45e Jaargang No. 13570
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 16 September 1927
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per w#ek f 0.27Hi niet geïllustreerd Zondagsblad f 0.32; per 3 maandenVoor Haarlem
en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57H- Franco per post door Nederland
3.87M. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haaóem en Omstreken f0.57y3-, franco per post f 0.65
ADVERTENTIENVan 1 tot 5 regels 11*75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie, Redactie en Administratie Gr,. Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600
en Administratie 10724 en 14825.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Drukkerij: Z.B. Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713
Bijkantooi voor Santpoort, Velsen. Velsen-Noord, (Jmuiden, IJmulden-Oost,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
AGENDA.
VRIJDAG 16 SEPTEMBER
Gemeentelijke Concertzaal: Nazorg-
bazar voor zwakzinnigen van 7.30 tot
10.30 uur.
Vrije Haarlemsche Schilderschool,
Kampersingel 42: Tentoonstelling van
werken uit den cursus 1926/1927 tot 4
uur des namiddags.
Kunstkring voor Haarlem en omstre
ken Kenaupark 23: Tentoonstelling van
teekeningen en graphisch werk van S.
Jessurun de Mesquita.
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret Modern: Optreden van ver
schillende artisten.
La Mascotte, Groote Markt: Dan
cing.
Tivoli, Tempeliersstraat: Dancing.
Café Dreef zicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonen te
Overveen „Keuzetentoonstelling" van
10 tot 5 uur.
Bennebroek: Gemeenteraad.
Zandvoort: Muziekuitvoering door de
Zandvoortsche Harmoniekapel op het
Tramplein.
ZATERDAG 17 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: N.V. Amsterüamsch
Tooneel: „Ghetto", 8 uur.
Vrije Haarlemsche Schilderschool:
Kampersingel 42, Tentoonstelling van
werken uit den cursus 1926/1927 van 10
uur des voorm. tot 4 uur des namiddags.
Kunstkring voor Haarlem en omstre
ken Kenaupark 23: Tentoonstelling van
teekeningen en graphisch werk van S.
Jessurun de Mesquita.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cabaret Modem: Optreden van ver
schillende artisten.
La Mascotte, Groote Markt: Dan
cing.
Tivoli, Tempeliersstraat: Dancing.
Café Dreef zicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonente
Overveen„Keuzetentoonstelling van
10 tot 5 uur.
VERZOEK OM ZESTIG
MILLE UITKEERING.
ONRECHTMATIG OPTREDEN
VAN AGENT?
Het Haagsche Corr. Bureau meldt:
B. en W. van den Haag hebben prae-
advies uitgebracht op het verzoekschrift
van de wed. SmeetsCasteleyn, waarin
uitkeering van f 60.000 schadevergoe
ding wordt gevraagd, ter zake van het
feit, dat nu wijlen haar echtgenoot in
den nacht van 5 op 6 April j.l. door een
agent van politie onrechtmatig op zoo
danige wijze met een gummistok zou
zijn geslagen, dat hij aan de gevolgen is
overleden.
Uit de door B. en W. van de politie
verkregen inlichtingen blijkt vooreerst,
dat de agent tegen den overleden S. in
het portiek aan de Fisherstraat is opge
treden als opsporingsambtenaar en niet
als orgaan der gemeente, zoodat laatst
genoemde nimmer aansprakelijk gesteld
zou kunnen worden voor door den agent
eventueel by zijn optreden gepleegde on
rechtmatigheden. Bovendien blijkt uit
de verstrekte inlichtingen, dat van een
onrechtmatig optreden van den agent
geen sprake is geweest. Derhalve stellen
B. en W. voor, aan adressante te berich
ten, dat geen aanleiding is gevonden
haar verzoek in te willigen.
HET IS ALLES GEEN
ZILVER
EEN DIEF DIE ZICH ZELF
AANGAF.
