HAARLEM'
LETTEREN
DAGBLAD
EN KUNST.
INGEZONDEN
LUXE DOOS
V.ROSSEM'S TABAK
VRIJDAG 2 DEC. 1927
f
HET TOONEEL.
HABIMA-THEATER.
DER EWIGE JUDE.
De moeder van den Messias
Voor de poort op den grond ligt de
profeet te slapen. Onder aanvoering van
een ..deerne" bespotten de vrouwen hem.
omdat hij gezegd heeft, dat de Messias
geboren is. Hij trekt als een Antonius
het kleed over zyn hoofd n niet te
zien, wat daar om hem heen gebeurt.
Dan plotseling staat voor de poort een
jonge vrouw! Waarom ontroert zij ons
enkel door haar verschijning? Wijl om
haar het hoogere, het goddelijke is!
Ieder voelt dit onmiddellijk! Ja, zoo
denken wij Haar, de moeder van den
Messias. Zij schrijdt langzaam tusschen
het volk door naar voren, aar gang.
haar h~-ding met de als in aanbidding
naar voren gestrekte prachtige armen,
is die van een heilige. Het is het won
der, dat daar over het tooneel gaat. De
vrouwen spotten niet meer; de Hemel
is met deze moeder op de aarde gekomen.
De profeet en de moeder blijven te
zamen. Z'j vertelt hem, dat haar een
zoon is geboren, genaamd Menachem,
de zoon van Chiskyahn. De profeet
staart haar aan cn jubelend klinkt het;
„Menachem.... de Messias!" Maar er is
geen vreugde in de vrouw, want de tem
pel van Jerusalem is verwoest en in
den Messias gelooft men niet. Haar
wordt zelfs geweigerd haar kind te voe
den. Dan staat zij voor den muur, als
de Joden voor den klaagmuur van Jeru
salem en zij vangt te klagen aan. Haar
gouden stem zweeft door de zaal. Zij
klinkt, ook als zij spreekt, als hemel-
sche muziek. En als haar spreken over
gaat in zingen, grijpt diepe ontroering
ons aan. Zoo iets hebben wij nog nooit
te voren gehoord. Zooals zij daar staat
in gewijde houding, prachtig van
stand, weeklagend, is zij van een schoon
heid, die niet meer menschelijk schijnt.
MARTHA
Het is niet de smart om een mensch,
het i3 de klacht om heel een wereld,
die ton onder giAg. En naast haar
staat als een oud testamentische figuur
de man, die den „profeet" genoemd is.
Ja, zoo stellen wy ons een profeet uit
de Bijbelsche verhalen voor. Het beeld
van die moeder en den profeet daar voor
dien muur is van een schoonheid, die
enkel met Rembrandt te vergelijken is.
Ik weet nu zeker, dat ik zoo iets nooit
te voren op het tooneel heb gezien en
ook nooit meer zal aanschouwen. En ik
meen, dat ik, die de Festspiele te Salz
burg in de St. Eustatius-kerk en op het
domplein onder Reinhardt. met Moissi,
Kraus, Bleibtreu en Thimig om van
de Passiespelen te Oberammergau
nu maar niet te gewagen heb mëe-
gemaakt, toch wel van eenige ondervin
ding van „gewijd tooneel" mag spreken.
Nooit heeft he: tooneel mij grooter en
dieper emotie geschonken en het zal
het ook nooit meer doen. Dat was het
allerhoogste
O, er waren nog vele tafereelen, die
ons tot in het diepste van onze ziel
GURION, één van de oudsten der stad
VIERDE BLAD
roerden Ik denk aan dat moment, wan
neer de profeet aan het volk de komst
van den Messias heeft bericht en niemand
hem gelooft, als dan de blinde, de eenige,
die „van binnen" ziet, naar hem toe-
kruipt. zijn kleed en zijn staf met zijn
zoekende, tastende vingers beroert, den
zoom van zijn pij kust en tegen al die
ziende blinden uitroept: „De profeet!"
Prachtig en nog eens prachtig was dat!
