BUITENLANDSCH OVERZICHT
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 22 AUG. 1927 TWEEDE BLAD
De kansen van Sacco en Vanzetti
Worden steeds kleiner. Een „onthul
ling" uit Duitsche bron. De Rijnland
bezetting zal voorloopig niet vermin
derd worden.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Alles wordt gedaan om het zeer ernstig
bedreigde leven van Sacco en Vanzetti
alsnog te redden. De kansen worden
evenwel steeds kleiner.
Arthur Hill de eerste raadsman van
de veroordeelden heeft Zaterdagavond
aan de pers verklaard, dat rechter James
Morton, van het Bondsdistrictshof, ge
weigerd heeft over te gaan tot de uit
vaardiging van een „writ of habeas cor
pus" (een overweging om het vonnis op
te schorten) en eveneens verlof heeft ge
weigerd voor een beroep op het rond
gaand hof van beroep der Vereenigde
Staten.
Een telegram uit Boston deelt nog
inede:
De raadsman van Sacco en Vanzetti
was Zaterdag niet in staat bij het Hoog
gerechtshof te Washington een verzoek
in te dienen tot herziening van de von
nissen, omdat werd gemeend dat de in
gediende papieren niet in behoorlijken
vorm waren. De advocaat stelt pogingen
in het werk om een nieuwe opschorting
van de uitvoering van het vonnis te ver
ier ijgen.
Zondag werd geseind:
„De eenige straal van hoop op uitstel
van de terechtstelling van Sacco en
Vanzetti schijnt thans nog gelegen in
het beroep op het federaal hooggerechts
hof te Washington, behelzende het ver
zoek tot herziening van het proces. In
dien de heden naar het hof gezonden
stukken bijtijds te Washington aanko
men. indien zij in orde worden bevonden
en indien het federale hof op het ver
zoek ingaat, zal althans een opschorting
der executie worden gelast, ten einde
een herziening mogelijk te maken.
Intusschen nemen de gevangenisauto
riteiten haar maatregelen, juist alsof
geen nieuw uitstel mogelijk is."
Mocht dit beroep op het federaal
hooggerechtshof succes hebben, dan zal
de executie automatisch worden uitge
steld tot October, want eerst dan komt
dit gerechtshof weer bijeen.
Er komt uit Duitschland een eigen
aardige mededeeling.
Een te Berlijn woonachtig Russisch
architect bracht een bezoek aan de re
dactie der „Vossische Zeitung" en deed
daar een verhaal over een gebeurtenis,
die hij jaren geleden had beleefd. Het
geen hij vertelde zou op de affaire van
Sacco en Vanzetti een geheel nieuw licht
kunnen werpen, doch het verhaal wordt
door het blad slechts onder alle voor
behoud weergegeven.
Bedoelde architect woonde in de ja
ren 1919 tot 1922 te Rome, waar hij een
atelier op de „Via Maguta" had. Op een
avond naar hij zich meent te her-
i; eren in Februari 1922 bezocht hy
volgens gewoonte een in die straat gele
gen wijnlokaal, het „Trattoria sora
Nanna", waar reeds verscheidene be
zoekers, kunstenaars, en arbeiders, aan
wezig waren. Onder hen bevond zich
dien avond ook een man, die in dit mi
lieu klaarblijkelijk eens zijn kennis van
Engelsch wilde luchten, want telkens
gebruikte hü in den loop van het ge
sprek en als hij iets bestelde, Engelsche
uitdrukkingen. Hij vertelde, dat hij ja
renlang in de Vereenigde Staten had
vertoefd.
De architect kwam in gesprek met den
man, die over vrij veel geld scheen te
kunnen beschikken, want hij noodigde
den architect uit, voor zijn rekening te
drinken. De Italiaan, die aanvankelijk
in tegenstelling tot het meerendeel zij
ner landslieden zeer gereserveerd was,
ontdooide langzamerhand onder den in
vloed van den wijn en werd vertrouwe
lijk, toen de architect hem meedeelde,
dat hij Rus was en als kunstenaar met
het huidige régime in Rusland sym
pathiseerde.
De Italiaan verklaarde toen on
middellijk, zijnerzijds, dat hij anar
chist was en in de Vereenigde
Staten terroristisch werkzaam was
geweest.
