WEENSCHE BRIEF.
VERHAGEN'S MILKO, DE OVERHEERLIJKE
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 31 DEC. 1927
(Van onzen correspondent).
L)e gedemocratiseerde Hofburg te Weenen. Men
kan sigaren en postzegels koopen in het voormalige
keizerlijke paleis, men kan er dansen en wijn drinken
en er is een volksgaarkeuken.
De Hofburg te Weenen! U weet, dat
dit het vroegere keizerlijk-koninklijke
paleis der Oostenrijk-Hongaarsche heer-
schersfamilie Habsburg-Lothringen is.
Ken geweldig gebouwencomplex in het
midden van de stad, waarvan de oudste
r.edeelten uit de laatste helft der der
vende eeuw stammen en waarvan het
nieuwste deel, de zoogenaamde „Neue
Hofburg" onder keizer Frans Jozef werd
gebouwd en eigenlijk nooit gereed is
gekomen. Het voornaamste en grootste
deel van het .imposante gebouwen
complex stamt uit don tijd van Maria
Theresia.
De Weensche Hofburg! Eens troonden
hier machtige keizers en werd hier over
het lot van volken beslist. Eens werden
hier schitterende hoffeesten gegeven cn
kwamen buitenlanösohe vorsten en
vorstinnen als gasten binnen de muren
van dit paleis. Eens speelden zich hier
ontelbare hofintrigucs af.
I-Iicr heersclitc Maria Theresia, hier
heeft Maximilaan van Oostenrijk ge
woond, hier troonde Frans II, de schoon
vader van Napoleon, en hier heeft de
ongelukkige keizerin Elisabeth, de
Beiersche prinses uit het zonderlinge
huis der Wlttelsbachers, de echteganoote
van Frans Jozef en de moeder van den
zoo rampzalig om het leven gekomen
kroonprins Rudolf, haar woonstede ge
had.
Ontelbare historische verhalen eu
merkwaardige sagen knoopen zich aan
den Weeuschen Hofburg vast en men
beweert, dat nog steeds af en toe des
nacht een „witte vrouw" een spookge
stalte. door de lange steenen gangen van
het paleis rondwaart.
Sedert geen keizers meer in den Hof
burg wor.cn, is het palels gedemocra
tiseerd. Een ieder kan er in binnentre
den en zoo u wilt neem ik u dadelijk
in een der gangen mee. Auto's,
rijtuigen en voetgangers bewegen zich
ongehinderd door de verschillende poor
ten van het palels en vinden hier een
breed en verbindingsweg 'tusschen het
centrum der stad en den Ring, die
om de binnenstad heenloopt.
In hot palels bevinden zich tal van
bezienswaardigheden en museumver-
trekken. Men kan hier de -vroegere
keizerlijke schatkamer met historische
kostbare voorwerpen van onschatbare
waarde, bezichtigen. Men kan den
enormen schat aan tafelzilver en
-goud van het voormalige heerschershuis
bewonderen. Men kan hier de vorste
lijk ingerichte vertrekken zien, waarin
de vroegere keizers hulsden. welke zalen
en kamers bijna net eender zijn inge
richt als de vertrekken in het srot
Schoenbrunn in de Weensche voorstad
Hietzlng.
Men kan hier met eigen oogen aan
schouwen, hoe gobelins worden ge
maakt. Sedert eeuwen en eeuwen is de
Weensche gobelin-industrie beroemd cn
de Oostenrijksche keizers lieten deze in
hun eigen paleis vervaardigen. Tegen-
Weenen, December.
woordig wordt veel voor den verkoop
naar liet buitenland vervaardigd en ook
uit Nederland krUgt men vaak opdrach
ten voor gobelins.
In de diverse étages van het paleis
zijn bureaux en kantoren ondergebracht
Een collega-journalist heeft hier zijn
bureau en een vcrcenigüig van letter
kundigen heeft in den zelfden vleugel
van het paieis haar lokaliteiten.
Verschillende lieden, die over veel
protectie beschikten, hebban van de re-
gecring der republiek Oostenrijk wo
ningen in den Hofburg gekregen, De
beroemde zangeres van de Weensche
opera MaTia Nemeth, de zanger van de
zelfde opera Jerger, da bekende tooneel-
spsler Paul Hartmann en tal van an
dere capaciteiten van de beide voor
naamste theaters van Weenen, cc staats-
opera en het Burgtheater, hebben hier
hun huiselijken haard kunnen inrich
ten.
