STADSNIEUWS.
LAN^S DE STRAAT
HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 25 OCT. 1927
HET ST. ELISABETH'S OF
GROGTE GASTHUIS.
EENIGE GESCHIEDKUNDIGE
BIJZONDERHEDEN.
Zcoals wy gemeld hebben zal het hetr
volgend jaar 350 jaar geleden zijn dat
het St. Elisabeth's of Groote Gasthui-
op de tegenwoordige plaats gevestigd
werd.
Op het terrein begrensd door Gast
huis vest, Groot Heiligland. Minnebroe-
derssieeg en Kleine Houtstraat stond
vroeger het Minnebroeder-klooster, dat
in 1578 tot Gasthuis werd ingericht, na
dat het St. Elisabeth's Gasthuis In de
Groote Houtstraat in 1576 door brand
was vernield.
In 1438 komt de naam St. Elisabeth
het eerst voor. De r.aam St. Elisabeth
duidt aan, dat het gesticht voor vele
ziekten was ingericht, want aan dez-e
Heilige waren in het algemeen alle zie
ken aanbevolen.
In den loop der 16e eeuw ondervonden
Gasthuïsmeesiers meermalen ernstige
moeilijkheden in hun beheer. Hierbij
waren die, welke voortvloeiden uit ós
oprichting van een Pesthuis in het Wit-
teheerenkloosier. aan de uiterste grens
der stad, (midden 16e eeuw) zeker wel
de grootste. De siadsregeering nam het
bes-uit net klooster tcfc verblijfplaats
voor lijders aan de gevreesde ziekte te
doen inrichten, maar de voor- en na
deel en zouden door het Gasthuis gedra
gen. worden. Dit gaf aanleiding tot vee!
geharrewar. Het Pesthuis kwam later in
het Magüaienakïooster aan de (tegen
woordige) KLuderhuisstraat (dat in 185S
militair hospitaal zou worden), onder
afzonderlijke Regenten. Het Gasthuis
was dus toen geheel van de zorg voor
pestlijders bevrijd en Gasthuismeesters
waren dan cok. niet weinig verbaasd
en ook zeer weinig gesticht teen zij
op 7 October 1636 van de stedelijke over
heid vernamen dat zij het Pesthuis
moesten sufcsidieeren met 3CÜ0 uit de
kas van het Gasthuis. Maar er was niets
aan te doen. Burgemeesters zeiden dat
zij oppervoogöen waren over alle gast
huizen ,.en daar nu de stadskas karig
was bedeeld, terwijl het Gasthuis weinig
zieken had en niet zonder middelen
was. meest met zijn overvloed het eene
godshuis het andere maar helpen".
Weer later werden het Dolhuis en het
Leprozenhuis gecombineerd met het
Pesthuis en deze combinatie bleef tot
1567 op stadskosten voortbestaan,
maar teen moest hst Gasthuis waarlijk
alweer voor de kosten opdraaien. De
..bemiddelde inrichting" kon dat best
doen. meende de overheid.
Eerst in 1788 hield alle gemeenschap
tussehen het Pest-. Dol- en Leprozenhuis
en het St. Elisabeth's Gasthuis op.
In den loop der tijden voorzag het
Gasthuis niet slechts in de behoeften en
nooaen van zieken en arme reizigers
maar ook van zoogenaamde prove
niers. d.w.3. personen die zich in het
Gasthuis vrij levensonderhoud, hadden
gekocht. Van 1565 tot 1573 en van 1578
tot 1S13 werden niet minder dan 253
proveniers opgenomen. Die hadden het
gced. zooals blijkt uit een lijst ran maal
tijden. die Regenten jaarlijks op ver
st lullende feestdagen aan de zich in het
Gasthuis bevindende personen moesten
verstrekken en waarin telkens sprake is
van wijn of Maïveseye, gebraden vleesch
er. konijn, gebraden hoen en enz.
Als de grondwet van het Gasthuis
gold gedurende, lange jaren het testa
ment van een aanzienlijk Haarlemmer.
Floris van Adrichera, die omstreeks. 1554
bij zijn overlijden aan het St. Elisabeth's
Gasthuis eenige landerijen vermaakte
onder bepaling, dat Gasthuismeesters
een doctor in de medicijnen zouden aan
stellen, ;raan een beroemde academie ge
promoveerd", op een jaarwedde van 12
panden Vlaamseh. De dokter meest de
zieken minstens tweemaal daags bezoe
ken en hen met zorg behandelen. Gast-
huismeesters moesten jaarlijks voor 35
Kar. gulden zalf en medicijnen koopen.
Verder moesten Regenten een goeden
Kruidtuin doen aanleggen en door een
bevoegd persoon laten onderhouden.
