HAARLEM'S DAGBLAD
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DONDERDAG 12 MEI 1927 TWEEDE BLAD
De conferentie te Genève. Het
iverk schiet op. Intermezzo Colijn.
China: een verzoening tusschen Han-
kau en Nanking? Uit Duitschland.
De befaamde beschermingswet.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Als er ooit voor-een verrassing is gei
zorgd, dan moet d.it Zondag geweest
zijn. toen een 100.000 „Stah.helmers
Berlijn binnenmarcheerden. De Berlijn-
sehe correspondent van de Tclegraar
schrijft dat hij die beweren wil dai' het
Verdrag van Versailles Jloyaal wordt uil®
gevoerd, een grappenmaker is. Want het
is duidelijk dat ontwapend Duitschland
in de Stahlhelm een uitstekend georga
niseerd leger bezit, met! alle allures van
bet oude Duitsche leger. De berichten
over de monsterdemonstratie van
de ..Stahlhelm" onderschrijven daee be»
wering ten volle. De daverende muziek,
de gesloten gelederen, de unifornjen, de
paradegeest, dat alles kroop de duizen®
den Berlijnschen toeschouwers in heit
bloed- En de gevreesde Stahlhelmdag
bracht den Stahlhelmers een doorslaand'
succes.
Om vele redenon is dit feit van ongc®
kend groot belang. In de eerste plaats
bewijst het onwecjlegbaar dat het „so®
cialisVische" (en socialistisch®communis=
tisch) Berlijn als 't ct op aan komt voor
een goed deel verslaafd is aan dat mili®
tair staatsbeheer, dat met zooveel greo®
te leuzen door de andersdenkenden is
afgeschaft.
En 't wonderlijkste was dat! deze bes
tooging een moreel succes had. De corns
munistisehe actie die op touw was ges
zet mislukte niet alleen door het flinke
optreden der (socialistische) politic,
maar ook door de overdonderende hous
ding van het publiek, dat tegenover 1
maal „nieder" van een communist een
honderdvoudig „heil" of „hoch"
plaatste
Terecht wordt er allerwegen op gewes
zen dat de communistische betoogingen
tot nu toe steeds deden denken aan des
monstratiesvan gevangenen
dubbel streng bewaakt door de politic
Maar was hier die geest te bespeuren?
Hij bestond niet. Integendeel. Stormens
derhand veroverden de jeugd'ge gedisci®
plineerde Stahlhelmers het Berfijnsche
publiek.
„Het bloed kruipt waar 't niet gaan
kan". Maar met dit al heeft deze echts
klassiek Berlijnsche betooging een zeer
zonderlingen indruk in het buitenland
gemaakt.
Stresemann had het moeten verbies
den, wordt in Parijs gezegd en geschres
venStresemann, die twee dagen ges
leden een roerende toespraak hield over
het ontwapende Duitschland, liggende
tusschen gewapende staten
Maar de positie was voor Stresemann
in deze zaak heelemaal niet makkerijk.
Een verbod had aan de waarde en de
macht van Stahlhelm niets afgedaan en
was hoogstens ais een tactische zet tes
genover 't buitenland te beschouwen ges
weest. Maar had waarschijnlijk veel
grooter beroering in Duitschland ver
wekt dan nu.
Et is echter nog een ander standpunt,
waar men ook iets voor voelen kan:
Men he^ft hier en daar deze heele bes
tooging als één van Stresemann's zeer
subtiele wapens tegen het buitenland
beschouwdWaarom ook niet, Stres
scmann zal alle gezichtspunten óók
vtel beschouwd hebben en tot de slots
6om gekomen zijn, dat hij op deze wijze
van twee „kwaden" de minst „kwade"
koos.
F. A.
Int. econ. Conferentie.
De arbeid vlot.
Verschillende sulb com missies hebben
het debat gesloten en redactiecommis®
sies 'benoemd, die vóór het eind van
de week klaar moeten zijn.
