NEDERLAND IN HET JAAR 1927.
GEMENGD NIEUWS.
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 31 DEC. 1927
telingen aangekomen. Elke rechtspositie
is opgeheven. Elk bezit ver-vallen ver
klaard. De tienduizenden die daar woon
den vluchtten naar Mansjoerlje, voor
zoover zy niet afgemaakt zijn....
China biedt een afgrijselijk schouw
spel van innerlijk verderf, van verwoes
ting en zelfvernieling.
Men zou vrede kunnen hebben, be
rusting kunnen gevoelen met dit alles,
als men fcr van overtuigd kon zijn als
deze ellende de radicale voorbereiding
is, de drastische groote schoonmaak,
vóór de wedergeboorte van het immense
Chineesche rijk.
Voor Engeland een Jaar vol emoties.
Weinig goeds. Misóre nog steeds in de
mijn-industrie. Conflicten vele. Met
Egypte. inmiddels bijgelegd, met China,
en met Moskou. iDe Arcos) waarmee
de betrekkingen verbreken werden. Daar
bij felle aanvallen op Baldwin door de
LabourpartiJ. Schandalen ln het Parle
ment. Te midden daarvan de zwijgende
Chamberlain. Als een God op den
Olympus: „a sphinx without a secret?"
<Do spinx zonder geheim?) Na veel
martelen werd de wet op de vakvereeni-
gingen aangenomen, voornamelijk om
een. staking als die in 1926 onmogelijk
te maken.
Ernstige critiek eu terecht zeer af
brekende Is geleverd op Chamberlain
inzake zijn ontwapeningstactiek, die
krachtig werd aangevallen door Lloyd
George. Chamberlain, de man van de
voorzichtige, achtcrbaksche politiek tus-
schen de schermen, eigenlijk een slappe
figuur, met een air van veel kracht,
-"hoeft zich ait hand en tand verzet
tegen een voorstel waartoe Holland het
Initiatief nam, waarin de geest van
I/cearno herboren werd. De 3-mogend-
hedcu conferentie, (zie elders) werd
een afspiegeling \-an het door Cbam-
belain gehuldigde systeem; de groote
Engelsche en Amerikaanschc ontwa-
penaarsf?) bouwden niet te verzetten
muren op en de 3-mogendheden ont
wapeningsconferentie werd een onge
hoorde mislukking.
Cecil, de gedesllluslonneerde, de op
rechte vred es vriend meende de wereld
evenals de Jouvenel in Frankrijk dat
deed. te moeten waarschuwen. Hij trok
zich terug uit het ministerie, en uit
Genève. Zijn besluit was een zweep
slag aan het prestige van de ontwape-
naars der greote mogendheden (in de
eerste plaats Engeland en Amerika).
In Ierland ook misère. Kevin o"Higgins
werd vermoord. Dc 2Cste van den 8sten
werd het parlement ontbonden. De
Ftsnr.a Fail voer er wel by. De ge-
te vreemde geschiedenis van de
eed van trouw aan den Engelschcn
koning door de aanhangers van de
Valera, zullen de lezers zich herinneren.
Cosgrave is thans de sterke figuur die
Icpland leidt.
Nog maar kort is het geleden dat
ook het koele Engeland zich vernederde
ln een hartstochtelijke politiek tooneel
ln het Lagerhuis.
't Is ondoenlijk om afzonderlijk de
geiicele politieke geschiedenis van
Frankryk, Italië, de Balkanstaten cn
Griekenland, en Spanje en Portugal te
bepreken:
Laat ons slechte zien ln welk onder
ling verband zich dc voornaamste ge
beurtenissen, die invloed uitoefenden op
de Europecsche gesteldheid, hebben af
gespeeld.
't Was voor Italië een gunstig jaar.
XI Duoe moge zich dan wel eens ver
gissen (hij regeert nog maar zoo kort)
hy heeft zijn land „in de vaart der
volkeren hoog cpgestooter.". Niet altijd
onaanvechtbaar is de tactiek geweest
waarmee de dictator aan Italië's be
hoefte aan expansie is tegemoetgeko
men. En niemand zal kunnen beweren
dat Italië zonder bybedoelingen Al
banië steunde. Dit heeft dan ge
durende een jaar haken en oogen ge
zet In Yoego Slavic, dat by Frankryk
aanpapte. Frankryk, óók al beducht
voor de machtige buur. Onlangs werd
het. Fransch-Yoego-Slavisch verdrag ge
sloten. In antwoord daarop vulde Italië
het verdrag van Tirana met een mili
taire overeenkomst aan. Kwaad bloed
zette deze actie en reactie ongetwijfeld,
doch dank zy wijs staatsmansbeleld van
Bnand en Mussolini, heeft men het
conflict weten te herleiden in een ge
legenheids-vriendschap vol zoetigheid,
waarbU de Duce en FrankrUk's minis
ter van buitenlandsche zaken elkander
om het hardst nationalistische stroop
om dc monden smeren.