Woensdag avond regende het. Niet
zoo ongewoon, maar het had ongewone
gevolgen. In de Lange Veerstraat stond
in een portiek een man te sclhuilen. Al
schuilende merkte hij een kastje met
sieraden op, dat aan den winkelmuur
hing. Dat had zijn meer dan gewone
aandacht. Terwijl het buiten nog altijd
hard regende, deed de man in het por
tiek een greep in het door hem geopen
de kastje en nam er sierspelden en
broches uit. Toen was hij het schuilen
moe, en zette zijn reis voort, door den
regen. Onderweg bekeek hij de mee
genomen souvenirs aan zijn schuil
plaats. Hij kwam tot de ontdekking dat
het niet veel bijzonders was. Niet eens
zilver, zooals hy gehoopt had. En niet
de moeite waard om mee verder te
gaan. Daarom bracht hij het naar het
politiebureau. Hij zit nu in verzekerde
bewaring. De snuisteryen zijn f 7.50
jvaard.
ARME RIJKEN!
(Ik heb diep medelijden met
millionairs, verklaarde te Lon
den de Amerikaan Flint, die
zelf millionair is.)
Och lezers, gij die weenen kunt,
Hoor toe en ween met my,
Toont voor den armen rijken mensch,
Een beetje medelij;
Beklaagt ge niet den millionair,
Als gij zijn weeklacht hoort,
Wees toch gelukkig, arm te zijn,
En niet een van zijn soort;
In zijn champagne, op zijn kreeft,
Valt menig droeve traan,
Wie is niet met den millionair,
En met zijn lot begaan?
Gij gaat uw weg met vroolijk hart,
Per beenen, fiets of tram,
Te ryden in een limousine,
Is droeve plicht voor hem;
Een zware bundel bankpapier,
Dien torst hij daaglijks mee.
Gy, niet gebogen door dien last,
Leeft vroolijk en tevree;
Hij kent zelfs niet het zware werk,
Dat u zoo'n vreugde geeft,
Hy reist en maakt ons duidelijk
Hoe moeilijk hij het heeft.
Zyn vrouw, misschien eens arm geweest,
Denkt nog aan dat geluk,
Nu draagt zy met haar millionair,
Zyn rijkdom en zijn juk;
De diamanten om haar pols,
De paarlen om haar hals.
Haar loge in de opera.
De mode en haar bals,
Verdraagt zy moedig, zy het droef,
Zij toont ze als een kruis,
Als zy niet reist, dan weent ze, in
De zalen van haar huis.
Ik ben een medelijdend mensch,
Graag help ik in den nood,
De last is voor den millionair,
Dat voel ik, veel te groot;
't Is slecht verdeeld, als hij alleen,
Al 's werelds zorgen draagt,
En 'k bied hem dus myn hulpe aan,
Als hij me daarom vraagt;
Wanneer z'n geld z'n zorgen zijn,
Dan schrijve hy me vlug,
Dan kom ik met een zak en haal,
De zorgen van zijn rug.
P. GASUS.
WEL IN PENSION.
DOCH NIET BETALEN.
Te Amersfoort heeft de recherche een
heer en dame aangehouden, die zonder
betalen in een pension waren geweest
en diverse winkelzaken hadden bezocht
om goederen te koopen zonder dat be
taling volgde, waarna ze zich nog schul
dig maakten aan verduistering. Ook in
verscheidene andere plaatsen hebben de
aangehoudenen, die verloofd zJjn, met
succes gewerkt.
„URK EEN TWEEDE
RUSLAND".
VREEMDE MENSCHEN WOR
DEN NIET GEDULD.
Blijkens een te Hoorn voor den kan
tonrechter behandelde zaak is Urk een
tweede Rusland.
Het huis van den sigarenfabrikant al
daar had op 27 Mei bezoek gehad van
drie Urkers die eerst voor de woning
hadden getierd en na een vergeefsche
poging om de voordeur te bombardee
ren, de achterzy van het huis hadden
belegerd en ook de woning van den buur
man.
De sigarenfabrikant en zyn buurman
waren er tenslotte op uit gegaan om
de woestelingen, die het in het hardloo-
pen moesten afleggen van hen, op ge
voelige wyze aan het verstand te bren
gen, dat ze dergelyke belegeringen moes
ten laten.
De drie verdachten waren ter haring
vangst en dus niet verschenen.
De kantorechter vroeg of er onte
vredenheid heerschte over de aanwezig
heid van een sigarenfabriek daar. In het
begin ging het zoo goed.
