WIJZIGING IN KET HAVENPLAN.
MAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 11 MAART 1928
VAN OUDE TIJDEN.
In en om de Hertenbaan.
Uit de geschiedenis van het Paviljoen
en zijn omgeving.
In het Neder] andsch der achttiende
eeuw heette het Paviljoen een „impor
tant embellissetnent". Inderdaad droeg
het aanzienlijk bU tot verfraaiing van
den Kout. en het lag dan ook voor de
hand. dat de stedelijke regeermg den
bouw zooveel mcgelUk bevorderde. Wie
de teekenen ziet. die de stichter, de heer
Hope, bij burgemeesters inzond, be
grijpt dat zij dadelijk met het plan in
genomen waren.
Wat bewoog de heer Hope, hier zulk
een vorstelijk verblijf te zetten?
In zijn verzoekschrift legt hy uit. hoe
hij. eigenaar van de hofstede ..Welge
legen". ..zoo door de aangenaamheid der
plaats zelve, als door alle blijken van
beleefbheeüen en toegeneegenheid, d.e
hij suppliant van óe kant der regeering
deezer Stadt ln de Inwoonders van dien
altoos heeft ondervonden, eene bijzon
dere affectie heeft opgevat, otnme al
daar zijne woning meer en meer te vesti
gen en ten dien einde zig gaarne var.
een gemakkelijk Gebouw wilde voorzien,
hetgeene zoowel zoude kunnen strekken
ten gebruike van hem suppliant zelve,
als hetzelve zoude z\Jn ter meerdere
verciering van den Hout en dat gedeel
te. daar hij suppliant zoude bouwen en
tjn verblijf fixceren." Dan treedt hij ai
bijzonderheden aangaande de plaatsing
van zijn toekomstige woning in ver
band met de bestaande rooilijn, en be
sluit met de opmerking, dat „alle het
geene voor ge sc hreeve is meed a zoude
zijn tot meerdere veraangenaaming van
de Environs deezer Stad. waarvan den
llout een zoo voornaam gedeelte uit
maakt en hem vertooner en anderen
zoude kunnen aanzetten om meer wn
meer alhier hun verblijf te nemen.
Toen de heer Hope dit schreef, ver
moedde hU weinig, hoe binnen een tien
tal Jaren een omwenteling aan zijn
verblijf te Haarlem een eind zou maken;
een omwenteling, die, evenmin als de op
haar gevolgde vreemde overheersching.
uitlokte om zUn voorbee.id te volgenen
lusthuizen te bouwen in d-en Hout. Ove
rigens heeft de lezer bemerkt, dat deze
Amsterdammer bU de overheid ln een
goed blaadje stond. ZU hadden reeds
lang het genoegen hem te kennen als
eigenaar van de hofstede Welgelegen
aan de Baan. Als zoodanig teekent hy
op een lUst, die ln Juli 1770, d.i. 15 jaar
voor hij met zijn bouwplan voor den da^j
kwam. aan burgemeesters wordt voor
gelegd. Het gold hier de bestrating van
den Kleiner. Houtweg. Indien he:
stadsbestuur zich bereid verklaarde de-
z--n weg van klinkers te voorzien, zouden
de ouder teekenaars zich verbinden „tot
support van de kosten, welke zulks zal
vereUsschen. te fourneeren zoodanige
somma, als bU leder van ons bi) onze
ondertoekening ls ter necder gesteld".
Op deze lUst komt de handteekening
van Henry Hope niet minder dan ze
venmaal voor. Hij teekent, zoowel voor
zichzelf als voor anderen, voor een be
drag van zeshonderd en vijfenzeventig
gulden. Je ontmoet hier meer kennis
sen: Pan Clifford. Pie ter Teyler van
der Hulst, mevrouw de Neufville. Jaco
bus Barnaart, de heeren Kops. Hesbuj-
sen en van Zanen. allemaal mcnsctoon,
die naar klinkers verlangen. Afzonder
lijke vermeld mg ver diept de beer Gaorg
Voorhelm, die oen mooi vorbeold van
burgeruin gaf. Immers hU draagt vUf en
twintig gulden bU. ..uyt enkele gemeen
schappelijkheid, voor dc zoete samen-
leeving, anders ,ants zonder belanr
voor ce bestraatlr.g. omdat bJJ de poor:
woon".
