HAARLEM'S DAGBLAD
VAN OUDE TIJDEN.
Haarlemmer Halletjes
ZATERDAG 4 FEBR. 1928 DERDE BLAD
De algemeene begraafplaats in wor
ding. Allerlei bezwaren. Schijn
dood.
Nadat het plan om een begraafplaats
aan te leggen in de Nieuwstad was af
gesprongen. deelde de heer Zocher aa:i
ce:i burgemeester Jhr. David Hoeufft,
mede. dat hy bereid was zfjn buiten
plaats genaamd „Ke: Huis Akendam"
aan de stad te verkoopen. indien zij
daarvan een begraafplaats wilde ma
ken.
Het Huis Akendam, dat zijn naam
ontleende aan de ambachtsheerlijk
heid Zuid-Akendam, waarin het gele
gen was. behoorde in eigendom aar.
vrouwe Anny May. r,u Zocher's echt-
genootc, vroeger gehuwd met den heer
A. M Penninck Hoofd, die haar da
bezitting had nagelaten. Het bestond uit
een heerenhuis met stalling en koepel,
tuin en wandelbosch, alles begrensd
door den straatweg naar Alkmaar, de
Kleverlaan, den Binnenweg en ten
Noorden door de woning der verkoop
ster.
Een der vele hofsteden, die den om
trek van Haarlem tot een Arcadië
maakten, maar verdwijnen moesten om
ons te leeren, dat een levende stad
In haar groei geen arcadische overwe
gingen kan doen gelden.
De Raad nam het aanbod aan en
den 26sten Augustus 182S ging Aken-
dnrn, voor negenduizend gulden, in
eigendom aan de stad over. Met inbe
grip van dit bedrag zouden de kosten
van aanleg aanzienlijk lager zijn dan
die van het eerste plan. Ik zal u niet
voorrekenen, hoe dit mogelijk was: het
is alles al lang betaald en van be
groetingen la ast ge in de voorafgaan
de weken reeds genoeg. Maar wat ik
u niet mag onthouden is de vermelding
der bezwaren, die van verschlller.de
zijden tegen de Akendamsche oplos
sing van het waagstuk zijn ingebracht.
Den lsten Juni 1832 werd hier het eerste
graf gedolven. vier jaren nadat het
voorstel van Zocfcer was aangenomen.
In dien tusschentyd is er heel wat te
doen geweest. Het komt mij voor. dat
velen tijd ncodig hadden cm aan het
nieuwe denkbeeld te wennen. Vandaar
een zekere ongerustheid, die zich ln
meest denkbeeldige, bezwaren uitte.
Gedeputeerde Staten, gelijk ik reeds
zeide, achtten de nieuwe begraafplaats
te vot van de stad verwijderd. Waarbij
neg komt, „dat de nabuurschap van
een aanzienlijk buitenverblijf, toebe-
hoorer.d aan een der meest belaste in
gezetenen uwer stad. aanmerking schijnt
te verdienen". Inderdaad, zoo scheen
het, maar het was slechts schijn. Im
mers Haarlem merkt op, „met al de
Egards, welke wü en de Ed. Achtb.
Raad dezer Stad aan de Saqacl'eit en
het diepen doorzicht van UEd Gr
Achib. zijn verschuldigd": Haarlem
geeft hun troef met te antwoorden dit
het bedoelde huis „niot nader bij de
ontworpen begraafplaats gelegen is, dan
't Pavillioen bU 't Zhiid rrkerkhof"; liet
Paviljoen, dat „door H. K. H. Me-
vrouwe de Princesse Douairière van
OraDje met zooveel genoegen is ge
occupeerd. zonder dat bil gemeide H.
K. H. immer eenige bedenking ont
staan is over de te grote nabijheid van
die begraafplaats". Er. wat den grooten
afstand van de stad betreft! Akendam
is van de Kcr.nemerpoort maar drie
minuten gaans verder verwijderd dar
het Zuiderkerkhof van de voormalige
Groote Houtpoort. En kijk dan eens
naar Rotterdam en Dordrecht!
Gedeputeerden moesten r.« aiieggei
evenals de heeren Jacob Dekker en
Bernardus Kareis, die zich benadeeld
zagen en op schadevergoeding aan
drongen. Vooral de laatstgenoemde
veroorzaakte veel last. HU klaagde, dat
hU „door het graven der grachten om
gezegde begraafplaats verhinderd wordt
in 't genieten van zUne put, welke sedert
eenigen iUdt geen water meer heeft op-
leverd, en nu dezelve weer water op-
leeverdt gans bedorven is". Na een in
gesteld nauwkeurig onderzoek kwam
echter aan het licht, dat „met moed
wil haar en andere stoffen in de put
geworpen waren", en hiermee was de
zaak natuurlijk ten nadeele van Jacob
beslist. Nu mislukte ook 2^Jn plan
netje. In navolging van Zocher had hU
zijn eigendom aan de stad te koop
aangeboden „ter vergrooting of ver
fraaiing" van de begraafplaats".