En aan het tooneel. toen heel het
volk, woest tierend en gillend, op hem
indrong, op hem, den „valschen profeet"
en de blinde zich voor hem plaatste,
de handen ten hemel geheven en plots
van een gigantische grootheid werd. Aan
dien mooi gezongen lofzang, den jong
geboren Messias ter eere, met in het
midden de moeder en de profeest en aan
de gouden stem van Rowina, die klonk
boven alles uit, nog bovenaardscher en he-
melscher ik zeg niet schooner dan
de zilveren stem van een Noordewier.
Ik denk aan het geniale geweldige spel
van Zwi Pridland als de profeet, groot-
scher nog wijl meer beheerscht
dan van een Bouwmeester en aan het
waarlijk „goddelijke" in haar actie van
Rowina, aan het tooneel tusschen hen
beiden, waarin die zeldzaam schoone
stemmen zoo prachtig telkens mo
duleerend te zamen klonken als een
heerlijk duet.
Een onbekende
Aan die volksmassa, van een kleur
en een groepeering, die o, ik word
misschien vervelend met het te herhalen
telkens aan Rembrandt deed denken.
Aan den geheelen bouw van het tooneel.
die zoo veel nieuwe mogelijkheden bood
en waardoor de sterkste effecten telkens
weer bij de opkomst der verschillende
personen werden bereikt. Aan den aan
vang van den eeuwigen zwerftocht van
den profeet in het fantastische licht
en aan nog zoo veel meer, dat voor mij
onvergetelijk zal blijven.
Het geheel was zóó groot, zoo diep
aangrijpend, gaf zulk een gewijde stem
ming, dat toen het doek. voor het laatst
zich sloot, de eerste teekenen van bijval
door de andere aanwezigen bijna veront
waardigd werden onderdrukt. Stil, on
beweeglijk, als in een kerk bleven allen
zitten. Niemand durfde op te staan. En
zoo bleven allen, als naschouwend het
wonder, dat daar langs hun oog was ge
trokken, in gewy'de stemming, roerloos
op hun plaatsen minuten lang. Tot ein
delijk het applaus losbarstte, de bravo's
opklonken. Wat my nooit is overkomen,
gebeurde mij gisteren. Menschen, die ik
nooit had ontmoet, spraken my na af
loop aan, moésten uiting geven aan
hun emotie. En een oud heer dien
ik evenmin ooit te voren sprak drukte
mij by den uitgang de hand en ik zag.
dat de tranen in zijn oogen stonden!
Hij zei me niets, maar zijn gebaar
was meer zeggend dan woorden.
Het gegoede publiek van Haarlem
wasergens anders. Zelfs de kun
stenaars heb ik in de zaal gemist. Het
schoone is voorbij gegaan, zonder dat
zij het wisten. Zou Hugo Helm, dien
wij onnoemelijk veel dank verschuldigd
zijn voor al het schoone dat hij ons
reeds bracht, nog den moed hebben
door te gaan met zijn experimenten
om ons het allergrootste te laten zien?
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
LEDENCONCERT DER H. O. V.
Na de uitvoering der ouverture „Le
Roi d'Ys" van Lalo, mochten we kennis
maken met het talent van een jong uit-
heemsch violist, blijkens zijn naam van
onvervalscht Hongaarsche afkomst. De
vertolking der Ouverture stelde ver
schillende goede en ook minder goede
hoedanigheden der H. O. V. in 't licht:
een mooie clarinetsolo in de inleiding,
een prachtig gezongen cello-melodie
lokken tot huldebetoon aan de spelers
uit; de onzuivere stemming der blazers
in den aanvang, de ruwheid der fan
fares aan het slot doen naar verbete
ring verlangen; het geheel met zijn
Schumannsche melodiek en daartusschen
opduikende Wagner-herinneringen (Pil-
gerchor) deed eenigszlns te lang aan in
evenredigheid met de belangrijkheid van
den inhoud.