Natuurlijk, werden in den loop der tij
den met betrekking tot hei Gasthuis
verschillende voorschriften gemaakt.
Zoo verscheen op 4 December 1639,
aldus vertelt Allan, aan wiens „Geschie
denis en beschrijving van Haarlem" wij
het een en ander ontleend hebben, een
resolutie van burgemeesters, waarbij
maatregelen van controle werden bevo
len. Het scheen nl. nog al eens voor te
kernen dat personen werden opgenomen
voor wie opneming niet noodzakelijk
moest geacht worden. Eigenaardig dcet
de in 1696 gemaakte bepaling aan dat
geen personen boven de zestig of be
neden de twaalf jaar mochten worden
opgenomen.
Burgemeesters deden meermalen hun
gezag in de financieele aangelegenheden
van. het Casthuis gelden. Toen de stad
in 1681 essen, te koop had. werd aan P.e- lt
genten gelast alleen ran de stad te kco-
pen. Op ge!Like wijze handelde de Over
heid in 1739 met de lijnwaden toen zij,
nadat sij aan Jan van Ma teren ca le
verantie van die stoffen ongedragen
had. besloot dat de Godshuizen hun lijn
waden meesmee keeper, van dezen Jan
van Mareren. Bekend iu het cok dat in
ei Greats o' 3t_ BUvckerk vroeger een
krr -n h:r.g. waarvccr Regenten van het
S: Eusafeeth's Gasthuis in 1540, op last
V3a Burgemeesters, aan Kerkmeesters
een scm van 369 moesten betalen. Er
hektan zich zelfs gevallen voorgedaan
r\--rV-; de stec'.rrar .erin» aan personen,
m"* verlegen vran uit de kas van
het Gasthuis lijfrenten deed verstrek
ken of hen tevens lang door bet Gast-
s deed cr.derhorden!
Eigenaardige toestanden!
F5r.zn.ri.cl beeft het Gasthuis, als alle
ir. ngen er. stichtingen, zijn „ups and
do •Krr." gekend.
Pwas fcrt ir de 17e eeuw, tot 1672.
P - bedroegen in 1671 het voor
r i'.'cer. zeer hooge bedrag van f42.872.
In 1657 bezat het gesticht niet minder
d-"- U5 nerscelsn. die jaarlijks cnbrach-
tcr. i Kot kapitaal van het Gast-
i huis vermeerderde tussehen 1616 en
11671 mot ruim 390.090; De stad maak
te van deze rijkdommen een maar al te
gretig gebruik; cp last van Burgemees
ters gaf het Gasthuis ran 1625 tot 1671
subsldiën aan verschillende s richtingen
tot een gezamenlijk bedrag van f 68.399.
Ja: voor het graven der Leidsche trek
vaar: gebruikte ae overheid landerijen
van het Gasthuis voor een scm van
2388, welk bedrag nimmer werd ver
goed!
Do blceier.de financieele toestand ver
minderde sterk door den oorlog met
Frankrijk (16721678). Maatregelen tot
herstel waren noodig. Daarom werden
er in de jar?n 1693 tot 1699 reglemen
ten op het opnemen van zieken inge
voerd die vrij goed aan het doel moeten
beantwoord hebben, daar de rekening
van het Gasthuis in 1700 met een be
vredigend batig saldo sloot. Van dien tijd
tot- 1767 werd de staat der financiën
steeds gunstiger.
In 1794 was het Gasthuis door een
samenloop van omstandigheden, weer
niet ruim bij kas. toen moest het
J 4C00 henen en ra 1806 lezen we voort
durend van het „opnemen" van geld.
Het gesticht mocht in 1815 met recht
onvermogend heeien.
Latere jaren en gunstiger omstandig
heden hebben echter gelukkig op den
duur weer verbetering gebracht.
7 ST. ELISABETH'S GASTHUIS.
Eenige dagen geleden vestigden wij de
aandacht op den wensch van het be
stuur van het St. Elisabeths Gasthuis,
in verband: met het aanstaand 350..iarig
bestaan van het Gasthuis op de plaats
waar het thans is gevestigd, een plaat
of teekening te mogen ontvangen van
aen ingang aan de Gasfchuisvest, zooals
die was vóór de verbouwing van 1370—
1871.
De heer R. S. schrjjrt ons nu. dat zulle
een afbeelding wel niet zal bestsan. om
dat daar vroeger geen ingang is ge
weest. De hoofdingang was toen de poort
aan 't Groot Heiligland die er nu neg
-s. On ae Gaeihtiisvssb was te zien een
rij huisjes van denzelfden bouw en In
richting als ae huisjes nog bestaarde
aan "t Groot Heiligland, de rooilijn was
waar nu 't hek staat. Bij het verbouwen
van 't Gasthuis moesten ze worden af
gebroken en !s ds situatie ontstaan zoc-
als die nu neg is.
