HAARLEM'S DAGBLAD
HET TOONEEL
Geëtaleerd
DE WEDSTRIJD VAN VARIA TE IJMUIDEN
II
Bernard J. van Liemt
fl.
1KB
Haarlemmer Halletjes.
ZATERDAG 7 APRIL 1928 DERDE BLAD
NUT EN GENOEGEN JACOB VAN LENNEP
ALBERDINGK THIJM.
kruidenier van den hoek bepaald on
voldoende waren bezet. Het publiek ach',
dit wellicht kleinigheden, maar in de
taxatie der jury rekenen deze fouten
zwaar.
Het te voor Nut en Genoegen wel
Jammer, dat er geen beroepsregisseur
aan het hoofd staat, want met de krach
ten. waarover deze vereeniging beschikt,
zou heel wat meer te bereiken zijn. Nu
reeds was het dikwijls al heel respecta
bel, wat zij te zien gaven.
Hoe uitstekend was bijvoorbeeld niet
Engel! Deze Juffrouw uit de Pijp was
één brok leven! En de Ricaudefs deden
niet veel voor haar onder. Het spel van
dit ongure menschenpaar was navrant
in zijn rauw realisme. Kranig was de
doublure van mevrouw Mounoury, die
aan moeder Dobbe het burgerlijk be-
krompene van een starre Zeeuwsche
boerenvrouw wist te geven. Ook de rol
van den Jongen pastoor werd in den
julsten toon gespeeld. En Lotte trof ons
herhaaldelijk door haar gevoeld spel.
Goenke zette haar rol met haar biecht
van haar broer welke veel te mono
toon werd gezegd slecht in, maar
werd gaandeweg beter, toen zij gewoon
hartelijk mocht zijn. De heer Bruyn
was veel te oud voor de rol van Bart.
HIJ deed meer aan een kleerenkoopman
op geposeerden lee..ljd dan aan een
student al was hij dan ook in zijn
achtste Jaar denken. Zijn dictie ech
ter was doorgaans uitstekend, al sprak
hU het Fransch dan ook horrible uit.
Als geheel stond de opvoering van Het
Zevende Gebod naar mijn persoonlijke
meening niet beneden doch ook niet
boven die van ..De Koekoek" door Van
Lennep. ZU had haar zwakke en sterke
zijden en Nut en Genoegen zou zeker
ook door de jury hooier waardeerd
zijn, als de regie meer eenheid in het
ensemble en daardoor meer sfeer ln
de opvoering had weten te brengen.
Aan goede regie heeft het Jacob van
Lennep allerminst ontbroken. Het was
duidelijk te merken, dat een vakman bij
de Haarlemmers de teugels in handen
had gehad en het niet bekroond worden
van Van Lennep zullen de leden nooit
aan hun regisseur mogen wijten. De
heer Hunsehe had ervan gemaakt wat er
met de beschikbare krachten van te
maken viel, maar de keuze van het stuk
was voor een wedstrijd minder gelukkig.
Wanneer Van Lennep met De Schande
had kunnen uitkomen, zou het resultaat
zeer zeker heel anders zijn geweest.
Van Lennep is hoofdzakelijk gestrand
op de geheel onvoldoende bezetting
van de rol van Klaas Eeck. Men kan
dit den heer Hafkenscheid moeilijk aan
rekenen. HU heeft meer dan zijn best
gedaan, maar de rol de mooiste, maar
ook de moeilijkste uit het stuk eisch'.
een heel ander speler. Bt geloof niet.
dat men bU dilettanten gauw een kracht
zal vinden, in staat om deze jongen
man. die .glimlachend langs den afgrond
danst, steeds volkomen bereid er even
cynisch glimlachend in te springen", te
spelen. Misschien zou de heer Sorbi van
Ado er den aanleg voor bezitten. In den
Mej. Cor Visser, die den eersten
pcraoncelen prijs behaalde.
Nut en Genoegen uit Amster
dam mocht met „Het Zevende Gebod"
den publieksprijs behalen, terwijl de
jury deze vereeniging slechts een vierden
prijs toekende. Deze publieksprijs is te
merkwaardiger, omdat de opvoering van
hetzelfde stuk en in ongeveer dezelfde
bezetting verleden jaar bU den wedstrijd
van Cremer zooals duidelijk is 'geble
ken bU het Haarlemsch publiek
slechts weinig appreciatie mocht onder
vinden en zU te Haarlem ook niet bij
de Jury voor een enkelen prijs in aan
merking kwam. Nu dient dadelijk ge
zegd, dat de voorstelling in IJmuiden
veel beter was dan die te Haarlem. BU
het publiek zal bovendien tn de alge-
meene waardeering meer het gevoel
dan zooals bU de meer crïtische Jury
het verstand smeken en het Ls dan
ook wel zeker, dat HeUermans' drama
tiek. die onmiddellijk treft, bU velen ln
hun oordeel den doorslag heeft gegeven.