De Balkan biedt eigenlijk ieder jaar
't zelfde kijkspel. Grensconflicten, (de
Komidtadsjl's en de Macedonische
quaes tie) moorden op gezanten
(Tscna Bey viel te Praag) waar
van zekere groote mogendheid dan
de schuld krygt cn Intrigues tegen de
regeerende partyen. 'n Verandering dit
maal op het gewone motief door den
dood van Koning Ferdinand van Roe
menië. waardoor het Carllsme weder
welig tierde, (men denke aan de ar
restatie en vrijspraak van Manoiloscu)
en den dood van den sterken ongekroon-
den heerscher van Roemenie: Joanel
Bratlanu, die opgevolgd werd door zijn
broer Vintilla, waarvan men niet zoo
groote verwachtingen had. maar die zich
intusschen maar wat goed weet te hand
haven. (Zie 't Belangrykste Nieuws
van Donderdag 23 December). En Carol
smacht dientengevolge nog steeds in
Ncuilly by ParijsZoodat onze ge
dachten van lieverlee naar de licht
stad afdwalen, waar Polncaré de stabi
lisator van den franc, de redder van het
Vaderland, in vele opzichten. nog
steeds toriumfeert al voorspelt men by
dc komende verkiezingen zyn val. Poin-
caré heeft zich met ware doodsverach
ting door de begrooting heengeworsteld,
amendementen getorpedeerd, 'n motie
van wantrouwen geforceerdzyn zin
doorgedreven.
Briand en Doumergue maakten een
geed geslaagd uitstapje naai' Engeland,
de verhouding met Engeland is goed.
Die met Amerika ondanks de visite
der American Legion aan Parys was
minder goed. Men denke slechts aan
het onverkwikkelijk economisch con
flict wnarbU Frankryk o.l. de dupe Is van
An-.crikaansche machtswellust. Doch ook
hier ls een ander verschynsel dat op
beterschap duidt. Dc besprekingen tus-
schen beide naties ovor 'n pact dat den
oorlog onmogelijk zal maken. Doch
daarvoor verwijzen wy naar den aanhef
van dit artikel, naar de passage over
veiligheid, arbitrage en ontwapening..
Parys zag zich tweeanaal opgeschrikt
en verheugd. Toen Daudet uit de Santé
ontsnapte, dank zU de gewiekste came-
lots du Roi en toen Rakofsky ondanks
alle wanhopige pogingen van Moskou
van Marianne op onzachte wUze de
bons kreeg.
Moskou en Washington zyn belde ter
sprake gekomen bij de behandeling van
diverse problemen in dit overzicht. Wat
Moskou aangaat dienen wy nog te me-
moreeren de jubileumsfeesten. 10 jaar
Sovjet! Bombastisch vertoon. Reclame
Doorzichtige zelfoverschatting. Het con
flict met Warschau door den moord op
Wojkof werd bijgelegd. Tusschen Polen
en Lltauen duurt het gezanik ln Wilna
voort (dit terloops) Moskou heeft zich
verder natuuriyk eenige malen danig ge
compromitteerd. De onthullingen door
den Cliinees Tsjang Tso Lln waren
vooral byzonder funest voor de Fussen.
't Is nooit heelemaal goed bewezen of
Russische agitatoren wel de hand heb
ben gehad in de vreeseiyke onlusten in
Weenen, die wy hierby meteen aan dc
vergetelheid van een Jaar ontrukken
Het schijnt wel dat het Russisch aan
deel in deze treurige zaak erg overschat
is.
Over Amerika zou men wel een paar
pagina's volschrijven kunnen doch het
keurs van plaatsruimte noop tot zelfbe-
hcersching. Slaan wjJJ slechts een blik
van medeiyden op Mexico omdat de pen
hier toch onmachtig is om naar waar
heid te verhalen. Denken wij slechts met
berusting aan alle ellende rondom het
drama SaccoVanzettl, dat de heele we
reld op stelten heeft gezet
Coolldge schynt persé te willen aftre
den. Waarom? Hij verkiest niet meer
herkozen te worden. Waarom weet
eigenlijk niemand- Heeft de wel meer
geuite veronderstelling dat hU gedes
illusioneerd is, om dc mislukking óók der
3-ir ogendheden ontwapeningsconferentie
(z y n plan) niet eenige schijn van waar
heid?
Wy zyn er ons van bewust dat dit
geen volledig overzicht is. wy hebben
ons tevreden gesteld alléén met de mar
kante dingen van dit jaar en zUn ter
loops voorbijgegaan vele politieke verwik
kelingen; in België. (dat zich verheugde
omdat prinses Astrid een zoon geboren
werd) kreeg men een kabinetscrisis te
overwinnen; Engeland, Frankryk. Italië
hebben wij doorgesneld, een aantal na
ties zijn wy zelfs stilzwijgend voorbij
gegaan. Waarom zou men ook anders?
Is alléén d t niet belangryk waarmee
wy dit overzicht begonnen: het vredes
werk?
Helaas, daar ontbreekt nog veel aan.
