Haarlem's Dagblad | 1928 | 9 februari 1928 | pagina 11

Aa

HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 9 FEBR. 1928

VERGADERING VAN DEN HAARLEMSCHEN
GEMEENTERAAD.

De orgelconcerten. Over de autobusiynen. Een
uitspraak tegen gemeentelijke exploitatie. Verdere
behandeling der voorstellen aangehouden. De grond
aankoop ten Zuiden van de Jan Gjjzenvaart.

Mededelingen en
meekomen «.tukken,

PUNT 1.

Mededecllngen en ingekomen stukken
Ingekomen zijn een verzoekschrift van
p. r. dc IlAan om eervol cn'-siag met
.ngang van 1 Septemb?r 1928 als leeraar
*3!i hei Gemeentoltfk Lyceum:
he, verslag over het jaar 1527 var. is

aar. eer. goede indcelmg afbreuk word:
gedaan. Spr. dient een motie in om B.
eu W. uit te noodigen een zoodanig gc-
wyzigd plan Ui te dienen dat er komt
een vierkante schooi met een plat dak.

Tie heer R e 1 n a i d a zest dat. de heer
K'.rln Schiphorst onderscheidene prijzen
heeft aangevallen. Echter hU vergat dat
het slechts ramingsprljzen svaran waar
over in den Raad in d;:: rtgel niet wordt

oomr.iissie A en B tot wering van Scncol
tetruim; alsmede det van de commis
sie D:

«en verzoekschrift van het bestuur
der Ned Verecr.iging van Spoor- en
Tramwegpersoneel om de exploitatie van
jtv.obus- en tramlijnen in één hand te
leggen. 'Te behandelen bij punt 10 van
den oproepingsbriefV

eer. amendement van J. Joosten e.a.
tetreffer.de het ontwerp Algemeene Po
litieverordening voor Haarlem. <Te be
handelen bij punt 11 van den oproe
pingsbrief 1

Gesteld wordt in handen van B. en
tv. om praead-advies:

een verzoekschrift van dc Centrale
van Prol. Christelijke Scholen in Haar
lem en Omstreken om te besluiten, dat
ook aan de Besturen van Bijzondere
9:h: m binnen deze gemeente een voor
schot zal kunnen worden verstrekt cp de
vergoeding van de salarissen der boven
tallige onderwijzers overeenkomstig ar
tikel 100 der Lager Onderwijswet 1920;

jn verband met het feit. dat de ter
reinen cn gebouwen van de N. V. Haar-
ltmsche Machinefabriek voorheen Oebr.
Pigee alhier, gelegen aan de Leidsche
Vaart alhier, in eigendom zijn overge
gaan aan de Algemeene Vereenlging
voor Bloembollencultuur, worden de be
sluiten van den Raad der gemeente van
14 Januari 1385. no. 21. 18 Augustus 1890
No IV; en 8 April 1908 No. 23, ingetrok
ken. hetgeen wordt geacht te zijn ge
schied met ing- .g van 1 Januari 1928.

Besloten woi het raadsbesluit d.d.
23 Juli 1926. no. 19. volgnummer 15. tot
verhuur van een perceel grond aan de
Ripperdastraat aan A. J. P. Dinnewet
ln te trekken.

PUNT 18.

Voorstel van B. en W tot vergrooting
van. de speelplaats der scholen Nrs. 36 en
37 aan de Soendastraat 41.

Wordt goedgekeurd.

PUNT 21.

Voorstel van B. en W tot het bouwen
van een houten hulpschool op een ter
rein aan den Middenweg.

De heer Mlzerus zegt dat een hulp-
school een zaak van tijdelijken aard is.
Spr. is er tegen voor een hulpschool zoo
veel uit te geven als B. en W. voorstellen.
Het bedrag dat wordt gevraagd is zoo
groot dat men er driekwart van een ori-
glneele school voor kan krijgen.

Mej Berdenis van Berlekom
betoogt de wenschelijkheid er van te zor
gen dat de school voldoende licht zal
hebben. Met het voorstel van B. en W.
kan spr. niet medegaan.

De heer Klein Schiphorst zet
uiteen dat het bedrag dat B. en#r. vra
gen voor deze hulpschool naar zijn mee
ning te hoog is. Er kan worden vereen
voudigd. Zoo kan dc toren die op het
gebouw komen zal verdwijnen. Veel geld
ral kunnen worden gespaard.

De heer Koppen vraagt of er voor
«en voldoenden lichtval zal worden ge
zorgd.

De heer Heldstra verdedigt het
voorstel van B. en W.

De heer S c h o 11 zegt dat indertijd if
gesproken van verplaatsing van de hou
ten hulpschool aan de Van Zompel
straat. Spr. zou daar niet voor zijn. Het
Is goed dat er nog een schoolgebouw in
reserve is voor het geval het noodig
mocht zijn er nog een in gebruik te
«tellen.