Het spreekt vanzelf dat bezwaren als
deze niet voortkwamen uit vrees om in
de nabijheid van een begraafplaats te
wonen. Toch bestond die vrees. Hierop
doelde de burgemeester van Schoten,
de heer H. J. Gerlings. toen taU het
gemeenteoestuur van Haarlem erop
wees, dat sommige Ingezetenen meenen
dat de begraaf plaats hun „prejudi-
ciabel zal zUn en zU zich van hier zou
den kunnen verwijderen, waardoor aan
deze Gemeente en aan de zeiver armen
veel schade zoude worden toegebragt"
Men hoeft hier nog niet te denken
aan een vlucht der levenden voor de
dooden. maar de mogelijkheid van een
verhuizing op groote schaal bestond,.
Daarom vroeg Schoten eveneens scha
devergoeding en zeide het op prijs te
zullen stellen ..by wUze van retributie
de ontvangen 25 cent van ieder lijk. dat
voortaan op het nieuw aan te leggen
kerkhof begraven zal worden".
Hierop volgde de Rouwkamer en
kwamen de verhuurders van lijkkleeden
en de eigenaars van graven in de kerk.
De Rouwkamer, die alle benoodigdhe-
den tot een begrafenis leverde, ducht
te aanmerkelijke schade van den
nieuwen maatregel en zU kwam op voor
haar directeur, echtgenoot en vader
van vele kinderen. De genoemde ver
huurders hielden een „oratio pro domo"
en de eigenaars van graven in de kerk
wilden hun dooden naar Akendam doen
overbrengen. Er kwamen veel meer
klachten, maar Ik breng ze u niet alle
over. Iedereen werd zoo goed mogelUk
tevreden gesteld en de tyd heeft alle
bezwaren uit den weg geruimd.
Ook dat der geneeskundigen. Een
bezwaar tegen de begraafplaats was
het niet. maar ik wil het toch even
verrr.eiden.De Geneeskundige Commissie
is niet gerust. Zij weet. dat „sommige
ziekten .inzonderheid verschijnselen op
leverden. die den mensch in een staat
van schijndood doen vervallen, welke
in cnkelde gevallen verscheidene dagen
kan voortduren, zoodat het scherpste
oordeel van Genees- en Heelkundigen
zoowel als de herhaalde beschouwingen
van deelnemende vrienden en betrek
kingen dermate kan misleid worden,
dat, niettegenstaande het vermoedelijk
lijk nog eenige dagen langer dan den
gewonen tijd ter regeling der begrafe
nis geschikt, onder het nauwkeurigste
toezigt en de liefderijkste zorge blijft,
hetzelve nogtans ter aarde kan be
steld worden vóórdat ind-rrdaad het
leven is opgehouden". Hierop volgt een
beschrijving van de „angstige foliering"
die het „lot des ongelukk:gen by des-
zelfs ontwaken" moet zUn die ik mijn
lezers bespaar om hen niet zenuwach
tig te maken en omdat ik met zóó Sets
akeligs niet wil eindigen. De Commissie
wyst dan op het bestaan var. een „m-
rigiing. strekkende om zooveel moge-
geüjk de onheilen voor te komen, die
bet levend begraven worden ten ge
volge kan hebben". Een beschrUving
daarvan geeft zU niet. Te Prankfor:
was er een in gebruik, maar „zy heeft",
aldus antwoordt het Dagelljksch Be
stuur, „nimmer ecnlg resultaat opge
leverd". Er kwam dan ook niets van
het geneeskundig plan en ik vraag my
af, of hot gevaar, waarop de med:ci
wezen. bU het begraven in de kerk niet
bestond.
Tot zulke zonderlinge bedenkingen
gaf het aanleggen der Algemeene Be
graafplaats aanleiding. Ze teekenen den
tyd. waarin ze ontstonden. Wie zou
daarmee nog voor den dag durven ko
men? En ze deden de vooringenomen
heid tegen het begraven op de „open"
begraafplaats niet afnemen. Maar
Zocher werkte rustig voort. In October
1S28 was bet werk reeds zóó ver ge
vorderd. dat de Raad kon bepalen,
welke woorden zouden gezet worden op
de beide zuilen van. het groote hek.
die den hoofdingang vormen. Z'j staan
er nog. „Stof zyt ge en tot stof zult
ge wederkeeren". Maar ook: „Zalig zyn
de dooden. die in den Heer sterven".
H. E. KLAPPERT.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cent» per regel.
Keiler Macdonald
Haarlem
Speciaal door de N. S. F. fabrieken
opgeleid radio-pertoneel.
NEDERLAND SCH-DTJTTSCHB
VEREENÏGING.
Men schrUft ons:
Dr. Richard MüllerPreien fels, docent
aan de „Sta&tl. Kunsthochschule en
Staetl. Musikakademie" te Berlijn in
aesthetica en psychologie, behoort zeker
tot de meest gelezen psychologen en
phllosophen van onzen tyd. Van de
ruim tien door hem uitgegeven wy$-
geerige werken zUn de bekendste:
.Philosophic der Individualityt", waar
mee hy in 1921 den Nietsche-prUs voor
het beste philosophische werk verkreeg
en de meer populaire psychologie „Die
Seele des Alltags". „Nicht unfruchtbare
Skepsis. sondern Lelbensbejahung is*
die Grundstlmmung dieses Buches. das
glelch weit enlfemt bleibt von flachem
Optitnismus wie von wlrklichkeits frem-
aer Spekulatlon ur.d Konstruktian", oor
deelt de „Vossische Zeitung".