Bij informatie bij den directeur van
het Gasthuis werd ons medegedeeld, da:
er inderdaad een rij huisjes aan de
Gasthuisvssrzyde heeft gestaan. Hier
was een klein poortje, dat ook als in
gang diende, al was de hoofdingang
't Groot Heiligland.
GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN
Terug te bekomen bij; S. Bergheg»
ger. Papaverstraat 16. ceintuur; tful*
der, Cederstraat 20, stuk staaldraad.
Bur. van Politie, Smcdestraat. stuk
telefoondraad en grijze handschoen;
C. Haarboszh. Plataanstraat 26. rco*
torhsndschoen; J. J. de Vries, ZaïJ-
voortschelaan 114, groene jekker; U.
Kok, Lange Herunstraat 39. parel*
kettinkje; S. Crornlïn, Kruisstraat 1.
kunstbloem: >L Nelïssea, Spearnvrou
derstraat 35. kokertje, inh- geldstuk;
ken; Kennel Fauna, Parklaan. ge*
bracht door: Niele. Spaarnwoudcrstr.
130, zwarte kat; W. Laadwehr. Dros
sestraat 23- portemonnaie met in*
houd; Wed. Bloemgaard, Oranje*
boomstraat 70, portemonnaie met in»
houd; 1.. Polak, Eroos^rraat 8.. portc*
monnaie met beeldje; J. den Haring,
de ia Reijstraat 28, kinder*rozen*
krans, C. Phiilippo, v. Marumstraat
5, gouden ring; \V. M. v. d- Deij!
Pres. SteijnstraaÉ 8, rijwielbelasting»
merk; P. Eeckhaas, Sehcrmerstraat
30. schoentje met kousje; W. Suur»
land. Damstraat 2. fluweelen kinder*
tasch; L. Brugman, Binnenvestgracht
4, Leiden, bruin lederen tasch met
inhoud; W. Wijshake. Koralensteeg 6
rood. dames tasch met inhoud; Sil vis,
Zonnelaan 21, koperen aschbakje;
M. v. d. Gevel, 2c Hioogerwoerddw.»
straat 32. broche (doublé); C. G.
Schijf. H. v. Alphenstraat 36. broche
met steentje; P. Ccelen, Oostvest
82, babysbroekje; M. Carpentier, Ba*
rendsestraat 70 rood. gouden broce;
Daudev, Krocht 6, 2 branders van
lampen: Zwart. Anegang 34, gouden
broche, W. Hoos, Pepijnsïraat 33.
bril in étui; Bur. van Politie. Smcde*
straat, ceintuur; Gr Houtstraat llSa,
dameshoed -r. ecu zak: Kennel Fau*
r.a. Parklaan: geel hondje gebracht
door Hersens. Kleverparkwcg 150,
Zwarte kat. gebracht door A. de
Laat, RoUandAraat 18: riclgalebbe,
ijgestraat 21. insigne: Vink, Tul
penstraat 2' 11 rt.nd nikkelen maat;
\ctz. Van Marumstraat 44 rood, pa*
ser; A. M. Jacobs. Paul Krugerstr. 36,
portemonnaie met inhoud; Mevr. Zcl*
lc. Meerenweg 311, gummi kinder*
poje; J. Jorna. Anjelierstraat 17. rij*
wielbelastingmerk in etui; Bureau v.
anvPolitie, Smedestraat, idem.
JUBILEUM VAN DEN" B. A. N. S.
De Bond van Ambtenaren tij de
Ned. Spoorwegen heeft te Utrecht zijn
tienjarig bestaan herdacht. Op de ter
gelegenheid daarvan gehouden receptie
ccmplunecteerden verscheidene afge
vaardigden het bestuur.
De heer Madiol uit Amsterdam bood
aan een portret van den Bondsvoorzit
ter den heer J. G. Eolkestein. De heer
Bolkestein hield een toespraak, waarin
hij het pionnierswerk uit den oprich
ting-tijd cesprak. Den nadruk legde spr.
cp de harde noodzakelijkheid die de
ambtenaren dwong de har.den in een te
slaan om te komen tot één organisatie.
Spr. memoreerde dat veel was verkre
gen in hst afgeloopen tijdvak, al viel
dan nog veel te verbeteren. Aan het ein
de van zijn toespraak deelde spr. mede,
dat de stand van het ledental der or
ganisatie bevredigend is en dat de or
ganisatie financieel sterk staat. Hij
ireende uit dit aiks de conclusie te mo
gen trekken dat de B. A. N; S. over de
afgeloopen tienjarige pericde tevreden
mocht zijn,
DE TAHOTECHNICI.