De tar.evencommissie, waar heden
de strijd tusschen vrijhandelaars en
protectionisten aanhield, zegt het
Hbld zonder dat veel nieuwe argus
menten werden aangevoerd, benoem®
de een redactieoomm'ssie, waarin bes
halve negen leden der economische
commissie van den Volkenbond, die
vermoedelijk veel van dit wcrik naders
hand zal moeten overnemen, ook de
Engelschman Layton, de Zweedsche
professor Cassel en de Nederlandsche
door den Raad benoemde gedelegeer®
de mejuffrouw mr. Van Dorp werden
aangewezen, zoodat met deze laatste
drie het vrijhandclselement al sterfc
is vertegenwoordigd.
Mr. Van Dorp had gisteren in de
commissie juist een rede gehouden
tot staving van de vrijhandelsdoctrine
d:e hier In dit milieu van practische
belangen dezen steun wel kon ge*
bruiken en ook in dit licht is haar
benoem ng in redactiecommissie van
belang Nadat Loucheur, die het plan
van Serruys steunde, had aanigedron®
gen op wederzijdsch geven en nemen
en Runciman had gevraagd om een
practischer resultaat dan dubieuse
formules, sloot de voorzitter Co lijm
het débat met een krachtige opwek®
king aan de redactiecommissie ora
heldere ondubbelzinnigeformules te
vinden. Weliswaar kon de conferentie
geen besluiten opdringen, maar wel
kon zij in elk land de publieke opinie
inspireeren om van de regeerimgen
daden te verlangen.
De conferentie is n'iet bije-en-geroe®
pen, zeide Colijn voor het boude©
van economische discussies, maar om=
dat dc wereld iets van haar verwacht,
Colijn vraagt de redactiecommissie
dringend, niet bevreesd te zijn, krach®
tlge uitdrukkingen, te gebruiken. „La®
ten wij niet dc mcnscben zijn-, aldus
riep Colijn onder l'u&d geiladh der
commissie uit, die ,de hand op de
kraan leggen, om water Ln de meik te
doen. Er zullen in, de verschillende
landen reeds genoeg zijin, dis diit
zullen doen. Wij moeten, heldere taal
tot de wereld spreken".
Ook in de indiustriescoTnmisai'e,
waar heden speciaal over het pro*
b'l-eem van de ration,alliseorinig werd
■geaproiken, werd ,n,a een langdurig
debat besloten daarvoor een redactie
commissie te benoem-cm, vervolgt
het HibLd-, waarin ook de arbeiders
zitting zullen hebben. Hun onbevre®
demiheid over onvcoldoend'e vertegen®
woordiging in, ,de organen van de
conferentie heeft ook aanleiding
gegeven ,bot voorstellen om hun drie
plaatsen te geven in -de algemeene
coördinatie commissie, weÏÏke do re®
s-ultaitc© van den, arbeid der com;
missies in onderling verband zal
moeten schikken, zoodat ide a rib eb
dersinvloed 'in 'laatste Instantie kans
heeft a armerkel ijk te worden vers
groot. Het ration,ali'seerinigsdeiba/t
werd ingeleid door Mauro, president
van 'het Instituut international pour
Forgamiisation soicnfifique du Tr-a®
val F'. 'Deze spreker, die vele voor*
de ei en van rationalisatie opsomde,
vond echter 'bestrijding bij enkelen,
diic meenden dat dc- Amerifoaans-che
methoden niet op Europa kunnen
worden toegepast. In dit 'verband
betoogde de Nederlander Serxarens,
van de Christelijke vakbonden, dat
bij "toepassing van nieuwe ration eel e
industrie methoden moet worden ges
waakt tegen oververmoeitog 'der af
beiders en tegen het gevaar van over®
rompelimg van kleine on.dernemin®
gen, die onder ongunstige omsta©®
di-gheden werken. Volgens Serrarens
moeit de verhoogde productie, welke
een gevolg van de rationalisatie zal
zijn, samengaan met uitbreiding van
het afzetgebied', want anders zou ra®
tionalisatie de werkloosheid in de
hamd werken e© dan niet op steun
van do arbeiders kunnen rekenen.