Dat zyn werken zooveel gelezen wor
den (het laatstgenoemde bereikte een
oplage van 1 '4 millioen exemplaren) is
echter niet alleen aan den grondslag van
zUn denksysteem te danken, maar ook
aan hun duidelijke oompositie en hun
vloeienden styi. die zonder z'n toevlucht
te nemen tot voor leeken dikwyls on
begrijpelijke woord- en zinsconstructies
toch tot de kern van „dem Leben der
Seele und des Geistes" doordringt".
Dr. Müller-Frcienfels werd na studie
aan verschillende universiteiten ln
Dulttchland, Zwitserland. PrankrUk en
Engeland, medewerker sar. groote dag
bladen en maakte reizen in Azië. Afri
ka en Amerika.
De afdeellng Haarlem van de Ned -
Duitsche Vereeniging heeft dezen al-
lensins bevoegden geleerde bereid ge
vonden op 8 Februari in den Protestan
ten bord, een voordracht te houden over
..Die Kultur des Zwarzigsten Jahrhun-
derts". een probleem, det voor ons al
len. die dezen grooten chaotlschen tyd
beleven, belangwekkend moet zyn.
ROTTERDAM'S
WILEMSBRUG.
HET VERSLEEPEN VAN EEN
DOK.
Reeds enkele malen is het gebeurd,
dat by het versieepen van eer. dok of
een schip, dit tegen de Willemsbrug
aanvoer. Nu er een nieuw dok voor
Soerabaja onderdoor gesleept moet
worden, zal dit volgens de TeL, op
Zondag geschieden.
Thans, nu de Willemsbrug omhoog is
gebracht, zal het nos gemakkelijker
dan vroeger zUn. het dek naar ós ande
re zUde van de brug te verhalen. Vóór
de brug laat men de tanks volloopen.
En nadat hei dok aldus omlaag is ge
bracht. word: bet onder de brug door
gesleept- Echter, dit dok heeft niet al?
de vorige dokken een eigen machine-
installatie. Het zal te Soerabaja van
den wal ai van electriciteit voorzien
worden. Om dus de tanks weer leeg te
pompen zal men hulp van buitenaf
noodig hebben. Daartoe gaat het ber
gingsvaartuig „Prva" mee. dat na het
sleepen onder de brug door de tanks
weer leeg zuigt.
Het dok wordt dan de Waalhaven
gebracht waar het verder voor de reis
gereed wordt gemaakt. Aan L. Smit
en Co's Internationale Sleepdienst is
opgedragen het dok naar Soerabaja te
brengen.
ARBEIDERS REIS VEREENIGING.
Door de af deeling Haarlem van de
Nederl. Arbeiders Reisvereeniging ls
het volgend programma vastgesteld
geworden:
Zondag 12 Februari bezoek aan het
Kol. Museum. Vooraf wandeling door
oud-Amsterdam en bezoek aan de Zon
dagochtend-markt.
Dinsdag 21 Februari: Ontwikkelings
film- en lichtbeeldenavond met piano
begeleiding ln de zaal var. de Jange-
lingsvereenlging. Spreker de heer M.
K. Gerisch ui: Rotterdam.
Woensdag 7 Maart: radio concert
avond in de groote schermzaal van
Bra&sini. De heer v. d. Berg zal het on
derwerp „Wat is radio?" inleider-
Zaterdag 10 Maart groot Balmasqué
in de 3 zalen van Olympia waarvoor
talrUke prijzen beschikbaar ruller, wor
den gesteld.
DOEL EN WEZEN DER A. J. C.
Door de afdeellng Haarlem van de
A. J. C. wordt op Dinsdag 7 Februari
een ouderavond georganiseerd in het
jeugdtehuis „t Baken" aan de Bakcnes-
sergracht. Door den heer Klaas Toorn-
stra zal gesproken worden over het
onderwerp ..Doel en wezen der A.J.C.".
SANTA LUCIA
De RK. mandolineclub Santa Lucia
heeft een kunstavond georganiseerd op
Woensdag 8 Februari. Mandollnomuziek
zal afgewisseld worden door voordrach
ten van den heer Albert Vogel.
BARTELJORÏSSTRAATYEREENIGIXG
Donderdagavond hield de Barteljorte-
straatverceniging haar Jaariyksche le
denvergadering onder voorzitterschap
van den heer C. ten Boom. Het jaarver
slag van den secretaris en dc rekening en
verantwoording van den penningmeester
werden goedgekeurd.
De heeren ten Boom en Jac. Lamp
werden beiden aïs bestuurslid herkozen,
terwyi de heer Langelaar. die wegens
vertrek uit Haarlem zUn functie vnn
secretaris moest neerleggen, werd ver
vangen door het nieuwgekozen bestuurs
lid de heer C. H. Bosse
VELSEN.
DE ENGELMUNDUSWEG.
