BUITENLANDSCH OVERZICHT
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 13 AUG. 1S27
Hoe staan de zaken in China? Met Soen
Tsjoen Fang op naar Sjanghai. Of hij sla
gen zal? De vicieuze cirkel in 't land der
Chineezen. Engeland beweert nooit pres
sie te hebben uitgeoefend op Frankrijk in
zake de bezetting van Rijnland.
STADSVERVAL TE LONDEN
De instorting van Cornhill
EEN ONDERMIJNDE STAD
DE „TUBES".
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Laten wij ons thans ook weer eens
naar het Oosten wenden. De Chineesche
warboel is lang door ons bulten sprake
gelaten In de hoop dat de tijd andere
perspectieven zou openen en dat de
begrijpelijkheid van den algemecnen
toestand weer wat zou toenemen. Wij
hebben 't laatste overzicht van China
indertijd gewijd aan het verschijnsel
van verbrokkelingen dat zich voordeed.
De hoofdstrijdmachten van Tsjang
Tsolin en Tsjang Kal Sjek zagen zich
verarmd en bedreigd. Bedreigd door de
tientallen struikroovers, die generaal ge
worden, zidh een machtspositie tracht
ten te verwerven, door middel van dief
stal en alles wat des roof-oorlogs is.
Na een wekelijks variëerende schom
meling van succes tusschcn Noord en
Zuid, is nu het moment gekomen dat
bet Ncorden de balans heeft weten te
doen doorslaan. De vooruitgeschoven
posten van Tsjan Tso Lin waarvan
men niet weet of zU als vazallen van
Tsjang Tso Lin, of als zelfstandige
oorlogsheeren moeten worden beschouwd
rukken steeds Tientsin Poekau spoor
weg op. M.aw. zij trachten Sjanghai
te naderen. Poekau dat t.o.v. Sjanghai
ten Noorden van de Jangtse ligt is
feitelijk de sleutel voor dc vlakte rond
om Sjanghai. De man oorspronkelijk
van 't Zuiden en midden. Tsjang Kai
Sjek, heeft al eenige malen Poekau in
zijn macht gehad, doch heeft deels
tiit geldgebrek, deels uit gebrek aan
lcgerkrachten dit strategische punt tel
kens weer moeten laten schieten. Nan
king, dat vlak tegenover Poekau aan
den anderen kant van de Jangtse ligt,
heeft al een waarschuwing gekregen,
om haar buitenlanders „veilig te stel
len".
Het geweervuur aan de andere zijde
bi) Poekau, van de Noordelingen werd
Feeds in de stad gehoord! De man die
de zegetocht voor het Noorden heeft
bewerkstelligd is Soen Tsjoean-Fang.
Eén der machtigen. Of de positie voor
Tsjang Tso Lin daar door nu zoo is
vooruitgegaan, valt zeer te betwijfelen.
Dat hangt natuurlijk af van de banden
tusschen den oppersten heer Tsjang.
en den krijgsman Soen. En dergelijke
banden tusschen Chineesche bondge-
nooten bleken in deA regel zeer on-
«olide te zijn.
Zooals gezegd verwacht meft dat Soen
op Sjanghai wil aantrokken. Maar
Tsjan Kai Sjek ls cr ook nog. Hij
concentreert zijn mannen rondom
Sjanghai en Nanking. En er moet veel
gebeuren wil dit bolwerk omver ge
worpen worden.
Conclusie?
*t Is in China nog net zoo als
6 maanden geleden. Tegenover Tsjang
Kai Sjek is thans alleen een ander
aan 't bod. De strijd in 't Hemelsche
rijk Ls een ontzaggelijke vicieuze cirkel.
Het eind van dezen geweldigen en bloe-
digen burgeroorlog is nog lang niet in
't zicht.
F. A.
Finland in den Volken
bondsraad?
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" deelt mede, dat er
thans onder de Oostzee- en ook andere
staten, veel werk wordt gemaakt van de
propaganda voor een zetel voor Finland
in den Volkenbondsraad, met het oog op
de naderende verkiezingen in de As
semblee. ter bespreking der niet-perma-
nente zetels. Finland zou, indien succes
vol, óf Belgis óf Tsjecho Slowakije ver
vangen, waarschijnlijk den laatstge
noemden staat, daar de Kleine Entente
toch nog door Roemenië in den Raad
vertegenwoordigd is.
