IS HINCHLIFFE VERONGELUKT? Onze Groentjes van Woensdag 21 Maart af 45e Jaargang No. 13725 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vrijdag 16 Maart 19'? HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per week f 0.275-4, met geïllustreerd Zondagsblad 0.32: per 3 maanden: Vcor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) 337^4- Franco per post door Nederland f3-8754- Afzonderlijke nummers ƒ0.15. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en Omstreken /0ö7^4franco p. post ƒ0.65 ADVERTENTIEN: v.n 1 tot 5 regels ƒ1.75: tedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regel Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advcrtentièn van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs. Directie, Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 93, Post-Giro 38810 UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Drukkerij: Z. B. Spaaroe 12. Telefoon 10122, 12713. Telefoonnummers: Directie 13082, Hoofdredactie 15054. Redactie 10600 en Directeuren: J. C. PEEREBOOM cn P. W. PEEREBOOM Bükantoor voor Santpoort, Velsen, Velsen-Noord, IJmuiden, Beverwyk en*. Administratie 10724 en 14825. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Driehuiaerkerkwer 2, Velsen, Telef. 521. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD AGENDA VRIJDAG 16 MAART Schouwburg Jansweg: Cabaret-avond. De heer en mevr. Speenhof! en Ensem ble. 8.15 uur. Gem. Concertzaal: Gem. Orgelconcert George Robert, orgel; Jo v. IJzerVin cent, zang. 8 uur Geb Ned. Protestantenbond: Kunst aan het Volk: Voordracht Henri Dek king: „Het, Graf van den Onbekenden Soldaat)", 8.15 uur. Cinema Palace: „Vredeshelden", 8 uur. Luxor Theater: .X>e Zwerver (Le Che- mineau)"; „Het Spookt. niet m de Opera", 8 uur. Rembrandt Theater: .Prikkeldraad". Tooneel: 4 Clemento's. 79; 9.1511.15 Scala Thea er: „De Bank zwendelaars" Tooneel: Gezelsch. Langenaken. „Huise lijk Leed". 8 uur. La Mascotte, Gr. Markt: Dancing, Cabaret, Jazzband. Cabaret Modern: Dancing, Cabaret, Jazzband. Kunstnüverheidshuis Andrea. Gr. Hout straat 163. Tentoonstelling Lanoov. Unica Glaswerk en aardewerk. ZATERDAG 17 MAART Stadsschouwburg: Nieuw Rotterd. Tooneel (P. H. Tartaud) „Fauteuil 47". 8 uur. Gem. Concertgeb., Bovenzaal: Uitvoe ring leerlingen E. A. Cats. 8 uur. Bloemhof: Groot liefdadigheids bal- masqué Herst. oord ver. Spoorpersoneel, 8.30—4 uur. Bioscoopvoorstellingen. Cabaret Modern: Dancing, Cabaret. Jazzband. La Mascotte. Gr. Markt: Dancing. Cabaret. Jazzband. KunstnUverheidshuls Andrea, Gr. Hout straat 163. Tentoonstelling Lanooy Unica Glaswerk en aardewerk. WEG HAARLEM-LEIDEN. DE ONTEIGENINGEN. De Tweede Kamer heeft gisteren zon der discussie en zonder hoofdelijke stem ming aangenomen het wetsontwerp tot verklaring van het algemeen nut der on eigening van eigendommen, erf dienstbaarheden en andere zakelijke rechten in de gemeenten Bennebroek en Heemstede, noodig voor verbetering van den Rijksweg van de Haagsche Schouw naar Haarlem. NASLEEP VAN DE VEENDAMMER. N oord-Hollandsche Hypotheekbank. NED. MIDDENSTANDS HYPOTHEEKBANK. Naar aanleiding van het dezer dagen medegedeelde door den heer Kloppen burg over de Noord-Hollandsche Hypo theekbank, waarin de heer Kloppenburg zegt, aan de Verecniging voor den Effec tenhandel en aan het bestuur van de Vereenlging van Dtrec.euren van Hypo theekbanken te hebben verzocht een cn. derzoek in te stellen naar de gestie van de Noord-Hollandsche Hypotheekbank, wordt door den secretaris van de Ver- eeniging van Directeuren van Hypo theekbanken aan de N. R. C. medege deeld. da: het reeds lang te voorzien was, dat