En tóch.... er zyn vele symptomen.... die
men niet mag over het hoofd zien. waar
om men optimistisch moet blUven,
die bewijzen alle bewapening ten spijt,
dat er een sterke vredeswil Ls bij.... de
menschheld, die ln laatste Instantie tooh
altyd den doorslag moet geven.
F.-A.
DE STRIJD TEGEN DEN
ATLANTISCHEN OCEAAN.
De Oceaanvlucht-woede heeft sedert
Mei van dit jaar vele slachtoffers ge
vraagd. In hun poging den Atlanttschen
Oceaan te overvliegen van Oost naar
West, verongelukten de volgende vlie
gers:
Charles Nungesser en Francois Coll,
vertrokken op 8 Mei op Levasseur, met
Lorraino-Dictrlchmotor, van Parys naar
New York.
Kapitein de Saint Roman. ltn Mou-
neyres cn de mecanicien Petit op 8 Mei
vertrokken voor de vlucht Senegal—Zuid
Amerika op Fannan „Goliath" met twee
Lorraine-Dietrich motoren.
Kolonel Mlnchin, capt. Leslie Hamil
ton cn prinses Werthcim—Locwcnstein
op 31 Augustus uit Engeland vertrokken
naar Canada met de ..St. Raphael" ccn
Fokker F VUa met Juplter-motor.
Uit Amerika vertrokken naar Europa
doch kwamen niet aan:
Lloyd Bertaud, James Hill en Phillip
Payne op Sept. met. „Old Glory", een
Fokker F. Vila met. Jupiter motor.
T. B. Tully en J. S. Medcalf op 7
Sept op ..Sir John Carling", een Stin-
son met Wright-Whlrlwind.
Van Brunswick iNoord-Amerika) ver
trok voor een vlucht over den Oceaan
naar Brazilië: Paul Redfern. Hij startte
op 25 Augustus met de „Port of Bruns
wick", een Stinson met Wright-Whirl
wind. doch kwam niet aan.
BU de vluchten over den Stillen
Oceaan, van San Francisco naar Hawai
zijn eveneens spoorloos nog de volger.de
vliegers verdwenen:
Jack Frost cn Gordon Scott op „Gol
den Eagle", 16 Augustus.
Auggle Pedlar, V. R. Kope en miss Do-
ran. een onderwyzeres, op „Miss Doran"
op 16 Augustus.
W. Erwin en Mr. Eichwalt op „Dallas
Spirit", 19 Augustus.
Mrs. Grayson en haar metgezellen
sluiten de zwnrte lUst.
Aan deze lUst van 2-1 vliegers, die bin
nen do laatste vier maanden liun graf ln
den Oceaan vonden, kunnen we nog
de namen van zeven vliegers of leden
van de bemanning van een Ooeaanvüeg-
tuig toevoegen, die den dood vonden by
de start of bU een der proefvluchten
voor een Oceaanvlucht,
Aan de New York Parijs-vlucht-pogin-
gen vielen nog ten slachtoffer: Ltn.
commander Noel Davis en ltn Stanton
Woostcr met Keystone .Pathfinder" op
April, terwyi het jaar tevoren, bij de
start van de noodlottige Oceaanvlucht
van den Frnnschen vlieger Fonck, op 21
September 1926. de telegrafist cn de me
canicien het leven verloren.
Op de vluchten over den Stillen
Oceaan, van San Francisco naar Hawai
vonden nog den dood: Arthur Rogers
op 13 Augustus; George Covell en Ri
chard Waggencr op 10 Augustus.
Verschillende vluchten slaagden.
De Engelsche minister van Lucht
vaart vloog met zyn cchtgenoote van
Londen naar Caïro. De Italiaan de Pl-
nedo trok over den Atlantischen Oceaan.
Lindbergh's naam behoeft slechts ge
noemd te worden om enthousiasme te
■erwekken. de tocht van Levine en
Chamberlin ligt nog versch in het ge
heugen. Byrd vloog van de V.S. naar
Europa en spoelde aan in Frankrijk.
Miss Elder werd door dc Barendrccht
uit dc baren gedregd.
De vliegtochten naar ïndië. Onze afgevaardigden
te Genève. Parlementaire arbeid. Jubileerende
staatslieden. Op economisch gebied. Wie van ons
gingen.
Het jaar, dat op het punt staat van
ons te schelden is in menig opzicht
voor ons land en volk een merkwaardig
jaar geweest. Er gebeurde veel dat 1927
van bijzondere beteekenls doet zyn.
WU denken daarby allereerst aan het
geen onze koene luchtvaarders presteer
den met hun vliegtochten naar Indië.
Nadat eerst met den eersten vliegtocht
was aangetoond de materieele mogelijk
heid van de gemeenschap door de lucht
van Nederland met Indië, hebben de
latere vliegtochten laten zien, dat die
gemeenschap ook practlsch uitvoerbaar
is. Verblijdend is dat de tochten wer
den ondernomen met Nederlandsche
vliegtuigen, dat onze vaderlandse he in
dustrie fabrikaat leveren kon, dat vol
deed aan de hooge eisohen van betrouw
baarheid die moeten worden gesteld aan
vliegtuigen voor tochten van langen
duur.