De Rijnlandbezetting
Heeft Engeland geen
pressie uitgeoefend?
w Duitsche berichten, dat de Engel-
sche regeering pressie uitgeoefend zou
hebben op de Franschen in de quaestie
der vermindering van de beztting van
het Rijnland, hebben alhier de gemoe
deren dermate in beroering gebracht,
dat een formeele tegenspraak gegeven
moest worden.
De officieuze verklaring zerzekert, dat
de Engelsche regeering alleen vriend
schappelijk den wensch te kennen heeft
gegeven om de door Duitschland ge
vraagde vermindering toe te staan.
Maar er is geen pressie uitgeoefend, in
tegendeel. de Engelsche regeering gaf te
kennen dat de Engelsche troepen alleen
verminderd zullen worden, in geval
Frankrijk in de vermindering zal toe
stemmen en in de zelfde verhouding.
Engeland heeft niet de minste neiging
om in deze quaestie afzonderlijk te han
delen. Derhalve is de Fransche diplo
matie vrij om met Berlijn te onderhan
delen. zonder bevreesd te zijn om een
gemeenschappelijke actie met Engeland
te verbreken.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a GO Cents per regel.
KORT ER BONDIG.
Men meldt ons uit Weenen, dat volgens
een bericht uit Belgrado aan de Reichs-
post de ministers van buitenlandsche
zaken der Kleine Entente in een plaats
in Zwitserland een bijeenkomst zullen
houden vóór' de herfstzittlng der Vol
kenbondsvergadering.
De republikeinsche party moet een
anderen candidaat benoemen vcor de
presidentsverkiezingen van 1928. Deze
mededeeling werd gedaan door William
Hodges, lid der republikeinsche verkïe-
zingscommissie, als gevolg van Cooligde's
Jongste verklaring.
Te Belluno is tengevolge van een bot-
slncr met een anderen auto een auto
mobiel der posteryen van 15 meter
hoogte in de Piave gestort. Een per
soon werd gedood en 8 gewoftd.
In de nabyheid van het Staten-
Eiland by New York is een onder Brit-
sche vlag varend visschersvaartuig op
gebracht. dat niet minder dan 5000
kisten alcohol aan boord had.
Uit Weenen wordt gemeld, dat de
communisten aldaar ook voortdurend
vergaderingen houden, waarin geprotes
teerd wordt tegen de terchtstelling van
Sacco en Vanzetti. In die vergaderingen
wordt tevens aangedrongen op invrij
heidstelling van de personen, die by
de troebelen van Juli in hechtenis ge
nomen zijn.
De bewaking van de Amerikaansche
legatie is aanmerkelijk versterkt.
LETTEREN EN KUNST.
MUZIEK.
MaRKISCHE SPIELGEMEINDE
Wie of wat de M&rklsche Spielgemein-
de is, en wat zy beoogt weet ik niet. Te
oordeelen naar de collegiale ontvangst,
die haar van wege een Amsterdamsche
studentenvereenlging te beurt viel is
ook zy uit voedsterlingen een er (in casu
Duitsche) alma Mater gevormd en is
hun muziekbeoefening dus eigenlyk lief
hebberij. Wat niet wegneemt dat zü op
hun tournée de paden van het amateur
schap verlaten en professional-allures
vertoonen door het geven van concerten
tegen entrée. Willen dë dames en hee-
ren op die wyze hun reiskosten dekken,
dan zal de openbare meening hun de
kleine afdwaling van het amateurpad
evenmin kwalijknemen als men den
vaderlandschen voetbalclubs er ver-
wyt van maakt dat zy des Zondags, yan
hun wedstrijden een tegen betaling toer
gankeiyke publieke vermakeiykheid ma
ken om uit de ontvangsten huur en on-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
ik 60 C«nts per regel.