De violist, wiens naam, Zoltan Szekely
ik in een vorig seizoen wel op aanplak
biljetten te Amsterdam gelezen heb. en
die dus aldaar waarschijnlijk, evenals
zoovele anderen, zijn één of twee recitals
voor de beroemde 40, niet door leden der
Académie francaise, doch door houders
van vrijbiljetten bezette en 400 ledige
stoelen zal hebben gegeven, behoort als
vreemdeling, in onze oogen slechts goe
de. bewonderenswaardige qualiteiten te
hebben. Inderdaad heeft hij, vooral uit
een violistisch oogpunt, vele goede eigen
schappen: zekerheid van stokvoerlng.
virtuose ontwikkeling der linkerhand,
zuiverheid van intonatie, gemakkelijk
heid in dubbelgrepen. flageoletten, piz-
zicat:. Met dat al ging zyn spel in
Glazounow's Concert in a min., (dat we
op een Bachconcert ook eens van Alex.
Schmuller als invaller hoorden) vrijwel
geheel langs me heen; het was koud en
onverschillig als zijn gelaatsexpressie,
ondanks een soms overdreven vibrato op
de G-snaar, d:e toch geen mooien war
men toon wilde produceeren.
T II
Later, in de aan den Hongaar-
schen. hier ook bekenden violist Jelly
d'Aranyi opgedragen Tsigane van Ravel,
die oorspronkelijk in 1924 voor viool en
piano verscheen, doch daarna door den
auteur georkestreerd werd, met behoud
van een niet onbelangrijke pianopartij
in het orkest, gaf hij ons zijn virtuosi
teit in een aaneenschakeling van Paga-
niniaansche effectmiddelen te hooren.
De piep-pieps der flageoletten, de knip-
perdeknapknaps der linkerhand-pizzi-
cati waren niet van de lucht. Dit stuk
werd dezen zomer ook op een der eind
uitvoeringen van't Amersterdamsche Con
servatorium door een leerling van Felice
Togni gespeeld; het vormt een overtref
fende trap in uiterlijk effect op een
rhapsodie van Liszt. De pianopartij werd
door een pianist vervuld, wiens naam
niet in het programma vermeld was.
Wat dezen Jongen Hongaar bewogen
kan hebben om met onze H. O. V. te
gaan concerteeren? Noch de groote -kos
ten,-aan een recital te Amsterdam, noch
de geringe baten aan een optreden met
de H. O. V. verbonden kunnen als lok
aas dienen om van Hongarije naar Ne
derland te komen: we moeten dus ver
onderstellen dat het spelen op het le
denconcert der H. O. V. het schelvisch-
je, en een engagement voor een Bach
concert en voor andere groote concert-
instituten in den lande het kabeljauwtje
is. En aangezien ae groote instrumen
tale kabeljauwen in de Nederlandsche
muzikale vischwateren in den regel
slechts door vreemdelingen gevangen
mogen worden, heeft hij wel kans.
Van het orkest hoorden we nog De-
bussy's „Prélude a l'Aprèsmidi d'un
Faune" en .J'Apprenti Sorcier" van
Dukas, die. beide meermalen gehoord,
geen stof tot bijzondere bespreking op
leveren, alleen den wensch tot zuiverder
stemming nog eens onderstrepen. Wél
bijzondere bespreking verdient de bege
leiding der solo-vioolvoordrachten, die
allervoortreffelijkst was, en waarvoor
zoowel den orkestleden, als vooral den
dirigent Ed. van Beinum, die zyn groo
te handigheid op dit terrein doorslaand
bewees, een bijzonder woord van lof
toekomst.
Het succes van den solist was vrij groot-,
hij liet terecht dirigent en orkest daar
in deelen,
KAREL DE JONG.
HET OERA-LINDA-BOEK.
BELANGWEKKENDE STUDIE
DOOR DR. DE JONG.
By A. J. Osinga te Bolsward is thans
verschenen het reeds lang aangekon
digde werk van dr. M de Jong Hzn.:
,,Het geheim van het Oera-Linda-boek".
Dr. de Jong wil met dit werk aantoo-
ncn en hij doet dit aan de hand van
facsimile's der origineéle handschriften,
dat het Oera Lindaboek een mystificatie
is. Maareen geniale mystificatie.
waarmede de schrijver zich zeker lite
raire verdiensten heeft verworven.
.Verwijs aldus de schrijver, bij zijn
oordeel over den auteur, die de weten
schappelijke wereld zoo lang by den
neus heeft genomen heeft dus in
waarheid niet de minste moeite gehad
zijn kunstenaarschap te verbergen. Zijn
kunst werd niet voor kunst erkend. Ook
Multatuli herkende zijn schalksche muze
in haar vermomming niet.