Of het nieuwe gebouw de zoete sa-
menleeving" in deze stille, landeiyk-?
omgeving verstoren zou? Enkele omwo
nenden. desgehoord. brachten bezwaren
in. Zoo de heer Johannes Enschedé en
met hem rljr. buurvrouw mevrouw
wed. Van der WoUen. De eerrte oppo
sant klaagde, dat „door dat hek zUn
gehelen gesigt op de zU na den Dreef
van den Hout geheel benomen was. en
dat zulks een Groot Displijsier voor hem
zoude sUn." Dc ongewene hoofdletters
bedoelen misschien de grootheid van het
on?enoc;cn aanschouwelijk voor te
stellen. Maar ook zonder die zouden *'U
aanstonds gevoeld hebben, hoe onaan-
g ge naam d «ae belemmering van het uit
zicht voor den betrokkene was. HU kou
de Dreef niet meer a.en. Toch wure liet
Jammer geweest, indien dit en andere
..d-'.plezlers" den heer Hope hadden ge
noodzaakt van zUn plan al te zien Zoo
oordeelde ook de beer Jaoob Nlcolaas
E'.ru'. d'.e edelmoedig verklaarde, dat
„om imand to plUsk-rcn. al kosten da:
iels V3n zijn geslgt, hU daar niet teg:n
had." De heer Enschedé nam tenslott:
grac.'gra me! een „rctreite van 32 voet",
een terugtocht van bet hek binnen de
rooilijn. Ztodat burgemeester?. 12 No
vember 1785, het verzoek des heercr.
Hope konden ln williger.
HU zou zUn .gemakkelijk" gebouw
krUgen. Het is nlc: duidelijk, wat hy
hiermede bedoelde. Gemakkelijk. in der.
zin van comfortabel is het acker niet
geworden. Men heeft zich wel eens afge
vraagd wat dt stichter elgenlUk heef.
willen bouwen: een woning voor zichzelf
of eer. mu;eum voor zijn kunsteohatten
Tc:r. de lieer C. Apostooi. directeur van
's Rijks Museum te Amsterdam, dc Re-
geerir.g tr.oest voorlichten :n zake de in
richting var. het Parlljorn tot een mu
«euro. schreef hU ln zUn detb* treffend
verslag: ..dit gebouw was bU deszel'
stichtuig aangelegd voor de bewaarplaats
en tentoonstelling van een kabinet
-hi! de rijen en kunstwerken (overicraj
was het de woning van een partJc „l.r
hierom bestaat net voornaamste ge
deelte van het gebouw uit eene zeer
groo.e en waarlyjc aanzienlijke zaal. d-c
van Doven verlicht De groote zaal
met hetgeen daartoe behoort, kan ook
dienstig zjjn voor een particulier, tenzij
voor iemand da2 een groote verzameling
van schilderijeii had, om die aldaar te
plaatsen."
D.i was in 1828, Juist veertig Jaar
nadat het huis Welgelegen was vol-
too-d. WeLce louswisse wilgen het miul-
dels ondergaan had. vertel ik niet. om
dat iedereen zo k#nL Nu scheen het em
oe nabij- ln de raadsvergadering van 19
Juni van ö,t Jaar vernamen de leden,
dat „aan het Paviljoen Welgelegen
aana.enljjke kosten moesuin ge. „At
worden, welke voor het geoouw all a
op n-et mmder dan f 45.000 begroo'
wierden; dat ZM. verklaard had no;
voor zxb, nog voor de Leden van zijn
gealagt daarvan gebruik te zuilen ma
ken en alzoo in last had gegeven om
hetzelve aan deze stad ter overnenung
aan te bieden, terwyi hetzelve anders
zoude veraocht worden."
Verkocht en misschien gcsloojf! wor
den. De overweging, dat „eene moge
lijke slooping van hetze, ve den Hout en
den nieuwen aanleg van dezelve zoude
onrokren". kon den Raad echter niet
doen besluiten „de stedelijke frnanc.cn
met een dtisdamge aankoop en onder
houd te bezwaren." HU gmg dan ook op
het voorscel des Konrngs n.et in, maar
besloot de bemiddeling van den hee.
staatsraad Van Gennep m te roepen,
„ten einde Z.M. te bewegen om van die
voorgenomen verkoop ai te zien cn dc
herstellingen voor rekening van het do
mein te nemen."
De lezer weet met welk gevolg. Lang
duurc.- de onzekerheid u-et. Ir. de raals-
vergadcr-ng van 8 Octcoer 1823 kon de
voorzitter mececeelen, dat hU onderrig:
is. dat het Paviljoen niet verkocht tal
worden, maar dome ut van den Staat
zal blij ven ca he .zelve in ecu RUksmu-
seum zal worden herschapen".
Zoo bleef het gebouw oehouden en
kreeg het voor c.n deel zUn oor.-pron-
keiyxe bestemming terug. L'en „Galery
der kunstwerken van levende meesters
zou het voortaan zyn. De heer Apostooi
ontw.erp een plan en trad daarover r.
overleg men den arcnltcct T. P. Suys te
Brussel, dieaannam voor f 32.000 niet
alleen de noodige herstellingen :c ver
richten. „maar ook om het llch" door
het dak in de zalen te brengen, zooals
zulks te Brussel en te Par Us la de ga
lerij van de Louvre is bewerkstellig:'
Dat was dus een meivallc.cje. Waar cco
wil ls.. niet waar, daar ls gemeenlijk
ook een weg.
