Haarlem's Dagblad | 1927 | 10 juni 1927 | pagina 9

HAARLEM'S DAGBLAD

OM ONS HEEN

BINNENLAND

KTBaAZI FRERES

DE UITVAART VAN GENERAAL VAN HEUTSZ
UIT HET PALEIS OP DEN DAM.

VRIJDAG 10 JUNI 1927

DERDE BLAD

No. 3680

VARIA.

SHAW ALS CRITICUS - LANGS DEN ZEEKANT DE NEDERLANDER
TREKT NAAR HET WATER SCHEVENINGEN EN OSTENDE SLUIS
MET BITTER EN KRAMIEK.

Dat de tooneelschrijvcr Shaw een
merkwaardige man is, zijn wij wel met
elkaar eens, jammer, dat' Shaw zelf er
ook zoo grondig van overtuigd is, en
langzamerhand een roep van oorsprou»
kelijkhpid heeft gekregen, die hij in
ieder geval moet ophouden. Zijn geest
is bij uitstek critisch cn bijna niet op;
bouwend. Ziedaar een groot gevaar, aan
de gevolgen waarvan hij niet ontko»
men is, evenmin ais een ander in de.
zelfde omstandigheden er aan ontsnapt
zou zijn. Langzamerhand is zijn positie
zóó geworden, dat wanneer een bui»
tengewone gebeurtenis voorvalt, aller»
lei menschen zich afvragen: „wat zou
Shaw daar wel van zeggen?" Niet om»
dat zij voor hun hedendaagsch cn toe.
komstig levensgeluk zijn meening niet
kunnen missen, maar omdat zij hopen,
dat hij weer eens iets ongewoons en
buitenissigs zal zeggen, waaróver zij
zich kunnen verbazen of lachen.

Het is heel mooi, om over de groote
feiten een eigen, onafhankelijke opinie
te hebben, maar noodig is het niet be»
paald, dat die afwijkt van die van alle
andere menschen. ja zelfs daar dwars
tegen ingaat. Toch wordt een hyper »cri»
ticus daartoe als van zelf gedreven,
door zijn omgeving, die sterker verkla»
ringen van hem verwacht en door zijn
eigen neiging, misschien onbewust, om
daaraan te voldoen en zijn in ter vie.
wers dus niet teleur te stellen. Daaraan
daoht ik weer bij het lezen van wat hij
gezegd heeft over de manier waarop
Engeland tot den wereldoorlog is geko»
men. Hij schijnt het zijn land kwalijk
te nemen, dat het op den oorlog voor.
bereid was, dat de Engclsche vloot am=
munitie in voorraad had voor vijf jaar
alsof niet ec,n kind kon zien, dat de
krankzinnige opschroeving van Duitsch»
land als militaire staat onder een
dwaashoofd als Wilhelm Iï op den
duur tot oorlogleiden moest. Dit was
onvermijdelijk, onzeker was alleen het
tijdstip, waarop die uitbarsten zou. Het
gebeurde nu na den moord op den
kroonprins van Oostenrijk, het had ook
vroeger kunnen zijn. Als Engeland
niet op dezen oorlog was voorbereid
geweest, zou het tegenover zijn burgers
en de wereld misdadig zijn geweest
misdadig van onverschillige zorgeloos;
heid.

Naast zulke opzettelijke pogingen om
'de wereld door „zelfstandigheid'" te
verbazen (het is niet vreemd, dat de
iandgenoot'cn van Shaw dit reclame,
zucht noemen) past precies een botte
verzekering, dat de man even weinig
liefde voor zijn geboorteland Ierland
heeft, als voor Engeland. Neen, critiek
bovenal. Shaw doet denken aan de an.
iithesc van Lacroix; „toutc opinion pu=
blique, toute convention re?ue est une
sottise; paree qu'elle a convenu au plus
grand nombrc." Elke openbare mee.
ning. ieder aangenomen inzicht is een
dwaasheid, omdat die de groote meer.
derheid voldoet."

Zulk een op de spits gedreven in dn
vidualismc-past ook Shaw. Het is jam.
mer voor ons, die toch altijd een bijna
genialen toonëclschrijvcr in hem zien
en iammer voor hem zelf, die zonder
het op te merken voortdurend verder
den kant wordt opgedreven van den
verneïnenden Gcist fontkennenden
geest) totdat hij eindelijk niets anders
•meer kan zeggen dan tegen alle goede
algemeene waarheden strijdende din.
gen, waar het publiek om lacht op de.
zelfde manier, als het doet om den ei©
cus.clown, die opzettelijk naar tegen,
stellingen jaagt en zoo zijn komisch ef.
fect bereikt. Bij dezen is opzet, Shaw
bemerkt het niet. Dat is oneindig tra.
gischer.