De heer Bruch zegt dat het college
van B. en W niet veel gevoelt voor een
hulpschool omdat deze uit den aard der
zaak de neiging heeft langen tijd te blij
ven bestaan. Niet bij voorkeur zijn B. en
W. voor een hulpschool. Maar de om
standigheden brachten het college in de
noodzak'"''jkheid nu met een voorstel
van een houten hulpschool bij den Raad
te komen.

Het is noodig wegens de groote toe
neming van de schooibevolkmg. Later
zal nog meer schoolruimte noodig zijn.
Daarom is het goed dc school Ban de
Van Zompelstraat nog in reserve te hou
den

Spr. doet opmerken dat al gaat de
raad nu mede met het voorstel var. B.
en W. het met September reeds noodig
zal blijken de bovenlokalen der school
aan de Overtonslraat in gebruik Ic stel
ler. En daarna zal nog meer ruimte
noodig zijn. De gemeente heeft gebrek
aan openbare gebouwen, een gebrek da:
er toe noopt de houten hulpschool aan
de Van Zompelstraat nog fn reserve te
houden.

De heer Re in al da antwoordt dat
B en W. met de schoolinspectie ln over
leg zullen treden omtrent cie hoogte var.
ce ramen om te maken dat er voldoende
licht kan intreden en dat de lichtval
goed is. Spr. geeft te kennen dat de op
zet van het plan voor de hulpschool nie:
luxueus is De ontworpen toren is slechts
een meter boven het dak.

De heer Mlzerus zegt dat hU ook
daarom voor een verplaatsing van het
hulpgebouw aan de Van Zompelstraat
is omdat dan B. en W des te eerder
met een plan voor het bouwen van een
nieuwe school ln het Rozenprieel ruller,
komen.

Dc heer Klein Schiphorst be
loog: dat het bouten hulpgebouw in
derdaad voor veel minder geld kan tot
stand komen. Op verschillende onder-
dealen van ce begrooting kan worden
verminderd. Er zal volgens het ontwerp
een palenfundeering komen. Maar kar.
daar het een gebouw van een tijdelijk
karakter is, niet worden gebouwd op
cementen ringen met steunseis. Dar.
kan de kap er af gaan en er een plat
dak «order, gemaakt.

Naar de meening van spr. kan in he*,
geheel voor een bedrag van vier tot nes-
fftüzend worden bezuinigd, zonder dat

gesproken De genoemde éénheid; pry ze r.
ir. ic .'tukken zijn een gevolg var. de
feitelijke prUaen. Het kan r.og mede-
vallen by de aanbesteding.

Wet de heer Klein Schiphorst reide
omtrent een andere dan een paalfun-
deering zal worden nagegaan. Indien er
een plat dak komen zou dan zou er
geen isolatienilir.te zyn. Kreeg men een
gebouw met een gang tr. het midden.
dan zou men geen vrooiyke school heb
ben.

Dc heer Klein Schiphorst merk;
op dat hU geneigd is zUn motie in te
trekken cp voorwaarde dat B. en VV. ver
klaren dat er een publieke aanbesteding
van de school zal plaats hebben en dat
indien bij inschrijving blijken zal dat
de kosten van de school minder zullen
bedragen, dat mindere dan van het cre-
diet zal worden afgenomen

De heer Rei Aa Ida zegt da* B en
W. bereid zijn dat te verklaren.

De heer Klein Schiphorst
trekt daarna zyn mode in, waarna het
voorstel van B. en W. zonder hoofde-
ïyke stemming wordt aangenomen.

PUNT 3.

Voorstel van B. en W. tot afwijking
van art. 2 der verordening volgens art
35. 2e lid der Drankwet voor een verlof
lokaliteit in perceel Kruisstraat Nos
51-53.

Verschillende leden opperen bezwa
ren deze afwijking toe te staan. Ten
slotte wordt het voorstel van B. cn W.
verworpen. Er stemmen 16 leden voor
en 19 tegen.

Aan de orde is het voorstel van B. en
W. tot grond verkoop aan de Tuindorp:--
laan. Het wordt aangenomen met 26
stemmen voor en s tegen.

Het voorstel tot grondverkoop aan
Tack wordt ook aangenomen.

PUNT 6.

Voorstellen van B. en W. a. tot verhuur
van grond aan het Donkere Spaamc aan
de Coöperatieve Haarlemsche groenten-
en bloembollen veiling en b. aan de N auwe
en Wyde Appelaarsteeg aan de firma
Joh. Enschedé en Zonen.

De heer Van Kessel heeft bezwa
ren tegen de naar zijn meening abnor
maal hooge huur die van de Coop
Haarlemsche groenten- en bloembollen-
veiling zal worden gevraagd. Een huur
van 1200 per jaar voor dezen grond
staat gelijk met een prys van H'A gul
den per jaar en per M2. Dat is goed
deels een koopprijs voor dit stukje
grond.

Spr. is van meening dat men den
handel meer welwillend moet tegemoet
treden dan volgens dit voorstel zal ge
schieden. Door dit voorstel ls men op
den weg den handel uit de stad te gaan
weren. Spr. zal echter geen voorstel
doen om in den prys verandering te
brengen.