Het voltooien der bestrating en r.o-
leering in den Engelmundusweg stuit al
op den onwil van éér. der r-onteige
naars. om zyn aandeel ia de kosten te
betalen. De andere eigenaars zijn hun
ne verplichtingen reeds sinds leng na
gekomen en de bestrating en rio'.oerlng
ls dan ook ln den weg aangebracht, met
uitzondering van het gedeelte, waar
langs de grond van den bedoelden eige
naar lig:. He: spreekt vanzelf dat c<
welwillende eigenaars zich door liet
niet voltooien van het werk benadeeld
achten, zooda: zU zich ten einde de
kwestie tot een oplossing te brenger.:
wederom tot B. en W. hebber, ge
wend.
Naar wy vernemen heeft het college
getracht, den grond van den welgerach-
ttgen etgenaar te koopen. doch kon men
het omtrent den prys niet eens wor
den. Ofschoon onlsnrs de Raad de ver
ordening op het leggen van buizen enz.
in particulieren grond in dien zin heef.
aangevuld, dat ook toestemming moet
worden gegeven aan het gemeentebe
stuur om bestrating ln zulkcn grond aan
te brengen, moet het gemeentebestuur
thans van plan zUn een noodrlolcering
in de aan de gemeente behoorende helft
van bet bewuste gedeelte der straat te
doen leggen, ten einde de bewoners der
aan dat gedeelte staande woningen in
letteriyken zin ..uit het moeras te hel
pen."
De gemeente beleeft wel plezier van
dezen weg.
VERBETERING VAN DEN ZEEWEG
EN DEN VELSERDU1NWEG.
Er ls meermalen ln den Raad ge
klaagd over den slechten toestand, waar
in de Zeeweg en dc Velserduinwcg ver-
keeren. Zooals men weet rijn deze
beide wegen nog voorzien van een grind-
verharding, welke niet meer bestar.d ts
tegen het steeds toenemende verkeer.
Burgemeester en Wethouders komen
thans met een voorstel, hetwelk een
belangrenke verbetering van het wegen-
stelsel beteekent- In dc voorgelegde
plannen ls. met het oog op de toene
mende bebouwing, opgenomen een
plan tot riolcering van de bedoelde we
gen. alsmed van de Lindens:raat, de
Iepenstraat en de Beukenstraat.
Volgens de plannen van de verhar
ding van den Zeeweg en den Velser-
duinweg zal de boharding van den rU-
weg een breedte van 6 M. worden gege
ven. behoudens aar. het gedeelte van der.
Zeeweg, van den Tusscheubfckswcg at
tot de Lystcrlaan. waar die breedte 8
M. zad bedrage::. Ter weerszijden van
dezen rijweg zal, waar mogelijk, een
trottoir worden aangebracht tot ter.
hoogste een breodte van 3 12 M. Deze
trottoirs zullen over de geheele lengte
met tegels worden geplaveid.
Aangaande het materiaal, gebezigd
voor de beharding van den rijweg was
de commissie van bijstand ln het be
heer der openbare a-erken aanvankeiyk
van meenlng, dat asphalt-beton voor
deze wegen de meest aangewezen bchar-
dtng zot: zUn. Toepassing daarvan maak:
echter het opnemen en ter weenwljden
in het trottoir brengen van de in de we
gen liggende gac- en waterleidingbuizen
noodzakelijk. Afgezien van de daaraan
verbonden hooge kc bleek het niet
mogeiyk, bedoelde werkzaamheden uit
te voeren, omdat de wegen daarvoor op
verschillende plaatsen niet de vereischte
breedte bezitten. De commissie heeft
mitsdien haar bovenvermeld standpunt
prijs moeten gever, en advisee:', titans:
a. op het gedeelte van den Zeeweg.
van den Tussehecbceksweg af tot den
Velserduinweg. met het oog op het. aan
dit weggedeelte staande Ziekenhuis,
een asphaltbeton-baan. ter breedte van
6 M. te doen aanleggen e.n de meerdere
breedte na voorziening voor uitwijking
van de asphaltbaan. te doen bestraten
met klinkers.
D. het overige gedeelte rail der. Zee
weg. dus van den Velaerdulnweg tot den
Driehulrerkerkweg me: klinker? en den
Velserdulnweg met dubbele klinkers te
doen bestraten.
De commissie meent, aan klinker* de
voorkeur te moeten geven boven keien,
nic: alleen wegens het belar.grUk ver
schil in aanlegkcstes. doch mede. om
dat zij een ke .bestrating een minder
gewenschte beharding acht. Worden de
werken uitgeroerd zooals de commlslto
adviseert dar. sullen de Vosten, inclusief
die van riolcering zijn f 181.700.
De minderheid ln het college van B.
cn W. kan zich met het advies vereenl-
ger.. De meerderheid U echter van mee
ning. dat klinkers tegen bet huidige
verkeer niet bestand zyn en geeft ln
overweging he: gedeelte van den Zee
weg var. den Velserdulnweg tot den
Drlehuiierkerkweg en den Velserduln
weg met keier. te behazden. wat een
meerdere ultg&af zal vorderen ran
f 68.000.