Een getuige, die o.m. meedeelde, dat
kort geleden een paard honderd ruiten
van de fabriek waren ingegooid, kon er
alleen dit van zeggen, „dat Urk een
tweede Rusland was" Het toezicht is er
zeer slecht, er is maar één veldwachter.
Ook by den officier van justitie was
al eens een klacht ingediend, maar het
hielp niet veel. Men kon 's avonds kwa-
ïyk rustig in huis zitten.
De 23-jarige Urker, die mede getuige
was, bevestigde het relaas van den eer
sten getuige en antwoordde op een
vraag van den kantonrechter, waaraan
hy die baldadigheid toeschreef, dat een
Urker nu eenmaal een hekel aan vreem
de menschen had.
De drie verdachten werden ieder, over
eenkomstig den eisch van den ambte
naar van het O. M., tot 15 boete ver
oordeeld.
EINDEXAMEN GYMNASIA
HOEVEEL ER SLAAGDEN.
Voor het*; eindexamen der openbare
gymnasia zyn in 1927 geëxamineerd 476
candidaten, waaronder 185 vrouwelijke;
waarvan zijn geslaagd 401 met 153 vr.;
van de 395 candidaten der byzondere
gymnasia, waaronder 89 vrouwelijke,
slaagden 334, waaronder 77 vrouwelijke.
In 1926 waren de cyfers respectievelijk
409 (167), 362 (146) en 399 (104),
343 (89).
BELANGWEKKENDE
LEZINGEN OP
LUCHTVAARTGEBIED.
PER LUCHTSCHIP NAAR
NOORDPOOL.
DE
Men meldt aan het Haagsche Aneta-
kantoor:
Op uïtnoodiging van de Koninklijke
Nederlandsche Vereeniging voor Lucht
vaart heeft de Generaal Nobile zich be
reid verklaard naar Nederland te komen
teneinde eenige lezingen te houden over
zijn tocht met Amundsen met het lucht
schip „Norge" naar de Noordpool. De
lezing te 's-Gravenhage zal gehouden
worden op 28 September a.s. des avonds
te 8 uur in Hotel „De Twee Steden" op
het Buitenhof. De Generaal zal in het
Engelsch spreken.
De overkomst naar Nederland van de
zen luchtvaarder met wereldnaam, die
geacht kan worden aan de spits te staan
van hen, die over luchtvaart vermogen
te spreken, mag voor ons land zeer ver-
eerend genoemd worden en verdient
derhalve alleszins de belangstelling,
waarop zij recht heeft. Den 29sten zal
Z.E. te Rotterdam spreken en den 30sten
te Amsterdam.
MOORDAANSLAG TE
ROSMALEN.
DE MAN OP WIEN HET NIET
GEMUNT WAS.
Op de kermis te Rosmalen kwamen
meerdere vecht- en snypartyen voor.
Woensdagavond is een moordaanslag
gepleegd op den 69-jarigen G. van Lys-
sel, een oppassenden man, die des
avonds om 9 uur na het verlaten van
het café Voets op het Kerkplein van
achteren werd aangevallen. Met een mes
werden hem drie groote wonden aan
hals en schouders toegebracht. Bewus
teloos zeeg hij ineen. Toen men hem
vond, heeft men hem naar zyn woning
overgebracht. Zijn toestand is levensge-
vaarlyk. Hij kan geen enkele aanwy-
zing doen omtrent den dader. Men ver
moedt, dat deze den verkeerden rersbon
heeft voorgehad.
DE AUTO-BOTSING S'J
LEIDEN.
UIT HET ZIEKENHUIS.
Mevrouw Fabries, wonende aan
den Wagenweg alhier, een der drie
gewonden by de autobotsing onder
het Haagsche Schouw by Leiden
op 25 Augustus, is thans zoover hersteld,
dat zij heden, Vrydag, het academisch
ziekenhuis te Leiden zal kunnen verlaten
TEGEN HET
COMMUNISME.
CONGRES IN DEN HAAG.
In „Ik zal handhaven", het orgaan
van den Nationalen Bond tegen revolu
tie wordt medegedeeld:
Gevolg gevende aan het besluit, ge
nomen op het Congres van bovenge
noemde Entente in April 1926 te Lon
den, zal dit jaar vermoedelyk in de
maand October, het derde congres in
Den Haag gehouden worden.