BESLISSING VAN DEN
MINISTER.
By de wet van Juni 1925 werd, zooals
bekend, ds mogelijkheid geschapen, dat
aan iandtechnici de bevoegdheid wordt
verleend ds tandheelkunde uit te oefe
nen.
In verband met de oppositie tegen de
zen maatregel heeft Minister van Ar
beid een commissie benoemd, die hem
van advies zou dienen over do vraag aan
wie de bevoegdheid zal worden verleend.
Deze commies.?, bestaar.de uit twee tand
artsen en twee tand technici met Mr.
Limburg als voorzitter, heeft advies aan
den Minister urigobracht.
Het Persbureau Vaz D:as verneemt,
dat de Munster op grond van dit advies
dezer dagen zijn definitieve beslissing
aan de betrokkenen heeft medegedeeld.
Aan slechts ongeveer een vierde ge
deelte van de 167 aanvragers is bericht,
dfct hun de bevoegdheid tot het uitoefe
nen der tandheelkunde is verleend.
R.-K, HERSTELLINGSOORD.
De R.-K. Bend van Spoor- en Tram
wegpersoneel St. Raphael afd. Haarlem
organiseert op 5, 6 en 7 November a.s.
in 't gebouw St. Bavo in de Smcde
straat een bazar met verschillende at
tracties, ten behoeve van het te Venlo
te stichten R.-K. Herstellingsoord, ge
naamd Mgr. Mutssersoord. Reeds on
dervond de Commissie veel medewer
king, door het beschikbaar stellen van
prijzen enz.
De Commissie verzoekt ieder die iets
beschikbaar wil stellen, het te sturen
naar het gebouw St. Bavo Smcdestraat,
met vermelding: Bazar St. Raphael.
Zaterdag 5 November is de officieele
opening en de sluiting is te half elf.
De muziek vereen aging Utile Dulci ver
leent haar medewerking.
De firma v. d. Spek te Delft stelde
welwillend haar Japarsche the o tent ter
beschikking, waar dames in Japansche
kleeri:ng thee zullen schenken. Verder
zullen er eenige kleine loterijen gehou
den worden. Zondag en Maar.dag is er
muziek van de Jazzband The Shanghai
Stars.
Natuurlijk zijn er de nu eenmaal bij
een bazar behoorer.de attracties ais grab
belton. Rad van Avontuur, Visch tenten
enz.
NATUTS HIST OT? IS CUB
VEREENTGING
Zondagmorgen om kwart over negen
verzamelden zich de leden der Natuur
historische Vereeniging afd. Haarlem
om onder de deskundige leiding van
mej. T. van Ben them Jutting een ex
cursie langs het strand naar IJmu.len
te maken. Op het schelpenrandje was
heel wat te vinder.
Groote hoopen wieren, waartusschen
allerlei schelpen waren aangespoeld.
Verschillende stukken zeeschuim, d.i. de
onderhuidsehe schelp van de inktvisch
lagen op het strand verspreid. Op alles
wat in het water drijft, zooals hout,
kurk, een gesloten flesch enz. werden
mossels aangetroffen.
Verschillende soorten krabben wer
den ook gevonden. Tussehen eenige
kurken plankies bijeen gebonden door
een touw, huisden boi stel wormen en
schclpdïertjes zooals de zadelschelp.
Aardig was de vends: van een andere
borstelworm. het z.g. goudkammetje:
een zandkokerworm met op den kop
een paar borstelpakjes ai- gcuden
kammetjes.
PADVINDERIJ.
AFSCHEID HOPMAN RINSE.
Het was Zaterdagmiddag de laatste
maal, dat trcep H der afdccling Haar
lem van de Kennemer Padvinders ter
oefening, uittrok onder leiding van Hop
man Dr. J. Rinse. Slechts gedurer.de
één jaar is Dr. Rinse. Slechts gedurende
II geweest.
Or.der zijn leiding Is de troep voort
durend gegroeid, zoodat. teen hy Za
terdagmiddag den troep aan zijn op
volger Mr. S. de Ranitz kon overdra
gen. deze uit 21 pad aiders bestond,
verdeeld over 3 patrouilles. Deze over
dracht had plaats op 't hondendres-
seerterrein nabij da Stolt erglaan in
Aerdenhcut Nadat hopman Rinse in
een kort toespraakje tot de opgestelde
padvinders afscheid had genomen van
zijn troep, werden de troepvlag en de
oranje halsdoek overhandigd aan den
nieuwen hopman. Deze bedankte na
mens don troep hopman RLnse, voor
het vela. dat deze voor den troep heeft
verricht. Tevens beloofde hij. ziyi best
te zullen doen ean waardig opvolger te
3ijn van den scheidenden hopman.