Daarom zou men, goed doen bij ra
tionalisatie van bepaalde bedrijven
overleg met de betrokken arbeiders®
organisaties te plegen. Wat dc Chris®
telijke vakarbeiders betrof vedklaar®
de Serrarens» dat deze 'bereid wa®
ren aan wetenschappelijke organisatie
van den arbeid mee te helpen, mits
daarbij niet slechts verhooging van
het rendement doel zou zijn, maar
ook verhooging van den levensstan®
daard van de arbeidersklasse.
De landbouw.
Rede Lovink.
Wat de landbouwcommissie aangaat,
daar duurt dc discussie over crediet
en ooöperatieve methoden voort in
de daarvoor aangewezen subcommis»
sies. In de subcommissie voor dc al®
gemeene onderwerpen hield onze
landgenoot Lovink een rede, waarin
hij een krachtig pleidooi hield voor
een vrij internationaal ruilverkeer,
waarbij in het algemeen belang geen
onderscheid mag bestaan tusschen de
belangen van invoerende landen en
uitvoerende landen, die elkander in
het handelsverkeer immers aanvullen.
Geen land kan invoeren dat ook niet
eigen producten kan uitvoeren.
Dat geldt ook voor landbouw® en
tuinbouwproducten, waaraan overal
behoefte bestaat. Aan den anderen
kant is het gevaar van planten,ziek®
ten verspreiding onafscheidelijk aan
het handelsverkeer in zulke produc®
ten verbonden. De heer Lovink wees
op de noodzakelijkheid, dat voor®
zorgsmaatregelen tegen zulke ziekten®
verspreiding niet ontaarden, in maat®
regelen, die op een invoerverbod zou®
den neerkomen. Stilzwijgend doelde
hij daarmede onder meer op de behan®
deling van onze tuinbouwproducten in
Engeland. Handelsverdragen kunnen
dit niet voorkomen, want deze maat®
regelen blijven daarbuiten. Toch moet
hier tegen willekeurige toepassing
worden gewaakt, terwijl natuurlijk dc
wetenschap in elk land moet zorgen
het gevaar bij het eigen product tot
een minimum terug te brengen. Het
vraagstuk is internationaal, zoowel
economisch als wetenschappelijk. On®
gelukkigerwijs worden deze twee kan®
ten er van vaak vermengd en ont®
staat soms een verkapte protectie. Dat
kan slechts verholpen worden door
internationale samenwerking en inter®
nationaal overleg. De heer Lovink
zette voorts uiteen hoe absolute be®
veïliging tegen ziekten bij een mter®
nationaal handelsverkeer nooit moge®
lijk is en dat eenig risico moet worden
geloopen.
Wel kan de internationale weten®
schap zoeken naar de best mogelijke
waarborgen en quarantaine®methoden
en een goede veiligheidsdienst zou
kunnen ontstaan uit internationale
coöperatie van phytapathologen der
plantenuitvoerende landen. Tegen het
eind van zijn rede noemde de heer
Lovink den Amerikaanschen Federal
Horticultural Board bij name en cri®
tiseerde hij diens optreden. Hij sprak
ten slotte de hoop uit, dat de confe®
rentie waarborgen zou aanwijzen tegen
invloed op het handelsverkeer van een®
zijdige economische overwegingen ge®
lijk die, naar uit zijn- rede duidelijk
bleek, vooral in Amerika worden uitge®
speeld.
Naar wij vernemen, vertegenwoor®
digt de opvatting van den heer Lovink
in dezen die van talrijke andere ge®
delegeerden.