Verwijs vroeg niet om erkenning en
de mannen van tachtig hebben hem niet
ontdekt. HIJ moest als kunstenaar ont
graven worden".
De schrijver spreekt ten slotte de
hoop uit, dat dit werk de geestescultuur
van zijn Friesland ten goede moge ko
men.
INGEZONDEN MEDEDEELINGLN
a 60 Cents per regel.
ONDERSCHEIDING.
Mej. F. A. M. Peterse oud schoolhoofd
te Amsterdam thans wonende te Bloe-
mendaal een bekende figuur in de R.K.
vrouwenbeweging ze heeft zich zeer
onderscheiden ais presidente van den
Haarlemschen R -K. Vrouwenbond
herdacht Donderdag onder vele blijken
van belangstelling haar 8Cen verjaardag.
Bij Kon. besluit Is mej. Peters be
noemd tot ridder in de Orde van Oran-
je-Nassau.
SYNAGOGEDIENSTEN.
Ned. Israël. Gemeente.
Van 2 Dec. af.
Sabbath: Vrijdagavonddienst bij den
ingang te 3 1/2 uur.
Ochtenddienst te 8.15 uur.
Middagdienst te 1 uur.
Avonddienst te 4.40 uur.
Werkdagen: Ochtenddiensten te 7 u-
Zondag te 7 1/2 uur.
Avonddiensten te 7-45 uur.
Talmoed Torah: Sabbath te 12 uur.
Werkdagen: "s avonds te 7.15 uur.
Zondagavond te 7 uur.
De diensten op de Werkdagen, alsmede
Talmoed Torah. worden verricht in het
Gemeentegebouw L. Wijngaardstraat 14
De overige diensten vinden plaats ter
Synagoge. L. Begijnestraat 1L
RIJWÏELDTEF.
Door de politie is tegen don 15-jarigen
G. H. prcces-verbaal opgemaakt wegens
het stelen van een damesrijwiel op hei
terrein van de Haarlemsche Scheeps-
bouw-Maatschappjj aan den Oudeweg.
Voor den uihoud dezer rubriek stelt
de Redactie zich niet verantwoordelijk
Van ingezonden stukken, geplaatst
of niet geplaatst, wordt de kopie den
inzender niet teruggegeven.
HAARLEM EN OMGEVING IN
FEëERIEKEN LICHTGLANS.
„Zie de maan schijnt door de boomen.
't Avondje van Sint Nicolaas".
Onze mooie stad met haar pracht om
geving zijn weer ingetreden de tradi-
tioneele dagen van buitengewone actie
waarin doorstralen levensvreugde en
levensblijheid, luim en vroolijkheld, al
truïsme en goedhartigheid.
De strijd tegen dood on verderf, welke
sinds dagen en weken lang door de Na
tuur rondwaarden, is volstreden en ge
wonnen en het levensontimisme heeft
gevictoreerd boven het neerdrukkende
en droefgeestige, dat zich van 's men
schen ziel trachtte meester te maken.
Het eerste en historische feest der De
cembermaand is in zicht gekomen en de
menschen zijn. als het ware. „als een
blad van den boom" veranderd.
De dagen van jolijt, van vermaak, van
spitsvondigheden en van fijn vernuft
zijn gaan aanbreken en de snaren van
welsprekende poëzie zijn gaan trillen,
't Feest der kleinen doch dat langzamer
hand uitgebreid is tot een algemeen
feest, dus ook voor de ouderen, gaat na
deren en er resten maaT heel weinigen,
die niet in koor meeheffen:
„Van verwachting klopt ons hart!"
De voorbereiding tot dit groote en
grootsche feest, dat ondanks alle ver
banning van traditie en gebruiken niet
verdwenen is en niet verdwijnen zal en
dat glansrijk alle nlvelleerïngspogingen
weerstaat, heeft reeds maanden en
maanden lang inspannenden arbeid ge
vergd en het was de Handeldrijvende en
Industrieele Middenstand uit deze streek
welke èn aan deze voorbereiding, èn
aan dit initiatief een leeuwenaandeel
heeft genomen.