Als wij klagen over ons miserabel!
klimiaat. dan worden, we .gewoonlijk
>g!etroost met de opmerking, dat het
een igem-arigd klimaat 'is. Weinig 'hef.
tiigie kou, weinig hinderlijke hitte, in.
derdia ad maar daartegenover ook
weinig mooie dagen' en wanneer een
enkelen keer het weer ons gunstig
gezind schijnt, dan is het alleen, voot
den kop of de staart. zelden voor
den heel en dag. Wat wij eigenlijk
doen met onze Holla nd sche zeekust,
als plaats van. genoegen en ontspan,
rring is een raadsel gelukkig, dat
de bezoeker een taaie optimist is en
de man die er zijn brood verdienen
fnoet, een held', diie van geen. wijken
weet. Slecht de He mei vaa r-tsdag, slecht
de Pinksterdagen en ©u maar wear ge.
hoopt op de komende Zondagen.

■E© toch vermindert de neiging voor
den zeekant met. Nóch 'bij de bezoe.
kers met de beperkte beurs, die het
zuinig moeten aanleggen, om met
-\-rouw en kinderen een dag aan zee
door te brengen, nóch bij de bemiid:
delden, die zich kuwoem veroorloven
om een maand te wonen in de hotels
aan de duinreep. En hoeveel verschil
is er niet tusschen de prijzen, die zij
•voor 'hun genot betalen! Van de kleine
kamer in de particuliere woning af.,
waar de eigenaar zelf naar het topje
van zijn huis is gevlucht, om zooveel
mogelijk uit bet perceel te halen» om;
dat'de zomer kort, maar de winter lang
is, tot het ruime vertrek in het Palace,
■hotel toe. En toch: in dat verschil in
huisvesting ligt het wiet. wel in de
onbevangenheid, waarmee al d:e ver.
©chi'Hende badgasten het genoegen aan.
vaarden.. Veel te weinig beseffen wij.
hoe ten slotte de manier waarop wij
genieten, van binnen komt en weinig
of niet met dc huisvesting te maken
heeft.

De badplaatsen langs de Neder,
ïarndsche zeekust heb ik in den loop
,san de j.areu nu .wei alle gwiem .Ysu

het bescheiden Castricum af bot het
weidsche Scheveningen toe en da3ri
lus-sch-cn al de variantenWijk aan
Zee, Zamd'voort, het ietwat muffige
Noordwijk. dat wat speciale ncigiin*
gen heeft en de famiHc=badplaats
Domburg; niet te vergeten 'net af-gc»
legen Koog op Texel, niat het mooiste
stranci van alle heeft en bovendien
nog Terschelling, waarvoor men een
reis over hebben moet. Badplaatsen
te kust en te keur.

Zijn wij Domburg voorbij, dan komt
ook Vlissingen nog en verder aan dc
Noordzee de rij van badplaatsen in
België, op een afstand van 43 kilome»
ter, waarvan, Biankenberghe cn
Ostendc de voornaamste zijn en die
ook voor Nederlanders groote aan*
trekkingskracht hebben, vooral sedert
de lage stand van den Belgischen
frank het verblijf er goedkoop maakt.

Er wordt wel gevraagd, wat dc
mooiste van de twee is: Schcveningcn
of Os temde. Niet uit chauvinisme,
ar oprecht weg zou ik Schcvendn.
gen verkiezen, dat bij den. Haag ge.
makkelijker gelegen is dan Ostendtó,
waarnaar men, 'n paar uur sporen moet
van de naastbij gelegen ctrootc stad.
Het Kurbau-s te Ostonde zou .ik zeg.
.en, 'is grooter als gebouw, maar min»
er sierlijk dan het Scheven mg»
sche, dat met de wandelpier
een mooi geheel maakt. Daar,
tegen, namelijk tegen dc ver.
maar.de Pier, kan de overdekte gang
te Ostein de niet wedijveren: wc
geloof ik, dat de groote hotels t,
Ost'enide talrijker zijn dan te Scheve
ningen. Hoe eigenaardig is het toch
met mondaine 'badplaatsen gesteld
het Dujtso'he element Is het grootste
to Scheveningem, het En-gelsche te
Ostende. Nog een opmerking in 'het
algemeen: terwijl een Nederland sche
eigenaardigheid is, in het buitenland
de eige.n nationaliteit te onlloopen,.
vinden wij juist het tegenovergestelde
bij Engelschen cn DuHschors. Wie
daar conclusies uit trekken wil mag
het doen.