De eerste passagierstocht naar Indië
die goed volbracht werd, werd later
gevolgd door den tocht van luitenant
Koppen die de vlucht ln korteren tüd
volbracht, dan die van hen die hem
waren voorgegaan. Luitenant Koppen
nam ook de post mede van het vader
land en bracht die van Indië naar ons
land, voor hetwelk het van groot be
lang ls een vlugge verbinding met
Indië te kunnen hebben. Handel en
industrie zullen daarby gebaat zyn. Als
het eenmaal mocht komen tot een lucht
lijn NederlandIndië hetgeen voor-
loopig echter nog wel toekomstmuziek
is dan zal die lijn wel, zooals Ir.
Stephan eens verklaarde, wat aangaat,
het personen vervoer ultzonderingsver-
keersmiddel blijven, maar voor het
postverkeer zal ze van onschatbaar nart
zijn.
Steun van de Regeering zal voor zulk
een verbinding noodig zyn. Een steun die
dan te recht zal worden verleend-
Van beteekenls ook zijn de proeven
genomen om directe draadlooze verbin
ding van Nederland uit met Indië te
krygen, die goed geslaagd zyn, wat ra
diografisch van Nederland uit werd
overgebracht was in Indië goed ver
staanbaar De Philipstoestellen bewezen
daarby goede diensten. Dank zij die
toestellen is het mogelijk geworden dat
de Koningin en de Prinses een toespraak
tot de Koloniën konden houden. Zoo
kon in Indië de stem van de Lands-
vorstlnne worden vernomen. Een be
langryk oogenblik voor hen die in de
tropen vertoeven, voor den Europeaan en
voor den inlander.
Het was weder Nederlandsch fabri
kaat dat gebruikt werd om draadloos
tot Indië te spreken. Terloops moge
worden aangeteekend dat de Philips
fabrieken meer en meer een grootsoh.
bedrijf gaan worden. Klein begonnen
neemt dit bedryf steeds toe. Een geheel
dorp is nu als het ware in de nabijheid
van Eindhoven verrezen. De directie liet,
huizen voor haar personeel bouwen e»
er- kwamen allerlei -nuttige instel'ringenv
ten bate van het personeel en tot dtif-
tureele ontwikkeling. Reeds meer dan
10.000 arbeiders en beambten zijn nu al
aan de Philips fabrieken wcrkzaairi.
Bewys dat mits goed aangepakt en
goed bestuurd in Nederland een in
dustrie tot grooten bloei kan komen.
Is het voor ons iets waarop wij
trotsch kurmén gaan, dat onze lucht
vaarders om hun kloekheid van zich
deden spreken, voor de eer van het
vaderland is van groot gewicht het
geen onze afgevaardigden te Genève
deden. In het leven van den Volken
bond en van zijn instituten neemt Ne
derland gaandeweg al meer een be
langrijke plaats in. Onze .minister van
Buitenlandsche zaken nam meermalen
met succes deel aan de besprekingen ter
Volken bondsvergadering. Hy was daar
een leidende persoonlijkheid en werd al
spoedig een bekende Volker.bondsfi-
guur.
De Raad van den Volkenbond gaf aan
den heer Beelaerts van Blokland de
vereerende opdracht rapport, uit te
brengen over het Poolsch-Litausche
conflict, een opdracht waarin is te
zien een hulde aan de objectiviteit van
onze diplomaten. In het verband van
het werk te Genève mag ook
de Nederlandsche oud-minister Co-
iyn genoemd worden, die verschil
lende conferenties presideerde en wien
daarvoor veel hulde is gebracht. Jhr.
Loudon nam mede een groot aandeel
in het Volkenbondswerk.
Zoo trad te Genève Nederland meer
en meer op den voorgrond.
Hebben wij dit alles op het oog wan
neer wy zeggen dat er veel gebeurde
dat 1927 van bUzondere beteekenls doet
zyn, wy zyn daarby ook gedachtig aan
hetgeen plaats had met het Nederlandse!-
Belgische verdrag. Tegen dit verdrag
was in het lor.J een storm van veront
waardiging opgegaan, getuige dc tal
van vergaderingen die ter zake werden
gehouden cn do menigte van vlug
schriften die er over verscheen. In het
vorige Jaar was het verdrag na de ver
dediging er van door minister van
Karnebeek aangenomen met 55 tegen
32 stemmen. Bewys dat het niet de
onverdeelde instemming van de Kamer
had.
De Eerste Kamer onderwierp het
Verdrag aan een breede bespreking. Het
nam het ln begin van Maart in behan
deling. Een groot aantal sprekers voer
de er het woord over. Het einde was
dat het Verdrag in dc oogen van de
meerderheid der Eerste Kamer geen
genade kon vthden. Te veel werd naar
het algemeen oordeel aan België toege
geven Het Nederlandsch belang kon dat
niet gedoogen. Na de verwerping trad
de minister van Buitenlandsche Zaken
Jhr. Mr. Dr. van Karnebeek af. Dat
was de schaduwzyde van de beslissing
der Eerste Kamer.
