45e Jaargang No. 13583
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 1 October 1927
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN p«r w«ek f 0.27H, ®et geïllustreerd Zondagsblad t 0.32; per 3 maandenVoor Haarlem
en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) f 3.57H* Franco per post door Nederland
3-87H- Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haariem en Omstreken f0.57H; franco per post f 0.65
ADVERTENTiENVan 1 tot 5 regels 11.75; iedere regel meer 35 cents Reclames 60 cents per regel. Bi}
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentifcn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents
per plaatsing, elke regel meer 15 Cents k contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie, Redactie en AdministratieGr» Houtstraat 93, Post-Giro 38810
Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600
en Administratie 10724 en 14825.
UITGAVE DER N.V, LOURENS COSTER
Directeuren J. C. PEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DrukkerijZ.B, Spaarne 12, Telefoon 10122, 12713
Bijkantooi voor Santpoort, Velsen. Velsen-Noord, iJmuiden, IJmulden Oost,
Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
AGENDA.
Heden:
ZATERDAG 1 OCTOBER
Stadsschouwburg: N.V. Het Schouw-
tooneel ,,'t Stuk zonder naam". 8 uur.
Schouwburg Jansweg: N.V. Het Am-
sterdamsch Tooneel, Dir. Louis de Vries,
Kloppers en Van Xorlaar Jr.: Opvoering
van „Reclame", 8.15 uur.
Gebouw Bloemhof: Feestavond ten
bate van het Bouwfondsherstellingsoord
Spoorwegpersoneel, 8 uur.
Leger des Heils: Gemeentelijke Con
certzaal: Groote Jaarfeestsamenkomst,
8 uur.
Groote muziekuitvoering ln de tent
op den Dreef, 5.30 uur.
Kunstkring voor Haarlem en omstre
ken Kenaupark 23: Tentoonstelling van
teekeningen en graphisch werk van S.
Jessurun de Mesquita.
Bioscoopvoorstellingen.
Cabaret Modern: Optreden van ver
schillende artisten.
La Mascotte, Groote Markt: Dan
cing.
Tivoll, Tempeliersstraat: Dancing.
Café Dreef zicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonen te
Overveen „Keuzetentoonstelling" tot
5 uur.
ZONDAG 2 OCTOBER
Stadsschouwburg: 2e opvoering van
„Ghetto", 8 uur.
Schouwburg Jansweg: Opvoering van
.Reclame". 8.15 uur.
Gemeentelijke Concertzaal, des na
middags 3 uur: Huldigingssamenkomst
Leger des Heils.
Rembrandt-theater: Voorstellingen
van 7 uur af.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2 1/2 en 8 uur.
Luxor-Theater: Bioscoopvoorstelling
2 1/2 en 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling 2 1/2 en 8 uur.
Cabaret Modern: Optreden van ver
schillende artisten.
La Mascotte: Groote Markt: Dan
cing.
Tivoll, Tempeliersstraat: Daming.
Café Dreefzicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonen te
Overveen .Reuzetentoonstelling" van
2 tot 5 uur.
Bloemendaal: Rusthoek, Dancing.
MAANDAG 3 OCTOBER
Rembrandt-theater: Voorstellingen
van 7 uur af.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Luxor Theater: Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cabaret Modern: Optreden van ver
schillende artisten.
La Mascotte, Groote Markt: Dan
cing.
Tivoll, Tempeliersstraat: Dancing.
Café Dreefzicht: Trio Stoffer.
Firma J. A. Boskamp en Zonen te
Overveen: „Keuzetentoonstelling" van
10 tot 5 uur.
ZOMERTIJD TEN EINDE.
KLOKKEN EEN UUR TERUG.
De Zomertijd staat weder te eindigen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
te drie uur begint de wintertijd. Men
zal dus goed doen heden, Zaterdagavond
vóór het naar bed gaan de klokken een
uur terug te zetten.
DE ZAAK
DS. J. C. BRUSSAARD.
WEDER VOOR DE CLASSIS
HAARLEM.
Maandag is te Amsterdam weer een
conferentie gehouden ter bespreking
van de door Ds. J. C. Brussaard inge
zonden verklaring als gevolg van de met
hem door deputaten der Gen. Synde,
der classis Haarlem en zijn kerkeraad
gehouden samenspreking.