Dit congres zal, behalve aan de daar
te behandelen huishoudelyke aangele
genheden der Entente, gewyd zyn aan
de behandeling van een vergelykende
studie van de wetgevingen, welke in de
beschaafde landen van Europa en daar
buiten bestaan ter verdediging tegen
het in- en uitwendig bolsjewistisch en
communistisch gevaar.
Voor deze juridische conferentie is
thans reeds de medewerking verzekerd
van de volgende landen:
België, Bulgarye, Egypte, Engeland,
Frankrijk, Finland, Griekenland, Hon
garije, Italië, Nederland, Ned.-Indië,
Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Tsje-
chow-Slowakije, Yoegoslavië en Zwit
serland. terwyl nog belangryke mede
werking van andere landen wordt ver
wacht.
PERSONALIA
Bij het examen vanwege den Alg.
Ned. Politiebond verwierven het ge
wone diploma: S. M. Oosterhof f te Zand
voort en N. F. Reïjntjes, A. Plaisier en
P. C. JJieuwland, van Haarlem.
ACTIE BROCKWAY
MAATSCHAPPIJ.
EEN ULTIMATUM.
In den afgeloopen nacht werd in 't
gebouw „De Centrale" een druk be
zochte vergadering gehouden voor het
personeel van de Brockway Autobus
Maatschappy, welke vergadering was
uitgeschreven door den R.K. Bond en
den Oentralen Bond van Transport
arbeiders. Door den voorzitter, den heer
A. Mars werd dank gebracht voor de
groote belangstelling, vooral voor hen
die van buiten waren gekomen, om de
naohtvergadering te bezoeken. Verder
deelde hy mede, dat dadelijk na de
laatstgehouden vergadering de wen-
schen van het personeel ter kennis van
de directie zyn gebracht, doch on
danks een gezonden herinneringsbrief,
hierop geen antwoord was binnengeko
men. Daarover sprak hy zyn veront
waardiging uit.
Hier na werd door de heeren Sormani
en Jansen, hoofdbestuursleden van den
Centralen en R.K. Bond het woord ge
voerd. Zy betoogden, dat thans het
personeel den weg moest aanwijzen wat
thans gedaan zou dienen te worden.
Van de gelegenheid om him meenmg te
zeggen werd een druk gebruik gemaakt,
waarbij algemeen de heerschende ont
stemming over het onbeantwoord laten
van de billijke verzoeken naar voren
kwam, vooral omdat steeds opnieuw
allerlei beloften werden gedaan die
evenwel nimmer tot uitvoering werden
gebracht, integendeel moest men eeni
ge verslechteringen inzake de dienst
tijden en vrije dagen constateeren.
Nadat de sprekers door den heer Mars
en door de beide hoofdbestuurders wa
ren beantwoord, werd tot schriftelijke
stemming overgegaan, waarvan de uit
slag was, dat men met algemeene
stemmen besloot aan de besturen op
dracht te geven zich opnieuw tot de di
rectie te wenden en binnen enkele da
gen antwoord te verlangen. De volgen
de week zou men, als er geen voldoende
antwoord binnen mocht zijn, opnieuw
bijeenkomen voor het nemen van een
nadere beslissing.
Om 4 uur werd deze vergadering ge
sloten.
DR. HERMAN GORTER
HEENGEGAAN.
Na het bericht omtrent het heengaan
van Isadora Duncan weder een schok
kende tijding! Hedenochtend meldde
het persbureau Vaz Dias ons dat te Am
sterdam bericht is ontvangen dat dr.
Herman Gorter, de bekende dichter en
een der eersten der nieuwere richting
onder onze vaderlandsche letterkunde,
te Brussel is overleden.
De overledene, die nog geen 63 jaar is
geworden, nam onder de tachtigers al
spoedig een plaats in, toen hij zijn „Mei"
in de Nieuwe Gids publiceerde. Het ge
dicht was als een openbaring waarvan
wondere bekoring uitging. Het was een
daad van moed en kracht, getuigend
van krachtig willen, van eindelijk eens
een einde maken aan slaafsche navol
ging.