Iedere zaak voor zich heeft hart.
smaak en beurzen harer cliënten ge
peild en daarop haar inkoopen geba
seerd en ingericht. Besprekingen met
medehelpsters en medehelpers, met ge
zinsleden zijn daaraan voorafgegaan en
ondanks de tijden verre van rooskleurig
voor de zaken waren, de oude energie en
de frissche ondernemingslust ontbraken
evenwel wederom geerszins en met
„Hoop op Zegen" werden met toegeruste
vakkennis weer heele ladingen aange
kocht. werden de nieuwste snufjes uit
gezocht.
En maanden en maanden geleden ar
riveerden dan al die voortreffelllke en
mooie artikelen, werden gesorteerd, ge
ïnventariseerd. opgeborgen en veelal
kort daarnabetaald.
Aan het St. Nlcolaasfeest in de stad
dacht toen nog zoo goed als niemand
uitgezonderd de Handeldrijvende en In
dustrieele Middenstand.
Hij zal ook dit jaar weer geheel en
al gereed zijn voor den slag. hij zal zijn
stadgenooten wederom het beste van
het goede bieden, hij zal zijn krachten,
zijn toewijding, zijn arbeid, zijn beurs
ook. ten volle geven aan het welslagen
van het St. Nicolaasfeest. in onze. op
het gebied van winkelétalages en win
kelvoorraden zóó bevoorrechte, doch ook
zoo verwende Haarlemsche streek.
En daar gaat October henensnellen!
En nog denkt niemand aan, noch be
kommert zich om het op handen zijnde
St. Nicolaasfeest!
Maar by onzen M'ddenstand is alles
reeds in frissche voorbereidingsactie!
Zwaarwichtige besprekingen hebben
plaats over de wUze. waarop en waarmee
de étalages zullen worden ingericht. Er
moet dit jaar wederom eens wat anders
zyn! En originecle ideeën, ingenieuse uit
vindingen en ontdekkingen, attractieve
denkbeelden komen ter tafel, alles wordt
minitieus gewikt en gewogen....
Tenslotte: de plannen komen vast te
staan.
Maar voor de uitvoering Is dit noodlg.
komt dat te kort....
En dan gaan de onderscheidene zaken
de groote beurt krygen, zooals men dat
noemt.
Op tal van plaatsen gaan dan de
monteurs aan den gang voor meer en
nieuw licht.
Steeds nieuw, fyner en beter licht,
myne Dames en Heeren.
De schilders en de decorateurs ko
men mede in actie; de stoffeerders gaan
aan het werk in winkels en étalage-
kasten en vele winkeliers ook steken
zelf de handen uit de mouwen en maken
zelf in orde, zooals zy het zich had
den voorgesteld.
De groote voorbereiding nadert haar
einde, want we zyn de tweede helft
van November reeds een week ingegaan.
En allerwege door de heele Winkel
stad en buurt ziet men de gordynen
al omlaag of groote en breede étalage
doeken worden gespannen
Met koorisachtigen Ijver wordt door
personeel, dcor huisger.ooten. door de
eigenaren zelf. tot diep In den nacht
achter al dit verborgene gearbeid, de
groote voorraden worden aangesproken,
uitgezocht en aangesleept.
De algeheele metamorphose gaat be
ginnen
Tot dan heeft stad en omgeving van
al dien viyt en van al die naarstigheid
nog maar bitter weinig gemerkt, is
er ook koud onder gebleven.
Dat is begrypeiyk. de dagen voor de
Burgery zelve bestemd zyn nog niet
daar! Voor onze middenstanders zUn de
wericdagen echter reeds lang aangebro
ken en thans voor hen geldt het;
„De cost gaet voor de baet uyt!"
Steeds meer naderen we de laatste
dagen van November en daar galmt de
triomf van het particulier initiatief het
luide uit;
„Het historische, blije winterfeest voor
Jong en oud gaat aanvangen!"
En daar gaan de gordijnen op en daar
worden als by de officieele onthulling
van monumenten en standbeelden cc
camouflages weggetrokken en daar beeld:
de winkelstand van Haarlem en om
geving zich op z'n mooist uit. In scltoon-
heid, in veelsoortigheid, in gespeciali
seerde keuzen, in fijnen smaak, in or'.gi-
neeie ideeën, in. l3at ik het in het al
gemeen maar zeggen, in alle den win
kelstand sierende en hem verheffende
uitnemende kwaliteiten en begaafdhe
den.