Klaarblijkelijk om te bewijzen, dat
hij niet slechts een theoretisch anar
chist was, deelde hij mede, dat hij in
de nabijheid van Boston ook een dief
stal had gepleegd, bij welke gelegen
heid een paar menschen om het leven
waren gekomen. De politie had hem
echter niet te pakken kunnen krijgen,
daar hij haar te glad af was geweest en
hij had ongestoord de Vereenigde Sta
ten kunnen verlaten. Ook zijn mede
plichtigen, die zich nog in de V.S. be
vonden, waren niet gearresteerd. In him
plaats zaten echter twee „domme ke
rels" in de gevangenis.
Op een vraag van den redacteur, die
hem te woord stond, hoe het kwam, dat
de architect zich eerst thans dit voorval
herinnerde, waar toch reeds wekenlang
alle bladen over de zaak van Sacco en
Vanzetti hadden vol gestaan, verklaar
de de architect zeer zelden kranten te
lezen. Bij het woord „Massachusetts"
was hem nimmer iets te binnen gescho
ten en eerst toen hij dit woord in ver
band met de stad Boston hoorde noe
men, had hij zich de te Rome beleefde
gebeurtenis herinnerd. Een kennis wien
hij de geschiedenis had verteld, had hem
aangeraden zich tot de pers te wenden.
Overigens was hij van meening, dat de
Italiaan, van wien hij een nauwkeurig
signalement kon geven, in genoemd
wijnlokaal bekend moest zijn, en dat
het daarom gemakkelijk zou zijn hem
op te sporen.
De protestbeweging tegen de terdood
brenging van Sacco en Vanzetti houdt
natuurlijk aan. Wordt zelfs krachtiger.
Overal worden protest vergaderingen
gehouden.
Te New York hebben de vertegen
woordigers van dertig plaatselijke vak-
vereenigingen besloten, heden, Maandag,
gezamenlijk in algemeene staking te
gaan tegen de executie van Sacco en
Vanzetti. Deze actie sluit aan bij een
gelijkluidend besluit van den centralen
vakvereenigingsraad.
In Mexico wordt een proteststaking
van een uur voorbereid.
De algemeene raad van het Vakver
bond en de Arbeiderspartij in Engeland
hebben aan Fuller, den gouverneur van
Massachusetts, een telegram gezonden,
waarin zty clementie pleiten voor Sacco
en Vanzetti en verder zeggen, dat het
prestige van Amerika niet zal lijden, in
dien hun gratie wordt geschonken.
Een soortgelijke brief met dezelfde
handteekeningen is aan het Amerikaan-
sche gezantschap te Londen gezonden.
Te Berlijn vreest men als tot executie
van Sacco en Vanzetti wordt overge
gaan, onlusten voor het Amerikaansche
gezantschap en consulaat. Daartegen
zijn maatregelen genomen.
Zullen daadwerkelijke bevrijdingspo
gingen door vrienden van Sacco en Van
zetti ondernomen worden?
Meer dan honderd lieden, die met hen
sympathiseeren, zijn uit New York naar
Boston vertrokken en nog anderen staan
op het punt daarheen te gaan.
De autoriteiten nemen intusschen voor
zorgsmaatregelen op groote schaal tegen
de bevrijdingspogingen, waarbij zij ge
bruik maken van troepen met machine
geweren en zoeklichten.
Er hebben reeds verschillende arresta
ties plaats gehad.
Over de vraag wanneer de executie
eventueel zal plaats hebben, bestaat
verschil van meening. Er is tot heden
Maandag uitstel gegeven, maar dit moet
blijkbaar zoo opgevat worden, dat eerst
morgen. Dinsdag, de executie zal plaats
hebben.
Als er althans op het allerlaatst geen
nieuw uitstel verleend wordt.
Nog een doodvonnis.
De krijgsraad te Leningrad heeft den
voormali gen kolonel Otto, die tijdens den
opmarsch van Joedenitsj naar Leningrad
in 1919 in het roode leger diende, wegens
opzettelijke overgave van een onder zijn
bevel staande troepenafdeeling aan de
witte gardisten en zijn overgang in den
dienst der laatstgenoemden ter dood ver
oordeeld.
De Rijnland
bezetting.
De besprekingen tusschen Frankrijk
en Engeland over de sterkte van de
bezetting van Rijnland duren nog
voort.
Parijs wantrouwt den aandrang der
Duitsohers om tot vermindering van het
bezettingsleger over te gaan. De Fran-
schen meenen dat de veiligheid van
de grenzen eischt, de tegenwoordige
sterkte van het bezettingsleger te hand
haven.