In de laatste jaren zijn de groote
to er .auto's ook op de badplaatsen ver.
schenen; waarschijnlijk zijn die te Os.
tende talrijker, omdat er. veel uitstap,
jes gemaakt kunnen wordc-n naar vele
laatsen, die uit den laatsten oorlog
,.un vermaardheid hebben verkregen.
Maar er zijn ook toeren naar den Ne.
der landsch.cn kant, naar l'E cluse,

wij eenige moeite hebben ons

Nederlandsche Sluis te ontdekken en
vérder op naar Middelburg, dat voor.
al op Donderdag de groote aantrekke»
lijkheid oplevert van de Zeeuw sche
costumes der mannen en vrouwen, die
er in paaschbest van alle Zceuwschc
eilanden ter markt komen.

Het tochtje naar Sluis gaat de heelc
week door. Engelschen en Amerikanen
willen met alle geweld den Langen Jan
zien en de prachtige kerk cn een half.
uurtje zitten op het merkwaardige
grachtje, dat de Slüisenaren wcidsch
de haven noemen. Op den hoek van
de haven zit vóór zijn lokaal een
douanebeambte en houdt een oogje in
't zeil niet dat die vreemdelingen
van plan zijn, contrabande over de
Nederlandsche grens te smokkelen,
maar je kunt maar niet weten.

Als zij het mooi van de kerk hebben
afgekeken zoeken ze een zitplaats
vóór de cafés op de Haven; op de ta-
feitjes staan bordjes en kopjes en
schoteltjes klaar met papieren servet,
jes er tusschen geklemd, togen het
wegwaaien. De Engelschen en Amer
kanen wandelen het grachtje langs en
zoeken een plaatsje, terwijl de kaste,
leins met de bedienende meisjes ach,
ter zich klaar staan op de gasten, die
zich op hun stoelen neerlaten, af t<
schieten. Het 's als een groote farni
lie en hun unïformteeken is de groote
uilenbril; de helft is bovendien gewa-
pend met een camera. Zc zijn in een
kmderlïjk.opgewekte 'stemming, maken
grapjes onder elkaar en photografee:
ren naar hartelust. De dienjuffers loo,
pen haastig rond met thee en kramick,
dunne sneden geboterd krentenbrood,
waarvan niet iedereen gediend is. Van
de thee, bedoel ik. Daar komt de kas,
telein, met een half verknepen glim,
lach in zijn mondhoek en houdt een
groote karaf klare jenever voor zich
uit, waaruit hij een gezelschap dames
en heeren inschenken wil. „It is
good", zegt een van de heeren cn op
een nieuwe order komt een van d
meisjes met een flesch bitter
schenkt de glazen vol tot den rand.
Denkt gij, dat de dames ook m
knipoogen van het scherpe goed? Ze
happen er gretig in en smullen meteen
van de kramiek, want voor in onze
oogen wonderlijke samenvoegingen
van spijs en drank zijn Amerikanen
niet bang; let op. straks worden de
glazen nog eens gevuld en slaan de
dames den drank lekker om. Is dat.
omdat ze het in Amerika zoo vaak of
in het geheel niet gewend zijn? Wie
het weet, mag het zeggen.

Maar uit de groote cars klinken
fluitsignalen. Tijd om op te breken.
En over een kwartiertje is er geen
wagen en geen Amerikaan meer
zien; de kasteleins en zijn helpster,
blazen uit, om weer fit te zijn als de
volgende bezending komt.

J. C. P.

INGEZONDEN MEDEDEELINGËN

a 60 Cents per regel.

Wie zich wil aanslnilen hij den STRIJD
tegen het CAD EAU-STELSEL, wende
zich tot het Secret.SINGEL 72,
AMSTERDAMi

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN

a 60 Cents per regeL

DE STORMRAMP IN
NEDERLAND.

ERNSTIGER DAN IN 1925.

Woensdagmiddag bracht de commis-
;aris der Koningin in de provincie
Overijsel, vergezeld van den griffier der
Staten, andermaal een bezoek aan het
door den storm geteisterde gebied in
den omtrek van Delden. Het bezoek
had ten doel aan eenige leden van het
Nationaal Comité voor de Stormramp,
die daartoe waren overgekomen, nl. de
heeren jhr. Roel!, dr. Josephus Jitta,
baron Van Voorst tot Voorst en baron
Van Heemstra, eer indruk te geven van
de verwoestingen, welke in Overijsel
door den storm zijn aangericht. Eenige
•an de vernielde boerderijen werden
bezichtigd, +evwijl vervolgens werd ge-
eden door een deel van de getroffen
streek.

