H. D. VERTELLINGEN
LETTEREN EN KUNST
VOORHISTORISCHE DIEREN EN PLANTEN.
HAARI.EM'S DAGBLAD WOENSDAG 29 FEDR. 192S
(Nadruk verboden; auteursrecht voorbehouden-)
Een dorp aan de grens.
mar het DuiLsch.
Als uitvinder werd ik miskend, doch Ik
voelde dut cr ccn dag zou komen waar
op lk mUn talent ln deze branche af-
doendc zou bewijzen. Ik nam mU daar
toe voor. In 't klein te beginnen en Ik
reisde dus naar ccn dorp aan do grens
in die landstreken, waxtr de moderne
geest nog niet was doorgedrongen en
v/aar do bevolking de verbazing nog niet
l'.ad afgeleerd Zelfs de radio was in da;
cord nog onbekend. ALs ik dus eens be
gon met die zegening aldaar uit te vin
den? Dit succes leek my achteraf ech
ter te goedkoop, En lk besloot dc zaak
nndors aan te pakken. Aan de gelaats
uitdrukking der bewoners van het dorp
dat lk tot operaUeterrein had gekozen
had lk bereids gecon.-.Uteerd dat zij
goedgeloovige om niet te zeggen on-
noozete lieden waren. Dankbare ob
jecten voor mijn studies. Den dag na
mUn aankomst begaf ik mU naar cV
markt die op den Drink voor het raad
huis. om de groote pomp, gehouden
werd. Ik huurde ccn standplaats vooi
vyf stuivers en verrichtte achtereenvol
gens de volgende handelingen. Ik open
de den keffer dien lk bij mU had en
haalde daar een groot stuk karton uit,
waarop lk met wit kr(]t schreef: „Hier
verkoopt men biljetten van 25 voor
10". Op aanlokkelijke wijze spreidd
ik voorts waaiervormig een aantal bank
biljetten van f 25 voor mij op het stal
letje uit. Dc boter-kaao-en-eicren-vrouw
raast, mU keek verwonderd en veront
waardigd naar mijn manipulaties.
Doch totn zU ontdekte wat mijn voor
nemens v.'«v» werd *U bang. Ik bemerkte
duidelUk dat tU geheol uit haar even
wicht geslingerd werd en dal zy op dc
aanwc-.ghcld ln haar onmiddellijke na
bijheid van een on geneeslijken gok niet
den minsten prijs stelde. Dit deed rnjj
groot genoegen. Ik was zeer nieuwsgie
rig naar dc uitwerking op het publiek
van mUn aanbieding. Het stond spoed g
in gr colon getale om mijn standplaats
De algemccne opinie was dat lk krank
zinnig was Hier en daar namen jonge
mannen, blijkbaar om d: uitverkorenen
van hunne harten te lmpcneeren, een
dreigende houd'ng aan. Men ging echtei
nog niet tot handtastclUkhcd: n over
Duldelllk onderscheidde lk tenslotte twrc
kampen ln dc groep van mijn belang
stellenden Het óénc was er van over
tuigd met een ontsnapten gek to doe»
te hebben, liet andere was da mecnln
toegedaan, dat ik ccn valscho munter
was. Dc boter-, kaas- en eureJidam,-
maakte goede zaken, zl) profiteerde va»
de belangstelling van het pubh k. da'
ik in zoo grooton getale naderbij had
gelokt. En ik dacht cr reeds over - - daar
ik oen ander graag wat gun mUn lo
gementhouder te doen waarschuwen op
dat hU bier zoude verkoopen onder tl>
toeschouwers, toen plotseling do woord
voerders van bovenvermelde twee par
tijen handgemeen werden en op eikand
os. sloegen. Dit had tot gevolg dat een
jKiliuc-agent zich ln bowezing zette om
als scheidsrechter op te treden en het
u.tdeelen van unfaire stooten te verhin
deren. Deze dienaar dor wet voelde zich
echter evenals de andere omstanders on
weerstaanbaar aangetrokken tot de me-
dcdccling op mijn kartonnetje en hU
besloot mij te arresteeren. want gek c.
valache munter, gevaarlijk voor dc ge
meenschap was lk.
Zoo kwam ik in de gevangenis terecht,
liet duurde veertien dagen alvorens dc
burgemeester en de raad en de gemeen
teveldwachter hadden uitgemaakt, dat lk
geen valse he munter was. en weer veer
tien dagen alvorens dc dorpsdokter naar
eer en geweten kon verklaren dat lk lr.
het bezit van ai mijn verstandelijke ver
mogens was ea slechte mocht beschouwd
worden als een zonderling die er genoe
gen in schepte zUn briefjes van vijf-en-
•.vintig voor tien gulden van de hand te
doen. Een week later verscheen cr ln
zen geest een mtdcdecLng in hei
plaatselijke weekblaadje Ik vernam dat
do goede boter-, kaas- en elerenvrouw
van louter spijt, dat zU haar kans niet
waargenomen had. een beroerte kreeg en
dat vele ingezetenen van het dorp toen
zU bovengenoemd bericht onder het oog
kregen z:ch de haren uit bet hoofd trok
ken. Doch met des te meer animo be-
if ik mij een dag later weer naar d<
tnarkt. Ik huurde wederom voor vyi
stuivers een standplaats en verrichtte
wederom öc zelfde handelingen. Thans
echter spreidde ik valsche biljetten van
25 gulden waaiervormig voor mij uit:
op d n achterkant van dc papiertjes had
;k met roods letters geschreven: „De:*
biljetten zUn valsch". In een oogwen'
zag het zwart van de mcnschén rondom
mijn standplaats. Men bekeek met eer
uitdrukking van glunder bcgrypen myr.
karton waarop nu te lezen stor.d: Hte-
v rkoopt men valsche bankbiljetten var
25 gulden voor tien gulden
M n zag de lieden d nken: ,,Ja Jij
ouwe zonderling. Je zult ons nou nlc'.
meer bedotten, we zullen Je nou een-
gauw van Je geki afhelpen".
