Haarlem's Dagblad | 1927 | 16 juni 1927 | pagina 6

HAARLEM'S DAGBLAD

De a.s. Gemeenteraadsverkiezingen

DONDERDAG 16 JUNI 1927

Verklaringen van een zevental partijen.

Dc Raadisveifciezinge n zijn: op til m
Haarlem en omgeving. Op 6 Juli a.a.
•al er gestemd word én. Wij meenden,
dat het onze lezers zooi interesseeren:
om eens te zien hoe de lijstaanivoer»
dera van diverse partijen hun stands
punt uiteenzetten. Daarom wendden
wij ons tot allen met een gelijkluidend
sohrijven, waarin wij hen vroegen om
■een 'beknopt artikel, met name ouders
■teekend, waarin de schrijver het ge»
meenteprogram van zijn partij zou uit»
omzetten, c.q. speciaal ten aanzien
van de gemeente Haarlem.

Wij ontvingen daarop dc tien
antwoorden die hier volgen. Vier lijst»
aanvoerders, t.w. die van dc A^R,
Partij, de Vrijz.sDcm. Bond, de R.K.
Volkspartij en de Vrije Kiezers (groep
v. d. Kanïp) hebben tot dusver niets
■van zich laten hooren.

Het volgende antwoord ontvingen,
wij van den. heer Vincent I.oosjes,
lijstaanvoerder van den Vrijheidsbond:

,,Naar aanleiding van uw schrijven
van 4 Ju mi IJ. bericht ik u, dat er
voor mijn partij geen aanleiding is een
artikel te plaatsen in H. D. als door
u gcwenscht wordt".

Nog beknopter was de heer
J. Miezérus, lijstaïnvoerder van de
Christelijk»Historische Unie:

„In beleefd antwoord op uw schrijd
vc,n van 4 Juni j.l. deel ilk u rncdc
inlet aan uw verzoek te kunnen vol»
doen".

En slechts weinig uitvoeriger Mr. J.

N, J. E. Heerkens Thijssen, Iijstaan»
voerder van de R.K. Staatspartij, die
schreef:

,-In antwoord op uw brief van 4
dezer heb ik d'e eer u te berichten,
dat iik na rijp beraad besloten heb
geen gevolg te geven aan uw verzoek
om in i een artikel het geaoeewtepro»
gram mijner partij speciaal ten aan*
zien van de gemeente Haarlem te ont»
vouwen.

Tevens kan ik de verzekering geven
dat de andere candidaten der R.K.
Staatspartij, hetizeJde gevoelen zijn
toegedaan.

HEERKENS THIJSSEN

Wij vermei^en deze drie briefjes
övtsludtenid' om er den nadrulk op te
leggen dat wij ons houden aan. onze
strikte neutraliteit op politiek gebied
aan alle partijen precies hetzelfde
verzoek hebben gedaan, ieder vrijla»
tend om daarop te antwoorden op de
wijze die hem het best zou lijken om
de beginselen van zijn eigen partij aan
to bevelen, Na tot alle partijen woc«r»
delijk rienzelfden brief te hebben ges
richt publiceercn wij ook alle ooitvan»
gen antwoorden, in, extenso Hier vols
gen cr nu zeven van lijstaanvoerders
(van zeer uiteenloopeode richtingen)
die gemeend hebben., wèl aan ons vers
zoek te moeten voldoen:

Van den heer M. A. Reinalda, Wethouder van
Openbare Werken, Lijstaanvoerder van de
S.D.A.P.

Het optreden der sociaalsdemocraten
in de gemeenteraden wordt gekenmerkt
door het volgen van een vaste lijn,
langs welke de verskillende vraag»
stukken van gemeentelijk politieken
aard kunnen cn moeten worden opgei
•lost. Binnen de beperkte mij toegemes
ten ruimte vol ge hier een beknopt overs
zicht.

De ^ociaalsdemocratische gemeentes
politiek stelt zich ten doel de organen
en instellingen der gemeente op dc
beste en ruimste wijze dienstbaar te
maken aan de geestelijke en stoffelijke
behoefte der ingezetenen, waarbij ges
streefd wordt naar het grootst moges
lijke gerief voor de bevolking en reke;
ning wordt gehouden met haar econos
mische positie.

De politiek schept en ontwikkelt de
organen die voor de leiding van een
gemeenschappelijke voorziening in als
gemeene behoeften onontbeerlijk zijn.
Deze sociaal democratische gemeentes
politiek kan zich ïntusschcn niet ten
doel stellen in de eene of andere ges
mcente het socialisme te vestigen. De
vestiging van het socialisme kan slechts
internationaal en nationaal tot stand
komen op den grondslag van gemeens
schappelijk bezit van grond en pros
ductiemiddelen. Het leggen van dezen
grondslag ligt buiten het bereik van
cenigen gemeenteraad.