Wel werr.cn in het v-orjr.rr vevkorht
tien aan elkander grenzcr.de pcrceelen.
staande cn gelegen aan dc Oostayile
van den Kiemen Houtweg. dontmi-.c-
goederen, behoorende tot het Paviljoen.
Pi aaje huizen „met msrmer bcvloercW
e-i gestukadoorde a gan?." zooals van
enkelen vermeld word'; tuinen met
„snanassenbak. perzJtcnkaisen. drui-
veRkassen. vljgenbakken". die Je daar nu
tevergeefs zoudt zoeken. En dan de hof
stede genaamd Het Klein Paviljoen.
,u»er aangenaam aan het Spaarrw? gel. -
gen cn daardoor de wUduitgestrekts e
gcaigten opleverende." Verder besohrf".
;k deze heerlijkheden maar niet. We!
geef Ik hierbU een prentje: Kleine Hout
weg. hoek Paviljoenslaan. dat ten
naastobU de plaats laat zien van dcre
verdwenen schoonheid- De lezer kan zich
dan me'.een een voorstelling vormen
van dc dageiUkschc omgeving van dc*
heer Hope en de ..zoete samenkevlng'
des heer» n Voorhelm en de andere bewo
ners var den Kiemen Houtweg.
H. E. KNAPPERT.
.ETTEREN EN KUNST.
HET TOONEEL.
t x 2 - 5. Satiriek blU-prl
van Oustav Wied door IJri
Schouwvooneel.
Teen 3 X 3 9 icdertftd bij hot
gezclic ap var. Van Eysdtr. wj:d ge
speeld. w« het voor de Rori.;:cl„mmeri
en sptclaal voor Cor var. der Lugt M. lsrrt.
i.« in de rol van Paul Adam -.oor h«:
eerst als fUn blljspdspeljr dc air.dacht
trok. een grcot succes Of ö.t £tuk van
üustav W.ed by zUn in;:oduche in on:
land dien bUvzl zcu hebben verworven
waca::r net in dezelfde ve::cor..ng van
gisteren ware gegeven, betwijfel ik rrcr
Ko Arnold! is <rn knap tr.eur. w.eni
verdienste door geen enkel tooneelllef-
hebbfr ra! worden bestreden, maar het
.s wel zeker. dat. warneer bU *Un r.aaro
neg moeit maken, de rol var. Paul Adam
daartoe niet als IndertUd bU Van de:
Lugt zou medewerken. Over hrt al
gemeen was de cpvo«r.r.g van 2X3-5
daor Het Schouw toer. te! te zvcar cn Kc
Arnoldl kwam ln de hoofdrol clet tot
NB zWj. sptelsche en gtestlge creatie
Het blUsptl van G us tav v/.td viel ml.
na z:o v<.-: Jaren. nl*t mee Ik kan m
oegrUpen. da: dit stuk bU zUn eerst
;pvoering IndertUd dtor z:,a aard^r
crditen. ryr. enverwvehte wendingen
tUn orlg^alitelt en door het rpcelieh
vernuft opgang maakte Dat zijn vele
deugden, vclkt men ook nu r.og rrker.'
li'-: 20 Jaa- gele !:a kenden wij ln -~k
land Shaed en MSlnar nog rf-t en daar
^b-Jf: ctze schrUvex toch wel heel ve.
onder. ZUn bkjapcl la te verbrokkeld, u
Xragmeaurlsch en vooral te opaeUehjkl
Maar Ik erken het dadelljx toch
ook in aomm.ge tooneelen «eer geest.g.
vooral ln de laaste twee bedrUven. c.c
veel beier zUn dan de eerste twee.
2 x 2 5. de titel zegt ad, wat de
auteur zoo ongeveer heeft bedoeld. „Wat
de Goden vereenlgd hebben, mogcr. de
theorieën met scne-den!zyn de slot-
woorden van Paul Adam. hU zyn
v.ouw omhelst en tege-Uk overloop, naar
de conservoUeve party ter wüie van .v.c
poeze.e vrouv.er.armen en 12.000 kronen
per Jaar. De logica staat in de wereld op
haar kop. wanneer het er om gaat pro
motie te maken of een vrouw te verove
ren. Du byjspel hac .ot motto kunnen
d-agen: ,,'t ls anders. hetzehóe
motu>. dat Speenhof! IndertUd uitkoos
voor zyn ensemble.