In tien minuten tUds was lk uitver
kocht. Het dorpsplein bood een zonder
ling tafereel. De mcnschén liepen er
rond met verhitte gezichten. ZIJ zwaai
den met bankpapier en riepen om den
weldoener der menschheld die een Iege
lijk 15 schonk.
Een half uur later verliet lk het dorr
aan d.: grens. Mijn netto winst was aan
zienlijk En ik was thans een eerlijk
uitvind u Doch welk een vreemde ne.-
"Ing bij de bewoners van een dorp aan
de grens, om voor valsche briefjes van
vijfentwintig tien gulden te gaan ge
ven!
HET TOONEEL
Een vijand van 't Volk
van Henrik Ibsen. door
„Het Sohouwlooneel".
Nu de vertenlglng ..Kunst aan het
Vtlk" zich de gel.-genhcld'v. - v-'- 1
entgaan -Een vyand van t Vrik" by
het eeuwfeest van Ibsen's geboorte voer
haar leden te laten opveer:n, zou lk er
met de meeste klem bU d- directie van
enten Stadsschouwburg op wilton aar.
dringen dat werk van den g.-oaten Noor
op een der eerstvolgende volksvoorstel
lingen - indien mogelijk op Dinsdag 20
Maart te doen vertoonen. Op passen
der wU» zouden wj in Haarlem den
arootsten toonceldichter. dier. de wereld
ra Goethe heeft gekend. moeilijk kunnen
herdenken. En stuk en vertotnlng ver
dienen da: „Een VUar.d van T Volk" in
zeer ruimen kring bekend wordt. In jeten
van lijn werken treedt de hartstochtelijke
strijder, de polemist, die Ibsen was. zoo
krachtig naar voren ais in Een Viiand
van 't Volk. dat hy schreef 'als onmid
dellijk antwoord op d» felle en persoon
lijke aanvallen, welke hy na rijn
Spoken had te doorstaan. Z» sterk
was de drang by Ib:en tot verweer, dat
hy niet zocals hy gewoon was twee
jaar kon wachten met zyn nieuwe stuk
te publlceeren. maar reed) Mn Jaar na
Spoken. Ken VUand van 'c Volk als een
felle aanklacht de werelJ inzond. Thomas
S'.ockmann, de man. die strUit tejon
heel zUr omgeving en nan het slot de
beroemd geworden woorden spreek::
„De sterkste man ln de wereld ls hij
d:e alleen staat!".... dat ls Ibsen zelf
In dit werk richt hy zich rcchtsire.-k
tot zUn tydgcnooten. hooren wü telkens
rijn eigen stem. W-lk ren verachting voor
het menschdom klinkt or in dc woord en:
„Dat de menig*'" mil to iyf gaat, alsof ze
mUn gelijke rijnl" En het ls ook wel
Ibsen zelf die spreekt, als hy Thomas
stockman» laat reggen: „Je moet nooit
je beste broek aan trekken, als je ult-
cm \oor vryheid en recht te strU-
drn!" Men n-cse zeggen, dat deze Stock,
mann !n zUn idealtrme wat na.-f is er
zich in dc eerste bedrUven alles be
halve eer menichenkenner toont, hor
krachtig staat hy toch Sn dit werk er.
mot welk een meesterhand ls heel dit
drama gebouwd en zUn de verschillende
figuren docr Ibsen getrekend!
Sn welk een voortreffelijke voorstelling
geeft Het Schouwtoonee! van Een VUar.d
van 't Volk! Winn er bet Haarlemse!?
publiek geweten had wat er gisteren ir.
onzen stadsschouwburg te zien wis. het
jscu zeker ln massa zyn opgekomen om
er getuig-, van te ?yn! Hrt was verreweg
d' beste en belar g-ykste Hollandsch
voorsieUmg, die wL dit setzeen ln Haar
lem hebben gehad en daarom wis hr
duobei teleurstellend, da, de zaa> %■'-
term zoo bedroevend icen was. Bi. eer
:iv cd.' voorstelling moet onze Stads
schouwburg tot de laatste plaat* uit
verkocht rijn en dit zal zeker het geva
weren wanneer het stuk als grl'.svocrsfi
ling gaat: wy zyn dit aan de htrlnne
ring van de gigantische f;guur van Ibsen
n ook aan Het Schouwtoonrel. tlat ons
oen zco pracht'ge vertocnlng vm Een
vy:?.C van 'C Volk geeft, verplicht. i
Vcor Ko van DUk. die Dr. Stockmonn
met. ern ge°n ocgenbllk verflauwend?