TER OPFRISSCHING VAN HEI
BLOED drinke men eenige dagen ach
tereen 's ochtends vroeg een glas na
tuurlijk „Franz-Josef'-bitterwater. Het
door vele geneeshceren voorgeschreven
„Franz-JoseP'-water regelt den darm,
versterkt de maag, verbetert het bloed,
kalmeert de zenuwen en geeft dus een
schoon lyf en helder hoofd. 11)
derhoud hunner betribuniseerde terrei
nen te betalen. Integendeel, indien de
Brandenburgers door hun reizen aanra
king, kennismaking en daardoor beter
begrip met en van de hun omringende
landen en volken zoeken verdient hun
streven toejuiching en navolging en zul
len zy de v redesidee allicht meer die
nen dan de wantrouwende en kibbelen
de diplomaten in Genève. En ook hun
ernstige kunstbeoefening stemt sympa
thiek, doch men zou hun praestaties
overschatten indien men zou meenen
dat hun uitvoering van gewijde muziek
hier te lande ln een leemte zou voor
zien. Goede en zelfs mooie momenten
waren er in hun zang vele, maar min
der goede ontbraken oók niet. In het
„Kyrie" uit de mis „Pange Lingua" van
Josquin de Prés stoorde slechts een
kleine onzuiverheid der sopranen, maar
in het stemmige „Ave verum corpus" van
denzelfde zakte het toonpeil van F tot
tusschen Es en D en was ook de klank
minder mooi. Verrassend klonk daarna
het zeer goed weergegeven „O Jesu fill
David", verrassend door welluidendheid
en zuiverheid; met de vierstemmigheid
schenen de, (in 't vorige nummer werke-
looze) bassen tevens het hechte funda
ment te brengen.
Van de Prés gingen we vervolgens over
op Michael Praetorlus, den beroemdsten
der vele muzikale dragers van dien
naam. die eigenlyk een verlatynsching
van Schutz of Schulze is. Doch de zang
in de beide tweestemmige koralen kon
evenmin voldoen als het orgel in de in
leidingen dor en hard Varen klankkleur
en registreering.
In plaats van „Psalm 95" van Heinrlch
Schiitz werden drie koortjes van „Adam
Gumpelzhaimer (15591625) gegeven:
een „Ave Maria" voor 4-stemmig vrou
wenkoor, gesteund door fluit en 3 violen,
een „Agnus Dei" voor gemengd- en een
bewerking van „Ein feste Burg" voor
mannenkoor, alle drie over 't algemeen
verdienstelyk uitgevoerd en tenslotte een
Motet van J. S. Bach, waarin de duide-
lykheid der levendige figuren te wen-
schen liet en door de resonantie nog
meer geschaad werd. Aan dit Motet
ging vooraf een voordracht van de groo-
te Toccata in F voor orgel door den diri
gent, die ook, trots menig bewijs van
technische ontwikkeling toch niet geheel
boven alle bedenking stond, met name
een zekere ongelykheid tusschen pe
daal- en manuaal-party liet hooren, die
deed vermoeden dat de speler aan een
telaat-aansprekend pedaal gewend is:
of het overslaan van enkele paren ma
ten al dan niet opzettelijk geschiedde
kon ik niet uitmaken. De eentonige re
gistreering zal wel uit onbekendheid met
ons Haarlemsch orgel voortgesproten
zijn.
De groote kerk was zeer dun bezet.
KAREL DE JONG.
De laatste jaren heeft men hier ver
ontrustende bewijzen gekregen dat veel
bouwwerk in Londen het geknaag van
den tand des tijds niet langer kan door
staan. Het grootste alarm sloeg de Sfc.-
Paul's Kathedraal, nu reeds weer eenige
Jaren geleden.
