I
HAARLEM'S DAGBLAD
OM ONS HEEN
H. D. VERTELLINGEN
JE ZEEPPOEDER
ZATERDAG 14 JAN. 1928 VIJFDE BLAD
No. 3726
HOE AMERIKAANSCHE STEDEN GROEIEN.
San Francisco, de bekende stad in
de Vereenigde Staten van Noord Ameri
ka is begonnen als een nederzetting van
Franciscaner monniken in 1776. aan
wie zij haar naam te danken heeft.
Haar groote uitbreiding ontstond in
1848, toen er goud werd ontdekt, met
als gevolg de ..rush to Che goldfieids",
de bestorming van de goudvelden. In
1906 werd de stad door de groote
aardbeving getroffen en voor een be
langrijk deel verwoest.
Chicago is pas in 1804 ontstaan, toen
de Bondsregeerimg er als voorpost het
fort Dearborn bouwde, met de bedoeling
de Indianenbevolking daar in bedwang
te houden. In 1818 woonden er vier
blanken, ln 1829 werd er een dorp ge
bouwd en drie jaar later had men de
Indiaansdhe volksstammen overwon
nen en hen naar hun „concessies"
verwezen. Chicago was in 1848 een stad
van 20.000 zielen, zij had in 1870 een
bevolking van 300.000 personen en van
1.800.000 in 1898. Natuurlijk is de stad
op dit oogenblik, dertig jaar later, nog
veel gegroeid.
Maar ook Chicago's buitengewone uit
breiding kan met den snellen groe:
van de stad Los Angeles niet verge
leken worden. Aanvankelijk was zij een
Mexicaansóh gehucht van 1500 zielen,
maar de Amerikanen maakten zich in
1847 er meester van en daarna groeide
zij voorbdurend. In 1870 werd zij door
den spoorweg met San Francisco ver
bonden en in 1900 woonden er al 100.000
zielen, in 1910 bijna 320.000, in 1920
576.700, daarna begon een phenomenale
uitbreiding tot 1.10.000 zielen en na kor
ten tijd kwam debevolking. met inbe
grip van steden en stadjes in de om
geving, op twee millioen zielen in de
provincie Los Angeles.
Iedereen in de wereld weet, dat
Hollywood, de grootste zetel van de
bioscoop-industrie, in Los Angeles ge
vestigd is en meent gewoonlijk, dat
aan Bioecopia de verbazende groei van
de stad te danken is. Anthony C'.yne
lioht ons in het Ociobemumnier van
.The Contemporary Review" beter in
en in een bewerking van de ..Weten
schappelijke Bladen" in Januari lezen
wij de ware reden van het feit, dat de
bioscoop-nijvertieid zich juist in Los
Angeles gevestigd heeft. Het is deze,
dat de stad een buitengewoon mooi kli
maat heeft. Men kan er op 350 zonne
dagen per jaar rekenen, zoodat nage
noeg iederen dag buiten het atelier ge
filmd kan worden in een praohtig en
buitengewoon afwisselend landschap. Er
vallen alleen tussohen November en
Februari eenige herige stortbuien.
Dat lokte de rijke Amerikanen aan.
Na den oorlog zochten zij daar ontspan
ning. Men zei vol geestdrift: „de eige
naar van een auto kan in een halven
dag de keus tusschen een dozijn ver
schillende klimaten hebben; hfj kan
gebakken worden in de nauwe straten
A an de zakenwijk van Los Angeles, hij
kan zich koesteren in de warme zilte
bries aan het strand van Redondo of
Hermosa en hij kan zich verheugen in
de winterkoude op den besneeuwden top
op den Mount Lowe."
Maar natuurlijk zou ook dit aan de
stad nog ni. de groote uitbreiding ge
geven hebben, die Amerika er van ge
zien heeft. Het was de economische be
langrijkheid van de stad, die deze te
■weeg bracht. De opening van het Pa
namakanaal maakte JjOs Angeles tot
een groote havenstad, een markt- en
goederencentrum. Met echt Ameri-
kaanschen ondernemingsgeest werd een
groote haven gebouwd; een kolossale
golfbreker van meer dan twee mijlen
lang werd aangelegd. Terwijl de meeste
havens langzaam groeien en verbeterd
werden is die van Los Angeles als 't
ware in haar geheel ontstaan, met de
allernieuwste inrichtingen en const:
ties. New-Orleans. Baltimore. Phila
delphia en Boston zyn door Los Angeles
al overtroffen en alleen New-York moet
nog ingehaald worden. De bevolking
van Los Angeles vertrouwt er vast op,
dat dit binnenkort zal geschieden; zij
zouden geen Amerikanen zijn, tuk op al
wat groot is, warmeer zij niet al het
mogelijke deden om dat doel te berei
ken. Anthony Clyne vindt het volstrekt
niet onwaarschijnlijk, dat Los Angeles
mettertijd de plaats van New-York in
nemen zal, „als het voornaamste han
delscentrum van het vasteland, de eco
nomische metropolis van het rijkste
land der aarde, om de grootste haven
der wereld te worden, het brandpunt
van de meest uitgestrekte en welva
rendste industrieele streek."
