v
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 27 AUG. 1927
DE
INTERPARLEMEN
TAIRE UNIE.
DE
BURGEROORLOG IN
CHINA.
Het spoorwegongeluk
bij Seven Oaks.
De oorzaak.
Hec blijkt dat de oorzaak van het
spoorwegongeluk by Sevenoaks, dat aan
twaalf menschen het leven heeft ge
kost en waarbij 24 personen zware ver
wondingen opliepen, tenslotte niet moet
worden gezocht in een verzwakking ran
het spoorwegbed. Officieel wordt nl.
medegedeeld, dat ontdekt is dat reeds
zeshonderd meter voordat het eigenlijke
spoorwegongeluk plaats had, een der
wielen van de locomotief uit de rails
was geloopen terwijl een onderzoek van
het tracé heeft uitgewezen, dat er geen
teekenen zijn, die op een verzakking wij
zen. De locomotief en de volgende wa
gens werden onderstboven geworpen
toen zij onder een brug doorgingen en
tegen het metselwerk stieten:
Het ministerie van Transport heeft
intusschen een onderzoek gelast, dat
Maandag zal aanvangen onder leiding
van den hoofinspecteur Sir John
Pringle.
KORT EN BONDIG.
De auto, waarin zich de gouverneur-
generaal van Australië, lord Stonehaven
en zijn gezelschap bevonden, die op weg
waren naar een jacht-expeditie in
Queensland is van de veerboot gereden
en in de Norman-rivier gevallen. Alle
inzittenden konden gered wórden.
Aan de Duitsche delegatie naar de
aanstaande zitting van den Volkenbond
zullen wederom ook vertegenwoordigers
der groote partijen worden toegevoegd,
o.m. graaf Bernstorff, dr. Breitscheid,
professor dr. Hoetzsch, de prelaat dr.
Kaas en Freiherr von Rheinbaben.
De bakkerijen te Moskou hebben op
dracht ontvangen om zoowel dag en
nacht als des Zondags door te werken
om daardoor aan het gebrek aan brood
een einde te maken.
De laatste dagen stonden herhaal
delijk. lange rijen menschen voor
de bakkerijen, a:e in vele gevallen niet
van brood voorzien konden worden.
De onthulde toekomst.
Een inwoner van Sainte-Foy-la-
Grande in Frankrijk was niet tevreden
met wat de voorzienigheid hem toebe
deelde. Hij wilde weten of het lot hem
altijd zoo ongunstig zou blijven, en
wendde zich te dien einde tot iemand,
die het weten kon, een waarzegster in
een ander plaatsje. Deze dame was wijd
en zijd beroemd om haar schrander
heid. Niet ten onrechte zooals weldra
blijken zou. Mej. Dorwan wilde den weet
gierige volgaarne alle geheimen der
toekomst openbaren maar één voor
waarde moest zij wel stellen:
Zoolang er eenig geld in het huis van
haar cliënt achter bleef zou het liaar
onmogelijk zijn de weerstand te over
winnen van de booze geesten hetgeen
toch een eerste vereischte was wilde het
experiment gelukken.
De klant scheen ook In te zien, dat
dit absoluut noodzakelijk was en depo
neerde al wat hij aan financiën bezat,
eenige duizenden francs de fortuin
was hem op dat punt dus nog niet zoo
ongenegen geweest in de schoot van
Mademoiselle Dorwan.
Inderdaad is de naaste toekomst hem
duidelijk geworden, want de naïeve klant
zit zonder een cent, en mej. Dorwan is
op weg naar een ver werelddeel
'n Gevaarlijke dame.
Een danseuse in een café ergens in
een klein Fransch plaatjse blijkt manie
ren te bezitten, die niet voor de poes
zijn. Laatst vroeg een jongmensch ven
22 jaar haar voor een dansje, waar zij
echter niet veel zin in had. Het jonge
mensch bleef aanhouden, maar de dame
bleef even hardnekkig weigeren. Er
ontstond zelfs een ruzietje en de jonge
dame maakte van de gelegenheid ge
bruik haar partner een elleboog in het
oog te duwen. De jonge man zal voort
aan met een oog door de wereld moe
ten gaan.
Een geheimzinnige
kinderziekte.
De „Prager Presse" verneemt uit
Boekarest, dat daar sinds eenige weken
een geheimzinnige epidemie onder de
kinderen is uitgebroken; de ziekte leidt
tot een partieele of volstrekte verlam
ming. Volgens de doktoren tast men
omtrent öe oorzaak van de ziekte in het
duister. Slachtoffers zijn in hoofdzaak
kinderen tot tien jaar. De sterfteverhou-
ding bedraagt ongeveer 10 percent.