Bij alle in de gemeente te stellen efschen
moet rekening gehouden worden met
de vraag, of deze reeds thans in het
kapitalisme doorgevoerd kunnen wors
den. Er is verband tusschen gemeente;
wet en rijkswetten en in meer dan een
opzicht wordt de doorvoering van
eischen van sociaaldemocratische ges
mccntepolitiek door de rijkswetten cn
het daarop steunende toezicht van
hoogcr administratief gezag min of
meer tegengehouden. Nog versch in
het geheugen ligt te Haarlem de ers
varing met de vacanticstoeslagen voor
het gemeentespersoneel, welke toeslas
gen Gedeputeerde Staten niet wcnschen
goed tc keuren. Waar deze ervaring in
de gemeenteraden wordt opgedaan, zal
daaruit de prikkel ontstaan, om mede
van deze lichamen aandrang te doen
uitgaan tot wegneming van die eles
menten der rijkswetgeving, die de ont;
plooiïng van onze gemeentepolitiek
tegenhouden.

Het bclastingvraagstuk is zeker een
der belangrijkste op dit terrein. Juist
in die gemeente, waar de sociaabdemo»
cratie door de'economische samenstels
ling van de bevolking een belangrijke
plaats in de gemeentepolitiek kan ins
nemen en waar een talrijke arbcidersbes
volkng o.-a. voor armenzorg, onderwijs,
politie en kostbare hervormingen groote
uitgaven van het gemeentebestuur
vergt, juist daar bestaat door dies
zelfde samenstelling van dc bevolking
meestal weinig bclastingdraagkracht.
Daarbij bemoeilijken de enge grenzen,
die dc wet aan het belastinggebied der
gemeente trekt cn de slecht geregelde
financieele verhouding tusschen 't Rijk
cn dc gemeente de oplossing van de
kwestie binnen liet raam der huidige
wetgeving nog ten zeerste.

Een der eerste eischen aan dc iets
vergroote gemeente Haarlem gesteld is
m.i. een stadsuitbreiding, welke cr toe
zal leiden dat Haarlem aantrekkingss
punt blijft voor alle groepen der bevols
king Dc voornaamste bronnen van ins
komsten voor dc gemeenten blijven nog
altijd dc directe belastingen, welke in
allerlei vorm worden geheven; dc ins
komstenbclasting blijft nog dc hoeks
steen van de gemeentelijke inkomsten.
Ik verwerp het systeem van tc groote
winsten uit gass, electriciteitss en water»
leidingbcdrijvcn omdat de verstrekking
van deze producten gericht moet zijn
op de behoeften, niet op het maken van
winst ten behoeve van dc gemeentekas.
Op belastinggebied zal m.i. inocten
worden gestreefd naar belasting naar
draagkracht cn beperking van winsten
uit dc bedrijven. Daarnevens moet cr
zijn heffing van belasting óp dc waars

devermeerering van bebouwde cn onbc»
bouwde eigendommen en van een hijs^
zondere belasting van eigenaren, die
bijzonder voordeel trekken van gemeens
tewerken, ter vergoeding voor de uits
voeriftg van openbare werken.

Door dc regeering is de Woningwet
feitelijk buiten werking gesteld. De
particuliere bouwnijverheid is weder in
staat te voorzien in de behoefte aan
woningen voor middenstanders en beter
gesitueerden. Voor de arbeidersbevol»
king daarin op deze wijze te voorzien
is onmogelijk. Of men moet zeer kleine
woninkjes bouwen cn dat moet voor de
ontwikkeling onzer stad worden tegens
gegaan of de particulieresbouw brengt
huizen met veel te hooge huren. Eisch
blijft om van gemeentewege uitvoering
te geven aan de Woningwet, door vers
strekking van bouv,'voorschotten en bij»
dragen aan -a rbci d er s wo n i ngb o u \vv ers
eenigingen of bouw van gemeentewege.
Aankoop en onbewöonbaarverklaring
van krotwoningen. Bouw van wonins
gen voor ouden van dagen en het bou»
wen van woningen voor groote gezins
nen in de complexen der vereenigins
gen en ter voorkoming van te hoogc
huren bijslag van gemeentewege op de
hure der arbeiderswoningen, zoolang
niet van Rijkswege een bijslag wordt
gegeven.