De riolcering van de LindenstraoU,
Beukenstraat en Iepenstraat zal een
bedrag vorderen van f 19.500. waarvan
door do N V. Exploitatie My „Velser-
oord" f 3530 wordt vergoed.
•Het geheede plan zal dus vorderen
een bedrag van f 206 970 of f 274.970 al
norma te besloten wondt, de wegen Ie
doen beharden met klinkers dan wei
met keien.
BOND VOOR S TAATSPENSION»
NEERING.
De afdeellng Velsen ran den Bond
voor Staatspenslonncerlng gaf Vrijdag
avond in hotel de Prins een feestavond
ter gelegenheid van haar 15-Jarig be
staar.. welke goed bezocht was.
De voorzitter, de heer Jac. de Groot
zeide in z'n openingswoord, dat hö niet
zonder weemoed dezen dag herdacht,
daar ook thans het „arm en oud" nog
niet de wereld uit is. Spreker hoopt, dat
de afdeellng haar 25-jarig Jubileum niet
ral behoeven te vieren, doch dat róór
dien t|Jd het ideaal Tan der. Bend. cm
premie vrij pensioen voor ledereen be
reikt mag zijn.
De spreker Ds. W. D. M. Baar ran
Alkmaar voerde daarna het woord.
Ook deze spreker betreurde het. dat
nog noodig is ln ons by uitstek Christe-
lyk geregeerd land te strijden voor een
premicvry staatspensioen. Aan de hand
van de gegevens van Mr. Oroenereld
toonde spreker aan. dat als de regeling
zoo biyft er over 25 Jaar wellicht nie
mand ln ons land meer ls, die een pre-
mievrU pensioen heeft. Er is thans gele
genheid. zich vrijwillig by de V. O. V.
te verzekeren, maar reker 100.000 per
sonen. die zich vrjwülig kondin verze
keren hebben dit niet gedam, omdat *0
dc premie niet kunnen betalen. Mr.
Groeneveld heeft berekend dat premle-
vrU staatspensioen 10 milllorn meer zon
koste- dan de tegenwoordige r.gellng.
Prof. Slotemaker de Bruine, die heeft
gezegd, dat het niet uitvoeren van zekere
sociale maatregelen leid', tot Mammo-
nlame. houdt thar.- de sociale maatrege
len tegen.
roker betreurt het. dat in ons land
zoovele verbeteringen op sociaal gebied
stranden op de politiek Dr. Kuyper
heeft gezegd, dat staatspensioen demo-
rallseerend werkt, maar ln Denemarken,
dat premicvry staatspensioen heeft, la
het tegendeel bewezen. In een gloedvol
betoog toonde sprei: :r van rellglcu»-
ethiscb standpunt beschouwd, de nood
zakelijkheid aan van een onbezorgden
ouden dag.
Spreker s rede werd luide toegejuicht
Het verdere deel var. den avond werd
gevuld met mux! :k en zang van het dub-
belmannenkwartet „De VereeniRd- Zan
gers" en mevr. Suyk-Sclilk. sopraan tv
Beverwijk.
GEVONDEN DIEREN EN VOOR
WERPEN.
Blauwe klndermuta. hondepenning,
wollen handschoen.
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
In een vriendenkring is het niet goed.
dat twee personen lUden aan hetzelfde
Als de een klaagt over sla pel coze nach
ten en de ander over kiespijn, dan is
alles ln orde. Je praat gezsfmeniyk over
het eene en over het andere: die kwa
len hebben, wil ik maar zeggen, niets
met elkaar te maken. Maar als twee
dezelfde ongesteldheid hebben, dan
wordt het anders. Let maar op: nauwe-
ïyks zyn twee personen in uw eigen om
geving verkouden of het ongeluk is
daar. ze willen allebei het ergst verkou
den zyn en nemen het een beetje kwa
lijk. dat ze het mededcogen cn de be
langstelling van de familieleden samen
moeten deelen. wy hebben het eens in
de krans beleefd, dat er drie tegelUk ver-
kouden waren en dat gaf aanleiding tot
zooveel verdeeldheid, dat de heele avond
mislukt zou zyn. wanneer Wouter de te
genwoordigheid van geest niet had ge
had om zich te houden alsof hU ook
plotseling verkouden werd, welk voor
beeld van Stuiteren listig volgde. Toen
kon niemand er meer oog op houden.
Echt en namaak waren niet meer van
elkaar te onderscheiden.
Maar dat kunstje gaat niet altjjd op.
Het was bijvoorbeeld onmogelijk toe te
passen, bij de laatste moeilijkheid, die
zich voordeed. Hopma ging op den laat-
sten kransavond met een gezicht vol
zelfbeklag zitten en antwoordde op de
stereotype vraag: „hoe gaat het je?"
met een somber: .niet best". Natuurlijk
werd geïnformeerd naar wat hem scheel
de. .MUn dokter heeft me op streng
dieet gesteld. Ik word te corpulent".
„Watt" zei Hupstra en het klonk fel
als een zweepslag.
.Dieet! Ik word te corpulent!" her
haalde Hopma. met het gericht vol bit
ter lijden, dat hy al dadeiyk getrokken
had.