De heer Van Karnebeek was een
diplomaat van groote bekwaamheid die
den lande belangryke diensten had be
wezen. Dat dit erkenning vond blijkt
uit zUn benoeming tot Minister van
Staat, een in ons land nog altyd hooge
onderscheiding, die volgde, bij de uit
reiking van onderscheidingen ter ge
legenheid van den verjaardag der Ko
ningin
Jhr. Mr. Beelaerts van Blokland werd
zyn opvolger.
De Eerste Kamer wilde met haar be
sluit geenszins zeggen dat ze in het
geheel niet van een nieuw verdrag met
België wilde weten. Nieuwe onderhande
lingen zouden haar niet onwelgevallig
zijn.
Maar, het belang van Nederland en
van zfjn handel diende prodomnieerend
te zyn. Natpurlijk is het niet gemakke
lijk te komen tot nieuwe onderhande
lingen nadat de voorgaande geruimen
tUd laadden geduurd en daarna als
vrucht daarvan kwam een ontwerp dat
is vei worpen.
Het laat zich dan ook wel aanzien dat
het nieuwe verdrag er niet zoo spoedig
komen zal. Inmiddels Heten de Bel
gische annexionisten zich weder gelden.
Het was feitelijk een „kinderlijk ge
doe". het werpen van strooibiljetten uit
vliegtuigen op Nederlandsch gebied. Tot
eere der Limburgers zU het gezegd, dat
het optreden der annexionLsten by hen
geen weerklank vond maar dat het bij
hen groote verontwaardiging wekte
Gedenkwaardig is het jaar dat henen-
ging voorts omdat Prinses Juliana
in de volgorde van de merkwaardige
feiten zy dit thans vermeld haar I8en
verjaardag vierde, 't geen aanleiding
is geweest tot het geven van luisterrijke
feesten in de residentie, en hetgeen
maakte dat nu de Prinses meer zelf
standig gaat optreden. Rechtens nam
ze zitting in den Raad van State. Ze
vergezelde voor het eerst Haar Moeder
by de opening van de Sta ten-Generaal
en nadat ze is aangenomen ais lid
maat der Ned. Herv. kerk, wordt ze in
geschreven als studente aan de Leid-
sche Hoogeschool, de stichting van haar
grooten voorzaat Prins Willem I.
Thans komende op het politieke ge
beuren in het land, iets deelden wij in
vorenstaande daarvan al mede, zy
aangestipt dat er nog altyd is het in
termezzo Kabinet en dat er het nog wel
lang zal blijven. Een parlementair Ka
binet schynt nog steeds niet mogelijk
Over het algemeen is men van oordeel
dat aan het huidig Kabinet een be
trekkelijk lang leven sohynt bescho
ren te zyn. Of echter indien zóó de
toestand blijft niet de positie van de
Volksvertegenwoordiging verzwakt wordt?
Ia ieder geval, een vruchtbaar parle
mentair leven is niet te wachten. Groote
ontwerpen waarbij beginselen in geding
zijn zyn nu uitgesloten.
Datgene wat in het parlement is be
handeld beweegt zich op het gebied
van de neutrale zóne, voor zoover het
uitgaat van de regeering. De Kaïner
leden maken in zulk een periode nog al
eens gebruik van het recht van Initia
tief. Zóó diende de soc.-dem. Tweede
Kgjnerfractle haar ;ontwapcnmgsvoorstel
'iltjdal~hetréclaler nïëLtÖt' wétSon'twerp
'mocht brengen. De Kamer heeft er een
dagenlange discussie over gevoerd, waar
na art. 1 er van werd verworpen met
55 tegen 32 stemmen. Waarop het wets
ontwerp werd ingetrokken. Aan het
einde van het jaar diende de heeren
Albarda c.s. hun wetsvoorstel in in
zake de zevenjarige leerverplichting,
dat werd verworpen met 52 tegen 39
stemmen.
De regeering maakte ondermeer aan
hangig een wetsontwerp tot wijziging
en aanvulling van de Provinciale wet,
clat onder anderen strekte om de be
noembaarheid der vrouw tot griffier
der Staten mogelijk te maken en aan
de Provinciale Staten het interpellatie-
recht te ontnemen. In belde Kamers
werd het aangenomen. Verwacht wordt
dat het binnen een paar maanden tot
wet zal worden verheven.
Voorts is door beide Kamers aange
nomen een wetsontwerp tot nieuwe wet
telijke regeling van de N.V. en van de
aansprakelijkheid voor het prospectus.
Ook werd aangenomen een wetsontwerp
tot nadere regeling van dc collectieve
arbeidsovereenkomst. Ingediend is een
wijziging der Ziektewet, volgens welke
de verzekering zich zal uitstrekken tot
loonarbeiders en de verzekering zal zijn
onafhankelijk van het loon.
