Het hoogterecord van Hawthorne Gray
13000 meter boven de aardein
kobalt blauwe ruimte
De derde poging met den dood bekocht
Raoitcln Grav de
monstreert de oude
methode om het
zand te storten.
De door Grav oniworoen batlastzakken
zijn heel wat makkelijker te bedienen.
't Critieke punt
tusschen 12- en 15000
meter
Grav aan zijn radiotoestel waarmee hij
in de ontzaggelijke eenzaamheid den
tijd dooade.
55° C. onder nul
Kapitein Hawthorne C. Gray is
bij zijn laatste poging, om het
door hem gevestigde wereld-
hoogterecord nog te verbeteren, ge
sneuveld In November 1927,
Zijn ballon stortte van een hoogte
yan 13900 Meter naar beneden.....
De geheele wereld Is geschokt gewor
den door dit bericht.
Hawthorne C. Gray heeft met gren-
zenlooze onverschrokkenheid (men mag
hier niet direct van roekeloosheid
spreken omdat hij alle wetenschappelijke
en technische middelen die een ballon
vaarder ten dienst staan had uitgebuit)
het luchtruim in ruimsten zin be
varen.
ïn de onderstaande regelen is Haw
thorne C. Gray zelf aan het woord over
zijn voorlaatste poging, waarbij hij het
wereld hoogterecord op zijn naam ves
tigde;
U vraagt mij, wat een mensch onder
vindt als hij 13000 Meter hoog is, hoo-
ger dan ooit een mensch geklommen
2e, zóó hoog dat de lucht te dun Is om
te laten leven, zóó hoog dat de ther
mometer bijna 60 gr. C. onder nul aan
wijst. Wel, daar zal ik u van vertellen..
....Een ballon van 22640 kubieke me
ters voerde mij van Scottfield, Belle
ville (Hlinois) naar een hoogte van 12945
Meter. Maar toen ik dat punt bereikt
had begon de ballon met zulk een snel
heid te zakken dat ik genoodzaakt was
haar te verlaten. Ik sprong met mijn
Valscherm in den afgrond om langzaam
te kunnen landen.
Op mijn reis naar boven met de bal
lon heb ik de volgende ervaringen op
gedaan. Op 12800 Meter ik moest mij
daar in het leven honden met behulp
van gecomprimeerde zuurstof hoorde
Ik uit mijn loudspeaker de muziek van
een Jazz-band in St. Louis. De muziek
kwam prachtig over. Zonder de minste
storingen. En zij was het eenige wat mij
nog met de aarde verbond, die diep, zeer
diep onder mij lag. In den afgrond
juist boven de wolkenbanken op 3900
Meter hoogte, lagen mijn twee wach
ters, twee begeleidingsballons, één met
een filmoperateur aan boord, en de an
dere met den dokter van het vliegveld
als passagier in de mand. Onder die bal
lons hulden nevel en wolken de aarde in
een sluier. Doch af en toe spleet de
dekmantel open en dan mocht ik mijlen
diep, een heerlijk uitzicht op de verre
aarde genieten, waarop ik zelfs den loop
van Mississippi en Missouri over een 1
enormen afstand volgen kon. Boven mij
straalde de wolkerdooze blauwe hemel
als een diepe kobaltblauwe stolp.... De
stofdeeltjes die een dikken luchtlaag
rondom de aarde, bezwangeren had ik
ook onder mij gelaten. De zon deed ze
echter wit glinsteren in de bevende tril
lende lucht daar beneden.
Op 12000 Meter hoogte had ik de laat
ste hoeveelheid van 1232 K.G. zandbal-
last weggeworpen. Ik zou dus daarna
niet meer stijgen, als ik geen bijzondere
maatregelen trof. Ik was er op voorbe
reid. Ik had bijzondere valschermen la
ten vervaardigen, die verschillende stuk
ken van mijn uitrusting zouden dragen.
Eén er van was met een zuurstofcyllnder
verbonden die de op vaart naar boven
reeds leeggebruikt was. Ik wierp de 11
K.G. zwaren stalen flesch overboord.
Door de dunne lucht, en door het in
ademen der zuurstof eenigszihs ver
zwakt scheen het mij toe alsof de flesch
niet 11 maar 70 K.G. woog.
De bevrijding van dit gewicht was vol
doende om de ballon nog een paar hon
derd meter naar de hoogte te voeren,
waardoor ik het laatste wereldrecord
brak. Op deze hoogte dit wist ik
bevatte de ballon, hoewel hij nog rond
en strak was, nog maar een achtste deel
van het gas waarmee ik vertrokken was
van den aardbodem. In lichtere lucht
lagen werd het gas namelijk door den
veranderden druk door het ventiel uitge
perst. Daardoor sprong de ballon niet.
Zoolang ik hoog was kon deze toestand
geen gevaar opleveren, doch bij t dalen
moest de ballon schrikbarend snel
krimpen. Met minder dan.... 2800 ku
bieke meters zou ik den aardbodem
bereikenHet werd tijd om te dalen.