Dit is alles merkwaardig en verwon
derlijk, maar de schrijver van het arti
kel verbergt niet, dat Los Angeles lijdt
aan eenige onvermijdelijke gevolgen
van zijn snellen groei. „Duizenden, ko
mend uit zeer verschillende omgeving,
van vele rassen, met hun eigen gewoon
ten en vooroordeelen, vormen nog geen
ware gemeenschap, maar een groote
agglomeratie" (opeenstapeling). Op
voedkundige invloeden ontbreken en ae
omvang van de misdadigheid, ofschoon
somtijds overdreven, is nog ontstellend.
Toch verzekert Clyne, dat de overtui
ging toeneemt, dat wet en °rde ge
handhaafd moeten worden. De bevol
king is zeer gemengd, maar de kern
wordt gevormd door geboren Amerika
nen. van wie de schrijver veel goeds ver
wacht. Als een echte Engelschman ziet
Clyne in Zuid Californie een toekomst
ook voor Britten, die er een prachtig
klimaat, een haast niet te evenaren na
tuur vinden, met het vooruitzicht van
spoedige welvaart
De geschiedenis van de opkomst van
menige Amerikaansche stad lijkt een
sprookje, maar wij moeten niet vergeten
dat het er mee gaat als met handels-
en fabrieksondernemingen in de wereld:
die slagen en groeien trekken de aan
dacht. maar het veel grooter aantal dat
in de geboorte blijft steken en nimmer
tot ontwikkeling komt, zinkt terug in
de algemeenc vergetelheid. Met Ameri
kaansche steden gaat het niet anders.
Hoe menigmaal moedige mannen een
nederzetting hebben gesticht, die nim
mer u»t bloei is gekomen, heeft nie
mand ooit geteld. Het probleem van
den bloei hangt niet alleen af van kli
maat, irrigatie en andere dingen die
men zien kan, maar ook en misschien
nog veel meer van geluk en toeval. Van
de vraag bijvoorbeeld, of een vestiging
in het groote spoorwegnet zal worden
opgenomen en van hoeveel particuliere
belangen, hoeveel worstelingen en in
triges ook. kan dit niet afhankelijk zijn!
Zoo werden onder de puinhoopen van
ingestorte woningen, onder de resten
van banken die tot paleizen hoopten te
groeien, van hotels die niemand meer
bezocht, de beste verwachtingen van
vele moedige ondernemers begraven
zij zelf werden opgenomen in de groote
menigte in dit reusachtige land en ver
dwenen in armoede en ontbering.
J. C. P.
BIOSCOOP
Rembrandt Theater.
In 1850 verscheen van den Ameri
kaan Nathaniel Hawthorne de later
zeer bekend geworden roman „The
Scarlet Letter", die in een vertaling in
1916 in het Nederlandsch uitkwam on
der den titel ,De Scharlaken Letter".
Deze verfilmde roman schetst ons het
leven en de zeden der Puriteinen in
het midden der zeventiende eeuw, in
het dorpje Salam in de kolonie Nieuw-
Engeland, waar de eerste Engelsche
Orthodox-Protestante kolonisten in
Amerika zich verstilden. Deze strenge
Puriteinen hadden zeer nauw begrens
de zedelijkheidsbegrippen, verloofden bij
voorbeeld mochten elkaar niet kussen,
ze mcohten niet dicht bij elkaar zitten
en wat ze tegen elkaar te zetrren had
den moesten ze doen door een lange
spreekbuis. Liefde was „een duivelsche
verlokking des rieesches". vrouwen on
dergoed was een noodzakelijk kwaad,
iets hoogst onzedelijks, dat nooit door
mannenoogen mooht worden aan
schouwd. Al wie zondigde tegen een der
strenge zedertvoorschrlf ten. hete ij man
of vrouw werd in het openbaar gestraft.
Was de overtreding zeer groot, dan
werd de(n) delinquent op de kaak ge
steld.
Hester Prynne een lieve jonge vrouw
was uit Engeland naar Amerika over
gekomen en had zioh als naaister ge
vestigd te Salem. Door haar ouders was
zij gedwongen in het huwelijk te treden
met een ouden geneesheer Roger
Prynne Op den dag van het huwelijk
vertrok zU naar Amerika, terwijl haar
man haar later zou volgen. Zijn boot
verging en men dacht dat ook de doch
ter verdrongen was.