Voorts werden dcor de Tweede Kamer
verschillende kleinere wetsontwerpen
aangenomen, waarvan wij noemen het
wetsontwerp tot opheffing van het bouw
fonds voor Binnenlandsche Zaken eu
Landbouw en voor Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, een instelling die
nog uit den crlsistyd dagtcekende. Voor
dat wij afstappen van den parlementai
ren arbeid dient nog vermeld, dat te
gen het einde van het jaar berichten in
dc pers werden gepubliceerd terzake van
gevallen van hersenvliesontsteking. d:e
zich hadden voorgedaan na vaccinatie.
Naar aanleiding daarvan diende de re
geering een wetsontwerp ',n tot opschor
ting van de verplichte vav/natie voor
den tijd van drie jaar. De Kamer nam
het wetsontwerp zóó gewyzigd aaia dat
de verplichting voor den tyd vin een
jaar zal worden opgeschort.
Verschillende Staatslieden hadden een
gedenkdag. In zeldzame gezondhe'd
vierde de oud-minister Mr. S. van Hou
ten zyn negentigsten verjaardag, oud-
minister dr. J. Th. de Visser .verd 70
jaar. oud-minister Mr. Th, Heemskerk
75 jaar. het lid der Tweede Kamer, d--
heer Th. M. Ketelaar herdacht onder
groote belangstelling den dag dat hij 30
jaar lid der Tweede Kamer was.
Treffend-indukwekkend was de hulde
gebracht aan de nagedachtenis vaa
den luitenant-generaal Van Heutz,
die er van getuigde hoezeer deze
grootsche persoonlijkheid algemeen-?
achting zich had verworven. Van den
vreemde uit werd naar or.s land ge
bracht het stoffeiyk overschot van dezen
grooten pacificator van Atjeh, den man
die veel heeft gedaan ook voor vredelie
vend werk ln Indië. die krachtig er toe
heeft bygedragen ons gezag in Indië tc
vestigen.
Als hulde en welverdiende hulde aan
zyn nagedachtenis werd zyn stoffelijk
overschot met groote nraal te Amster
dam op de Nieuwe Oosterbegraafplaats
bijgezet, nadat liet eerst ia het Paleis
op den Dam was gebracht en daar een
nacht had gestaan.
Om hem eer te bewijzen was een
detachement Indische troepen waarvan
vele manschappen nog onder hem
hadden gediend, naar ons land over
gekomen. Voor dat het iyk werd byge-
zet herdachten velen, onder wie de mi
nister van Koloniën de verdiensten van
Van Heutsz.
Komende nu op het economisch ter
rein en op dat van den arbeid, zy ver
meld dat op dit terrein betrekkeiyk wei
nig valt te vermelden. Er hadden we
der eenige conflicten plaats, echter niet
van dien grooten omvang als in vroeg-3
jaren. Verschillende opdrachten die aan
de industrie werden gegeven maakte a
dat de werkgelegenheid toenam. De
commissie inzake werkverruiming be
ijvert zich te maken dat het werk in ons
land biyft en vestigde telkenmale de
aandacht op de wenscheiykheid er van
gebruik te maken van Nederlandsch fa
brikaat.
Toch blijft de werkloosheid nog heer-
schen. Verschillende maatregelen wor
den genomen om de werkloozen aan het
werk te zetten. Onder meer worden
werkloozen uit de groote steden naar
het Noorden des lands gezonden om
daar aan ontginningswerken deel te ne
men. Om het werk in het lanJ te hou
den wordt ook regeeringssteun verleend.
Voor enkele industrieën, onder meer
voor de aardewerkindustrie in Limburg
worden maatregelen aan beschermen
den aard voorbereid.
Voor rampen bleef ons land dit jaar
evenmin als hot vorige jaar gespaard.
In het begin van Juni werden we opge
schrikt door de tyding dat een cycloon
weder over den Gelderschen Achterhoek
was gegaan en daar veel schade laad
aangericht. De nieuwe ramp was zelfs
van grooter omvang dan die van Por-
culo. Een paar dooden vallen by deze
ramp te betreuren. De Koningin ging
naar de plaats des onheils en de giften
stroomden weder.
Er hadden een paar treinongelukken
plaats. BU RUswtyk waren by een trein
botsing zeven gewonden. Te Voorscho
ten reed een electrische trein in op een
groep spoorwegarbeiders, die op de lijn
aan het werk waren. Twee van de
arbeiders werden gedood en verschel -
denen werden gewond. Herinneren wij
verder aan het ongeluk met de Gooische
stoomtram naby Laren. Daarby waren
vier dooden, zes zwaar gewonden en
twintig lichtgekwetsten.
In Indië deden de communisten van
zich spreken. De Indische regeering was
genoodzaakt kras op te treden. Verban
ningen volgden. Maar ook andere zware
straffen werden toegekend. Een paar
communisten viel een doodvonnis ten
deel, dat werd uitgevoerd. Anderen kre
gen gratie. In ons land hadden huis
zoekingen plaats by Indonesische stu
denten. die verdacht werden met de
Indonesische communisten in verbin
ding 'te staan. Eenige van hen zitten nu
al eenige maanden preventief.