seestdr:fi speelt, is drzo avond een trloni
geworden. Prachtig was hy ln zyn na-
i'vitcit in de eer.'.:- bcdrUvcn cr. mee-
ilespcnd werd zijn spel ln de vergader!»
en in h»t laatste b?drUf. Als tegenpool
sicnd Ezerman in dit stuk in de rel
v&n Pe ter Stcckmann. een Van Dij-
volkomen waardig tegcnspelerl Op der:
twee rusite voornamelijk de voorstelling
die ook in de uitstekend bezette bUroi-
'en en de buitengewoon knappe rtg:
van Adriaan van der Hom op zeer hoc:
artistiek peil kwam. g
Welk een sfeer van intimiteit was er
dadelijk in dat eerste .bedrüf! Dat was
wel volkom °n het vriendeiyk. rustig
huiselijk milieu van een 45 Jaar geleden
Welk een prachtig levende figuren wer-
d:n Hovstad. Billing, Aslaksen en Maar
ten Kill, door Jaap van der Poll.
Jacques dc Haas. Hein Harms en Daan
van Ollefen zoo scherp en met blijkbaar
volkomen overgave en groote liefde ge
spreid. En heel dat gezin van Thomas
Stockmaan, met als dc ziel dc frLssc-hc
Petra van Jeanne van Rijn en de twee
nu tens werkelijk goed gespeelde kin
d-ren von Jetty Kremer en Dety Doorn
bos hoe leefde het! Mevrouw Lena
Kley was een goede mevrouw Stock-
mann. De vergadering in IV was. dank
zU de regie van Van der Horst, vol leven
en bewegelijkheid en geen oegenblik
verslapte de aandacht, ook niet bij de
zeer lange met xoo'n overtuiging en
gleed ui.^sproken redevoering van
Thomas Stockmann!
Eindelijk, na maanden toch weer eens
een bclangryke voorstelling! Het was of
ln een muf huls. dat Jaren gesloten was
geweest, elndeiyk plots de ramen open
varen gegooid en fie frtssche wind naar
binnen kwam waaien! En dat met een
stuk. hetwelk meer dan 45 Jaar oud Ls!
Na deze voorstelling vroeg lk ipy af.
waarom Ad aan van der Iforst, die zo
v-cel Ihaen-atukken heeft geregisseerd,
niet met de Hoüandsche delegatie naar
O sla gr. ut om ons land by de Ibsen-
feesten Ie vertegenwoordigen. My dunkt
dat hU daar meer recht op heeft dan
Eduord Verksrie, die voor Ibsen be
halve een Heds Oabier-voorstelling in
heel zyn artistieke lcopbaan nooit Iet,
heeft gedaan.
J. D. SCHUIL
MUZIEK.
CONCERT DIETE III.OOK EK
't Programma van dit concert kon voor
den muzlkolen fynproever de aantrekke
lijkheid hebben, die een etalage van pri
meurs en dellcatesren op den gastronoom
pleegt uit te oefenen. Was er slechts
meer ruchtbaarheid aan grgeren. ik ge
loof zeker dat vele muziekliefhebbers
die nu afwezig bleken, tot luisteren wa
ren opgekomen. Doch het programma
werd ons eerst ter plaatse bekend: van
te veren konden wc. afgaande op vroe
gere ervaring, ten minste een avond van
:yn Intellectueel genot verwachten, dat
nog verhoogd beloofde te worden door
de medewerking van kunstenaars als de
fluitist Nlc. Klasen en dc cellist Corel
-an Leeuwen Boomkamp. De ffjn or.t-
wikkelde pianist er. uitmuntende bege-
.elder Johan Llgteiyn had ook ditmaal
evenals by het vorige concert van mej.
Blooker. de pianopartijen op zich geno
men. zoodat we ook van dien kar.t niets
dan goeds mochten verwachten. En onze
verwachtingen zUn niet teleurgesteld, al
was van Leeuwen Boomkamp door onge
steldheid verhinderd te korren: zUn taak
werd door Jaap Spaanderman overge
nomen en uitstekend vervuld. Die taak
was trouwens niet groot: alleen voor de
nog kort geleden verschenen „Tro s
Chansons Madécasses" van Ravel werd
de medewerking van cello verlangd.
Maar wat wy verwachtten: een avond
van fyn intellectueel genot, is ons ge
schonken.
