Haarlem's Dagblad | 1928 | 16 maart 1928 | pagina 9

OM ONS HEEN

FLITSEN

HET HUIS OM DEN
HOEK

HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 16 MAART 1928
DERDE BLAD

No. 3746

SAMENVOEGING VAN ZAANSCHE GEMEENTEN. II.

WAAROM SAMENVOEGING? DE ZAAK IS ACTUEEL DE
PROVINCIALE WEG ER ZIJN GEEN AFSTANDEN MEER MEN
MOET OP DE TOEKOMST LETTEN NIET „GROOT ZAANDAM"
MAAR DE GEMEENTE „ZAANLAND".

VAN HAARLEM'S DAGBLAD No. 1156

Portret van den man, die zijn geheele redevoe
ring uit het hoofd had geleerd, doch tengevolge
van de langdradigheid van zijn voorganger niet
meer aan het woord gekomen is.

.Als uitgangspunt is genomen", zoo
zet de Centrale Commissie boven haar
rapport: „Een gemeente van eenigszins
aanzienlijken omvang tZaandam» te ver-
grooten. omdat dit betere voorwaarden
voor een nuttiger en economischer leven
biedt".

Tactisch ls deze opmerking zeker niet.
Ze kan licht de andere gemeenten
schuw maken. Eovendien is ze niet
Juist. Het is niet te doen om Zaandam
alleen, maar de geheele streek te dienen
en zoo ziet de burgemeester van Zaan
dam. de heer K. ter Laan, liet ook wel
degelijk in. Hij gal mij op het Stadhuis
van Zaandam een overzicht van den
stand van zaken en van de onderlinge
verhoudingen: het onderw^s bijvoorbeeld
is in de verschillende scholen compleet.
Behalve de scholen voor gewoon lager
onderwijs zijn er te Zaandam: een H.
B. S„ een gymnasium, een hoogere Han
delsschool, Handelsdagschool. Handels-
avondcursus, Ambachtsschool, Nijver
heidsschool voor jongens, vakschool voor
meisjes en een school voor zwakzinnigen.
Alleen de ambachtsschool gaat van een
vereeniging uit, de andere scholen zijn
openbaar. Leerlingen uit andere Zaan-
sche gemeenten worden er zonder ver
hooging van schoolgeld toegelaten. Maar
daarmee bewijst Zaandam aan de an
dere gemeenten een gunst. Waren de
Zaansche gemeenten tot ééne vereenigd,
dan zouden de ouders uit al de plaatsen
door hunne vertegenwoordigers. Raads
leden, leden van commissies van toe
zicht. op de scholen die hun kinderen
bezoeken invloed kunnen uitoefenen. Nu
hebben zij er niets over te zeggen.

Op mijn vraag naar den toestand van
de streek in het algemeen zeide de bur
gemeester. dat de nijverheid nog niet
tot haar vrocgerec bloei is teruggekeerd.
Er zijn dientengevolge nogal werkloozen
en de uitkeering aan deze arbeiders
drukt zwaar, want de Zaanstreek heef:
een talrijke arbeidersbevolking. Toch zijr.
er teekenen van beterschap. Het haven
geld heeft In 1927 duizend gulden meer
dan In 1926 opgebracht en hoewel dat
bedrag geen gewicht in de schaal legt is
het toch van belang voor de beoordee
ling van den algemeenen toestand. De
positie is ln 1928 aanmerkelijk beter dar.
die was ln de overeenkomstige maanden
van 1927. Binnenkort worden weer rüst-
schepen in de haven verwacht en het is
bekend, hoelang de rijstpellerij in dc
Zaanstreek slecht is geweest. In de laat
ste jaren zijn weer drie belangrijke
nieuwe ondernemingen ln Zaandam ge
vestigd. Er zit levenskracht in de Zaan
streek.

Op verschillende manier betoogde de
burgemeester het nut van samenvoeging
van de Zaansche gemeenten. De riolee-
ring in dc streek laat veel te wenscher.
over (Westzaan bijvoorbeeld heeft in 't
geheel geen rioleering en loost zijn fae-
caliën dus op het polderwater, dat dus
licht smetstoffen overbrengt), maar op
dit oogenblik ls er te Zaandam een plan
tot rioleering der gemeente ir.
overweging, dat een millioen zal kos
ten. maar dan ook door een electrlsch
gemaal loost op het Noordzeekanaal en
vandaar ln zee. Het spreekt vanzelf, dat
het veel practlscher is, bij deze gelegen
heid ook do rioleering van andere ge
meenten ln orde te brengen.