Niet onvermeld moge biyven de oor
log op het gebied van den aether. Wij
hebben het beleefd dac er twee luister-
gidsen kwamen Later werd de vrede
gesloten. De radiobeweging neemt in
ons land meer en meer toe. Gedacht
Wordt aan de stichting van een natio
nale omi-oep Inmiddels kwam een twee
de radiozender te Huizen tot stand, die
uitgaat van de rechtsche groepen.
Een lange lijst van overledenen zou
weder zUn te vermelden. Eenigen van
hen, die ons land kwamen te ontval
len en die op een of ander gebied bij
zonder hebben oiitgeblonken of die op
den voorgrond zijn getreden mogen
hier worden vermeld en wel de volgen
den: Prof. Rudolf Strang, oud hoog
leeraar in de teekenkunst aan de Acade
mie te Amsterdam; gep. luitenant-ge
neraal M. B. Rost van Toionigen, oud-
legerconomandant in Ned.-Indië, L. Pen
ning journalist en schrijver, vooral over
Transvaal; Prof. dr. J. de Bruin, hoog
leeraar 3an de Gem. Universiteit, van
Amsterdam; R. van Zinderen Bakker,
oud-lid der Tweede Kamer; Mr. L. W.
C. van den Berg. oud-Burgemeester van
Delft; Prof. Mr. Dr. van Hcinsbergen,
hoogleeraar te Groningen; Dr. Joh. C.
M. Breen, gemeen te-archivaris te Am
sterdam; Charles Boissevain, journalist;
Jhr. Mr. P. W. F. Panhuys, griffier bij
den Hoogcn Raad.
Voorts Dr. Ed. Cuypers, bekend archi
tect; G. G. van As, schryver; Marie
van der Sloot (Melatie van Java)
schrijfster! F. A. Liefrinck, oud-lid van
den Raad van Ned.-Indië; A. sythofi' Jr
stichter van de Haagsche Ct.; Prof. Dr.
R. Magnus, hoogleeraar te Utrecht; F.
B. Löhnls, oud-inspecteur van den
landbouw: Prof. Dr. N. Voorhoeve, bui
tengewoon hoogleeraar te Amsterdam;
K, Hand oud-minister van oorlog, die
den persoonlijken dienstplicht tot stand
bracht; Dr. C. Kerbert, directeur van
Artls te Amsterdam; dr. Herman Gor
ter, letterkundige; Prof. dr. W. Eintho-
ven, hoogleeraar te Lelden; F. A. Baron
Gevers, gewezen gezant te Beriyn; Jhr.
Mr. Dr. G. M. W. F. van Vredenburch,
gezant te Brussel; Mr. B. Ort, oud mi
nister van Justitie, Prof. Dr. H. Oort,
oud-hoogleeraar te Lelden en luitenant-
generaal H. W. van Marle.
Tenslotte vermelden wy nog dat de
electriflcatie van de spoorwegen wordt
voortgezet, dat aanhangig is een wets
ontwerp tot belastingheffing van Ne
derlanders ln den vreemde, dat nog tl
stof heeft opgejaagd, dat _e rüwiel-
belasting zal worden verlaagd en dat
ook op ander gebied eerlang verlaging
van belastingdruk zal komen. Voorts,
dat mededeel'.ngen in de pers corruptie
by de gasfabrieken in verschillende
deeleia des lands aan het licht deden
komen. En dan hebben wU dar— -i-
zoo ongeveer het voornaamste dat
plaats had ln 1927 de revue laten pas-
sceren.
Te midden van veel dat ran groote
beteekenis voor ons land was bracht
1927 ook weder veel dat van teleurstel
lenden aard was. Hopen wy. dat het
volgende jaar ons land voor rampe i
gespaard mogen biyven, dat welvaart
rr.cge toenemen en ook het aanzien van
Nederland in aen vreemde dat zoo
or.s volk biyde de toekomst moge tegen -
blikken.
W. F. B.
RAMPEN BUITEN
NEDERLAND.
California. Yoego Slavië. Rajuebil-
lière, Japan. Mendoza, Palestina en Rus
sisch Turkestan werden door zeer hevi
ge soms geringe aardbevingen en
aardverschuivingen geteisterd.
In Centraal Europa was het niet pluis
De Vesuvius toonde herhaaldelijk nei
gingen tot uitbarstingen. In Oostenryk
werden verschillende naaien va-ij hevige
aardschokken geregistreerd,
Niet licht zullen de wereld en vooral
de V. S. de vreeselyke overstroomingen
der Mississippi vergeten; door over
stroomingen werden bovendien geteis
terd China, Bombay, Galicie. Zwitserland
en Marokko. Beruchtheid hebben de
mysterieuze boschbranden aan de Ri
viera en Corsica gekregen.
NOBELPRIJZEN 1927.
Vrede: Ferdinand Buisson.
Letterkunde: Grazla Deled da.
Physica: Prof. A. H. Compton.
MedicUnen: Prof. Joh. Fibiger.
Scheikunde:
De langste man ter
wereld.