Voor een goede ontwikkeling van
onze stad acht ik vaststelling van uits
breidingsplanncn van. het grootste ges
wicht. Ook in mijn practische ervaring
ben ik versterkt in mijn overtuiging dat
een tijdige uitbreiding van het gemeen»
tclijk grondbezit van dc grootste, ook
financieele waarde is voor Haarlem.
Een typisch maar ook afschrikwck»
kend voorbeeld hoe de stad zich niet
moet ontwikkelen is wel het z.g. oude
Schoterkwartier, waar iedere M.2 grond
is benut om toch vooral maar weer
een woning tc kunnen bouwen. Daar
is van een behoorlijke stadsuitleg geen
sprake. Bij de weloverwogen uitbrci»
dingsplannen, in aansluiting met ans
dere gemeenten, zal naar behoud van
natuurschoon moeten worden gestreefd
Daarbij zorg voor aanleg en uitbreis
ding van openbare parken, plantsoes
nen en sportterreinen. In de verschik
lende deelen der stad aanleg van speels
terreinen, in het Schalkwijkerkwarticr
een zweminrichting, badhuis in Noords
Haarlem en bij de woningcomplexen
een gemeentelijk waschhuïs.

In deze uitbreidingsplannen zal de
plaats moeten worden aangewezen
waar geen z.g. gesloten bebouwing mag
plaats vinden, opdat grootero huizen
en villa's daar kunnen worden tot stand
gebracht, in dc nieuwe woonwijken
moet tijdig aanbouw plaats vinden van
openbare scholen cn kleuterscholen. In
het welbegrepen belang der gemeente
acht ik het blijvend bezit van den grond
cn daarom voor bebouwing uitgifte van
den grond in erfpacht. Kan de huizens
bouwer bij particulieren niet slagen
voor geld cn hypotheek, dan is oprichs
ting van een gemeentelijke hypotheek;
bank gewcnscht.

In de volgende jaren acht ik voor
de gemeente Haarlem aanwezig een
z.g. wclvaartspolitick. Niet meer alleen
de vraag op welke wijze blijvend steun
moet worden verleend aan groote
groepen wcrkloozen, maar de oploss
sing van dc vraag hoe stellen wij
van gemeentewege bevorderd deze
arbeiders b 1 ij vend aan het werk.
Voor ieder die dit vraagstuk even nas
der bekijkt is 't duidelijk dat z.g.
werkverschaffing altijd slechts tijdes
lijk en voor een beperkte groep kan
gelden. Voor de valide werklooze ars
beiders moet blijvend werkgelegen»
heid aanwezig zijn. Het groote inter»
nationale vraagstuk van de werklooss
heid is natuurlijk niet plaatselijk op
to lossen Toch acht ik voor Haarlem
nöod'ü nat dc stad niet alken zij ccn
woonstad maar ook werkstad. D. \v. z.
dat de gemeente, waar ir.ogcJijk en
noodig, aan de industrie Vclcgcifhcid
moet bicden tot het vestigen van blijs

vende werkgelegenheid voor een groot
gedeelte der bevolking. Aan dc Oost»
zijde van het NoordersBuitenspaarne
acht ik de terreinen men mag ge»
rust zeggen de natuurlijke terreinen
aanwezig voor de ontwikkeling van
Haarlem's industrie. De aanleg van
al het daarvoor noodige zal van Haars
lem «groote financieele offers vergen,
maar zal ruimschoots vergoed worden
door vergrooting van volswelvaart en
vermindering van werkloosheid.

Binnen het raam van de ihij gebö»

den ruimte noemde ik hierboven en:
kele vraagstukken van gemeentelijk
politicken aard, aan de ver wezen lijs
king waarvan de sociaalsdemocraten
-hopen- te kunnen medewerken, indien
de kiezers hen daartoe in staat stellen.

Voor de velen, die alles, wat cr
onze gemeente gebeurt, trouw volgen
is het duidelijk dat ik even zoovele
ook belangrijke vraagstukken onbc»
sproken, moest laten.

REINALDA,

Van den Voorzitter van het Comité van de Lijst-
Boxs.

Het streven'dér. candidaten zal alleen
en uitsluitend zijn, het behartigen Van
de. Gemeentebelangen, bijgevolg van
alle gemeenschappelijke belangen.

Het dienen van kerkelijke of partijs
politiek zal door hen in den Raad al
zoo niet gevoerd, zelfs geweerd wors
den.

Vervolgens hebben tie candidaten
zich als doel gesteld zooveel als in hun
vermogen is zich tc verzetten tegen
het nemen van besluiten in besloten
of geheime vergaderingen.

Ieder belastingbetalende uit. Haars
lem hècft recht kennis tc nemen, van
alles wat de gemeente betreft, dan kan
ook iedere stemplichtige beooxdeelen
of de door hem gekozen candidaten
zich aan het toegezegde houden.

De ondervinding van den eersten
candidaat van het betreffende comité,
den heer P. Boxs, heeft gedurende de
16 jaren, dat hij lid is geweest van den
Raad van het voormalig Schoten ges
leerd, dat geheime zittingen in vele
gevallen uit den jjtoozc kunnen zijn.