Gemakkciyk had de concert gee f?ter
het zich voorwaar niet gemaakt, doch zll
beheerschte haar taak Alle zangpartijen
waaronder zeer moeiiyke, zong zU uit
het hoofd, in alle waren memorie en in
tonatie zeker; van alle bleek zy den In
houd te begrypen en te kunnen mede
deelcn nog één stapje verder en zy
zou ons misschien bijw-yien ontroera
hebben. Ik zeg: „misschien", omdat de
moderne richtingen in de muziek bij
voorkeur niet het wokken van ontroe
ring nastreven. En „modern" was het
programma voor 't grootste deel. De
Aria uit .JSlabat Mater" van Dvorak, een
niet zeer belangrijk stuk, wae-mee bc
gonr.cn werd, deed ouderwetsch aan; dc
,,'i Zlgeunermelodieön" zyn veel beter en
echter, cn vooral het tweede werd mooi
voorgedragen; in de overige had he'
temperament zich iets vryer mogen la
ten gaan en had vooral dc planoparty
onze belangstelling. Zeer fijnzinnig neeft
mej. B'ooi-er do „Stimme der Wald-
Uubc" uit de Gumlieder van SchÖnberg
vertolkt: in deze prachtige en gevoelige
muziek vindt men nog niet den latercn
..atonalen" SchÖnberg terug Een lied als
„I due Tarli" („de twee Wormen'van
Z&ndonol zal zoo min algemeen in den
smaa - :ier muziekliefhebbers vallen als
„c go.rcots" 'de Par'Jscfce lekkernij:
w<Jngaardslakken) ln dten der gas.rono-
men en dc tekst ls afstootel'jk. Sombrr
als t voorafgaande was het volgende
lied „I U assai lontani" van Rcsplghi
en met het, tweede van Respighl cn
de twee sonnetten van Berm met muziek
van Mallplftro kwam elndciyk eens wat
vrooUJkheid en humor, zy het ook ge-
deeltelUk in parodistisch gewaad, op hot
tapyt. dat er niet was, of over het voet
licht. dat er ock niet was. maar m elk
geval: van het. tooneel af de zaal in. In
het eerste lied van Ravel kon ik in c!e
muziek, althans b(j een eerste auditie,
geen weerspiegeling van den z*nnelUken
tekst voelen; het tweede met zyn cs.i-
naten bas was weer een en al somber
heid; het derde het als het eerste, voor
alsnog de correlatie tusschen muziek en
tekst onopgehelderd. De drie liederen
met plano cn fluit van Jan Brandts Buys
half in oude, half in iets nieuwere banen
ioopend, konden aan het einde van clt
programma geen voldoening geven; de
effecten schyuen daarin bljwyien met
wat goedkoope middelen verkregen.
Als no. 2 op het programma stond een
Sonate voor plano en fluit van Ph. Jar-
nach, een compositie, die nu eens ato
naal scheen, dan weer tonaal, en spe
ciaal Phryglsch geleek, met behaalde
motieven en volgens klassieke gegevens
met canonlsche Imitaties werkte en deze
ouderwetsche eigenschap verecnigde met
nieuwmodische beknoptheid, waarin dc
nieuwste sonates en symphoniecn op de
tegenwoordige damesrokken geiyken. Do
onderhavige Sonate zal misschien oen
minuut cf zes geduurd hebben.
Het was dus voor 't grootste gedeelte
een interessant programma dat Diele
Blooker ons bood. met durf en kennis
van zaken samengesteld cn tot een goed
(inde gebracht, en we mogen haar daar.
voor de haar toekomende hulde niet
onthouden. Deze gewerd haar cok ln
den vorm van negen bloemstukken cn
het was gelukkig dat de zeer groote
Sieinway concertvleugel ruimte genoeg
bood om al deze bloemen te dragen. De
pianist Johan Llgtelijn werd ln dit cp-
zlrht vergeten: ten onrechte, want hij
heeft den geheelen avond allervoortref
felijkst werk gedaan en zijn moeilijke
taak vervuld op een wijze die niets dan
lof verdient.
Du concert was te goed om een be
hoorlijk bezette zaal te trekken.
KAREL DE JONG.
PELSDIERENFOKKERIJ
TE GOIRLE.
EEN GROOTSCHE ONDER
NEMING.
Het bekende landgoed „De Bocht" ge
legen aan den RUksweg van Tilburg
naar Goirie. ls aangekocht door de N.V.
Nederlar.dsche pelslnduatrie. ALs direc
teur la aangesteld de heer Willem Hoo-
zemana en als leider der fokkerij Dr.
Roelvink.
Het landgoed beslaat een oppervlakte
van pi.m. 5 H A. en wordt geheel inge
richt tot den teelt van tienduizenden
konUnen (voorname'IJk Chinchilla's en
Angora's) en zilvervossen. De N. V.. die
samenwerkt met buitenlandsche inrich
tingen, zich voor op te treden ais
Centraal kantoor voor Holland on Be!-
g'.ö, terwUl zij. door het beschikbaar stel
len van fok-materiaal, de fokkery op
groote schaal door buitenstaanders wil
bevorderen. Deze fokkerij, die winstge
vend en tevens Interessant ls. moet wel
be'.an?ste!hng trekken, vooral waar te
genwoordig zoovelen een bestaan of bij
verdienste zceken.
Trr p'.aa'se worden de pelzen verder
bere'd en voor den handel geschikt se-
maakt.
VERKEERSONGELUKKEN
BU Delft.
Gisterenavond brak op den Rotter-
damschen weg naby de Zweth. het voor
wiel van een groote vrachtauto van den
heer Dirk O'gaart uit Sa-senhrlm. Het
gevolg was dat het voertuig tegen den
berm van den weg reed. waardoor ook
het achterwiel afbrak. Daama sloeg de
auto om. en kwam h'J op een schuur te
recht. dl- vernield werd. Het voertuig,
dat dwars over den weg lag. s'remde ge-
ruimen tyd het verkeer. Met behulp van
een kraar.wagen werd de zwaar bescha
digde auto wr:gesleept. De chauffeur
had rlechts lichte verwondingen bekc-
BANK VOOR ROERENDE GOEDEREN
In de algemeene vergadering van aan
deelhouders der N. V. Bank voor Roe
rende Goederen te Haarlem werden de
balans en winstrekening goedgekeurd.
Het dividend werd vastgesteld op pet.