De mededeeling dat de verniaarde
koepel, die twee en een halve eeuw
lang als een wachter van de City zich
boven de daken had verheven, praktisch
gesproken op vallen stond, trof de be
volking als een ongelukstijding. Het in
wendige van het vermaarde Godshuis
wordt tot op heden ontsierd door een
reusachtig samenstel van stellingen en
schragende balken, die den koepel op
zyn plaatsmoeten houden. Later ver
telde men ons, dat een ander trotsch ge
"bouw van Londen, het Paleis van West
minster, grootsch monument van Brit-
tan] e's parlementairen regeeringsvorm,
in min of meer bouwvalligen staat ver
keerde. De volksvertegenwoordigers
Varen niet langer veilig op het terras,
waar steenbrokken, losgelaten van de
gevels, neervielen. Het instorten van
een huizencomplex ln een dichtbevolkt
deel van de stad, dq^ verlies aan men-
schenlevens ten gevolge had, ligt nog
vPrsch in het geheugen. En nu is een
deel van een dier waardige handelsge
bouwen in de City, in de onmiddellijke
nabyheid van de Bank van Engeland en
van de Koninklijke Beurs, ingestort. Ge
bouwen, die voor de eeuwigheid ge
maakt schenen, biyjten na betrekkelijk
korten tijd op hun grondvesten te wan
kelen. En de Londenaars stroomen in
duizenden toe om te zien hoe ruïnes er
uit zien, waaraan zoowel aardbeving als
oorlogsbommen onschuldig zijn maar
die niettemin levendig getuigen van de
kracht der machten, die ze hebben ver
nield. De verklaringen voor het ontstel
lend gebeuren zyn vele. De bouwmees
ters die een paar geslachten geleden,
Londen van zjjn bedryfs- en andere
gebouwen voorzagen, konden niet voor
zien wat ze in dezen tyd zouden hebben
te verduren. Zy hielden geen rekening
met het zware jnotorverkeer, dat de
grondvesten van de stad voortdurend
in trilling zou houden, zy dachten niet
aan de mogelijkheid dat de stad reeds
meer en meer zou worden ondergraven,
dat niet zoo heel diep onder de fundee
ringen van hun gebouwen electrische
tremen in wijde tunnels zouden voort-
schieten en met het bovengrondsch
verkeer zouden helpen den toch al niet
al te stevigen grond van Londen in tril
ling te houden. Zij wisten al wel dat de
Londensche atmosfeer, vuil, en vochtig,
meer dan andere atmosferen de duur
zaamheid van steen en cement kon on
dermijnen. Maar zij konden niet besef
fen dat dit proces nog krachtiger zou
gaan werken onder den invloed van
teer- en benzinedampen, die nieuwe
verwoestende zuren zouden toevoegen
aan de reeds bestaande.
Dit en meer acht men de oorzaak van
verzwakte fundeeringen en van vergane
gevelsteenen. In de City komt daarby
dat de grond, die oorspronkelijk moeras
sig was, blijkbaar nog niet volkomen
gedroogd en gezet is. Men veronder
stelt verder dat de grend onder de ge
bouwen, vol is met grottin en kelders cn
kanalen en overdekte bedringen van op
gedroogde rivieren. Gebleken is dus,
dat Cornhill, de beroemde City-straat,
waar het gebouw van de Commercial
Union, een verzekeringsonderneming,
ineenstortte, voor een deel is onder
mijnd. De straat is er ten deele slechts
een brugdek over een afgrond. De
grond er onder is weggezakt, een proces
dat blijkbaar is verhaast door het gra
ven van diepe fundeeringputten vcor
een nieuw op te richten bankgebouv.
Toen het oude gebouw er nog stond
hield het ook het aangrenzende gebouw
van de Commercial Union staande.
Toen echter het hiaat ontstond begon
althans een der aangrenzende gebouwen
te kraken in zyn voegentot er een
gedeelte van dak tot voet werd afge
scheurd. De stagnatie die hev
geval in de City, waar het ver
keer toch al veel te druk is, heeft ver
oorzaakt, is enorm.
De ruïne trekt op het oogenblik haast
evenveel .sight seeërs" als de openge
broken straat Piccadylli, en dat is begry
peiyk want er is een kansje dat de be
lendende perceelen er ook aan gaan en
wie zou dat willen missen! Ze worden
echter door enorme balken, dwars over
de straat gestut en de geheele verkeers
weg Cornhill, een der slagaders van het
verkeer van Oost naar West is door de
politie gesloten, daar de straat over een
flinke lengte over langs was gespleten.
De bodemgesteldheid van Londen is
natuurlijk één van de redenen waarom
men in Londen nooit zulke enorme
„wolkenkrabbers" zal hebben als in
New-York, waarvan de bodem uit so-
liede rots bestaat. De hardste grond
(kalk) is 300 voet onder de oppervlakte
in Londen en noch de klei, noch de
zandlagen onder en boven de klei zyn
sterk genoeg om die ontzaglyke belas
tingen ongestraft te dragen.