Als aandenken aan zijn troep, werd
hopman Rinse een fraaie lederen zak-
portefeuille aangeboden.
Bezoek gasfabriek.
Zondagmorgen brachten de padvin
ders van troep II van de afd. Haarlem
een bezoek aan de Haaiierasche gasfa
briek. waa.r zij onder het vriendelijk
geleide van den directeur, den heer J.
A. A Ochtman, het geheele bedrijf kon
den bezien.
Door den nieuwen hopman, Mr. S. de
Raritz. werd aan den directeur dank
gebracht voor zyn prettig en leerzaam
geleide.
GEMEENT2REKENING 1926
De finanoicele commissie adviseert
den Ra.ad de gsmeenterekening over het
dienstjaar 1926 voorloopig vast te stel
len. De cijfers deelden wij eenige dagen
geleden mede.
AANKOOP pERCEELEN SCH3EP-
MAK2RSDIJK.
B. Star heeft zich bereid verklaard de
hem in eigendom toe beboerende percee-
len aan den Scheapmakersdijk, achter
eenvolgens groot 126, 85, 86 en 133 cA.
aan de gemeente in koop af te staan
voor een bedrag van f 22.0C-0. B. en W.,
die aankoop der peroeelen ln hst be
lang der gemeente achten stellen den
Raad veer hen tot aankcop te machti
gen. De eerste drie percselen zyn plaat
selijk gemerkt nos. 15, 6 en 8 terwijl l>et
laatstgenoemde perceel geen plaatselijk
jumruer heeft.
HET GOUDEN FEEST VAN ECHT
PAAR BURGER.
Zaterdag was het 60 jaar geleden dat
de heer H. Burger en mevr. C, Burger—
Stoelman, wonend Ged. Oude Gracht 130,
bun bruiloft vierden. Een diamanten hu
welijksfeest dus. Dat komt niet dikwijls
voor. en vrienden en bekenden van he!
c-chtijaar- Burger hebben er dan ook ee::
waren feestdag van gemaakt.
Des morgens werd in de R.K. Ke:
aan het Spasme een plechtige Hoogmis
opgedragen. Met auto's begaven de bruid
en bruidegom zich met familie en ken
nissen naar de kerk. Overal in de buurt
hingen de vlaggen uit.
Veertig jaren lang is de heer Burger
raadslid van Beverwijk geweest waarvan
18 jaar wethouder. Het spreekt dus van
zelf. dat uit die gemeente, die hij 9 jaai
geleden verliet, zeer veel belangstellender
xwamen. De receptie Zaterdagmiddag
was aan ook buitengewoon druk bezocht.
Uit Beverwijk waren er de burgemeester
Jhr. Sfcriek van Linschoten de gemeente
secretaris de heer N. P. J. Rommel, no
taris Mr. A. Moens en zeer veel andere
inwoners.
De heer Burger is jarenlang reeds lid
van de Algemeene Vereenlging voor
Bloembollencultuur, en was gcruimen
tijd lid van het Hoofdbestuur. Een depu
tatie uit het bestuur was op de receptie
aanwezig. Behalve de voorzitter, de heer
E. H. Krelace waren er loden van hot
Scheidsgerecht, waarvan de heer Burger
reeds 20 jaar deel uit maakt en de advi
seur van de vereeniglng Mr. J. H. Me-
rens.
Een enorm aantal bloemstukken werd
in den loop van den dag bezorgd. Het
huis werd als het ware bedolven onder
de bloemen.
Telegrammen en brieven stroomden
binnen. Van alle deelen der wereld kwa
men gelukwenschen. Uit Duit-schland,
Italië en zelfs uit Amerika.
Mr. J. N. J. E. Heerkens Th lissen zond
een brief, waarin hij meedeelde, dat h\j
verhinderd was te komen en zijn geluk-
wensch--" aanbood.
Des i.Vnds was er een diner in fa-
milislrrirg. Ook Zondags kwamen nog
vele bezoekers. De buren deden in hooge
mate van hun belangstelling blijken.
De bruid en bruidegom zijn beiden 85
jaar oud. maar nog buitengewoon kras.
ARBEIDERS REISVEREENIGING.
De clubavond ir. „Olympia" was Za
terdag druk bezocht. De heer D. dc
Vc-s bracht dank aan den afgetreden
voorzitter den heer J. Th. Betz, die
veel voor de vereenigine gedaan heeft.
In December zal feest gevierd worden
ter gelegenheid van het 5-jarig bestaan
Het verdere gedeelte van den avond
werd besteed aan amusement. Medewer
king werd verleend door den humorist
Mac. Santïel uit Amsterdam. Het bal
stond onder leiding van den heer H. v.
