HAARLEM'S DAGBLAD
DE GROOTEN DER HISTORIE.
Haarlemmer Halletjes.
INGEZONDEN
ZATERDAG 28 MEI 1927 DERDE BLAD
xvn.
Abraham Lincoln, .18091865
President der Vereenigde Staten, 18601865
In de korte rij van vermaarde staats
lieden der nog steeds jonge Amerikaan-
sche republiek is Abraham Lincoln
steeds een eereplaats blijven innemen.
Hij behoort tot de drie grootsten, met
George Washington en Benjamin
Franklin. Deze twee speelden de lei
dende rollen bij de oprichting der Unie;
zij waren de scheppers van een gewel
digen nieuwen Statenbond. En Franklin
voerde in zijn laatste levensjaren reeds
de voorpostengevechten van den strijd,
die tientallen jaren later door Abraham
Lincoln tot een groote beslissing gevoerd
zou worden. Toen Franklin stierf stond
de actie tegen de slavernij nog in haar
begin-periode. Toen Lincoln president
werd was de crisis bereiktde groot
ste crisis die de historie der Republiek
kent. Burgeroorlog bleek onvermijdelijk.
De strijd tusschen Noord en Zuid
barstte los, en velen moeten in die ja
ren gedacht hebben dat de jonge Sta
tenbond ten doode was opgeschreven,
dat hij door splitsing en scheuring ver
nietigd zou worden, zooals zoovele
grootsch-opgezette acties der mensch-
heid in verdeeldheid bezwijken.
Maar de Statenbond kwam deze ge
weldige beproeving te boven. En dat
hij, toen het recht gezegevierd had en
de Zuidelijke Staten verslagen waren,
niet vernietigd bleek te zijndat
zelfs een krachtiger groei en een ster
ker eenheid mogelijk blekendat
was wel in de eerste plaats het werk
van^Abraham Lincoln, die helaas de
bekroning van zijn arbeid en de vervul
ling van zijn streven niet mocht aan
schouwen. Hij had den misstand ver-
hietigd die het leven der Vereenigde
Staten bedreigde. Hij had de operatie
voltrokken, maar hem gewerd niet de
voldoening om den patiënt na zijn her
stel tot een krachtiger, gezonder mensch
dan ooit tevoren te zien worden.
Juist toen het groote keerpunt be
reikt was werd hij vennoord.
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
Niemand kon helpen dat het gehucht
ViervHct geen enkele merkwaardigheid
opleverde, waarover het de moeite
waard was te spreken. Misschien zou
het op zichzelf al ccn'bijzondcrheid zijn
geweest, dat 't plaatsje zeshonderd zie*
len si'crk, aan vier vlieten gelegen was,
waar het dan ook zijn naam van had
gekregen. Evenwel kon het zich zelfs
daarop niet beroemen, want in het mid*
den van de achttiende eeuw was een
Van die vlieten opgedroogd of wegge
zakt, dat weet ik zoo precies niet, maar
in ieder gevai verdwenen. Dc bewoners
van her' gehucht Dwarskamp plachten
tc zeggen, dat die eene vliet uit verve»
ling was vertrokken, maar ieder, die de
aangeboren vijandschap kent tusschen de
ingezetenen van Vicrvlict cn die van
Dwarskamp weet heel goed, dat hij de
wcderzijdsche beschuldigingen op did
stuk onder voorbehoud moet aanvaar
den.
Nu kwam het er niet zoo erg op aan,
dat Viervliet veis trekt geen be-ziens»
waardigheid bezat, ofschoon de Dwars»
kampenaren hinderlijk plachten op tc
snijden over ccn ondcraardschen gang,
die vroeger deel moest hebben uh'ge*
maakt van een Romcinschc vesting uit
den tijd van de Batavieren en de Kam-
nefaten. Er kwam toch nooit iemand in
de twee gehuchten, dan die er bepaald
voor zijn zaken of voor familie-aangele
genheden wezen moest. Maar het' werd
anders, toen in dc buurt ten gerieve
van het groote verkeer een nieuwe,
breede weg werd aangelegd, waarin
Viervliet werd opgenomen. Die weg liet
Dwarskamp oostelijk liggen en dc Vier,
vlicters hebben nog nooit zoo'n pvctiïg
leven gohad, als in die dagen. Alle bc»
woner-s- van Dwarskamp kregen ccn
aandoening, die dc oude d-oktcr een
vorm van malaria noemde, maar \yaar
de Vicrvlieters den naam „besmettelijke
afgunst" aan gaven.