De jar.»» predikant. Arthur Dimmen
de'- de af rod van zün gerr.eer.-fnarer
ln S'l-m de jor«re Idealistische man
wordt er op de harden gedragen. Ook
Hester dweept met hem en na korten
tijd beminnen beide Jonge menschen
elkaar innig. Als Arthur met een zen
ding naar Engeland gaat. vraagt hij
Hester met hem mee te gaan als zijn
vrouw. Nu eerst bekent Hester hem,
fot xc feitelijk niet vrij Ja, omdat «r
geen zekerheid is of haar man nog leeft
of niet.
In Arthur's afwezigheid wordt Hester's
kindje geboren en juist op den dag van
zijn thuiskomst wordt Hester als echt
breekster aan de kaak gesteld. Hij wil
natuurlijk zijn plaats naast Hester in
nemen, maar zij smeekt hem. haar smart
niet nog grooter te maken, daar zijn
ondergang haar leed ondragelijk zou
maken. Zij weigert den gouverneur
den naam van den vader te noemen.
In het bekrompen dorpje leeft Hester
met haar kind als vers toot elïng ter
wijl de jonge dominé vergaat van wroe
ging dat hij zich niet aan Hester's zijde
heeft gesteld. Ten slotte wordt de last
hem te zwaar. Na een kerkdienst waar
bij de gemeente aan zijn lippen hinr? en
ieder het er over eens is. dat dominé dit
maal zioh zelf overtroffen heeft, bekent
hij in het openbaar, dat hi) even schul
dig is als Hester. de vrouw, die hU
boven alles lief heeft. Zoo vindt hij den
vrede, dien hij al deze jaren vergeefs
gezocht heeft. Na deze bekentenis valt
hij in onmadht in de armen van Hester
en sterft na korten tijd.
Het is een prachtige film vol span
ning. die ons het leed van deze goede
Jonge menschen aandoenlijk schildert
Hester en Arthur maken bijzonder sym
pathieke figuren van de hoofdpersonen
Met recht was een der opschriften op
het witte doek. dat de toeschouwers
aan het eind der film een zucht van
verlichting zouden slaken, dat het tegen
woordig geslacht gelukkig deze toestan
den en denkbeelden ontgroeid was.
Prandry en Lady op het tooneel zijn
zeer lulde toegejuicht. De prestaties
van Frandry zijn dan ook van dien aard
dat men zich afvraagt hoe het mogelijk
is. dat iemand zijn lichaam en zijn
<=rt»-on op dusdanige wijze in bedwang
heeft.
Luxar The*ter
De directie van dit theater denkt ze
ker: lachen ls gerond en ze laat dit het
publiek doen op een wUze dat de meest
verwende bioscoop-bezoeker zich den
lever voelt schudden. „Wie z'n hoed is
dat?" is een vrooitjke geschiedenis van
een Jongen loodgieter, die een erfenis
krijgt, welke echter bestaat alt een
bruin. kaasbolletje, die de eigen
schap heeft geheime krachten te be
zitten en een krachtig middel tegen
gebrek aan zelfvertrouwen is. Het getal
malle verwikkelingen met dit bruine
hoedje is legio en ze zijn bUna alle
uitstekend gevonden. Het is een num
mer waarom we eens echt hartelijk ge
lachen hebben.
Het tweede hoofdnummer: „In den
greep van het Noodlot" is vol spanning
en sensatie en verplaatst ons naar Sin
gapore, waar een Amerikaansche actrice
Poppy la Rue, noodgedwongen als „ge
zelschapsdame" moet optreden om in
haar onderhoud te vooxzien. Zij maakt
dan kennis met den zoon van den chef
van de Indische recherche, die :euge-
volge van den oorlog geestelijk geheel
aan lager wal is geraakt. Heel veel na
righeid moeten ae jonge menschen door
maken vóór het tusschen hen geheel in
orde is. De namen van de noofdrolver-
tolkers Doris Kenyon en Lloyd Hughec
waarborgen ons dat men ook op het ge
bied van spel iets goeds te zien krijgt.
Beide hoofdnummers zijn iets .eheel
aparts en ieder in hun genre het zien
meer dan waard.
Het programma opent met de .eke-
lyksche Pathé-revue, in het bijzonder
trekt hierin de aandacht de bereiding
van kalkzandsteen.
Het Luxor-Nieuws laat ons eerst zien
de grootsohe huldiging van de beman
ning van het s.s. „Alhena" met aan het
hoofd kapitein Smoolenaars. De beide
spoorwegongelukken te Zandvoort en
Leiden komen vervolgens op het witte
doek gevolgd door de begrafenis van
baron Sweerts de Landas Wyborgh, in
leven Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland, voorts biengen we achter
eenvolgens een bezoek aan Zweden. Ja
pan. Engeland, Amerika enz. enz., dus
maken we weer een reis om de wereld.