Een rukje aan het ventielsnoer was vol
doende. De ballon zakte.... en begon
te vallen. Steeds sneller, zoover het sta-
toscoop mij duidelijk maakte. Om den
val te breken begon ik met het over
boord werken van de valschermen waar
in zware voorwerpen bevestigd waren.
Die valschermen moesten 50 M. per se
conde vallen. Even snel als de door
vliegers gebruikte groote schermen. De
ballon echter viel zoo vlug dat alle
voorwerpen die ik over boord gooide met
de schermen, naar de hoogte schenen
te vliegen. Het was een raar gezicht!
Vooral toen ik de stalen zuurstof cylin
ders aan de valschermenboven
mijn hoofd zag verdwijnen. Daar gingen
weer 2 zuurstofapparaten over boord.
Toen mijn accumulatorenbatterij, mijn
radiobatterijen, de luidspreker, en ein
delijk de houten stellage die gediend
had om de zandballast te dragen. Inder
daad: dit brak den val eenigszins, maar
toch lang niet voldoende!
Om technische redenen' kreeg mijn
vallende ballon gelukkig niet dien plat
ten vorm, die aan een valscherm doet
denken. Dat zou de ondergang betee-
kend hebben. Op 2400 Meter hoogte ont
dekte ik op het aardoppervlak een
boom naast een meertje ik kon ge
makkelijk uitrekenen, dat ik snelheid
van den val en windrichting in aanmer
king nemende juist in dat meertje
terecht zou bomen.
De ballon viel nog met een snelheid
van 550 meter per minuut, hetgeen twee
maal zooveel is als de valsnelheid van
een parachute. Zoo zag ik mij genood
zaakt om mijn ballon te verlaten.
Terwijl ik mij aan den rand van de
korf vastklemde, hield ik het snoer van
het ventiel in de hand trok er flink aan
en bond het vast, zoodat de ballon als
zij den bodem zou bereiken zich zou af
platten. Toen sprong ik en werd af
waarts gedreven. De ballon waarin de
filmoperateur had plaats genomen, was
dicht by my. De man van de camera
filmde het slot van m!;.i tocht.
Toen de ballon var. mijn gewicht be
vrijd was, 109 K.G. 83 van mezelf en cc
rest van mijn vliegeruitrusting, steeg
ztJ lichtelijk, dreef af, cn streek 16 KM.
verder op de aarde neer. Ik landde on
geveer 175 KM. van mijn startplaats.
Voor mijn start had ik voor alle voor
werpen die ik van valschermen had
voorzien brieven geschreven voor de
vinders, met Instructies en het verzoek
mij zoo nauwkeurig mogelijk in te lich
ten over de plaats waar, en den tijd
waarop de valschermen waren neerge
komen. Myn vrienden hadden zich, om
myn vertrouwen In de eerlijkheid van
de menschen kostelijk vermaakt. Maar
mijn vertrouwen werd niet beschaamd.
Binnen weinige dagen na mijn vlucht
ontving ik 5 van de 7 voorwerpen die ik
overboord had gegooid, terug, voorzien
van de noodigc aanteckeningon der vin
ders.
Een dergeiyke als de hierboven be
schreven tocht had ik in dezelfde maand
reeds gemaakt. Ik was toen zeer ver
moeid door het leegstorten van 15 K.G.
zware zandzakken en het verkeerde
systeem waarmee dit moest geschieden.
45 minuten heb ik op een hoogte van
8200 meter gedreven zooals de baro
graph registreerde zonder dat ik daar
iets van bemerkt heb. Na drie kwartier
dus kwam ik pas langzaam weer bij en
kon ik my dermate herstellen dat Ik
tenminste in staat was aan het snoer
van het ventiel te trekken, om zoodoen
de den terugtocht te kunnen beginnen.
Door deze les was ik gewaarschuwd
geworden, en aan het denken geraakt.
Jfc ontwierp een ander soort br.llastzek
langwerpg, van zeildoek, die buiten aan
de korf konden gehangen worden, en
geopend konden worden door het trek
ken aan een touw.
Ook het zuurstof apparaat werd ver
beterd, door de toevoeging van een hol
len, met asbest ge isoleerden cylinder
Daar werd een electrisch element als
warmtebron bevestigd, hetwelk met een
2-voltsaccumala torenbat terij in verbin
ding stond. Het verwarmingsapparaat
bracht de er door heen'geleide zuurstof
„op temperatuur" zoodat het ademen
gemakkelijker kon geschieden. Myn ge
compliceerde zuurstofhelm toont veel
overeenkomst met de gasmaskers die in
den oorlog worden gebruikt. Van bin
nen is de helm echter geheel anders. De
zuurstofbuizen monden uit in vlakke
metalen spitse buisjes die geleid zyn
langs den glazen voorkant van de helm;
zoodoende verhindert de stroom van ver
warmde zuurstof dat het raam van
de helm.... met een yslaag wordt be
dekt. (Hierbij zij terloops aangeteekend
dat mijn instrumenten als laagste tem
peratuur 55 gr. C. onder nul hebben aan
gewezen)
Kapitein Hawthorne C. Gray gaat dan
verder. Hij vertelt van zijn plannen voor
derde record pogingdie hem helaas
het leven hebben gekostDen vol
genden keer zal ik mUn zware uitrusting
afwerpen als de ballon niet meer steigen
wil. Den laatsten keer deed ik dit on
derweg by het dalen. Dan hoop ik de
13000 meter te kunnen overschryden.