Dwarskamp was derhalve geïsoleerd
Dat was een feit cn het hielp niet, of
de Dwarskampers bij den dwarsweg die
naar hun dorp leidde, een groot bord
neer plantten met het opschrift:
BEROEMDE MERKWAARDIGHEID
WEG NAAR DEN ONDERAARD»
SCHEN GANG
Afstand per auto zes minuten
Zonder partij tc kiezen tusschen dc
Vicrvlieters en de Dwarskampers moet'
ik toch ter wille van de waa he'd verze#
keren, dat die laatste regel niet juist
was. De afstand op dat punt was precies
t'icn kilometer, zooda-t een automobilist
in zes minuten den weg zou kunnen
afleggen, wanneer hij ccn snelheid had
van minstens negentig kilometer per
mir, hetgeen, ondenkbaar was wegens,
Abraham Lincoln, „master of men",
geboren leider en autocraat er zijn
wel meer autocraten geweest In de
verlichte democratie van het Westen!
was de zoon van een timmerman.
Het schijnt dat de oude Lincoln stamde
uit een Kwaker-familie uit Pennsylva-
nië. Thomas Lincoln was misschien niet
volkomen analphabeet, maar het scheel
de dan toch heel weinig. Nauwelijks
kon hij zijn naam schrijven. Als tim
merman had hij ook al heel weinig te
beteekenen: hij was een slecht vakman.
En aangezien hij bovendien nog een on-
rustigen aard had, een zwerversnatuur,
en telkens geneigd was om maar weer
wat anders op een andere plaats te
gaan ondernemen, kwam hij heelemaal
niet vooruit in de wereld. Wel dronk hij
een stevig glas, en het gezin leed ar
moede.
Uit zijn eerste huwelijk met Nancy
Hanks waren er drie kinderen, waar
van Abraham het middelste was. De
jongste zoon stierf heel jong; de eenige
dochter overleed toen zij pas getrouwd
was, even in de twintig jaar oud.
De moeder behoorde tot een veel la
gere klasse der samenleving dan de va
der. Zij kwam feitelijk voort uit de
heffe des volks, en het spreekt dus wel
vanzelf dat ondanks haar vriende
lijke en zachtmoedige natuur de kin
deren het minimum kans hadden om
iets in de wereld te bereiken.
Toen Abraham geboren werd woonde
het berooide gezin in een blokhuis te
Hardin County in den staat Kentucky.
Later trok het naar den staat Indiana
en daar stierf, toen de jongen negen
jaar was de moeder. Zij kon het leven
van ellende en ontbering niet langer
dragen. Een jaar later hertrouwde Tho
mas Lincoln, en de stiefmoeder was
goed voor de treurig-verwaarloosde kin
deren en deed haar best om „er men-
schen van te maken". Maar onderwijs
kregen zij vrijwel niet; Abraham Lin
coln heeft in zijn leven maar zes maan
den schoolopleiding genoten.
Toen hij wat ouder werd bleek hij
evenwel leergierig genoeg, las wat hij
maar te pakken kon krijgen en stak heel
wat op. Hij deed allerlei soorten van
handenarbeid, alle mogelijke karweitjes
om wat te verdienen, en werd intus-
schen erg populair bij zijn kameraden.
Die waren meest boerenarbeiders, en
de populariteit van Abraham Lincoln
was dan ook niet te danken aan zijn
kennis of aan zijn bijzondere intelligen
tie, maar aan zijn gave om boeiend te
vertellen. Daarbij bezat hij de mimi
sche kracht des tooneelspelers, maar het
geheel schijnt nogal „bas-comique" ge
weest te zijn. Zijn humor was van de
grofste soort, hij vertelde moppen van
bedenkelijk allooi, en een toekomstig
president der Vereenigde Staten had
toen wel niemand in hem kunnen zien.
Overigens onderscheidde hij zich nog
door zijn buitengewone lichaamskracht
speciaal als worstelaar en gewicht-
heffer. Hy schijnt ook een uitstekend
hardlooper geweest te zijn, maar de
athletische en sportieve statistiek stond
toen nog in haar kinderschoenen en de
den smallen keiweg en Bartholomeus.
den gcmcentcsvcldwachter van Viervliet,
die er op loerde, dat geen auto op dat
gedeelte sneller zou rijden dan 20 kilo»
meter, zooals door het gemeentebestuur
was toegestaan.
Dit was nu alles goed en wel, maar
het hielp Viervliet niet' aan dc bcziens*
waardigheid, die het sedert het anclver»
keer er langs kwam. meer dan vroeger
noodig had. Discrete stappen, door ccn
notaris uit Gorkum bij den eigenaar
te Dwarskamp gedaan, om den onder»
aardschcn Romeinschcn gang voor een
billijken prijs over tc nemen, hadden
geen resultaat? genad cn de behoefte aan
een merkwaardigheid werd in Viervliet
meer en meer gevoeld. De barbier van
de plaats, een voortvarend man, had on»
middellijk een lunchroom geopend cn
een benzinepomp geplaatst, zoodat dc
automobilisten er gevoed cn ge»
schoren konden worden en voor»
zicn van nieuwe brandstof. Het
kwam zelfs voor, dat zijn hulp
werd ingeroepen voor kleine repa»
ra tics, die hij met des tc grooter gretig»
beid op zich nam omdat hij er niet
'het minste verstand van had, zoodat het
eenvoudigste werk veel tijd vorderde,
waarvan de lunchroom profiteerde. Het
ging dus allemaal zooals het gaan moest?,
uitgezonderd dan de bezienswaar::
digheid, die maar bleef ontbreken. Het
hoofd van de school kwam op de gc»
dachtc, daarvoor vrouw Schijntjes tc
bestemmen, die weldra 100 jaar zou wor-
den Twee dagen van tc voren overleed
ze evenwel aan de gevolgen van een
bronchitis, die zij zich door onmatig
drinken op den hals had gehaald. ,,Ze
is zei dc schoolmeester deftig, „haar
ganschc leven ccn balsturig vrouwspcr»
soon geweest".