Zaandam heeft plan tot het bou
wen van een slachthuis. Dat kan Zaan
dam doen voor zichzelf en voor Kooc
•an de Zaan. dat hiervoor aangesloten
ls. Maar is het in het belang van de
openbare gezondheid, van de slagers er.
van de algeraeene kosten, niet veel beter,
dat er meteen een slachthuis gesticht
wordt, geschikt voor zestigduizend zie
len?

Met het ziekenhuiswezen staat het
niet anders. In de volgende zitting van
den Zaandamschen gemeenteraad komt
ter sprake een uitbreiding van het zie
kenhuis. die drie ton kosten zal. Is het
nu. zoo vroeg de burgemeester, niet veel
verstandiger en goedkooper. dat de uit
breiding van het ziekenhuis ln overeen
stemming gebracht wordt met dc belan
gen van de geheele streek? Het ant
woord daarop kan niet onzeker zijn.

De Zaandamsche Raad steunt de plan
nen van het dagelijksch bestuur. Daar
heerscht een vooruitstrevende geest. En
terecht wees de heer ter Laan er op.
dat er feitelijk na de Invoering van he:
snelle verkeer, met auto en autobussen
geen afstanden meer bestaan. In he:
nieuwe wegenplan van de provincie ls
een weg over de geheele Zaanstreek op
genomen, waarvan de aanleg spoedig
tal worden ter hand genomen deze
laatste verzekering gaf Zaandam's bur
gemeester mU. toen ik mU ietwat scep
tisch uitliet over den spoed, die met

FEUILLETON

Dit het EnveNeh van
LOUIS TRACT.

Vertaald door N. U.v. W. P.

Nadruk verboden.

84)

Waarschijnlijk. Maar ziet n niet
welk verband er kan zijn tusschen dit
feit en wat er vandaag gebeti'd ls? Me
vrouw Garth scbUnt korten tijd na zljr.
dood hertrouwd te zyn en miss Meg kar
ln de veronderstelling zUn geween, dat
u haar wilde hoonen en kwellen, door te
zir.s««e'cn op een vroegere tragedie. De
aanwezigheid van die mijnheer Armath-
wa t» d e hier volkomen onbekend ls
v-cer'-t m'l ln mijn veo's'eVlng van de
fc 'n HU kan wel door het tweede hu-
wv k fen neef zijn. Het is heel begrij
pelijk dat mevrouw Ogt'.vey. roonls me
vrouw Garth nu heet. niet wilde, dat de
fam"!« uit haar tweede huwelijk te we
ten kwam hoe haar eerste echtgenoot
stierf. Het feit. dat rr.r. Armathwalte de
Grange heef: gehuurd, kan heel goed
een toevalligheid zijn. Is het niet mo
gelijk. mijnheer dat u een ernstige flater

dergelijke plannen pleegt te worden be-
1 tracht. Is die weg eenmaal klaar, dan zal
d^ afstand use hen Zaandam en Wor-
merveer langs een weg zoo recht als
een liniaal, per auto niet langer dan
tien minuten zijn. Hoe kan men dar.
nog van groote afstanden spreken, ais
van een ernstig beletsel tegen de samen-
voegmg van de gemeenten!

Maar het allerbelangrijkste vindt de
burgemeester de u: tbreid tngsplanr.cn ln
de toekomst, van één oogpunt uit be
keken. Nu nog zijn er vry belangrijke
open ruimten tusschen Zaandam en de
grens van Amsterdam, maar binnen 26
jaar zulkn deze open ruimte zpn volge
bouwd en zal Zaandam aansiutten by
Amste~dam. De Zaanstreek zal dan eer.
stedelijke nijverheldss treek geworden
zün. Van de grootste be teekenis zal he:
dan wezen, verbindingen te hebben mt:
Amsterdam, met Haarlem, met Alkmaar,
die uit één ooghoek worden bekeken.
Behoorlijke woc rist ra ten moeten worden
ontworpen en aangelegd, de plaats be
paald van industrie en havens, niet ai-
ken in het belang van Zaandam, maar
wel degelijk ook van Wormerveer en de
andere gemeenten.

.Tiet doet er niet toe of Qc hier zit of
oen ander", zei de burgemeester en gaf
hiermee, onbewust, het antwoord op de
opmerking die ik al vernomen had:
..geen wonder dat de burgemeester var.
Zaandam de samenvoeging wenscht".