De Standaard verneemt dat in ver
band met deze zaak de classis Haarlem
Woensdag 5 October a.s. in buitenge
wone vergadering zal bijeenkomen.
Nog verneemt het blad, dat de Gen.
Synode der Geref. Kerken, die dit jaar
nog eenmaal te Groningen zal bijeen
komen, hoofdzakelijk ter afdoening van
de zaken Ds. J. C. Brussaard en Dr.
N. D. v. Leeuwen, niet voor 25 Oct. a.s.
weer vergaderen zal. De definitieve da
tum moet nog worden bepaald.
HOLLAND-INDlë-VICE-VERSA,
Luitenant Koppen vertrokken.
PERS EN „POSTDUIF" HEBBEN BANDENPECH.
HET BEROEMDE KIPPENBEENTJE.
Zaterdag 1 October.
Het lang vooruit bepaalde tijdstip is
gekomen. Luitenant Koppen van het
Vliegkamp Soesterberg is naar Indië
vertrokken. In den vroegen morgen trok
ken we per auto uit het slapende Haar
lem de duisternis tegemoet, naar Schip
hol. Geen sterveling op den weg te zien,
eenzaam en verlaten lagen de Zomer-
vaart en Ringvaart voor ons. De lange
rechte Spaarnwouderdwarsweg, die van
den rand van Haarlem recht op Schip
hol aanloopt, en dan ook de voornaam
ste verbinding tusschen de duinstreek en
de vlieghaven is, bood gelegenheid om
er een vaartje van 70 K.M. in te zetten.
Om zes uur zou Luitenant Koppen op
stijgen en we konden er makkelijk zijn.
Edoch, men is aan den smallen Spaarn-
wouderweg herstellingen aan 't doen, en
groote hoopen keien nemen een gedeel
te van berm en weg in beslag. Een ver
dwaalde kei met extra scherpe kanten
ligt midden op den weg, en een voorband
van de Buick moet het ontgelden. De
heer Hezemans móet aan 't repareeren.
Een nieuwe velg om het wiel, en een
half uurtje oponthoud. De toegangswe
gen naar Amsterdam's vliegveld zijn
niet ideaal.
Een laatste handdruk. Op den voorgrond
Ir. Stephan.
„Goede reis, en tot weerziens."
Van verre wenkt de geïllumineerde
toren van Schiphol, die gedurende den
geheelen rit op den Spaarnwouderdwars
weg als een baken gediend heeft. De
ochtend gloort, en luitenant Koppen zal
vertrekken, terwijl wij, geen tien minu
ten van de startplaats verwijderd, ge
doemd zijn te blijven staan.
Het is kwart over zessen, als wij langs
het oude fort, waaraan ook illuminatie
is aangebracht rijden. Een 'iiegcuig
stijgt op, daar gaat „De Postduif". Wij
zijn te Iaat.
Het groote vliegveld ligt verlaten in
het grauwe ochtendlicht. Een aantal be
zoekers wandelt in den kouden wind op
het terras voor de groote hangar.
Dan blijkt ons eensklaps, dat luite
nant Koppen niet vertrokken is. De
groote witte vogel staat in den Noord-
Oostelijken hoek van het terrein, om
ringd door velen.
Want
Ook luitenant Koppen heeft banden-
pech gehad
Bij den aanvang van den grooten
tocht had een klein ongelukje plaats,
dat echter geenszins ontmoedigend be
hoeft te zijn, omdat het te wijten is aan
de gesteldheid van het terrein, en niet
aan het toestel.
Toen de machine om ongeveer tien
over zessen over het terrein reed ver
zakte het rechter wiel in den slappen
grond, met het gevolg dat de band van
't wiel vernield werd. Overigens werd de
machine niet beschadigd.
Een nieuwe band moest gemonteerd
worden, en hiermee ging bijna een uur
heen.
Zoo komen wij dan toch nog voor de
witte „Postduif" te staan.
Een mooi toestel, deze driemotorige
F. VU. De romp is geheel wit geschil
derd, en met sierlijke letters prijkt op
de kajuit de naam „Postduif", waaron
der de Nederlandsche kleuren en een
posthoorn. En zoo heel simpel staat er
dan bij: „Postvliegtuig Nederland-In-
dië vice versa".
Het vliegtuig wordt omringd door vele
belangstellenden en officieele personen,
waaronder wij opmerken den directeur
der K. L. M„ den heer A. Plesman, den
heer Hans Martin van de K. L. M., Ir.