Te oordeelen naar de uitlatingen in de
Sovjet=pcrs is men na de op de econo®
mischc conferentie gehouden redevoe®
ringen zeer verheugd over wat genoemd
wordt de ..bekrompen gezichtspunten
der kapitalistische delegaties". In Mos®
kou is mon van mccning, dat van de
conferentie geen enkel pracMsch rcsul®
faat verwacht kan worden. Elk der dc®
legaties, aldus redeneert men. is geko®
men met speciale eigen theorieën, welke
geen andere mceningen in overweging
wil nemen. De redevoeringen van So®
kolnikof en Ossinski hebben grooten in®
druk gemaakt, doch de kapitalistische
en socialistische gedelegeerden zijn niet
m staat om de groote waarde van Os®
jsinski's rede te hegrijpen. Zelfs Jouhaux
j heeft uit de elf punten de conclusie ge--
trokken, dat de bolsjewiki de idee van
J de wereldrevolutie hebben opgegeven.
Een dergelijke interpretatie wordt! in
Moskou louter onzin genoemd.
Een belangrijk com
promis in China?
V-olgens een tot dusver nog onbe
vestigd bericht va© de Unit cd Press
is een wapcnisit-ilstanid gesloten tiws®
schem de regeeringen te 11anlkau en
Nanking. Dc bedoeling hiervan zou
zijn onverwijld ©e© gezamenlijke
campagne tegen de. Noordelijken te
beginnen. Uit Nanking zijn troepen
gezo-nlden over don Jang te hoven Poe®
kau. met het doel, op 14 a.s. eeu
flackaanval en een, opnvarsch langs
den spoorweg te beginnen.
Uit China word't gemeld1, .dat het
nationalistische leger Amkin heroverd'
heeft en het communistische leger uit
Kiockiarag heeft verjaagd. Binnen®
kort wondt een groote veldslag ver®
wacht op de linie Lüoentsjau Tsjau®
ineersHotsjau.
De „Reode Speren" een boeren®
corps dat met de Noordelijken sa®
men/werkt, heeft dc spoorbrug te
Lioelin- vernield, waardoor dc nationa®
listen afgesneden zij© van hun basis,
zoodat zij, na hun aanvankelijk sue®
eesvoilen opmairscth naar het Noor®
den. moesten terugtrokken. Hc/t boe*
renconps heeft voorts Sin Y an) tsjau
bezet.
De wet tot bescherming
der Duitsche
republiek.
Meden is de interfractioneelc comrnis®
ste der coalitiepartijen in het Rijksdag®
gebouw bijeengekomen. Aan de beraad®
slagingen werd ook deelgenomen door
rijkskanselier Marx, vicc®kanselier
Hergt en den rijksminister van Binnen®
landsche Zaken, Von Keudell.
De commissie stond, aldus dc Tel.,
voor het feit, dat de Centrumfractie
zich gisteren met algcmcene stemmen
ten gunste van een ongewijzigde ver®
lengirui voor den tijd van twee jaar
van de wet ter bescherming der repu®
bliek heeft uitgesproken. Het stond
roer het Centrum vast, dat het ten
■'en van dezen wensch bij de Duitseh
Nationalcn niet op onoverw:nnelijken
.tegenstand zou stuiten, want laatstge®
noemden denken er niet' aan nu zij
eindeljjk er in zijn geslaagd vier portc®
feuil'es in het rpkskabinet tc verwer»
ven om ter wille' van de wet ter be®
scheming der republiek of van het z.g.
„kcizersartikel" de huidige coalitie ern»
stïg in gevaar te brengen.
De Amsterdamsche dierentuin Is thans weer een welgeschapen zeboe rijker
geworden; een zoon van de Brahmin Zeboe uit Nellore. Moeder en spruit;.
In het klassieke theater van Pompeji dat 5000 toeschouwers kan bevatten, is
dezer dagen Euripides' ,,Alcestis" opgevoerd. Een groot deel der acteurs en
actrices heeft te voren het z-g. Dalcroze-systeem beoefend een nieuw experi
ment voor Italië. Het orkest werd gevormd door fluiten en harpen.
HET BALKAN-PROBLEEM.
Een onderhoud met Fan Noli.
OVER T VERDRAG VAN TIRANA.
Mem heeft gelegenheid gehad, Fam
Noli, den in ballingschap levenden,
vroegeren, door Achmed Zogoe ver®
jaagden president van Albanië te
spreken en naar zijn standpunt in®
zake de tegenwoordige situatie op den
Ba'kan te vragen.