De heer Joosten wil wel een voor
stel doen. Spr. dient er een ln om den
huurprijs te bepalen op 600 per
jaar.

De heer Slingenberg moet zich
kanten tegen het voorstel van den heer
Joosten. Bij de begrooting hebben we
de grootste moeite gehad om de eindjes
by elkaar te houden. En zouden we nu
dezen huurprijs lager gaan maken? Spr.
kan daar niet mede gaan.

Het voorstel van den lieer Joosten
wordt verworpen met 24 stemmen te
gen en 12 voor.

Het voorstel van B. en W. wordt zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd
Tot het verhuren van den gicnd aan de
fin na Joh. Enschedé en Zonen word:
cok zonder hoofdelUke stemming beslo
ten.

PUNT 9.

Voorstel van B. en W. tot wijziging
der verordening op het gebruik var. het
orgel ln de Groote of St. Bavokerk.

Van den heer Visser is een amende
ment ingekomen beoorgende de koste
loos toegankelijke avondorgelbesprkn-
een in de Groote of St. Bavokerk op
Dinsdagavond te deen houden nie
aHoen gedurende de maanden Mei tot
en met September doch ook in de
maanden April cn October.

B. en W. ontraden aanneming van
dat amendement.

De heer Gr o e ne ndaal zou het
aantal concerten niet willen verminde
ren en alleen de uren willen veranderen
zooals B cn W dat hadden voorgesteld.
In dien zin dient spr. een voorstel in.

De heer Visser zou me: het voorste!
van den heer Groenend aal kunnen me
degaan indien zUn voorstel niet mocht
worden aangenomen. Spr kan mededce-
len dat kerkvoogden tegen het door
hem voorgestelde geen bezwaar hebben
Het voorstel van spr beoogt nie: het
arntal oonoerten te vermeerderen maar
•alleen hot niet te verminderen.

Voorts zcu spr wenschen dat de
leeftijd voor het tcolaten van kinderen
tot dc concerten werd veranderd van 12
op 10 Jaar.

De lieer Bruch antwoordt dat B. en
W met den stadsorganlst van meenln-i
znn dat om do concert ?n aan hun doel
tc doen beantwoorden het ongewenecht
is de leeftijdsgrens voor kinderen te
gaan veranderen Vergeten dient n:et tc
worden dat de concerten na inder
daad concerten zijn gemord ?n. H«t
voorstel van B cn W wordt nader
door spr verdedigd De heer Groenen -
d»al zal zyn voorstel moeten verande
ren m een amendement op het voorstel
\.ir. B en W.

De heer Groe&endaal wtyklgt
zijn voorste', zoo dat het inhoudt dat de
concerten zullen worden gegeven gedu
rende dc maar.den April. September en
October des Dinsdags er. dos Donder
dagsmiddags en ln de maanden Md tot
en me: Augustus des Dinsdags cn d«-
Donderdagsavonds van 8-15 tot 915 uur.

Het voorstel van den lieer Visser
wordt verworpen met 24 stommen tegen
en 12 voor.

Het voorstel var. den heer Groener. -
daal wordt verworpen met 15 stemmer,
voor.

Het voorste', van B. en W. wordt zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd

Exploitatie autobuslünen.

PUNT 10.

Voorstel van B en W. om te besluiten
aan de N. V. Haarlemsche Brockway Bus-
Maatschappij gevestigd te Heemstede
vergunning te verleenen tot het exploi
teren van eenige autobusiynen.

De minderheid van het college, de heer
Reinalda. kan zich met het voorstel me:
.err-T-r.igen.

De meerderheid van hel college stelt
voor te verwerpen het voorstel van den
heer Peper om de nieuw te schepper,
opcubarc middelen van vervoer uitslui
tend ln gemcentcbeheer te exploiteeren
?n B en W. uit te noodiger. voorstelier.
•0 den Raad in te dienen ten doel heb-
I ..:de een betere verbinding van de buiten-
-yken met het overige deel der gemeen,
te :e verkrijgen

De raadsleden Reinalda. Kopper.
Scholl cn Gerrltsz steller, voor te beslui
ten: 1 in te stellen een gemeenteiyke
autobusverbinding tusschen Amsterdam-
sche-Slachthuiskwartier vla het centrum
der gemeente naar het Leidsche-Pylslaan
kwartier en terug en 2. B en W. uit tc
noodigen de uit sub 1 voortvloeiende
voorstellen bij den Raad in te dienen.

De heer De Braai zegt dat het hier
geld: hc: nemen van een belangrijke
oesliseing Het heeft bevreemd dat waar
dit het geval is het advies der com
missie voor de (ramplannen niet is in
gewonnen over deze aangelegenheid
Van belang is dat de Raad de meenin?
van deze commissie weet.

Spr. dient mede namens de leden
Klem Schiphorst. Ca&tricum en Van
Liemt een motie in waarin de Raad
overweegt dat niet is gebleken dat de
commissie voor de tram plannen vol
doende in de zaak is gekend, en besluit
op grond daarvan thans de zaak buiten
behandeling te laten en naar B. cn W.
te renvoyeeren om het college ln de ge
legenheid te stellen alsnog advies van
de commissie voor de tramplannen in
te winnen.

