indruk. Maar de opvoeringen op den
wedstrijd van Crerncr van Er zij Recht,
Frculeken, De Grond, ja zelfs van De
Motor in welk laatste stuk de bezet»
ting behalve dan van de hoofdrol
wel goed maar volstrekt niet superieur
was schonken mij nog niet dc over»
tuiging, dat deze clubs in hun samen*
stelling en prestaties beter zijn dan de
beste clubs te Haarlem. De vereeni»
gingen, die ecnige jaren geleden op den
wedstrijd van Van Lennep uitkwamen,
gingen werkelijk dc Haarlemschc clubs
niet te boven. En van wat ik mij her»
inner van liefdadigheidsvoorstellingen
door dilettanten van elders zooals
van Jan van Beers uit Utrecht, den Re»
monstr-antschen Jongeren Bond, uit Rot»
terdam en ook de Studenten»toöneclver»
eenigingen uit Leiden, Utrecht cn Am»
sterdam, geloof ik gerust te mogen zeg»
gen, dat Haarlem zich werkelijk nog niet
zoo heel erg behoeft tc schamen over
dc slechte dilettanten»clubs, waarvan
het speciaal de bakermat zou zijn.

De uitspraak van den heer Scholte
heeft ook den heer Frank Arnoldi
achter welk pscudo zich een Haarlemsch
dilettant verschuilt in Ons Tooneel
in het geweer gebracht. Deze heer, die
dc bewering meer kras dan onwaar
noemt, meent de schuld van de volgens
hem poovere resultaten van liet dilet»
tanten=toonccl in het afgteloopcn sei*
zoen voor een groot deel te moeten
schuiven op den rug van. de Haar»
lcrasche pers. Volgens den heer Arnoldi
heeft dc kritiek, die in Haarlem „over»
dreven welwillend" zou zijn, het hem
gedaan. Over „kritiek en het dilettan»
ten»tooncel" in een volgend artikel.

J. B. SCHUIL.

PROPAGANDA-KUNST-
AVOND.

JAN MUSCH.

„Wat mij .in Mengelbcrg's dlircctie
altijd weer het meeste treft", zoo zei
onlangs een musicus tot mij „dat
is de klare, heldere wyze, waarop hij
een compositie voor ons uit elkander
zet en de kleur welke hij er aan geeft.
Daardoor vooral boeit zijn directie
altijd in zoo hoogc mate!"

Wij zouden precies hetzelfde van
Muscb' voordracht kunnen zeggen.
Ook bij zet het vers klaar en helder
uit elkander, geeft er kleur aan en
boeit daardoor van Ihet begin tot het
einde, Hierdoor dringt hij als
Mengelberg tot luisteren. Musch
ontleedt eiken zin. hij laat zich nooit
als zoo vele declamators gaan
op de cadans van het vers alleen. En

door zijn sterk plastisch vermogen

weet hy elk woord, elke tzjn als het
ware te 'beeldhouwen.

Hoor hem de „Foruim»seèn«" uit Ju»
li us Caesar voordragen! Waarschijn»
lijk zou Musch, wanneer hij op het
tooneel stond te midden van een roe»
rige menigte inpiaats van op een kan»
sel in het gebouw van den Protestan»
ten Bond 'het tempo vlugger nemen,
maar hoe klaar staat de rede van
Marcus Antonius voor ons. hoe weet
Musch zijn hoorders vast te houden,
hoe leeft het woord in zijn voor*
dracht. En hoe klankrijk is steeds zijn
stem!