Het gemis van ccn bezienswaardigheid,
die afstappende automobilisten konden
gaan kijken en waarvoor jc ook
entree kon heffen, was langzamerhand
een openbaar verdriet geworden, toen
dc zoon van den barbier op zekeren
dag met ccn buitengewoon interessant
verhaal thuiskwam. Om dc waarheid te
zeggen was men tnuis niet bijzonder op
hem gesteld. Hij had nooit goed willen
werken cn maakte liever lange zwerl»
tochten in het buitenland, vanwaar hij
altijd berooid cn kaal in Viervliet tc»
rugkwam cn een tijd lang op vaders zak
Lcfdc, totdat dc onrust hem opnieuw
dc wereld injoeg.
Dezen keer was het anders. Zoon»
lief ihad niet alleen nog geld in* dem
zak toen hij thuis kwam, maar deed
ook een verhaal, waarvan .zijn vader
onmiddellijk de ver strekkende moge»
lijkhedeo inzag. Op een tocht in
een Zw.tsersche bergstreek was de
groote personenauto waarin, hij mee»
reed. door een verkeerde beweging
van den chauffeur in een afgrond ge»
vallen. Hij werd eruit geworpen en
bleef liggen op een uitstekend gedecl»
te, terwijl dc andere passagiers op
den bodem vjiji dc® dienen afgrond
chronometers waren niet al te best,
zoodat men helaas heeft nagelaten om
de door hem gemaakte tijden voor het
nageslacht te noteeren.
Wat zfjn zeer uiteenloopende arbeids
prestaties betreft wordt nog van hem
vermeld dat hij een uitstekend varkens
slachter was.
Toen Abraham éen-en-twintig was
verhuisde zijn vader maar weer eens
naar Macon County in den staat Illi
nois. Daar ging hij aan 't boeren, en de
zoon ploegde een stuk land voor hem
om, omheinde het en zaaide er koren,
waarna hij een blokhuis voor het gezin
bouwde. (Dat blokhuis bestaat nog, en
wordt natuurlijk als historisch monu
ment In stand gehouden).
Toen verliet Abraham de ouderlijke
woning en ging zijn eigen heil in de
wereld zoeken. Hij had een zwaar en
moeilijk bestaan, verdiende zijn levens
onderhoud o.a. als praamschipper, en
werd in 1832 voor de variatie militair.
Hij bracht een compagnie vrijwilligers
bijeen en voerde die zelf als kapitein
aan in een veldtocht tegen de India
nen. Maar kort daarna werden de vrij
willigers huistoe gestuurd, en Lincoln
begon nu een galanteriewinkel in het
plaatsje New-Salem. Hij was een slecht
winkelier, bemoeide zich altijd liever
met locale politiek en zat met z'n neus
in de boeken, en eindigde met te fail-
leeren toen hij met zekeren Berry een
kruidenierswinkel had opgezet. Berry
was aan den drank, en Lincoln studeer
de met groote toewijding in de rechten.
Toen de winkel tengevolge van deze
situatie misgeloopen was lag Lincoln
jarenlang krom om al zijn schuld-
eischers af te betalen, en slaagde er in.
Intusschen had hij al eens getracht
om in het Huis van Afgevaardigden van
Illinois te worden benoemd, en was niet
geslaagd, ofschoon hij heel behoorlijk
als nummer drie van acht candidaten
(voor éen zetel) in het resultaat voor
den dag kwam. In 1834, nadat hij in
middels de functies van postmeester en
landmeter te New Salem was gaan ver
vullen, lukte het. Hij werd tot afge
vaardigde gekozen.
In het Huis hield hij zich aanvanke
lijk tactisch op den achtergrond, en
trachtte eerst zijn eigen kennis van za
ken te vergrooten. Intusschen studeerde
hij verder, verwierf in 1838 zijn graad
als rechtsgeleerde en vestigde zich te
Springfield, waar hij spoedig een druk
ke practijk kreeg. In hetzelfde jaar
werd hij bijna tot voorzitter van het
Huis gekozen, en in 1840 scheelde het
opnieuw maar heel weinig.