Du Deensche biUspel kon niet licht
genoeg gespeeld worden. He: is immers
a-es „Spielerei". Van dat Lchte, het
speehen vernuft merkten wy in deze
door Ko van DUk geregisseerde vertoo-
xung van iict Scnouwiooaeel al te wein^.
en de hoofdrol werd allerminst spranke-
.er.d. en met gees.^e nuanceer mg ge-
spee.d! Het best m den geest van alt
s.Uk leek mU Gare! Ry^en. d.e van Fat*
Hanmann. het jonge mensen, da: doo.-
zyn oDigevmg n.et voor n-eta Frieda
word; genoemd, een aard-ge crealle wist
te mak en-
Du soort stukken ls niet het meest ge.
schikte genre voor Het Schouw toon e cl.
Dezen spciers lig. de e.nst van ten Ihsen
veel en veel be er. W»e het Schouwtoo-
neel ui zyn voile kracht cn op zyn aller
best wil z.cn. dien raad lk ten sterks,e
aan de voorstelling van Len Vy&nd van
't Volk op 20 Maart te gaan bywonen ln
de viering van Ibsen's eeuwfeest staat
He: Schouwtconeel vooraan en da: is
waarlyk geen geringe eer.
J. B. SCHUIL.
TE AMSTERDAM.
Gas, tooneelspej ln 5 bedry
ven van Geoig Kaiser, doo.
Het Vereeuigd rooneel
In zUn lezing over het Dulteobe ex-
pressiomstische crama, welke Herbet:
Kranz eeotge Jaren gelcxkn ln Amster
dam heelt gihouden, noemde Kr ana c
oramks van Kaiser ..bevroren kunst
rwa^ers drama j zUn volgens hem nie;
werkelijk expresoionJsUscn, omdat zy
niet uit de kracht van het gevoc.
oortkomer.
Nu :k Kaiser's Gas I Zaterdagmid
dag in de vertooning van Het Vert-enigd
Tooneel m den Staasschouwuurg te Am
sterdam heb gezien, kan ik ni'.j deze uit
spraak volkomen begrijpen. Du dit werk
ion Kaleer Is vrfjwel ul het gevoel ge
bannen. Het is Jou.cr liet verstand, ca:
er uit spreekt, met het hart. Kaiser doc,
denken aan een mathematicus mee.
dan aan een dichter. Heel het drama
is sterk van structuur, wiskunstig zmu-
gebouwd; inen bewondert voormuren,,
het intellect, maar men mis; cr in,
waarnaar men oy alle kunst het eers.v
vraagt: de ziel. Dit drama ls als d,
wiskunstige formule, waarnaar he;
„gas" wordt gefabriceerd: hot ls on
persoonlijk. Dit Ls naar mUn meening
ook de roden, waarom dit siuk on
danks de heli.ge bewogenheid en de ab
met elcctrlclteit geladen spanning der
aroeidersvergadering met 2i>0 medewer
kenden ons als geheel vrUwel onbe
wogen laat. Het gaat ons voortU es
diepe Indrukken laat het niet na
Toch moeten wij de directie tan ,.H> r
Vereenlgd Tooneei" dankbaar zyn, d.r.
zU ons m de getogenheid heeft gesteld
ook op het tooneel kennis te maken
met doze rtcht-ng. welke wU leven
tegenwoordig vlug en het ls een waar
schuwend"! los voor allen, die het oud
al te lichtvaardig verwerpen na 3
Jaar al weer verouderd Ls. Het exp es-
slonlsme is op een enkele utbvoenng
van VrUheld van Kranz en Der 8ohn
van Hascnclever na ons vrijwel voor-
bygegaan cn na de opvoering van Gas
zouden wU bUna geneigd zUn te zeggen
wU cr niet ioo heel voel by verlo
ren hebben. Toch zou wa&rschUnlUk «ie
opvoering van een drama ais .Die
Ma&chlnenstUrmer" van Ems: Toller
een veel sterkeren indruk hebben ge
maakt. Maar misschien durfde men do'
werk van roo geprononceerd revolutio
naire richting ir. der. dcftigen Stads
schouwburg Diet aan.
Albert van Daisum, de ruoest moder
ne onder onze tooneelarüsten. heeft in
elk geval met ,.C»as" van Kalser een
kans gekregen cn hU heeft roet zUn re-
git vooral m de arbelderivergadcring
gctoor.l. wat hij als regisseur ln dit
soort werk waard is
Het drama var. Kaisrr speelt ln dc
groote krachtcentrale, waarin het ges
dat alle andere bedrijven der aarde
voedt, wordt «reproduceerd. Dit ins is de
nieuwe drijfkracht voor alle machine*.