De heer Reinalda zegt da' daar de
mctie vooraf ter kennis van het college
van B. cn W. was gebracht, dit van
ochtend daarover heeft kunnen beraden.
Namens het college ontraadt spr. de
motie aan te nemen. B. en W. zyn van
meening dat nu aangaande de princi-
piëele vraag n.l. over de quaestie of
het moet zyn een exploitatie van Over
heidswege of in een anderen vorm. een
beslissing moet worden genomen. Aan
gaande die vraag is er wel een advies
van de commissie voor de tramp'.annen.
De meerderheid van die commissie :s
tegen een gemeente-exploitatie, de min
derheid der commissie is er voor.

Is eenmaal aangaande die principiee'.e
vraag een beslissing gevallen en heef:
de raad uitgemaakt hoe de exploitatie
zal geschieden, dan kan over de voor
waarden enz. het advies der commissie
voor de tramplannen worden ingewon
nen.

De heer De Braai zegt dat. gaat hei
alleen over het nemen van een prin-
cipieele beslissing hy het eens is met
hetgeen de heer Reinalda zeide. Spr.
wenscht dan echter te weten hoe tot
zulk een beslissing te kunnen komen
zonder te praten over de uitvoering der
zaak.

De heer Reinalda antwoordt dat
er twee voorstellen zijn. dat van de
meerderheid van B. en W. en dat van cc
he eren Koppen ca. Indien de raad nu
eerst in groote ïyncn een beslissing neem:
dan kan daarna over de uitwerk:.:? dM
zaak de oommissic voor de trampiannei.
worden geraadpleegd. Indien de raad
zich nu niet uitspreekt over het in te
nemen standpunt, dan kan die commissie
geen practisch werk gaan deer..

De Voorzitter. <nif Mr. Hecrkcr.s
Th lissen, daar de Burgemeester de zit
ting heeft verlaten) zegt dat als de motie
van den heer Peper behandeld wordt dc
principiéele quaestie aan dc orde tal
komen.

De heer Bruch oordeelt dat het nu
moet gaan over de vraag al dan niet
gemeen te -exploitatie.

De heer Gerritsz zegt dat geble
ken is dat eenige nieuwe leden van der.
Raad de raadsstukken 107 cn 146 niet
hebben ontvangen. De inhoud van die
stukken zal moeten worden besproken
Het gaat er om moet er te Haarlem al
dan n'.et een gemeente exploitatie z.jn.
Daar nu eenige leden niet dc argumenten
kermen die m bedoelde stukken zyn
aangevoerd ls het het beste r.u de be
handeling der zaak aan te houden.

De heer Van Kessel is het me:
oen heer Gerritsz eens.

De Voorzitter merkt op dat de
leden die de stukken niet alle hebben
ontvanger, cok r.iet om de bedoelde
stukken hebben gevraagd.

De heer Koppen ls van oordeel da',
nu wei een prlncipleelc beslissing kan
worden genomen. Is die eenmaal ge
vallen dan kan de commissie voor dc
tramplannen over dc uitwerking worden
geraa Ipkegd.

De heer Van Liemt ls het met den
heer Koppen eens dat nu aangaande
het principe we! een beslissing kan wor
den genomen.

De heer Gerritsz: Dus allen heb
ben hun stem reeds in hun zak?

De heer Van Liemt: U kan die op
merking wel voor u houden. Aan uw
kan; zal da*, ook wei zoo het geval zyn.

De heer Loerakker is ook van
meaning dat nu het principe wel kan
worde-, behandeld.

Besloten wordt nu het principe te
gaan behandelen naar aanleiding van d-
motie van den heer Peper.

Het eerst is het woord aan den heer
Peper. Spr zegt dat het niet gaat cm
het gemeentebelang of om het belang
der gemeentekas. De Raad zal hebben
te staan voor de vraag of hy er mede
gaa: de winstmogelijkheid van het par-
t.culiere kapitaal te gaan aantasten.

Men zegt de ideëen loopen maar ze
gaan ook wel eens achteru t. Het is
eigenaardig da: nu nog de Haar'.emsc'.-.c
Raad za'. moeten gaan d!ba:*.eercn over
de vraag al dan niet gemeente-exploita: z
Dat de raad van Haarlem daarover nu
r.og zal moeten gaar. vechten Tientallen
Jaren geleden is d;e zaak elders al tot
een brsLs&ing gekomen. Jaren geleden
was Mr Treub al voor een gemeente -
exploitatie cn nu zal een leerling var.
Mr Treub. een lid vat de party door
Mr Treub gesticht, zich daartegen gaar.
verklaren.

Toer. de SD.A.P. het socialisatie rap
port behandelde op het te Haarlem ge
houden cor.£.-<.• „..de de VOOtziUer van
ijc: congrc.'. cat gemeente-exploitatie een

stap naar de Socialisatie is Nu echter
•willen de soc dem. alleen de parlemen
taire middelen aanwenden om trach
ten tot gemcen:e-exp'.o;utle te komen.