Algemeen was de indruk, dat de kracht
van den storm heviger moet zijn ge
weest dan in 1925. De getroffen boer
derijen zijn nog grondiger vernield dan
destijds. Bovendien is het aantal der in
deze provincie geheel of ten deele ver
woeste boerenhoeven aanmerkelijk
grooter dan in 1925. Er moge geen
stadje of aaneengebouwde kom zijn
getroffen gelijk indertijd te Borculo, de
ramp in zijn geheel is van nog grooter
omvang dan twee jaar geleden. Voor
Overijsel geldt dat, in zeer aanzienlijke
mate.

Krachtige financieele steun is dan
ook dringend noodig en liefst zeer spoe
dig, teneinde zooveel mogelijk vóór den
winter met het opbouwen gereed te
kunnen zijn. Trouwens, alom worden in
deze provincie reeds plaatselijke comités
gevormd of zijn inzamelingen in voor
bereiding, terwijl weldra door het Na
tionaal Comité ook voor Overijsel een
krachtig beroep zal worden gedaan op
de hulpvaardigheid van het Nederland
sche volk.

Gebleken is dat in deze provincie 70
boerderijen 2ljn vernield. Er is geraamd
dat voor het wederopbouwen tusschen
700.000 en 800.000 noodig zal
zijn.

DE SCHADE IN GELDER
LAND AANGERICHT.

GERAAMD OP f 1.500.000.

Het dagelijksch bestuur van het na
tionaal steuncomité Stormramp 1927
heeft te Arnhem vergaderd in de eerste
plaats om na te gaan, of en in hoever
de wederopbouw en het weer in bedrijf
stellen van de textielfabriek van de
firma Van Weeme te Neede, die groo-
tendeels door den storm vernield werd,
bevorderd kunnen worden. Deze fabriek
telt 300 werklieden, die thans voor het
meerendeel werkloos zijn geworden.
Verwerkt wordt per week 7000 aan
loon. Wel is met veel inspanning een
kleine afdeeling der fabriek weer
gebruik genomen, doch ongeveer 250
werklieden zullen tijdelijk niet kunnen
werken.

Het dagelijksch bestuur was van mée-
ning, dat het dringend noodig is, zoo
spoedig mogelijk met het herstel van
de materieele schade te beginnen,
hoopt, dat men nu er maatregelen zyn
genomen, over ruim drie maanden zoo
ver zal kunnen zijn, dat de fabriek weer
werken kan, zij bet dan nog niet in
bedrijf.

De besprekingen werden bijgewoond
door den Rijks-nijverheids-consulent te
Deventer, den heer H. Steketee,
zich bereid verklaard heeft, het comité
van voorlichting te dienen.

Verder heeft het comité zich voor
zoover mogelijk op de hoogte gesteld
van den toestand in Gelderland. In de
eerste behoeften wordt voorzien; het
komt er nu op aan, de geleden schade
op te nemen, teneinde een plan voor
het herstel op te maken en met de
taxatie van de toe te kennen vergoedin
gen te beginnen.

Gebleken is, dat ongeveer 130 boer
derijen in de geheele provincie zijn ver
nield, terwijl eer nagenoeg gelijk aan
tal andere min of meer van den cycloon
hebben geleden.

Het is nog niet mogelijk tot een
nauwkeurige taxatie over te gaan. Glo
baal gerekend wordt er aangenomen,
dat de schade 1.500.000 bedraagt met
inbegrip van die der bovenbedoelde fa
briek.

HET ACHTSTE SLACHTOFFER
OVERLEDEN.

In den nacht van Woensdag op Don
derdag is in het St. Vincentius Zieken
huis te Groenlo overleden de lieer E. H.
Klein Gebbink uio het gehucht Beltrum.
Deze 75 a 80-jarige oude man werd bij
de jongste stormramp zwaar gewond en
daarna in genoemd ziekenhuis opgeno
men. De begrafenis heeft Zaterdagmor
gen 9 uur te Beltrum plaats.

Dit is het achtste slachtoffer dat bij
deze ramp het leven liet en wel het
vijfde uit het kieine plaatsje Beltrum.

Goud

AUTO-ONGELUK TE
VEENDAM.

TWEE DOODEN.