Dckkum.
LEZING DR. C. SPOELDER VOOR
MERCUEIÜS
De afd .Haarlem van Nationalen Bond
van Handels- en Kantoorbedienden
„Mercurius" houdt een algemeene ver
gadering c-p Donderdag 27 October des
avonds 8 urn- in een der zalen van
Brickmann.
Behalve notulen, ingekomen stukken
en-rondvraag bevat de agenda een cau
serie van Dr. C Spoelder over het on
derwerp ,Jets over de verhouding tus
sehen man en vrouw bij de Grieken."
LANGZAAM RIJDEN BIJ SCHOLEN.
In straten waar scholen staan zyn
van gemeentewege borden geplaatst met
de opschriften: School. Langzaam rij
den.
De borden zijn wit geschilderd de let
ters rood, zeedat alles duidelijk uit
komt. De afstand van de school tot de
borden is zeer ruim genomen. Automo
bilisten hebben dus tijd om vaart te
verminderen.
INTREKKING ONBEWOONBAAR-
VERKLARING.
Daar de perceolen door aangebrachte
verbeteringen thans in in een zeer goe
den bewoonbaren staat verkeerc-n, stel
len B. en W. den Raad voor te beslui
ten de cnbewoonbaarverklaring van
de woningen a2n de Ramplaan nos. 109
en 111 uitgesproken bij besluit van den
Raad der gemeente Eioemendaal van 18
November 1926 op te heffen.
EEN OUD STUK BOUW
KUNST BEHOUDEN.
DE RAAMOMLIJSTING IN DE
KRUISSTRAAT.
ZEDELI JKE VERBETERING VAN
GEVANGENEN
De afdeeling Haarlem van het Ned.
Genootschap tot ze-.iriijke verbetering
der gevanger.cn heeft een boekje ver-
1 spreid met het doel tc trachten het aan
tal donateurs der afdeeling ts vergroe
ien Het boekje is een uittreksel uit het
jaarverslag over 1926.
In een circulaire die in het boekje is
gelegd wordt gezegd, dat de hulp aan
gevangenen en ontslagen gevangenen
steeds meer van de afdeeling blijft vor
deren dan de middelen toelaten, ook nu
door de voorwaardelijke veroordeelingen
velen, die anders korter of langer tijd in
dc gevangenis zouden moeten verblijven,
thans gelukkig daarbuiten worden ge
houden.
Wij zeggen gelukkig, gaat de circulaire
voort, omdat het ondergaan van de cel
straf, onverschillig wien het betreft, een
foltering Is. net verblijf in een cel. waar
het daglicht spaarzaam binnenkomt er.
dc atmosfeer, ondanks de benoodigde
Iurhtverver.ching, neerdrukkend is, doet
zeker zwaar boeten voor de begane mis
stap. Als dan de Bestuursleden van ons
Genootschap de gevangenen in hun een
zaamheid opzoeken, wordt dit door de
meesters van hen cp prijs gesteld.
Die bezoeken geven een gepaste aflei
ding, waarbij de welgemeende woorden
van de bezoekers niet anders dan op
beurend kunnen werken. Doch behalve
hiermede, trachten de bezoekers cok de
gevangenen na hun entelag aan werk te
helpen en behartigen zij zooveel moge
lijk de belangen van de eens gevallenen
en hun gezinnen.
Ever..::o is dit het geval met hen, die
voorwaardelijk zijn veroordeeld en die
onder toezicht van dc afdeeling Haarlem
zijn gesteld.
Ten slotte wordt uitgenoodigd tot dc
afdeeling air, lid too te treden togen een
laarlykLciic bijdrage van minstens i 2.60.
Indertijd gaven wij in de serie „Oud
Haarlem, wat gespaard bleef" een tee
kening van de fraaie raamomüjsting
van het perceel in de Kruisstraat waai
de banketbakkerij der firma Gussen-
hoven gevestigd was. Dit is een over
blijfsel van het fraaie patriciërshuis,
dat eerst ais een bankgebouw gebruikt
is, maar later verbouwd werd tot win
kels. Nu zal in die twee winkels een
nieuwe zaak gevestigd worden, waartoe
zij geheel verbouwd worden. Bij onder
zoek is ons evenwel gebleken, dat het
bovengedeelte van den gevel onveran
derd blijft, zoodat de fraaie raamom
üjsting gespaard wordt.