Daar kwam nu eens heerlijk het oor
spronkelijke van den mensch Gorter te
voorschijn. Verscheidenen prezen den
dichter die zulk een heerlijken moed
had. In zijn latere verzen kwam nog
meer het individualisme van Gorter tot
uiting. Na de poëzie de wijsbegeerte!
Ook dat is een kenmerk van de jonge
ren van den tijd, de onweerstaanbare
behoefte om zich met het wïjsgeerig
denken te bemoeien om zóó te trachten
In den tijd, die al meer onbevredigt, de
bevrediging voor verstand en gemoed te
vinden.
Gorter verdiepte zich inzonderheid in
het Spinoza-isme. De wijsbegeerte van
Spinoza trok hem aan. De „ethica" van
Spinoza werd door hem vertaald. Al
meer begon Gorter zich bezig te houden
met groote problemen en hij gaf zich
ook aan het socialisme. Tegen het re
visionisme van een Bernstein verklaar
de hy zich en hy hield vast aan het
strakke Marxisme.
Latere verzen van Gorter gaven zoo
genaamde socialistische poëzië. Het was
in wat men zou kunnen noemen Gorters
..nadagen". Voor het nageslacht zal
Gorter blyven de dichter van „Mei". Dat
is »yn glorie geweest.
En weemoedig doet het aan dat met
Gorter weder een figuur onder de tach
tigers is verdwenen, dat moedige ge
slacht, van de mannen die durfden zich
zelf te zijn.
Wat Kloos, die andere groote. eens
van hem schreef moge hier worde her
haald, ten besluite:
„Groot man, in zyn Diepte, altyd-
door, omdat deze nog altyd verband
blijft houden, bij hem, met het Diepste
van het Bestaande, met het geheimzin
nige Boven-psyehische, dat achter al
het aanschouwelyke schuilt want
daaruit halen de waarachtige kunste
naars hun werk, zoowel als den mooi-
sten kant van hun dagelijksch zijn, zal
Gorter altyd voor my blijven ook
zelfs in dat gedeelte van zijn meeningen
en overtuigingen, waar ik mij volstrekt
niet mee kan vereenigen, een gaarne te
respecteeren, dus onaantastbare Enti
teit".
HET AUTO-ONGELUK BIJ
OLST.
GEEN MISDAAD.
Op de vraag van het „O. D." over het
resultaat van de verrichte sectie op het
lyk van den heer de G., die door het in
brand vliegen van een auto om het le
ven kwam, deelde de Officier van Jus
titie mede, dat het rapport van den des
kundige nog niet was ingekomen. Wel
was bericht ontvangen dat van mïsdryf
niets is gebleken.
RAADSLID CONTRA
BURGEMEESTER.
BELEEDIGENDE ftRIEVEN.
De Brcdasche rechtbank deed Don»
derdag uitspraak :,n de zaak tegen J.
v. O., raadslid te. Rucphen., beschuldigd
van het schrijven van anonieme brie»
ven aan den Commissaris der Ko»
ningin, bevattende onware ibeschuldi»
gingen van den burgemeester dier ge»
meente. Oe uitspraak luidde overeen»
komstig iden eisch: f 100 boete te ver»
vangen idoor een maand hechtenis.
VOLKSUNIVERSITEIT.
HET PROGRAMMA VÓÓR DE
KERST VACANTIE.
Wij ontvingen het programma van
den cursus 1927—1928 van de Haar»
lemsche Volksuniversiteit, voor de
maanden vóór de Kerstvancantie.
Er zullen weer luistercursussen en
werkcursussen zijn. Van de luister»
cursussen noemen wij die van Prof.
W. van der Pluym te Overveen over:
„Twee Brabanders Pieter Brueghel de
Oude en Vincent van Gogh"; van Dr.
P. H. Ritter te Utrecht over „Men»
schen, boeken en stroomingen uit onze
nieuwste literatuur"; van Dr. J. D.
Bierens over „De ontwikkeling der
levensbeschouwing in den nieuwen
tijd, strijd tusschen idealisme en natio»
nalisme"; van den heer D. van Stave»
ren, directeur van de Gemeentelijke
schoolbioscoop te 's Gravenhage, over:
„Aardrijkskundige filmdemonstraties".