het ook met de Noord-Holland sche Hypoptheek barj: zou misgaan, daar deze nauw gelieerd was mee de groep-Woltman (oprichter-directeur van deze bank mr. J P. Kardoes, destijds agent der N.V. Veendammer Hypotheek bank en oprichter-commissaris was de heer J. Woltman Jr.). Een eigenlijke hypotheekbank was dit niet; het was meer een bank voor het verleenen van bouwcredieten. Ditzelfde kan men zeggen van de eveneens tot de groep-Woltman bchoo- rende Nederlandsche Middenstands-Hy potheekbank. welke een bank ls voor tweede hypotheken, een bedrijf, dat uiteraard meer risico oplevert dan het normale hypotheek bedrijf. Ook van deze bank was de financleele positie reeds in 1926 van dien aard. dat de aandeelhou ders werden aangeschreven om wegens zeer groo-e verliezen hun aandcelen vol tc storten. Door aandeelhouders werd een actie op touw gezet om een onderzoek naar de gestie in te stellen, doch deze actie werd gebroken, doordat een con- sor.ium onder leiding van den heer J. Kok te Heemstede en den heer J. Wolt man alle aandeden van de ageerende aandeelhouders overnamen onder ver plichting dier aandeelhouders een be drag van 50 gulden per aandeel te stor ten. waartegenover zij van hun verplich ting to- volstorting werden ontheven. Nadat de meerderhe.d der aandeden cp die wijze in handen van het consortium was gekomen, werd het besluit tot bU- stor ing op de aandeden te niet gedaan. Daar ook de positie van deze bank we der aanleiding zou kunnen geven tot on dermijning van het vertrouwen in pand brieven. werd het wenscheiiJk geacht het j.ubiiek reeds bU voorbaat in te lichten. TRAM EN AUTOBUS. De Trolley-trams te Groningen. VOOR HAARLEM NIET GESCHIKT GEACHT. Wij hebben reeds medegedeeld, dat de Janssiraatveneeniging aan de tram commissie uit den raad, die thans het vraagstuk der tram- en autobusverbhi- dingen in studie heeft, om daarover een advies aan den gemeenteraad uit te brengen, een adres gezonden heeft om de aandacht te vestigen op de Trolley trams die sinds eenigen tijd te Gro ningen zijn ingevoerd. Van wethouder Catz ui'. Groningen, vernemen wij, dat de Trolley trams te Groningen voldoen. De proef van 2 maanden is uitgebreid tot 6 maanden. Thans heeft ook de gemeenteraad van Groningen besloten om nog 4 Trolley wagens aan te schaffen, zoodat er te Groningen in het geheel 6 TroJey-wagens zullen loopen. De raillooze tram in Groningen trekt veler aandacht. Uit verschillende plaat sen ln ons land waar tramquaesties hangende zijn, trekken commissies naar Groningen om het systeem te bestu- deerem Uit goed ingelichte bron vernemen wij evenwel dat er hier ter stede door de bevoegde kringen niet veel gevoeld word: voor Trolley-trams. Het zal tenzij er ln den gemeenteraad een krachtige Strooming naar voren zou komen om een nader onderzoek naar d;t systeem in te stellen in den gemeenteraad van Haarlem gaan om de keus tusschen tram en autobus. De nadere plannen van de N.Z.H.T.M hebben wij breedvoerig beschreven. Reeds hebben wij medegedeeld, dat van de meerderheid der tramcommissie een advies te verwachten is om de voorkeur te geven aan autobussen. De meerderheid van B. en W heeft indertijd geadviseerd om de concessie te geven aan de Brockway. Daarna is ever. wel bij den raad een concessie-aanvraag ingekomen van de firma Schoon e die ook ireeds eenige autobussen in onze omgeving exploiteert. Uit raadskrir.gec vernemen wij, dat vooral ook aan die eonoessie-aanvraag veel aandacht ge schonken wordt. Het hoofdbestuur van den Centralen Ned. Transportarbeidersbond, waarvar. de Unie van chauffeurs een onderdeel vormt, heeft een uitvoerig adres aan