Men kan sigaren en sigaretten, post
zegels en „Ansichtskarten", kranten en
tijdschriften ha een „Tabaktrafik" in
den Hofburg koopen. men kan zich bij
een kapper laten scheren en knippen,
men kan bonbons en boeken in win
keltjes in den Hofburg koopen. Men
kaai wijn drinken in de oude kelders van
het paleis, er bevindt zich een postkan
toor en een politiebureau. Des winters
kan men concerten en opera-uitvoerin
gen in den fraaien „Pedcuieusaal" bij-
wenen en iedere eenvoudige burger, mits
behoorlijk gekleed in smoking of rok. kan
in de voormalige keizerlijke danszalen
dansen. Want er worden talloozc bals
in de feestzalen van den Hofburg ge
geven. Hier vinden ook congressen
plaats, zooals de „Miiteleuropaeische
Wirtschaftskonferen-z". waarvan onze
vroegere minister van finantiën. mr. van
Gijn, enkele jaren geleden de voorzitter
was en het internationale stedobouw-
congres van vorige jaar, waaraan ver
schillende Nederlandsche architecten
en bouwmeesters deelnamen. Op het
grootc plein van het paleis, den zco-
genaamden „Heldenp'.atz", waar zich
twae monumenten van prins Eugenius
van Savoye cn van den tegenstander
van Napoleon, aartshertog Karei, be
vinden, worden steeds groote demon
straties en politieke meetings gehouden,
omdat het een der grootste open vlaktes
van de binnenstad is. en in het nieuwe
gedeelte van den Hofburg wordt twee
maal per jaar, in Maart en in Septem
ber, eeu groot gedeelte van de Weensche
internationale jaarbeurs ondergebracht.
In de zoogenaamde/Spanische Reitschule
ziet men echte raspaardjes meUeeuwen
ouden stamboom wcolrjk dravenen
moeilijke touren verrichten en in een
deel van den grooten poort aan den
Ring, die ter herinnering aan den
groeten slag bij Leipzig in 1814 tien jaar
later werd geopend, bevindt zich een
permanente tentoonstelling van den
„Seganinibund". In een der gedeelten
van hst paleis, kan men goed cn goed
koop In een volksgaarkeuken éten én
sedert eenigen tijd bestaat het plan ook
een café en een „Konditorei" in het
paleis in te richten.
Het Oostenrljksche keizerrijk is een
republiek geworden en waarlijk, ook dc
Hofburg werd een democratisch palels.
W. M. BEK AAR.
HET TOONEEL.
VER. ROTTERDAMSCH HOFSTAD
TOONEEL.
HET WONDERKIND.
Feith's Wonderkind verdraagt het|
eigenlijk niet.dai men het voor een
tweede maal ziet. Alle fouten, die bij een
eerste opvoering reeds naar voren komen
zooals de al to groote opzettelijkheid
in de teekening van den harteloozen
impressario en den onnoozelen mani
ak al en grootvader, het zeer geforceerde
en melodramatische slot. de al te groote
rol, die de piccolo er in speelt en de
feitelijke leeghoid van het stuk tref
fen bij een herhaling nog veel sterker
dan bij een eerste opvoering. Maar wat
ook bij zoo'n tweede voorstelling blijft
boelen, dat is het zeer bijzondere, teere
en fijne spel van mevrouw Annie van
der Lugt MelsertVan Eos in de rei
van het schaakwcnder. Zij speelt de rol
thans zelfs met nog grootere zekerheid
dan zeven jaar geleden. Zoo was de
inzet wanneer Paul nog voorname
lijk het kind is veel overtuigender
Om haar zal men het stuk dan ook
wel weer op het repertoire hebben ge
zet. Boefje en het Wonderkind, het zijn
twee travesti's, die wel heel var van
elkander liggen. Doch hoe voortreffelijk
zijn ze beiden van Annie van Ees!
Herman Schwab was thans de groot
vader de rok waarmee Jan C. de Vos
indertijd afscheid van het tooneel heeft
genomen. Schwab speelde de rol meer
uit dan de Vos. Het was heel knap van
spel, maar de groote fouten van het
stuk het geforceerde van het slot
van I en vooral van III kwamen er te
sterker door uit. Bron had zijn oude|
rol van den impressario en gaf geheel,
wat de schrijver heeft bedoeld. Hij was
zoowel in zijn voorkomen als in zijn
spel wel volkomen de wreeds bruut die
„in kinderen handelt". B. Groenier had
als indertijd Jan G. de Vos Jr.
veel plezier van de dankbare rol var
den piccolo, al was hij voor een jonger
van 15 wel heel erg u?t de kluiten ge
groeid.
Ook de anderen Juliette Roos, heel
lief als de grootmoeder, Jan van Ees
correct en van prettige distinctie als'
de journalist, Willem Huysmans een
veldwachter, die de sfeer van het dorp
mee op het tooneel bracht. Jan Grefe, de
schaakspeler en de verpersoonlijking
van het pedante .dilettantisme en Johan
Haus als de verzekeringsagent zorgden
voor een goede omgeving, zoodat deze
tweede bezetting als geheel zeker niet
voor de eerste onderdeed. En het „plei
dooi voor het kind van den journalist"
wat-het Wonderkind eigenftjitmeer--
is dan een tooneelspel maakte blijk
baar ook in de eerste twee bedtyven
indruk op het publiek. Maar het slot
werd ook door het publiek blijkbaar niet
aanvaard. Wat waarlijk niet te ver
wonderen is.