De heer ter Laan maakte ook nog ge
wag van de verlaging van de bestuurs-
ko_-.cn, die zeker u:i vereenvoudiging van
administratie voortvloeien zal overigens
laat ik dit punt rusten, omdat de com
missie nu eenmaal tot een begrooting
voor de nieuwe groote Zaangemeenten
niet gekomen is en dit punt slechts één
van de onderdeelen uitmaakt. We!
mag nog even de aandacht gevestigd
worden op de afschaffing van de tollen
die den toegang tot verschillende Zaan
sche gemeenten belemmeren en feitelijk
een schande zijn voor de streek in den
modernen tfjd. Vroeger heb ik daarover
al eens geschreven met een afbeelding
van al de tollen, die de streek zacht ge
zegd. ontsieren, dat er oude tollen zijn
zooals die te Krommenie welke in de^en
tijd nog niet zijn opgeheven, is al erg
genoeg, maar dat nog maar een paar
jaar geleden ten voordeele van Zaandijk
aan den Zaanweg een nieuwe tol kor.
worden ingevoerd, is in strijd met de
allereerste begrippen omtrent een onbe
lemmerd verkeer.

Samen voering van de gemeenten zal
hieraan natuurlijk al dadelijk een einde
maken.

De leek die deze zaak onbevangen be
ziet. moet wel tot de conclusie komen,
niet, alleen dat de plannen wel moeten
worden uitgevoerd, maar ook dat ze nu
dienen te worden tot stand gebracht. Als
bijvoorbeeld nu Zaandam een slachthuis
gaat stichten en geen rekening moe',
houden met de groote Zaan gemeente,
is het mogelijk dat er naderhand geer.
gelegenheid meer bestaat voor andere
Zaansche gemeenten om zich daarbij
aan te sluiten. Met de rioleering ls dc
toestand niet anders. De beslissing hangt
dus in hoofdzaak af van deze vraag,
of men uit historische traditie voort w:l
gaan met deze splitsing ln een reeks var
kleine gemeen ten, waarvan de mees:-,
zelf niet kunnen voldoen aan de elschen
van den modernen tijd, of er toe zal
durven overgaan de gemeenschappelijke
belangen ook gemeenschappelijk te ad-
ministreeren, zij het dan ook dat histo
rische voorkeur en gevoeligheden daar
voor op zü moeten worden gezet.

Er is nog iets anders dat niet uit het
oog verloren moe: worden. Burgemees
ter ter Laan heeft al gewezen op dc
noodzakelijkheid van het uitbreidings
plan ln de toekomst, bekeken uit éér.
gemeenschappelijk oogpunt. Er kan nog
meer komen in de toekomst. De ge -
mee me! ijke bemoeiing heeft allicht ir.
1928 haar laatste woord r.og niet ge
sproken. Wie kan voorspellen, wat er
op dit gebied nog komen kan! En ls h<'.
er eenmaal dan staan de kleine ge
meenten opnieuw voor de vraag, hoe zij
zich moeten redden. Het eenigc middel
zal dan toch zyn. hulp te zoeken by dc
groote gemeente ln de buurt, waarvar.
zij dan evenwel (men vergetc het niet»
afhankelijk zullen wezen, zooals nu som?
de kleinere Zaansche gemeenten afhan
kelijk zUn van Zaandam. Het klinkt dus
vreemd, maar het ls toch Juist: de aclf-
standïglield van heden beieekent afhan
kelijkheid. de samenvoeging zelfstan
digheid. omdat al de (dan vroegere)
onderdeelen der groote gemeenten me
dezeggenschap zullen hebben ln het be
heer van het groote geheel.

Eén ding is. zou Ik zeggen, minder

begir.g. door u zelf aan miss Garth op
te dringen en met geweld een onaange
name herinnering op te haler.?

Walker's roode gericht verbleekte.

Daar heb lk geen oogenblik aar.
gedacht, stotterde hü.

Het dunkt mij een zeer steekhou
dende theorie, eindigde Dobb. terwijl hij
opstond, waarmee hl) te kennen gaf d.t'.
hU het gesprek als afgcloopen beschouw,
de.