I> formule, waarnaar dit gws wordt Re-
fabriceerd. is wL?kunst!z Juist. ma: r
toch komt er ln dc fabriek ter. explosie
De voorbereiding van deze explosie ln
het cerVe bedrijf ls technisch bijzonder
kr.ap. De „witte heer een symbo
lische figuur kond rt de catastrophe
aan en de sponning, ólc bU de minuut
sterker wordt, wanneer men bemerkt,
dat het onheil niet meer is af t« wen
den. 15 van krachtige, theatrale werking
en mist haar effect niet.
Wanneer de fabriek geëxplodeerd ls
staat d.» eigenaar voor de vraag, wat hU
moe: doer. d« fabriek weer opbouwer,
met ce zekerheid. 6a' een tweede en
derde explosie met ai haar vernietiging
en onheil ra! vo'.gea. dan wel de fabriek
ln puin laten cn den mcnsch, die in
deze krachtcentrale zelf tot machine is
geworden, weer terug voeren tot he'.
eigenlijke mcnsch zUn Hij ls Idealist
cn wil het laatste. Hij wil de arbeiders
naar bulten voeren, naar de vrije ra-
tuur. hU wU ze van machines tot men
schep maken Maar de menschcn zfja
daartoe niet meer Sa staat. ZU *Uo niet
meer v .aeas met bloed, met zenuwer.
en zinnen. zU 'Un in de vermcchanlscer-
de wereld nier anders dan een greep
aan Óen hefboom, oer. druk op der.
knop. een met huid omspannen rek er.-
formu> En rU weten, dat zU niet an
ders *Un en dat zij niet anders zUn kun
nen.
In een groote vergader in?, waarin de
sUker.de arbeiders ln de fabriekshal te
-anvr. zUn. gast de firUd tusseben den
fsbriek«>'.der d"n idealist cn der.
groot-Ingenieur, die de verrr.cchanlseerde
«ere'.ó vcrtegtr.woordigt. De re vergade
ring vormt het hoogtepunt van bel dra
ma en hierin heeft Kauer ook het ®f- t
bereikt. Dc arbeiders, die eerrt der. .nge-
nleur ah offer eJachen. slaan piel- .a
om. vrarreer deze hun hun onmacht om
zich self te zUn ln hun hoofden hamert.
Men denkt by de zen omkeer van de massa
onwillekeurig e\en in de verte aan de
forum-scène uit Julius Caesar, al maakt
de arbeldersTergadrrlng ln Gas on
danks veel meer getier, ulteriyke bewo
genheid en heviger middelen Teel min
der indruk. Toch ls er ln dezer, sirtyd
tusseben den ingenieur en den fabrieks-
leider cm de menschheld iets grootsch.
De strUd eindigt, zooals hy :en aller,
tyde gt'elndigd De arbtlders. beang
stigd voor hun bestaan, velgen u!t zucht
tot zelfbehoud den ingenieur en sieenl-
ger. den man. die hun hun menschelUke
waarde wil temggeven.
De fabriek ta! met regeertngs'eun weer
worden opgebouwd. Want beteeker.: ge
brek aan gas niet stilstand var. alle be
drUven en ook van de wapenfabrlcage?
De menseh blUft machine, mm zal gas
produoeeren. al is een tweode explosie
ook zeker. De Idealist ziet, dat zyln tUd
nog niet gekomen is. maar «Un dochter
kondigt hem aan. dat uit haar een kind
zal worden geboren, dat zUn ióeëen ver
der de were'.d ln zal dragen.
Zoo eindigt dit laatste bedrijf van Gas
da: na de herige spanning in IV aar.
doet als een wel heel slappe epiloog
tenminste r.og met de hoop op betere
tijden welke hoop in Gas II den schrij
ver ook nog in den steek laat. daar hU
dit vervolgdrama laat eir.d'gen met der.
totalen ondergang van de menschheld.
Het werk van Kaisrr is meer betoog
dan drama. Alles gaat ln Gas om ab
stract dingen cn de spelenden zUn lou
ter ldeéendragers. Het werk interesseert,
maar ontroert niet Zelfs de arbeiders-
vergadering gin,T ons ondanks al het
uiterlijke geweld voorbij als een knap
geënsceneerd en kranig gespeeld film-
tooneel. Het is met dit drama \*d Kalser
als met een symphonic van err. hyper
modern componist. Ondanks alle midde
len cn geluïd-expant'.e maakt zU veel
gertngeren irdruk. raakt zU minder onze
ziel dan een eenvoudig strijkkwartet van
Mczart of Beethoven.
Toch was de voorstelling qua opvoe
ring taooest belangwekkend. Schuhma-
cher heeft ln z'ln decors zeer veel be
reikt. Daar was reeds dadelUk in I de
werkkamer van den fabrieks!cider inct
op der. achtergrond de wentelende wielen
\an de krnch'.ttr.trale! En dan de onr.u
tel Uk e fabriekshal met haar U zeven bo
gen. die werkzlUk de impressie gaf van
onmetelijkheid.