J. B. SCHUIL.
BIOSCOOP
Cinema Palacc.
De directie van het Cinema Palace
heeft in ons blad geannonceerd: ..Vroo-
lijk gaan we het oude jaar uit! Vroolyk
gaan wc het nieuwe jaar in!" Ze heeft
woord gehouden. Daarvan hebben we
ons Vrijdagavond overtuigd. Het pro
gramma begint als gewoonlijk met het
actueele Wereldnieuws. Zoo zien we
o.a. het feest in Stockholm ter gelegen
heid van het twintigjarig jubileum van
Koning Gustaaf te Stockholm; een in
ternationale tentoonstelling in aan
bouw te Keulen; aardige tafereeltjes bij
het sleden te Madeira, waarbij ossen als
trekkracht worden gebruikt; de wonder
lijke orkestmachine van den Amerikaan
A! Nelson; het onderzoek naar ds deug
delijkheid van vliegmachines; bee'.den
van den opstand van 2H00 gevangenen
Li een gevangenis in Californië; de Duit-
sche tafeltenniskampioenen Prenn en
Lindenstadt (dit laatste wordt ook met
het langzaam werkend apparaat ver
toond) prachtige viniergezichten en
v. intfervermaakkiekjes van de Zaan
streek met haar molens en industrieën.
Hembrug enz. Die laatste is een histo
rische film, waarvan de volgende week
het tweede deel draait.
Vóór de pauze komt het hoofdnum
mer: „Tamara de Danseres". Het is dc
geschiedenis van een knappe variété-
rtiste, die met een rijk man kan trou
wen. maar dit niet doet omdat zy haar
hart aan een eenvouöigen winkelbe
diende geschonken heeft. Deze twee
trouwen dan ook, nadat zij beloofd
hoeft het tooneel te zullen verlaten. Hij
krijgt evenwel twist met zijn patroon,
met het gevolg dat hij zijn betrekking
verliest. Tamara besluit dan, door den
nood gedwongen, weer een engagement
als artiste aan te gaan, maar haar man
duldt dat niet; hij wil niet door zijn
vrouw onderhouden worden en loopt
weg, tot groot verdriet van Tamara. Zij
krijgt wederom een aanzoek van haar
rijken aanbidder, maar ook nu blijft
zij haar man trouw. En als deze ten
slotte weer een nieuwe betrekking krijgt
komt alles tenslotte op z'n pootjes te
recht. Het is een uitstekend speelstuk.
Dan komt nog na de pauze het twee
de hoofdnummer: „Ouwe Bill", de ve
teraan, waarbij we kennis maken met
de nieuwste creatie van den beroemden
komiek „Syd ChaplinDen inhoud zul
len we niet vertellen. Dat moeten de
lezers zeil maar eens gaan zien. We
herinneren him daarvoor aan de hier
boven genoemde belofte van dc di
rectie.
Scala-theater.
Zoo vlak voor den Oudejaarsavond
komen wij er vanzelf toe, om even een
terugblik te worpen op hetgeen wij dit
jaar in de bioscoop 'in de Kleine Hout
straat zagen. Van het vele. dat in onze
herinnering terug komt, domineert we!
de sensatie, voor wat betreft de film,
cn de schets uit het Amsteröamsche
leven voor hetgeen het tweede gedeelte
van het programma, het tooneel dit jaar
te aanschouwen bood.
Met geen van die boide soorten van
amusementskunst is het jaar besloten.
Wij zagen een aardige-filin, zonder sen-
"■$2to$freefè belevenisseri, ghkruia mét een
tikje humor; een gemoedelijke vertelling
Buitengewoon spel was er niet in te
zien, maar de totale indruk van „De
Held uit Frankrijk" is: een amusante
film, die om een gullen lach vraagt.
Ditmaal was de volgorde van 't pro
gramma gewijzdgd, eerst draaide de
film, dan kwam het tooneelstuk. Ten
derden male trad Dirk Janse met zijn
gezelschap op. Natuurlijk waven de ver
wachtingen gespannen. Het stuk. speelt
dezen keer eens niet 5n Amsterdam, ulet
eens ln Holland, maar in den Eizas.
Dat was een verrassing. De auteur kon
nu partij trekken van allerlei situaties,
die in een gebied a!s Elzas-Lctharingen
voorkomen. Het is daardoor een stuk ge
worden, geheel afwijkend van wat wij
ooit in Scala zagen. „Het Biechtgeheim"
is geen luchtige schets, maar doet de
opvatting, die men in 't algemeen van
het woord ..drama" heeft, recht weder
varen.
Het spel leek ons nogal gedwongen,
maar het geheel maakte ten slotte een
goeden indruk, omdat de meeste rollen
wel eenige waardigheid vereischten. Het
is niet een spel van hartstocht, zooals
Dirk Janse's vorige stukken. Vooral de
rol van de blinde vrouw werd uitstekend
gespeeld. Wie hedenavond het Scala
theater bezoekt kan er ..Oud en Nieuw"
vieren, want het programma neemt vier
vlotte uren in beslag.