DE SPOORWEGRAMP BIJ
CHAMONIX.
VREESELIJKE TOONEELEN.
Alle berichten, die men te Genève
leest met betrekking tot de ontzettende
spoorwegramp op de lijn Montenvers
Chamonix, verzinken in het niet, als
men op de onheilsplaats zelve de spo
ren der ramp aanschouwt, zoo seint
de correspondent van de Telegraaf.
De locomotief en de eerste wagon van
den verongelukten trein liggen diep in
de sneeuw begraven, zoodat het nog
volstrekt niet vaststaat, dat reeds alle
slachtoffers zijn geborgen. Tot dusver
heeft men 25 dooden en omstreeks der
tig zwaargewonden uit de puinhoopen
bevrijd, maar waarschijnlijk zullen van
deze laatsten verscheidene den nacht
niet halen. De opruimingswerkzaam
heden zijn nog steeds aan den gang. Zij
worden echter zeer bemoeilijkt, doordat
het in de geheele streek onafgebroken
regent waardoor alle wegen zijn door
weekt. Te Chamonix zelf woedt een he-
yjge sneeuwstorm.
L pe plaats is natuurlijk In rep en roer
en het kleine telegraaf- en telefoonkan.
toor is vrijwel onmachtig den stroom
van telegrammen en telefoongesprekken
te verzwelgen.
Met betrekking tot de ramp zelf ver
nemen wij nog de volgende bijzonder
heden:
Gistermiddag brak boven Montenvers,
dat 2000 meter boven den zeespiegel is
gelegen, plotseling een hevige sneeuw
storm los, waardoor een algemeene uit
tocht der talrijke toeristen werd ver
oorzaakt. Drie treinen met toeristen
vertrokken achter elkaar naar beneden,
doch vooral de trein, die om 4 uur 50
zou vertrekken, werd door de toeristen
bestormd en vertrok dan ook stamp
vol. Het schijnt, dat de trein ten gevolge
van deze overmatige belasting een te
groote snelheid heeft gekregen, of dat
de bestuurder door de plotselinge snel
heid verrast werd en geen tijd meer had
de remmen aan te zetten, dan wel
hetgeen nog waarschijnlijker is dat
de met tanden voorziene stang reeds bij
het vertrek onklaar is geweest: hoe het
zij. de trein vloog met razende snelheid
ongeveer 600 meter de 23 graden steile
helling af. De inzittenden, aie onmiddel
lijk het dreigend gevaar beseften, smeek
ten den weinigen beambten om hulp. In
tusschen had men ook in het hotel het
gevaar ingezien, doch uiteraard kon men
het onheil niet voorkomen.
De snelheid van den trein nam voort
durend toe, totdat hij op een gegeven
oogenblik uit de rails liep. Met razende
vaart wierp vie locomotief zich op den
muur, die onmiddellijk bezweek, waarna
de locomotief en de eerste wagen in het
ravijn stortten, in hun val een groot
deel van den muur meesleepend. Twaalf
passagiers waren op slag dood, de ove
rige omgekomenen overleden korten tijd
later aan hun ontzettende verwondingen
Onder in het ravijn was het een onont
warbare kluwen van jjzerdeelen en
menschelyke lichamen. De machinist
werd in stervenden toestand onder de
puinhoopen van de locomotief gevonden.
Toen men hem wilde bevrijden, zeide hy
slechts: „Dat geeft toch niets meer. ge
zoudt de heele machine uit elkaar moe
ten nemen."
De inzictenden van den tweeden wa
gon hebben hun leven slechts te dan
ken aan de buitengewone tegenwoordig
heid van geest van den conducteur Jo
seph Riberi. Toen hij hei gevaar zag,
verbrak hij onmiddellijk de koppeling en
zette vervolgens met inspanning van
alle krachten de remmen aan, waar
door de wagon tot staan kwam. Toen
zakte hij bewusteloos ineen. Zyn tegen
woordigheid van geest heeft aan min
stens vijftig menschen het leven gered.
Hij is door den burgemeester van Cha
monix onmiddellijk voor het Legioen
van Eer voorgedragen.
Een der inzittenden verklaarde, dat
het hulpgeschreeuw der passagiers zulk
een ontzettenden indruk maakte, dat
vele dames, tot wie het gevaar nog niet
geheel was doorgedrongen, het bewust
zijn verloren. De verminkingen der
zwaargewonden zijn zóó ontzettend, dat
de meesten hunner, zelfs als zij er het
leven zullen afbrengen, waarschijnlijk
blijvend verminkt zullen zijn.
Onder de omgekomenen bevindt zich
een mevrouw Braun, wier nationaliteit
en woonplaats nog onbekend is; waar
schijnlijk is zy echter een Zwitsersche.