Musch had1 voor dozen propaganda»
avond, die was georganiseerd d00* dc
Ned-erlandsohe vcreeniging tot at»
sohaffing van alcoholhoudende dran»
ken, het geiheel»on.thouders zangkoor
„Kunst Adelt", de Geheel onthouders
Tooneelvereenigïng „Nieuw Leven" en
den „Jeugdbond voor Onthouding
een mooi gevarieerd programma
uitgekozen. Van Jan Prins droeg hij
het bekende De Bruid voor en dit
gedicht werd in zijn voordracht één
frissohe, kleurrijke schildering. Van
Guido Gezeild kregen wij 't Mceze*
nestje, in lichten toon gehouden en 't
SchrijiYcrkc, heel teer en met naieve
vroomheid aan het slot. 't Geluk
van A dam a van Sc'heitema ging ons
voorbij als een prachtig visioen! Hier»
in vooral was Miusch' stem van indruk
'wekkend.cn klank. Maar het mecvtc
succes had hij wel met De Dijk en de
Wilgen, die ik nog in ooit zoo drastisch
en 'met zoo fijn»geestige, gelaat®*nni*
.miek van hem hoorde als gisteren.
Musch besloot met De Daad, waar»
van de voordracht minder gelukkig
was, maar dat het publiek toch als
altijd tot enthousiasme opvoerde.

Dc stampvolle zaal toonde zich bij»
zonder dankbaar na elke voordracht
en bracht Musch aan het slot warme
hulde.

Vóór de pauze hield de heer Arie
Willemse uit den Haag een idieaAis»
tisch gestemde propaganda»redc,
waarin hij de toestanden van nu ver»
geleek met dc zoo veel slechtere van
30 jaar geleden cn als zijn overtuiging
uitsprak, dat een nieuwe tijd, een tijd,
waarin de alcohol niet meer geduld
zou worden, vast en zeker zou komen,
even zeker als de zon ied'eren dag
weer opgaat. .Dat de pogingen van Dr.
Rutgers voor plaatselijke keuze mis»
lukt waren-, mis-moedigde hem niet,
want eens zou de overwinning zijn aan
hen, die tegen den alcohol streden.
Onze strijd zoo eindigde de heer
Willemsse zijn met gloed uitgesproken
rede, is een verlangen naar een n-ieu*
wen, blijvenden dageraad.

J. B. SOHUIL.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.

STADSNIEUWS.

HET RIJWIELPLAATJE.
BETERE PLAATSING EN

BETERE QUALITEIT
GEWENSCHT.

Hef rijKvielplaatje, deze metalen qui*
tantie voor betaalde rijwielbelasting,
wordt wij hebben het uit goede bron

nog steeds heel veel nagemaakt.
Voor een vakman moet het dan ook
geen groot kunststuk zijn het dunne,
voddige dingske op bedriegelijke wijze
na te bootsen. Op de valsche plaatjes
komen zelfs dc fijne, dwarse streepjes
voor die over het jaar 1927 heen loo»
pen.

„Waarom", zoo zei ons iemand die
in dezen tot oordcelen bevoegd geacht
mag worden., ..worden er toch niet, zoo
als in België, flinke émail plaatjes ge*
maakt? Die kunnen niet zoo gemakkc»
lijk geïmiteerd worden".

Zeer wenschelijk zou het ook zijn
dat voorgeschreven werd de plaatjes op
een bepaalde plaats aan het rijwiel te
bevestigen. Nu mogen ze óf aan het
stuur bevestigd worden óf aan het
frame, 10 c.M. van het stuur af. Wan»
neer iemand nu. zooals zooveel voor*
komt. een mand voor op de fiets heeft
hangen, wordt daardoor vaak het plaat»
je geheel bedekt. Dit geeft vc-el last
en moeite bij de controle. De beste
nlaats voor het bevestigen van het
nbiatje zou zijn: aan de rechterzijde op
de vooras, dus midden in het wiel. De
controleurs, die zich -altijd zóó aan den
kant van den weg posteeren dat de
naderende wielrijder hen rechts ziet,
zouden dan met één oogopslag kunnen
waarnemen of het rijwiel van een
plaatje is voorzien.

Wij pleiten dus voor een niet te klein
email plaatje van goede qualiteit, met
een gat in "t midden, zoodat het ge»
makkelijk aan de Vooras der rijwielen
kan bevestigd worden en dat alléén aan
de rechterzijde van die vooras mag
worden geplaatst. De ctuitjes die men

met het plaatje er in! zoo ge»
makkelijk vergeet, vervallen dan na»
tuurlijk.