Intusschen heeft de zware kleilaag
het voor Londen practisch mogeiyk ge
maakt onder de fondamenten de diep
ste bouwwerken door een ondergrohd-
schen spoorweg te bouwen. Hadden de
tunnels voor dien spoorweg uit rots moe
ten zijn uitgehouwen, dan zou dat zoo
ontzaglyk kostbaar zijn geworden dat de
lijnen nimmer rentegevend konden wer
ken. In New-York heeft men dan ook
lang niet zulk een diepe „Underground
railroad" als hier. Toch, zooals de zaak
staat, heeft de aanleg van het uitge
strekte net van zoogenaamde „Tubes" in
Londen gemiddeld een millooen pond
per Engelsche mijl gekost, zoodat men
zich een denkbeeld kan vormen van he;
gebruik, dat van dit practisch verkeers
middel gemaakt moet worden om de
aanlegs- en exploitatiekosten te dekken
en nog winst op te leveren ook.
Wat Londen zou doen zonder ztfh
Tubes is niet te zeggen. Nu reeds is het
bovengrondsche verkeer zoo overstel
pend, dat de minister van Transportwe
zen en de Londensche overheid met de
handen in het haar zitten om het vraag
stuk van het ontzettende tydverHes
door voortdurend en minutenlang stop
pen op de kruispunten te verminderen.
Ontploffing in een vuur
werkfabriek
By Torre del Greco heeft een ontplof
fing een vuurwerkfabriek vernield. Tot
nu toe zy vier lyken uit de puinhopen
to voorschijn gehaald. Voorls hebben
vijf personen verwondingen bekomen.
Wijlen de Koning der
paardendieven
In de Joegoslavische gevangenis van
Zagreb is voor eenige dagen Franz Jel-
linck gestorven, een oude kunstryder uit
een circus, een de beruchtste paarden
dief, die ooit de poesta's heeft afge
stroopt. Uit zyn kunstrijderstyd had Jel-
liaek een onvergelijkelijke handigheid
in het temmen van en den omgang met
paarden overgehouden, die hem als ge
hypnotiseerd volgden. Als hij paarden
aanriep, kwamen deze dadeiyk naderby,
coi al zagen zij hem voor het eerst. On
der dezen omstandigheden viel het hem
gemakkelijk, vele kostbare dieren te ste
len Het laatste jaar ontvoerde hU alleen
in Slovenië 54 kostbare paarden, die
hij meestal over de grens verkocht. Om
zyn fabelachtige handheld in het roo-
ven van paarden werd Jellinek de „ko
ning der paardendieven" genoemd. Maar
op een dag viel hy door onvoorzichtig
heid in handen der gendarmes, die hem
in de gevangenis opsloten, waar hy na
korten tyd gestorvên is.
Roomijs-idylle
Dat vinden we vermeld in het Week-
bl. v. d. Zuivelbereiding cn Handel. Dit
blad neemt slechts bijeen de instellingen
waar het fyne product uit room op fa
briekmatige (Amerikaansche) wyze
bereid wordt. Behalve ln Rusland en de
Balkanstaten is er bUna geen beschaafd
land meer. waar geen roomys wordt be
reid. De fabricage-wyze en de samenstel
ling zyn byna overal geiyk. Officieel
bekend zyn er thans ongeveer 5000 room-
ysfabrieken. waarvan alleen in de Vcr-
eenigde Staten van Noord-Amerika on
geveer 4500 (alleen in de stad New York
zUn er 70!). Dit blad geeft het volgende
lystje van de aantallen roomysfabrieken
in dc afzonderlijke landen: Amerika
4500; Argentinië 10: Australië 16; Brazi
lië 2; Canada 150; Chill 1; Columbia 1;
Cuba 4; Denemarken 2; Duitschland 18;
Engeland 34; Frankrijk 10; Finland 1;
Guatemala 1; Japan 8; Mexico 2; Neder
land 5: Nieuw-Zecland 3. Noorwegen 2,
Oostenryk 2. Zweden 2, Zwitserland 6;
Znld-Afrika 1.