D overrompelde me büna. toen u
me vanmiddag uit mijn bureau rie-r
maar ln dien tusschent'Jd heb lk eer.'
kalm over de zaak nagedacht en kwam
tot de conclusie, dat u zich Ir. ElmdaV
wat men zoo roemt, met een doode
musch heeft blij gemaakt

Walker stond ook op Hij realiseerde
zich. dat hü met een kluitje ln het riet
werd gestuurd en voelde zich diep ge
krenkt

Terwül hü met rijn gebalde vuist o;-
tafel sloeg. riep hU hartstochtelijk uit

Wacht u maar! U ruit met een
->aar dagen wel z'.en. mijnheer Dobb
wie zich hier vergist Wanneer ik on
gelijk heb. za'. ik zoete broodjes bakker
maar r.u za! lk het zeker r.let doer., dark
u! Ik kwam bij u met de beste bedoelin
gen voor alle partyen

Windt u zich niet op. als 't u blieft
zei de notaris met koude waardigheid
Hoe kunt u goede bedoelingen heb
ber. als u vroegere narigheden oprakelt

tactisch opcezef De comMnatSe van ▼*-

ten tot één groot» geheel moest gevoelig
heden opwekken, die niet booger moe
ten worden aangeslagen dan noodlg is.
maar toch vermeden moeten worden,
wanneer het mogelijk zou zün. Mer.
moet deze plannen tot samenvoeging be
handelende. liever niet spreken van
..Groot Zaandam", een naam die nog
altijd een beetje den smaak en de geu-
heeft van annexatie, die men immers
Juist wilde vermijden. Voor het gevoel
van de andere part yen zou een nieuwe
gemeente met eer. heel nieuwen naam.
de gemeente ZAANLAND bijvoorbeeld,
vriendelijker zijn geweest.

Ik voorzie dat daartegen administra
tieve beswaren geopperd rallen worden,
maar met alle waandeering voor offi-
cleele moeilijkheden, zou lk denker., da:
waar aan der. cenen kant word: ver
zocht orer historische gevoeligheden,
lieer, te stappen, aar. de- andere zijde
ook geen waarde aan ambtelijke beswa
ren moet worden toegekend. Geen
„Groot Zaandam" dus, maar een nieuwe
gemeente ..Zaanland".

De verandering is nog mogelijk. De
bespreking van de zaak ls nog maar in
haar begin. Wy houden oom lezers
op de hoogte van de ontwikkeling vaa
de planner.; zy hebben niet alleen
voor deze ecne streek, maar voor ge
heel Nederland V* teekenis. De tyd van
de kleine gemeenten ls voorbij. Hoe rij
op den duur tot aaneensluiting kunne*,
komen, is een groot belang. Daarom kan
het Zaansche plan. wordt het goed
uitgevoerd, tot voorbeeld strekken.

J. C. P.

HET WERKLOOZEN-
RELLETJE AAN DE
ARBEIDSBEURS.

DE ZAAK VOOR DE
RECHTBANK.

Donderdagmiddag behandelde de Haar
lemsche Rechtbank de bekende zaak te
gen de vier werkloozen, die op 10 Pebr.
zich niet hadden wülen verwijderen uit
het gebouw van de Gem. Arbeidsbeurs
op de eerste vordering van den directeur
en er daarom door de politie uitgezet
waren. In het bankje der verdachten
hadden plaats genomen G. T.. H. v. d.
P.. H. W. J. en J. J. B. Door B. en W.
zyn deze verdachten reeds gestraft door
een tydeiyk verbod om de arbe.dsbeurs
te bezoeken, en intrekking van steun
voor den werklooze T.

De president deed by den aanvang de
gebruikeiyke vragen naar namen en ge
boortedata. De drie eerste verdachten
weigerden echter hun naam op te ge
ven. De Officier van Justitie vroeg nu
verstek tegen deze 3 verdachten. Na
cenige oogcnbllkken in raadkamer te zyn
geweest besloot de Rechtbank tegen T.
v. d. P. en J. verstek te verleenen. Deze
verdachten moesten de zaal verlaten en
woonden op de publieke tribune de zit
ting verder by.

Als eerste getuige werd gehoord de
heer J. Vader, directeur der Gem. Ar
beidsbeurs. De heer Vader gaf de vol
gende uiteenzetting van het geval:

„De werklooze G. T. had met mU een
onderhoud gehad en van my geëlscht,
dat ik hem werk gaf. Hy verklaarde het
gebouw niet te willen verlaten als hy
geen werk kreeg.