Haar man bevindt zich onder de zwaar
gewonden. Voorts een familie dr. Jose-
phy en een Zwitsersch echtpaar Meroz
uit Le Locle. Alle overige namen van
slachtoffers duiden op Engelsche of
Fransche afkomst.
Onder de gewonden bevinden zich het
echtpaar Seibert of Stribert uit Duitsch-
land, een mevrouw Wassermann en een
heer en mejuffrouw Nisser, benevens
een mejuffrouw Baud uit Parijs, welke
laatste waarschijnlijk een Nederland-
sche is.
CHOLERA-EPIDEMIE IN
PERZIë.
MEER DAN 600 DOODEN.
Het aantal doodelijke gevallen van
cholera te Bashra bedraagt tfians 271.
In de petroleumraffinaderijen van Aba-
don zijn er 224 dooden, maar de epide
mie neemt in hevigheid af. Te Moham-
merah is het aantal slachtoffers 87. ter
wijl ook te Abwaz het aantal dooden
groot is.
DE RAMP BIJ DE
VLOOT-MANOEUVRES.
„DE OEFENINGEN WORDEN
ELK JAAR GEVAARLIJKER".
Uit Tokio wordt nog gemeld:
Drie kruisers, 13 torpedojagers en 10
watervliegtuigen hebben gedurende den
geheelen dag de plaats, waar een aan
varing tusschen twee kruisers en twee
torpedojagers, 30 K.M. ten Noordoosten
van Mihonoseki, plaats had, afgezocht,
doch niets gevonden.
Het totale aantal slachtoffers bedraagt
120. o.w. een officier, die. voordat hij in
het hospitaal overleed, nog mededeelde,
dat de torpedojagers op het oogenblik
van de ramp een snelheid van 38 knoo-
pen hadden.
Admiraal Kato, de bevelhebber van de
vloot, heeft een verklaring afgelegd,
waarin hij zegt, dat de oefening gedu
rende welke de aanvaring plaats had,
belangrijk en zeer gevaarlijk was. Zij
heeft ieder jaar deel uitgemaakt van
de vlootmanoeuvres. De snelheid der
eskaders wordt telkenjare grooter, aldus
de admiraal, en de oefeningen zullen
steeds toenemen in intensiviteit, totdat
zij de gevaren van een werkelijken oor
log nabij komen.
DYNAMIET-PATROON TE
VROEG ONTPLOFT.
Bij het wegruimen van rotsen voor
den aanleg van een straatweg te Bad
Schwalbach is een dynamietpatroon te
vlug ontploft. Door de geweldige rots
blokken, 'welke neerstortten zijn vijf ar
beiders bedolven, waarvan twee direct
dood weren en anderen ernstig ge-
wond,
OVER DE BEZETTING VAN
RIJNLAND.
Op het congres der interparlementaire
unie te Parijs wer dop de rede van Loebe
nog geantwoord door den Belgischen
senator Magnette. Deze verklaarde, dat
Loebe zich ook tot België had kunnen
richten. De Belgen echter kunnen De
Jouvenel slechts danken voor zijn be
wonderenswaardige rede, waarin hij
summier, doch volledig afrekende met
de even stoutmoedige als verbazingwek
kende verklaringen van Loebe. Wij ho
pen, aldus senator Magnette, dat Loebe
zijn grooten invloed zal aanwenden ter
voorkoming van*een herhaling van in
cidenten zooals die. welke zijn uitgelokt
door de even onbesuisde als ongegronde
conclusies der Rijksdagcommissie van
onderzoek in zake het gebeurde in Bel
gië tijdens den oorlog. Wij willen allen
den vrede; wij haten allen den oorlog.
Wy zijn vast besloten, alles ten offer te
brengen, opdat er tusschen de volken
een goede verstandhouding zal bestaan.
Wy verwerpen de barbaarsche leuze
„macht boven recht". Zij, die geleden
hebben, kunnen weliswaar niet verge
ten: dat is onmogelijk; amar zij zijn be
reid, niet meer te willen denken aan
hetgeen zij hebben doorstaan. Het moet
echter goed worden begrepen, dat deze
offers niet van één kant kunnen komen.
De geestelijke ontwapening moet oprecht
gemeend, wederkeerig en absoluut zijn.
Magnette diende een motie in over
eenkomstig de strekking zijner rede. Hij
uitte de hoop, dat het eerbiedigen van
verdragen voortaan regel sal zyn bij de
gedragingen der volken.
Uit naam van de Duitsche delegatie
werd het woord gevoerd door prof.