Te Veetidam reed de landbouwer T.
Kram met1 een auto. waarin vier jong©
dames zaten, in het Oosterdiep. Drie
der meisjes waren bij den landbouwer
te Iogccrcn, Allen werden uit het
ter gehaald. Helaas liep het ong;
niet zonder slachtoffers af. Bij dc 18»
jarige Lion Noordhof, eenigste dochter
van den wethouder Noordhof der ge
meente Termunien, gelukte, het niet
meer dc levensgeesten op te wekken.
Zij bleek op den verjaardag van haar
moeder te zijn overleden. Nader wordt
gemeld, dat ook dc bestuurder van den
auto, de 61»jarige Kram is overleden.

ONDER ZAND BEDOLVEN.

De 36»jarige W. J. Keuls is Woens-
dagavond te Nieuwenhagen onder
zand bedolven geraakt bij een ah
schuiving in een zandgroeve aldaar.
De ongelukkige werd dood te voor:
sc-hjin gehaald:,

CAIRO
EGYPT

A

TWIST TUSSCHEN TWEE
BROEDERS.

EEN

LEVENSGEVAARLIJK
GEWOND.

Op de steenfabriek Rui ter waard te
Zuili-chem kregen de gebroeders H. en
L. twist. Deze liep zoo hoog, dat
H. die baas op de fabriek is, zijn -broe-r
met een mes een levensgevaarlijke
.vondfcng -toebracht. De toestand
van den getroffene is zeer ©rastij

HET NEDERLANDSCH
RADIOSUCCES.

Het succes van de ingenieurs van
Ph.ilip9radio heeft wel eens spijtige
uitlatinigen. ten gevolge gehad. Dat er
ook „igood sports" onder de buiten:
la-nidsc'he collega's zijn» 'bewijst de
'Daily News", die schrijft onder het
opschrift: een saluut aan. .die pioniers:

Wij zijn aan onzen kleinen-, maar
krachtigen buurman Nederland meer
verschuldigd' dan "wij ooit zullen kun»
men terugbetalen-.

Holland gaf ons een van de beste
onzer koningen-, een aantal van de
mooiste schilderijen in. onze musea
©n daarnaast zoo aangename bijkom»
stighede© als tulpenbollen en de wijs
begeerte van Spinoza.

En nu hebben door bemiddeling van
bet draad-loos station van Eindhoven
die onmisbare Nederlanders het ge
heele Britsche Rijk -i© staat gesteld
een concert va-n den Brit-sc hen Draad
Iooze© Omroep op Savoy Hill
hooren

Dat is een passend tegen-stuk tegen
die reizen van Noderla-n-dsche zee
reizigers, die dc historie van mee
dan een gedeelte van hetgeen uu het
Britsche Rijk is. openen.

Nederland was ook inderdaad dc
pionier van den Omroep in Engieland
Ju -die ver verwijderde, praebistoriscb
tijden, voordat nog de Britsche Draad:
looze Omr-oep onze ooren bomba-r»
-deerde door den aether, onderhield
het Nedenland-sche Omr-oepstat-on
de' eerste Britsche draadlooze luister
aars met concerten

DE VISSCHERIJ IN 1926.

BEVREDIGENDE UITKOMSTEN

STOOMTRAWLERVISSCHERIJ-
BEDRIJF.

Verscheren is het verslag over d'
visscherij in 1926. Volgen-s het verslag
waren de uitkomsten van het Neder»
la-ndsch e «toom tra wlvi-s-s ch e r ijb ©drijf
over het geheel bevredigend, g-roote©»
-deels als gevolg van het stilliggen
van het mccrend'eel der Britsche
stoom trawl vloot -wegens de mijn wers
kersstaking i-n GrootsBrittannic, welk-
staking van Mei tot December duurde.

ONTSPANNING VAN
GEVANGENEN.

Oip den Eer-sten Pinksterdag heeft
in de Bijzondere Gevangenis tic Sche:
ven.in.gen een uitvoering plaats ge.
had door -gevangenendeerlimgem- -\
•den gevangenbewaarder, den. heer
Leeuwen, -die sedert ©enigen tijd d© ge-
-vangenen-, die hiervoor in aanmerking
komen, les geeft i-n, koorzang en een
koortje van ongeveer 15 man. heeft
opgericht. Het was het eerste concert
en -de bedoeling dsi, dat er nog vele
volgen.

EEN UNICUM.

BURGEMEESTER EN WET
HOUDER TEGELIJK.

Door den gemeenteraad 'te Kampt
werd ;-n de vacature C. d© Koek tot
wethouder gekozen de heer C. Meijer
de wel in de gemeente woont.
burgemeester is der gemeente IJssel-
muiden.