De kapitalen, waarmede de verschil
lende fabrieken werken, schommelen tus
schen 18 duizend en 180 miilioen gulden.
Afluisteren van telefoon
gesprekken
Sedert gerulmen tyd reeds hebben de
inspecteurs der Süreté Générale op
dracht telefoongesprekken af te luiste
ren, indien zy dit gewenscht. achten.
Toen aan den strijd tegen het commu
nisme door de regeering kracht werd bij
gezet, werd ook deze maatregel inge
voerd. Zelfs werd er toen hier en daar
ln de pers aanmerking op gemaakt dat
er gedurende de uren, waarop de in
specteurs hun maaltyden gebruiken,
vry kon worden getelefoneerd.
De Bond voor de Rechten van den
Mensch is daartegen in verzet gekomen
en heeft zich tot den minister van han
del en posteryen gewend met de mede
deeling, dat de wet aan de administra
tieve diensten eerbied oplegt voor par
ticuliere correspondentie. Brieven mo
gen niet worden opengemaakt, de in
houd van telegrammen mag niet wor
den meegedeeld. De Bond acht het dus
onduldbaar, dat telefonische gesprekken
door ambtenaren der Süreté worden af
geluisterd.
Algemeene „Zwarte
staking"
De „Industrial and Commercial
Union" (I. C. U.) in Zuid-Afrika. een
naar het communisme overhellende or
ganisatie van zwarte arbeiders, die
vooral onder de mynarbeiders een groot
ledental telt. belegt op het oogenblik
verschillende vergaderingen over de ge
heele Unie. waarin wordt medegedeeld,
dat de leden zich moeten voorbereiden
op een algemeene staking, die binnen
enkele maanden zal worden geprocla
meerd. De I. C. U. beweert fondsen ge
noeg te hebben om de naturellen zoo
noodig twee jaren lang te voeden. De
staking zal gericht zyn tegen de „on-
christeiyke behandeling, die de zwarten
van de blanken ondervinden".
'n Huis uit de le eeuw
der jaartelling
Te Ashtead Wood by Epsom zyn op
gravingen verricht op de plek waar een
Romeinsch huis had gestaan. Het eer
ste gebouw op deze plek moet om
streeks 60 na C. zyn vernield (opsti.nd
van Boadlcea). Een later gebouw schijnt
te dateeren van 130 na C. (Nadrianus)
en heeft tot 250 gestaan. Dat valt i* te
leiden uit het aan het lichtgebrachte
aardewerk en aan de gevonden siervoor
werpen en munten.
Hoe „zij" hun vacantie
nemen
De Parysche bladen doen altijd
hun best, het is een aardige gewoonte
om in hun kolommen de saaiheid van
den komkommertüd wat op te frisschen
met aardige enquêtes, enz. Ja soms zelfs
met „vacantiewerk" voor hun lezers.
Petit Parisien en Quotidien vertellen
hoe „zy" hun vacanties doorbrengen: zij
dat zyn om te beginnen de toon-aan-
gevende staatsliedei) in Europa. Wij
hebben dan ook een paar dagen gele
den al aan het eerstgenoemde ontleend
hoe Poincaré op zyn buiten te Sam-
pigny een korte „vacantie" neemt, die
hy gebruikt om er harder, althans meer
onafgebroken te werken dan ooit.
De man van de Petit Parisien is ver
volgens ook by Philippe Berthelot, den
bekenden secretaris-generaal van Bui
tenlandsche Zaken geweest om te vra
gen hoe hy zyn vacantie zal doorbren
gen. Het antwoord van den om zyn yze-
ren geheugen bekenden ambtenaar, het
geheugen, dat lord Curzon zoo zeer be
wonderde, kon kort zijn: twee maal en
kele dagen vryaf en verder wordt de
vacantie op het departement doorge
bracht. Berthelot heeft zyn interviewer
den lof gezongen van den eenvoud,
van het zich-zelf-zyn onder alle om
standigheden. Verder zeide hy: Alles
wat door het ministerie heen gaat zie ik
zelf iederen ochtend. Ik ben hier dik-
wyis om acht uur. Beslissingen moeten
worden genomen. Het werk, boeken, het
gezin, zeide Berthelot ten slotte, en ook
dc vriendschap waaraan ik koppig
trouw biyf. Ja, miins ondanks, want
heb ik eenmaal van iemand gehouden,
dan kan ik daarmee nooit heelemaal op
houden. U ziet dus wel ln myn leven
niets dan eenvoudige gevoelens.