Prof. A. A. Nijland zal spreken over
„Aarde, zon 'en maan" en Dr. Th. van
Schelven over: „De psychologie der
menschelijke samenleving".
Er zullen twee werkcursussen ge»
houden worden n.l. van Ir. M. Voor»
zanger over: „Grondslagen der schei»
kunde" ;en van Dr. J. J. Haak over
natuurkunde.
Iets nieuws is de categorie»cursus.
Het bestuur der Volksuniversiteit
heeft n.l. gemeend ook eens een leer
gang op het programma te moeten
zetten voor een bepaalde categorie
cursisten, n.l. de meer ontwikkelden
bij wie er, zoo meende het bestuur,
wel zouden zijn, die bij voorbeeld
gaarne eens onder deskundige 'leiding
een leescursus zouden willen volgen
in een vreemde taal.
Bij wijze van proef zal begonnen
worden met een Leescursus Fransche
Letterkunde; als leidster van dien
cursus zal optreden mej. J. Berdcnls
van Berlekom. directrice van de Mid*
delbarc School voor Meisjes alhier.
Voor dezen leergang zal een hooger
lesgeld dan gewoonlijk gevraagd
worden.
Verder zullen nog drie belangwek
kende lezingen gehouden worden voor
de leden en introducés.
Wethouder M. A. Reinalda is be<
reid gevonden, bij een mooie collectie
lichtbeelden over oud» en nieuw»Haar'
!em -te spreken over: „Volkshuisves»
ting in Haarlem, vroeger en thans".
Prof. H. Th. Obbink te Utrecht zal,
bij lichtbeelden vertellen van zijn reis
naar Palestina. De heer Jordaan, de
bekende teekenaar en filmrecensent
van „De Groene Amsterdammer", zal
het onderwerp: „De ontwikkeling
de kunstfilm" behandelen, waarbij ter
vergelijking verschillende oude, mo-
derne en hypermoderne films zullen
vertoond worden.
Voor de maanden na de fCerstvacam
tie zal in December of begin Januari
een programma verschijnen. Onder
meer zullen dan cursussen worden ge»
houdn over Radio en Stedenbouw en
Volkshuisvsting; voorts lezingen van
mevr. Carry van 'Bruggen en Prof.
Stomps.
H. O. V.
Door het bestuur van de Haarlemsche
Orkestvereeniging is aan de musici een
najaarsvacantie verleend van 15 Sep
tember tot 1 October a.s.
NIET DOORGEGAAN.
Wegens het ongunstige weer is Don
derdagavond het laatste concert van dit
seizoen, te geven door de H. O. V. in
de Stadstent, in den Hout, niet door
gegaan.
DR. WILLEM ROYAARDS
Sinds eenige weken vertoeft dr. W.
Royaards met zyn vrouw in het rustoord
„Remotus" te Noordwijkerhout. Hij
hoopt einde dezer maand naar Amster
dam terug te keeren, maar moet nog
volstrekte rust houden.
DE ONVEILIGE
„BEWAAKTE" OVERWEG.
Onvoldoende veiligheids
maatregel.
SADERE BIJZONDERHEDEN.
In ons vorig nummer deelden we uit
voerige byzonderheden mede over den
trein uit de richting Velsen, die Don
derdagmorgen kwart over tien in volle
vaart, langs de ongesloten boomen den
overweg aan de Kleverlaan passeerde,
waarby als door een wonder geen
ernstige ongelukken gebeurden.
Het onderzoek is nog in vollen gang.
Van' de zijde der tramwegmaatschappij
werd ons het volgende medegedeeld:
„Een tram met ongeveer vyftien pas
sagiers was even tien uur van Haarlem
naar Bloemendaal vertrokken. Volgens
voorschrift moet de wagenbestuurder
dertig meter vóór den overweg aan
de Kleverlaan stoppen. Dat deed ook
deze wagenbestuurder. Juist toen hij de
tram weer in beweging had gezet, zag
hij den trein van de richting van het
Bloemendaalsche station naderen. Ook
zag hij, dat twee jongens achter een
bakkerswagen, die reeds dicht by de
spoorbaan waren, ernstig gevaar liepen.