(v.j. 6 pet.) terwyi op de oprichtersbe-
wUzen een bedrag van f 17.6D (vorig Jaau
nihil) aal worden uitgekeerd ea aan de
reserve oer. bedrag: van f 40.000 (vorig
Jaar f 5000) zal worden toegevoegd.
Aan het Jaarverslag over 1927 ont-
leenen wy het volgende:
De resultaten in het 2de b^akjaar be
haald zin weder alleszins bevredigend
geweest. In totaal werd voor een bedrag
van f 1.310.866.87 (vorig jaar f 612.365^5)
aan credieten verstrekt, terwyi in den
loop van het boekjaar, over de ln 1925
en 1927 verstrekte credieten. een bedrag
van f 1.009.364.34 'vorig jaar f 248.649.16;
werd terugbetaald.
In hoofdzaak werden weer diverse
soorten motorvoertuigen gefinancierd,
terwijl daarnaast in ruimere mate dan
het vorige Jaar uan fabrik.anten en han
delaren voorschotten werden verleend
op door hen afgesloten huuxkoopcon-
tractcn.
Het principe om geen automobielen
of andere voorwerpen te financieren,
waarvan de aanschaffing als luxe is te
beschouwen, werd weder streng doorge
voerd.
In enkele gevallen dat gefinancierde
wagens moesten worden teruggenomen,
bleek de opbrengst nie. geheel voldoende
om 't nog per saldo verschuldigde be
drag te dekken. Het totaal bedrag de
zer te korten beliep f 2613.15 en hoewel
de betrokken huurkoopers voor deze
tekorten aansprakelijk blijven, werd
voorzichtigheidshalve op dit bedra,
i 2000 afgeschreven, tenvyi op de pos:
teruggenomen goederen ad f 3797.67 een
bedrog van f 1000 werd afgeboekt.
Het geplaatste en gestorte kapitaal
werd In d:n loop van het boekjaar van
f 152.000 op f 250.000 gebracht.
De netto-winst was f 66.907.68 (v.J.
21.120.50).
NATIONALE BANKVEREENIGING.
.Aan het jaarverslag over 1927 der Na
tionale Bankvereenlging ontleenen wU
het navolgende:
„Het ls een gelukkig verschijnsel dat
ge'.eidelyk het aantal onzer relatiër. zich
blijft uitbreiden: dit komt tot uitdruk
king zoowel ln de toeneming der door
ons uitgezette als der aan ons toever
trouwde gelden.
Hoewel «enerzijds door de meerdert
stabilisatie van de Fransche en Eelgi-
sche valuta de °rbitrage-winst niet on-
belangrUk terugliep, hetgeen zich in on
ze provisie weerspiegelt, liet anderzijds de
hierboven genoemde uitbreiding onzer
relatiën niet na onze rentewinst gunstig
te beïnvloeden: ook de hoogere rente-
slr.ndaard ln de laatste maanden van
het boekjaar werkte voor een deel hier
toe mede".
De directie stelt aan de aandeelhou
ders voor om evenals verleden jaar uit
de winst 500.000 te bestemmen voor de
speciale reserve tegen debiteuren, opge
nomen onder crediteuren; 100.000 toe
te voegen aan de statutaire reserve en
200.000 af tc schryven op gebouwen.
Daarna kan een dividend van 5 pet.
uitgekeerd worden.
De balans vertoont de volgende cUfers:
DebetzijdKas en coupons 3.451.563,47
(v.j, 3 210.965.08). Creditsaldi by ban
kiers en kaasier lu.659.915.86 (v.J.
15.422.929.1J), Vreemde valuta
56.414.64 (v.j. i 47.577.61), Wisselporte
feuille 18.096 962.92 (v.j. ƒ17.905.106.38)
Leendepot 2.006,470.— (v.J. 1.707.493).
Effecten 584.713.63 (v.J. 600.174.33).
Prolongatie gegeven en voorschotten te
gen effecten 16.744.767^8 (vorig jaar
12-212.792.0D. D^bet-saldi in rekening
courant 49.456.985.74 (v.J. ƒ45.453.790.80)
Vorderingen wegens gestelde borgtoch
ten 4.456.928 83 'V.J. 5.298.100.38),
Gebouwen 4.170.144.— (vorig jaar
4 197.0.29.18).
CrrdltzUdr: Kapitaal 10.000.000
(cnv.). Reserve 2.600.009 (vorig jaar
2-500.000)Leendepot 2/ri6.470.— (v.
J 1.701.493). Deposito en credit-saldi
ln rekening-courant 87^23.714^5 (v.j.
81.783 412.23). Te betalen wissels en
giro-c:edP'-—-li 1.267.427,22 (vorig Jaar
3.299568.35'. Nederlandsche Bonk en
bankiers 1.399 552.78 (vorig jaar
882.593 85). Gestelde borgtochten
1 456.923 83 (V.J. 5.298.100.33). Divi-
■rod en belr-Mng 545.250.(vorig Jaar
490.725.Onverdeelde winst
1 89.523.89 (v.J. 88.065.67).