Een programma aldus voor elk wal
wils, dal muzikaal fraai wordt begeleid
en hetgeen we gaarne aanbevelen.
Cinema-Palace.
De clou van het programma dat in
de komende dagen in het Cinema-Palace
gaat is wel de fantastische film „De
Wonderen van het Heelal".
Het is inderdaad afgezien van de
quaestie of deze rolprc buitengewone
wetenschappelijke waarde heeft een
film van groote qualiteiten. Het is of
een moderne Jules Verne ze heeft uit
gedacht en door middel van de voor
niets meer staande filmtechniek heeft
samengesteld.
Met een allerwonderlijkst luchtschip
doorklieven we het luchtruim, bezoeken
Mars, Jupiter, en den Melkweg en tel
kens moet de toeschouwer bij zichzelf
zeggen: „Ja, zóó zou het kunnen zijn,
als zoo'n tocht door het heelal tot de
aardsche mogelijkheden behoorde".
Tenslotte zien we den ondergang der
aarde door botsing met een andere pla
neet en je staat voor de ondoorgronde
lijke trucs waarmede dit alles bereikt is.
Geen wonder dat hier eenige Jaren over
is gewerkt!
Inderdaad ccn pakkende on belang
wekkende" film.
„De lieveüngsvrouw van den Radjah"
doet de menschen nu en dan omrollen
van het lachen; 't is een dolle klucht
vol dwaze en ook wel bekoorlijke too-
neelen.
Constance Talmadge zien we tot be
sluit als „De Venus van Venetië, het
tweede hoofdr.ummc: vol r nsatie en
vroolijkheid en een heel klein beetje
verdriet. Een eenigszins eigenaardig
filmwerk dat ons niet geheel voldoen
kon om de vele onwaarschijnlijkheden.
Maar allez: Constance Talmadge. ieder
oogenblik in 't water springend en er
na eenige oogenblikken weer druipnat
uit kruipend, tegen den gevel van eer.
huis opklimmend, haar geliefde reddend
uit de handen van zijn belager, daar
doe je wat voor, nietwaar?
En dan: er komen schitterende opne
mingen van Venetië in deze film voor!
Scala-Theater.
Weer een geheel nieuwe en uitmun
tende schets brengen Mie en Ko en hun
gezelschap onder den titel „Goocheme
Flippie".
Hippie is de nieuwe aan het gezel
schap verbonden kracht J. Th. Kelly.
Deze nog jonge en pas beginnende ac
teur is de zoon van den eertijds be
roemden komiek Kelly. Willy Chanson,
op de planken Mie, koestert groote ver
wachtingen van hem. en inderdaad is
zijn eerste optreden ln het Scala-Thea
ter een groot succes geweest. Kelly was
het knechtje van Ko. achtereenvolgens
als leerling-schoenmaker, -kruidenier,
-dokter, en-Sinterklaas! Een zon
derlinge carrière, maar daarvoor is 't
een stuk van Mie en Ko, en daarom kan
men deze week Ln 't Scala-Theater
weer zoo lachen. Goocheme Flippie is
werkelijk komiek; dat Mie en Ko 't zijn
hoeft niet meer gezegd te worden. De
andere dames cn heerer. zorgen op de
bekende wijze voor een passende om
lijsting, daarbij geholpen door 't orkest,
dat zich iu zijn muziek zeer up to date
toonde.
Deze schets belicht Ko nu eens van
een heel anderen kant als gewoonlijk,
hij heeft geregeld werk. is zelfs baas, en
doet zaken. Enhy is geen enkelen
keer als hU thuis komt dronken. Het
zij nogmaals gezegd: wat elders gruwe
lijk banaal zou klinken, is als tekst van
Mie en Ko's schetsen zeer wel aan
vaardbaar en zelfs onmisbaar voor óe
juiste sfeer.
Na de pauze: ..De dranksmokke
laars". Een climax van sensatie, cul-
mineerende in de laatste van vijf acten.
en dus een drama, spanend tot het ge
lukkig einde, gelijk het betaamt.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Cent» per regel.
De Hollandsche
Wasc hvrou w
DE CABARET-AVOND VAN
HET TOOiNELLVEKEOlSD.
De ieden van het Tooneel verbond heb-
oen het deae ween bijzonder druk. Don-
uerdag een schouwouigavond en giste
ren caoaiet in ..Moaern' met een pro
gramma, dat Jtionk als 'n klok!Hei
waren nummers om nog een huise-
iijken term te mogen gebruiken
„van de bovenste plank", die de beer
Van Rassei den Toontelverbonders gis
teren in zijn Inuem gezellig zaaltje aan
bood. Behalve óe gewone cabaretnum
mers, zooals E.sa CUfford, die Interna
tionale liedjes op öe geDruutelyke wyze
vooraroeg. mej. Tine v.sser, een jeug
dige ckoutante, die z-ch voor de feeste
de geiegenheid m luitenants-uniform
had gestoken en de Jolly four band",
weik ensemble met bcenen en armen
evolueerde, stonden ais extra-nummers
op het programma Charlotte Kohier.