Op deze wijze zou het namaken zeer
worden bemoeilijkt en er dus meer geld
in de schatkist vloeien en bovendien
zouden den controleurs veel moeite cn
onaangenaamheid worden bespaard.

Misschien zou dan, omdat de con»
trolc veel vlugger zou kunnen plaats
hebben, het aan,tal controleurs wel kun»
nen worden verminderd.

JUBILEUM MEJ. J. L. ELFERING.

Dinsdag 3 Mei hoopt mejuffrouw J.
L. Elfering den dag te herdenken, dat
zij 23 jaar in betrekking is als winkel»
juffrouw bij de firma in speelgoederen
Ida S. van Koningsbruggen in de Ane»
gang alhier. Het zal de jubi-laresse, die
steeds met liefde cn ijver haar taak
heeft vervuld, dien dag zeker niet aan
belangstelling ontbreken.

Voor hen, die haar persoonlijk op
haar fecsi'dag willen geluk wenschcnl
bestaat daartoe gelegenheid van 24j
uur des middags Anegang no. 7.

MIJN LEVEN EN MIJN KIJK OP HET LEVEN

door BERNARD SHAW.

Shaw openbaart het geheim van zijn succes aan
Archibald Henderson

(Copyright U27.

An'glo American Newspaper Service.
I.

Bernard Shaw is de gezondste kerel,
dien ik ooit ontmoet heb. Hij is ge»
zond in lichamelijk, geestelijk en mo»
reel opzicht en ook zijn geestigheid is
gezond. Hij Is de vlees-ch geworden
onberispelïjktheid. Zijn huid is zoo
zacht als die van een kind. Hij draagt
uitsluitend uit soepele stoffen vervaar»
digd-e, ruim zittende en niet opval»
lende of kostbare ldeeren. Hij heeft er
een afschuw van, zich op te poetsen en
gclegenheidisipakjes tc dragen. Hij
houdt er geen slechte gewoonten op
na. Vleesch eet hij niet cn hij drinkt
ook geen alcoholische d'rac,hen cn
zelfs geen onschuldige stimulansen,
zooals thee en koffie. Hy gebruikt
geen tabak. Ook vloekt hij nooit. Zijn
openbaar of persoonlijk leven zijn
nimmer over de tong gegaan. Hij is
zoo gelukkig getrouwd als maar mo»
gelijk is.

Bij al zijn spot en zijn sarcastische
uiterlijkheid is Bernard Shaw in we»
zen een puritein, streng van zeden,
met een neiging tot onthouding cn
een gezond', eenvoudig werkzaam le»
ven. ITij is een merkwaar-dage combi*
natie van jeugd en ouderdom, vroo»
lijikihci'd en ernst. Hij schijnt een orw
verklaarbaar mengsel van Puck en dc
'heilige Franoiscus van Assisi, of van
Peter Pan en Euripides. Hij vertoont
om beurten dc spotzucht van Wilde
hef scherpe sarcasme van Swift, dc
satanische natuur va.n Voltaire.

Valsche sentimentaliteit, klater»
Poud^Tomantiek en Individualistische
gevoePghedeo heef' hij zorgvuld'T
uitgebannen. Hij heeft zich wereld*
beroemdheid verworven door de bij*
na wiskundige juistheid van ziin spot
cn zijn wijsheid; bij bezit daartegen»
over een buitengewone gave om on»
zuivere beweegredenen voor mcnschc»

iLijke handelingen aan den kaak te
stellen en ecu ongeëvenaarde macht
om in de geheimste hoekjes van de
meuschelij.ke ziel door te dringen.