„Dat kan n!et". zei Hupstra.
..Kan dat niet? Ik zou wel eens willen
weten wet Je daarmee bedoelt. Ik ben
toch niet gewoon om te liegen, zou ik
der.ken".
Hopma werd rood van kwaadheid ter
wijl hU dat zei en rees daarb'J half van
«Un stoel op. alsof hy Hupstra te !Uf
wou. Zoo'n vaart zou het nu wel niet
geloopen hebben, maar Hupstra die een
man des vredes ls, schrikte er toch van
en zei: „Neem me niet kwalijk, ik be
doelde bet too niet. T Is maar. weet
Je...."
-Wat moet ik weten?" vroeg Hopma.
nog een beetje boos.
,MUn dokter heeft my ook een streng
dieet voorgeschreven".
„Waarom dan?" vroeg Hopma.
..Ook voor corpulentie".
Er ging een glimlach over de gezich
ten van sommige kTansleden. maar ik
lachte niet. Daar zou verdriet uit voort
komen. En Hopma en zijn vrouw keken
strak, evenals Hupstra en zyn vrouw
Hier was concurrentie. Wat! De eenige
troost by zoo'n dieet zou het rnedelU-
den van de kransvrlenden wezen en dat
ging op die manier nog verloren, rod al
thans tusschen de twee partijen verdeeld
moeten worden. Emma Hopma vooral
keek teleurgesteld en opende dadelijk
het vuur. .Kom. kom," zei ze tot de
Hups tra's, „hèt zal toch zoo erg niet
zUn".
„NP: erg?" vroeg mevrouw Hupstra.
onmiadeliyk haar man te hulp schie
tende. „en waarom zou het niet erg
wezen?"
..Heeft de dokter Jou bU het ontbyt
boter verboden?" vroeg Hopma.
„Natuurlijk. En ook kaas".
.Die at ik toch al nooit", zei Hopma.
„Mag JU nog suiker hebben in de thee?".
„Geen korrel. In de koffie om twaalf
uur ook niet.
„Dat spreekt van relf. De mUne heeft
m'J iedere warir.e lunch verboden", ze!
Hopma een beetje blufferig, daar hU
heel goed wist dat de middelen van de
Hups tra's hun geen warme lunch veroor
loven.
„Onze dokter", zei mevrouw Hupstra.
handig de moeliykheiö ontduikende,
„heeft mijn man ontvettings-pastilles
voorgeschreven".
„O nee", antwoordde Emma Hopma.
.De onze beeft die Juist verboden, om
dat ze schadelijk z|lu voor het hart".
„Gekheid", zei Hupstra. maar je moet
cr heel voorzichtig mee wezen".
..Nou, w|j durven het dan niet", ver
klaarde mevrouw Hopma. zich plotseling
met het geval vereenzelvigende, alsof zU
ook een dieet volgen moest wegens cor
pulentie.
.Mag JU aan tafel drinken?" infor
meerde Hupstra om het verloren terrein
te herwinnen.
.Alleen tafel water of een glas roodc
wyn".
„Wy niets", ze: mevrouw Hupatra
triorofanleiyk. zich ook als trouwe echt-
genoote naast haar man scharende.
„Onze dokter vindt dit heel erg nadee-
llg voor corpulente menscher..
Dit bracht de tegenparty even tot
zwUgen, totdat Emma Hopma dc krach-
:ge opmerking vond: .Maar JU bent
niet eens corpulent!"
„Wat?", zei Hupstra en keck in den
spiegel, alsof h|1 slln ooren niet gelooven
kon.
„Twintig pond aangekomen in drie
maanden", verzekerde mevrouw Hup
stra.
„wy dertig", troefde mevrouw Hop
ma.
Is er geen bascule in huis?" vroeg
Wouter.
Maar de strijdenden waren met een
grapje niet te stuiten. ZU wisselden
van gedachten, of het gewicht van
Hopma 180 pond. by zUn lengte van
1.7B niet grooter was. in verhouding
natuurlijk, dan Hupstra's gewicht var.
190 pond b|1 zUn lengte van 1.84 en
haalden potlood en papier voor den dag
om dat precies uit te rekenen. De dis
cussie werd Inderdaad wat vervelend en
ze werd cr niet beter op. toen var.
Stuiteren vroeg, of ze zoo trotscfc waren
op hun corpulentie. ,Jk verkies", zei
hy. „de slanke lUn". Dat was heele-
maal misgezegd. .Dat erg magere was
ook verre van mooi", vond Emma
Hopma en mevrouw Hupstra voegde
er by. dat ze wel eens gehoord had
dat het óók niet gezond was.
Ik ken niet zeggen, waartoe deze
discussie geleid zou hebben, wannier
niet op dat oogenblik in de vulkachel
een groote knal was vernomen, die
het gezelschap vol schrik naar de deur
jo$g. Merkwaardig genoeg waren de
twee dikkerts. Hupstra en Hopma. het
eerst m de gang. Maar toen bet bij
die ééne ontploffing bleef, kwam het
heele geselschap al gauw :r. de kamer
terug en verklaarde: „dat het eer.
schande was. dat ze in die kolenmUncn
niet beter op de stukjes dynamiet let
ten". Maar na dezen schrik kwam
niemand meer op het dieet en de cor
pulentie terug. We zorgden er wel voor.
dat de Hupstra's on de Hopma's niet
aar. hetzelfde speeltafeltje kwamen te
zitten en lieten het overige aan den tyd
over. die alles heelt.