De voorganger van Achme.d Zogoc.
bisschop Fan Noli, was destijds be®
kemd als gunsteling van Rome en toen
hij zijn heerschappij over de witte
bergen in December 1924 verloor, had
hij zijn val voor het grootste deel te
danken aan zijn sympathie voor
Rome. waartegenover Belgrado Ach®
med Zogoe steunde. Intusschen is
de Albaneesche president met zijn
hoogvliegende ambities meer en meer
naar het Fascistische kamp gevlucht,
dat he.m natuurlijk grooteren moreelen
en materieelen steun kon verkenen
dan JocgOïSlavië.
Het lot van de Albaneesche emi®
granfcQ was sedert de laatste omwen®
teling van 1924 niet rooskleurig. Nog
het best ging het geru'men tijd de
Italo®Albancezen. die Apulië. Bari,
Bri-ndisi en dc Dalmatische enclave
Zara als woon.nla3ts kregen aangewe»
zen, waar zich vroeger reeds een
krachtige Albaneesche stam uit den
tijd der bezetting van Albanië door
de Turken had gevestigd Deze Italo®
Albaneezen hebben den Italiaanschen
staat hun ongerepte natuurkrachten
geschonken. Na den Isatsten Alba®
neeschen opstand in het begin van dit
jaar, is het lot van de naar Italië
gevluchte Albaneezen zeer in hun na®
deel veranderd. Zij werden onder
strenge controle geplaatst, wijl zij
zich terstond openlijk verklaarden
tegen die politieke zwenking van den
le'der van hun land.
Ook b'sschop Fan Noli, de vroegere
president van Alban'ë moest het bit®
tere lot van de© politkken enrgrant
ondergaan, alleen verzacht door de
trouw en aanhankelijkheid van een
niet geringe schare Albaneesche in tel®
lectueelen, die hun vroegeren leider
niet verlaten wilden en op ontroeren®
de wijze zorgen voor zijn veiligheid
Het is niet gemakkelijk, het vertrou®
wen van deze kringen te winnen, door®
dat zij zce-r gereserveerd zijn jegens
buitenlanders, daar zij van hen en niet
van dc Albaneezen zelf, gevaren
vreezen voor hun bisschop. Des te
verrassender is de indruk, dien deze
typisch zwartharige Albanees maakt,
wanneer men eindelijk met hem in
aanraking komt. Zijn wereldlijke
kleeding verraadt niets van zijn geeste»
lijke waardigheid als Grieksch Katho®
liek bisschop van BcstOD en Alba®
neescb bisschop van Durazzo. Veeleer
denkt men te zijn bij een dichter dan
bij een staatsman en inderdaad. Fan
Noli zon op het oogenblik alleen als
letterkundige beschouwd willen wor®
den. Zijn buitengewone talenkennis
behalve de moderne talen, Duitseh,
Fransch en Engelsch, spreekt en
schrijft Fan Noli Servisch, Bulgaarsch.
Grieksch en Perzisch stelt hem in
staat, de werken der wereldlitteratuur
in zij© moedertaal tc vertalen. In het
bijzonder bekoort hem de oud»Per®
z'sche poëzie van een Omar Chajam.