den raad gezonden over de loonen en arbeidsvoorwaarden van de Brockway. Daarin wordt o.a. gezegd: „Tot heden weten wU nog niet of de directie der Brockway Mij. haar woord gestand zal doen en een collectieve arbeidsovereen komst zooals die met de organisatie werd afgesproken, zal aangaan". Het bestuur verzekert dat het den raad op de hoogte zal houden van den verderen rui» van zaken, omdat het meent, dat daarmede rekening gehouden zal worden bij het nemen van een beslissing over de autobus- -oncessies. Door de Unie ge vraagd een loon van f 25 met 2% der bruto ontvangsten. Verder verhoogin? per vol dienstjaar met f 1 per week tot liet maximum van f 35 is bereikt. Ver der op elke 7 erkdagen 1 dag verlof. 5 tot 7 verlofdagen moeter. op een Zon dag vallen. Na 1 jaar dienst 3 dagen va- cantie. na 2 jaar 4 dagen, na 3 jaar 5 dagen. enz. tot een maximum var. 10 dagen bij meer dan 8 dienstjaren. Bij ziekte 4 weken vol loon en 6 weken 70' E:n Haarlemmer die dezer dagen Gronin gen bezocht heeft om 't systeem der Trol ley wagens te bestudeeren. gaf als zijn meening te kennen dat het systeem, dat blijkbaar te Groningen wel inslaat, hier ter stede niet zou voldoen. Ten eerste zouden de verkeerswegen te Haarlem terdege veranderd moeten worden cn het beste zou zijn deze eerst te asphal- tceren. Daarnaast "*oet niet v-rge::-* worden, dat de Trolley-wagens nu nie*. direct comfortabel zijn ingericht. Voora' de Haarlemsche inwoners die naast de tram hier de mooie cn gemakkelijke auto bussen op de lUn Haarlem—IJmuid:;- kennen, zouden de Trolley-wagens nie: zooals da Groningers deen stellen boven de tram en boven de autobus. Tc Gro ningen zien dc autobussen er over het algemeen verwaarloosd uit en halm lanr niet bij de bussen uit onze omgeving. Over de eerste 4 maanden hebben de Trolleywagens in Groningen afgelegd 38717 K.M. waarvan de inkomsten per K.M. 32 cent waren. De onkosten waren met mederekening der te maker, reserv. 32.3 cent. Evenwel zal men bij de be oordeeling van deze cijfers rekening moeten houden met het felt, da: over de eerste 4 maanden geen extra onkosten veroorzaakt werden maar voorts ook da: de weg waarover de twee Trolley bussen te Groningen loopen prima :s. welke wegen we in Haarlem r.og lang niet ken nen. De aaaschaffir.gskosten voor oer. Trolley wagen is f 16.000 ruim. Alleen zK er voor de gemeente dit voordeel aan dat de Trolley wagen een gr00te afnemer is van den electrischer. stroom, terwij: daarnaast de rails uit de straten ver dwijnen. M.r.L.O .-EXAMENS. BU beschikking van den minister var. onderwijs, kunsten en wetenschappen. is o.m in de commissie var. RUksge- commiMeerden by dc M.UJLO.-txamens benoemd de heer A. G. Boes. ood-sc"..ool- opziener, alhier. EI! EI! (Te Wester Blokker heeft een kip een ei van 2,X) gram ge legd. Een Drachtensehe kip heeft dit record geslagen met een el van 207 grom). Zijn de kippen ook bevangen Door de rage van de sport? Z(jn zy aan het streven naar een Wereld zwaargewicht record? Het normaal gewicht van eieren Is slechts vUicnzesüg gram. (Dat wil zeggen uitgezonderd Dan het Y m Amsterdam) Wat 'n vreemde kippenkuren, Wat 'n ei-ver van de hen. Wat "n groote kippekuikens Zu.1 dat. brengen ln de ren; 'k Zie de vreugde al in Drachten, Toen die kip zoo machtig lei, 't Hcele hok in lulden jubel, Klok! alweer een (grooter) ei.... Nadat ik die kippenglorio Gaster in de bladen las. Vroeg 'k mUn buurman of die wedstrijd Niet iets voor zijn kippen was; Door op zijn gemoed te werken Kreeg lk hem er voor in vuur: Haarlem zal het grootste el zien Door m(jn kippen zei m'n buur; Toen 'k vanmorgen naar gewoonte Weer mijn buurman had begroet. Vroeg ik hem of door zijn k:ppen Al iets grootsch was uitgebroed, En nu mag ik voor zijn lezing Met aansprakelijk gesteld, k Geef het hier maar in commissie. Zooals hij het heeft verteld. HU verhaalde: ik ben 's avonds In mijn kippenhok geweest. En daar heb ik voorgelezen Van dat Drachlsche kippenbeest. Ik zei: kan nu niet in Haarlem Wat daar ginder is gedaan, Zie het grootsche werk in Drachten, Kippen, spiegel Je daar aan; Toen 'k vanochtend vroeg ging kijken Of er nog een kip vat lei. Vond lk. 