De krachtproef, ondanks moeilijke
tydsomstandigheden. ondanks alle
verwoestene en doodende pogingen der
eentonige en ongezellige magazynen
van het groot-kapitaal, is weer gele
verd.
Elke intieme winkelzaak op zichzelf
vormt een juweeltje en het geheel een
sieraard en een eer voor stad en om
geving.
En dan vooral 's avonds, als het gaat
duisteren, dan gaan de lichten op. dan
worden als by tooverslag heele brokken
duister veranderd in een zee van licht.
En dan kleuren de lichtreclames In alle
denkbare schakeeringen langs de gevels
der huizen en geven by doorkyk aan
een straat de gedachte en de herinne
ring aan de sprookjes uit de „Duizend
en één Nacht".
En iedere zaak op zichzelf van onzen
Har.deldrUvenden en Ir.dustrleeler. Mid
denstand heeft zich gespecialiseerd:
overal zult gy iets aparts ontdekken en
de uniformiteit, het monotone, het
schreeuwige en onaangenaam aandoen
de massasysteem, dat het oog vermoeit
en den geest en het hart tegenstaat,
is by de winkelzaken van den Midden
stand uiteraard vermeden.
Hier treedt geheel en al en uitslui
tend het persoonlijke op den voorgrond,
want daar is ingelegd de ziel en het
hart van den leider en niet van den
beambte, wiens meester ergens zyn
villa in zyn clubfauteuil ligt en zich
van al dat gedoe niets aantrekt, alleen
de dividenten opstrUkt.
Maar de zaken van onzen Handel-
dryvenden en Industrieeien Midden
stand met dat streng persoonlijke cn
gespecialiseerde karkter. zy rijen In
pracht en luister, in eed'len wedyver, in
bonte mengeling, als juweeltjes naast
elkaar, zy geven aan Haarlem's streek
haar reputatie, haar intimiteit haar ge
zelligheid en des avonds, wanneer de
handels van de electrlsche meters naar
omhoog worden geduwd, dan doen zij
baden
Haarlem en Omgeving in feeëriken
lichtglans.
En, mijne lezers, gij behoeft niet door
te dringen tot in het centrum van de
stad om van deze waarheden overtuigd
te worden, gaat eens op uw gemak win
kelen, niet alléén ln het centrum alléén,
doch ook ln de buitenwyken der stad.
óók ln de omgeving en ge zult daardoor
een massa-indruk opdoen van de on
danks alles overweldigende beteekenis
van onzen Handeldryvenden en Indus-
trieëelen Middenstand, van diens taai
volhardingsvermogen, van zyn energie,
van zyn kunnen, van zyn arbeidspresta
ties. ziet allerwege. hoe men zich in
gespannen heeft, wat een keur en
prachtkwal'.teiten men heeft doen aan
rukken en wat men heeft vermogen te
bereiken, dikwerf met heel krappe beur
zen en bekrompen hulpmiddelen, doch
welke prestaties respect afdwingen.
O. by het zien en bewonderen van dit
alles wordt het vooral dengenen, die liet
heele jaar door werken voor den bloei,
voor het behoud van onzen H. en I.
Middenstand warm om het hart en dan
vermeten wU ons de vryheid trotsch te
gaan op dezen lieren Stand, die, zonder
eenige ondersteuning. zonder eenige
bevoorrechting, doch beladen onder al
lerlei druk van boven- en van beneden
af zich weet te handhaven en die wel
voor alle anderen zich het devies heeft
weten te verwerven:
,.J*y suis, j'y res te!"
En dan gaat men vol bewondering
staan voor al die mooie en frissche za
ken. waaruit met overvloed het volle
licht stroomt en men vraagt de jongens
en meisjes, het kleine goed, die dc
platte neuzen met geweld tegen de win
kelramen drukken, rich even te verwijde
ren en men staat vol bewondering voor
al die zichtbre uitingen van durf en
energie, voor al die praestaties ook
zelfs in die, zooals wy zouden zeggen,
vergeten uithoeken.