Tachtig jaar luchtband
De luchtband, die de groote ontwik
keling van het automobilisme en het
wielryden mogelijk heeft gemaakt-, is
van ouderen datum, dan menigeen denkt.
Hy viert dit jaar zyn tachtigsten ver
jaardag. Een nederige Engelschman,
William Thomson kwam het eerst op het
idee een band gevuld met lucht aan te
wenden, en nam patent op zyn uitvin
ding. Het „Mechanic Magazine" van 1847
is opgetogen over de resultaten van een
proefneming. Toch bleef de uitvinding
ongebruikt en eerst veel later zag men
het practisch nut er van in. Dunlop ves
tigde 40 jaar later de bandenindustrie.
De naam William Thomson werd ver
geten
Koning Monivong
Prins Monivong, de oudste zoon van
wyien koning Sisowath,- is door den
Grooten Raad van 't koninkryk uitver
koren om zyn vader op den troon van
Cambodsja op te volgen. Onmiddellyk
na het overlijden van den ouden vorst
riep de Fransche resident-generaal,
Varenne, ingevolge instructie van den
minister van Koloniën, den Grooten
Raad byeen en verklaarde, dat Frank-
ryk op geenerlci wyze. begeerde in te
grypen in de verkiezing van den nieu
wen koning, doch integendeel wensch-
te, dat de Cambodsjanen een vrije keus
naar inheemschen trant zouden doen.
De vergadering hoorde daarop het
testament aan van den gestorven ko
ning, waarin hy den wensch uitsprak
opgevolgd te worden door zijn oudsten
zoon Monivong. die zonder discussie
diensvolgens tot koning werd geprocla
meerd en tot zyn kroning zal regeeren
onder den titel van „ongekroonde ko
ning".
Nadat hy den Grooten Raad voor
diens besluit dank had gezegd, gaf de
nieuwe vorst den Franschen resident
zyn voornemen te kennen. diezelfde
loyale samenwerking met Frankryk in
stand te houden, die ook de regeering
van zyn vader had gekenmerkt.
De minister van koloniën te Parys
heeft, in zyn condoleance-telegram aan
den Grooten Raad. de volledigegoed
keuring der Fransche regeering op de
gedane keuze medegedeeld.
De „scheepskapi-
teinsche"
Scheepskapitein lijkt nu juist geen
baantje voor een vrouw. Toch heeft de
Noorsche Gudrun Krogstad het gekozen
en zij zal dezer dagen haar eerste groote
reis op een stoomschip ondernemen.
'n Walvisch in den tele
graafkabel
Toen onlangs de telegraafkabel,
welke de Vereenigde Staten van Ameri
ka met Alaska verbindt ges .oord was.
zond de regeering een telegraafkabel
schip de „Dellwood" om de plaats van
met gebrek te bepalen. Na onderzoekin
gen, welke verscheidene dagen duurde,
werd de breuk ontdekt ter hoogte van
Kaap Flattery,
De kabel werd uit 600 vademen diepte
opgehaald, Een walschvisch van 20 ton
bleek in de kabel verward te zyn. Hij
had de geleiding op verschillende plaat
sen doorgebroken.
't Mooie Edinburgh
Opvattingen omtrent stedenschoon
zijn altijd individueel, maar daarom
toch dikwyls interssant. Wy vinden
thans in een Engelsch blad een be
schouwing van een inzender over de
vraag wat de schoonste stad is in de
Britsche eilanden.
Hij komt'tot de slotsom dat Edin
burgh op de eerste plaats behoort te
staan met Oxford als tweede.