Naar uit Londen gemeld wordt zou
de Fransche regeering niet voornemens
zijn het contingent der Rijnbezetting
met meer dan 56000 man te vermin
deren: de militaire consequenties dezer
vermindering moeten door een reorga
nisatie in de indeeling worden gecom
penseerd. Een verdere vermindering
zou volgens het standpunt van Parijs
alleen gevonden kunnen worden in een
vermindering der Engelsche en Belgi
sche contingenten. Men schijnt er ech
ter te Londen noch te Brussel veel voor
te gevoelen een wanverhouding in de
contingenten der verschillende landen
te doen ontstaan.
De burgeroorlog
in China.
In verband met de jongste berichten
omtrent het hernieuwe dreigende ge
vaar voor Sjanghai wordt er in een be
richt aan de Telegraaf op gewezen, dat
de uitgebreide leger- en vloobmacht, wel
ke in Januari en Februari voor de ver
dediging van de nederzetting uit alle
deelen van Engeland zoowel als uit
Amerika werd gezonden, sinds dien tijd
vrijwel geen wijzizing heeft on
dergaan. De oorlogsschepen zijn
nog steeds ter plaatse aanwe
zig en de verdedigingswerken der ne
derzetting verkeeren in bevredigenden
toestand.
Dat de betrouwbaarheid dezer werken
in de onmiddellijke toekomst op de proef
zou worden gesteld, gelooft men te Lon
den niet, Ofschoon Tsjang Kai-Sjek uit-
geschakeld Is en de troepen, welke hij
aanvoerde naar het Zuiden in de rich
ting van Sjanghai terugtrekken, heeft
het leger van Soen Tsjoean-fang, dat,
naar men gelooft, niet bepaald sterk is,
den Jangtse nog niet overgestoken. Dit
oversteken zou wel eens groote moeilijk
heden kunnen medebrengen. Tang
Sjing-sji, de huidige aanvoerder van het
Hankau-leger is, naar verluidt, zijn
troepen aan het reorganiseeren, tenein
de weerstand te kunnen bieden.
De Duitsche vloot.
De kruiser Karlsruhe, het eerste oor
logsschip, dat in Duitschland sedert den
oorlog werd gebouwd, is in tegenwoordig
heid van 20.000 toeschouwers te Kiel van
stapel geloopen. Tot de aanwezigen be
hoorden de rijksweerminister Gessier, de
chef van het vlootbestuur admiraal Zen
ker en eenige andere autoriteiten.
Uit de Iersche politiek.
Zooals men zich herinnert heeft het
parlement van Ierland dezer dagen een
wetsontwerp aangenomen, waarbij de
kieswet wordt gewijzigd in dien zin, dat
voortaan candidaten voor het parlement
onder eede moeten verklaren, dat zij, in
dien zij worden gekozen, c*en eed van
trouw aan den Engelschen koning zullen
afleggen en hun zetel in het parlement
innemen. De volgelingen van De Valera
en de arbeiders in het parlement hebben
tevergeefs een poging gedaan om de re-
geering-Cosgrave ten val te brengen en
aldus te verijdelen, dat het wetsontwerp,
gelijk twee andere wetsontwerpen, wet
zouden worden. Thans hebben zij (vol
gens bericht uit Dublin aan de „Daily
Telegraph") den eersten stap gedaan tot
een referendum over bedoeld wetsont
werp, waartoe art. 47 van de Iersche
Grondwet de mogelijkheid opent, door
dat het bepaalt dat een wetsontwerp ge
durende negentig dagen moet worden
opgeschort wanneer een bepaald gedeeite
van het parlement dit verzoekt. Zij heb
ben tot Cosgrave dit schriftelijk verzoek
gericht, zoodat het wetsontwerp, waaraan
de gouverneur-generaal uit naam van
den koning zijn goedkeuring zou hech
ten, voorloopig geen wet wordt. Intus
schen kunnen de tegenstanders van het
wetsontwerp de hun bij de grondwet ge
geven middelen aanwenden tot het ver
krijgen van een referendum waartoe noo-
dig is, dat vóór het verstrijken van de
negentig dagen drievijfde deel van de
parlementsleden of niet minder dan een
twintigste deel van het kiezerscorps daar
om vraagt.
KORT EN BONDIG.
De Pruisische regeering heeft de spelen
baccarat en chouette tot hazardspelen
verklaard, waardoor een groot aantal
Berlijnsche speelclubs, die al heel wat
onheil hadden aangericht, thans gesloten
zullen worden.
De leiding van de Orthodoxe Kerk in
Rusland heeft een decreet uitgevaardigd
waarin voor het eerst de sovjet-republiek
wordt verdedigd en tot een loyale hou
ding jegens haar wordt aangespoord. Er
wordt zelfs in verklaard, dat bestrij
ders van de Sovjet-republiek uit de kerk
zullen worden gezet. Tenslotte wordt aan
de regeering de dank der kerk betuigd
voor de grondwet en de herleving van de
kerk.