De leden der party en van den Haar-
niseher. Bestuurdersbond hebben w
thuis gelaten ic stede van hen in actie
t stellen. Ze verwachter, het alleen var.
de argumenten die se zullen aanvoeren
Zco laten ze de ge!esenhe:d voorbij
zaan. die ze hadden moeten aanwen
den.

Thans komt spr. tot diegenen die het
particulier initiatief heeft men in der.
particulier initiatief heef: met ln der.
oorlogstijd zich zien ontplooien segt spr
Het heef: toen gelegenheid gehad ;e
toonen wat het kor. ln alle landen heeft
toen het particulier initiatief zich be-
yverd om zich <e gaan verryken. om
:e gaan rooven en w stelen. En dat op
de meest ongehoorde manier. Wa: zag
men in Duluehland? D:: da: nikkel voo:
de leveractie van Pransch oorlogstuig
moest worden doorgelaten of 6t*nis wa;
met bere.d leveranties aan het Duitscht
leger te doen.

Tientallen van Jaren geleden was
reeds de meenmg da. bedryven me: eer.
n-.onopclistisch karakter met in han
den van particulieren maar var. de ge
meente moeten zyr. Toen Amsterdam
.nderHJd de exploitatie van de tram en
van he: gas ter har.d nam zag men da:
de tarieven naar de laagte gingen Nu het
gaat om het exploiteeren van het auto-
bedryf door de gemeente, nu heet het
om far.ancieele redenen zal het nie:
gaar.. Maar toen het indertijd g;ng om de
asphalteering. golden do finar.c.eele re
denen niet. Diegenen die nu sUn tegen
een gemeente-exploitatie wilden indertijd
dat er kwam een asphalteering.

De heer Van Liemt: Dat was een
publiek belang.

De heer Peper: Maar in de eerste
plaats een winkeliers belang. De ar
beidende klasse had geen belang bU de
asphalteering. Het was meer ten onder
nemersbelang. By de autobusiynen heb
ben de arbeiders wel belang Nu ech
ter wil men een gemeente-exploKatic
tegenhouden. Dat is de grofste kapita
listische politiek die kan worden ge
voerd. z(j die nu zich kanten tegen
een gemeente-exploitatie doen dat nia
uit een oogpun: van gemeenteb tiara
maar alleen om de winstmogelijkheid
voor het particulier initiatief te be
houden.

De heer Castricum betoogt dut
verschillende omstandigheden van in
vloed er op kunnen zyn of er. al dan
niet in een gemeente een gemeente-
exploitatie moet zyn. In de eenc ge
meente kan een gemeente-cxploica.o
goed zUn, ln de andere gemeente met. Van
gemeente-expio.tat:c van gas cn electn-
citelt is gesproker.. Maar aan de ge
meente-gasfabriek hier is indertyd een
fundeertng gemaakt, die nu al jaren
werkeloos ligt En nadat eerst een gelijk-
stroomnet was gemaakt voor electr:-
schen stroom is dat later moeten wor
den veranderd omdat 'n wisselstroomnet
beter Is. By een particulier bedryf zou
het anders gegaan zijn. Of een gemeente
bedrijf al dan niet winstgevend is hangt
van velerlei omstandigheden af. Oi
het loon al dan niet op een goed pe;i
staat is daar ook van invloed op.

Naar de meening van spr. dient het
particulier initiatief zooveel mogelijk
voor te gaan. Het heeft Immer een aan
drang in zich zelf indien het goed is.
zoo voordeelig mogciijk te werken en te
bevorderen een goeden gang van zaken.

Zeker het personeel moet een behoor-
lijk loon cn een behoorlijke rechtspositie
hebben. Dat har.$t af van den pers oor.
die aan het hoofd van het bedryf staat.
Spr. komt tot de conclusie dat hc:
exploiteeren van autobuslijnen hier ln
handen van het particulier initiatief kan
worden gelaten.

De heer Gerritsz vindt het vreemd
dat nu nog in den Raad van Haarlem
moet worden gepraat over de quaesüc
van al dan niet gemeente-exploitatie.
Reeds Jaren geleden werd mgez.en da;
de gemeente bedryven van gas. water enz
had ter explot&Le te nemen omdat de
concessionarissen niet voldeden m de be
hoeften die de ingezetenen hadden. Toe®
de vraag toenam naar de producten
konden de particuliere concessionaris
sen r.iet meer :r. de behoeften der be
volking voorzien. Te Amsterdam byv.
zag men in den tijd dat een particuiiere
maatschappy voor de watervoorziening
zorgde, dat des zomers op bovenverdie
pingen geen water was. Tc Haarlem
achtte men toen ook reeds een gemeen
telijk waterbedrijf noodig te hebben.