Rembrandt theater.
't Is lang geleden, dat we in het Rem
brandt-theater, voorheen de Kroon, Ha
rold Lloyd hebben gezien. In „Een Dag
Sheriff" lijkt het of hij voor het Rem
brandt theater zijn schade in wil halen
en alle mogelijkheden van zijn grappig
talent benut. In alles wat hij doet heeft
hij iets eigens en oorspronkelijks. He"
mekaniekje dat hij heeft uitgevonden
om de wasch te wasscben. te wringen
en te drogen te hangen is hoogst prac-
tisch en de handigheid waarmee hij in
een minimum van tijd de vaten wascht
(in een groot eiemet, alles bij elkaar)
droogt en met plank en al op zijn plaats
zet is benijdenswaard. De invloed van
Efn dag sheriff" weer te geven heeft
geen doel. omdat het hierin voornamelijk
gaai om de situaties en conflicten, waar
in I-Iarold zich telkens weer bevindt
Juist daardoor is het een voortdurend
spannende film die je steeds het ergste
voor Harold doet vreezen en als de
spenning het hoogst is. komt telkens
een gelukkig toeval onzen vriend weer
te hulp, waardoor liij als triumphator
uit e'-ke situatie te voorschijn komt. En
dat zijn steeds weer de momenten dat
de toeschouwers het uitschateren, ten
eerste om de grappige oplossing, ten
tweede, omdat ze zichzelf uitlachen dat
ze er telkens weer inloopen, dat ze geen
uitkomst voor Harold zien. Het is een
allervermakelijkste film!
Op het toor.eel verschijnen Silvio en
Henny Olar, een zeer handige „finger-
fertige" schilder en zijn partner die ons
in den korten tijd van hun tooneelver-
bli.jf een drietal stukjes schildert-, ter
wijl Henny zingt, waarbij ze zichzelve
accompagneert.
De twee-acter is een grappig ding. het
Rembrandt Nieuws is. als gewoonlijk,
interessant, terwijl de muziek, ook als
gewoonlijk, heel goed is.
Luxor Theater.
Het programma dat deze week in dit
theater wordt vertoond is zeer uitge
breid en bevat voor elk wat wils. Er
wordt niet weinig gelachen om Monty
Banks in. de Superlachfilm: „Er is een
kind gestolen" en zij dié van. sensatie
en spanning houden kunnen hun hart
ophalen aan „De Briljantsmokkelaars
van New-York".
Het eerste nummer !s ln het kort al
dus: Het zoontje van den miiliardair
Harris is gestolen door op bult beluste
dieven. De vader was woedend op er-,
hoofdredacteur Craven, wegens eer. ai-
tikel in diens blad. De loopjonger. V3r.
die courant, Mcnty Milden, werd dcor
ieder ln de maling genomen, in hoofd
zaak omdat hU cp 1 April jarig was. De
jongen wordt tot stads-reporter bevor
derd en moet Harris gaan interviewen
Mcnty slaagt cr in Harris te zien, maai
de jongen wekt de achterdocht van den
vader op, zoodat hij wordt aangezien
voor den ontvoerder van het kind. Na
heel. veel wederwaardigheden gelukt het
Monty den ontvoerder te pakken te
krijgen en de belooning van C0.000 dol
lar verdwijnt in zijn zak.
Van liet als altijd actueele Luxor-
Nieuws vermelden we o.a.: de begrafenis
van de slachtoffers van het auto-onge
luk by Halfweg, waarbij drie mensehen
om het leven kwamen; benevens don
redder van een der inzittenden; fotoh
uit een vliegmachine genomen; Bob
sleeën op Het Kopje; Jan Gudegeest-, de
nieuwe voorzitter van de S.D.A.P
.De Briljanten-smokkelaars van New-
York' is wat men noemt zeer rijk aan
spannende momenten en vol. geheimzin
nigheid. Het geeft een beeld van de ge-"
sleponheid van smokkelaars en voorts
van de gevaren waaraan ds kustwacht
zich blootstelt bij het opsporen van die
misdadigers. Er ontbreekt geen enkele
sensatie aan. zooals ontvoeringen per
boot, taxi enz. en achtervolgingen per
vliegtuig, zelfs komt er nog een duik
boot in voor, zooais men dus voor
de liefhebbers van sensatie om van te
watertanden. De hoofdrollen worden
vervuld door George O'Hara en Helen
Ferguson,
De muziek begeleidde uitstekend.
Dus afweer een programma waar men
met genoegen naar kykt en dat een
woord van aanbeveling verdient.
TE WERKSTELLING WERKLOOZEN
LIT GROOTE STEDEN.
Ds parlementaire redacteur van de
Tel. meldt:
In verband mei de mededeelingen v:-n
wethouder Dr. Vos in den Amsterdam-
schen gemeenteraad nopens de tewerk-,
stelling van duizend werkloozen uit de
vier grooie steden, vernemen wij nader
dat het de bedoeling is uit elk dezer
gemeenten 250 werkloozen uit te zen
den, mits de gemeenten zulks zelf wil
len. In dit opzicht is er overeenstem
ming bereikt tusschen het Rijk en Am
sterdam, 's Graverihage en Utrecht,
doch nog niet met Rotterdam.