Gedurende de vele jaren dat dc
heer Boxs lid was van den Raad, waars
van nog twee jaren als wethouder,
heeft hij getoond een man te zijn, die
dc kracht cn de macht bezit op te tres
den tegen alle zaken die indruischen
tegen het absolute gomecntebclang.

Hij staat algemeen in Haarlem en
omgeving als een stil. stoer- en ijverig
en ter zakekundig, strikt eerlijk wers
kcr bekend.

Als aannemer is hij een algemeen
bekende persoonlijkheid, die het vers
trouwen van zeer velen heeft vcrwors
ven.

Onder de bouwvakarbeiders staat
hij bekend als een goed en humaan,
patroon.

Waar de toekomst van Groot=Haar»
lem zal brengen, dat vele voorstellen
in den Raad zullen komen betreffende

uitbreidingsplannen, bouwplannen, has
venplanncn, straataanleg enz., kan van
den heer P. Boxs verwacht worden
hierover als goed deskundig vakman
te kunnen oordeelen.

Wat alle candidaten van Lijst No. 5
betreft hebben zij hun volle medewers
king toegezegd aan het volgende pros
-gramma voor de a.s. zittingsperiode:

1. Zuinig financieel gemeentebcheer.

2. Belasting naar draagkracht met
matige progressieheffing.

3. Het maken van redelijke, doch
geen overtollige of bovenmatig hooge
winsten uit de gemeentebedrijven, ins
zonderheid wat betreft gas, water en
electriciteit.

4. Het nemen van maatregelen tegen
overtollige huuropdrijving.

5. Verzorging van goed fröbels, lager
en middelbaar onderwijs.

6. Voldoening aan billijke eischen
van personeel in gemeentedienst.

7. Snelle afwikkeling van werken
door de gemeente uit te voeren, van
aanvragen tot bouwvergunning, een
cn ander ter bestrijding van werklooss
heid,

8. Streven naar een gemeentelijke
verordening voor wat betreft de te bes
talen vergoeding voor kosten van ops
hooging en verharding voor nieuw onts
worpen straatplanncn.

9. Streven naar havenplannen ter be.-
voordeeling van handel en industrie.

10. Meerdere zorg aan het onders
houd van openbare straten en wegen.

Na vorenstaande uiteenzetting wordt
ermeend, het streven van het Comité
■an Vrije Kiezers. Lijst Boxs, vols
doende bekend tc hebben gemaakt.

Niet twijfelend of met bovenstaande
is aan uw wensch voldaan, verblijf ik
met beleefde hoogachting,

Dc voorzitter van'Comité Boxs,

P. v. WEZEL.

houdt met unv gcldWegsmlJterij, dan
krijgt .gij van dc banken gee-n. leemin»
gen meer geplaatst.

Gevolg: mislukte leennngen o«a. in
Amsterdam en Rotterdam, dure vlots
tende schuld, met alle schade diaars
van voor de gemeenschap.

Naast dez.e kracht -der vernietiging,
heeft de gemeentelijke overheid nog
te kampen met die tegenwerking v-an
hoogere r-egecringsiDistanties. G-cdepu»
teerden'en ministers.

Om niet te uitvoerig te worden
wijzen wij terloops maar even op
de mislukte meelvoorzieniing in Aim
sterdam de huurprijs ^bepaling op f 5
per week in Haarlem. Deze laatste
werd door gedeputeerden op f 5,50
gebracht.

Nog even wijzen wij op de kolossale
financieele schade die dc gemeente
Haarlem dreigt te lijd'en d'oor de
vlucht der groote inko-menis.Zij., die de
groote inkomens hebben, zij jagen de
gemeente op onberekenbare uitgas
ven voor onderwijs, wegen» en vers
kee,reverb etc-ringen en. onderhoud,
veiligheid, enz Maar liever dan voor
die profijten te betalen, vestigen zij
zich buiten de gemeentegrenzen;
evengoed blijven ze gebruik maken
van bovengenoemde diensten,

De volks'vertegeniwoordüging in al
haar vormen, is dus onmachtig en
(of) onwillig iets van werkelijke be»
teekehüs ten goede, te veranderen.

De allervoornaamste taak van de
communisten in de volksvertegens
voordiging, is te wijzen op die ons
macht en onwil, het de arbeiders duis

delijk te maken, dat daar over de
verbetering van hun lot niet beslist
wordt.

Eenmaal aan het parlementaire
werk' deelnemende cn d'it belangrijk»
ste werk doende, treden wij toch pwxt
uitsluitend, negatief op.