Van Daisum hoeft getracht ln het spc!
de spanning en de electrische geladen
heid te brengen, welke voor dit moderne
stuk onontbrcrlUk z'Jn. HU zelf gaf ln
dc rol ".an de:i hoofdingenieur den toon
aan. Hij speelde en sprak volkomen ln
den stUl. welke dit werk verlangt, ge-
spanner. en extatisch.
Niet alien w sten dezen stUl te bena
deren. Her best waren Hans van Mcer-
ten. Henri Eerens, Frits van DUk die
het tooneel van den tot razernij vervoer
den arbe'der na de explosie voortreffe-
lUk speelde. Kommer Klein en dan
Ne! Knoop, Louise Kooiman en
Sara Hcybiom, de drie vrouwen, die
de vergadering tot extatische op
winding brengen. ZU vermochten
Van Daisum het best te volgen
en waren zeer goed Maar cr waren or
ook zooals Hunsche en Pilger die
blijkbaar in di: 'moderne werk vreemd
«••onden. En heel Jammer was het, dat
Eduard Verkadc a'.s de fabrieks-leider
zich gansch nie: by deren apeeltrant
kon aansluiten en daardoor telkens de
spanning cn de eenheid van de vertoo-
mng verbrak. WU wilder, wel. wat Ver-
kade wilde, dat hü tracht:? in dezen idea
hst allereerst menschelUke te legyfn
Maar zUn spel mnte elke strakke UJn
het was In dit stuk veel te weifelend en
te slap en liet was duidelijk te merken,
dat hij zUn tekst niet voldoende be-
heerschte.Dit laatste vooral was dooderd
voor het «tuk. waarin voortdurend de
sfeer als met clcctricitelt geladen moet
sUn.
ln de arbeider?, ergaderlng werkten 250
leden van de A. J. C. mede en bet was
bewonderenswaardig, hetgeen Van Dai
sum met deze enthousiaste Jongelui had
bereikt. Heel het vierde bedrtjl gaf een
staaltje van ma^-regie, als w-y in or:
land slechts zelden te zJen krUgen. Al?
geheel <i is toch een zeer merk aardig e
voorstelling, die Jammer genoeg
niet de belangstelling ondervindt, welke
rU als experiment had verdiend.
J. B. SCHUIL
LAWNTENNIS.
HELEN WILIS NAAR AMSTERDAM
SAN FRANSISCO. 14 Maart 'V.D -
Helen Wills heeft medegedeeld, dat zU
op 18 April van New Vork naar Pary.*
v?rtTekt om eenlge weken rust te nemer.
Daarna zal zij zich met miss Ryan naar
Amsterdam begeven om daar ernige en
kel- en dubbelspelen tegen Neder!and-
iche spelers te pelen.
Verwacht wordt dat Heler. Wills ral
mededingen in de Fracsche kamp:oen-
•ehappen te AutJuSI op 22 Mei. ln den
wedstrUd om dc Welghtmac-oup in Wim
bledon op 15 Juni en :n de wereldkam-
ploenschapsspelen te Wimbledon op 35
Juni.
Een vaarweg Noord-Zuid buiten de stad om?
In de vergadering Tan de Kamer van
Koophandel en Fabrieken ls Dinsdag
avond door den heer Ir. W. J Burgers-
dilk een p'.an ter jprake gebracht om
een nieuwen vaarweg te maken Noord-
Zuid. die onze binnenstad zou mUden
Waarom moet het Spaarne aoo vroeg
hU voor de groote sehcepvaart de weg
blijven? Er reu een ander vaarwawter
kunnen komen er. wel van Spaarsdam.
af door de Mooie Hel. vla Haarlemmer-
llede r.aar de RlngvaarL
WU hadden over dit denkbeeld eer.
onderhoud met den havenmeester Óen
heer J. Kramer, die ons verklaarde:
Het verwonder: mU niet, dat het denk
beeld van den heer Burgersdyk ln die
bijeenkomst niet veel bijval oogstte. Het
denkbeeld zou te verwesenlijker. zl)rv.
maar het zou op bezwaren stutten «n
ontze tende kosten eischen. De Mooie
Hel ls een flink breed water, maar niet
diep Nu kunnen er althans geen stoom-
booten van eenlge be tee kent? in varen
Maar het zou uitgediept kunnen worden,
dat zou wel het minste bezwaar *Un.
Maar dan bU de Llede komen de bezwa
ren Eer? cr-s de kruising met den spoor
weg Haarlem—Amsterdam. Er ls nu ren
bee'. laag spoorbrugje. Dan sou er moe
ien komen eer. verhoogde spoorbrug zoo
als er nu aan het Noorder Bulten Spaar-
ne is. Daarvoor zou ook de spoorbaan
verhoogd moeten worden. De verhoogtng
van do baan te Haarlem zou dus doorge
trokken moeten worden. Dit zou op zich
zei! al veel geld kosten, waarby dan nog
zou komen de uitgaven voor een groote
hooge spoorbrug.