Stephan van de Fokkerfabrieken, Ir.
Damme, directeur-generaal der Poste
ryen en Telegrafie.
Groote belangstelling betoonen de of
ficieren van het vliegkamp Soesterberg.
De commandant. Overste Van Harden-
berg is persoonlijk aanwezig. De kapi
teins Versteeg en Van den Abeelen en
een twintigtal andere officieren staan
rond luitenant Koppen's toestel.
Naarmate de reparatie aan het wiel
vordert wordt alles voor de start in ge
reedheid gebracht. De vlieger en de me-
chanicien gaan afscheid nemen. Luite
nant Koppen wipt door het deurtje van
de cabine mechan leien Ellerman neemt
zijn plaats in. Wat bagage en een paar
zakken met post zijn in het binnenste
van „De Postduif" te onderkennen.
Ir. Stephan reikt de vliegers de hand,
een propeller wordt aangezet, een tweede
volgt. Dan een humoristisch voorval.
Er komt iemand naar voren om luite
nant Koppen en sergeant Frijns een
laatste afscheidsgroet te brengen. Hy
overreikt hem iets. een kippenbeen-
tje. Had ook held Lindbergh z'n geluk
daaraan niet te danken? Dan verdwijnt
hy tusschen het publiek.
Drie over zeven begon de eerste
schroef te draaien. Te 7.08 komt er be
weging in het lichaam van den vogel,
een korte aanloop, dan verheft hij zich
van den grond en stijgt vlot op. Hoe
den en zakdoeken wuiven; er is even ont
roering op dit historisch moment.
Recht naar het Zuiden houden de vlie
gers koers, dan een zwenking naar het
Zuid-Oosten en de „Postduif" verdwijnt.
Goede reis!
INGEZONDEN MEDEDF"? ïNG
^MMndAG,
ÏDIMSDAGE?
JWOEN 5 DAGaa
fwisbrumem
WINTERTIJD.
Beste lezeressen - lezers,
't Spyt me, maar 't is weer gedaan,
Zondag in de prille vroegte,
Vangt de wintert yd weer aan;
Hoe vervelend het mag wezen,
't Helpt niet, wat u ervan zegt,
Zondagmorgen, 2 October,
Komt de zon weer in haar recht;
Zou het soms ook kunnen wezen,
Dat de zon in stille nyd,
Ons zoo weinig heeft begunstigd,
In den laatsten zomertijd.
Wellicht voelde zy zich ietwat
Achteruitgezet en kwaad,
Is ons schoonste hemellichaam,
Zelf soms op de hand van Braat?
Hoe het zij, het moet gebeuren,
Want de koek is alweer op,
Zet dus heden voor 't naar bed gaar.,
Uwe klok een uurtje stop;
Er is ook een goede zijde,
Aan dien winterovergang,
Want op dezen Zondagmorgen,
Slaapt ge nog eens extra lang;
't Uur, dat gij nu, vele weken
Reeds geleden, hebt ontbeerd,
Wordt u van vandaag bp morgen,
Eindelyk gecompenseerd;
Vrienden Zondagmorgens! apers,
Tot wie ik mezelf ook tel.
Heden komt de nacht der nachten,
Wel te rusten! Slaapt u wel!
P. GASUS.
DE AANPLAKBORDEN.
Ingevolge raadsbesluit van 16 Juli
1924, is aan A. Russ alhier, voor den
tijd van 3 jaren, (van 1 October 1924
tot en met 30 September 1927) verpacht
het uitsluitend recht van aanplakken
op de aaplakborden en zuilen binnen
de gemeente, zulks tegen een pachtsom
van f 200 per jaar en voorts onder de
in gemeld besluit omschreven voorwaar
den.
Russ heeft te kennen gegeven, dat hij
gaarne zou zien, dat vorenbedoeld
recht wederom aan hem werd verleend.
In verband echter met de plaats gehad
hebbende uitbreiding van de grenzen
der gemeente, tengevolge waarvan zijne
werkzaamheden, voortvloeiende uit het
bepaalde onder artikel 8 van genoemd
raadsbesluit het kosteloos voor de ge
meente aanplakken van kennisgevingen
enz. op diverse plaatsen der gemeente)
belangrijk zyn toegenomen, heeft Russ
verzocht hem op eenigerlei wyze tege
moet te komen.