wiens filosofische vier®regeFg© „Ru®
baj&t" onlangs in de Albaneesche
taal zijn verschenen: verder heeft Fan
Noli reeds Shakespeare's „Hamlet"
en .Julius Cesar", werken van Iibsen,
-Schiller en Shaw uit het origineel in
het A'.baneesch vertaald. Op de ver®
wonderde vraag, voor welke groepen
belanghebbenden deze litteratuur door
de vertal'n,gen bereikbaar wordt, ver®
telt Fan Noli een en ander over het
groote aantal A'baneesche kolonies,
die met alleen in Zuid®Slavie Grieken®
land, Bulgarije en in Italië, maar voor®
al ook in Roemenië en Egypte bestaan
Meer dan 60 000 Albaneezen bevin®
den zich in de Vereeivgde Staten,
waar Fan Noli, die zelf destijds uit
Amerika in zijn vaderland terugkeerde
een kra-chhge Albaneesche vereeniging
heeft gesticht, die voor duizenden
exemplaren tegelijk op zijn vertalin®
gen inteekent. Gedurende zijn emi®
grantentijd heeft Fan Noli ook in
Duitschland vertoefd, maar hij is ook
dankbaar voor de gastvrijheid, die hij
in Zwitserland heeft genoten. In het
bijzonder in Genève in-tersseerde hij
en de aanzienlijke Albaneesche kolonie
die haar eigen blad Liria Kombetare"
(„Nationale vrijheid") bezit, zich voor
de democratische instellingen van
Zwitserland en den Volkenbond. Den
laatste© tijd houdt Fan Noli verblijf
i© Oostenrijk, steeds omringd door
een groote groep eerbiedige landge®
nooten, die voortdurend nauw contact
houdt met het moederland, zoodat
Fan No-li steeds over alles wat in.
Albanië gebeurt tot in de kleinste
bijzonderheden is ingelicht.
Thans terzake.
De dichterlijke ziele-herder is verge®
ten, i© zij© plaats komt de bezon®
nen. taaie politicus, die met groote
liefde en geestdrift aan zijn vaderland
hangt. .Alijn aanhangers zijn thans
over de geheele wereld in niet te o-n®
derschaftcn aantal verspreid, want
Achmed Zogoe en zijn voor Albanië
gevaarlijke politiek heeft onder de na®
tïonaal voelende Albaneezen in het
buitenland geen vrienden. Het is een
dwaling te gelooven. dat de Moham®
medanen zonder uitzondering aan de
zijde van hun rechtziumgen presidemt
zoude© staan. Ond'er mijn aanhangers
zijn alle drie confessises de Mohamme®
danen, Katholieken en- Ortodoxen te
vindien. want de Albanees ken.t geen
confessioneelc tegenstellingen. Hem
gaan vrijheid en nationaal prestige
boven alles. Ook ik was steeds voor®
stander van vriendschap met het mach®
tige Italië, welke voor ons arme land
niet anders dan nuttig kan zijns Maar
tk zou nooit de economische zelf®
stand'gheid en de onafhankelijkheid
van Albanië hebben opgeofferd, gelijk
Achmed Zogoe dit gedaan heeft door
het verdrag van Tirana. Het bevat
tegemoetkoming aan alle aspiraties
van Italië op den Balkan en bereidt
de Fascistische invasie in Albanië
voor, waarop die in Joego®S!avië zal
volgen. En de moreeLbeklaagde treedt
thans als aanklager o-p: Wij weten zeer
nauwkeurig aldus verklaart Fan
Noli dat met hulp van Italiaausche
officieren, die in Albaneesche unifor®
men werden gestoken, sedert maan®
d-'en in Albanië wordt gewapend, dat
de Italiaan-sche schepen oorlogsma®
terïaal aanvoeren en aan de Alba®
neesch>Serv;sche grenzen toebereidse®
len voor den aanval zijn getroffen
Zu'd®Slavië konden deze maatregelen
niet ontgaan en het is natuurlijk, dat
het zich in zijn bestaan bedreigd acht.
Het conflict krijgt echter grootere be®
KRABBELS.
Lezeressen, ir.dicn gij nog tot dc wei»
nigen behoort, die het haar lang dragen
en als gij er bovendien een reisje naar
Parijs voor over hebt, kunt gij een si»
naasappel verdienen.
Een exposant op een tentoonstelling
van voedingsmiddelen in dc Franschc
hoofdstad, tevens belangrijk importeur
van sinaasappelen heeft het lumineuse
denkbeeld gehad, om aan alle bezoek®
sters van zijn stand, die dc verleiding
om zich te laten kortwieken hebben
weerstaan, een sinaasappel cadeau te
doen. Met het gevolg, dat Parijs zich
nieuwsgierig afvraagt, of hij zijn voor®
raad zal uitputten dan wel met het
grootste deel van zijn voorraad zal
iijven zitten.