't is ds VOUe waarheid. In mijn hok een.... spiegelei. P. GASUS. VEEL ROODVONK TE HEEMSTEDE. SEMINARIE HAGEVELD GESLOTEN. Tc Heemstede doer, zich de laatste we ken vrij vee', gevallen van roodvenk voor. vooral bij kinderen. Deze kleine epidemie is echter van niet ernstige .-00rt, zoowel wat den aard der ziekte als wat het aantal gevallen betreft. Er is dan ock nog geen aanleiding om een school te sluiten. Alleen het Seminarie Hageveld heeft nogal van de ziekte te lijd n. Daar waren de laatste dagen niet minder dan 7 patiënten, welk aantal plotseling met 4 toenam, waarom men er toe overging het seminarie tc sluiten De gevallen zijn niet ernstig, de patiën ten werden naar de Mariastichtlng ver voerd. De studenten zijn naar hun woonplaatsen vertrokken en de kwali teiten van het seminarie rullen nu ont smet worden. DE ZEVENJARIGE LEERPLICHT. VERWERPING DOOR DE EERSTE KAMER? Onze Haagsche correspondent schrUft: Naar ik verneem, moet de kans zeer groot zijn, dat de Senaat het wetsont werp tot wederinvoering van den vol- ledlgen zevenjarigen leerplicht verwer pen zal. Er moet daarentegen zeer groote animo zU om het inlUa lef-ont- werp-Z ijls tra. dat wUziging in het leer lingenaantal tot bedoeling heeft, vooral ten ba c van kleine scholen en platte landsgemeenten, te aanvaarden. In dat geval zou de regeer mg. die aan de leerverplichting verre de voorkeur geeft, wel voor een heel moellUke keuze staan. Moet de regeering dan het or.t- werp-ZULstra bU de Koningin ter onder, toeken Ing voordragen of met een nieuw lecrplJchtontwerp komen? VERGIFTIGING? MAN, VROUW EN DRIE KINDEREN ERNSTIG ZIEK. Donderdagmorgen is het gezin van den arbeider Leer.houdt ie Kruisweg, ge meente Bleiswijk. plotseling zeer ernstig ongesteld geworden, naar w(J vernemen onder vergiftigingsverschijnselen. De ge meentegeneesheer van BletswiJk. Dr. Hoogenboom. achtte onmiddellijke over brenging van het geheele gezin, bestaan de uit man, vrouw, en 3 nog Jeugdige kinderen, naar het ziekenhuis noodzake lijk, zoodat ailen met 2 ziekenauto's naar een ziekenhuis te 'sGravenhage zijn vervoerd. De toestand der patiënten ls zorgelijk. Burgemeester Baan van Blcls- wUk stelde ter plaatse een onderzoek ln. Omtrent de oorzaak is nog niets be kend. PERSONEN TE VHERTOGENBOSCH BEDREIGD. OM AFSCHAFFING VAN HET CARNAVAL. Het 's-Hertogenbosche raadslid me vrouw Brouns van Besouw heeft ge!(jk w(j reeds meldden bU den gemeenteraad een voorstel ingediend om het Carnaval af te schaffen Zooals te bcgrUpcn is voelen heel wat Ooteldankers er bitter weinig voor hun drie dagen van pret cn Jool te moeten missen. In het Dagblad van Noord-Brabant vertelt de Bossche correspondent nu on der meer het volgende: Mr. F. J. van Lanschot de burgemees ter van Den Bosch, verhaalt van eer. anonieme briefkaart, welke hU pas ont ving en waarbU hem zoo ongeveer te kennen werd gegeven, dat hU als katho liek geen knip voor den neus meer waard zou zijn. indien hU niet zou mede werken aan de afschaffing van het Car naval. „Voor kennisgeving aangenomen", zou de offlcieele term lulden. Maar de burgemeester zegt. het voor de variatie eens anders; „Ik heb het ding verscheurd en in de kachc-l verbrand!" Het vrouwelijk raadslid, mevrouw Brouns v. Besouw. die blijkens haar voorstel aan den raad, alleen hel! ziet in een radicale oplossing, afschaffing var. het carnaval, is er erger aan :oe! Per post ontving zij een brief, waarin zU met moord of doodslag wordt be dreigd, Indien zU 's avonds op straat komt. Bij de bedreiging en om er kracht bij te zetten was een doodshoofd ge- teekend naast de woorden: „Dc dood wacht u!" 