Het persbureau van de ambassade der
Sovjetregeering te Parijs verklaart, dat
de documenten, door de „Matin" gepu
bliceerd betreffende het optreden van
bolsjewistische agitators in Marokko, als
volstrekt ongeloofwaardig moeten worden
beschouwd.
Het proces tegen de vrienden van den
uitgeweken Italiaanschen socialistischen
leider Turatti, die te Savona terecht zou
den staan wegens begunstiging van Tu-
ratti's vlucht uit Italië, is tot 9 Septem
ber verdaagd.
ZANDVOORT.
HET NADEREND EINDE
VAN HET BADSEIZOEN.
Nog niet zoo heel lang ligt de tijd ach
ter ons, dat we in onze kolommen met
een zekere blijde stemming de kansen
van het aanstaande seizoen bespraken,
't Lijks ons nog een dag in de voorbije
week en toch ligt er bijna een halfjaar
tusschen. Wat toen verwacht werd ligt
nu bijna reeds achter ons en onze hoop
is niet bevestigd. Hoe ook het oordeel
moge zijn over het financieel resultaat,
vast staat dat dit seizoen is voorbijge
gaan onder teleurstellingen zoowel van
de zijde van hen die den badtijd exploi-
teeren als van hen die het middel daartoe
zijn. En de eenigste oorzaak daarvan was
de weersgesteldheid. Bijna geen dag in
het seizoen ging nu voorbij, of het re
gende of woei in zulk een mate, dat van
het strandbezoek weinig terecht kwam.
Was de morgen niet nat of kil, die dan
oorzaak werd dat de stadsmenschen hun
voorgenomen bezoek maar uitstelden, dan
verjoegen op den dag de plotseling aanja
gende regenbuien de strandbezoekers
naar 't dorp, tram of trein.
Maar wat het weer deed bij de stede
lingen, deed het ook in 't voorjaar en
werkte wel zeer zeker in op de prijzen,
die voor gemeubelde huizen zijn gemaakt.
Alles wachtte eerstens op beter weer om
te gaan huren en als gevolg daarvan
maakte de angst zich van menig verhuur
der meester en gingen de prijzen sterk
dalen. Men maakte zich benauwd en tel
de maar af, want, zoo werd geredeneerd,
beter iets dan niets. Dat daarvan door
hen, die toch voornemens waren naar
onze badplaats te komen, gretig gebruik
werd gemaakt, behoeft geen betoog. De
prijzen die in Mei en Juni dan ook wer
den besteed zijn plus minus 30 tot 40
pCt. beneden die van 1926. Over het aan
tal evenwel valt niet te klagen, wel wat
betreft het dagbezoek. Opmerkelijk was
het vooral in den vacantietyd, als de
zon zich des morgens maar even had
vertoond, hoe groot de stroom dagjes-
menschen was, die door spoor en tram
werden aangebracht. Maar duidelijk
bleek dat het gemis van mooi weer deze
dagen tot uitzonderingen maakte, 't Is
den ganschen tijd een kwijnend bestaan
geweest, veroorzaakt enkel en alleen
doordat een dag zon gevolgd werd door
soms drie dagen regen en wind. En welk
een last en kosten brachten deze even
tualiteiten niet den zakenman vooral al;
hij op een mooien Zondag had gerekend.
Hoeveel consumptie-middelen waren be-
noodigd om toereikend te zijn? Zou hij
het wagen en toch maar inslaan? Maar
al moge het weer ons in den steek heb
ben gelaten, toch was en is er veel wat
ons vertrouwen in de toekomst schenkt,
't Was het telkens wederkeerend bezoek
van den telkens weer verjaagden gast,
al was het ook maar de ééndaagsche.
Het taaie geduld van het weer om onze
zoo zeer gewenschte gasten van één dag
te verjagen, zal het moeten verliezen
van hun taaie volhardingsvermogen.
dat is eene geruststelling, want het geeft
recht op een vesten van het vertrou
wen, dat Zandvoort als badplaats, met
zijn mooie breede strand, de eerste zal
worden onder de medezusteren aan ons
Noordzeestrand, als.... onze nieuwe raad
maar een goeden kijk wil hebben op de
behoeften aan eene moderne exploitatie
verbonden, en zich wil laten leiden door
hen, die daarin doorkneed zijn. Behalve
dat Zandvoort van vele zijden op eene
gemakkelijke wijze is te bereiken, zoo
wel uit het buiten- als binnenland, biedt
het zooveel natuurlijke aantrekkelijkheid
en comfort, dat duizenden en duizenden
van jaar tot jaar wederkeeren. En nu
zijn we op den goeden weg om dat eerste
nog meer te volmaken en is ons ge
meentebestuur reeds bezig, door er op
te wijzen dat electrificatie van de spoor
lijn een vitaal belang van Zandvoort is.