Sommigen "stellen Oxford en Edin
burgh op één Iyn, maar volgens den
hier bedoelden schryver is Edinburgh
toch no. één en Oxford zelfs nog niet
no. 2. Want hy geeft het volgende
lystje van de zes schoonste steden van
Europa: Edingburgh. Innsbruck, Salis
bury, Napels en KonstantinopeL
Daarnaast zyn dan als steden van
voortreffelijke schoonheid in Engeland
te noemen: York, Canterbury. en
Chester, Shrewsbury en Worcester,
Dorchester. Glastonbury, Wells en Bath.
En Londen zal men vragen:
„Londen is de onvergelijkelijke in
drukwekkendste en schoonste der
groote steden van de wereld. Nergens
vindt men een zoo rustige en verheven
reusachtigheid".
Luchtschipverbinding
tusschen Buenos Aires
en Sevilla.
Dr. Eckener, de expert op het gebied
van luchtschepen, is uit Buenos Ayres
vertrokken naar Rio de Janeiro. Hy
heeft zich voldaan verklaard over zyn
ln Argentinië gevoerde onderhandelin
gen. De besprekingen hebben tot doel
een vaste luchtschipverbinding tot stand
te brengen tusschen Buenos Ayres en
Sevilla.
IerlandCanada
Colonel F. F. Minchin en captain
Leslie Hamilton zyn te Amsterdam
aangekomen, waar hun Fokker-vliegtuig,
waarmede zij den Atlantisohen Oceaan
zullen oversteken, zyn voltooiing na
dert.
Zoodra het toestel, dat men over on
geveer een week gereed hoopt te
hebben, op het vliegveld Schiphol zijn
proefvluchten heeft gedaan, vliegen de
beide piloten ermede naar Bristol, waar
nog enkele wijzigingen aan den Jupiter-
motor worden aangebracht.
Colonel Minchin is een zeer ervaren
vlieger.
Gedurende de eerste 5 uren van de
vlucht zal de Fokker begeleid worden
door Hamilton's vliegboot.
Vrijheid, blijheid!
De Kopenhaagsche Vereeniging tot
bescherming van dieren heeft den Ko
ning een request gezonden, met het ver
zoek de onmiddellijke invrijheidstel
ling te willen bevorderen van alle wilde
dieren uit den dierentuin van deDeen-
sche hoofdstad. Het is niet te ontken
nen, dat dit tegenover de dieren biliyk
en rechtvaardig zou zyn, en dat zy het
prettig zouden vinden, maar zouden de
vreedzame burgers van Kopenhagen er
geen bezwaar liegen hebben, met- het oog
op de openbare veiligheid?
Engelsche studenten bij
den oogst in Canada
Een honderdtal studenten van En
gelsche en Schotsche universiteiten zijn
dezer dagen naar Canada vertrokken
om daar behulpzaam te zijn by den
oogst op de groote „farms". Reeds was
één eerste groep in Juni vertrokken
om den oogst in Ontario binnen te
halen. De tweede groep zal werkzaam
zyn in West-Canada.
Zij zullen in October weer in het
land terug zyn.
De kosten van dit uitstapje naar
Canada, waar de studenten onder goede
leiding tal van steden en bekende
plaatsen zullen bezoeken, worden ge
dekt door de verdiensten op de boer-
deryen.
Dc dooven hooren
De zegeningen van de radio zijn vele.
Wy leven te midden van wat men vroe
ger wonderen noemde, en aanvaarden
ze als gewone dingen. Om dc dooven
het gehoor weer te geven is geen an
der wonder noodig. dan dat der radio,
waarmee wU dagelijks omgaan. In de
Kroatische hoofdstad Zagreb heeft men
het bewezen. Dooven, die tengevolge
eener ziekte hun gebrek hadden ge
kregen hebben voor het eerst sinds
lang weer een menschelijke stem ge
hoord. toen zy de hoofdtelefoon opzet
ten. Voor slechts enkelen werd de stilte
waarin zy leven niet verbroken. Jonge
lieden, doof geboren, die nog nimmer
een geluid gehoord hadden, maakten
kennis met de menschelijke stem. Ver
schillende leerlingen van het Dooven-
en Blindeninstituut, waar deze proef
nemingen gedaan werden hoorden niets,
wanneer zy den microfoon tegen het
oor hielden, wel echter, als zy de tele
foon op de slapen zetten.