't Spookt er dus wel om het carnaval SUIKERBIETENTEELT TE HAARLEMMERMEER. MINDER GEZAAID. Hoewel bU dc teelt van de verschil lende gewassen in den Haarlemmer- meerpolder de bieten ook in dl: Jaar wel ewder een der hoofdproducten rullen uit maken. Ls het in verband met ren ver laging van den prijs te verwachten dat ln dezen polder in 1928 minder hec taren met bieten rullen worden bezaaid dan in 1927. Als de campagne weder daar ls. zullen zoo verwacht men de aan te voe ren voorraden bieten toch wel zoo groot zijn. dat de suikerfabriek „Holland" te Halfweg weder ln werking ral worden gesteld. FIETSER TE WATER. liedenmorgen omstreeks II uur raakte een jongen van omstreeks 12 jaar met zijn fiets in het Spaarnc na» bij dc Mclkbrug. Een voorbijganger hccit hem op het drrogc gehaald. Nog niet aangekomen. VELE DESKUNDIGEN GEVEN DE HOOP OP. Kwartjes Advertentën van Vraag en Aanbod, zijn op Zaterdag 29 October j.l begonnen en werden icderen Zaterdag geplaatst. A dus werden tot Zater dag 10 Maart toe. dus op 21 Zaterdagen, geplaatst 5950 GROENTJES, dat is gemiddeld '2S4 r'"f keer. Om tegemoet te komen aan de wcnschen der Adverteerders zul,en wij ONZE GROENTJES «oort- aan ook plaatsen op «llc Woensdagen en wel HAARLEM'* DAGBLAD heelt verreweg dc meeste Aboiinés, dus ook dc grootste publiciteit. Uitsluitend bestemd voor particulieren. Geen liandclsadvcrtentifn PROV. STATEN. DATUMSTUKJES Er is nog geen enkel positief bericht omtrent Hinchiiffe cn zijn medepassa gier miss Elsie Mackay binnengekomen. Het laatste telegram dat wy hedenmid dag om 12 uur ontvingen luidde: NEW-YORK. 16 Maart. (Wolffbureau) De luchtvaartdeskundigen alhier hebben thans alle hoop opgegeven, dat Hinch iiffe nog ln Amerika zal aankomen. Vaz D'.as seinde ons: LONDEN. 16 Maart H7. D.) De verte genwoordiger van Captain Hinchiiffe heeft aan mevr. Hinchiiffe een telegram gezonder., waarin hij meldt, dat het be richt omtrent een landing niet bevestigd is; hU verklaarde desniettemin r.og hoop te koesteren. En verder: Er ls nog steeds g:en bericht van Cap tain Hinchiiffe en Miss Elsie Mackay. de dochter van Viscount Inchcape. ont vangen; weliswaar werd van verschillen de plaatsen gemeld, dat zij waren gezien of dat zy hadden moeten landen, doch deza geruchten werden niet bevestigd. De eenige kans, dat *U nog in lever zUn. bestaat hierin, dat *U op aee heb ben moeten dalen cn dat zij toen door een vaartuig zonder radio aan boord zijn opgepikt, of dat z£ in een onbewoond oord in Amerika sUn geland. MR. J. F. FRANKEN BENOEMD VERKLAARD. B(J besluit van heden 15 Maart 1928 ls door den voorzitter van het Centraal Steenbureau :ot lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland benoemd verklaard: Mr. J. F. Franken te Am sterdam. zulks ter voorziening ln de vacature, in dat college ontstaan doo. het ontslag-nemen van mr. dr. A. A van Rhyn. HET RIJKSWEGENFONDS DE WEGEN RONDOM HAARLEM. In het voorloopig verslag over de be grooting voor het Wegenfonds voor 928 leren wij: Sommige leden waren van oordeel, dat de eischen. die het doorgaand verkeer aan de wegen