Een vijf en twintig jaar geleden.,
toen ik studeerde voor doctor dn dc
wiskunde, zag ik toevallig een tooneel»
stuk opvoeren. „Je kunt bet nooit
weten" getiteld en waarvan de sdhrij»
ver bij het publiek onbekend was. Het
stuk werd gegeven in het Stud-clbakcr»
Theater door dilettanten van de Hart
Conway»ScïhooL Ik had het gevoel of
ik een bad nam in ultrawiolctte stra»
len. Vooral werd ik getroffen, door
de luchthartige vroolykheid van Dol»
ly Cland-on, waarin ik het geëmanei»
peerd-e jonge meisje herkende, het
standaardtype van het tegenwoordige
geslacht. Ik verschafte mij dadelijk
al de toen verschenen werken van
der. onbekenden schrijver wiens naam
Bernard Shaw was, en verslond ze
met dc grootste gretigheid en het
diepste genot.

Ofschoon ik er nooit ernstig werk
van had gemaakt, litteratuur te beste»
de er en, had ik toch een levendige, be»
langstelling voor de moderne dramati*
cï: Ibsem, Björn son, Maeterlinck.
Hauptman en Schnitzler. Na het lezen
van Shaw's werk 'besefte ik, dat cr oen
merkwaardige verandering had
plaats gegrepen in mijn waardccring.
Gedreven door mijn jeugdig onthou»
siasmc e-n volkomen onbewust van
hetgeen ik eigenlijk deed, schreef ik
aan Shaw en stelde hein voor. 'n boek
over hem te schrijven. In dien tijd
was er uog geen enkel werk over hem
verschenen

Ik wachtte ziin antwoord met het
grootste ongeduld en ook met de
grootste vrees. Na een poosje kreeg
ik een briefkaart waarop slechts het
onrustbarend verzoek was gedaan:
„Zendt mij uw portret".

Ik dien nu wel voor don dag tc ko»
men met de werkelijke reden van
mijn onrust. Om de waarheid te zeg»
gen beelden alle photo's gereprodu*
ceerd of in oorspronkelijke gedaante,
mij af als een soort boef met speciaal
moorddadige instincten of als een
«oort apache met alle c'ele k emmer*
Ven van dit voortreffelijke ras. Ik
Voos dus na rirtj 'beraad de foto waar»
ou |k er naar nv'u eigen uevoe'en be'
m'nat aFs"h-.:kwekkend i^'-zag en zond
aan Shaw, aannemende, dat het
effect ervan al mijn zoete droom en
wel afdoende zou verijdelen. Tot mijn
groote verbazing kreeg ik opnieuw
eeu briefkaart terug, die de nauwelijks
geloofwaardige rncdedecling bevatte:

„U ziet er wel uit alsof het karweitje
u is toevertrouwd."

Dc handige Ier begon mijn heele
plan, dat zeer bescheiden was opgezet
in een grooter raam te plaatsen, ,,Ik
denk niet", schreef hij „dat mijn bio»
grafie op zich zelf beschouwd, heel
interessant zal zijn, maar als levens»
beschrijving van een man die vooraan
staat m de geheele samenleving van
zijn tijd dient ze toch geschreven tc
worden als historisch document en
aan deze voorwaarde kunt u alleen
voldoen wanneer ik u zooveel moge»
lijk help. U heeft daar inderdaad remt
op, want elke anecdote die u neer»
pent is voor de eeuwigheid 'bestemd
cn daarom is ze waard, zoo maurwkeu»
rig mogelijk te worden weergegeven."
Aldus schreef mij Bernard Shaw in
een brief van 54 zijd-jes, alles gescbre*
ven in zijn eigen mooie en fijine hand»
schrift.

Na drie jaar van onverpoosden ar»
beid begaf ik mij ïn 1907 naar Londen
om mr. Bernard Shaw op te zoeken.
Hij woonde toen waar 'hij ook nu nog
woont: Adelphi Terrace 10, Londen.
B:'t huis behoort tot de befaamde
Adelphia Arches, waar Charles
Dickcn-s en zijn jonge vrienden ver»
stoppertje speelden nadat ze hun werk
op fiumgeTford Market hadden ver»
richt. Dit machtige ge'bouw is gezet
door de vier gebroeders Adams, die
in 1768 de terreinen van Durham ¥ard
kochten en er een complex van goed
bebouwde straten aanlegden in de om»
geving van het strand.