Meer en meer bleek dat Lincoln meer
politicus dan jurist was. In zijn rechts-
practijk werkte hij niet constant genoeg
om van zijn behoorlijk beklante kan
toor ooit een rijke onderneming te ma
ken. Maar zijn pogingen om lid van
het Congres te worden mislukten eerst,
en toen hij in 1846 slaagde had hij niet
erg veel succes en werd na een drie
jarige zittingsperiode oolc niet herkozen.
Hij wijdde zich nu met groote toewijr
ding aan zijn juridische practijk en
keerde pas in 1854 tot de politiek terug.
Dat was een gevolg van zijn intense
verontwaardiging over de intrekking
van het z.g. Missouri Compromise, een
soort van bemiddelende overeenkomst
inzake het toelaten van de slavernij in
de Territoriën. De belangenstrijd tus
schen Noord en Zuid betreffende de
slavernij werd nu steeds feller en Lin
coln weigerde een zetel alsCongreslid
toen hij als zoodanig al gekozen was,
omdat hij meende in den Senaat meer
invloed te kunnen doen gelden. Maar
in 1855 slaagde hij er niet in om als
senator gekozen te worden, omdat de
stemmen der tegenstanders van de sla
vernij zoo verdeeld waren. Een jaar
later werd de Republikeinsche Partij
opgericht, die zich antl-slavernij ver
klaarde en waarvan Lincoln de hoofd
leider in den staat Illinois werd. Zijn
vrienden deden toen ter Republikeinsche
Conventie al een poging om hem can-
didaat te stellen voor het vice-presl-
dentschap der Vereenigde Staten, maar
faalden, en evenmin gelukte een nieuwe
poging om hem senator te maken
(1858). Intusschen won hij toch steeds
maar terrein hij, de sterke persoon
lijkheid, de geboren „leader of men" en
heerscher, verwierf zich een groeien-
den, krachtigen aanhang Hij was am
bitieus, hij streefde naar persoonlijk
succes, maar wist bovendien wat hij
wilde, en besefte dat hetgeen hij wilde
groot en goed en rechtvaardig was
In Mei 1860 werd Lincoln door de
Republikeinsche Conventie candidaat
gesteld voor het presidentschap der re
publiek en op 6 November van dat jaar
werd hij gekozen. Hij was de zestiende
president der Vereenigde Staten en zijn
verkiezing bracht de stijgende crisis tot
een uitbarsting. De slavenhoudende
Zuidelijke staten besloten om de Unie
te verlaten en vormden in Februari 1861
(op 4 Maart trad Lincoln pas als pre
sident in functie) een nieuwen Staten
bond. Die heette de Southern Confe
deracy, en Jefferson Davis werd er pre
sident van.
In zy'n inauguratierede verklaarde Lin
coln, die vier maanden lang popelend
van ergernis de zwakheid-van-optreden
van zijn voorganger had moeten gade
slaan, zonder -zelf te kunnen ingrijpen,
dat de eenheid der United States on
verbreekbaar was en de Zuidelijke Sta
ten dus geen afzonderlijke organisatie
konden vormen. Vijf weken later vielen
de troepen van South Carolina fort
Sumter aan en begon de. burgeroorlog,
die voor den president aanvankelijk
geen anderen inzet had dan het onder
werpen en afstraffen van de rebelsche
Zuidelijke staten. Later bracht hij zelf
den strijd tot de groote leuze die hem
beheerschen moest: Vrijheidsoorlog te
gen de slavernij.
In den aanvang beschouwde men in
de 25 Noordelijke staten den nieuwen
president met eenigen twijfel, maar al
spoedig bleek dat hij zelf het roer vol
komen in handen nam en zich door nie
mand liet leiden of beïnvloeden. Hij
bracht een groot leger op de been, blok
keerde de Zuidelijke havens en toonde
niet de minste aarzeling in het nemen
van de krachtigste maatregelen. Maar
in het benoemen van zijn generaals
was hij minder gelukkig en de oorlog
verliep een tijdlang vrij ongunstig voor
de Noordelijken, ook toen Lincoln zich
als niet-militair-deskundige met de di
recte leiding der krijgskundige opera
ties ging inlaten. Maar later kwam er
verbetering, en zijn verminderde popu
lariteit begon weer te groeien naarmate
het duidelijker werd dat de oorlog een
gunstig einde zou nemen.
Het jaar 1864 werd het hoogtepunt
van Lincoln's carrière. Hij werd op
nieuw candidaat gesteld voor het presi
dentschap en herkozen. Alle 25 staten
die aan de verkiezing deelnamen stem
den op hem behalve Jersey, Delaware
en Kentucky. Onmiddellijk daarna slaag
de hij er onder grooten geestdrift in om
het z.g. 13e amendement der Federale
Grondwet, dat alle slaven in de Unie
vrij verklaarde, aangenomen te krijgen.