Daar om ach; uur de Beurs sluit, be
halve voor werkloosheidsverzekering, ver
zocht lk T. en zyn kameraden weg te
gaan waaraan zy geen gehoor gaven. Ik
ging toen In mijn kamer en telefoneerde
om eemge rechercheurs. Deze kwamer.
cn vroegen dc werkloozen of zy goed
gehoord hadden dat de directeur vor
derde. dat zy het gebouw zouden ver
iaten. T. zeide toen: ..O. behandelt u de
werkloozen zóó" en kwam met de an
deren dreigend naar my toe.

De rechercheurs hebben toen de werk
loozen verwyderd.

De rechercheur H. van Dyk legde ver
klaringen af over de toedracht van het
gebeurde, overeenkomende met die van
den directeur der Arbeidsbeurs. Toen de
werkloozen lr. plaats van zich te verwy-
dcren opdrongen naar den heer Vader
heeft getuige eenige klappen uitgedeeld
met den gummistok. Get. kan daarmee
niet wachten tot er misschien klappen
zouden vallen.

De wel aanwezige verdachte B. ant
woordde op een vraag van den presi
dent dat hU niet behoorde by het drie
tal anderen, maar cr op eigen gelegen
heid naar toe was gegaan niet om geld
te halen, maar voor een steunkaart. Hy
zeide niet gehoord te hebben, dat de
rechercheurs den wensch van den direc
teur kenbaar maakten, omdat hy ach
teraf stond. Anders had hy rich wel
verwyderd.

De recliercheur van D. getuigde, dat
B. hem had verklaard, aan een demon
stratie te hebben willen deelnemen. De
verdediger van B. mr. M. A. van Eek be
twistte dit.

De Officier van Justitie nam aan. dat
het ten laste gelegde bewezen was.

cn lasterpraatjes rondstrooit?

U heeft myn bedoeling heclemaaï
niet begrepen, mynheer Dobb. protes
teerde Walker Ik dacht dat u. al?
vrïer.d van de familie Garth, miss Meg
een kleinen wenk kon geven niet over
haar overleden vader te spreken, alsof hy
hier met den volgenden trein zal arrl-
veerendat is alles.

Dat ls niet alles. Als da! zoo was.
zou uw gedrag bcgrüpelyk zyn. Ja. zelfs
prijzenswaardig. Wat u echter hebt la
ten doorschemeren, komt hierop neer.
dat mr. Stephen Garth leeft en dat cr
een onbckcr.de persoon op het kerkhof
in Belierby ligt begraven.

Aldus in het nauw gedreven, raakte
Walker heelemaal van streek.

Ik ben natuur! jk niet in staat
met u te red«t* den. mynheer zet hy

En lk ben niet van plan het met
u te doen. k'.or.k het hooghartig terug.
Op dat oogenblik kwam het dlenstra* ..«je
binnen met een telegram.

Excuseert u me een oogenblik. ze!
mr. Dobb. -- teniy u wilt weggaan, voeg
de hy er langzaam en veelbeteekenend
aan toe.

Walker beet zich op de lippen, maar
hield zich ln omdat het meisje ln de
kamer was.

Ik kan r.og we! een paar minuten
wachten, zei hij bedaard.

Dobb oper.de het telegram cn las cr.
het was duidciyk te zien. dat de Inhoud

ook voor den verd. B., die rich toch ook
niet verwyderd heeft. B. en W. namen
tegen hem echter andere maatregelen
als tegen de andere drie. volgers spr.
zeer terecht omdat B. niet agressief op
trad. Voor hem vroeg de Officier 8 dager,
gevangenisstraf, voor de andere drie 14
dagen.

De verdediger van den verdachte B.
bracht in herinnering, dat by een rel
letje wel eens meer toevallig een voor
bijganger onschuldig het slachtoffer
wordt. Mr. van Eek geloofd-;, dat de an
dere verdachten zouden kunnen getuigen,
dat er tusschen hen en B. geen afspraak
was gemaakt. Verder toonde mr. van
Eek aan. dat B. niet kén hebben deel
genomen aan dc demonstratie. Want wat
was de reden van zUn aanwezigheid?
B. was "s middags ln de bioscoop ge
zien. zyn steun was daarom Ingetrok
ken. Den dag daarop. Vrydag. besloot
hy naar aanleiding daarvan eens naar
den heer Vader te paan. om diens hulp
ln te roepen. Hy had dus ln T geheel
geen reden om te demonstreeren, wel
echter om beleefd op te treden.

B. werd toen het slachtoffer van zyn
wachten op het onderhoud met den heer
Vader. Verd. staat gunstig bekend. Is
oppassend en kan eerstdaags weer werk
krygen. Spr. ls in zyn hart overtuigd
van verd.'s onschuld en meent, dat niet
anders dan vryspmak kan volgen.