Ook dient onmiddellijk erkend, dat
verscheidene leden van de Amsterdam-
sche vereeniging individueel zeer veel
goeds hebben laten zien, wat ook wel
blUkt uit de uitspraak der jury. die aan
Peter den tweeden personeelen prUs en
aan mevrouw Bruvn-Ergel den prUs
voor de best gespeelde bijrol toekende.
Naast deze twee mogen ook de heer en
mevrouw Mounoury genoemd worden,
die het echtpaar Ricaudet zeer raak ty
peerden en sappig, realistisch spel lie
ten zien. Waarop deze vereeniging
strandde, dat was op de regie! Het tem
po was soms ondragelijk langzaam, het
samenspel liet dikwijls te wenschen over
de spelers speelden veel te veel op
zichzelf, waardoor de vereischte sfeer
en het contact niet werden verkregen.
DaarbU kwam nog, dat enkele kleine
bijrollen zooals de juffrouw van één
hoog en de dito van drie hoog en de
dilettant bU Van Lennep ral we! niemand
bet jonge aiensch hebben gezien, da:
zoowel Parijs als te Brussel overal
bekend is.
En ook Dr. GiUstra. de tweede soo be
langrijke rol ln dit stuk van Fabric:us
was met, vat hij zijn moest Bt bob
zooais ik indertijd reeds schreef wer
kelijk respect voor wat de regisseur met
den heer Tunings in deze rol bereikt
heeft, maar Dr GiUstra gir.g toch nog
boven des he eren Tuninga's kracht. Op
een wedstrijd worden nu eenmaal veel
hooger eiscben gesteld dan bij een ge
wone vereeniglngsvooretelLing; men ver
langt dan de voBe 100 procent, De»
Jan Giljstra deed uiterlijk -meer aan een
oud artist en decadence in een groote
stad denken dan aan een dorpsdokter,
die door dertig Jaar leven ln een ach
terhoek alcoholist ls geworden. Toch
had de heer Tuninga ook zeer goed-,
momenten. Zoo wist hU aan het verhaal
in I aan den notaris kleur te geven
en dat is reeds heel wat. Ook ln zUn
liefde voor Jura en later in zijn gene
genheid voor Klaas Eeck was hU wel
overtuigend. Maar zUn spel zakte bU het
toenemen der moeilijkheden in zUn rol,
zoodat er allerminst een stijgende lijn
in te onderkennen viel.
Jura en Trijn waren ln hun rollen
beter, maar het d:er.t erkend dat deze
rollen ook minder moeilijk zijn.
De heer De Vries declameerde nog
wat te veel en was niet steeds de boer.
En mevrouw Co van den Berg. die zoo
sappig en levendig de fabrieksmeid ln
..De Schande" heeft gespeeld, kon als
Frya niet hetzelfde succes behalen, wat
niet geheel aan haar mag worden ge
weten, daar de rol vrU slecht geschre
ven is. Hot best slaagde in de bUrollen
mevrouw Tuninga als Fogeitien. de
meid. ZU was levendig, kok^t en haar
zeer slordige uitspraak hinderde ln deze
rol minder eng. Goed was ook de nota
ris van den heer Zandbergen.
Maar voorteffelUk, ver boven alles
uitblinkend, was mej. Cor Visser in de
rol van Aalke Aches! Dat een jonge
dilettante in staat bleek deze oude
boerenvrouw met haar zeer markante
„uv.ktertrekken zóó knap spelen, tref
fend Juist in' houding, grime, intonatie
en gezichtsuitdrukking, had men nau-
welUks kunnen verwachten. Heel zuiver
gaf zij ook de verandering door haar
ziekte in n en m weer! Het was de
zwaarste vrouwenrol van dezen wedstrijd
en het doet mij daarom dubbel genoe
gen, dat aan mej. Visser, che er blijk
baar heel ernstig op gewerkt had, de
eerste pereoneeie prijs werd toegekend
kend.
In het vlotte tempo, het nauw slui
tend samenspel, de over het algemeen
uitstekende grime, de rusten in den
dialoog, en groepeeringen harkende
men telkens de hand van een bekwa
men regisseur. Ook van de tooneelaan-
kleeding was door Van Lennep bijzon
der veel werk gemaakt. De krachten,
echter waarmee de regisseur te weaken
had, waren niet allen tegen dit moei
lijke romantische stuk opgewassen.