Schücking, die verklaarde, dat sommige
zinsneden uit de rede van De Jouvenel
met betrekking tot de Duitsche politiek
groote verwondering onder de Duttsche
gedelegeerden hebben gewekt. Spreker
merkte op. dat de Rijksdagcommissie
nooit tot België het verwijt heeft ge
richt zijn neutraliteit te hebben ge
schonden.
Met betrekking tot de opmerkingen
van De Jouvenel m zake de schuld aan
den wereldoorlog verklaarde Schücking.
dat, nu de eenige schuldige aan den oor
log verwijderd en het regeeringsstelsel
veranderd is, het Duitsche volk zich aan
getast acht in zijn eer. Het moet zich
dus het recht voorbehouden te trach
ten op objectieve wijze het onderzoek
naar de schuldvraag voort te zetten,
daar alle volken er hetzelfde belang bij
hebben, de waarheid vast te stellen.
Het is ten zeerste betreurenswaardig,
(aldus vervolgt spreker'), dat twee jaren
nadat de geheele wereld het Locarno-
verdrag als een werk der bevrijding
heeft begroet de beteekenis van dat
zelfde verdrag op dit belangrijke punt
dubieus wordt gemaakt.
Het komt ons onbegrijpelijk voor. dat
Donderdag met een dergelijke scherpte
tegen dit verdrag is van leer getrokken
en als ontoereikend betiteld, indien men
bedenkt, dat achter dit verdrag de wil
staat der betrokken wolken en dat de
geheele wereld, zoowel aan deze als aan
gene zijde van den Oceaan in dat ver
drag de beste verzekering van den vrede
ziet, die bij de huidige verhoudingen
mogelijk is.
Wat het Berlijnsche verdrag met
Rusland betreft, dit is de uitdrukking
geweest van het streven om elke vrees
te ontzenuwen, dat Duitschland zich.
door zijn overeenkomst met de Wester-
sche mogendheden en de toetreding tot
den Volkenbond, gebonden had tot een
systematisch anti-Russische politiek.
In overeenstemming met deze doelein
den bevat het Berlijnsche verdrag dan
ook noch in zijne 4 artikelen, noch in
de hierop betrekking hebbende notawis
seling, iets, wat in strijd is met de door
Duitschland te Locarno en Genève aan
gegane verplichtingen.
Ik wil er nogmaals mijn spijt over uit
drukken, dat de woorden van den spre
ker den indruk wekten, alsof men de
Duitsche politiek dubbelzinnigheid kan
verwijten.
In het bijzonder bevreemdt ons het
feit dat de Jouvenel zijn aanvallen op
onze politiek als uitgangspunt heeft
genomen om het voortduren der bezet
ting van het Rijnland te rechtvaardi
gen, ja. dat hij deze bezetting den eenl-
gen effectieven waarborg voor den vre
de in het Oosten heeft genoemd. Wij
zijn van meening. dat de .bepalingen van
het verdrag ons het recht geven om de
ontruiming van het Rijnland te eischen
en dat de veranderde omstandigheden,
voortvloeiende uit het verdrag van Lo
carno en de toetreding van Duitschland
tot den Volkenbond, onze tegenstanders
verplichten, Duitschland van den last
van vreemde militaire bezettingen te
bevrijden.
De Duitsche delegatie wenscht er toe
mede te werken, dat de vrede niet wordt
gegrondvest op de macht der wapenen,
doch op de gevoelens en de eensgezind
heid der volken: van de verwezenlijking
van dit denkbeeld verwacht zij de defi
nitieve verzoening tusschen de volken
van Duitschland en Frankrijk.
De Jouvenel verklaarde zich gelukkig
te achten, dat zijn opmerkingen de ver
klaring van Schücking hebben uitge
lokt. Hij voegde eT aan toe. dat het ver
keerd zou zijn, wanneer het congres het
karakter zou aannemen van een zuiver
Fransch-Duitsch debat en verklaarde
ten slotte: „Laten wy ons onthouden
van redevoeringen, wanneer wij niet op
hersenschimmen, doch op de werkelijk
heid willen bouwen". (Applaus).
HET ENGELSCHE
MINISTERIE.
TREEDT LORD CECIL UIT
HET ERITSCHE KABINET.
Reuter seint ons uit Londen:
In politieke kringen doen hardnekkige
geruchten de ronde, dat burggraaf Cecil,
de kanselier van het hertogdom Lancas
ter, uit het Britsche kabinet zou zijn
getreden in verband met oneenigheid
met somimge zijner collega's ten aanzien
van vraagstukken betreffende den Vol
kenbond. Cecil weigerde, de juistheid
dezer geruchten-4e heyestigen. of te ont
kennen.
DE TROEPEN OP 30 K.M.
VAN SJANGHAI?