Dc verschillende eischen v,an ons',
ge,mee nteprogram hebben de streks
king het leven der arbeiders te ver®
liehtn, de overheidszorg daar toe tc
passen, waar er het meeste behoefte
aan is en waar er ook hot meeste
.recht op bestaat.

Bij het verkrijgen van dc noodige
gelden daarvoor, mogen alle arbeiders
inkomens dat zijn o.i. inkomens va»
minder dan f 2400 por jaar, niet
last worden. Tarieven voor gemeente»'
bedrijven gebaseerd op het maken van.
winst, mogen pas boven die inkomen
grens, op zoodanige hoogte gebracht
worden, dat er winst ontstaat.

Dc arbeidersklasse levert én als
producent On als consument, reeds
zoo groote baten aan de gemeenschap
dat haar geen verdere bijdrage in het
huishouden van staat en gemeente
gevraagd worden, mag.

Wat er van al die eischen verwen
zen lijkt zal worden, hangt" heelemiaa'l
met «af van het talent waarmee zij
in den Raad verdedigd worden, ma ar
hangt alleen af van- dc duidelijkheid
waarop de arbeidersklasse haar wil
toont.

PEPER

Van den heer D. Zwitser, Lijstaanvoerder van de
Staatkundig Gereformeerde Partij.

Van Dr. H. van Beeck Vollenhoven, nr. 1 van de
Lijst-Van Beeck Vollenhoven.

Met uw schrijven van 9 deze,r ver»
®Ocht u mij iini ko-rte woorden, het ,ge»
imeein.te»prograim onzer partij uiteen
te zetten, speciaal met 'het oog. op de
gemeente Haarlem.

Het is u misschien bekend', dat
e enige dames en heeren, voor zoover
ik kan nagaan van. Christelijk Histo»
ris'che geaindlhéid, urit het geannexeerde
Bosch en Vaantkwartier van Heem»
stede mij en den. heer Mr. A. J.
Honig gevraagd' hebben om bij de a!s,
genre cmte raad-sver.ki aznngeln te Haar»i
fonr als bun candidaten te willen op»
treden. Van cen eigenlijke partij,
althans in politieken zin, is dus geen
siprake en mijn inzichten. ovc.r ge»
mecnitebeh.eer zijn daardoor eeniigszins'
aan, den zakelijke® 'kant.

Ik huldig nog Steeds het principe,
dat de uitgaven een er Gemeente
moe ten wórden bepaald dn verband'
met de inkomsten» on niet omgekeerd1.

Ilk vree®, dat Gno-oteHaa-nlem zal
blijken een -dure creatie tc zijn, doch
hoop van. harte, dat ik mij vergas.
Mocht mijn vrees bewaarheid worden»
dan zullen bestuurders der Gemeente
dus de uiterste zuinigheid moeten bc»
trachten. Een vricnid van Staats» en

Gemeenteëxploitatie ben, ik niet en,
:k zie liever -particulier 'Initiatief met
desnoods een weinig subsidie uit de
publieke kas. Het is merkwaardig wat
cte «inwoners van sommige gemeenten,
door eigen krachten bereiken.

Tegenover h-et (havenipilain van Groot,
Haarlem sta ik vrij sceptisch; een
haven zonder achterland .is meestal
een onding.

Wat aangaat hét vestigen van groot»
•industrie .té Haarlem, heb. ik. nog geen
«gevestigde xneen.itng,dochjheï over tót
het betrapten- van groote voorz'iiclhtig»
heid; vele gemeenten, 'hebben zi-ch o«p
dit gebied schromelijk vergist. Meest»
al zijn dc indirecte lasten voor een
Gemeente veel grooter, dan de zicht»
bane batenHet is voör mij nog een
open, vraag of het niet beter is, dat
Haarlem zich ontwikkelt" in d-c rich»
ting van, ecu woongemeenitei, vooral
ook m-ct het oog Op de nabijheid van,
Amsterdam en de goede verbind in»
«gen daarheen, dan dat het traaht
Amsterdam o-p industrieel en ander
gebied te evenaren.

VAN BEECK VOLLENHOVEN

Van den heer PeperLjcl
Communisten

:cnv:sreic

van de

Dc Comimuniisfciscbe Internationale
en al baar nationale secties, dus ook
de bij haar aangesloten leden, zijn
gr van, overtuigd, dat alleen eene vol»
komen verplaatsing van de macht
in de maatschappij, eene revolutie
dus. eene vervanging als heerschende
klasse van de bourgeoisie door het
proletariaat, de voorwaarde scheppen
zal de mogelijkheid zal open-en, om
de maatschappij in haar geheel, voor»
uit te brengen. Echter niet alleen om
de maatschappij vooruit te brengen
is d-eize omwenteling noodig; maar
ook om te voorkomen, dat datgene,
wat op het oogenJblik vestersche be»
schaving genoemd wordt, ten volle
zal ondergaan.