Dan neemt men onwillekeurig de
houding aan. brengt het militair sa
luut aan dien Middenstand, die, óók
daar, buiten het woelige stadscentrum,
zoo ontzettend veel bydraagt tot de be
teekenis en de instandhouding van on
zen geheelen Stand.
Winkelen?
Zijn er misschien, die meenen, dat dit
alleen het terrein is voor cn behoort tot
de competenties der Huisvrouwen en
Hoogstderzelver dochteren?
O. hoe zou men zich vergissen!
De persoonlyke winkelier, hy die alle
finesses van zyn Bedrijf gadeslaat, hy
weet precies welke soort menschen voor
zijn étalages komen te staan. Hy weet.
dat dit niet alleen zyn de dames, doch
ook vele heeren, zelfs de meest vooraan
staanden ln het publieke leven, voor
hen is het een genot de winkelétalages
te gaan bezichtigen.
Daarom gevoelt ook onze Midden
stand als by intuïtie, dat hy de zware
mededinging van de Hoofdstad des
Ryks heeft te torsen en het moet tot
bevrediging strekken, dat zelfs Am
sterdammers hierheen gekomen, vol lof
gewagen van de pracht, de beteekenis.
de intimiteit der Haarlemsche Winkel
zaken.
Wie gaan winkelen?
Hebt gy gelezen het interview in de
Nieuwe Rott. Crt. van den Rotterdam-
schen burgemeester, den heer mr. dr. J.
Wytema. den vroegeren Haarlemschen
Gemeentesecretaris, die verklaarde,
dat hij 's morgens, vóór hy aan zijn
ambtclyke dagtaak toog. hij eerst de
winkelzaken in Rotterdam ging bezich
tigen en dat dit een zyner liefste bezig
heden was?
Onze Winkelstand kent die interesse
der hoogste autoriteiten en hy is zich
deswege nog meer van zijn beteekenis
en van zijr. verantwoordelijkheid be
wust. voor anderen is wellicht deze ver
melding een openbaring.
Onze moderne Winkelzaken hebben
zich aan nieuwe eisohen en aan modern
comfort steeds aangepast en niemand
minder dan de jubileerende Directeur-
Hoofdredacteur van Haarlem's Dagblad,
die vóór veertig jaren hier kwam, zal
he: kunnen getuigen, dat Haarlem's
Winkelstand een geweldige evolutie en
verbetering heeft doorgemaakt en dat
diens aocomodatievermogen haast aan
hot ongelooflijke gren6t.
rk ze! daar straks, dat de Handd-
drüver.de en Industrieele Middenstand,
teen hy van zyn étalages de gordynen
ophaalde, de gespannen doeken deed
verdw-ynen. bU het Invallen der dutsier-
nis Haarlem en Omgeving omtooverde
cn haar deed baden „in pen feeërieken
lichtglans" da; hy spontaan opencVe.
zonder organLsatle. zonder leidinu. zon
der afspraak, voor zichzelf een Win
kelweek en voor de Burgery een feest-
week in de volle en ware beteekenis des
woords. En de klaroenen voor deze ope
ning deed hU schallen ln zijn honder
den advertenties, geplaatst ln onze
Stedelijke Dagbladen, ln grootte. In in-
kleeding. in toon. vele cn velerlei cn
meteen, ais bU tooverslag. wist tc
veranderen de mentaliteit en de psyche
onzer Haarlemsche Burgery.
De. tydens de late avonduren „Vtlle
morte" was omgetooverd in de „Vlllc de
Lumière".
Over de heele linie werd dc Vcreenl-
gingsactle ttjcleiyk ten doodc opgeschre
ven en het huiselyk contact werd ver
broken.
Het tradltioneele feest gaat begin
nen.
Dinsdagavond voor het eerst na acht
uur de Zaken geopend..
Woensdagmiddag alle Moeders op het
pad met hun kindertjes.
Een gezelliger péle-mêle kan men zich
wel niet voorstellen. Voor iedere zaak
werden door die hcerlUke en naievc kin
derstemmetjes de verlangiystjes uitgc-
kraaid en de Moeders als wUze diploma
ten. hoorden aan en zwegenEn
's avonds was het een uittocht voor de
ouderen!