Reuter seint ons uit Sjanghai:
Nadat de troepen van Soen Tsoean-
fang gisteravond de stad Toentejau, 80
K.M. ten N.W. van Sjanghai aan den
Noordelijken Jantse-oever, hebben be
zet, wordt thans gemeld, dat de Noor
delijken op twee plaatsen de rivier zijn
overgestoken en wel te Loengtam op 24
K.M. beneden Nanking en voorts op 16
K.M. boven die stad. Klaarblijkelijk is
Soen Tsoean-fang voornemens Nanking
in te sluiten en aldus den terugtocht der
verdedigers langs de spoorlijn Sjang
haiNanking af te snijden, waardoor
Loengtam geïsoleerd zou zijn. Voorts
zouden de Noordelijken reeds gister
avond de spoorlijn op 32 K.M. ten Wes
ten van Sjanghai hebben bereikt, waar
zij een trein lieten ontsporen. Dien
tengevolge is de spoorwegverbinding ver
broken.
Een Chineesch nieuwsagentschap te
Tientsin meldt, dat aan den gouverneur
van Sjansi, Jen Sji-sjan, vijf eischen
zijn gesteld. Deze zijn de volgende:
1. Alle Kwomintang-vlaggen moeten
worden neergehaald.
2. Alle organisaties der Kwomintang
moeten worden opgeheven.
3. De zuidelijke districten ran de pro
vincie Tsjüi moeten door de Sjansi-troe-
pen worden ontruimd.
4. De Sjansi-troepen moeten 'den Pe-
king-Hankau spoorweg vrij laten, ten
einde de Ankwotsjuun in staat te stel
len troepen te zenden ter bestrijding
van Feng Joe-sjiang.
5. Sjansi moet zich onderwerpen aan
de bevelen van Peking. Dit ultimatum,
dat binnen 72 uur moet worden nage
komen, is, zoo meldt de „Daily Tele
graph" door generaal Tsjang Tsoen-
tsjang en Soen Tsoean-fang verzonden
maar was niet mede-onderteekend door
maarschalk Tsjang Tso-lin. Laatstge
noemde heeft vier gedelegeerden naar
Jen Sji-sjah gezonden om met dezen te
onderhandelen.
NIEUWE BOSCHBRAN-
DEN IN FRANKRIJK.
KWAADWILLIGHEID?
Uit Cannes wordt aan de Telegraaf
geseind:
Ondanks de waakzaamheid der pa
trouilles zijn zooals met enkele woorden
reeds gemeld is. verschillende nieuwe
branden in de Riviera uitgebroken. Tien
tallen HA. bosschen te Seranon, in de
nabijheid van Grasse, werden vermeld;
een verdere uitbreiding der branden kon
-aldaar echter voorkomen worden door
het krachtdadig optreden van driehon
derd burgers. Juist na het passeeren
van een auto werd een kleine brand
ontdekt door gendarmes op den weg
tusschen Tourette-sur-Loup en le Bar.
Men was den brand snel meester en
een beschrijving van den auto werd
naar alle richtingen verspreid. De wa
gen, die aan een bewoner van Nice be
hoort, werd spoedig ontdekt, doch de
inzittenden verklaarden niets van den
brand te weten en werden na hun ver
hoor weer voorloopig op vrije voeten
gesteld.
Ten Noorden van Tourette staan in
tusschen op het oogenblik groote bos
schen in brand en troepen zijn naar de
bedreigde streek gezonden. Verder zijn
branden uitgebroken te le Cannet bij
Cannes te Antibes en Hyè-
res, die ernstige gevolgen hebben gehad.
In eerstgenoemde plaats vloog het
station der watervliegtuigen, het hoofd
kwartier voor den dienst op Noord-
Frankrijk en Corsica. in brand. De
schade bedraagt vierhonderdduizend
francs, doch de vliegtuigen konden tij
dig geborgen worden! Een oogenblik
scheen de toestand zeer hachelijk toen
een groote opslagplaats van benzine be
dreigd werd.
Te zelfder tijd begon een ernstige
brand bij het vliegstation te Palyvestre
nabij Hyères gelegen. waardoor het
spoorwegstation, vele villa's en hotels
werden bedreigd. Meer dan duizend ma
riniers waren direct ter plaatse, waar
door de gebouwen gered konden worden.
De brand woedt echter voort.
KOLONIËN.
EEN WONDERLIJK
VERHAAL.
VAN EEN ZWEETENDE
TAFEL.