Men heeft al veel gesproken over het
veroveren van een hoogte van meer dan
15 Kilometer. Doch volgens de laatste
wetenschappelijke onderzoekingen zal de
mensch deze hoogte nooit kunnen be
reiken. Tenminste zeker niet met de
beste uitrusting die men tot nu toe ge
bruikt heeft. Doktoren hebben met be
hulp van proefnemingen op ademhallngs
gebied kunnen vaststellen. dat ergen-
tusschen 12005 en 15000 meter een punt
ligt, waar de luchtdruk zóó gering ls.
dat de spieren van het menscheiyk
lichaam niet meer voldoende kunnen
presteeren, om dc longen aan het werk
te houden.
Hy kan de zuurstof niet meer ultstoo-
ten die hU inademt, en moet sterven.
Ik meen dat ik my tijdens mijn hooge
vlucht volkomen normaal heb gevoeld.
Dit is echter geen bewijs. Ik heb men
schen by proefnemingen gadegeslagen
die volkomen faalden cn naderhand be
weerden. dat zU zich volkomen goed
hadden gevoeld en hun opdracht uitste
kend hadden uitgevoerd....
Hoe ik mU kleed by myn recordvluch
ten? In de eerste plaats draag ik zwaar
wollen ondergoed, bovendien twee wol
len hemden een Sweater, en een wtn-
terpak. Dan weer twee lagen zware wo!
tenslotte mijn vliegpak. Van leder aan
den buitenkant, rendierkalfsvel aan den
binnenkant. Mijn laarzen zUn ruim en
opgestopt wederom met wol.
Dit zijn kapitein Hawthorne C. Gray":
laatste mededeelingen over zyn uitzon
derlijken arbeid, die den dood tot gevolg
heeft gehad.
By de twee foto's ln den linkerboven
hoek, het volgende: Zooals men ziet Is
kapitein Hawthorne C. Oray gekleed in
het hierboven beschreven vllegerpak dat
27 K.G. weegt. Dc helm staat in verbin
ding met dc zuurvtofcylindcrs.
Op de tweede foto is de uitrusting af
gebeeld die kapitein GTay mee naar
boven nam. Radiotoestel, accumulatoren,
batteryen enzoovoorts.
Als men de foto's op deze pagina's
cer.s goed aanziet, dan komt men tot
de conclusie. ondanks de tragriek van
Gray's dood dat dc rofnanttek dezer
eeuw toch wel een zeer vreemde is!
Het is de romantiek van monsterachtige
snelheid, duizelingwekkende hoogte,
schier dolzinnige heldenmoed. Het is
de romantiek die zich kleedt niet in
't roestige harnas van onze meterhooge
voorvaderen die schedels kliefden en be
laagde maagden uit drakenklauwen red
den maar in wol en leer en wo! en
leer en nog eens wol. Met een helm op
het hoofd, die een gasmasker ls, met een
slurf als van een olifant om gecom
primeerde zuurstof tot zich te nemen.
De moderne held ls niet gewapend met
het zwaard, mar met barograaf, stos-
coop, radio, valscherm, electrische
energie.
Hy werpt zich niet als wijlen Jan
van Schaffelaar van een toren van
luttele meters hoogte.... op de pieken
van den vijand.... maar hU stort zich
voorover in den afgrond tn welks diepte,
10.000 meter verder de aarde wentelt....
Hy stort, als een steen naar beueden
tot het valscherm zich ontvouwt en
den vermetelen mensch redt.... ofwel
het weigert den dienst. En de mo
derne heldvalt te pletter.
Dit de romantiek dezer eeuw.
(Nadruk verboden).
Ter vergelijking: Het hoogste gebouw, de
hoogste berg, en de balion- en vltegiu g_
records. Dat van den Franschman is, zoo.
als onze lezers weten, tnmiadeis nietig
verklaard omdat hij werkte met een van
te voren gestelde barograaf, waarop hc(
hoogterecordvóór dc Hart reeds ge
registreerd was
Z-Hc/j voor dc start van dc vtaeM waarbfj Gray gedurende 45 mi natel op 8C00
Meter hoogte bewusteloos was.
Op 2440 Meter hoogte. Hawthorne C. Gray staat op het punt om de ballon
die te snel vatt te verlaten.