Ondanks de talrijke wereldconife»
Tcnties die sinds den wapenstilstand,
tot dat doel zijn gehouden, zijn de
«moeilijkheden waarin het maatschap»
pel ijk leven mede door den wereld»
oorlog, is gekomen tc verkeeren,
niet verminderd. Integendeel.

Terwijl men roept om ge,makkelij»
kcr verkeer tusschen de volkeren,
worden de tariefmuren tusschen dc
naties al hooger. Terwijl men bidt om
vrede en toenadering neemt de be»
wapening toe. In 1918, bij het einde
van den oorlog, geloof,den» heel veel
mensehen, waaronder 'lang nicfc dc.
eersten de 'besten, d«at d'it dc laa Is te
oorlog geweest zou zijn! Op het
o ogenblik houdt ieder, zich met die
drmge® bezig en er rekening mee,
dat een nieuwe wereldoorlog zeer wel
mogelijk is. Daar komt nog bij, dat al»
weer iedereen d'ie daarover heeft na»
gedacht, ervan overtuigd is, dat, ge»
zien den vernietigenden- aard van dc
oorlogswerktuigen, een volgende
wereldoorlog, buiten elke verhou»
ding, verwoestender en vernielende,r
zijn zal, dan de vorige.

Genoeg dus om de stelling waarme»
de wij dit artikel begonnen zijn, te
bewijzen.

De communistische internationale
cn al de bij, haar aangesloten leden,
zijn er van overtuigd dat ook de bij
het uitgebreidste kiesrecht gekozen

volksvertegenwoordiging, in het
groot gezien, geen, invloed hebben op
den gang van zaken in- de maatschap»
pij. De werkelijke machten die de we»
reld regeeren de besturen der onder»
nemingen van wereld, betoekenis, wc»
ten elke regeering, hoe ook ontstaan,
naar hun hand te zetten.

Ware het anders, dan zou het ulict
mogelijk zijn, dat. terwijl! de volken
niets anders willen dan in vrede wer»
ken en leven, de oorlogsdreiging niet
van de lucht is.

Een regeeriing die ernstig aansta!»
ten zou maken een politiek te voeren
die de massa van het volk welgeval»
lig was, en dus de belangen der groote
financiers en ondernemers, zou scha»
den wordt weggejaagd. Dit gebeurde
in Hongarije e,n Italië.

In België brachten de kiezers ccn
regéering aan hot 'bewind, dlie, zij
het een zeer geringe, kanis beloofde re»
he ning te hóuden met de nooden van
het volk.

Bovengenoemde groepen lieten die
regéering g-ecn gelegenheid hun ook
maar het geringste risn'co te bezor»
gen. Voor dat die door het volk aan»
gewezen regeering, ook maar iets
doen kon,, in d'e richting van haar pro»
gram. brachten dc hcerscheins van
beurs cn grootkapitaal het land in
-zulk oen financieele crisis, dat m-cii
hen vriendelijk ging verzoeken, of zij
'5 lands zaken die zij eenst in het hon»
derd- 'hadden gegooid, weer in orde
brengen wilden.

O.i. is hiermee onze tweede stel»
ling bewezen.

Wat voor de landelijke regeerin»
gen geldt, is in dezelfde mate van
kracht voor de stedelijke overihe»
den.

Toen kort na den oorlog, men onder
den invloed van buitcnlandsohe revo»
lutionaire gebeurtenissen, in verschil»
lende groote steden wat al tc demo»
cratisch deed. Cn wat was het d«an
nog zei de directeur van do Ne»
derlandsche Bank: al-s gij nic-t op»

Betreffende uw schrijven d.d. 1 Juni
j.l. het volgende:

„Krachtens schepping is het gansche
men schel ijk e"ge$l acht van Godswege ge»
houden Zijn wil tc betrachten. De val
der menschen, welke inhoudt een ont=
kenning van dat souverein recht Gods,
doet deze verplichting in geenen deele
te niet. Van dit Goddelijk Recht heeft!
de menseh na zijn val getuigenis, hetzij
alleen door zijn consciëntie, hetwelk
hem tot op zekere hoogte getuigt! van
goed en kwaad, hetzij tevens door het
Woord Gods. dat als een helder schij»
nciid licht, hem Gods Wet bekend
njaakt. Naar dit Evangelie zullen de
volkeren, welke onder deze wet! leven,
geoordeeld worden. (Romeinen brief,

loofds'tuk 2 1216).