Het wtnstcyfer r rente-rekening be
draagt 2 924.499 11 (v.J. 2.780.677.34
dat d. previsie 2.333.331.14 (vorig jaar
2 437 351-38). I?" onto, t-.a-rc.; n.n-
wijst aan. gesplitst over de twee hoof-
T-a: honoraria 2.627.487.58 «vorig Jaar
2.641.251.61) en bcdrijfsonkosten
f 968.234.76 V.J. f 978.051.73) De nctto-
inst bedraagt 1.750.223.58 (vorig Jaa-
1 686.890.78).
GEVONDEN DIEREN EN
VOORWERPEN
Terug te bekomen byC. Officier. Bc -
rendsestraat 1. oorbel: F. v. d. Me'J,
'chrevellusstr. 87. brorhe: G. der Kinde
ren. Brouwersstraat 52. broche; A. Huls-
booch. Dubbele Buu-t "a. bybcl: S. Drel
■en. RUnstraat 44. étui met schrüfbenoo-
t'gdhfdcn: Politiebureau Smedestr-.it.
lamaoh?--'' n, gr Us wollen hand-
n. en Vtrd-rt-'-h:
De Ncvs van Hoogwertf. Kleverlaan 93.
heerenhandschoen (bruin); W. Vonk.
Kloosterstraat 3. dnmeshandschoen
bruin); Kennel Fauna. Tarklaan: zw.
gele hond. zw.bruine ba?L herder, geel
witte hond: O. v. d. Linden. Aclberts-
bergstr. 47. dameshandschoenen: J. Bou-
man. Koningstraat 51. grijze dameshand-
srhoen: A. Prins. L. Heercnvest 36. jasje:
Kennel Fauna. Parklaan. zwarte poes:
H. Timmer, L. Veerstr. 14 rood. oorbel:
Rennoeh. Parkisan 44. hond'npen:
n'ng: W. Leenaarts, Bloemertstccg 7.
-Ijwlclpomp: P. Oroos. v. Locstraat 1
dam^spcrtemcnnalc met Inhoud: Buil.
Ursulas!raat 2. sierspeld: D.
Lc:d*:chcvaartweg 195. tasch met inhoud-
J v. Tm pelen, zyivest 41. beu gel tasch: F.
Goud'chaai. Gen. de la Rej-straat 52.
theeb'ad: W. \*an Duin. Spoorwegstraat
19, rUwielrcflcctór; M. Loerakker, Ken-
nemerpleln 16. rozenkrans.
De Ijstijd.
Wy kunnen het ons nauwelijks voor
stellen. dat er eens een tijd is geweest,
waarin Nederland een echt poolland
was. Zooals nu Greenland en d2 Zuid
pool. was in dien tijd ook een groot ge
deelte van ons lar.bedekt met eer. «ik
ke laag Us. WIJ zullen ons afvragen, ho:
ulks mogelijk was. daar we in onze
tegenwoordige winters slechts sporadisch
Us zien. Maar te verwonderen hoeft net
niet: immers, in onze vorige artikelen
hebben we reeds gezien dat in den voor
historische» tijd alles mogelijk was, en
dus ook een zeer lage temperatuur voor
ons lar.d.
Het ijs dat twintig duizend jaren
misschien nog wel eenige duizenden ja
ren meer geleden ons land bedekte,
hadden we zeker niet te danken aan
het dichtvriezen van onze slootjes en
meren, daar dan nooit de gehi-ele op
pervlakte met een Ijslaag brei:kt kor.
zUn, Eerder nog zouden we kunnen
denken aan een geweld.ge overstrooming
of een wolkbreuk, terwijl dan direct
daarna de vorst moest zijn Ingetreden.
Dan pas zouden we een aaneengesloten
Usdek 'mbben gekregen; maar ook dit is
niet gebeurd.
Er ls iets zeer zonderlings gebeurd,
iets. dat alleen in den voorhlstorischen
tijd kon plaats vind an. Var. uit de
Noordpool. IJsland en Zweden zyn groo
te ijsmassa's, gletschers naar het Zui
den gekomen. Wij kunnen ze eenigszins
vergelijken met da gletschcrs uit de Al
pen, doch ze waren veel groot-er en uit
gebreider. Deze gletschers waren het,
die Denemarken. Dultschlar.d en ons
'.and in een poollandschap omtooverden.
die overal koude brachten en de flora
en fauna als met één slag verdreef.
Niet vcor een enkelen winter kwamen
die gletschers hceiemaal uit het Noor
den. r.?en. voor hondzrden jaren lang.
Steeds bleef het een koude temperatuur
en slechts aan het einde van dien ys-
lUd werd hei weer warmer, doch zoo
warm als 't ln het steenkolentydperk
was. zou het wel nooit meer worden.
Het is te begrijpen, dat drze koud;
ik heb het hierboven reeds even op
gemerkt een greote verandering te
weegbracht in de flora en fauna van
Europa, Wsni rdet alleen hadden de
Noordelijke landen van Europa '.ast van
die glitschers, doch ook vanuit Zwitser
land kwamen du? gevaarlijke ijsmassa's
aanschuiven en bewerkten Zuic-Duitsch-
iand, FrankrUk en België, 't Werd Ln
Europa allerwege koud en geen enkele
der planten en dieren, die in den voor
lijd hier leefden, kenden het meer tegen
zulk een lage temperatuur volhouden.
Dc planten gingen dood, de dieren ont
vluchtten het land cn zochten hun heil
in het Zuiden, dic-ht by den aequator.