Dan zit mee met de moeUUkheld van
dq kruising van den rijksweg Haarlem-
Amsterdam Daar zou dus ook een hooge
brug moeten komen, want er zou ,;e>en
denken aan zijn om daar een draaibrug
te maken met het enorm drukke verkeer
op dien weg Zoo'n hooge breede brug.
g;c tevens geschikt zou zUn voor de E.
S. M. zou veel geld kosten. Er wordt r.u
Juist een nieuwe vaste brug bU de Lssde
door den Waterstaat gebouwd Die rou
evenwel voor dat doel nier beschikt zUn.
Is er zoo vroegen wy nog geen
andere verbinding mogeiyk. BUvoorbeeld
door hel Vullrak door trekken en be
vaarbaar te maken?
Neen zoo luidde bet antwoord,
want hoe men den nieuwen waterweg
Noord—Zuid buiten Haarlem om ook zou
denker., roer. komt eeds te staan voor
de kruising van den spoorweg en van den
rijksweg Haarlem—Amsterdam
Misschien dat in de verre verre toe
komst zoo besloot de heer Kramer
aan uttroerlrig van zulke grootsche plan-
ren kan worden gedacht, maar dc eerste
jaren, misschien wel de eerste 50 Jaren,
nie:.
Tot zoover de havenmeester.
wy wyzen cr op. dat de vaarweg
Spaara damHaarlemCruqulus onge
veer 10.5 K M. U.
De weg 8paarndam—Mooie HelLue ic
Cruquius r/>u ongeveer li.5 KM, zUn.
Dus 1 KM. langer, maar daar zou
dan tegenover ?taan. dat voor geen
bruggen gewacht zou behoeven te
worden. Bovendien ls op zoo'n weg
vlugeer te varen d*n#ln het Spaarne
ln en nabU Haarlem.
De heer Van Llemt heeft ln de ver
gadering van de Kamer van Koophan
del betoogd, dal het plan van den
heer Buntersdijk niet zou zUn uit te
voeren. Het ryk. dat nu zulke groote
kosten aan den rijksweg Haarlem—
Amsterdam gemaakt heeft zal er
zoo zei hU rekrr niet toe willen
overgaan om daar een r.ieuae brug te
maken en het profiel van den weg te
verhoogen.
Dit wal betreft dc mededcelingru In
i; vergadering van de Kamer van Koop-
WU vernemen evenwel, da*. In verband
met de reeds lar.* hangende Hasrlemsche
heven plannen, by h-t gemrentcbrstuur
een plan aanhangig ls. dat afwUkt var
bet vroegere. Er ls tot nu toe alleen ge-
iaeht aar een los- cn ov-.rlxaIbarra aan
het Noorfcr Fp?a.ra.c. wy hebber, than-
hoewel over dit plan rog stilzqdjgenri-
heid betracht wordt den indruk, dat
owcrwogm wordt om ook party te trek
ken van de Moo.r Hel cn Lied?.
Do Mooie Hei er. Llede zjn linke
breed" wateren. Indfen die worden
uitgedJep. zou voor de scheep
vaart een moo: vaarwater beschikbaar
koman. Indien hei Vullrak achter de
lichtfabrieken zou worden verbreed cn
loorgctrokken. zou daardixw een verbin-
llng verkregen worden met het Noord." r
?paarce. Dsn zouden ln de toekomst
jroote terreinen voor haven en Industrie
beschikbaar rijn.
Tenslotte hadder, wU een onderhoud
met het raadslid den heer W. van Llemt,
die zich. zooaLv men weet. steeds veel
geïnteresseerd heeft voor de harcuplan-
nen. HU deelde ons mede geen voor
stander te zt<n ran al te gr o vh opge
zette havenplanneu. Het oude plan vso
den heer Dumont, den directeur van
Openbare Werken. Is prachtig zoo zei
hU maar moet ln gedeelten worden
uitgevoerd. Wy hebben voorloopig niet
anders noodlg dan een goede os- en
pverlaalhaven en industrieterrein. Dat
kunnen wy verkrijgen als het Vullrak
wordt verbreed, uitgediept en gedeelte-
lyk ook verlegd. Als wy dan kaden en
kranen maken zl'n wil k'-ar. Ai naar
'c r.oodzakelUkheld dan blykt kan het
havengebied *o-d-n u t;eb:e d. H-l ia
evenwel raadzaam om op bescheiden
K-haal te beginnen, maar zoo dat later
daarop kan worden voortgebouwd
VICE-PRESIDENT RAAD
VAN STATE.