Naderhand hoorden we er meer van
He: werd zelfs op een oogenblik tra
gisch. toen de twee dikkerts. die allebei
den raad gekregen hadden veel te wan
delen elkaar op een morgen tegen
kwamen ln den Hout en een zuur
zoet „goelen morgen" wisselden. Stellig
had elk voor zich besloten: „in «Jon
Hout war.de! ik niet meer als hy er
ook komt", want den volgenden dag
liepen se elkaar tegen het :yf in het
Blcxmendaaljche park. De oneenigheid
dreigde tot een crisis te komen, toen
wy plotseling vernamen dat er eer.
verzoening had plaats gehad. Hupstra
was naar de Hopma'; gegaan en had
raad gevraagd, wat hy dr-en moest wan
neer een von zUn kennissen hem uit-
noodigde voor oen dinertje dat hy niet
hebber, mocht. He', was zoo moeliyk
om te bedanken.
Hopma. gevleid, had geantwoord:
.MUn dokter staat dat wel toe. als het
niet vaker voorkomt dan een enkel
keertje". En toen Hupstra dankbaar
vertrokken was en gezegd had: „ik ge
loof heusch. Hopma. dat JU toch nog
wat dikker bent dan ik", toen was de
vrede geteekend. Hopma had liet ge
wonnen en maakte daar geen misbruik
van. ..Bes-te. goedhartige kerel. die
Hupstra". zei hy. Ik geloof haast, dat
tante Koosje. onze vree stichtster, d?
zaak weer in 't reine had gebracht en
Hupstra had bewogen de minste te
zUn. dat wil zeggen de minst dikke
Ir. elk geval: ze ontweken elkaar niet
meer. maar mankten samen hun ge
zondheids-wandelingen. Van Stuiteren
was hen tegengekomen, toen ze in ver
snelden pas samen door den Hout gin
gen zonder hem op te merken. „De
grond dreunde er van", zei van Stuite
ren, maar dat houd ik voor overdre
ven. HU is natuurlijk nog wat uit z|jn
humeur over die onvriendelijke opmer
king aangaande zUn magerheid: het is
waar. dat hy de slankheid wat over-
drUft. Een man moet niet te mager
en niet te dik weien. Het Juiste mid
den vind ik ook hier bet ware. Een
gezond uiterlijk, een beetje gevuld, maar
seen binkje. En ook niet zwart van
maserheid. zooals van Stuiteren. Bet ts
niet om te blfufen, maar ik geloof
wel. dat ik hei Juiste midden getroffen
heb, al ben ik niet van plan dat te
zeggen in den vriendenkring. Er is.
jammer genoeg, by ons wat veel af
gunst en zelfzucht in zulke nietige
zaken. Ik laat my nooit ergens op voor
staan. Dat doen zU!
Ik geloof, dat de lezers wel oenis den
ken. dat w|j leden van de krans elkaar
maar enkel op kransavonden ontmoe
ten. maar dat is zoo niet. Wij ontmoeten
elkaar ook wel op andere plaateen. ple
zierige en minder aangename, waaron
der Ik versta het loket van den
schouwburg en het belastingkantoor of
op de neutrale plaatsen, waaronder ik
versta het postkantoor en den sigaren
winkel. Natuurlijk maken we dan even
een praatje of loopen samen op waartoe
een Nederlander, die het zooa's we we
ten erg druk heeft, toch altyd wel t|Jd
kan vinden.
Van Stuiteren kan daarbU soms heel
scherp wezen. Ik hou daar niet var..
Waarom moet Je onvriendelijke dingen
zeggen, wanneer cr voor gemoedelijke
opmerkingen in de wereld zoo vee: kele-
genheid Ls. Hij staat byvoorbecid ;n den
sigarenwinkel wanneer tk er kom en
kiest sigaren. HU is niet kwaad, maar
zln mark? van slgarcnkoopen Ls de
mijne niet. Twintig, dertig soorten wil
hy zien en alles wil hU ervan weten, tot
den naam van den fabrikant toe als
het kon zou hy ook willen weten hoe
zijn vrouw en «Un kinderen heeten.
maar daarmee kan de sigarenhandelaar
hem nu eenmaal niet van dienst zUn. HU
noemt dit informecrcn grondig. Ik neem
het zanekerlg.Wat kan mU de fabrikant
schelen, wanneer de tabak maar goed ls.
Van Stuiteren brengt de menschen to:
wanhoop. Heb lk item niet onlangs in
den winkel gevonden, elndcloore vragen
i eiland® aan den sigarenhandelaar,
terwijl achter hen» een nantaJ klanten
zich verzamelden, die maar moeeten
wachten totdat hU antwoord had op al
zUn onbenullige vragen. Het tafreel deed
me denken aan een omgekeerde draak.