Jan C. de Vos Jr. en Rodi Roeters. En
die extra's vormden wel in alle opzich
ten de pièces de resistance.
De „mimo-comédie", welke Jan C. Jr.
die hoe langer hoe meer op Jan C.
Sr. gaat ïyken ons voorspeelde, was
een soort hors d'oeuvre voor ,X>e Hemel
op Aarde" van Defresne, waarin Char
lotte Kohier op verbluffende wijze 6
verschillende rollen speelde. Het spel
van Charlotte Köhler in deze transfor-
matieschets was werkelijk verrassend en
bracht het publiek in even groote ver
bazing als later de goocheltoeren van
Rodi Roeters. Toen wij Charlotte
Köhler in haar zes verschillende rollen
zagen de eene nog raker en frap
panter van uitbeelding dan de andere
begrepen wij eerst volkomen, hoe zU
het tooneel te kort doet door zoo wei
nig op te treden. Weik een byzonder en
merkwaardig talent van typeer en! Char
lotte Köhler is nog een der weinige Hol
landsche actrices, die zooals Greet
Lobo dit ook kon „in de huid van
een ander weten te kruipen". Een ge
mompel van verrassing en bewondering
ging door de zaal. toen zij als de pen
sionhoudster verscheen. In stem. hou
ding. in alles was er niets meer over
van de actrice, die wij 2 minuten te vo
ren achter het doek hadden zien ver
dwijnen. En toen zij als de traphit op
kwam, dachten wy terug aan Sprotje,
die zij indertyd zoo zuiver en mooi by
Het Schouw tooneel heeft gespeeld. Maar
het meest trof zy nog als de arme sloof
met het kind. Hoe pregnant van uitbeel
ding en spel was dat! Welk een sfeer
wist zü in 'nt korte tooneeltje op de
planken te scheppen! Wie het nog niet
wisten, hebben het gisteren kunnen
zien, dat Charlotte Köhler een actrice
is met een zeer uitzonderlUk typeer-ta
lent. Al hadden wy alieen maar dat
nummer op het programma gehad, dan
zouden wy reeds van een zeer geslaag
den avond mogen spreken.
Maar er was ook nog Rodi Roeters.
die eerst met zijn allcrverm3kelijkst en
bewonderenswaardig snelleekenen
hoe goed waren o.a. de carïcaturen van
personen uit de zaal en later met zijn
wel zeer sterke goocheltoeren het pu
bliek tot een herhaald „hoe lapt ie 'm
dat?" bracht. Een zoo goed verzorgd cn
gevarieerd programma hebben wy in
„Modern" nog nooit gezien. Voor het
Tooneelverbond en den heer Van Rassei
een buitengewoon succesvolle avond
waaraan wy vooral door het al te
zeldzame optreden van Charlotte Köhler
met genoegen zullen terug denken.
J. B. SCHUIL
PERSONALIA.
Voer het Mercuriusdiploma voor
Duitsche Handelscorrespondentie
geslaagd mej. Annie Prins alhier.
ARBEIDERS-
REISVEREENIGING.
Het bestuur van de Artjeiderstoonoei
vereen'.ging ..De Natuurvrienden" be
legde Vrijdagavond Jn het gebouw „Het
Blauwe Kruis" eon bijeenkomst, die
druk bezocht werd..
De voorzitter, de heer D. de Vos.
sprak een kor*, openingswoord, waarbij
hy er zyn blijdschap over uitsprak,
dat de heer J. Panman zioh bereid ver
klaard had, by lantaarnplaatjes te wil
len vertellen van zyn reizen door
Noord-Italië en Zwitserland.
De heer Panman. die hierop het
woord verkreeg, herinnerde aan de on
vermoeide pogingen van den heer v
d. Ven. om steeds meer popaganda voor
ons eigen mooie land te maken onder
het motto: „Kent uw land en hebt het
lief". Ook spreker vindt ons eigen land
mooi, maar toch was hU biy. de aan
wezigen op dezen avond eens in gedach
ten mee te kunnen nemen op een reis
naar en door Noord-Italië. een reis die
in zeven a acht dagen te doen is. Wel
iswaar moet dit reizen vlug gaan cn
moet 's morgens reeds te zeven uur be
gonnen worden, maar toch valt er in
die week veel te zien en te genieten
Wat men in die tijdsruimte zooal zien
kan, toonden ons de vele schitterende
afbeeldingen, die op het witte doek
kwamen. We zagen o.a. schilderachtige
natuurlafereclen in Bazel. Lugano. Lo
carno. Pallanza. Milaan. Bern, enz. De
heer Panman hield de aanwezigen
daarbij op aller aangenaamste wijze
met zijn vertellingen bang. Hy merkte
o.a op. hoe klein iemand zich voelt als
hy in de grootsche natuur van Zwitser
land ronddoolt. Vele interessante ge
schiedenissen werden ons en passant
verteld, os. die van Willem Teil en van
den stervenden leeuw in Luzem. mees
terlijk ln de rotsen uitgehouwen. 9 M.