Te Soerabaja werd onlangs, zoo ver
telt het Soer. Hbld. aan het bureau van
de vierde sectie een, wonderlijke tafel
binnengebracht. De kebajan van kam
pong Sidodadi had het huisraad ergens
aangetroffen en denkende er een koopje
aan te hebben, medegenomen. Eerst
werd de tafel afgewasschen, want het
ding zag er nogal vuil uit, vervolgens
in de zon te drogen gezet. Thans deed
zich echter een vreemd verschijnsel
voor. Nadat de tafel eenige uren in de
zon te drogen had gestaan wilde de huis
vrouw het meubel weer binnenbrengen;
het bleek toen datde tafel zweette.
Weer werd het ding afgewasschen en
opgeboend. Weer kreeg het zijn plaats
in de zon. Maar het duurde niet lang, of
het begon wederom te transpireer en.
Het vocht dat door het hout werd af
gescheiden, was bruin en had een eigen
aardige lucht. De kebajan vertrouwde
het zaakje niet en besloot de zaak maar
bij het sectiebureau te deponeeren; al
dus geschiedde. Daar begon men met
een minutieus onderzoek, doch alras
bleek de waarheid van het wonderlijke
gebeuren. De tafel bleef zweeten.
Sommige bijgeloovigen die het zaakje
met een scheel en wantrouwend oog
aanzagen, vatten dit gebeuren op als
een teeken des duivels, althans als
de minder oirbare doening van kwade
geesten-
Men besloot toen, In het belang van
de rust in de omgeving, tot meer rl-
goureuze maatregelen; dies werd een
man geroepen die van zagen verstand
had. Ook een zaag werd gehaald en de
tafel ging aan schijven en mootjes. Wat
bleek? Dat de pooten waren uitgehold
en dat daarin voor ongeveer 1500 gulden
opium was verbolgen! De tafel had
vroeger toebehoord aan een listigen
Chinees, handelaar in clandestien
opium. Op die wilze had hij dien voor
raad weten te onttrekken aan het
scherpe oog der wet, de slimmerd.
RUSSISCHE RADIO IN
INDIë GEHOORD.
WAARSCHUWING TEGEN
RUSSISCHE PROPAGANDA.
Aneta seinde reeds, dat een Rus
sisch station communistische propagan
da uitzond naar Java. In verband hier
mede verdient het onderstaande berioht
van het „A.ID.Pr.B." de aandacht:
Men schreef aan dat blad uit Lebong
Donok. bij Moeara Aman (Benkoelen)
Op 11 Juli waren wij tegen 1112
uur G.M.T. bezig, de Malabar-telefonie
uit te luisteren. Op dat moment was de
modulatie van de muziek iets beter,
doch de spraak heel moeüijk te ver
staan. Daarom draaide ik den conden
sator terug op 31.1 meter golflengte.
Tot mijn groote verbazing kreeg ik
plotseling, keihard, heel goed gemodu
leerde telefonie door. Eerst een soort
Hawaïanstuk en toen spreken. Degeen.
die aan het woord was, sprak Rus
sisch en meldde, dat de roepletters van
zijn station Chabarowskaja (Chaba-
rowk), in Siberië, RFN waren!
Daarna hoorden wij nog eenige
Balaleikanummers, een zangeres en tsn
slotte den heer Terschenko, den beheer
der van het station.
De heer Terschenko dan deelde mede,
dat de energie voor de telegrafie van
zijn station 20 K.W. en voor de telefonie
80 K.W- was. HU noemde Chabarows
kaja bet sterkste telefonie-station ter
wereld. Dit was de tweede proef uit
zending en op 12 Juli (dus den volgen
den morgen) zou men nog eens zen
den, op 30.1 meter en op de daarop
volgende dagen op iets langere golf.
De golflengte van den Siberischen zen
der gaat van 20 tot 100 me^er.
De kwaliteit van het doorgekomen»
was inderdaad even goed als dat van
Philips' omroepstation in Eindhoven,
de geluidsterkte echter aanmerkelijk
grooter. U kunt begrijpen, dat wij ver
baasd stonden op het hooren van het
Russische station, dat ongeveer 7000
KM. van hier ligt. Tot zoover de schr.
in het A.IJD.
De .Locomotief", dit bericht over
nemend. acht het van het hoogste be
lang tijdig te wyzen op de mogelijk
heden, welke hierdoor worden ge
opend.
Immers: dit Russische station was
volkomen onschuldig, het gaf wat mu
ziek en er stond een heer in het Rus
sisch te spreken.
Maar, zegt de Loc., als het eenmaal
bekend wordt, in Rusland zelf, dat dit
station tot in het Verre Oosten is te
hooren en zeker zal het in de naaste
toekomst gemakkelijk vallen op Rus
sisch gebied radiozendstations te bouwen
die het geheele Oosten bereiken
dan staat te vreezen dat de bolsjewis
ten ook nog wel iets amders zullen
„broadcasten" dan muziek en liedjes.