Een Amcrikaansch professor heeft zoo
juist ontdekt, dat dc jonge mannen
van de Vercenigdc Staten tcgenwoor®
dig. in het algemeen gesproken, bedui»
dend langer zijn dan hun vaders. E"
het merkwaardige is, dat kortgeleden
een Engelsch collega van deze geleerde
tot dc conclusie is gekomen, dat dc
Engelsche jongelui kleiner zijn dan de
jonge mannen van een kwarteeuw gc»
leden.
Terwijl men in Amerika nog geen
•erklaring heeft weten te vinden van
de „verlenging", is men in Engeland
tot de conclusie gekomen, dat de na®
tionale „verkorting" het gevolg is van
de intensieve sportbeoefening van den
tegenwoordige© tijd. Wat de Universi»
teiten betreft, wordt vooral het rugby®
spel verantwoordelijk gesteld- Dit
schijnt meer tc leiden tot ontwikkeling
in dc breedte, vooral van de schouders,
dan in dc lengte. Hoe dit zij, het is een
feit. dat men zich in Engeland genood®
zaakt heoft gezien, de standaardmaat
voor recrutcn en officieren voor de Ko»
ninklijkc garde, het corps van de „groo*
tc mannen" niet onbelangrijk te veria»
gen.
tee'ke-nis, doordat Italië niet onduide®
lijk te verstaan geeft, dat het thans
een oude rekening, het restant van
zijn Adriat;schc®zcc^programma aan
de Joego®SIaven wil presentceren.
Vandaar dat zich de omstreken van
ee© oorlog tusschen de 'belanghebben®
de groote mogendheden, in wier gevolg
zich een aantal 'kleinere landen be®
vindt, aan den Balkanhorizon beginnen
af te teek enen".
Welk standpunt neemt echter Fan
Noli, dc ten val gebrachte president
va© Albanië in ten opzichte van de
gebeurtenissen, in hoeverre neemt hij
zelf deel aan deze discussie? Met
grooten nadruk constateert Fan Noli
de aanhankelijkheid van zijn trouwe
Albaneezen; ongewapend en zonder
gezelschap heeft hij door geheel het
land kunnen reizen en in de straten
van Tirans wan-delen. Achmed Zogoe
daarentegen moet schier een gevan*
gene zijn van zijn eigen, door hem in
het leven geroepen lijfgarde in de rei
5i-dentie en kan binnen ©och buiten
het land wijzen op populairitcit. Zij©
macht is tegenwoordig meer dan ooit
gebaseerd op de bajonette© van
Italië.
,,Het Fascisme zal ©Immer het Bah
kanschierei.land kunnen veroveren,
want de beteeken's van de leuze „de
Balkan aan de Balkanvolken" is nog
niet verbleekt. Eenmaal geprovoceerd
zouden de Balkanvolken in hun wan
hoop met gro,ote overgave 'kunnen
vechten, zonder te letten op militaire
minderheid. De dingen rijpen tot een
wapenfeit, -bij de uitbarsting waarvan
men dén Balkan eensgezind zal aan
treffen tegen iedere vreemde mogendi
beid. Dan- zullen ook dc Albaneezen
aari de zijde van de Jocgo®Slavcn
tege© den Fascistische© inval staan
die veel gevaarlijker is dan de door
Joego=Slavië vroeger gevoerde groot®
Servische politiek. Desondanks spoor
ik mijn vrienden onophoudelijk tot
kalmte aan ©n ik zou gaarne alles
vermeden zien, dat ooit een oorlog
zou kunne© in de hand werken".
De aanhangers van Fan Noli ge-.
looven stel'ig aan hem en aan zij©
toekomst. En wie met d'ezen krachtt
gen. zeer ontwikkelden man heeft ge:
sproken moet tot de overtu'ging ko®
men, dat Fan Noli zich op den duu-r
met de rol van vervolgd Al'baneesch
emigrant en ex®-president vermoedelijk
niet tevrede© zal stellen,
Als resultaat der heden gehouden
beraadslagingen kan dan ook worden
geconstateerd, dat geen principieel ver®
zet werd ontmoet tegen het voorstel
tot ongewijzigde verlenging der be»
wuste wet voor den tijd van twee jaar.