lang en 3 M. hoog. een symbolische
voorstelling van de dapperheid en
trouw der Zwltserschc officieren cn sol
daten. die op deae pWt by het vervul
len van hun plicht het leven licten.
We maakten kennis met het schitte
rende Vierwoudstedenmeer en met de
besneeuwde bergen. Ook de stadsgerich
ten. dl* op bst doek kwamen, waren
fraai.
Met onafgebroken en dankbare be
langstelling volgden de aanwezigen de
woorden, welke over die prachtige land
streken gesproken werden.
David Swan.
Slechts voor een deel worden wy be
kend met de gebeurtenissen, die wer
kelijk tovlocd op onzen levensloop en
op onze bestemming uitoefenen. Andere
gebeurtenissen, wanneer wy re zoo kun
nen noemen, komen dicht by ens en
verdwijnen weer rondeT merkbare
gevolgen en haar nadering en aanwezig
heid verraden zich nie*. door de ge
ringste weerkaatsing van licht of scha
duw op onzen geest. Zouden wy in
staat zijn. alle wteelvalttgh?'l?n van
ons lot te kennen, dan zou het leven
te vol hoop en vrees, betooverirg en
teleurstellingen zyn. dan dat er een
uur van kalme vroolijkheid zou over
blijver.. Ik wil iets vac David Swans
geheime geschiedenis vertellen. Niet
eordcr hebben wy met zyn lever, te
maken, dan wanneer wy hem. twintig
jaar oud. op den straatweg tusschen
zUn geboorteplaats en de hoofdrad aan
treffen. waar zijn oom. een kleine win
kelier. hem achter de toonbank nou
nemen. Hy Ls de noon van rechtschapen
lieden, heeft een gewce.e schooloplei
ding met eenige kennis van Latijn ge
kregen. Nadat hy op een zomerdag van
zonsopgang tot den middag geloopen
had. brachten zyn vermoeidheid en de
toenemende hitte hem er toe. in de
schaduw te gaan zitten, om de autobus
af te wachten David Swan ginc in een
ahornboschje liggen, het kussen order
hot hoofd, een pakje hemden en broe
ken en hy viel in siaap. Misschien
droomde hij. Maar ik heb van gebeur
tenissen te vertellen, waarvan men niet
kan droomen.
Terwijl hy sliep, kwamen menschen
den straatwég langs en reden zyn
groene slaapkamer voorbij Velen keken
rechts noch link», anderpn zneen den
slapende wel. maar gaven hem geen
toegang tot hun barioe gedachten, an
deren weer lachten bij het zien van zijn
gezonde slaap en velen, wier hart met
gnl gevuld was. schudden hun overtol
lig gif over David Swan uit; een
weduwe van middelbaren leeftijd stak.
toen er niemand ln de buurt was. haar
hoofd war. in hot boechje en nam waar.
dat de jorv.Te knaap «c heel goed uit
zag Een predik art. lid van he*, mat'g-
heixJsgenootschap zag hem en vloekte
den armen David als een afschrikwek
kend voorbeeld van totale dronkenschap
in zyn avondpreefc. Maar berlspir.c. lof.
vroolijkheid en onverschilligheid raak
ten David Swan met.
Hy had nog maar kort geslopen, toen
een bruine auto dich* by Davids rust
plaats plotseling stilhield. Er was een
moer losgeraakt en had een wiel van
den wagen later, loepen. De scliode was
gering en veroorzaakte alleen eenig op
onthoud aan een bejaarden koopman en
zijn vrouw, die naar de stad terugkeer
den. Terwijl de chauffeurs hot wie!
weer op zijn plaats brachten, gingen de
heer en de dome in de schaduw van
do ahorns en zagen den slapend cn
David. Door don eerbied, dien ook dc
eenvoudigste slaper inboezemt, getrof
fen. stond de koopman zoo zacht als
zUn jicht het hem veroorloofde, op en
zUn vrouw deed pogLnrren geen gerucht
met haar zijden .iapon te maken, opdat
David nie: plotseling wakker sou wor
den. „Die slaapt goed", zeide eb* koop
man. .zoo'n slaap, zonder slaapmiddel
wrkrfgm. rou mij meer waard zijn dan
de helft van mijn inkomen. Daar zijn
gezondheid en volkomen kalmte voor
noodig".