Dat een burgemeester teven-s
houder in een andere gemeente is,
zeker wel een unicum ir. ons land ge»
noemd worde®.

Het is half iVaalf! De Dam ligt veria»
n cn vreemd stil op dit anders zoo
drukke morgenuur. Voor heé Paleis
gaan matrozen, het geweer aan den
schouder, heen en weer, als wanneer de
Koningin in onze hoofdstad is. Maar
boven de glazen deuren, waar anders
op zulke dagen de purper fluweclcn
baldakijn is aangebracht, hangt thans
het doffe zwart, met witte tranje af»
gezet. En boven den koepel waait nu
iet vroolijk in het zonnelicht de Ko->
ninklijke Oranje Standaard, maar
Ncêrland's vlag, als teeken van rouw
halfstoks.

Op de balkons cn op dc daken. Over:
1 rondom, een dichte menschenmenig-
te in afwachting als op groote histo
rische uren. Ons treft de ongewone
stilte op den Dam. Alleen het beige-
"nkel der van het Damrak aanrijden
de trams klinkt telkens tot ons door.

Dan komen uit de Paleisstraat langs
liet gebouw der Groote Club troepen
angcrukt. In stilte marcheeren zij
de vaandels cn standaards zwart om»
floerst voorbij; geen commando
ordt gehoord. Langzaam vult zich het
groote plein. Geen bont gewemel van
kleurige uniformen; in het stemmige
grijs gelijken al die troepen»afdeelingen
infanterie, artillerie, genie op elk
ander. Alleen dc matrozen in het blauw
met de brani»kragen en dc rijzige mare»
chaussees in hun donkere uniformen
met de witte tressen breken het grijs.
En dan zijn er dc zwarte kolbakken
der huzaren, die te paard voorbij trek»
ken om hun plaats op het midden van
den Dam in te nemen.

Plots komt er beweging onder de
wachtende journalisten voor het Paleis.
De manschappen der koloniale reserve
ir. hun khaki uniformen komen den
Dam op ©n aan het hoofd marcheeren
miniatuursoldaatjes zij allen de
Inlandsche marechaussees met de
breed gerande rood»bruine bamboe»
hoeden. Een kleine afdeeling, nauwelijks
wintig man sterk de aindero heltt
an het Inlandsche com'ingent is ingc:
dceld bij het vuurpeloton maar zij
heeft opeens aller aandacht. Met de
karabijn aan den voet staan zij daar op
den rechtervleugel en ik vraag mij ai,
wat er in deze Inlanders omgaat, nu
zij daar in Ncderland's hoofdstad bij
deze grooi'sche. militaire plechtigheid dc
eerepïaats innemen. Men zij er zeker
van, dat deze Imlandsche soldaten,
toen zij bij dezen laatsten gang van
„dsjinderal Pan Heutsz" aan de spits
der troepen door Amsterdam mar»
cheerden, zich deze hooge onderschei»
ding ten volle bewust zijn gevreest.

Heé loopt nu tegen twaalven. In af»
wachting staan dc troepen, de geweren
bij den voet. Vlak voor het Palets zijn
dc Ridders der Militaire Willemsorde
opgesteld. Onder hch dc meesten
nog eens in groot tenue herken ik
verscheidene bekende gezichten, allen
oud militairen, wier namen eens in
ons Indisch leger een vermaarden klank
hadden.

Dc glazen deuren on-der den rouw»
baidakijn gaan open en de Indische
officieren, die deze© nacht voor het
ila-afct in -de GbapeUe -ardent© de eere»
wacht bij den igencraal hebben betro-k»
kern, schrijden ©aar buiten-, stellen- zich
,©n baie" op. H-et is niu -doodstil op
het -groote plein geworde©. Daar
treedt ae kleine, ineengedrongen f-i»
guur w-n generaal Swart, d©n man,
die na Van Heutsz het meest voor de
werkelijke pacificatie v-a© Atjek heeft
-gedaan-, naar buiten. Uiterlijk in. -niets
■de officier, maar geen oud Indisch
militair zal den naam van dezen dap»
peren en nobele© officier, die ook bij
de Atjehcrs "n hooge eere wordt ge»
houder., zonder eerbied uitsprekern
Naast hem gaat de rijzige, kante gene:
raai -Drijber. d-e commandant van Brom
beek, nog altijd „beau soldat" als in
den tijd, toe© hij aan het -hoofd van
zijn -koloniale reserve de schrik de
Atjchers was en die meer -en- zwaarder
gewond is geweest dan- één ander.
Generaal Dijkstra, eens een der be»
kendste luitenants van de mare chaus
sees, en generaal Van Rietschoten,
beiden ou-d»C5ommandant van het In»
dische leger, volgen. Zij zullen strak:
al® slip p ond-ra g© rs fu-n-g-ee-ren-.