Wat geldt voor gas en electncue.t
geldt ook voor een iramexp'.oitatu-.
Daar de concessionaris niet voldoet m
de behoefte aan een goed vervoer is
noodig ©en gemeente-exploitatie. De eer.e
na de andere gemeente ging daar toe
dan ook over Het ging elders goed.
Waarcm zou het dan te Haarlem nie:
goed gaan? Voor de ontwikkeling van
een gemeente ls het noodig da: de
exploitatie van de verkeersmiddelen in
har.den der gemeente is. Voor de ont
wikkeling der gemeente werden elders
coor de gemeente tramlUnen aangelegd.
Dat zal een particuliere concessional;
r.iet doen.

Dc Brockway Bus Maatechappy ls «en.
cndern«m;ng van bukenlaadschen oor-
i prong. Dus nie: de raad van Haarlem
ou dan invloed gaan uitoefenen op de
ctttwikkeling der gemeente cn van cc
verkeersmiddelen, maar var. bulten af
zou dat geschieden.

Nu ht fbiar.cleele bezwaar. De ge
meente tul er geld op moeten toeleggen
zegt mer Maar lr.dien Ja. ls hel dan
moreel verantwoord met een cor.cc.--.o-
r.aris ln zee te gaan.

Zal eer. gemeer.:--exploitatie zoo duur
zyn?

De heer Van Liemt: Is dat niet
waart

De heer Oerritaz: Neen. Indiër,
de gemeente iets ln exploitatie nam, ging
men de pryzen verlagen. Indien re-
meenie-exploltatie duurder was dan een
particuliere-exploitat.r dan zcu men dat
niet gedsat; hebben.

De heer By voet :e Nijmegen moe;:
de gemeente op een eigen <xplolta::r
een enorm bedrag toel-fgen

Dc htzr Gerritsz Ge moet dc
jaren nagaan. Dan alleen kunt ge eer.
goede vergciUkl&g maken. Voorts doe:
;pr. opmerken dat het geven van eer.
concessie tal van moeilijkheden me:
zxh brengen kar.. By het geven van eer.
concessie biyft het een voortdurend
modderen Spr gaat na wat de politieke
programmes van de Vrtjz.-dem. en var.
de R-K. zeggen.

De heer BUvoet: U moet aanko
men met het beginselprogramma der
R K. van 1896.

Dc heer Gerritsz leest den voor

wat staat in het gemeen te- program der

R. K.

De heer By voet segt dat er aüéér.
een concept-program der R K. ia.

De heer Gerrltsx zegt da: ln «li.
geval dan staat in dat concept-program
da: de R. K. zyn voor eer. gemeente-
exploitatie. Verder gaande stel: spr. tr.
het licht da: de gemeente al veel moe:-
ÜJkheden heeft gehad met de exploitante
van dc tram.-. Toch nu vil men dc
autobusiynen weder door een particu
liere onderneming laUr. exploiteeren
Spr voorzie: dat ook daarby wede:
moeilijkheden zullen ontstaan

De zitting wordt dsama verdaagd tot
des avond*.

In de

AVONDZITTING.

worden de debatten voortgezet

De heer Van Ller.it bcstrydt het
betoog van der. lieer Gerritsz. Spr. me
moreer: da: de heer Gerntsa zode als
gcwect da* de exploitatie nadoelen ople
ven zyt ge dan moreel verantwoord de
concessie aan een particuliere onderne
ming te geven.

De heer Gerritsz: Als ge da:
vooruit weet.

De heer Van Lie ml: Ik wee: voor
uit da: een cxploitaue een aanzietilyk
vnv u\. opleveren.

Is het dan moreel verantwoord dat de
belastingbetalend» burgert] tc laten dra
gen? Spr is voor eer. exploitatie door
een particuliere onderneming.

De heer Gerritsz: Gaa: u dan
ook de gcmccr.terelnlglng aanbesteden

Dc heer Slingenberg: Daar is
geen bezwaar tegen Het sou allicht een
paar ton gaan schelen.

De heer Van Liemt betoog: dat
voor de gemeente van een eigen exploi
tatie een financieele strop U te wachten
Onder die omstandigheden kan spr. tr
nie*. voor syn.

De heer Roodenburg net uiteen,
da: de exploitatie van oen gasof'nwa-
terbedryf niet is tc vergelyken met een
exploitatie van een autobusbedryf. By
gas. water enz. ls een samenwerking met
de gemeente noodig. Bovendien kan
daarvoor met een conceeske voor een
korten termyn worden gegeven, wat
voor een exploitatie van autobusiynen
wol kan. Indien he: noodig moch: blyken
dan kan de exploitatie van autobusiynen
alt yd later nog in eigen beheer w orden
genomen.

Verder merkt spr. op. dal by het auto-
busbedrijf indien dat noodig is de ïynen
gemakkelijk kunnen worden verlegd. Aan
een concessionaris kunnen allerlei be
palingen worden opgelegd. Spr. :s er
voor dat tc Haarlem de exploitatie van
de autobusiynen ln handen van parti
culieren woidi gegeven en dan zoo dat
er waarborgen zyn dat de lijnen zoo
goed mogclyk worden geëxploiteerd.