..En jeugd", solde de dame. Hoe lan
ger het paar naar den slaper kerft, dos
te meer voeSde het zich tot hem aan
getrokken. Toen een verdwaalde zonne
straal over zUn gelaat speelde, probeer
de de dame dezen door een tak neer
te bulgen tegen te houden, waarop zU
een .soort moederlijk gevoel voor den
Jongen man boron te krijgen. ..De
Voorzienigheid schijnt hem hier neer
gelegd te hebben", artde zy zacht tot
haar man. en ons zelf hierheen gc-
braeht te hebben". Pn na eenige oogen
blikken vervolgde zy: „opdat wy hom
zouden vinden, nu wij door den zoon
van oneen rvrt zoo teleurgesteld zyn
Zie Je. hi' lijkt op onzen gestorven
Henry. Zuilen wil hem wakker ma
ken?"
„Waarom?" zeide de man. „wy ken
nen den jongeman toch heel om a al
niet"
„Jn. maar hy heeft wro'n openhartig
eerlijk gezicht", vond de dame. „er.
zUn slaap Ls zoo onschuldig".
Iirtusschen klopte het hart van <V»n
slaper niet onrustiger en ook werd zijn
ademhaling niet sneller: zUn gelaats
trekken verrieden niet de minste bc-
langtfrlKn-g. En toch boog op dat
oogenblik het geluk over hem en was
bezig zijn gouden vrucht op hem te
laten neerdalen. De koopman hnd zijn
eenlgen zoon verloren en had geen erf
genaam voor zyn rijkdom behalve een
ver familielid, over wiens levensloop
hl) niet gesticht was. In zulke omstan
digheden doen de menschen dikwijls nog
wonderlijker dingen dan de rol ran
toovennar te spelen en een jongmcrrsch.
arm Ingesluimerd, tot rijkdom te wek
ken.
„Zullen wij hem niot wakker maken?"
heihaalde de dwne. ..De wagon is weer
In orde!" deélde de chauffeur mee.
Het oude paar schrikte cn haastte
zich naar den wagen, verbaasd over
zich zelf. dat zij er ooit aan hadden
kuimcr. denken. zoo SfZ belachelijks
te kunnen doen. De man ging in den
wagen achterover leur.en en hie" 1 zich
in gedachten bezig mot ztjn plemen
voor een toevluchtsoord '•«or mkflukte
zakenlieden.
Intuseoben aliep David Swan zyn ge
zonden siaap.
De wagen kon nog niet ver weg zijr.
toen een jong meisje den weg langs
kwam. wier stappen precies te kennen
anven. boe snel haar khine har' klen
te. Misschien was het de vrooüjke ma
nier van toopen. waardoor haar kousen
band loMDTOBg. zy git* het ahorn
boschje btnrer. en rond daar der. sla
pende. Rood werd rij ah ren ronde
roos. omdat zy ln een mannelijke slaap
kamer pn bovendien nog met zoo'n doel
vps bin roner drongen. w'd- 7
«nkceren. A'.hen wierp zij rscg een b'. k
op het gezicht van den jengen en zy
zag een gevaar over hem zworen. Een
by gonsde owec hem heen. daalde Juist
op het ooglid van den slapende IS de
strek van een by niet soms doedel ijk
zy joeg het insect met den rakdorfc
weg.
„Wat rustig slaapt hy". fhilstwt bt*
meisje en z1J denkt: Waf Ls hy knap!
Dart root zy verder, maar haar stap
Ls niet zoo luchtig meer ate eert*. De
vader van hef meisje, een roed-grsltu-
eerde koopman op het plattetend, rag
Juist naar een jorwm man uit. gelijk
Dovkl Swsn er een was. Had David
hier aan den weg met de dochter ken
nis gemaakt, dan zou hy haar vaders
medewerker zün geworden en al het
andere zou van re'f zijn gevolgd. Hei
geluk was normaals langs hem gestre
ken. zoo dicht, dat het zijn kleeding
raakte, doch zonder, dat hy er irfs
van merkte
He', meisje w.xs uli het gericht, toen
twee manen hef ahcrnbcschje binnen
traden. boeventronies hadden zy en hun
kleerer. waren vuil en kapot. HV< wa
ren twee kerels, die leefden ran hetgeen
d*» duivel him stuurde. ZU hadrfen hun
gczemenlil'te winrf u:t <lo eerstvolgende
borverstreefc op een kaartspel gerrt,
d'f ortrfer dene boomer; sou wonden be-
ri'riMaar toen zy David zagen, mom
pelde de een: «S. dat pakje daar
onder zün hoofd". De ander knSrto,
wenkte en keek op zy. De eerste zei:
„Hy zal er wel lets in hebben, geM
misschien ook. Daar of ln zijn broek
zak".