Geven thans ook velen in Amsterdam
de voorkeur aan Scheveningen, door de
gemakkelijke en goedkoope wijze waar
op dat is te bereiken, dit staat vast: als
eenmaal de electrische verbinding tot
stand is gekomen zal Zandvoort ongetwij
feld daarvan de voordeelen plukken. Wel
leven nu eenmaal in een tijd van koorts
achtig haasten en vliegen. Er wordt met
den tijd op elk gebied gewoekerd. Laten
wij dus hopen dat aan dezen wensch
van Zandvoort spoedig wordt voldaan en
wij zijn zooveel eerder een slecht seizoen
vergeten.
Overigens behoeft een slecht seizoen
geen tijdsteeken voor onze badplaats te
zijn. Immers overal deelt men daarin
mede. Thans behoort ieder in eigen kring
iedere vereeniging die de belangen van
de badplaats op het oog heeft, ons ge
meentebestuur, te arbeiden opdat wij
steeds dichter komen bij de eischen, aan
een moderne badplaats te stellen, dan
wordt de schade dubbel ingehaald. En
we meenen reeds dit streven te mogen
waarnemen. Er zijn reeds eenige bouw
plannen goedgekeurd voor z.g. cabines
voor zonnebaden, die in den duinvoet zul
len worden ingebouwd. De opheffing van
het kampeerverbod is vrij zeker te wach
ten. Op 't gebied van attracties evenzeer,
'n Lunapark, hoe men er overigens over
denken moge, zal in den een of anderen
vorm wel weer op 't tapijt worden ge
bracht. Waar blijven nu ontwerpen voor
een pier la Scheveningen, een circus
en dergelijke vermaken? Elck wat wils^ij
het devies. Concerten worden thans re
gelmatig gegeven, al is de plaats daarvan
zéér ongeschikt.Ook daarin kan verbete
ring worden aangebracht. De Noord-bou
levard wordt thans aanmerkelijk ver
breed en naar verluidt zullen op kleine
afstanden banken worden geplaatst, om
den vermoeiden wandelaar in de gele
genheid te stellen een wijle te kunnen
uitrusten. Op het Noorderstrand ware
vanwege de gemeente een flink stuk
strand af te bakenen en uitsluitend toe
gankelijk te stellen voor hen tegen be
taling natuurlijk die werkelijk rustig
van zon en zee wilden genieten. Dit zou
dan niet voor niet-kooplieden, e.d.. toe
gankelijk moeten zijn. Hoogstens zouden
in een vanwege de gemeente geplaatste
tent door haar geëxploiteerd, verver-
schingen verkrijgbaar kunnen zijn.
In de duinen ware een aan alle eischeri
voldoende speeltuin aan te leggen, ge
deeltelijk met bekapping, waar de kin
deren fcü slecht weer zich konden ver
maken. Op 't gebied van verfraaiing
ligt voor de gemeente een groot terrein
braak. Talrijke hoeken en pleinen leenen
zich uitstekend voor plantsoen en bosch-
aanleg, waardoor de aantrekkelijkheid
van 't dorp zeer zou worden verhoogd.
Het doorgaand autoverkeer worde meer
over aan te leggen ceintuur- of circu
latiewegen geleid. Het oprichten van
autoparken, worde krachtig bevorderd
en het plaatsen van auto's op de open
bare wegen zooveel mogelijk geweerd.
Door het aanbrengen op verschillende
punten van papiermanden, zou vrij-
zeker worden voorkomen, althans be
perkt, dat de straten (zooals nu) op
een vuilnisbelt gelijken. De hoofdwegen
zou men kunnen bedekken met een ge-
ruischloos dek en de trottoirs van tegels
voorzien. En eindelijk ware het nood
zakelijk, dat Zandvoort werd begiftigd
met een nieuw post- en telegraafkan
toor, een hartewensch voor ieder die met
dezen tak van staatsdienst in aanraking
komt Wij hebben 't bovenstaande de
revue laten passeeren ter overdenking
doch meenen geenszins alle wenschen
en middelen te hebben opgesomd, die
aan 't welzijn van Zandvoort inhaerent
zijn. Het is slechts 't een en ander tet
overdenking.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Ct«. per regel.
yil:l!illllllllllillllllllll!ll;llllllllllllllliy Hilllilllllllllllli I,i
liliiiiiljiilllllilliillll!