Ik heb zoo'n dier nooit ontmoet, maar
toch weet lk wel. dat de bek vlammen
spuwt en de staart in rust is: welnu
hier was de bek in kalme rust (dnt was
van Stuiteren zelf) terwUl de staart
vuur en vlammen spuwde. De staart wa
ren de wachtenden. Er ging letterlijk
een gegrom uit hen op. zoo Iets als ik
me voorstel van de uitbarsting van eer.
vulkaan ook al een voorwerp, dat Je
evenmin als een draak ln de Groote
Houtstraat ontmoet. De arme sigaren
handelaar maakte over van 8tui terens
hoofd been bedarende gesticulaties tegen
den staart, maar het zou zeker tot eer.
uitbarsting gekomen zyn. wanneer li:
h«n niet op zUn schouder geklopt en
gezegd had: .reg. van Stuiteren, man.
schiet eens op."
Hy is een goeie kerel, van 8tulteren.
maar verkeert een beetje in de mcc-
ning dat hU hier als Robinson Crusoë
de eenige bewoner van het «lland Is. Je
moest, als Je eenmaal de Groote Hout
straat door gekomen bent. toch beter
weten. Vooral op Zaterdagavond tus
schen zeven en negen uur.
En daarbU doet hU zulke eigenaardi
ge vragen. Op drukke punten, midden
tusschen de menschen. kan hU zoo op
eens vragen: ,o Ja. zeg. Ik ben van de
week op reis geweest en daar Ls het
krantfceen een beetje by ingeschoten.
Vertel me nu eens: Ls er deze weck in
cr.s land niemand met tienduizend gul-
n van door? Niet? Dan toch zeker wel
1 mand geschorst wegens verduistering?
Ook al niet? Dan todb zeker wel
irmand aan de haal? Ook al niet?
Maar man. dan leven we Ln een para
dij.*-. Er. we hebben het niet eens ge
merkt!"
De danser; van de krans voeren na
tuurlijk heel andere gesprekken. On
langs ontmoette lk in het paetkar.toor
Emma Hopma. die allerlei p-jeuoegels
kocht en daarvoor nog al wat tyd noo
dig had. zoodat zy ook een mopperend
gevel* achter zich had net *Lv Var.
Stuiteren in den sigarenwinkel. Toen sc
cindclUk gekocht had wat wou. ver
telde ze mU een verhaal van een bul
ten! a nclsche zangeres» die met een zan
ger en een begeleidster ln Haarlem op
getreden was. De uitvoering was aller
aardigst geweest, het publiek dankbaar,
liet bestuur tevreden. Daar lwt drietal
niet gewoon was te middagmalen wan
neer het 'e avonds optreden moest, had
het bestuur voor een soupertje gezorgd
en stond, dames cn heeren. te wachten,
todat de gasten zouden komen.
„Je moet a-eten" zei Emma, tera-yi wtl
door de deuren naar bulten draaiden,
.dat de zangeres den hcelen a%-ond in
alleraardigste costumes voor het pu
bliek was opgetreden. Ik ben er zelf niet
geweest» zie je. maar ik weet het van
een kenr.ls. die de voorstelling heeft by-
gewoond. Gracieus en sierlijk zong en
danste ze en vooral haar hoofdvoreie-
ring wa? prachtig, telkens Iets onder»,
precies al.% de mutsjes er strikken uit
de verschillende provinciën van Frank-
ryk. dlc heel mooi uitkwamen op haar
zwarte haar. Je begrijpt het duurde wat
lang vóór «e kwarn. Al die hoeden en
strikken eerst opbergen
Ik begreep het. Als een vrouw maar
een enkelen hoed opoetten moet. koot
dat al e-n half uur. Hoe sou 't zUn ab
ze er twintig moet opbergen!
„'t Bestuur wachtte dus geduldig,
maar ln spanning, hoe elegant er. keu
rig ze wel aan tafel verschijnen zou
Eindelijk, daar was ze ongemerkt bin
nengekomen. voordat Iemand haar her
kend had. Eerst toen ze sprak, herkende
het bestuur de stem. later ook we!
he: vlugge figuurtje er. de zelfbewust
heid van haar optreden. Ze was letter-
lUk vermomd met een bruin krpje op
haar hoofd, dat het mooie zwarte haar
totaal verborg, een ding dat Je ln den
trein draagt, tegen het stof; daaronder
droeg ze een grooter. bril. zoo'n ui ten-
bril als de Amerikanen dragen.
De begeleidster droeg ook al zoo'n
monsterachtig ding. Het bestuur was
verbaasd Dat had zich een Pamlenne
aan tafel toch andera voorgesteld."
..Och", zei ik .Je kunt dat tegenwoor
dig niet meer weten. Wat is mooi en wat
Ls leeiykl Sedert de moderne muziek en
de moderne schilderkunst weet ik het
niet meer. Misschien was dit de hoogste
élégante Je weet het nooit in de
mode!"
,Jk vind Je niet heel beleefd", xei
Emma Hopma en nam met een koel
knikje afscheid. Ik had geen kwaad van
de mode moeten zeggen.
FTDELIO.