Hij bedacht zich toen geen oogenblik,
reed zyn wagen met de grootst moge
lijke snelheid over de spoorbaan en
remde toen dadelijk krachtig. Op het
zelfde oogenblik sprong hij vlieg&is-
vlug van den wagen en liep naar de
spoorbaan terug, waar hij nog juist
bytijds kwam om de twee jongens van
de rails te trekken, waarmee hy zeer
waarschynlijk hun leven gered heeft".
Tot zoover onze zegsman van de tram
wegmaatschappij, die ook nog mede
deelde, dat de baanwachter zich over
het niet sluiten van de boomen ver
ontschuldigd zou hebben met de be
wering, dat hy het electrische kl'ok-
sein niet gehoord had.
Van bevoegde zijde der spoorwegen
werd ons evenwel de verzekering ge
geven, dat dit heel onwaarschijniyk is.
„Wanneer dit al eens gebeurt", aldus
deze spoorwegambtenaar, „dan wordt er
dadelijk aan het dichtstbijzynd station
gewaarschuwd. En een dergelijke waar
schuwing is Donderdagmorgen aan het
Bloemendaalsche station niet ontvan
gen. Het staat byna vast, dat deze
baanwachter niet voldoende acht op zijn
werk heeft geslagen. Hy weet precies
wanneer de treinen passeeren en hy
heeft bovendien een vry uitzicht op de
spoorbaan van ongeveer 700 a 800 M.
Een baanwachter heeft zulk een ver
antwoordelijk werk, dat hy geen oogen
blik afgeleid mag worden".
De hooföconducteur van den bewusten
trein heeft alleen by aankomst aan het
Haarlemsche station gerapporteerd, dat
de trein langs de ongesloten boomen
den overweg aan de Kleverlaan was ge
passeerd. Aan het station te Haarlem
wist men dus geen nadere byzonder
heden.
De trein, die niet in Bloemendaal
stopt, reed nabij de Kleverlaan met
snelle vaart. Een eventueele aanrijding
zou dus zeer waarschynlijk ernstige ge
volgen gehad hebben. De machinist
heeft, toen hy zag dat de wagenbe
stuurder, de heer C. van Keulen, zoo
plotseling van de tram sprong, den
trein zoo mogelijk spoedig tot staan
gebracht, Dit gelukte hem op onge
veer 30 meter voorby den overweg.
Een spoorweg-employé by de afdeeling
Electrificatie, die het stuk in ons vorig
nummer gelezen had, kwam hedenmor
gen op ens Redactiebureau. Hij deelde
ons mede, dat de veiligheidsmaatrege
len op den overweg aan de Kleverlaan
absoluut onvoldoende zyn. „Er passeeren
hier", zei hij, „tegenwoordig 137 treinen
per dag met een tusschenruimte van 10 a
13 minuten. Het is dus enorm druk ge
worden voor den baanwachter, die 144
werkuren heeft in de veertien dagen, dus
gemiddeld twaalf uur per dag. En hy
heeft de volle verantwoordelijkheid voor
het passeeren van al deze treinen. Het is
waar, dat hy niet uitsluitend af mag
gaan op het klok- en belsignaal, en dat is
maar goed ook, want het gebeurt wel
eens meer, dat die signalen niet werken.
De baanwachter moet werken volgens de
dienstregeling, waarmee hy bekend is.
Maar dan mag ook, in het belang van de
veiligheid van publiek en personeel, ge-
eischt worden, dat de veiligheidsmaatre
gelen op zulk een drukken overweg vol
doende zyn. En dat zijn ze aan de Kle
verlaan niet. De ongelukken zouden voor
komen kunnen worden, als aan beide
kanten van den overweg op een afstand
van ongeveer 150 a 200 M. een armsignaal
werd aangebracht, dat gelyktydig met de
boomen op den overweg werkt. Als dus
de boomen niet neergelaten zyn, zou het
armsignaal aan de naderende machinis
ten of wagenbestuurders beduiden, dat
hy stoppen moet. Maar ja, het zal de
vraag wezen, of daar de directie wel toe
zal overgaan in dezen tyd van bezuini
gingsmaatregelen, want dan zou er by-
voorbeeld een drieploegenstelsel voor
moeten ingevoerd worden. De baanwach
ters mogen zich namelijk volgens het