Indien men met de huisvestings
mogelijkheid gereed kcm.f. wat neg eea
der moeilijkste problemen is. zullen ver
moedelijk begin Maart de werkloozen
uitgezonden worden. De verwachting
bestaat, dat tegen dien tijd dit vraagstuk
in zoovei' opgelost is, dat de meeste
werkloozen onderdak gebracht kunnen
werden.
Werk is er In voldoende mate, vooral
op het gebied van entwatering in
Overysei. In deze provincie zullen dan.
ook de meeste werkloozen te werk wor
den gesteld. Ook wordt waarschijnlijk
een deel der arbeiders naar Friesland
gezonden. Naar Drente zullen echter
zoo goed als zeker geen werkloozen
worden gestuurd.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 CENTS PER REGEL.
GROOTE BONBON van 17 in één ons
Haarlemmer Hallei ;es
KEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
Op een stuk of wat mcnschcn na is er
onder den leeftyd van zestig of vijf en
zestig jaar, wel byna geen enkele man.
die niet werkt voor zijn brood ik
spreek met opzet niet over de vrouwen,
omdat er nog naar onze vriendelijke
neef Wouter pleegt te zeggen, al
tijd heelwat voorkomen, die hun
werkuren doorbrengen met niets, of
met zoogenaarr.öen arbeid, die ner
gens toe dient en dus evengoed achter
wege zou kunnen blijven. Als ik daarop
niet door ga komt dat hier vandaan, dat
de vooruitstrevende vrouwen van dezen
tijd met dezen toestand volstrekt niet
zijn Ingenomen, overtuigd als zij zijn,
dat dc vrouw in het algemeen de beroe
pen van den man even goed kan ver
richten als hIJ. Zoo niet beter. Nu heeft
alles zyn tyd en plaats en de ruimte, die
voor dit Zaterdagavondpraatje beschik
baar is, vormt zeker niet de plaats om
dergeiyke belangrijke vraagstukken te
behandelen; alleen vraag ik mij wel
eens af, hoe dat op den duur zal moe
ten gaan, wanneer iedere vrouw zich op
een manneiyk beroep zal gaan toeleg
gen en er dus, om daarvan alleen te
spreken, tweemaal zooveel dokters,
scheepskapiteins, mijningenieurs, vlleg-
tulgbestuurders, scheikundigen cn pool
reizigers zich zullen aanbieden, als er op
dit oogenblik zyn cn (dat is hot beden
kelijke), tot r.u toe voldoende zün ge
bleken. Wie zullen deze baantjes dan
moeten hebben en wlc ongetroost naar
huls gestuurd worden? V/Ij of zü? Of
bekUk ik dat verkeerd en zullen de
vrouwen. zoodra alle beletselen zijn
weggevallen eu zij dus toegang hebbpn
verkregen tot al deze en andere eer
volle bezigheden, zullen de vrouwen, zeg
ik, wanneer het zoover gekomen is, er
geen plezier meer ln hebben, omdat nu
eenmaal het begeeren altyd veel aan-
trekkciyker is, dan het hebben. Neef
Wouter beweert dat het zoo gaan zal
en voegt er dan altijd bij„let op. over
2i> Jaar wil iedc-. e vrouw weer huls
vrouw wezen, uit puren geest van tegen
spraak." Misschien komt dat uit-, mis
schien oolc niet, vooral van dat opletten
over 25 Jaar, want dan ben ik tot den
lieven leeftijd van negen en tachtig jaar
geklommen en dat s een geval, waarop
je maar liever niet te vast rekenen moet
Mocht het tóch verwezenlijkt worden,
dan zal ik waarschUniyk nog vaker dan
nu al, neiging hebben om van mijn on
derwerp af te dwalen, want verbeeld Je,
ik was van plan tc betoogeu, dat man
nen het in hun bezigheden zoo druk
niet kunnen hebben, of zU beoefenen er
in bun vrUen tAjd nog wel de eene of
andere liefhebberij bi', liefst een die zoo
weinig mogelijk met hun werkkring b
maken heeft. Heb ik vroeger niet een
timmerman gekend, die tot afwisseling
van zijn meestal rechtiynigen arbeid
zich toelegt op het edele biljartspel?
En ken lk op het huidige oogenblik niet
een handelaar in bouwmaterialen, die
zich na zijn dagtaak aangenaam bezig
houdt met het verzamelen van post
zegels. Zoo behoeft het ons ook niet
te verwonderen, dat Karei de Klerk,
grossier in bananen, zich in zyn vrije
uren toelegde op" de athletiek.