Dit stelt aan de overheid alweer «een
nieuw probleem en het zal uiteraard
zeer moeüijk zijn het luisteren naar een
bepaald station te beletten; doch wel
zijn voldoende middelen beschikbaar
om althans de communicatie langs
dezen weg te beletten, door het clande
stien zenden volstrekt onmogelijk te
maken.
Echter zal het voor de Indische auto
riteiten van belang zijn zich op de
hoogte te stellen van dit technische
vraagstuk: hoe het ontvangen van een
bepaald radio station te beletten is.
Tegen den tijd dat Moskou er radio-
propadandisten voor het Oostefl op na
gaat houden is het goed, dat men in
Indië gereed is om daartegen op te
treden.
KERK EN SCHOOL.
SYNODE DER GEREFOR
MEERDE KERKEN.
GEEN REVISIEBESLUITEN
VAN ASSEN.
Verschillende bezwaarschriften ter
zake van de besluiten genomen op de
Synode te Assen in de Geelkerken-zaak
zijn behandeld. Uit het verslag der Sy
nodezitting, zooals dat in De Standaard
is opgenomen, ontleenen wU het vol
gende:
Prof. Dr. J, Ridderbos rapporteert na
mens Commissie I over het bezwaar
schrift van Mr. P. G. Knibbe te Leiden.
De commissie stelde de volgende con
clusie voor:
De Synode besluit, aan Mr. Knibbe
te berichten:
dat aan geen van zijn zestal verzoe
ken kan worden voldaan, omdat ze voor
een belangryk deel gebaseerd zijn op een
onjuiste voorstelling der feiten, en de
Synode in het algemeen de rechtmatig
heid der door hem aangevoerde gron
den niet kan erkennen.
Zonder discussie en zonder h. st. aldus
vastgesteld.
Prof. Dr. G. Ch. Aalders rapporteert
namens commissie I over een bezwaar
schrift van Dr. W. J. A. Schouten, te
Arnhem.
De commissie stelde voor, uit te spre
ken:
a. dat de Synode van Assen aan de
by haar door Dr. Schouten tegen de
door haar in de zaak van Dr. Geelker
ken genomen beslissingen ingebrachte
bezwaren voldoende recht heeft laten
wedervaren;
b. dat er deswege in deze bezwaren
geen aanleiding is om de vorengenoem
de beslissingen aan een revisie te on
derwerpen;
c. dat het door de Synode van Assen
tot hem gerichte vermaan, ter zake van
het gevaarlijke der leidende gedachte in
zijn bezwaarschrift, niet onjuist of on
rechtvaardig was. en alleszins verdient
door hem ter harte te worden genomen.
en van deze uitspraken aan Dr. Schou
ten kennis te geven.
Conform besloten.
Prof. Dr. J. Ridderbos rapporteert na
mens Commissie I over een bezwaar
schrift van Dr. F. M. •Penning te Eind
hoven.
De Oommissie stelde voor, aan Dr.
Penning te berichten, dat aan zyn ver
zoek om revisie niet kan worden vol
daan, daar het niet op Schrift en Be-
lUdenis is gegrond,
Aldus z.h.st. besloten.
De praeses stelt vast, dat de beslui-
ten, voortvloeiende uit de beslissingen
vorig jaar te Assen genomen, eenparig
en zelfs zonder discussie zijn aangeno
men en spreekt daar zyn groote blijd
schap over uit.
Tot zoover dit verslag.
Daaruit blUkt dus dat de besluiten te
Assen genomen in elk opzicht werden
gehandhaafd.
LETTEREN EN KUNST.
TOONEEL IE AMSTERDAM.
Een combinatie onder directie van
Louis de Bree en Cor Ruys zal van Oc
tober tot Mei a.s. het Centraal Theater
te Amsterdam bespelen; stukken met
serieuzen inhoud en af en toe een bly-
spel van de goede soort, naar zy aan het
Hbld. hebben meegedeeld.
Op het repertoire staan, behalve re
prises (Potasch en Perlemoer, Thuis»
komst en Martine)een stuk van Bern
stein, een stuk van VerneuU, „Mynheer
Bretonneau" van De Fiers en Caillavet,
„Hoerah. een jongen" van Arnold en
Bach. „Der Storm" van Max Halbe,
„Dirnentragödie" van Wilhelm Braun.
Tot het gezelschap behooren verder;
Frits Bouwmeester, Pierre Myin, Anton
Ruys, TUly Lus, Kitty Kluppell, Annie
de Bree en Marie van Westerhoven.
PAUL WEGENER.