De uitspraak Ls Donderdag a s.

OpruITng?

Den Sisten Januari 1928 stond F. O.
's avonds aan den ingang van het bios
cooptheater aan de Groote Markt te
Haarlem waar de film ..De Groot; Pa
rade" gedraaid werd. Aan de bezoekers
var. de bioscoop had hy biljetten uitge
reikt, waarop een verminkt hoofd was
afgebeeld met een bUschrlft: „Dit zyn
de verschrikkingen van den volgenden
oorlog. Weigert militairen dienst. Wei
gert aanmaak van munitie".

Een survcilleerend agent had hem een
rroccs-verbaal gegeven wegens opruiing.

Verd. bekende; hy meende uit over
tuiging te moeten waarschuwen tegen
den komenden oorlog. Te bepalen of dat
oirbaar was !'ct hU aan zijn verdediger
over. Deze. Mr. L. O. van Dam. besprak
de prlnclpleeJe zijde van de zaak. Hy
aarzelde niet vrijspraak te Tragen op
verschillende gronden. Door verschillen
de vredesorganisaties Is de bedoelde af
beelding verspreid, evenmin ls strafbaar
de uitdrukking .weigert aanmaak van
munitie". „Weigert militairen dienst",
kan alleen betrekking hebben op mili
tairen in dienstverband, meent spr..
maar de biljetten van verd. richtte hij
niet tot militairen ln actieven dienst. Is
nu de overtuiging van dezen man straf
baar of staatsgevaariyk? Dat ls een ver
ouderd standpunt, vroeger achtte men
de sociaal-democraten ook wel staatsge
vaarlijk. PrineipJeeie dienstweigering is
niet strafbaar meent spr. Hier Ls n«et ge
vraagd de overheid te ondermynen of
zich tegen den staat te keeren. slechts
het beginsel ls verkondigd. Wat de straf
maat betreft meent sr>r.. dat een licht*
geldboete het vonnis kan zyn.

Uitspraak Donderdag.

hem niet slechts verbaasde, maar ook
deed ontsteller.

Het telegram luidde;

Heb reden aan te nemen dat heer.
onder dc:: naam Robert Armathasite ln
of naby Nuttonby vcrbiUf houdt Infor
meer voorzichtig en telegrafeer resul
taat.

Sigmatic.

.Sigmatic" was het code adres van een
af deeling van bet Ministerie voor ïndië.
wsar de oudste rexr. var. mijnheer Dobb
een verantwoordelijke positie bekleedde
D* woorden order der. naam \an" a-a
ren nogal dubbelzinnig! Bovendien het
feit dat een regeertrgvJepartement be
lang m dien man stelde. en dat geen
gebruik werd gemaakt van de gewone
inlichtingsdienst gaf te denken!

In leder geval zou hy niet zoo onver
standig zyn. Janxs Walker al te non
chalant te behandelen.

Ik zal dit telegram dadeiyk beant
woorden. als de jongen er nog ls. zei hy
\-riendeiyk. Als u niet al te veel haast
heeft, mynheer Walker, gaat u dan
weer ritten. Ik zal een karaf sherry la
ten brenger, er. wat clgaretten. Bedient
u zich jelf ondrrtussehen. wilt u?

Hy ging de kamer uit. James Walker
grUr-dc er. stak zijn handen ln zyn
broekzakken.

Dat telegram heeft de oude Dobb

INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cants par rageL

6 Keller Macdonald
N.S.F. RADIO-SERVICE

Bel 11828 op, (ook 's avonds)

DE REIS VAN Dl! ..SCTIUTTEVAER'
NAAR AMERIKA.

Men schryft ons uit IJmutden:

Na het vele. dat over de „Schutte-
vaer" en haar bemanning ls gezegd en
geschreven, wordt het moeilijk eer. ob
jectief oordeel te geven, zonder ln een
pcss!mL»Uschcn toon te vervallen. De
luidklinkende actie, gevolgd door een
sombere reactie, heeft menigeen ge
reserveerd tegenover de zaak ..Schutte-
vaer" doen staan. Toch ls dat 051 zichaelf
verkeerd. Immens door welke brü men
den tocht van de „Schutteraer" ook be
schouwt, het doei blUft verheven en
mooL Het ïoekcn ni. naar afdoende red-
diLyoniddelen by schipbreuken to volle
zee ls oorzaak van de reu van de
„SohuUcvaer" naar Amerika. Dat mag
nimmer worden vergeten. Der hal
aegf* men liet Tollens na:

„Men telt den ultalag niet, maar reke-
ne liet doel alleen".