De kamers van Shaw waren op de
derde verdieping van dit gebouw. Ze
hadden een prachtig uitzicht over de
Theems en op het Parlementsgebouw
aan dc andere zijde van de rivier. En»
kcle jaren later betrok sir James M.
Barrie kamers in een huis juist tegen»
over dat van Shaw, aan don anderen
kant van de straat.

Ik maakte met Shaw kennis als met
een even aangenaam als geniaal
mensoh. Hij sprak volmaakt Emgelsch
met een prettig Iersch accent en we
waren spoedig op den meest vertrou
welijken voet. Shaw is iets langer
dan een meter negentig; zijn hoofd» en
baardhaar is rossig rood met grijs
dooTsprenkeld, zyn wenkbrauwen
waarvan er cén lichtelijk opwaarts
zwenkt, overbruggen staalblauwe
oogen met een uitdrukking van fonke»
lend vernuft en do vastberadenheid
van den grooten hervormer. Zijn bui»
tengewoon 'blank voorhoofd is merk»
waardig hoog en zijn hoekige gelaafs»
vorm maakt zijn kop als geheel t«t
een lust voor den caricaturist. Shaw's
bewegingen waren ongedurig, zenuw»
acht'ig en spoedog vernam ik dat hij
een hartstochtelijk liefhebber was van
boksen, wielrennen en zwemmen en
det hij !n tl deze drie takken van
9por.t uitmuntte. Er ging bijna geen
dag voorbij: dat hij niet In het epen»
baar sprak Hij werd voortdurend door
journalisten belegerd, hoe hij ook zijn
best deed zc van zijn hals te schuiven
lk bemerkte al gauw dat het hem vrij»

wel onmogelijk was in Londen voel
scheppend werk tc verrichten., daar er
voortdurend beslag op hem werd ge»
legd voor spreekbeurten.

Ik leerde Shaw intiemer kennen
toen ik 'hem bezocht in zijn landhuis»
je. Op d;it bekoorlijke plekje in. Ayot
St. Lawrence in Herfordshire vindt
men noch den vurigen socialist, noch
de populaire figuur der spotprenten,
doch den eenvoudigen Ier, die het pus»
tigc leven leidt van dien Engelschen
landedelman.

I lij staat op goeden voet met alle
dorpelingen, van den geestelijke tot
den slager, d'ie onverschillig opmerkte
toen men hem vroeg wie Bernard
Shaw was: „Ik denk, dat ,c wat om»
handen heeft in Londen, meneer, maar
i k hoef hem toch zeker niet uit te
vragen, waar ie z'n centen mee ver»
dient is 't wel?1*'

Shaw verspilt geen moment in zijn
hcele leven. In vroeger dagen schreef
hij zijn tooneels-tukken in onooglijke
kleine notitieboekjes, soms, terwijl hij
boven op een schommelende omnibus
zat. Ik helb naast hem gezeten in een
trein waar hij een cribiék, een artikel
of een brief schreef met zijn gewone
kleine duidelijke letters in violette
inkt. In b elan gr ijk e aangelegenheden
en speciaal als het litterair werk be»
trof, gebruikte hij nooit een potlood.
Hij kent, wat hij zelf noemt, zijn
eigen rhythme van stijl en compositie.
Om dit ihythme in alle zuiverheid te
bewaren schrijft hij alles met de hand
ondanks - het tegenwoordig zeer alge»
meene gebruik van de schrijfmachine.