Galsworthy.
Lang heeft de zon van Bernard Shaw
hem in een donker hoekje gelaten. Doch
sinds eenige jaren is hij een Europeesch
begrip geworden. Dat is te verwondelij-
ker, wijl deze dandy onder de schrijvers
alle vraagstukken, die hij aanvat, uit
sluitend door den bril van den Engelsch-
man ziet. Zijn drama's en romans zijn
tot in de kleinste nuances aan het adres
van zijn landgenooten gericht. Gals
worthy doet, in tegenstelling met Shaw
niet de geringste concessies aan den
smaak van de wereld. Het is zijn kracht
de dingen, die hem boeien, met een veel
eer journalistiek dan litterair aandoen
de zakelijkheid te behandelen. De ge
vallen, die hij beschrijft en hij be
schrijft altijd gevallen kunnen zich
overal afspelen. Maar zooals hij ze be
schrijft, zijn ze alleen in London City
mogelijk. Misschien schuilt daarin het
geheim van hun weergaloos succes in
zijn land. Hij schrijft een drama „Jus
titie" tegen de barbaarschheid van een
zame opsluiting van gevangenen en
deze eenzame opsluiting wordt in En
geland opgeheven. Hij verplaatst het
toon eel van het Jodenvraagstuk naar de
club zijn comedie „Society" werkt ra
dicaler tegen het anti-semietisme dan
duizend hoofdartikelen en protestverga-
deringen. Hij geeselt in „Venster" het
goedkoope salonbolsjewisme van de bur
gerlijke wereld na den oorlog, in „Vluch
teling" de brutale jacht van de burger
lijke samenleving achter de gescheide-
nen, in „Vlucht" haar pharizeïsche angst
voor den ontvluchten gevangene, hij
tuchtigt in „Sensatie" een deel van de
pers en den detective, die tot de lijk
schouwing om de vernietiging van de
particuliere eer van den beschuldigde
met elkaar wedijveren en blijft daar
bij altijd in Londen. Blijft zelfs altijd
de voorname Londensche burger van
den ouden stijl, die van zijn mooie
landhuis in Hampstead uit alles waar
neemt, alles begrijpt en alles vergeeft.
En wien het theater en de techniek van
Bernard Shaw juist goed genoeg zijn om
hem als middel voor zijn menschelijke
doeleinden te dienen. Niets karakteris
tieker dan dat Galsworthy voor de re
constructie der door den oorlog vernie
tigde internationale betrekkingen een
club heeft gesticht, de Pen-club, waar
hij geregeld op zijn kalme, glasheldere
wijze voor den geest van den nieuwen
tijd heeft gepleit. Met deze slechts
schijnbaar passielooze zakelijkheid ech
ter heeft Galsworthy niet alleen Enge
land om zoo te zeggen zonder bedwel
ming gerevolutioneerd. Men leest en
speelt den schrijver van de .Forsyte-
Saga" in alle talen van de beschaafde
wereld en ter gelegenheid van zijn zes
tigjarigen geboortedag heeft men hem
dezer dagen gehuldigd, gelijk men man
nen huldigt, die hun hart niet op de
tong dragen, maar er ook nooit een
moordkuil van maken, wanneer het er
om gaat, deze barre planeet voor de ge
derailleerde menschheid comfortabeler
te maken.
De kleur van goud.
Tot dusver is men van meening ge
weest, dat het goud slechts één kleur
heeft, namelijk goudkleur. Dat dit ech
ter niet het geval is, bewijzen de jong
ste resultaten van het colloïdonderzoek.
Volgens deze wetenschap is het goud
in staat verschillende kleuren aan te
nemen, van goudkleur via rood tot het
diepste blauw.