stelt, niet zullen zijn te berrtken door verbetering van de be staande wegen. Zy betu.gdcn hun Ui- stemmmg nvt he; artikel var. ir. P. J. van Voorst Vader in ..de Ingenieur" var. 25 Februari J.l-, waarin op dit punt d. aandaebt word: gevestigd. In het bij zonder or.de:v-ndt het doorgaand verkeer me: mo'.orrytuigen emst.gc belemme- meriag van de talryke traversen doo: de bebouwde kommen van steden en dorpen. Zoo werd ct bUv. de aandacht op gevestigd, dat het doorgaand verkeer tusschen het ten Koorden van Haarlem gelegen deel der provincie Noord-Hol land en het ten Zuiden van die stad gelegen deel des lands ook na de uit gevoerde en in 1928 voorgenomen ver beter tngswerken genoodzaakt biyft de nauwe Haarlemsche straten te volgen. Over een afstand van vele Kilometers lcopt deze weg door de bebouwingen van het voormalige Schoten. Haarlem en het by Haarlem gevoegde deel van Heemstede. Een verbetering, die ook voor dc toekomst aan dc toenemende ver- kecrseiachen kan voldoen, is thans nog zor.der veel koster, cn moeiten te vinden, indien ten Westen van Haarlem Sn nog grooiendeels onbebouwd gebied eer. strook grond gereserveerd zou wordcr. voor het aanleggen van een primair wegvak. Soortgelijke bezwaren doen zich b.v. ook by Alkmaar voor, waar thans een weg verbeterd wordt, die ln de naaste toekomst, wanneer de ROkaweg Amster dam—IJmuiden en de provinciale weg Amsterdam—Zaanstreek—Castrlcum zul len zijn aangelegd, onmogelijk aan de verkecracischen kan voldoen. Ook hier ls het noodzakelijk een geheel nieuw wegvak, uitlooper.de op den weg. d:e den Alkmaarder Hout met het Noord - Hollandsch kanaal zal verbinden, aar. te leggen. De weg Heiloo—Alkmaar heeft in de kom van Heiloo het karakter van eer. dorpsstraat; hU is voor het tegen- woord.g verkeer reeds onvoldoende, ter wijl verbeteringen pracilach vrywel niet mogelijk zUn. Hetzelfde geldt voor de kom van Lunmen, die daarom vermeden mo"l worden. Gewezen werd ook op dr bezwaren te Rotterdam ondervonden en op den weg UtrechtAbcoude. Laatst genoemde weg Ls nooit voor doorgaand verkeer geschikt te maken. In al dergelijke gevallen behoort, zoc betoogden de hier aan hei woord zUnde leden, de oplossing te worden gezocht niet in een kostbare verbetering van he rstaarde wegen, maar in het aanleg gen van parallelwegen op niet te grootcn afstand van het centrum, waarvan dus zoowel het verkeer van cn naar da: centrum als het doorgaand verkeer ge bruik zou kunnen maken. Dc rooilijn voor d:e wegen zouden dan op zoo prooien afstand uit de as moeten worden be paald. dat er behalve voor een voldoend breed e baan voor doorgaand verkeer cn een daarvan gescheiden rijwielpad met gelegenheid voor eventueel latere verbreeding ruimte is voor den aanleg van afzonderlijke wooostratec. wannee. langs den weg -bebouwing mocht ont staan. D:t zou zijn ln het belang zoowr van het doorgaand verkeer su van d: bewoners ter plaatse. Gevraagd werd. cf de Minister voor de traverser, door d? groote steden reed:» te:, be poe ld stelsel heeft aanvaard cn hoe het staat met de vergoedingen, dte gullen worden toegekend. Haarlem. 