Shaw is net als een eerste klasse»
automobiel, voortdurend goed ge»
smeerdi. Hij verricht vijf tot tienmaal
zooveel als een doorsnee»mens-ohdoor
zijn energie economisch aan te won*
den en zijn lijd goed doordacht te ver*
deelen. Hy zegt zelf, dat hij een
dronkaard is van een buitengewone
soort; hij verkeert in een bestendige
roes. die hem tot de grootste produc»
riViteit drijft. Hij heeft periodiek last
van hoofdpijn, doch telkens als een
aanval daarvan fs voorbij gegaan, zet
hij zich weer met vernieuwde harts*
tocht aan het wenk.

Op een avond toen ik hem in Ayot
'bezocht, vroeg ik hem waarom hij
juist dit plaatsje bad uitgezocht. Hij
antwoordde: „Laten we het kerkhof
eens even bekijken in de maneschijn,
dan zal ik het je uitleggen". Hij wees
mij op een grafsteen, die het volgende
opschrift droeg:

Janc Evcrsley.

Geboren 1805. Gestorven 1895.

Haar dagen waren kort.

Shaw's toelichting was de volgende:

Mijn waarde Henderson. Ik besloot
hier t« komen wonen na het lezen
van dit opschrift. Want als naar waar
held kan worden getuigd van Iemand
die f-'0 jaar Is geworden, dat haar da*
gen kort zijn geweest, dan moeten het
klimaat cn dc omgeving precies voor
mij geschikt zijn.

ONZE LACKHOEK.

Duitschc doggen hechten zich zeer
aan den mcnsch leizen wij ergens.

Inderdaad, dat feit heeft den mensch.
al heel wat goede pantalons gekost.

Geitenhuid is tegenwoordig zeer
populair voor lampckannen.

Behalve onder de geiten.

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ct«. per regel.

Juffie, cjay

1 scanuidan.

PRIJSUITREIKING
VERVOLGCURSUS II.

Vrijdagavond zeven uur had in
School no. 5 aau de Parkkan de jaar»
l'ijksche prijsuitreiking plaats aan de
leerlingen van deu Vervolgcursus II.

De heer R. H a v e r s ch m i d t, het
hoofd van den cursus, dankte Me»
juffrouw M. C. Berdenis van Berle»
kom, .secretaresse van de commissie
van toezicht op het lager onderwijs,
voor dc bereidwilligheid om hier weer
het woord te komen voeren. Ook
dankte hij Mevrouw Van der Meer,
gedelegeerde van de commissie voor
den Vervolgcursus, voor haar tegen»
woordigheid.

Na het zingen van het eerste cou»
plet van. Valerius' „Wilt heden nu
treden/' kreeg Mcj. Berd en is van
B e r 1 c k o m het woord. Zij herinner»
de er aan, dat de win.tcrlessen nu weer
waren afgeloopcn en sprak de hoop
uit, dat de leerlingen veel geprofiteerd
zouden hebben van. de lessen, die zij
van de onderwijzeressen en onderwij»
zers ontvangen hadden. Spreekster
dankte de kinderen voor het door hem
gezongen vers en wees op de -beteeke*
.nis van' een zuiver gezongen lied. Al»
leen wanneer men zijn uiterste best
doet, kan bij samenzang een goed re»
sul taal worden verkregen. „En nu gaan:
jelui het leven in", zei spreekster; „het
leven, dat óók een lied kan. zijn, als.
men ernstig wil. Hoe meer je je best
doet, hoe mooier het word-t, niet al*
leen voor je zelf, maar ook voor ande»
ren. Gelukkig zijn er velen', die
hun best doen, maar er zijn or oo-k,
die onverschillig zijn, als zij aan hum
werk gaan. Die werken slechts half em
dan loopt alles in de war, evenals een
lied, waarbij onzuiver gezongen -wordt.
Als het in de maatschappij goed wil
gaan., dan moeten wij, -die allen eetm
•deel van het groote geheel zijn, goed
samenwerken. Dus hoe meer je je best
■doet, hoe beter het gaan zal*'.