De heer Boes behoort tot diegenen
die er prys op stelden in den raad nog
eens het voor en tegen te vernemen al
vorens zUn stem te bepalen. Het gaat er
om of het in liet belang der ingozetentn
is dat de openbare midden van vervoer
in handen der gemeente zyn. Voor hem
ls geld el Uk bezwaar niet overwegend.
Indien het noodig is dat de gemeente
de exploitatie ter hand neemt dan moei
da', geschieden. By spreker is echter
een ander bezwaar. Er zyn andere
moeilUkheden.

Hoe zal dc particuliere onderneming
optreden indien de gen»eeme autobusiy
nen gaat exploiteeren in aansluiting op
be;taande particuliere Ujnen en die gaa;
bccor.curreeren. Spr. zou dien aangaan
de gaarne nog een en ander van de
voorstanders vta een gemeente exploi
tatie vernemen.

Dc heer De Braai ze: uiteen het
standpunt dat door hem ln de tramcom
missie is ingenomen. Wat aangaat de
opmerkingen van den heer Gerritsz
deze zUn naar dc meening van spreker
voor 75 pet. theorie cn niets anders. Spr
wenscht de zaak van bet oogpunt van
gemeentebelang uit te bezien en dan
spr. kan niet zyn voor een gemeente-
exploitatie.

De heer Klein zegt dat toen te
Haarlem cr een gcnecnte-exploitaue
van gas kwam de pryzen niet zyn ver
laagd Van de moeilUkheden met, de
traindirect.e ls gesproken. Die vinden
hun oorzaak in dc concessievoorwaar
de:: Er is in art. 9 gezegd, dat dc ar
beidsvoorwaarden den Raad moeten
worden voorgelegd en meer niet. Spr.
verwacht dn; dc raad van andere

bepalingen zal maken Ir. de conaessle-
voorwaarden zoodat gewaarborgd is de
invloed van den raad op dc arbeidsvoor
waarden enz.

De heer Oerritaz beriep zich op het
R.K program. Dat program ls alleen
een leiddraad. Wat daarin staat kan
niet voor alle gemeenten gelden. Bedoe
ling van dat program l; alléén den le
den van den r:.»d een leiding te geven.

De heer Wolzak betoogt dat dc
heer Oerritaz zeide dat de leden van den
Raad hier wel ;r.et dc stern ln den zak
zullen zitten. Spr. is van oordeel dat
nA de schriftelyke voorbereiding van de
zaak men een opinie kan hebben.

Dc S. D. A P. maak: eenmaal eer.
dogma van gr.ncenie-explo.:aUe aldus
spr. verder. In dat dogma zyn de leden
van die party verstrikt. Dc exploitatie
van die zaken d:e de heer Gerritsz
opnoemde zyn nkt te vergelyken met
;<*n gemeentcexpioltatie van autobus
iynen. B. en W. dienden nu een voor
stel ln waarby is gezorgd dat geen moei-
1 Uk heden kunnen voorkomen.

Volgens dat voorstel i* het belang
der gemeente gewaarborgd

B. cu W. he'jben een m{ -ling ontwor
pen. waaraan eer. particuliere conces
sionaris zarh moe*, onderwerpen Het ia
ln het belang der gemcer dat een
overeenkomst me: een particuliere on
derneming wordt gezloten onder dc
voorwaarden die B. en W. angaven. In
dien later mccht blijken dat de voor
waarden cm financteele .edenen niet
kunnen worden gehandhau 'd wa: ja er
dan tegen aldus spr. dat dan de ge
meente dc particuliere ondernemhig
gaa; subsul c; en?

De heer Koppen kan niet ;nz.en
hoe gezien dc cr. aruig n«n de tram-
mao*schappJ <*r zyn die nu weder aan
een particulieje otidernemtng een con
cessie willen gaan geven. He: ls het
recht van een concessionaris, om winst
uit de zaak te gaan haler, aldus spr.
maar de gerr.ecntenaren hebben rechtop
een behoorlijk functloneeren van den
d>r*t.

Lv:; particuliere onderneming zal
alléén oen lyn wllter expo, tee ren mdtea
er passagiers zUn te krygen. anders

ni?: Da' echter niet ln het belart
der ingezetenen Diegenen die Jaderti.il

INGEZONDEN MEDEDF.EI.1NGE!*
t 80 Cents per regel.

ln de pokier; zijn geplant hebber, jerht
op een behoorlijke verbinding d«

buitenwijken met de binnenstad cn dan
moet er zyn eer. zoo kort mogelf'
binding. Om al die reden?:: is noodig
«en gemeente-exploitatie

De heer Visser zeg: da', bet hier
alleen een zaak n»r. opportuniteit u.
Wat is gezegd aangaande cl
van gas enz. heeft niet* te mak r me'
de exploitatie van autobus!Lnen s.m.
kan n:rt zUn voor een gemeente-err.-*1*
talie var. d:e lUr.en.

De Adrian zegt dat voor d- le
den van den raad tl? flnar.e. c ooi
gen van de zaak niet zyn to ov.-ir:er
Men dient niet te gaar. schennen m.
beginselen, maar na te gaar «kt t
gemeentebeïang is. Aangaande de fi
nancieele gevolgen van <rn geirecr.te-
exploltatie zou spr. gaarne nader v
ingelicht.