Zelfs de Democraten, zijn politieke te
genpartij, gingen hierin tenslotte met
hem mee. Het was een groote gebeurte
nis voor Amerika en voor het gansche
menschdom, die zeer spoedig daarna
bekroond werd met de definitieve over
winning der Noordelijken, wier zege
reds vrijwel zekerheid was.
Op 4 Maart 1865 begon Lincoln's
nieuwe bewindsperiode als president.
Op 3 April viel Richmond en hield hij
er zijn intocht, geestdriftig ontvangen
door de bevrijde negerbevolking. Zes
dagen later gaf generaal Lee, de opper
bevelhebber der Zuidelijke legers, zich
over en was de oorlog afgeloopen. Nog
eens vijf dagen later, op 14 April 1865
dus, werd Abraham Lincoln, toen hij
met zijn vrouw en eenige vrienden een
schouwburgvoorstelling bijwoonde in
Ford's Theatre te Washington door
den tooneelspeler Booth (een mauvais
sujet, door de Zuidelijken omgekocht)
met een pistoolschot neergelegd. Hij
verloor onmiddellijk het bewustzijn,
werd naar een woning aan de overzijde
van de straat gebracht en stierf daar
den volgenden morgen vroeg.
Het lijk werd naar Springfield ge
bracht en daar begraven in een voor dit
doel door den staat aangekocht stuk
grond.
Zoo was het einde van een van Ame-
rika's grootste presidenten. Elf jaar na
zyn dood, op den datum van den moord
aanslag, werd zijn standbeeld te
Washington onthuld.
R. P.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kopie den
inzender niet teruggegeven.
DE ZANDVOORTSCHE VOLKS
PARTIJ EN DE S. D. A. P.
Indien het er enkel om ging de be
schuldigingen te weerleggen die de heer
Forrer nu nog aan mijn adres lanceert,
dan zou ik er het zwijgen toedoen,
want op een of meer praatjes van den
heer Forrer komt het waarachtig niet
aan, die zijn de moeite van het weer
leggen niet waard. Het is maar jam
mer, dat een dergelijk figuur de repre
sentant van een socialistische afdee-
ling moet zijn, want moeilijk kan een
kleine afdeeling erger in discrediet ge
bracht zijn dan door het optreden van
den heer Forrer.
Over de politieke voorstelling van za
ken die de heer Forrer ten beste ge
geven heeft het volgende:
De Zandvoortsche volkspartij heeft op
uiterst felle wijze en voortdurend de
Vrijheidsbondsche, alias groote hotel-
houders-belangen-politiek, aangevallen
en heeft de groote voldoening gehad
de fractie vair den Vrijheidsbond van
3 tot 1 man te mogen helpen terugbren
gen. De Vrijheidsbond te Zandvoort is
ongeveer 65 pCt. achteruitgegaan.
De afdeeling Zandvoort van de S. D.
A. P. is ongeveer 75 pCt. achteruitge
gaan. Dit kan uit het volgende blij
ken. Om goed de positie van de afdee
ling Zandvoort te beoordeelen, moet
men niet alleen de stemmen-cijfers van
1923 en 1927 naast elkaar leggen. Men
moet er ook rekening mede houden, dat
er ongeveer 500 nieuwe kiezers zijn bij
gekomen. Deze nieuwe kiezers hebben
voor minstens 30 pCt. rood gestemd,
dat hebben de Tweede Kamer- en
Prov. Statenverkiezingen bewezen. Deze
ongeveer 165 nieuwe kiezers zijn als
„rooien" uit Amsterdam en andere
groote plaatsen gekomen. Wanneer de
huisbezoekers van de Zandvoortsche
volkspartij bij deze menschen kwamen
om hun stem, dan luidde het antwoord
bijna altijd: „Van de plaatselijke toe
standen weet ik niets af, maar ik stem
op de S. D. A. P." Dit in tegenstelling
met de Zandvoortsche arbeiders, of de
reeds ingeburgerden, die voor het groot
ste deel verklaarden: „Wij stemden al
tijd op de S. D. A. P„ maar nu in geen
geval op Forrer".
Indien men nu bij elkaar rekent de
65 in de afdeeling Zandvoort georga-
niseerden. plus de nieuwe kiezers, dan
is het niet moeilijk na tc gaan. dat dc
afdeeling Zandvoort der S. D. A. P.
niet alleen van haar vroegere 400 stem
men er 300 verloren heeft, maar bo
vendien te Zandvoort niet meer steu
nen kan op de Zandvoortsche arbeiders
en kleine middenstanders, geen cent
crediet meer op Zandvoort heeft.
Laat dit evenwel de socialistisch den
kenden niet verontrusten, want de
Zandvoortsche volkspartij, wier leiding
geheel in handen is van socialisten,
voert een voor 100 pCt. socialistische
politiek, staat geheel op de basis der
S. D. A. P. De Zandvoortsche volks
partij heeft een volkomen socialistisch
getint gemeente-program en zal in den
Zand voor tschen gemeenteraad, waar de
verhouding, zonder haar eigen twee af
gevaardigden, 6 links cn 5 rechts is,
geen regeeringspartij worden, waartoe
zij recht heeft, omdat er in die linksche
fractie 3 fracties van twee en twee af
gevaardigden van elk een andere partij
zitten.