Het bleek ons. dat een zeer goede sa
menwerking bestaat tussehen Bouw- en
Woningtoezicht en de verseniging „Oud
Haeriem". Elke week krygt het bestuur
van de gemeente een opgaaf van de
perceelen waarvoor vergunning tot ver
bouwing is aangevraagd. Als het bestuur
daaronder iers ziet dat oudheidkundige
waarde heeft, kan het zyn aandacht aan
de zaak wijden.
UITGAAN.
ABONNEMENTSCONCERTEN.
In het a.s. seizoen zullen door de
Holl. Concertdirectie dr. G. de Koos
wederom 4 abonnementsconcerten in den
Stadsschouwburg worden gegeven. De
serie is als volgt samengesteld: Maan
dag 31 Oct. het Itaüaansche ensemble
Triëster-Strijkkwartet; Maandag, 19
December da Hollandsche zangeres Co
van Geuns; Vrijdag 20 Jan. Joego Sla
vische violist Zlatko Balokovlc en tot
besluit op Vrijdag, 9 Maart 1928. 8 uur
de Spaansche pianist José Iturbi.
NA HET ONGEVAL BIJ DE
VINK.
NOG GEEN VERWIJZING
NAAR DE TERECHTZITTING.
Naar aanleiding van berichten, als zou
de Haagsche rechtbank overgaan tot
vervolging van de schuldigen aan het
spaorwegongeval bij De Vink op 8 Sep
tember van het vorig jaar, kan het
Haagsche Corr,- Bur. medsdeelcn, dat
naar aanleiding van het door de commis
sie van deskundigen uitgebrachte rapport
de officier van justitie een nadere vor
dering heeft gedaan bij den rechter
commissaris en dat op grond hiervan
het onderzoek in deze zaak wordt voort
gezet, maar dat nog absoluut niet vast
staat, dat het onderzoek zoodanige gevol
gen zal hebben, dat de zaak op de te
rechtzitting van de rechtbank in behan
deling zal komen.
PRIJSVRAGEN TEYLER.
Directeuren van Teyler's Stichting en
de leden van Teyler's godgeleerd genoot
schap hebben uitspraak gedaan over
drie antwoorden, ingezonden op de prijs
vraag:
„Oorsprong, waarde en toekomst van
buit onkerkelijke godsdienstigheid".
Geen der antwoorden kon voor bekro
ning in aanmerking komen.
Uitgeschreven blijft de volgende prijs
vraag:
I. Om beantwoord te worden voor 1
Januari 1923:
„Eene kritische verhandeling over het
boek van Prof. R. Otto, „das Heilige"."
Nieuw uitgeschreven worden de vol
gende prijsvragen:
13. Om beantwoord te worden voor 1
Januari 1929:
Het genootschap verlangt eene beant
woording van de vraag:
„Verleenen de uitkomsten van het
archaeclcgïseh onderzoek in Babylonie.
Palestina en Egypte inderdaad een steun
aan de conservatieve Bifoshvaardee-
ring?"
in. Om beantwoord te worden voor 1
Januari 1939:
Het genootschap vraagt:
„Eene kritische beschouwing over de
nieuwere denkbeelden omtrent bet be
grip openbaring".
De prijs voor het best en voldoend
gekeurd antwoord op deze vragen be
staat uit een gouden eerepcnnir.g of
vier honderd gulden.
GROND IN ERFPACHT.
B. en W. adviseeren gunstig op een
verzoek van H. de Lugt om In voortdu
rende erf nacht te megen ontvanger, ean
gedeelte grond gelegen aar. de Sterre-
boschstraat groot pl.m. 309 M2. Eet voer
naman bestaat op dien grond te bauwen
één woonhuis en twee pakhuizen met
twee bovenwoningen (de won ir. gen be-
:-temd ter bewoning door niet meer dan
ikn gezin).
Op de markt.
Wil een koopman goede zaken maken,
dan is 't nocdig dat hij er in slaagt om.
da aandacht van de marktbezoekers te
trekken. Zij zijn daarvan zóó doordron
gen, dat zij wedijveren wie de origineel
ste middelen uitdenkt. Het roode calotje
van Cccadorius heeft alle oorspronkelijk
heid verloren, evenzoo de hooge hoed
van Jaap Hollander.
Nieuwe middelen worden toegepast.