I> heer MeUcrs merkt op da' e*r
cessionaris alléén die lyner. aal
exploiteeren die voor hem rendabel a'.
Maar daarmede alleen zUn de Infrrr-
tenen niet gebaat Er dient te worden
gezorgd voor goede verkeersmiddelen
voer alle ingezetenen waar ze dan ook
wonen.

De wethouders aan het woord.

De heer Reinalda zegt. dat p"i
hy een schriftelijk antwoord zou mev-
ten opmaken tegen hen die nu zoo te
keer gaan tegen het nemen van dc ver
keersmiddelen ln handen van d -
meenteiyke overheid hU als opsehr:.': er
boven rou plaatsen: „Nu of over eer. ge
jaren". Er. als «pr. het van een motto
zou voorzien dan zou het dit weten: X>e
weg naar de hel ls met goede voorne
mens geplaveid".

Hoc staat he: met de verkeersmidde
len ln Haarlem? Het is daarmede bui
tengewoon gebrekkig gesteld, er. da-
stnd; Jarer. en naarmate de stad *.ch
uitbreidde is dat gebrekkige steed"
groot* r geworden Er zUn maar t«v«
tramlijnen. Een van het zuiden naar h*:.
Noorden. Er ia nu by den Raad \an
State aanhangig een verzoek var.
trammaatachappU om niet toe te laten,
dat de autobussen naar Ijlden gaan
rUden om dan de lyn van Heem*v
naar Leiden te kunnen gaan electrifi-
ceerro.

Die lUn van de tram door de gemeente
ls een verkeersmiddel waarover de
gemeente Haarlem niets heeft te zeg
gen. Er rUden op die lyn oude wagen;
die elde^ al zyn afgedankt, als vo'.jrwa-
gens en de gemeente Haarlem kan daar
niet" aan doe:: Er ryden ook wagen
die langer zyn dan indertyd in de con
cessie voorwaarden toegelaten Als de
gemeente Haarlem daar aanmerking op
maakt dan krijgt <x met eens antwoord
var. de tronuLrectke. De Tnmm.-i-
schappij heeft nu can Rijkscoocev .e

Dan :s er de tramiyr. Amsterdam
Zandvoort. De zeggenschap daarover ls
door de tramwet van 1919 aan de ge
meente ontnomen. Aanvankelijk waren
daarvoor vyf conressiftn. Die lyn gaat
nu dwars door Haarlem. Getrach'
word: da: die HJn een nadere richt.ng
za! gaan volgen. Maar of die poging sla
gen ral ls :e bexien.

Verder is <r nog de ceintuurb
Vermocdeiyk zijn tie vcorwaa.de:.
de geroccr.teccnccvte cp die lyn nog
van toepassing. Die lyn ls e: een die
slecht* !>ee! weinig in dc behoefte voor
ziet Zeer onvoldoende U he: du* t.
de verkeersmiddelen in de stad g| «M
Met een 'ram alleen kan ln eer.
als Haarlem niet in de bthcef'.e 'den
voorzien die hc' verkeer !>ccft Noodig
i* een aanvulling me: autobusiynen Ho-
doar.oe te komen? Naar de Dnancieele
gevolgen van dc exploitatie van auto
busiynen 1* gevraagd. By een ko;'.pr'0*
van 10 cent* per wagenkilometer moeu-n
er twee a drie personen worden ver
voord Er moe: eer. voldoend ntai
passagiers zUn De raad hceL «ch *r
eer. ar.der standpunt ln te nerr.cn D-
Raad heeft na te gaan aan welke lijnen
er behoefte ls voor de bevolking
de behoefte mor: worden g?:xden en
dan zullen de kcs'en op den duur wor
den gedekt.

Aanvankelijk gold van het Amsv-r-
damachc trambedrijf wat kott dat een
geld. Maar daarna verminderde het
nadeellge saldo en than; is he: bedrit.'
er een met een voordeelig saldo
kwam omdat er nu zijn lijnen, die «aa
de behoefte na het pubhek voldoen.

Hoe staal he: met dc exploit*i
dc \crkcer*midde'.tn ln de gro„«:c ste
den. Amsterdam geeft geen particuliere
concessie neer verkecnun-ddekr.

Te Rotterdam gingen l:d:r, v; n dm raad
van allerlei politl'ko kleur mode me;
een gemeente -exploitatie Tc IX' U i
is nu gekomen e-n gemengd bedryf. T-
Utrecht ls eer. gemeentebedrijf.

Haarlem U dc vyfde groote stad. Nu
gaat men hier over hc: vraagstuk van
de gemeente-exploitatie debatvoren. Dr
debatter. wenden ln dien zin gevoerd dat
he*, was de gemeente mag teer. f aan
deel* strop halen. Maar de deba'.ua
waren niet gericht op de beiangen der
bevolking

De scmccaic dient m*kca dat do