De Zandvoortsche volkspartij heeft
dus ook recht op een wethouderszetel.
ZU zal dit echter niet accepteeren al
leen dien wethouder steunen die haar
program onderschrijft en anders onver-
biddelyk de vrije hand houden of er om
vechten. In den komenden raad zal de
Zandvoortsche volksparty er met de
socialistische zweep achter zitten en al-
tyd den doorslag geven. Ondanks de
heer Forrer (die telt voor ons niet mee)
die mag alleen meestemmen.
De nu reeds 207 leden tellende Zand
voortsche volkspartij zal de taak der
vroegere (maar nu verdrongen) socia
listische afdeeling overnemen en in eu
buiten den raad waar het noodig is.
actie voeren, die de oude geestdrift weer
zal doen opleven, het vroegere vertrou
wen in het socialisme gesteld weer zal
doen herleven en waar elke waarlijk
socialist zijn vreugde aan zal hebben.
Ieder die de geestdrift gezien heeft die
er in het vergaderlokaal der Zandvoort
sche volksparty geheerscht heeft toen
de uitslag der verkiezingen bekend
werd, hoe daar bijvoorbeeld een oude
Zand voor ter en zyn vrouw dansend de
zaal binnenkwamen, zal toegeven, dat
er te Zandvoort voor het socialisme
niets verloren is,dat zal de toekomst
dan ook wel uitwyzen".
E. FRAENKEL.
LINDBERGH NAAR
NEDERLAND.
OM HEM TE KUNNEN
HULDIGEN.'
Het Weekblad „Het Leven", dat den
Oceaanvlieger Lindbergh onmiddellijk
na zyn aankomst te Parys telegrafisch
heeft uitgenoodigd tot het houden van
een aantal lezingen in ons land over
z'n vliegtocht, ontving heden van Lind
bergh bericht, dat hy voor zijn terug
keer in Amerika geen aanbieding van
dezen aard kan aannemen, doch dat hy
zeer waarschynlyk de uitnoodiging van
den Nederlandschen gezant den heer
Loudon, zal aannemen en 24 uur in
Amsterdam zal vertoeven. Doch zyn
bezoek aan Holland zal dan uitsluitend
het doel hebben Nederland in de gele
genheid te stellen hem te huldigen.
welen en allen omkwamen. Natuur#
lijk bracht deze .gebeurtenis groote®1
schrik ïn de -geheele streek. De bar»
bie.rszoon, met moeite gered, was het
middelpunt van de belangstelling en
de algemecne nieuwsgierigheid cr
werden 'Inzamelingen, voor hem ge»
houden, men onthaalde hem tot er
weer iets anders kwam, dat de aan»
dacht trok.
Vader die zijn zoon wel kende, was
veel tc verstandig om het plan dat hij
al kant en klaar in zijn gedachten
had, dadelijk ter sprake tc brengen.
Hij nood ig de het halve d orp achter»
cenvolgens te gast en maakte zijn zoo®
•tot het middelpunt van de algemceine
belangstelling, die iederen dag zijn
verhaal afdraaide. „We gingen den
berg af en keken naar het mooie land»
schap, niet denkende aan gevaar;
op eens kantelde de wagen om en vóór
dat iemand cr uit kon springen,, viel
alles in den afgrond. Ik hoorde een
paar vrouwen gillen, opeens werd ik er
uit gesmeten. Toen wist ik niets meer.
Latèr hoorde ik, dat ze mij met moeite
gerc.d hadden en .dat al de anderen
dood waren".
ITet ging niet zoo gauw als ik hier
vertel. Dc gelukkige verongelukte
kreeg plezier in de algemeenie aan#
■dacht), dtie langzamerhand oversloeg
in een soort van bewondering, alsof
hij door op een uitstekende rotspunt
te vallen, een heldendaad had ver»
richt. Waarschijnlijk zou de verteller
niet ontkomen zij® aan, de verzoeking,
om zij® verhaal -telkens wat meer op
ia sieren, wanneer hij zich miet had
moeten, into om-en wegens de kranten#
berichten, die bij over dc gebcurte»
nis uit Zwitserland -had meegebracht.
Aan den anderen: kant waren, dat wel»
ko-mc bewijsstukken tegenover het
schoolhoofd, den eenige, die Fransch
cn Duitsch -kon lezen cn die neiging
tot critick aan den dag lcg-dc, omdat
naar men i® Viervliet fluisterde, de
welvaart van. den barbicrdunchroom»
houdcr*garagedirccteur hem met af»
gunst vervulde. De geldverdienende
handigheid wordt wel vaker benijd
door het maar matig betaalde intcl»
lect.