Dat alles neemt nochtans niet weg
dat men over de reis van de „SchuUe-
vaer" een eigen meening kan hebben
Uit toonaangevende kringen hebben om-
reeds stemmen bereikt, die daarvan ge
tuigden. Misschien heeft het dan zyn
nut. dat ook uit deze plaats, waar vele
menschen wonen die veel in booten en
sliepen hebben meegemaakt, een sterr
weerklinkt.

Hier kan men rich levendig de teleur
stelling voorstellen van een goed en
ervaren aeeman als gezagvoerder Stalt.
Na alles wat cr aan de reis ls vporaf-
TTCgaan. was het een biltere pil. van
L .iden uit te moeten seinen: ..Door zee
ziekte en afmatting zal een deel der
equipage de reu naar Amerika niet mee
maken."

Dat was dus het resultaat van een
vyfdaagsche reis by mooi weer.

Vele menschen gevoelden zich hier
daardoor geneigd, de zaak niet ernstig
te nemen. In het wezen der zaak was het
voor menschen. die veel practLsehc er
varing met zei!- en rorialoepen hebben
opgedaan een openbaring dat men ten
rieeie voor zoo'n reis met onge
traind personeel van wal was gestoken
Te weinig is Ingezien, dat men zeeman
kan zUn. maar daarom nog geen ge
schiktheid heeft, om met een zeilsiocp
can lange zeereis te maken. Voorafgaan
de oefeningen op de Noordzee, liefst by
stormweer zouden deze onaangename
affaire hebben voorkomen. Ook aou
lan tijdig gebleken zijn. dat de goed
bedoelde radio een overbelasting was.
Maar gedane zaken nemen geen keer
In Londen kunnen de gemaakte fouten
•order, hersteld. Want vaat staat, dat
de oude heer Schutte vrer zyn kans
moet hebben. De samenstelling van zyn
boot geeft alle hoop. dat het den heer
Schuttevaer geluk: is een reddingboot
te construeeren. die voor haar doe! af
doende La Tegenspoeden als boven om
schreven. veranderen daaraan niets
Daarom biyve de belangstelling, moreel

een toontje lager doen zingen. Ik zou
wel eens allien weten wat er to staat
Ik verwed er myn hoofd onder dat het
over de Garths gaat. Hou Je taa: Jim
my; y bent aan de winnend* hand.
jongen

HOOFDSTUK XXI.

Er waren drie slaapkamers en een

badkamer op de eerste verdieping van
de Grange, byna allen even groot en
buitengewoon ruim. Percy Whlttaker
sliep ln de voorkamer op het Westen.
Marguerite's kamer lag op het Oosten
en die van Armathwalte op het Noord-
Oosten. De morgenzon wkte hem dus
vroeg en hy wav al druk In de weer.
lang voordat Betty en vrouw Jacksor.
kwamen.

Toen hy den overloop overstak met de
bedoeling naar Percy Whlttaker te kij
ken. wierp hy een v! tachtigen blik op de
zwarte figuur ln het gekleurde venster
Toen hy de koude, blinde ooger. van he'
geschilderde beeld zag. echoot hem op-
"ta de beteekcnl* van enkele data te
binnen.

Ir. het verslag van de Nuttonby Oa-

zelle had hy gelezen dat vrcuw Jackson
en reldwaeh'er Leadbitter hadden ver
klaard dat zy den doode gevonden had
den op Vrydagavond. Dut was der. 21cn
Juni geweest Vrouw Jackson rr. Bet'.y
hadden Woensdag Garth het laatst 'x-

DE WERELD OP HAAR ERGST

(Nadruk verboden).

aoowel als financieel voor de „Schutte
rs».-" leven!

wy zyn hier niet ln de gelegenheid
gewtaet om de ,.8chu - voer" te boaich-
tigen. kunnen dus niet oordcelen, of
in alles aan deo nccdlge zaken la ge
dacht. Zoo zUn wy o.o. van tneemng.
dal een drijfanker onmisbaar la; want
ongeacht dc zeewaardigheid. aou het
door overmacht van -:>d en ree op den
Atlantlsrhcn Oceaan kumv-r. gebeuren,
da',ie „Schuttevaer" geen ar 11 kan voe
ren. D.-vn is het parool: „byleggen". of
zooveel mogelijk den kop op ree houden.
Voor dat doel L? een drijfanker, speciaal
voor zuBc «en klein licht scheepje, het
oangeweacn middel.