Het waren echter niet alleen de glet-
schers. die vanuit bet Noorden naar
onze streken afzakten. Ook dieren van
allerlei soort, die aan de koude der
poolstreken gewend waren kwamen naar
het Zuiden en vervingen de andere, die
het Us ontvlucht waren. Was dit vroe
ger niet mogelijk, doordat deze streken
te warm waren, nu was dit beletsel op
geheven en konden de dieren, hun aard
getrouw, aan het zwerven gaan. Wy zien
dan. dat zij ook ons land hebben be
zocht en dat zij hier zeL's lange Jaren
hebben stand gehouden. Maar toen het
weer wanner begon te worden cn hot ijs
langzaam wegsmolt, moesten zU zorgen,
dat zy weer cie wijk namen naar het
Noorden, om plaats te maken voor an
deren.
jsen dier. dat zeer de aar.' heelt
getrokken was wel d? Maaimut. Du, eer
bare lid van de ollfan'cnfonülie was van
zulk een geweldige afmeting, dat onze
olifant en deze U toch ook niet ai
tc klein er bij in dc schaduw valt.
ZUn kracht overtrof die van alle dieren;
niets was er. dat voor hem stevig ge
noeg stond. Zijn massale kep met de
beide kleine kracloOGjes en de kromme
puntige slagtanden, die tweemaal zoo
veel ivoor opleverden dan die van dc
Indlschen- of Afrikaan schen olifant
vermochten zulk eoti ontzag in te boeze
men. dat de roofcheren. die erep uit
waren, om hem het leven te vergallen
by zUr. aanblik hals over kop cp in
vlucht sloegen. Toch bedoelde hy het
niet zoo kwaad, en wilde liever In vrede
met zyn medeburgers leven, dan ten
oorlog uit te lokken. wanrbU noodge
dwongen bloed moest vloeien.
Dat dit dier het In die groo'e koude
wist uit te houden, kunnen wij gemak
kelijk begrijpen, wanneer we da', vracht -
Je wol bekijken, waarmede zUn lichaam
bedekt was. Onze olifant, die daarby
vergeleken, hoel Juist „kaalhuld's" ge
noemd kan worden do enkele borstels
rijn van dichtbij nog niet ee.ns goed tc
zi;n heelt dat winterki;ej ook ni;t
eens noodig; rijn vaderland ligt in d'.
tropen en z!jn klimaat is van het warm
ste. dat er op aarde bos'.nat. Een win
terjas in d'n zomer ls dunkt mij wel d-"
meest dwaze combinatie, die cr uitge
vend-n zot kunnen worden cn bet is te
begrijpen, dat zoo'.cts ln de natuur ze
ker r.iet voor zal komen.
Maar er waren nog andere sujetten
van bc Noord u. die met den s-s'roorr
ons land cn vele andere landen kwamen
bezoeken. Een aardig diertje was b.v. dr
woihari.e rhinoceros, verwant aan onzen
neushoorn uit Sumatra, echter cok weer
als een schaap, dik ln de wol. Dan ncc
het rendier, de springmuis cn andere
zoogdier-n. die nu roz slechts in bc'
koude Noorden leven. Zij ha l-rn allen
hun bakermat v.-el Zuidelijker, een
teken dus dr.t cr birr een echte „Sibc-
ris'-he koude" had gehrersebt**.
Wat ik hier i hrb ov-t het U'
en d" diAmn geldt eigenlijk al'ren voc
Europa. Maar dat wil niet rc-r-cn. dat
het I's alleen in Europa voorkwam: In
tegendeel. wy hebben allen grond aan i~
nemen, dat ook elders, en voornamelijk
!n Noord-Amerika ecu UatUd heelt gc-
hecrschh
Deze ijstijd was r.og veel gpwc'di??r
dan dc onze. d? koude was nog schrik
wekkender cn daardoor de fauna vee!
armer. Dat is gemakkelijk te begrijpen:
immers, de dikste en warmste Jas is niet
ln staar om een persoon tegen de af
schuwelijke koude van graden on
der bet vriespunt tc beschermen, en
waar iedere kunstmatig vervaardigde Jas
Ontoereikend is. daar za! het natuurlijk
wollen kleed van een mlmmut of rhi
noceros ook f3lcn. In de hevigste kou de-
perioden sterven cie dieren tenzij zjj -zich
zoo hebben beveiligd, b.v. dcor zich ln de
sneeuw in te graven, dal zy het eemgen
tijd kunnen uithouden.
Hoe lang de UstUd voor ons land ge
duurd heeft, weten wij niet; wy kunnen
ri'-chts r dat h.t ijs zeer lang op
onzen vaderlandse hen bodem heeft ge
rust. Dat is op tc maken uit verschil
lende verschijnselen, die aan den bodem
kunnen worden gezien, wanneer men
tenminste zeer nauwkeurig toekykt. Het
ijs heeft den grond radicaal omgespit
De heuvels van de Veluwe, 't Gooi en
Drente zUn evenzoovele overbiyfselen
van zijn verbiyf hier te lande. De
Hondsrug, de zeer bekende heuvelrug
In het Noord-Oosten van Drente, is ont
staan doordat een yr.stroom een groote
geul in den grond heeft gemaakt cn het
uitgegraven zand aan den zijkant heeft
neergeworpen. Zoo gedroeg hij zich ook
cp de Veluwe. maar daarna zUn andere
Usstroomer. gekomen uit een eenigszins
andere richting, die het eerste dal weer
hebben geruïneerd. Daa-door komt het.
da*, v ij op de Veluwe zoo talrijke heuvels
hebben in allerhande richtingen: z\j
zUn slechts brokstukken van eenig
doorloopende heuvelrijen. Wanneer de
ijstijd er niet geweer', was. hadden wy
nooit een Veluwelar.dschap ge Imogen;
dan was ons hrele land laag gebleven,
me* een dik pakket veen erboven op.