Toen zoowat iedereen in Viervli-ct
het verhaal gehoord en de mc-cge#
brachte prentkaarten bekeken had,
zoodat de reclame ook buiten dc
grenzen haar gang ging, werd- cr een
tijdlang i® alle stilte d.ruk gewerkt
in het achterhuis van den barbier. Op
de vragen van nieuwsgierige buren an-t»
woordde de heele familie m-et een
veel bete eken-end gebaar vol geheimzin»
n-igh'eid. Totdat op zekeren- dag het
groote nieuws -door het dorp ging. De
barbier ging een museum openen. De
autoriteiten werden uitgenoodigd tot
oen bezoek op de® ope-ningsdag, eon
paar plaatselijke weekbladen uit de
buurt zonden hun verslaggevers (al»
teen het Dwarskampsche weekblad
l:ct niets van zich hooren) en op den-
grooten dag verdronge-n. d-e kijkers
zich in het Museum van Viervliet.
waar -de vaardige handen van vader en
zoon samen een groot Zwitsersch
berglandschap hadden, geschilderd, het
tooneel van, -de ramp met den grootc-n
auto. Dien dag voer de lunchroom er
wel bij e,n tussch-cm-door verdiende
de barbier ook -nog wat. De toekomst
zag er rooskleurig uit. Als niu de auto»
mobiliste-n maar kwamen. Van de
dorpsgenoot-en had het Museum niiebs
te verwachten.
En het lukte. Al ware® de verwach»
-tingen van de menschen in auto's niiet
boog gespannen-, zc wilden wel een.
kleine afwisseling hebben en de
fluweele-n tong van den barbier over»
won -de laatste aarzeling. Ik zal met
zeggen, dat al -de kijkers vol bc»
wondering waren. Soms lachten ze on»
der ei-kaar over dc sneeuwtoppen van
bet berglandschap, -die zij met watten
of ook wel met banketbakkers suiker#
werk vergeleken-; evenwel heb ik nog
nooit va-n iemand gehoord, die aan»
merking had op den grooten wagen
in dc® auto en nog veel minder
op het portret van den beid der ge»
beurtemis dat in d-e lucht, naast den
bergtop geschilderd was. alsof hij
bezig was daarvan af te dalen..
De onderneming bloeide. Daar door
oefening de 'kunst verkregen wordt en
een verstandig mensch het meest leert
van zij® fouten, kreeg de barbier op
den duur zelf verstand van auto's cn
'hoe de meest voorkomende afwijikin»
gen moeten worden hersteld. Even»
wol kan het geluk nooit volkomen zijn
cn zoo gebeurde het op het einde van
den zomer, dat zoonlief weer ver»
dwenen was, dc wijde wereld in.
I-k zal niet zeggen, dat dc vader r
zich veel van aantrok. Hij had toch
niet verwacht, dat dc jonge man op
den duur met Viervliet genoegen zou
lemen; wol nam hij dezen een beetje
kwalijk, dat hij in zijn afscheidsbrief
vooral klaagde over den last van het
voortdurend aantrekken van zijn AU
penkostu-um. wanneer cr bezoekers
voor het Museum kwamen, dat zijn
vader zooveel geld had gekost. Hij
pakte bet zorgvuldig in een, kist, den
hoed me^ een bosje nagemaakt edel»
wciss. het grijze buis en vest, dc flu»
weel-en broek cn dc schoenen met ges»
pen. Die zouden voor een ander diic»
ncn. Hij had tijd om te wachten. In
den winter kwamen er toch weinig be»
zoekers. 1
Geen twee maan-den later deed de
gelegenheid zich voor. Er kwam een
jongen uit Dwarskamp. een, nec-f van
.den Romcin-schcn gang, dat wil zeg»
gen van den wethouder, diie als de
eigenaar daarvan beschouwd werd. Hij
deed gr-oot-e verhalen over een bc»
zoek dat hij al-s matroos gebracht had
aan dc Noord-pool oo het schip van
een Engelschman, die er een onder»
zoekingstocht deed. Daar in het ach#
terhuis nog ec-n groote wan-d onbeschil
derd was (hij was door een soort van
draperie min of meer aangesloten aan
het alpenlandschap) was cr ruimte
genoeg voor een Poollandschap.
Weer kwamen d-e pot met verf en dc
kwasten voor den dag cn met ijver en
vlijt gingen de barbier en de neef van
den onderaardschen gang aan het
werk. Het vlotte best. Tusschen reus»
aehtige ijsvelden dwaajden 'kolossale
ijsberen. In dc open IJszee zwommen
zeeleeuwen en robben, terwijl op den
achtergrond pinguïns werden vcron»
dersteld achter elkaar aan te wag ge»
len.
Helaas, dat dit schoone geheel zoo
plotseling moest worden verstoord.