Er bestaat onzerzijds, aldus deelen
B. en w. den raad mede geen be
zwaar tegen om het recht van aanplak
ken voor den tijd van drie jaren, in
gaande 1 October 1927, wederom aan A.
Russ te verleenen. Ook achten wy het
billijk, om Russ om bovengenoemde re
den eenigszins tegemoet te komen.
Mei het oog daarop stellen zy voor,
de thans in gebruik zynde aanplak-
ruirr.ie kosteloos ter beschikking van
Russ te stellen, onder nader omschreven
1 voorwaarden.
DE SPOORLIJN AMSTERDAM-ROTTERDAM
GEHEEL ELECTRISCH.
Toen de eerste stoomtrein ging rijden
FORENSEN MOGEN NU NIET MEER TE LAAT KOMEN!
Luit. Koppen. „Jammer van den band."
Er is geen escorte, alles geschiedt in
den grootsten eenvoud. Het vroege uur
heeft wellicht velen weerhouden naar
het vliegveld te trekken. De meeste be
zoekers zyn met auto's gekomen. Na de
start trekt alles terug naar de hoofd
stad.
De „Postduif" voert ruim 600 brieven
en 1500 briefkaarten, met een gezamen
lijk gewicht van 17 K.G. en een waarde
van f 10.600 gulden.
Voor het vertrek van luitenant Kop
pen waren de bezoekers getuige van het
opstygen van Ir. Grasé van de Fokker
fabrieken, die in een militair Fokker
vliegtuig naar Finland vertrok, dat het
toestel aangekocht heeft.
ELECTRIFICATIE
SPOORWEGEN.
NU DE ZAANSTREEK.
Naar het Hbld verneemt zal binnen
kort worden overgegaan tot de werk
zaamheden in verband met de electri-
cifatie van de spoorlyn van Amsterdam
naar de Zaanstreek. Daarna volgt de
electrificatie van de lyn Amsterdam
Amersfoort.
PERSONALIA.
Bedankt voor het beroep als predi
kant by de Ned. Herv. Kerk te Nieuw
Vennep door Ds. W. Seinen.
Te Leiden is geslaagd voor het
artsexamen eerste gedeelte mej. T. E.
Stoel te BloemendaaJ..
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
AMSTERDAMSCHE Zo'®™!,ï!,se
bediening
AHTHRACIET-MIJ. vd e
Gr. Houtstraat187-Tel.12504
Amsterdam—HilversumB ussum—Leiden
RADIONIEUWS.
ONDERSCHEIDING VOOR DEN
HEER A. F. PHILIPS.
Het persbureau Vaz Dias meldt ons uit
Eindhoven van Vrijdag:
Een deputatie van het bestuur der
vereeniging „Oost en West" heeft heden
een gouden medaille overhandigd aan
den heer A. F. Philips. Hoewel deze me
daille gewoonlyk slechts eens in de vijf
jaar uitgereikt wordt, werd zy thans
reeds aan den directeur der N.V. Phi
lips' Radio aangeboden in verband met
de in de afgeloopen maanden door den
Philips kortegolfzender bereikte resul
taten. De fraaie medaille draagt als in
scriptie:
„Meester der Radiofoon.
geen steekt U naar de kroon.
Philips, gy bindt het best
Neerland met Oost en West".
De vereeniging Oost en West heeft
hierdoor uiting willen geven aan haar
bijzondere waardeering voor hetgeen de
Philips fabrieken hebben bygedragen
voor het bevorderen van het innig con
tact van het Moederland met de Over-
zeesche gewesten.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
lllllllllll
FIRMA A. J. VAN DER STEUR
48 GROOTE HOUTSTRAAT 48
HAARLEM TELEFOON 10477
KLEEDERMAKERS
OUD EN VERTROUWD ADRES
BERICHTEN DE ONTVANGST
DER NIEUWE STOFFEN
DE GEMEENTELIJKE
HUURVERORDENING.
DOOR DE KROON VERNIETIGD
Naar wij vernemen heeft het Haar-
lemsche gemeentebestuur de telegrafi
sche mededeeling ontvangen dat de ge-
meentelyke huur verordening door de
Kroon is vernietigd.