JHR. MR. DR. A. RöELL
GENOEMD.
Naar uit den Haag aan de Tri ge
zeurd werd rou de commlssan» der
Koningin ln de provincie Noond-Holland
Jhr. mr Dr. A Röell genoemd worden
als in aanmerking komend voor de
funoUt ran rioe-president van den
Raad ram State, nu Mr. Dr W. P. Tan
Leeuwen ontslag Iveeft gevraagd
„TOONKUNST".
HET
HONDERDJARIG
BESTAAN.
In dra loop van het roJgrnd Jaar zal
de Ned. MaatachappU tot Bevord-rlng
ósr Toockun?'. honderd Jaar hebber
b-siaan. terwlj! hot dan ook een eeuw
getodra zal ritn dat de afd Haarlem der
MaatechappU werd opgerioht.
Het eeuwfeest dat natuurlijk een
Muziekfeest cvl worden der Maat-
sehznpU ra! te Amsterdam worden ge
vierd. Het Hoofdbeotuur u bozig mot
de voorbereid ingm
Het is nkrt uitgesloten, zoo vrrrctr.en
wy. dat ook de Haarien.sohd aldeafiag
lata zal doca ter Tiering van haar hon
derdjarig bw-taan. maar deze plannen
hebben nog geen vostra vorm aangeno
men.
DE TOESTAND VAN DEN BISSCHOP.
De toestand van Z DH M|r. A J. Cal-
Ucr ls d« laatste daten achteruitgaan
de.
STOFZUIG LR II LTS
MAERTE.N8.
Het huls BarieljorlastraaI 18 htefi een
verander.eg ondergaan. Vrorgrr werd er
schoeiM-1 verkocht, thans 1* h« t geschikt
gemaakt voor den verkoop Tan stof
zuigers. koelkasten, en andere groote ar
tikelen. Daarvoor moes*, het hui» ver
bouwd en vgrrubnd worden, van welke
gelegenheid grbruik gemaakt werd out
tevens een lichtere beschildering »*n te
brengi n. Zoo kon de heer Moer tens
hede:: middag een naar de clschea des
tUds Ingerichte zaak openen: „het Btoi-
zuigerhuls Maertcns".
3ehaive alle merken stofzuigers, wasoh-
m.vchines en U»k.isteu verkoopt het stof-
zulgerhuis ook radiotoestellen, voorca-
nv l:jk PhUtpv'. en electrische huishoude
lijke apparaten, aooels keteltje», haar-
dregers. sfrUkbouten en vele andere
hulpmiddelen voor de huisvrouw.
Daar de rank nu' een modernen gevel
en óe rr.oo.r Ze bi-étalage- oil wtnkel-
v er lichting een gorden indruk maakt en
de heer MaerUns door Jarenlange werk
zaamheid tn deze branche te Haarksn
••ren or.brkende is. zal bet S'.ofzulgerhuts
hier we! florceren.
DE H A Mil EM8CUE
JOURNALISTENKRING.
De Haarlem: ebe Journalistenkring
hield cn dcaer dagrn zUn gewone Jaar
vergadering.
In zyn openingswoord herdacht de
voorzitter net ov<r'.Udcn ven den beer
P. C. Ak- .vusn die gedurende 15 Jaar
bet secretariaat dc vereen'gini op voor
beeldige v.yze vervulde en ptees zUn
verdiensten op vetortol gebied.
De Jaarverslagen van den waarn. se
cretaris cn van den penningmeester w«t-
den goedgekeurd.
De heer L. M. Weterlngs werd tot
voorzitter van den H. J K. her' ozen
«n de heeren J. H van Oosten «1 J. C
Evers tot bral uur vleder. terwUl ln de va
cature-Akkerman werd voort'<n door 6«
\t:kiering van den heer W. P Loman.
JUBILEA.
De heer A. d.« Laat schüderebaa* al
hier. zal op 25 Maart as. den dag her
denken. w aarop hi) rich voor 30 Jaar als
schllderspmtroon vestigde.
Dc heer De Laat ataat bj «Un perso
neel hoog aangesehreven en liet mag
wel gememoreerd worden, dat 3 schil
dersgezellen reeds 25 Jaar bij hem werk
zaam zyn.
Daar hy ook onder de petroona een
geziene figuur ls zal het hem op dien
dag zeker niet aan blUken van belang
stelling ontbreken.
Onu: gezant te Brussel, fly. Van ..«pen tot Scvenaer. heeft Maandag :{fn geloofsbrieven aan koning Albert
overhandigd. Daarna legde dc gezant (link. een krans van seringen er. tulpen op hei graj van
kenden Soldaat. In t midden de geznntschapsattaehi Jhr. Besch tan Drakerlein. rechtde legatieraart -f-
'Jcr Hugucn r«n Kattendijkc