De Duitsch®nationalen zijn bereid het
„keizer®artikel" te handhaven en de pe»
riode van twee jaar tc aanvaarden. Hun
streven is er thans nog slechts op ge»
richt, het staatsgerechtshof ter bcscher»
ming der republiek, dat krachtens een
vroeger Rïjksdagbcsluit reeds voor dc
helft is opgeheven, geheel te doen ver»
dwijnen, welk streven bij de Duitsche
volkspartij steun ondervindt. Waar»
schijnlïjk zal ook het Centrum, indien
overigens alles glad van stapel loopt,
zich tegen de opheffing van het staats»
gerechtshof niet verzetten, al was het
alleen maar, opdat de Duitschenationa»
len zich er op kunnen beroepen, een
concessie te hebben verkregen.
Voor de verlenging der wet tot be»
scherming der republiek is een twee»
derde meerderheid noodig, zoodat ook
de democraten en de sociaal®dcmocra®
ten hun stem aan het betreffende voor»
stel moeten hechten. In coalitiekringen
gelooft men niet, dat de steun dezer
beide partijen schipbreuk zal liidcn op
de elimineering van het staatsgerechts
hof, indien dit door een andere instel»
Iïng zal worden vervangen, waarmedo
dc democraten en sociaaldemocraten
zich accoord zouden kunnen verklaren.
KORT EN BONDIG.
De Centrumfractie uit den Duitschen
Rijksdag heeft zich met algcmcene stem®
men voor de verlenging van de wet ter
bescherming der republiek met twee
uitgesproken.
Uii' Washington wordt gemeld, dat
Kellogg, dc ministei van Builenlandscho
Zaken, waarschijnlijk aan het hoofd zal
staan van de Amcrikaanschc dcJegatic
naar dc maritieme drie®mogcndhcdcn*
confer;.";Fe te Genève.
Uit Moskou wordt gemeld: Tc Char»
bin diende een Rus den zoon van
Tsjang Tso lin een oorveeg toe. De da*
der is ter dood veroordeeld en gcfusil»
leerd.
Wegens hei' besluit van dc parlemen*
tairc Eegrootingseommissie om de mini®
mum»salarisschaal der burgerlijke amb®
tenaren te verlagen, staakte het perso®
neel van alle regceringsdepartementen
te Teheran. Een menigte van ongeveer
5000 personen betoogde voor hei' parlc®
mentsgebouw, doch op de belofte van
steun van den premier hervatten dc
ambtenaren het werk.
De minister van arbeid heeft ingegre®
pen in het loonconflict bij de Nord»
deutsche Wollkamraerei und Kammgarn®
spinnerei en beide pardjen uitgenoodigd
tot een bespreking op Dinsdag a.s.
Bij dit conflict zijn 42.000 arbeiders be»
trokken.
De „Washington Post" maakt mcidmg
van een verscherping va© den toestind
in Mexico. President Callcs en andere
hooge regecringsambtenarcn zouden hun
gezinnen, uit vrees voor binncnlandsehc
onlusten, reeds naar Los Angeles gezon®
den hebben. Vooral in Chihuahua zou
'de toestand erstig zijn.
SOCIALE ONTWIKKELING.
De sociale ontwi'kkelirugsweek die
jaarlijks wordt georganiseerd door de
permamente commissie voor Opleiding
van Armbezoekers ingesteld d-oor
de Nederlandsche Vereenlging voor
Armenzorg en Weldadigheid wordt
dit jaar gehouden te Arnhem van 31
Mei tot en met 3 Juni. Als spreker
zal onder meer optreden onze ouF®
stadgenoot, thans Hoofdcommissaris
van politie te Utrecht, de heer D.
Schuitemaker, over; ,.Dc zedenpolitie
armenzorg",