Toen wij Maandag over de markt lie
pen vielen ons eenige staaltjes op. Een
handelaar in 1001 artikelen had tussehen
oude kachels en wankele tafels eenige
etalage-poppen staan. In schitterend
verlichte etalages deen die was-poppen
het wel. althans. als zij smaakvol
aangekleed zijn! Maar thans, geheel van
kleeren ontdaan, maakten zij een arm
zaligen indruk. Het toeval wilde, dat die
zelfde koopman ook eenige hooge hoe
den te koop had. Hij had nu den genialen
inval gehad om. de onttakelde pop
pen te sieren met een hoogen hoed! Het
succes was verrassend. Herhaaldelijk wa
ren de zonderlinge poppen het midden
punt van de belangstelling. Moeders met
kinderen aan de hand moesten de markt
wandeling onderbreken, om hun spruiten
lang te laten genieten van die eigenaar
dige grappenmakerij Maar niet alleen
kinderen hadden schik in het geval, ook
grooteren. Zoo had de koopman zijn doel
bereikt, hij laad kijkers gelokt. Wij ho
pen voor hem. dat die kijkers andere ar
tikelen bij hem gekocht hebben, want
's avonds by het einde van de markt
werden de poppen met de „hooge zije"
weer onverkocht cp den wagen geladen
om de volgende week weer dienst te
doen als lokvogel.
Wie heeft een vogelverschrikker noo
dig?
Een juffrouw die de lijdende mensch.
heid van hoofd- en buikpijn wilde ver
lossen had zich in een verpleegsters
kleed gestoken.
Gewis rekende zij er op zoo meer ver
trouwen in te boezemen.
Een andere standwerkster die haar
evenmenschen tegen een kleine betaling
een onfeilbaar middel tegen likdoorns
trachtte aan te praren, trok in haar
burger-pakje nu nauwelijks de aan
dacht. Zij zal wat moeten verzinnen om
met haar tijd mee te gaan. Alleen
vijandschap jegens likdoorns is blijkbaar
niet genoeg!
DIENST DER GEMEENTE-
REINIGING.
EEK' SPROEI EN SPOEL-
AUTOMOBIEL EN EEN
VE-LG-AUTOMOBIEL.
B. en W. deelen den Raad mede:
Het grondoppervlak, dat in aanmer
king komt voor sproeien, spoelen, as-
phaltwasschen en vegen, is mede tenge
volge van de plaats gehad hebbende uit
breiding van de grenzen der gemeente
belangrijk vergroot.
Bij de begrooting voor 1927 is reeds
gerekend op een uitgave van f 6.800,
vcor het aanschaffen van een sproet-
auto met vceginrichting ten behoeve van
Het komt ens thans echter ge-
Het kamt ons thans echter ge-
wenseht voer om geen gecombineerde
veeg- en sproeiauto aan te koopen, doch
over te gsan tot bet aanschaffen van
een sproeï-auto met asphaltwasscher.
en van een veagauto, beide „Laffly"-
automciiiielen. De kosten daarvan bedra.
gen f 14.100, alzoo f 7300 meer dan
waarop bij gemelde begrooting is gere
kend.
Zij stellen voor laatstgenoemd bedrag
te hunner geschikking te stellen
ARBEIDSTIJD AUTOBUS
CHAUFFEURS.
EEN ADRES AAN DEN
MINISTER VAN WATERSTAAT
Door de Nederlandsche Unie, afdee
ling van den Centralen Bond van Trans,-
portarbeiders is aan den Minister van
Waterstaat een adres gezonden waarin
op spoedige afkondiging wordt aange
drongen van den algemeanen maatregel
van bestuur bedoeld bij art. 20 2e lid
der Wet van 30 Juli 1925, Openbare Ver
voermiddelen. In dezen Algemeenen
Maatregel van Bestuur zullen voorschrif
ten gegeven worden betreffende het aan
tal diensturen, dat door bestuurders van
intercommunale autobussen ten hoogste
per etmaal mag worden gemaakt en het
aantal vrije dagen, hetwelk deze be
stuurders per jaar minstens zal worden
gegeven.
VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE
JONGEREN ORGANISATIE.
Donderdagavond houdt de afd. Haar
lem der V. D. J. O. een ledenvergade
ring in gebouw „De Nijverheid'', o.m. ter
ballotage van de 20 nieuwe leden, die
Zaterdag 13. zijn toegetreden en ter be
spreking van ae agenda der algemeene
vergadering 30 October te Zwolle te
houden.
Na afloop zal Mr. L. G. van Dam den
studiekring openen met een inleiding
over „Oorzaken van en middelen tot
bestrijding der misdadigheid".
IN FRANSCHEN KRIJGS
DIENST GEVALLEN
NEDERLANDERS.
OPRICHTING VAN EEN
GEDENKTEEKEN.
Aan een maaltijd van de Buitenland-
sehe Persvereentging, die Zondagavond
te Amsterdam heeft plaats gehad, heeft
dr. M. de Hartogh, secretaris van Ne
derland in don Vreemde, die als gast
aanzat, meegedeeld, dat een commis
sie wordt gevormd voor de oprichting
van een gedenkteeken voor de tijdens
den oorlog in Franschen krijgdienst ge-
yallen Nederlanders.