Tot welke ge-volgen het kam leiden,
als iemand zijn werk sleohts ha-lf doch
is aldus herinnerde spreekster
nog gebleken bij het laatste spoorweg»
ongeluk aan de Kleverlaan.. ./Bij hot
onderzoek kwam het uit,, dat de wis»
sel» en- sein wacht e rs hun pli cht ge*
daan had-den, Dc electriciiems had»
■den evenwel de dra-dein n-iet goed ge»
span-nen, -waardoor de wissels mi-et
goc-d konden werken, met het gevolg
dat -de locomotief in de sloot Teed.
Ook die electrioiens hadden hun werk
maar half gedaan".

Mej. Van Berlekom verteld® het
bekende sprookje van V-rouw Holle,
om daarmee aan te too nen, dat men
een werk nooit half moet doen. „Als
er één lui is, dan sleept -hij de an*
deren meer., maar wie zijn 'best do-et,
zal gelukkig worden. Ik hoop. dat
jelui "iin je latere jaren -nog dikwijls
met dankbaarheid zult terugdenken-
aan wat je hier geleerd -hebt".

Spreekster dankte ook het hoofd
van den cursus en bet on-derwijzend
personeel, die zei ze zoo flink
meezongen, in het -lied van bet leven
(Applaus).

Dc .heer II a v e r s c b m dt -dankte
Mej. Van Berlekom voor baar mooie
woorden. Hij deelde mee, dat bij cni
zijn helpers ook getracht -hadden, hun
werk niet 'half te doen. Spreker prees
de leerlingen, die den cursus trouw
bezocht hadden en gispte een zestal
dat vaak dc lessen verzuimd bad cn-
daarom geen getuigschrift zou ont*
vange-n. Hij dankte tenslotte -het ge»
meemtebestuur voor het beschikbaar
stellen van de geldmiddelen, om de
prijzen te koopen.

Hierna reikte hij de getuigschriften-
c-n prijzen uit.

De volgende leerlingen', -die dan
cursus drie jaar gevolgd had-den. ont»
vingen een prijs: Nellie Kol, Wilh. v.
d. Mey, Aaltje Schoenmaker. Br eg je
Pik. Joh. ter Smitten. Cath. Toep oei,
Petronella v. Tongeren; Geertrui-Ja
Visser, Jams Timmermans, Annette
Amersfoort, Pcternella v. d. Berg,
Marie Bosch, Pietje Esselman, Suzo
Mijn-ders, Maria v. d. P-oor te, Ge-r da-
Ris, Elisabeth Roest, Hend-r. St'nntö,
Elizabeth -de Vries, Albertus Hazelaar,
Chr. Nun mink, Connelis Verdonk.

Een getuigschrift ontvingen d-e leer*
liriigcn, die deu cursus twee jaa-r volg»
den. Dat waren: Flora v. d. Berg.
Maatje Bijster, Geertr. v. Halst. Anna,
Hofstee, Elisabeth Lijster, Maria Mar»
tens. AF da Oosterbaan, Allegonda
Ph'lippo., Dina v. d. Ploeg, Elisabeth
Ruygrok. Antonia Schol-ten, D"'kje
Groot, Grietje Groot, Suze de Jong.
Klazine Kok. Wietske Kuiper, Burgje
Veen, Piet Siegerist, Arend v. d.
Velde. Dirk Verdel, Annie Wijkhuizen
Wi-eger Posma, Godcliva Dob.

De leerlingen boden op hun beurt
aan het hoofd en aan de onderwijze»
rossen en onderwijzers geschenken
aan. waarvoor ze getroffen hun dank
betuigden.

Gok mej. Berdenis van Berlekom
ontving een boIemenFulde.

In den loep van den avond werden
nog ve-sch'l'ende liederen gezonden;
zelfs gaf een der me sjes op verdien»
stelljke wijze een so'o ten beste.

Het waren oen paar hoogst genoeg*
lijilee uren. waarin ons bleek, dat dc
verstandhouding tusschen onderwij*
zend personeel en leerlingen r.iets tc
wcnschen overliet.