En niet zoo maar een beetje, maar
inderdaad alsof athletiek hoofdzaak en
de Lauar.enhaudel bijzaak was. Meerma
len heeft Karei mü verzekerd, da* zijn
aard en natuur de athletiek was en de
bananen een ongeliefde noodzakelykheid
vormden. In den letterlijken zin van
de bekende uitdrukking kon gezegd
worden: hy stond met dc athletiek op
en ging er mee naar bed, daar hij
's morgens tc zeven uur de beroemde
lichaamsoefeningen uitvoerde van pro
fessor Strakvoet cn 's avonds te elf
uur de vermaarde spierexercities van
professor Spier. Maar wat hij daartus-
schen ln nog verrichtte grenst aan het
ongeloofelijke en als ik het niet met
eigen oogen gezien had, zou ik het hier
niet durven oververtellen. Maar het is
waar, onomstootelijk waar: in de hoofd
groep van de gymnastiek- en athletiek-
vereeniglng „Kracht kweekt .kerels"
was hy de voornaamste figuur en als
hij er de voorman niet in was, kwam
dat omdat een ander oudere rechten
op die waardigheid had eu niemand
hem het verdriet wou aandoen, hem die
functie te ontnemen.
Maar zyn gymnastische toeren, die
door dc buitenwereld dikwyis met
hoofdschudden acrobatiek werden
genoemd, konden nog niet halen by zhr.
talent in het klimmen. Daarin was hü
onovertroffen. Eet steiistc dak. de hoog
ste boom leverde geen moeiiykhédea
voor hem op, hij liep in smalle goten
met dezelfde zekerheid als \vy op den
beganen grond en zijn vrienden beweer
den dat hi) geen vrees kende en niet
wist wat duizeligheid was. Den torcr.
van zUn woonplaats zou hy zeker al
lang beklommen hebben, wanneer
Mlchiel Adrlaansz dc Ruyter dat a:
niet. ongeveer drie eeuwen vroeger had
gedaan.
Het was op een mooien zomermiddag
van dit jaar (Ja. cr zijn er heusch een
paar geweest) dat Karei de Klerk tege
lijk in cn uit z'Jn humeur was. Als
iemand denkt dat zooiets onmogelijk is.
dan weet hU er niets van. Hot zit zoo:
iemands goeie humeur zetelt in zijn lin
ker hersenhelft en zijn slechte humeur
in de rechter hersenhelft. Nu had zich
In de rechter hersenkwab de indruk
vastgezet, dat zyn broer, dokter de
Klerk, hem dien middag zou komen be
zoeken cn de linker hersenkwab juichte
over het feit, dat dc voorman van K.
K. uil vr::?t; v.-'.I afgetreden was en
hem verzocht had zijn plaats in te ne
men.
Né deze physlologïsche toelichting ga
ik de omgeving schilderen, waarin voor
viel wat ik u vertellen zal. Het was Za
terdagmiddag, hy had dus niets te doeo
op banar.engebied en zat op zijn gemak
voor zijn huis met zijn vrouw en zijn
vijfjarig zoentje. De rechter hersen
kwab hnd de overhand, zoodat hy tegen
zUn vrouw pruttelde over jiet bezoek
van zijn broer.
zy trachtte hem prettiger te stem
men. „Ik begrijp maar niet, waarom je
toch zoo tegen je broer bent. Hy is al
tyd even belangstellend voor ons alle
maal en vol zorg."
„Ja zeker. Als hy kon. zou hU mij
wel in de watten willen leggen. Het is
altyd: „Karei, pas toch op met die ge
waagde toeren, wees toch voorzichtig, jo
krygt vandaag of morgen nog een on
geluk." Bali, ik hou niet van een ke
rel, zonder merg in zyn knoken, die zoo
bang is als een jongejuffrouw. Ik geloof
dat hy niet eens over een sloot zou dur
ven springen, al was mijn leven er mee
gemoeid."
„Je bent onbillijk. Je bróer is zeke-
niet sterk en gespierd en vlug als jy.
maar als het moet acht ik hem tot een
dappere daad wel in staat."
Karei lachte honend, maar het ge
sprek werd niet voortgezet, ri-ant juist
kwam zyn broer Willem om den hoek
van het huis heen. Na de eerste begroe-r
ting wilde het gesprek niet recht vlot
ten. Karei zat met een ontstemd ge
zicht te rooken en zijn bróer scheen af
getrokken en keek peinzend voor zich,
alsof hU de omgeving vergat en aan
heel andere dingen dacht.
„Oom Willem", zei de kleine Karei, „ik
heb een nieuw hondje van vader gekre
gen. Ga je met mc mee, er even naar
kliken?"
„Nee. Jongen, nu niet. Oom Willem
heeft weinig tyd en komt om me: vader
te spreken. Een anderen keer".
.Dan gaat moeder mee. Kareltje."
Een oogenblik laterliep de jonge.)
schaterend van pret den tuin in, ach
terna gezet door zyn moeder, die deed
alsof ze hem niet Inhalen kon.
„Moeiiykheden?" vroeg Karei kortaf
aan zUn broer. ..Zwarigheden thuis?"