..Maar wanneer hij a-akker wordt?"
De ander deed zyn Jas wat op zij.
zocrint het heft van een mes zichtbaar
werd.
„Nou. vooru'f!"
De een her! zijn mes lorgerra-ikt en
hield hef dm .«tfaper boven het hart,
terwijl de prdvr het pakje ondrrsooht.
David Swan had nooit een kalmer ge
richt !a*en rien dan nu als lag hU
aan rijn moeders borst te slapen.
„Ik moest het pakje wegtrekken",
se'.de de een.
„Wanneer hij zich beweegt, «*eefc Ik
toe", zelde de ander. Op dat. oogen
blik snuffelde er een hor.d onder de
boomen. eerst keek hy de twee manr.en
aan. daarna den sleper. Een ran de
roovers zeide: ..Hot is niets meer ge
daan. de baas van den hond zal dicht
bij zijn".
„Laten we weg gaan", ze! de ander
en stak zyn mes weg. De ander hordde
een Jencv-flesch te voorschyn en elk
nam er een slok ui'.. Toen gingen zU
lachend vrt.r, Dovkl Swan echter
sliep r.T altijd en had zoomin de scha
duw van den dood gevoeld, toen deze
langs hem streek, als de gloed van
het nieuwe leven, toen d" eerste weer
verdwenen was. H!1 .d'ep nog. maar n!e<
zoo vast meer als aanvankelijk. Het
geluid van een autobus kwam iwuler.
David .'-prone op en klom ln den wapen,
zonder ook maar een blik op zijn runt-
plaaLs :o werpen. HU wist rte* dat een
fantoom ■nn den rijkdom zijn gouden
kleur had laten rien. noch dat een
arder. dat van liefde, langs hem waa
gegleden, noch dat een derde fantoom,
van den dood hem had bedreigd
en dit «Hes ln den korten tyd van oen
middagslaapje.
Slapend of wakend nooit hooren
wy de luchtige voetstappen var de zeW-
zam" R'-beurtcnsaen. die rich bijna rol-
trekken.
NATHANAEL HAWTHORNE.
(Nadruk verboden; auteursrechten
voorbehouden).
EEN LUNAPARK BIJ
AMSTERDAM.
VOOR DE OLYMPISCHE
SPELEN.
De Tel. verneemt, dat vergunning te
verleed om by Nieuwer-Amstel een
amusementspark in te richten gedurende
de Olympische Spelen en ulterlyk tot
October. Het terrein is een jwreed
grond by de Kalfjeslaan en ls z*er gun-
gelegen ten opzichte van de ver
binding met Amsterdam.
CENTRALE BONI) VAN TRANSPORT
ARBEIDERS.
Door de aföeeling Haarlem van den
Centralen Bond van Transportarbeider*
wordt a.s. Zondag een algemeene ver
gadering voor het Blnnenvaartpersoneel
gehouden. Op deze vergadering die zal
plaats vinden te 11 uur ln het gebouw
De Centrale, zullen in hoofdzaak d«
overschrydlng van den arbeidstyd be
sproken worden cn maatregelen om
deze overschrijding tegen te gaan.
BLOEMENDAAL.
GEVONDEN DIEREN EN VOOR
WERPEN.
Terug te bekomen by:
Dollé, Klaverstraat 5. Haarlem, een
bruine hondenhalr-band en een gryze
handschoen: H. Nlesman. Adr. Stgop-
ple:n 19. Oven-een. tweeballen; 8weUen
Ddftatraat 4 rood. Haarlem, een bal; J.
Koster. Kleverlaan 121. Eloemendaal,
een blauw weiiuchort: dc Jong. Zand-
voorterweg 27. Aerdenhout. een nikkel
muntstukje; A. v. d. Ham. Bloemen-
daalschcwog 22. Bloemendaal, een verm
gouden sierspeld; C. Thöne, Kerkplein
19. Bloemendaal. een rozenkrans
Dickmann. Kleve«parkweg 94 Haarlem,
een bruine motor ha ld schoen: G. Zwar
te veen. Loge Duin en Dnn'schcweg 15,
Bloemendaal. «en wollen damermnn'el-
tje: J. v De,.---en. v. Haetnst.-deple'.n
29. Heemstede, een moergleutel: van
Iperen. Za-dvoorterweg 147 Aerden
hout, een verm. gouden damesrlng met
tkee sfeertjes; H. Müüer. Korte Klever-
laan 26 Bloemendaal. een gryze her
dershond: Poli'.lepos* Aerdenhout. oen
vlpctlood: aan h -, b". j van po'.lwe
te Cversu. «en v> ;'.-n hondtchctn,
een sleutel, waswaan een s'.uk ijzer;
een verm. zilveren beursje, een wollen