Het gezinsleven was voor een wijle
verbroken en een deinende menschen-
massa bewoog zich door 's Heeren stra
ten
Actieve hoofden en chefs van bedrU-
ven. met een trouw en keurig personeel
dat Juist bU zoo'n drukte in bet beste
humeur en in dc beste conditie ts. een
goedlnchsch publiek. met den dag
worden de stemming en de beurs
milder.
De vrouwtjes by haar echtgcnooten.
dc meisjes bU hanr verloofden, worden
bU de minuut vroolUker en Inniger, van
wege. de koude dringen zU zich
vaster tegen hen aan. want niet het
minst bU haar geldt het:
„Van verwachting klopt ons hart!"
Geen gezelliger. Intiemer sfeer dan
tydens het winkelen ln deze dagen!
Mannen, die er anders niet toe te bewe
gen zouden zyn. sjouwen thans, beladen
onder de pakken en thuis ls alles ge
heimzinnigheid. wat dc klok slaat,
Gesprekken worden bU binnenkomen
plots afgebroken; kasten, waarop het
heele jaar door de sleutel zit, zUn nu
afgesloten: papier en potlood worden
Uüngs weggeworpen, kortom, het is een
geheimzinnige boel geworden.
O. die verrassingen, o. dlo surprises!
Gegroet, historisch, geheiligd St. Ni
colaasfeest!
BlUf Immer ln en onder ons Volk
voortleven en laat den HandeSdrljvenden
en Industrieeien Middenstand daarvan
altyd de actieve en nuttige voorbereiders
vormen voor dit uit onzen Volksaard
niet weg te bannen feest.
Laat overal duideiyk uitkomen. Mid
denstanders. uwe be taansnoodzakclyk-
heid en nuttigheid.
Ik breng U mUn ©eresaluut! Gij. die ln
deze dagen aan een vernuft, zoo'n bui
tengewone arbeidspraestatle weet te
paren.
De secretaris der Midden
standscentrale voor Haarlem
en Omliggende Gemeenten:
VAN TETERING.
1 December 1927.
INGEZONDEN MEDEDEEI.INGEN
a 60 Cent* per regel.
ST. NICOLAAS-CADEAU
INHOUD:
Milo en Poorters Toeback
f170 en f 1.20 PER DOOS
DE RIJSCHOOL TE
AMERSFOORT.
HERDENKING 70-JARIG
BESTAAN.
Donderdag herdacht de Rijschool te
•Amersfoort geiyk gemeld, haar 70-Jaxlg
bestaan.
By Kon. Besluit van 4 November 1857
no. 71 werd de Ryschool te Haarlem op
gericht en op 1 December van dat
Jaar in werking gesteld. Mot het com
mando werd belast de Eerste Luitenant-
Instructeur wyien S. J. von Hugucnin.
In hot belang van het onderricht ln
de ry- cn afrirhttngskunst en met het
oog op den min-gunstlgen gezondheids
toestand in hot garnizoen Haarlem,
werd de inrichting in het najaar van
1859 overgebracht naar Venlo. alwaar
zy bleef tot 1885.
In November van dit Jaar werd de
RUschool verplaatst naar Amersfoort,
waar zy tot op hedon gevestigd ls.
Thans worden aan de Ryschool ook
dc remonten der cavalerie afgericht,
terwyi ook de School voor Verlofsoffi
cieren der cavalerie er een onderdeel
van uitmaakt.
Des ochtends ts ter viering van het
Jubileum een druk bezochte receptie ge
houden. Tydens de receptie bracht de
minister van Oorlog hulde aan liet vele
dat de RUsrhccl voor het NederDr.i-
sche leger heeft gedaan. Voorts voerde
de commandant van het veldleger het
woord. Uit naam van de officieren en
oud-officieren van het wapen der cava
lerie bood generaal majoor van Mens
een huldebiyk aan. bestaande ln een nog
te maken herdenklngsraam ln het Ry-
schoolgebouw. Verscheidene anderen
voerden daarna nog het woord.
Des namiddags had ln de Rijschool-
manege een demonstratie plaats die
werd bijgewoond door de Koningin ec
Prins Hendrik.