Het was ccn mooie winterdag, toen
uit een auto die voor de lunchroom
stilhield, een, man sta-pte, op wiens
aanblik de jonge Noord,poolv-aarder
plotseling verbleekte. Wel scheen hij
lust tot vluchten tc hebben, maar het
was te laat, Dc be.zooker stapte bin»
nen en herkende hem dadelijk. „Hoe
kom jij hier. Jaap" was zijn begroc*
ting. „Al van jc bangheid genezen?"'
En zoo vernam dc banbier tot zijn
schr-ik, dat de Dwarskamper nooit
aan dc Pool geweest was; integendeel
was hij in de laatste haven waar het
schip aanlegde, gedrost omdat hij ten
slotte den moed niet had om mee tc
gaan.
Hij trachtte nog, al stotterende,
een uitvlucht te verzinnen, maar het
baatte niet: dc tweede officier, die
hem hier zoo onverwacht ontdekte,
hield voet bij stuk, zoodat dc jongen
geheel en al door de mand viel.
Dc barbier werd er stil van. Iiij toe»
val ging dc deur van het achterhuis
open en zoo kreeg de bezoeker ccn
tipje te zien van het overweldigende
Poollandschap. Hij wou met geweld
het hcclc Museum zien en kreeg bij
het zien van het Poollandschap zulk
een geweldige lachbui, dat in het bc»
gin de barbier niet wist of hij boos
moest worden, maar eindelijk ook
maar mcclachte, zoodat het dreigend
bezoek met een algemecne proestbui
eindigde. Dc jongen klaarde cr hcele»
maal van op. „Je bent een brutale scha#
vult", zei eindelijk de tweede offi#
cicr, „maar als je je leven beteren
wilt, dan zal jk niemendal zeggen en
kun je voor mijn part verder Noord»
-poolreiziger spelen. Maa-r maak het
me niet te bon-t!"
Gelukkig was het in de gecomb'»
noerdc onderneming een still© dag.
Niemand had aan het onverwachte be»
zoek aanstoot genomen. De zaak bleef
dus geheim bij dc familie. Maar toch
liep het niet zonder eccn duchtige
schrobbcering van den jongen op»
schepper af. De barbier en zijn vrouw
hadden namelijk al lang bespeurd, dat
dc Dwarskamper niet alleen uit geest*
drift voor het Museum dag in dag uit
aan het Poollandschap schilderde,
maar ook wel omdat hij aangetrokken
werd door bet frissche, vroolijkc
dochtertje van den huize. Dc vr^ag
was: mocht je het geluk van je kind
aan zoo'n weinig betrouwbaar jong*
mensch toevertrouwen?
Dc barbier liet zich daar streng over
uit. Zijn vrouw zocht,, zooals vrouwen
bij dergelijke gelegenheden veelal
doen, haar toevlucht niet in de lijn
der strenge rcdcncecring, maar in fan»
tastische verontschuldigingen, die kon*
den leiden naar haar doel: een huwc*
lijk met haar dochter. Na vrijwat gc»
dachtenwisseling kwam dat eindelijk
tot stand, waartoe ook wel bijdroeg
dat de jonge man in dc toekomst in
Dwarskamp goede financicclc verwach»
tingen had en natuurlijk, (maar dat
begrijpt iedereen van zelf) dat het
frissche dochtertje hem wel lijden
mocht.
Mijn laatste berichten zijn, dat dc
onderhandelingen over dc overneming
voor het Museum van den Romein»
schcn onderaardschen gang er goed
voorstaan. Men heeft in Dwarskamp
begrepen, dat er tegen Viervliet toch
niet tc conourrceren valt. En daar
Fortuna, wanneer het eenmaal op
iemand ccn goed oogje heeft laten
vallen, niet zoo gauw met haar gun»
sten uitscheidt, stierf den volgondcn
winter een tante van den barbier tc de
Lemmer, die hij in twintig jaar niet
gezien had en over wie hij dus niet
bedroefd behoefde tc wezen; dc brave
vrouw liet hem, behalve een onbedui»
dend sommetje geld, ccn papegaai na.
die met verrassende duidelijkheid de
woorden sprak: „ITeb jc ooit zooiets
gezien!" ccn vraag, die na al het voor»
gevallene in dit Museum wel ccn zeer
bijzondere bcteckcnis heeft.
Dc barbier verwacht, dat zijn kar#
retje in dc toekomst meer dan ooit op
ccn zandweg zal gaan. Uit particuliere
berichten hoor ik. dat hij bij dc aan#
staande raadsverkiezingen candidaat
verwacht te worden van zijn partij in
Viervliet cn dan goede kansen heeft.
Zoo hebben menschen dc neiging om
hun geluk, wanneer het hun goed gaat,
zelf weer tc bederven. Maar daar heb»
ben wij niet mee tc maken. Dc bar»
bier is oud genoeg om te weten wat
hij doet. Of hij wijs genoeg is, kunnen
wij van Haarlom uit niet bcoordcelerv
FIDELIC