Men kent in de chemie twee soor
ten van agregaattoestanden: de oplos
sing en het mengsel. Onder oplossing
verstaat men het volgende: wanneer
men b.v. wat zout in helder water strooit
dan lost het zout geheel in het water
op. Wanneer men het zoute water door
filtreerpapier giet, dan blijft geen spoor
zout op het filtreerpapier achter. Ook
bij microscopisch onderzoek kan men
geen zoutspoor meer in het water ont
dekken. Dat is een oplossing. Wanneer
men echter zand in het water strooit
doet zich precies het tegenovergestelde
voor. Dat zijn de kenmerken van een
mengsel. Het colloid bezit beide eigen
schappen. Onder een gewone micros
coop zijn colloïdale oplossingen niet
te herkennen. Neemt men echter een
ultramicroscoop, d.w.z. een microscoop
die in een lichtkegel voor een zwarten
achtergrond werkt, dan worden de af
zonderlijke bestanddeelen van de oplos
sing zichtbaar. Colloïdale oplossingen
gaan door lederen filter, maar niet door
een membraan. Nu heeft het colloïd
de eigenschap, ieder lichaam nieuwe
karaktereigenschappen te geven. Hier
hebben wij de verklaring van de kleur
nuances van het goud. Het komt er
op aan, op hoe fijne of ruwe wijze
de colloïdverbinding wordt gemaakt.
Daarvan hangt het af. welke kleuren
het goud aanneemt. Zoo kennen wij
b.v. het robijnroode glas, dat deze
kleur door niets anders krijgt dan door
toevoeging van colloïdaal goud. Hoe
grooter het mengsel is, des te meer
veranderen de kleuren. Het fijnste
mengsel brengt rood teweeg. De reeks
stijgt dan tot violet, blauw tot diep-
grijs. Neemt men zeer dunne gouden
plaatjes, dan zijn deze. wanneer men
ze tegen het licht houdt, groen. Heeft
de colloïdale oplossing een fijn mengsel
zoodat zij bijna een zuivere oplossing
wordt, dan wordt de kleur van het
goud geel-rood.
Het colloïdonderzoek verkeert pas In
het beginstadium, maar de tot dusver
bereikte resultaten doen terecht op een
groote ontwikkeling van deze jonge
wetenschap en op technische ver
nieuwingen hopen.
Snor en Baard.
Na 1894 kwam plotseling in Frank
rijk het dragen van een snor zeer in de
mode, zoodat wie geheel glad gescho
ren was al gauw -.-oor exentriek door
ging. Er bestaat een merkwaardige sta
tistiek betreffende deze kwestie. die
aangeeft, dat van de in 1894 gekozen
kamerleden zes noch baard, noch snor
droegen. Dit is zeer zeker een heel laag
aantal en bovendien moet men er nog
aftrekken de twee geestelijken, die na
tuurlijk ambtshalve gladgeschoren wa
ren. De Franschen hebben over het al
gemeen snor en baard nog niet afge
schaft, maar toch zegt het Fransche
blad, waar an wij deze bijzonderheden
ontleenen, dat een statistiek indien in
dezen tijd gemaakt heel andere resul
taten zou laten zien.
Waf het publiek zien wil.
(Von onzen Londenschen correspondent)
De eigenaar van een groep bioscopen
in Londen heeft aan 50.000 menschen
van allerlei slag en stand gevraagd hoe
zij over films dachten en welke films
hun voorkeur hadden. Er zijn ongeveer
30.000 antwoorden ingekomen. Die zijn
nu onderzocht en geanalyseerd. Er wa
ren er bij van parlementsleden, geeste
lijken, dokters, voorname en nederige
lieden. De leden van het Lagerhuis heb
ben, blijkens de enquête, over het geheel
een afkeer van films, waarin liefde en
liefdesverhoudingen de voornaamste
spijs zijn. De leden van het Hoogerhuis
openbaren in hun antwoorden de vrees
dat films on-Engelsche denkbeelden zul
len propageeren en bolsjewisme zullen
bevorderen. De Hertog van Manchester
vooral betreurt de vertooning van zekere
recente films om de communistische
tendenz er in. De leden van beide Hui
zen en die van alle politieke partijen
toonen voorkeur voor historische films,
met films van avontuur en hachelijke
reizen op de tweede plaats. De gemid
delde bioscoopbezoeker, gewoonlijk licht
verslaafd aan de inwerking der vertoo
ningen, heeft heel andere ideeën. Hij
(of zij) zet de historische films pas op
de zesde plaats. Drama's uit „de hooge
wereld" komen bij de „film fans" nom-
mer één. Kluchtige beelden komen num
mer twee in hun waardeering.
De enquête wijst dus weer eens uit,
dat de film-mannen hun pappenhei
mers kennen. In nagenoeg alle biosco
pen vormt immers het drama van de
voorname families, in wier kringen een
arme en lieflijke maagd en een schurk
uit de onderwereld vaak toegang hebben
gekregen, de hoofdschotel. En voor de
reactie volgt er immers altijd een „klos",
die Harold Lloyd of Charley Chaplin in
hun potsierlijkste verrichtingen en ge
daanten laat zien! De enquête wees ver
der uit, dat een goed orkest een groote
aantrekkingskracht vormt voor een bios
coop. Niet minder dan 131/2 procent
van de antwoorden bekenden dat het
orkest van de bioscoop de schrijvers er
heen trok. De .ster" was verantwoorde
lijk voor 141/2 procent van het bezoek.