Niet slechts zij, die dat Woord belij»
den, doch allen die onder het licht
daarvan leven, zijn van Godswege daar»
aan gebonden. De Staatkundig Gere»
formeerde Partij belijdt deswege, dat
het Nedierlandsche Volk, zoo Overheid
als onderdaan, niet' aan het.gezag der
Kerk, maar rechtstreeks aan het gezag
van Gods Woord gebonden is. Art- 4
van haar Program van beginselen vangt
dan ook aan met de woorden: ,,De
Overheid zal ook in haar ambt naar
Gods Wet geoordeeld worden, en heeft
dus voor naleving van deze wet zorg
tc dragen".

Dus niet de Overheid beslisse in deze
als op zichzelf handelende, maar als
Dienaresse Gods cn heeft zij in het' al»
gemeen de roeping in het openbare
leven Gods' Wet- te handhaven ten aan»
zien. van haar onderdanen; welke van
Godswege- rechtens in .hunneconsci.en»
tie daaraan gebonden zijn.

Zoo verstaat dé SI G. P. de bedoe»
ling Gods, vervat in de Heilige Schrift,
niet alleen voor onze Landsregeering,
maar evenzoo voor het bestuur van
Provinciën en Gemeenten. Aan dé
hierboven bedoelde Wet Gods is Zegen
en Vloek verbonden. Dc zegen en wel»"
vaart voor het betrachten dier wet, zoo»
wel als de vloek en het oordeel bij het
verlaten daarvan. De Rechtvaardigheid
Gpds gedoogt! niet de geringste atwij»
king Zijner geboden. Vandaar dat d'e
S.G.P. cr op aandringt (ook in haar
gemeentc=program) den Hccrc God tc
erkennen door Zijn zegen af te vragen,
bij dc opening en sluiting der R-aads»
zittingen. En voorts in elke zaak, het
gemeentebelang rakende, met de Heili»
ge Schrift in de hand te beslissen. Wij
behoeven hier weinig meer aan toe te
voegen. Alles wat in 't openbare leven
in strijd is met Gods Woord is geoor»
dceld, B.v.b. het ontheiligen van den
Dag des Heeren door demonstraties of
optochten, of het houden va-n concep
ten worde geweerd. De Zondagsrust
worde bevorderd door het stopzetten
van de middelen van publick vervoer
en liet stopzetten of inperken van be»
drijven zoover immer mogelijk is.
Kortom: Zij beschermc en bevorder e de
Eva-ngelie»prediking waar mogelijk en
noodig', opdat het volk in de terugbren»
ging tot de kennis van Gods Woord
worde onderwezen, hoe zich als leden
eener christen=natie in den burgerstaat
tc gedragen.

De openbare eerbaarheid word'e be»

'voidcTd o.-a. door toezicht op behoor»
lijk gekleed zijn, zoowel langs den weg
als in de gemeentelijke en rijks instel»
hngen, aan loketten cn dergelijke. De
gemeentelijke overheid exploit eer c geen
instelling van publiek vermaak en ga het
kwaad der bioscopen tegen met alle
haar ten dienste staande middelen. Aan
leeszalen (waar blijkens dc pr.actijk boe*
ken van verderfelijke strekking worden
ter lering verschaft) verlecnc zij geen.
subsidie.

Zij bestrijdt het gebruik van sterkc-n
drank, voorzoover het op haar terrein
ligt, als zijnde een bron van onheil
voor hart en leven. Zij ga het lasteren
van Gods naam tegen door dit straf.»
baar te stellen. Zij late de kermis, onder
welken vorm en in welk gedeelte dan
ook. niet weder toe. Zoolang de open»
bare school beroofd blijft van Gods.
Woord, en het buiten de macht blijft
van de plaatselijke overheid d'it
schreiend onrecht te herstellen, wake
zij. dat uit alle onderwijs worde ge»
weerd wat de eere Gods en het gezag
der Overheid aanrandt. Den leeraren en
onderwijzers worde opgedragen liefde
tot het vaderland en hei' vorstenhuis en
eerbied voor onze nationale instellingen
aan te kwecken. De gemeentelijke over»
heid benoeme uitsluitend diegenen in
haren dienst die het wettige overheids»
gezag in alle omstandigheden aanvaar»»
den. Vrouwen worden slechts benoemd!
in die betrekkingen, welke zich daar
speciaal toe leenen. Gehuwde vrouwe»
lijke ambtenaren worden in gemeente»
diépst niet toegelatendan bij hooge
uitzondering. De gem. Overheid handele
als werkgeefster overeenkomstig het
christelijk beginsel en zorgc voor d'e
gewenschte verhouding tusschen dc met
gezag bekleeden en ondergeschiktend
Zij 1 egge'haar personeel geen verplichte
verzekering op, hetzij voor pensioen en
dergelijke. Bij het in stand houden dec
gemeentelijke. Arbeidsbeurs word'e de
ongeorganiseerde arbeider niet terug ge»
zet bij den georganiseerde. Bij het doen
uitvoeren- van gemeentewerken blijve do
vcrzekcringseisch voor den aannemer
buiten het bestek. Betreffende het toe»
wijzen van subsidiën worde nooit uit
het oog verloren, dat deze slechts ,,aan»
vullend" behooren te zijn. Zij worden
rWct gegeven aan instellingen van ver»
maak of die het karakter van algemeen,
nut missen-, cn mogen ook niet gegeven,
worden aan instellingen, welke direct of
indirect toelaten of begunstigen wat
door dc gemeentelijke overheid dient
bestreden te worden. Aangaande belas»
tingen, het woningvraagstuk, gemeente»
bedrijven, armenzorg en zoo daar meer»
dere zaken zijn, alle deze dienen ge»
toetst te worden aan de regelen en be»
ginsélen van Gods woord. Deze begin»
selen tot meerdere erkenning tc bren»
gen is het doel der Staatkundig Gere»
formeerde Partij. Haar streven is niet
zoozeer gericht op een meerderheid van
kiezers, als wel op dc handhaving cn
doorwerking van de beginselen, d'oor
hahr beleden. 4