D-e spanning, stijgt. Da© wordt het
rood=wi't»blauw -der vla-g, d'ie het stof»
fel'ij-k overschot dekt v-an den niaai-
aan wie© Nederland zoo groote vct»
pfficht'iu'gco heeft, zichtbaar. Een- dof
genoffel -der met rouwkleed omfloerste
brommen- weerklinkt- Er gaat -ont-roe»
ri-rug door ons -allen.. Een- kort, krachtig

commandogeweerkolven kletteren

op de steenen-.

.PresenteertG ew eer 1"

Dc geweren -gaap omhoog, de sabels
slaan n.een, leger ©n marine -brengen
i© het hart van Neêriand's hoofdstad
hun laatste saluut aan de© man. die
daar het Paleis wordt uitgedragen,
den eenige. die met Michiel Adriaans»
zoon de Ruvter die ee-r deelachtig
werd. Dan klinkt zacht treurmuziek
dc doodemnarsch van. Beethove©. Wij
voe'lcn allen, dat wij een historisch
oogenblib .medemaken.

De lijkkist, met de nationale vlag.
waarop de kepi, de eeresabel en dc
'brecde linten -der Grootkruizen van
Militaire Willemsorde en Nederland:
sohen Leeuw liggen-, wondt voo-rbij de
ou-d^Indisühe militairen ..ridders", bijna
allen, gedragen. Als -gehouwc-n uit
steen staan zij allen, de rechter hand
in salirut aan hun kepi, roerloos, maar
iik zie. hoe de ontroering op hun ge»
zichten te lezen staat. Want met hun
generaal wordt ook een stuk van hun
-geschiedenis, waarop zij allen brotsch
zijn. langs hen -gedragen. Voor die
mannen- gaat daar de herinnering
•de oudsgeneraal Schutstal va© Wou
denberg. heefb het in Het Algemeen
Handelsblad' zoo kernachtig .gezegd
aar> den mooisten tijd van hun solda
tenleven, waarin van Heutsz, dc groote
chef. de lichtende, alles overheersch-on-.
-de figuur is geweest.

De affuit, getrokken door 6 zwarte
paarden, die aan de teugels door
„gele rijders" te voet worden geleid,
is voorgereden en onder de tonen
van Beethoven's aangrijpende treur
muziek. terwijl de soldaten onbewege
lijk staan, -dc wapens r.og steeds ge
presenteerd. wordt de lijkkist ondei
het rood, wit en blauw op dezen w.i
geer ^oberen militairen nouwhYagen

geplaatst. Geen krans, geen bloem»
stuk dekt dc vlag. Enkel de attrebu»
ten. die eens aan den generaal be»
hoord-cn cn zijn ©ereteckenen! Er is
hierin ondanks alle porn-pc van dc-zc
militaire begrafenisplechtigheid, ccn
eenvoudigheid die treft.

Dc muziek zwijgt. Eén oogenblik
wederom een indrukwekkende stjitc
op dat groote plein, waar toch duizen»
-den. omheen gegroe-pt zijn! Dan klinkt
weer een kort commando en dc gewc»
ren kletteren neer op het plaveisel.
Dof tromgeroffel klinkt op cn daar»
tusschendoor schril het wceawoc-dig
gefluit van pijpers. Langzaam worde
de -affuit met haar kostbaren last
door dc paarden voortgetrokken.
•Een hofrijtuig dc koetsier met de
vit» ge poe derde -pruik en driekanten
steek, als ccn figuur uit -de achttiende
eeuw op den brecdcn rooden bok
rijdt aan. Vreemd is cle tegenstelling
tusschen dc eenvoudige affuit cn dit
statierijtuig. Prins Hendrik in groot»
tenue uniform van Indisch generaal
stijgt in-. Dan volgen andere hofrijtui»
gen. Maar mijn oog is -niet meer van
de affuit met de rood*\vit»blauwe vlag
•af, die thans voor de Nieuwe Kerk
'heeft halt gehouden. Ik denk omwille»
keurig aan de overbrenging van het
stoffelijk overschot van dien anderen
grooten Nederlander, die 250 jaar ge»
leden ook uit het Paleis werd ge dra»
gen cn even komt de gedachte bij mij
op, of niet in die historische kerk
diriit bij het graf van Dc Ruyber de
rustplaats van den mam, die zooveel
voor zijn land heeft gedaaru, had be»
hooren te zijn.