Wy leven in een tyd van groote din
gen! De wonderen der techniek over
weldigen ons leven. Het gaat zóó snel,
dat wij van zelfs zeer belangrijke ge
beurtenissen ter nauwemood het by-
zondere meer opmerken
Morgen Zondag is er weer zoo'n
mylpaal. Dan zal de spoorlijn Amster
dam—Rotterdam geheel electrisch
worden. Alleen enkele buitenlandsche
treinen zullen nog met stoomkracht
•rijden.
Er zal geen feest gevierd worden, het
feit zal officieel onopgemerkt voorbij
gaan. Voor ons is het evenwel aanlei
ding om een blik achterwaarts te wer
pen.
Het is 88 jaar dus slechts den
menschenleeftyd van een sterke gele
den, dat de eerste stoomtrein in ons
land ging ryden. Haarlem genoot de
eer om het eerst met Amsterdam ver
bonden te worden. Voordat die spoorlijn
tot stand kwam, is er eerst heel wat
over te doen geweest. Het buitenland
had toen al lang zijn eerste spoor-
lynen, maar de bezadigde Hollander
van de eerste helft der 19e eeuw wilde
eerst 't beroemde katje uit den boom
kijken. „Het zwarte rookende monster",
zooals de trein genoemd werd, was voor
velen een schrik. De boeren dachten,
dat de wol van de schapen in de wei
zwart zou worden en minder handels
waarde zou krygen. Een eigenaar van
een houtzaagmolen eischte, dat de
treinen als zy zyn molen zouden pas-
seeren onder een overkapping zouden
doorrijden, want anders zou zyn molen
in brand vliegen!
Maar tenslotte werd het verzet toch
gebroken en 21 September 1839 werd
de spoorlyn HaarlemAmsterdam of
ficieel geopend. De trein mocht even
wel nog niet in de stad komen, alleen
van poort tot poort rijden. Het station
te Haarlem was by het begin van de
Amsterdamsche vaart. Later is daar de
Centrale Werkplaats gevestigd, die door
oude Haarlemmers nog wel wordt aan-
aangeduid als het „oude station".
De dienst was nog zeer primitief.
De wagens werden getrokken door
twee locomotieven, maar die hadden
mhun beide nog zwaar werk om de
18 K.M. in een half uur af te 1
Een „vaart" van 36 K.M. per uur.
't Was voor dien tijd evenwel iets ge
weldigs! De reizigers ontvingen dan
ook de waarschuwing om tydens den
tocht vooral niet in de wagens te
gaan staan, want dat was gevaarlijk.
Het materiaal was ook nog ver van vol
maakt. De wagens le klasse waren over
kapt en van raampjes voorzien, de 2e
klasse wagens waren wel open, maar
toch nog sierlijker dan de 3e klasse
wagens, want die zouden nu neg on
gunstig afsteken by de beestenwagen
van onzen tyd.
Per dag reden in elke richting 4
treinen. Er waren uitgebreide veilig
heidsmaatregelen genomen. De reizigers
moesteneen kwartier voor het ver
trek van den trein aan het station
aanwezig zyn. Op de lijn deden 21 wis
selwachters dienst, die 's avonds signa
len gaven met vlammende flam
bouwen.
Het duurde nog 8 jaar voor de lyn
Amsterdam—Haarlem verlengd werd
met het traject HaarlemRotterdam.
Neg steeds werd de spoor door velen
„met scheele oogen" aangekeken, tal
loos waren nog de menschen die voor
geen geld meewiiden! De trekschuit
bleef dan cok voorloopig nog in eere!
Toch heeft de trein tenslotte alle
verzet gebroken, ook al doordat de
veiligheidsmaatregelen steeds volmaak
ter werden door toepassing van tele
graaf en telefoon de vervoermiddelen
steeds geriefelijker werden en het ver
keer zich steeds meer aanpaste aan de
eischen van den modernen tijd. Dat wil
zeggen: steeds sneller!
Nu ging den laatsten tijd de stoom
trein op den duur niet snel genoeg
meer. Daarom werd aandacht gewijd
aan de electrische tractie, die, naar
de technici voorrekenden, ook nog
economischer zou werken. Weer was
het de lyn Amsterdam—Haarlem-
Rotterdam die den toon ging aangeven.
Maar bovendien ock de locale verbin
ding HaarlemVelsenIJmuiden. Wel
was vele jaren geleden al de lyn den
Haag—Rotterdam geopend, maar die
had aanvankelijk eerst meer het ka
rakter van een tramverbjnding. De