„Thuis is al'.cs Ir. orde. ïk heb ccn pa
tiënt gehad, waar ik je ever spreken
moet"
„Mij spreken over een patiënt? Daar
zal ik wel geen advies over kunnen ge
ven. Als het nog over bananen was
„Je advies vraag ik niet, ik wou je al
leen zeggen wat hij my vertelde."
,Denk aan je ambtsgeheim en hou je
confidenties maar liever voor je." -,;i
Karei zoo onvriendelijk mogelilk, want
hy vermoedde al wat cr komen zou.
„Staat er weer een vermaning to v:re
zen?"
.Als ik naar mijn gemoed te werk
ging, dan ging ik dadeiyk heen en
kwam niet meer terug. Mijn beste be
doelingen worden weggehoond
„Als js maar wou inzien, dat ik
je waarschuwingen niet r.oodig heb!
Schei daar toch mee uit. Je bent zelf
de 'oorzaak, dat ik tegen je bezoeken
opzie",
„Luister dan nog eenmaal voor den
laatsten keer. Daarna zal ik je niet
meer lastig vallen. Gister kwam er
een vlieger op myn spreekuur. Hij zei.
dat hy acht jaar lang zonder eenige
moeite gevlogen had in allerlei slecht
weer en soms met groot gevaar, zon
der dat hy ooit bang was geweest.
Maar den vorigen dag had hy een
kleine vlucht gemaakt by het mooiste
weer van de wereld en dus onder de
gunstigste omstandigheden, opeens had
de angst hem bevangen; het zweet
brak hem plotseling uit, hy kreeg een
hevige duizeling en had de grootste
moeite om te dalen. Toen hij beneden
kwam, was hy uit het vliegtuig ge
sprongen en als een krankzinnige weg-
geloopen. De angst had hem totaal
overmeesterd en toen hy op mijn spreek
uur kwam, was hy nog zeer onder den
indruk en vroeg my ln den gróótster,
angst, of hij ooit weer zou mogen op-
stygen".
,JSn wat heb Je hem gezegd?" vroeg
Karei onverschillig.
„Ik heb hem wat gerust gesteld en
hem verboden in den eersten tyd te
vliegen. Naar mijn meening zal hy aan
zijn vrees niet meer kunnen ontko
men, Voor hem is het vliegen afge-
loopen".
„Mag ik vragen, wat ik daarmee alle
maal te maken heb?" vroeg Karei spot
tend.
„Het komt vaak voor, dat menschen
die tot dusver geen vrees en geen dui
zeligheid gekend hebben, plotseling hun
zelfvertrouwen verliezen maar wan
neer dat zyn zal. kan niemand zeggen,
"Deoe vlieger heeft de kracht nog
gehad tot dalen, hy had evengoed in
zijn angst verkeerde bewegingen kun
nen maken en neerstorten. En dan doe
jij nog volkomen onnoodige roekeloos
heden. waarvan niemand eenlg nut
heeft. Pas op met je gewaagde toeren en
Je klimmeryen. Het kan om je leven
gaan! Der.k om je vrouw en kind!"
„Altyd hetzelfde", zei Karei. ..Wees
n1bang, zcoiets zal r.iU r.iet gebeuren.
Zie je dat dak?"
HU wees op het hoog opgaande pan
nendak'van zijn huis.
.Nu eergisteren ben ik daar op ge-
blommen en langs den nok gewan
deld. Dr.t zou jy niet durven doen
hé?"
„Roekeloosheid", zei de üekter.
„Zelfvertrouwen. Maar dat heb JU
nooit gehad!"
„Karei, beleedlg mij niet! Ik spreek
voor je bestwil".
„Bestwil! Je hindert me ir.et die jonge-
jufferpraat. Daar, als je nog even vracht
(nee. Icop niet weg!) dan zul je het
r.og eens zier.. Ja, je zult het verschil
zien tusschen eon dapper man, die zijn
In-acht kent en...."
„Karei, belsedig my niet!"
Maar Karei was het huls al inge-
loopen en kwam een oogenblik daarna
uit het dakvenster van zijn huls in de
dakgoot te voorschyn. Hij keek eerst
met een spottend glimlachje naar be
neden en liep toen met een vaster, stap
door de strialle goot. Toen by aan het
eind gekomen was. heesch hy zich met
krachtige bewegingen op tegen het
hooge dak, ging toen op den nok staan
en begon zonder een oogenblik te aar
zelen langs den nok te wandelen.
Op dat oogenblik kwamen zyn vrouw
en zyn zoontje lachend en juichend uit
den tuin terug.
.Pappie, wat sta je nou hoog!" riep
de kleine jongen, die hem het eerst in
het oog kreeg. Maar zyn moeder, schrik
kend toen zy haar man de gevaarlijke
wandeling zag doen, fluisterde tot
Willem: „Alweer dat gevaarlijke werk.
Kon jy hem niet terug houden?"
De dokter maakte een beweging van
machteloosheid. „Pappie, kyk eens naar
ons!" juichte de kleine jongen weer.