16 Maart. l'Aiglon. De menschen die wflkn beweren dat do romantiek dcod ls rullen door Else Mauhs' triomf m V AJglcn. snel volgend op Jan Musch' prachtige creatie ln Cyrano de Bergerac, wel begrijpen hoe zeer »u ongelijk hebben. De herleving moge nog slechts ln oen bcgm-stadlutu zUn. maar zU is er. Wie zou enkele jaren geleden hebben durven voorspellen dat het hoogtepunt van he< tooneel se: zoen een reprise zou zt)n van het «es bedrij ven lang» 1' Aigion, dat de menschen tot m.dierr.acht ln den schouwburg houdt en dat rnefl toen wraakte als d.kke romantiek al., ouderwelach. paasë"? Eimor.d Rostand was een geniaal auteur en hy heeft ru.mschoots erken ning gevonden. Een schryver die werken zooals deze beide en La Prirce&se Loin- talne wanneer zullen wy Else Mauhs daarin rien? gewrochl heeft, kan niet anders dan als <en der weinige grootcn bestempeld worden. En da; hy in verteu schreef die Literair teer aanvechtbaar Hjn dat hy geen dichter waa m den hoogst» zin van d.t «eer hoogt begr.p. doet nie la af tot de superieure tooneel- waarde van tyn werk, vooral van een Cyrano 6* Bergerac, tot <je prachtig» bfxieltr.g die erin tot uiting komt. tot de verfijning en den echt Franachen treat die het kenmerkt. Maar het heette al verouderd, en ln wereldcentra toont* Londen en Parijs was men ervan over tuigd dat het publiek vooral nie* langer dan een paar uur ln den schouwburg pehouden moest wordan. en nooit meer .ian drie bedryven te verwerken krijgen, en er was geer: interesse meer voor tra gedie. Men wtlde nld ontroerd worden, op welke wyze ook. In mUn Londcmche Jaren heb ik een eindelooze opeenvolging gezien van oppervlakkige, soms prullige bltjspe'.letjes. en een groote (rapiSi.enne als Sybil Thorndlke waa genoodzaakt om op te treden ln Amertkaansch maakwerk, dat het revue-genre naby kwam. omdat zy anders geen emplooi kon vinden. Na tuurlijk werd het logisch verklaard al* een reactie op den oorlog, die het mcnschdcm onder golven van tragedie en leed bedolven had. die het alleen nog deed haken naar verstrooiing en op- vTOoÜJklng, om te kunnen vergeten. Die reactie werkte byna even sterk docrr by neutra al-gebleven volken zooals het onze. die de groote ramp bijgewoond maar niet mede ondergaan hadden. Nu keeren wy terug tot tyden waarin de kurut opnieuw haar volle rechten kan doen gelden, waarin de romantiek dus tot herleving komt ZU zal nieuwe vor men vinder, geschapen door nieuwe groote vertolkers, en dat die op komst rijn wordt bewezen door de vernieuwde erkenning van een Rostand. HU moe* nog de plast* innemen var. een modem auteur; de vooroor logic he romantici komen tot tijdelijke herleving. En ln het suooes van T Aigion gaat dat gc- paard met de geweldige, hernieuwde bezieling die uitgaat van die wondere groote figuur der historie: Napoleon I, die ln 1821 ln balltng-chap op St. Helena vlerf en wiens geweldige geest voor al tijd zchUnt voort te leven ln de mui*, wy hebben kort geleden nog gehoord van groote toor.ee'.spelers en ooi film acteur* OA. de Prmnachman Dieudonnd die door hun stuole van de Napoleon- flguur, dl» zy moesten creèeren. zoo werden aangegrepen dat zy ln het c«- wone dagehjksche leven geen normale menjchen meer waren en m een soor* van begoocheling leefden, zich gedroe- ?en alsof zy zich den grootcn Keizer gingen wanen. Dat «Un excessen, toe standen waaraan aierhta enkelen ten prooi vollen, maar kan men uch de mogelijkheid daarvan niet voorsteller, al. men de tf.epe ontroering mede ondergaat van Else Mauhs' sublieme spel, van den wanhoopsstrijd van het Arendsjong. Aigion. dat de grootheid van der. ge- vneefden adelaar ln zich voelt en t«l- kena tot uiting wil brengen, en mach tloos blijft ir. zUn pogingen om d« wikke vWkrn u t te slaan en te stijgen y. dez-lfde duizelingwekkende hoogten? Er zijn er misschien velen geweest dl» in den schouwburg tot een diepere pe- dachte ZUn gekomen: tot een verwonde ring over zichzelf, een onUfeld b»wef da* die Napoleon -romantiek, oc- Nspoiecta- vereoring ona nog c%uc slak bevalen kan terwijl wy och süko dot wts**-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1928 | | pagina 1