Dan, langzaam, zet -de sboet zich
onder het geroffel der trommen cn
het fluiten der pijpers i-n beweging.
Ik zie de -affuit met -het rood, wit cn
blauw langs de Nieuwe Kerk rijden.
N-og een maal' orrtbloote© wij onze
hoofden.... de. laatste tochit van gen
neraal van Heutsz is aangevangen.

De'hofrijtuigen met de rood© statie»
bokken cn dc zwarte eenvoudige
rouwkoetsen rijden voorhij en dian
zetten de troepen met het kleine de»
taohement der Inlandsche marechausi»
sees aan het hoofd, zich 'n boweg.ng.

In den stoet gaan de vaandels en
standaards van het Nederlandsche
leger met rouwfloers omhangen. Het
is een lang en indrukwekkend défilé.
Heel zacht klinken de 'tonen van
treurmuziek n-og tot mij door, als ik
dc cavalerie met dc zwarte kolbak#
ken te paard om .den hoek van het
Paleis zie verdwijp.cn.

Ik ben mij bewust een plechtigheid
van historische beteekenis te hebben
meegemaakt.

J. B. SCHUIL.

HET HULDEEETOON AAN
VAN HEUTSZ.

ZIJN VREDESWERK WORDT
VOORTGEZET.

In een fijn-gevoeld artikel zet het
IBbid uiteen dat in- d'e hulde Donder»
dag aan Van Heutsz gebracht iets be»
mocd'igends ds gelegen. Het blad
schrijft:

Het vredeswerk van Van Heutsz,
•het aanhalen van den band tusschen
de declcn van het Rijk wordt voort
gezet. Hij h-ccft het mogelijk gemaakt
dat dat met andere middelen dan. hij
kiezen moest, kan geschiede©.

Het was een verantwoordelijke cttfe»
nis, ddc zij nalieten, hij en zijn hel
pers aan ons. De geschiedenis zal ons
rekenschap vragen en- recht doen, zoo»
als ze ihem begint recht te doen.

Het huldebetoon van 'heden geeft
hoo-p. dat men zich daarvan bewust
zal toon-en in het Nederland van on-ze
dagen. In -andere landen, waar men
minder angstvallig zich betoont als
het geldt den- wil te demonst-reeren.
zich op de eenmaal verworven plaats
te handhaven, zou ©'en gelegenheid als
deze zijn aan-ge-grepen. o:m het v-olk
van m-orge-n te doordringen van de
-beteekenis, dnc het bezit van een Van
Heutsz voor een volk heeft. Hier
houdt men d-c jongeren verre in. plaats
van de gelegenheid aan te grijpen, om
te doen uitkomen, dat danlk zij Van
Heutsz en zijn helpers nu andere mid»
delen kunnen worden gekozen dan
hij moest aanvaarden om den wil van
ons volk, zijn historische taaik te ver
vullen, du-idelijk Ln het licht te stel»
len.

Niemand zou sterker dan Van
Heutsz hebben beseft, wat het voor
Nederlands aanzien- in de wcreild be
duidt als ontze wetenschap hare ver»
diensten ziet erkend, on-ze kunste
naars de herinnering aan een groot
Nedcnlan-dsah verleden oproepen, als
onze vbeg'tuigjbouwers en radio^in»
genieu-rs door pionierswerk bewondc»
ring wokken en -doen uitkomen, dat
wij niet alleen maar teren -op wat in
vroeger tijd aan pionierswerk voor ons
werd gedaan, maar ons bewust tioo»
n-en van d'e verplichting, die dat ver
leden ons voor de toekomst oplegt.

Een hul-dc als die van Van Heutsz is
daarom bemoedigend. Zij moet den
wil sterken d«rgenen, die worstelen
met veel kleiner moeilijkheden dan
Van ITeutsz overwon. Ieder op het
terrein, waar het leven hem plaatste,
'bij óc taak hem opgelegd.

Zij moet den ban-d aanhalen tus
schen dc doelen van Nederland 'lier
en dat daarginds onder dc keerkrin»
gen, dat ccn Van Heutsz openlegde
voor de beschaving door zijn pioniers'
werk.

Zij moet het verantwoordelijkheids
besef verdiepen van degenen die ginds
of hier het lot van het Rijk helpen
bepalen dat dc pionier Van Heutsz
heeft beveiligd tegen tal van ge va»