Over de seewaar'. .gtield van de boot la
o.a. dit gezegd: „Oecn ace kan te hodfc.
geen ;torm kan tc alerte zUn of men-
acheiykenrya gr?jtroken zal dc „Schut
tevaer" beet ln staat zün. de elementen
van water cn wind te trotaeeren".

Moge deze uitspraak ten volle bewaar
heid worden, ln het belang van den uit
vinder. In het belang van de equipage,
maar vol.«1 tn het belang van zoovclen.
die genoodzaakt rijn als by een kw Lende a
orkaan hun schip dreigt tc zinken, hun
leven te wogen ln de scheep»booten.

ARROND.-RECHTBANK.

UITSPRAKEN.

L T. F. de V chauffeur, wwerde te
Amsterdam, appél overtreding Motor cn
RUwwhretg vonnis Kantonrechter Haar
lem bevestigd.

X P. C. Bveekoopman, zonder voote
woonplaats thans gedetineerd, d fstal
Tan vee uit de welde, zes maanden ge-
van;cn:«jtraf met aftrek preventieve
hechten Jo.

.1 W. H. B melkrijder, wonende te
ScheQIngwoude; C 8 chauffeur, woner.-
te Purmerend. medeplichtigheid aoo
diefstal, en dlrMal: l< der f 100 bootej
sub? 40 dagen hechtenis.

4. C. R los aerkman, wonende to
Zaandam; P. J F. los werkman, wonen
de fc Zaandam, beidm thans gedetineerd,
diefstal to vereenlr'n,*; sub 1 ryf maan
den gevangenisstraf met aftrek der prr-
vrr.tleve hechtend: eub. 3 dc stukken
weder gesteld tn handen van den Rrch-
er-Commissaris tot nader onderzoek

TERECHT

Cchltkcn is. ds! het rijwiel, dst
Dinsdag uit een poort aan dc Ram»
pcltsn vermist werd- niet geatoien ia.

NATIONALE CIIRISTEV GrifEEL-

ONTHOUDERS VEREKN1GING

De afdeehne Haarlem houdt een
openbare bycer'< ^mst - op VrtJday 23
Maart ir. liet Gebouw Christelijke Be
langen. Ooien voetraat.

Doel der bOfenkiw«t la oprichting
eener afd Haarlem-Noord.

Spreker Is Ds. H. J. Visser te Sant
poort-

Muzikale meri werking wordt verleend
door de dames O. H var Monsum (aang)
T. J. Bos-en (zang). K. O Boven (plano)
er door de heerer. O N. Rinkel (viool),
J. M. O vermeer (plano).

vend gezien. Bepaalde verachynselen we
ren er op. dat de dood dier. nacht den
lten was Ingetreden. Vandaag. 2 Jaar
later was het weer de 19e. Armathwalte
wns niet zenuwachtig van aard. maar
hü was zich meer dan eens bewust van
««en huivering, toen hü rich realiseerde,
dat deze zonnige morgen waarachüniyk
het begin was van den verjaardag van
het drama. Wanneer men de gestalte op
het raam nauwkeurig beschouwde op 'n
uur. waarop Iedere lijn duidelijk uit
kwam. vertoonde het gericht rekere
eigenaardigheden. Kunstenaars ln brand
schilderwerk pogen slechts relden de ge
laatskleur en de gelsatatrekker. nauw
keurig weer te geren Hun kunst ls voor
namelijk decoratief en het effect wordt
meer re rkregen door het kunstrixmlg
grocpceren van kleuren, dan door het
vermengen van licht en schaduw, dst
het hoofddoel van een gewonen schilder
is. Maar ln dit bijzondere geval was cr
toch een poging gedassi rtn tn de ge
laatstrekken een intense boosaardigheid
uit te drukken De ovale opening, ge
vormd door het opgeslagen helmvizier
werd aar.7*geren door eer. byna onzicht
bare omlijsting van lood. erena!» de om
trek van de helm relf en eer. geweldige
raaf. die er met uitgespreide rieu :-'j
boven troonde.

(Wordt vervolgd.)

INGEZONDEN MEDEDEEL!NGF-N 60 CENTS PER REGEL

Verhagen's Parijsche wafels blijven altijd welkom!