In Sjanghai is een koelie, Tsjang LI
genaamd, gestorven, die niet alleen de
langste Chinees, doch volgens de En
gelsche bladen cok de langste man ter
wereld was. HU was namelijk 2.48 meter
sng. Door verschillende maatschappyen
werden hem contracten aangeboden om
ha films op te treden, doch hy weigerde
steeds, omdat hy meende, dat films het
werk van booze geesten waren. In zeer
behoeftige omstandigheden is hij' gestor
ven.
1927, jaar der techniek.
Wanneer men zich afvraagt, wat het
voornaamste kenmerk is geweest van
het jaar 1927, dan zal menigeen ge
neigd zyn, ten antwoord te geven, dat
1927 voornamelijk is gekenmerkt door
den geweldigen vooruitgang van de
techniek op velerlei gebied. De tot dus
ver nog voortdurende en snel toenemen
de bevolking van de aarde eenerzyds en
de naderende uitputting van sommige
voorraden grondstoffen aan den ande
ren kant (petroleum en yzerertsen) van
onze planeet anderzyds maken de af
hankelijkheid van de samenleving van
dezen vooruitgang van techniek en
chemie voortdurend duidelijker. Niet
alleen dat Iedere vermeerdering van de
aardbewoners een grooter verbruik van
gondstoffen tengevolge heeft, maar ook
het vraagstuk, hoe de toenemende be
volking voldoende kan worden gevoed
wordt voortdurend moeilijker en het ls
in het algemeen alleen op te lossen
met behulp van de chemie en de tech
niek, die door ratloneelere bewerking
van den bodem, door kunstmatige be
mesting en bevloeling der velden enz,
voortdurend grootere oogsten per grond
eenheid mogelUk maken. Ba verband
met deze toenemende beteekenis van
chemie en techniek is het interessant
in het kort na te gaan, welke nieuwe
ontdekkingen en procédés 1927 op dit
gebied heeft gebracht.
Voor het erst werd de mogelijkheid,
kolen in vloeibare brandstof te veran
deren op groote schaal in praktijk ge
bracht. De L G. Farbenindustrie heeft
een fabriek in gebruik genomen, die in
staat is per jaar 120.000 ton olie int
bruinkool tc winnen; men hoopt, dat
Duitschland op deze wyze allengs den
invoer van buitenlandsche benzine zal
kunnen missen. De ingenieurs streven
daarnaast met groote voortvarendheid,
alle krachtbronnen zoo economisch
mogelyk te gebruiken. Dit wordt o.a.
bereikt door het gebruik van stoom van
hooge spanning; thans reeds is een
druk van 40 a 60 atmosfeeren geen
zeldzaamheid meer. Dat daarmede de
maximumgrens nog ln het geheel niet
-N bereikt, bewust de onlangs in be
dryf gebrachte hoogdrukproefinstalla
tie van Siemens-Schuckert, waarin
stoom van 225 atmosfeeren is gemaakt.
Men heeft met toepassing van de on
dervindingen, die men in deze inrich
ting heeft opgedaan reeds een turbine
geconstrueerd met 1/4 millioen PK.
Thans ls men bezig met de constructie
van een turbine, die 280.000 PK. zal
hebben.
In Mei 1897 gelukte het Marconi voor
het eerst, een traject van 5 K.M. draad
loos te overbruggen. Ongeveer dertig
jaren later, op 7 Januari 1927 werd het
eerste draadlooze telefoongesprek tus
schen Europa en Amerika gevoerd en
kort daarna telefoneerde Eindhoven
draadloos met Bandoeng. Op 1 Decem
ber jl. beleefde de lototelegrafie haar
tienjarig jubileum; op 1 December 1917
nameiyk was deze telegrafie toegelaten
op het traject Beriyn—Weenen. De te
lefoon beleefde in het afgeloopen jaar
haar vyftigjarig Jubileum, het alumi
nium en de waterturbine vierden hun
eeuwfeest en de Dieselmotor werd der
tig Jaar oud. Op het gebied van de auto
mobieltechniek verdient de met een 1000
paards racewagen van den Britschen
majoor Segrave bereikte snelheid van
330 K.M. per uur nog eens in de her
innering te worden teruggeroepen. Deze
snelheid blijft echter nog ver achter by
die welke een Britsch watervliegtuig be
reikte in den wedstryd om den coupe
Schneider; deze machine behaalde de
schier fantastische uursnelheid van 523
K.M. De prestaties van de Oceaan
vliegers liggen nog versch in de herin
nering. In den vrijen luchtballon bereik
te de Amorikaansche captain Gray, die
onlangs is verongelukt, een hoogte van
12,945 M. boven den zeespiegel, waar
mede hy een wereldrecord vestigde. Te
Friedrlchshafen ls men bez'g met den
bcuw van het luchtschip Z L 127. dat
d!t voorjaar voltooid zal zUn. Als by-
zonderheid kan over dit kolossale lucht
schip thans nog worden vermeld, dat de
motoren niet door benzine, maar door
gas worden gedreven, dat in speciale
reservoirs onder de draagvlakken wordt
medegevoerd.