In Astra schrUft Dr. Adolf Friede-
mann, „zooals een vriend hem ziet",
over Paul Wegener, door zyn optreden
hier te lande welbekend. Hij vertelt het
volgende uit het begin van zijn loop
baan:
„Als zoon van een grootgrondbezitter
werd hy in 1874 geboren op het ridder
goed AdligBischdorf. Na zijn gymna
siumjaren in Königsberg ging hij op
verlangen van zyn vader in Freiburg
rechten studeeren. Maar hy merkte al
spoedig dat zijn groot onafhankelijk-
heidsgevoel zich nooit zou kunnen voe
gen in een beambtenloopbaan volgens
het aloude Pruisische systeem. Dus
schoof hy 't Corpus Juris opzy en ver
diepte zich in Shakespeare en Goethe.
Toen hy ten slotte twee jaar later zyn
famüie wilde overtuigen, dat zyn hart
naar 't tooneel trok, kwam het tot een
breuk. Maar Wegener geloofde in zijn
eigen kracht en zyn goede gesternte.
Zonder een cent op zak sloot hy zich
aan by tweede-rangs tooneelgezelschap-
pen, en wist toen byrolletjes te verove
ren in de stadsschouwburgen van Aken
en Maagdenburg. Zoo begon hij zyn car
rière, gesteund door een buitengewoon
scherp geheugen, hartstochtelijke liefde
voor de zaak, en gelukkig oog gezegend
met een onverwoestbaar lichamelijk
weers tands vermogen.
En al waren in het begin de resulta
ten alles behalve bemoedigend, hy be
sloot tot iederen prys door te zetten en
de moeilijkheden te overwinnen. Zoo
sterk bleek hU in dezen tyd te zyn, dat
hij heele nachten lang kon doorbren
gen met studie, kunstdebatten of boe
melen, zonder dat den volgenden dag
zijn prestaties eronder leden.
Zyn machtige stem klonk als een ba
zuin de zaal in. Maar ook 's nachts liep
hij soms luid-op in zichzelf te recitee-
ren, en wanneer dan van verschillende
kanten politie verschrikt kwam toeloo-
pen, in de meening dat er een opstootjé
was, dan bleek, dat Wegener aüeen maar
den monoloog uit Richard m repeteer
de. Hij mocht in dezen tijd nog niet ve*>l
waardeering vinden, al had hij nu, ten
gevolge van zijn gast-optreden in „Na
than der Weise" aan het Koninklijk
Theater in Wiesbaden een engagement
verkregen. Dit Staatstheater moest het
van 't bezoek der vreemdelingen heb
ben, en speelde meest opera's.. Wegener
had dan vaak wekenlang geen noe
menswaardige rollen en werd eenvoudig
als figurant gebruikt. Daarmee natuur
lijk niet tevreden, begon hij een hard-
nekkigen strUd tegen de directie. HU
vroeg ontslag, omdat hij zich, zooals hij
zei, sterk in zijn artistieke ontwikkeling
geremd voelde. Het werd hem gewei
gerd. Wegener werd onverschillig en
slordig in zijn spel, tót de directeur hem
den volgenden brief schreef: „Nadat ik
u gisteren als den tempelheer in „Na
than der Weise" heb zien optreden, is
er geen bezwaar meer tegen uw ontslag
uit 't KoninklUk Theater".
Waarop Wegener slagvaardig ant
woordde: „Uwe Excellentie wordt be
dankt voor het ontslag. Hoezeer ik ge
lijk had met te zeggen, dat mijn spel in
Wiesbaden achteruit is gegaan, blijkt
wel uit het feit. dat u mij drie jaar ge
leden op dezelfde rol hebt aangenomen".
Hij trok naar den Stadsschouwburg in
Hamburg, kreeg vandaar een engage
ment bij Reinhardt in Berlijn en daar
mee begon de stijgende lyn".
BURGERLIJKE STAND
HAARLEMMERLIEDE.
Ondertrouwd: C. van Merrïenboer en
C. de Graaf.
Getrouwd: H. L. J. van Elk en E. van
Scheppingen.
Bevallen: C. M. van Warmerdam
Schoorl z., A. C. Nelis—v. d. Berg z., A.
van Bruggen—Hartman d„ C. M. van
Egmond—BuUs d„ D. E. van der Aar—
By'nsdorp d., W. Boer—Broos d.
BLOEMEND AAL.
Bevallen: A. M. van der Meer-Smit,
d. H. C. Snel-Kol, z.
Ondertrouwd: H. W. C. Meerburg en
J. Ch. de WUs. B. M. van der Meer
en M. B. de Winter, W. van der Spie
gel en T. Ende. J. van Rixel en M.
Duin.
Getrouwd: A. P. Smit en M. C. Hul
sebosch,