Niet alleen heuvels, doch ook s:eer.*n
zyn resten van den ijstijd. Het is een
studie op zichzelf, de steenen, kleinere
cn groote. naar him aard te herken
nen. Alle steenen. die wij op der. grond
aantreffen, cok dus het kiezel ui; onze
tuinen, zijn van buitenlandschen oor
sprong. zy worden door verweering van
rotsen afgesplinterd en het gruis door
de groote rivieren, zooals Maas cn Rijn.
naar ons land gebracht Hier bezinken zy
op den bodem, waar zy weer door per
sonen wordpn weggehaald en verkocht
als tuingrln:. Maar behalve door hrt
water kunnen die steenen nog door het
Us vertransporteerd worden, tenminste.,
wanneer er een ijsstroom is geweest,
waarvan het eindpunt in ons land lag.
Er dat is werkelUk zoo in den Ijstijd
geweest Het stroomend, eigeniyk schui
vend Us heeft toon op zUn rug groote
steenen meegevoerd, niet alleen van de
grootte van een vuist, maar ook steenen.
die vele malc-n groot er en zwaarder wa
ren. Er zyn op talryke plaatsen in or.s
Ir.nd, o.a. bij de Lage Vuursche in het
Gooi. groote steenen tentoongesteld, d e
alle het voorrecht willen hebben de
grootste steen van Ned?rland te zijn;
zulke gevaarten zijn ook met het ijs
meegekomen en ln het buitenland zyn
cr. die nog veel grooter zijn,
Talryke sporen zijn er dus by ons te
vinden van het verblijf van het ijs. Dat
niet het heele land op het oogsnbüli ge
tuigenis daarvan kan afleggen, is te wij
ten aan het feit. daJ. er reeds weer vele
jaren overheen zijn gegaan, waarin het
'veen en dc klei den oorspronkelUken
bodem hebben kunnen bedekken. Men
heeft berekend, en deze berekeningen
zijn eerder te laag dan te hoog, dat or
sedert het terugtrekken van het ijs
121)00 jaren zijn verloopen. Daar hon
derd Jaar voldoende is om op een kale
vlakte een heele stad te doen ontstaan,
zoo is het voor de natuur in 12000 jaar
een kleine kunst cm een heuvelachtig
landschap te veranderen ln een montone
vlakte.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN
a 60 Cents per regel.
Abonneert U op
DE GRACIEUSE
het aangewezen modeblad om elegant
en Toordeelig gekleed te gaan.
Nieuwste modes, moderne uitvoering.
Uralis paironen.
Slechts f 1,93 per kwartaal.
Elke boekhaodd neemt aboonementen aan.
A. W. SUTHOFF'S ÜITGEVERSMU. ta Leiden
IIANDELSREIZIGERSVEREENIGING
„KERMES".
Feestavond.
Daar dagen hield de afd. Haarlem
van bovengenoemde vereeniging haar
jaAriykschen feestavond. Deze r.vond
werd geopend met een welkomstwoord
van den voorzitter, die o.m. zelde dat
avonden als deze b-j uitnemendheid ge
schikt rijn. het gevoel van saamhoorig-
heid onder de leden te versterken.
Hierna trad een humorist op. die met
zyn geestige voordrachten veel succes
bad.
Door de leden waren verschillende
voorwerpen !>::-:chiktoaar gesteld, welke
werden verloot.
Gedurende dc pauze werd het bestuur
door den heer S: arkenburg namens dc
leden gehuldigd. De voorzitter kreeg van
de leden een voorzittershamer, die in
dank werd aanvaard.
Op de tonen van een vroolijke Jan
band werd nog gedanst tot drie uur.
HET CONFT T<T IN T>*| KLEEDING-
INDUSTRIE.
Te Ams'rrcïxm.
Zooals bekend was. heeft naar aanlei
ding van een bereidverklaring van den
Bond van Kleed l rmai(ersparcons om
dc onderhandelingen te hervatten, giste
ren opnieuw e^n bcsprck'ng van dezen
bond met de werknemersbonden plaats
gehad. Hoewel de Bor.d van maatpa-
troons na intrekking van tUn eigen voor
stellen. -'ch steeds op het standpunt
heeft gesteld, dat het paa geëindigde
collectief contract slechts onveranderd
kon worden voorrgeret. trx-ft ri d?*e-
bestuur teneinde den vrede in het
iicdry: i? herstellende werknemersbon
den voorgesteld de verder gaande voor-
stellen van de V van Maat-
confect'epatroons te aanvaarden.
De Maat patroons v-i kaard::-, .-let bJ
rcid deze voorstel!:n bij hun lcd<
gadering met kracht tc v.rded scen. De
arrknemers bonden toor.den zelfs,
dexe verder gaande voorstellen al:';-.ara
op deze vergadering geen ne g.ng tc
nadering.