Maar zyn moeder trok hem aan de
hand mee, ofschoon hij uit alle macht
tegenspartelde en samen gingen ze het
huls in.
Willem had hun voorbeeld willen vol
gen, maar hy kon niet. Het was, of de
roekeloosheid van zyn broer hem kluis
terde aan de plek waar hij stond. Geen
oog wendde hy van Karei af, die lang
zaam midden op het dak gekomen was
en zich daaraan vastgreep. Nu kwam
het moeilijkste deel van den tocht, hy
meest zich op de smalle nek van het
dak om den schoorsteen heenwerken.
Willems handpalmen waren vochtig van
angst.
Wat was dat? Het scheen, alsof de
zekerheid van den klimmer verdwenen
was. Hy klemde zich met twee handen
aan den schoorsteen vast., hy keek met
een blik van doodsangst naar beneden,
hy scheen te wankeleneen vreemd
geluid, half een schreeuw, half een snik
drong tot het oor van den dokter door.
Een oogenblik stond Willem als versteend
toen liep hU als 'n dolle het huis binnen,
stapte het dakvenster uit, werkte zich
tegen het dak op. ging schrijlings op
den nok zitten en werkte zich met har
den en voeten naar den schoorsteen
toe
Toen greep hy zijn broêr om liet tril
lende lijf en zei met kalme stem:
„Het gevaar is voorby. Ik hou je vast.
Je kunt nic-t vallen, je kunt niet vallen,
ik heb je best, jo staat vast
Geen van beiden heeft later ooit pre
cies kunnen vertellen, hoe zy weer be
neden gekomen zyn. Maar toen Kareis
\touw met haar zoontje weer buiten
kwamen, zagen zy Karei ir. een grooten
tuinstoel liggen, tcrwyi de dokter bezig
was, hem het voorhoofd nat te maken
en hem tc laten drinken. Zijn tander.
rammelden tegen het glas.
„Karei! In Godsnaam
„Stil, stQ, het is al voorby. Zoo da-
delyk zal hij weer beter zyn".
„Maar wat is er gebeurd?"
„Niets, niets, ik zal je dadelijk alles
vertellen. Een schrik, anders niets. Da-
delyk ben ik bij je, ga nu liever naar
binnen. Ik verzeker je, dat er niets ern
stigs gebeurd is".
Op zyn aandringen ging de moeder
met haar zoontje weer naar binnen,
telkens omziende naar den doodsblee-
ken Karei; de kleine jongen, geschrikt
door het onbegvijpeiyke, barstte in luid
schreien uit.
Onder de bedarende toespraak V3C
zün broèr kwam Karei al gauw tot
zichzelf. Toen had hy er behoefte aan,
zyn hart uit te storten.
„Ik kwam by den schoorsteen. Op
eens werd ik door een duizeling aange
grepen. Het was afscliuweiyk
„Bedaar, bedaar, het is immers voor
bij en goed afgeioopen
„Nee, nee, laat mij spreken. II: zag
mijn vrouw en den jongen. Hy riep:
pappie, wat sta je hoog! Alles draaide om
me heen, ik voelde dat ik vallen zou, dat
ik vallen mejst. Ik dacht: dadehjk laat
ik los en val te pletter. Toen kwam jij.
Je zei dat ik niet meer vallen kon, dat
je my vast had. Hoe had je het gezien?"
„Ik zag het van beneden".
„Ja, je zag het. Maar hoe ben je bo
ven gekomen? Zoo'n gevaariyke tocht.
En Je kunt toch niet klimmen! Hoe
heb je het gedaan? Droom ik nog?"
.Kalm, kalm je droomt niet. .Alles Is
voorbij".
„Ja, ja, hot is alles goed afgeioopen.
Maar hce kon je het doen! Man, het
was levensgevaarlijk
„Ik denk: omdat het moest!"
Kavel zei niets meer. maar greep de
hand van zijn broêr en drukte die in
züu sterke vuisten als in een schroef-
Teen maakte de dokter zich zoetjes' los.
haalde Kareis vrouw en zcor.tje. nads'-
hy zyn schoonzuster met een enkel
woord had ingelicht en ging heen, na
dat hij nog gezien had, dat zyn broer,
snikkend als een kind, vrouw en zoon
aan zyn hart drukte. ..Dat is de bes:?
medlcUn", zei hij tct zichzelf, terwij'
hij op zijn fiets stapte cn wegreed.
Maar de eervolle pest van oorman
in K, K. K. werd niet aanvaard. Kar?!
had het opeens veel te druk gekregen
in de bananen.
En zoo b'.ykfc opnieuw, wal al lang 'e
voren bekend was. dat het mer.schelijk
zelfvertrouwen ook grenzen heeft cn
dat nooit iemand kan zeggen, wannrer
die overschreden zullen worden. Er
blijkt ook, dat doodgewone menschen
cm een ar.d ;r te rolden helden kunnen,
zïjr.als het meet
nDELIO.