Met dank voor uwe bedoeling teü
deze,

Hoogachtend,

D. ZWITSER.

Rollandstraat 73.

Van den heer G. Oversteegen, Lijstaanvoerder
van de Anti-Stemdwangpartij A. S. P.).

Spot kan zijn een uiting
van diepe smart

Dc AntkStomidwang»Parfij i® opge»
riéht «toeo het ve.nplicJh.tc «stemmen,
werd ingevoeld. Verschillende pers-o»
nen van- diverse ric:|i'tinge,Q /kwamen
uit -Ihet heele land bijeen, oim te be»
spreken, op welke manieren het moge»
'lijk zou zijn den stemidlwanig te doen
verdwijn e lu

Men vond het verplichte gaan naar
dc 'stembus op straffe van boete, een
aanslag op d'e persoonlijke vrijheid'
van den mens-oh. Met alge-me ene -stem»
men werd- ten sl-O'tte op deize opriclh»
t'inigisiv er-gade ring aangenomen, om bij
elke verkiezing niet 'te gaan stem»
men.

Sinds echter, als gevolg van eeniigc
interpellaties.in de Kamer na de ver»
schillende opzienbarende larres'taries
■van. stemipiliichtO'n'td'U'iikers (als -b.v.
hier in den omtrek van de familie
Oversteegen). de Mini-ster er -met na»
druk op gewezen heeft, d-a't bij voor»
keur geldboete® moeten wonden opge»
l'egd, die geïnd zullen wonden door
beslag cp loon als belasting of do-oir
boedelverkoop, heeft de A.S.P. ge»
m-eend, dat onder dergelijke om-s tan»
d'VIheden het stellen van prote-stcandi»
daten, wellicht doelmatiger was.

Hoewel de A.S.P. zooals ver»
verschillende krantenberichten, -meld»

dton. eigenlijk -slechts tuit '-rapaille
bestaat fatsoenlijke menschen zijn
•ook in vrij- groote getale teigc.n den
stemdwamg, maar die laten het -zaakje
•maar liever blauw 'blauw was ons
succes bij de laatste statenivcrkiezin»
gen boven verwachting groot. De
pro test canid:date«n kregen in Noord»
Holland pl.m. 6000 stemmen en als
het stelsel d'Hondt van de toe»
•passing waarvan geen menseh de k>»
g'ica s-rnapt wel in Gro-ndogem, -maar
«niet in Nooirds'Holilia'nd was toegc»
past, inr plaats vam«, -zooals nu, anders»
om, dan wairein 'de Ptov. Staten, van
N.»Ii. verrijkt met een AjSiP.'cr.

Een dinig slechts heeft de A. S. P.
gemeen' met alle andere politieke
partijen, -namelijk een- begimselvcrhla»
ring, die in hoofdzaak luidt als
volgt:

Daar alle d'vvang, d-o.or eenlg ge»
izagslHohaaim onvrijwillig uitgeoefend
op den mcmschelijken geest, immoreel
is is ook de ste-mdwang voor ons
verwéirpel-i'jik.

Voor afschaffing van den stem»
dwamig zal de A.S.P. ijveren door
vèrsomlleode middelen,, o a. do-or het
stellen van prote-sifccanididaten. Deze
zullen, bij mogelijke verkiezing, door
ernstig optreden, door spoit o'f sar»
casme. door sabotage of anderszins
voortdurend ijl vér en voor afschafEn«g
van den stcm-dW-aug,