De eigenlijke film trok 181/2 procent
van het publiek. Reclame had den min
sten invloed. In de keuze van indivi-
dueele „sterren" haalde tot ieders ver
rassing Charley Chaplin niet veel stem
men. Hij kwam pas op de twaalfde
plaats in de lijst. Maar wat hij aan
kwantiteit er bij inschoot, kreeg hij ver
goed aan kwaliteit. Menschen die ge
acht moeten worden smaak te hebben
en kieskeurig te zijn, gaven hem de voor
keur. Bij parlementsleden, acteurs, ac
trices en leden van de „smart set" is hü
favoriet.
Kolonisten gevraagd.
Voor heerschzuchtige naturen is een
mooie gelegenheid geschapen om tot
him recht te komen. De inwoners van
Maria Galante, een eiland dichtbij Gua
deloupe klagen steen en been dat het
daar zoo stil is. Zij zouden niets liever
zien. dan dat men hun eens kwam op
zoeken. Het spreekt vanzelf dat een
gast met groote vreugde ingehaald zou
worden, en hem vooral als het een
blanke is, veel eer te beurt zou vallen.
Misschien wordt hij wel tot Koning uit
geroepen en uien zou dat niet lyken?
Het moet een heel aardig eiland zijn,
niet te groot van afmetingen en met
een gastvrije bevolking. Het levert sui
ker en rum op. Bovendien zijn er ge
neeskrachtige baden, zoodat er nog een
groote toekomst voor Maria Galante
weggelegd kan zijn. In de achttiende
en in het begin van de negentiende
eeuw was het dan ook welvarend.. Nu
echter is het verlaten, de wegen zyn
slecht onderhouden en de bevolking
heeft te weinig aanspraak. Er moet wat
leven in de brouwery komen. Misschien
zijner onder onze lezers kolonisten, die
de eenzaamheid wenschen te zoeken?
Een brandstichter.
De „Petit Parisien" verneemt uit Ajac-
cio (Corsica), dat een herder gearresteerd
is onder beschuldiging, in het begin van
deze maand de branden te hebben ge-
stichf^iie de bosschen in de omgeving
van Bastin hebben verwoest. De herder
heeft bekend een medeplichtige te heb
ben.
Een Oostenrijksche
aartshertog als
film-artist.
De film heeft thans ook op een der
Oostenryksche aartshertogen beslag ge
legd, namelijk op aartshertog Leopold
van Habsburg.
Hoewel hy reeds geruim en tfjd iri
Hollywood vertoefde, had hij oor
spronkelijk toch nooit in ernst er over
gedacht, voor de film te gaan spelen.
Aanvankelijk was hy door verschillen
de deelen der Vereenigde Staten ge
reisd en ten slotte aan de Westkust
verzeild geraakt.
Toen gebeurde het, dat aartshertog
Leopold van Habsburg geen cent meer
op zak had. Hy schreef een brief aan
Gladys Vanderbilt, de vrouw van den
Hongaaxschen gezant te Washington,
graaf Ladislaus Szechentyi, om hem
even per omgaande vüf en twintig mille
(dollars) te leenen. Maar het verwach
te succes bleef uit, de aartshertog kreeg
niets klaarblijkelijk wenschte de ge
zant zich met zulk een transactie niet
in te laten. Maar aartshertog Leopold
voelde zich doodelijk beleedigd; hij
schreef aan graaf Szechenyi een brief,
waarin hy hem voor lakei uitmaakte en
hem tot een duel uitdaagde.
Het trof ongelukkig, dat het grafe
lijk echtpaar zich juist op dat oogen-
blik naar Europa inscheepte en dus
moest het duel voor later worden be
waard. En daar zelfs aartshertogen
niet van den wind kunnen leven, zelfs
dan niet, als zij zich in het wonder
land van Hollywood bevinden, ging
Leopold ten slotte voor de film spelen.
Op het oogenblik verdient hy daar
mede 150 dollar per week, maar tot
dusverre is het hem nog niet gelukt
een belangrijke rol te mogen spelen.
Aartshertog Leopold verklaarde even
wel dat hij zyn zaken in Europa zal
regelen en vervolgens met bekwamen,
spoed naar de V. S. zal terugkeeren
om te trachten het tot een verdienste
lijk tooneelspeler te brengen.