Maar men mag toch Van Lennep prij
zen dat hot nog zoo veel van De Koe
koek terecht heeft gebracht en het op
den wedstrijd al kreeg de vereeni
ging dan ook geen prijs een lang niet
slechten indruk heeft gemaakt.
Dit laatste kunnen wU onmogelijk
van Alberdingk Thym uit Alkmaar zeg
gen. De opvoering van „Onder één
Dak" stond ver beneden die der an
dere verecnigingen. Van regie en sa
menspel a-as eigenlijk geen sprake.
Zeer opmerkelijk is het. dat waar de
meeste dilettanten doorgcars ln een te
langzaam tempo spelen, do grootste
fout van de Alkmaardeis juist het vee!
te vlugge tempo was! De tekst werd
afgeraffeld zonder dat de spelers de
noocfige rusten durfden nemen en On
der één Dak werd hiermee vrijwel ka
pot gespeeld. Er zat absoluut geen sfeer
en stemming in de voorstelling.
Individueel gaven sommigen niet
slecht spel te zien zoo dood Jan. de
smid. wel goede dingen, had Ler.a wel
het snibbige dat ln deze rol verlangd
wordt en had Woltors eenige niet
slechte momenten, al zag hU er dan
ook meer uit als een figuur ln een
Ibeenstuk dan als de jonge boer ln
Onder één Dak. De oude vader ..bouw-
meesterde" soo geweldig en deed *00
overdreven-hibberig.dat de oouilssesi er
van gilden trillen. Mea meer geconcer.
txeerd strakker spel had hU meer In
druk gemaakt dar. met al dat geheet.
Dora had haar beste tooneel aan het
slot. toen aj trof door hartelijkheid en
warmte. Haar actie zoowel als haar
dictie was echter niet toereikend voor
een zoo belangrijke roL De notaris tn
zijn slordige kleeren was kortweg slecht,
wat wij ook van Llesbeth moeten
zeggen.
Als geheel dus een voorstelling, die
beneden het middelmatige bleef. Voor
de Jury was liet misschien niet de
aangenaamste maar wel de gemakke
lijkste avond.
J. B. SCHUIL.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Centi per regel.
CONGESTIES VAN HET BLOED.
Iiartbeklemming. kortademigheid, angst
gevoel, prikkelbaarheid der zennwen.
nigraine. zwaarmoedigheidjlapeloosheid,
kennen door het gebruik van het natuur
lijke „Frans*JoseP"»bitterwatcr. spoedig
worden weggenomen. Langs weten-
schappelijken weg is geconstateerd, dat
lijke „Franz»Josef"-bittenvater. spoedig
ingstoestanden van eiken aard met het
beste geveeg wordt aangewend.
LAGER MONTESSORI-
ONDERWIJS.
NOG EEN ADRES AAN
DEN RAAD.
Naar aanleiding van het adres van 100
oudons omtrent Montcssori-onderwUs is
door de afdeelicg Haarlem en omstre
ken van „Volksonderwijs" onderstaand
adres verzonden
Aan den Raad der gemeente
Haarlem.
Geeft met verschuldigden eerbied te
kennen de afdcellng Hr.arlem en omstre
ken van Volksonderwijs:
dat zU voldedlge instemming betuigt
met liet adres van 100 ouders inzake het
riiohten van een lagere school naar de
Mor. tessori -beginselen
dot, nu in de meeste plaatsen van
bcteekenis in bUna alle landen der be
schaafde wereld ln de laatste Jaren
reeds voorbereidende Montessorischolen
werden gesticht en de uitbouw van dit
onderwijs urgent is geworden, het ook
ln uwe gemeente zeer aoker toe te
Juichen zal zijn. indien de verdere ont
wikkeling van dit onderwijs ln goede
banen geleid wordt:
dat zU hoopt en vertrouwt, dat uw
ooilege mag besluiten tot het stichten
van een lagere school naar de Mootes-
sori-beginselen, zoo mogelijk na de
Zomervacantie 1928.
't Welk doende, enz.
Namens het bestuur.
Mr. L. G. VAN DAM, voorz.
E. GEERTS Wzn., secretaris
Rozenhagenstraat 39.
DE KOMST VAN PROF. ALBERT
SCHWEITZER TE HAARLEM.
Wie Professor Albert Schwritser te. ls
in breed© kringen bekend Men weet dat
deae geleerde in drie facukeitein is ge
promoveerdhij is doctor ln de theolo
gie. de philosophic ec de geneeskunde.
Daarbij is hU de best e Baclikenner en
vertolker van onzen tod. Men weet
ook. dat deae man zijn professoraat en
*U"C muziek heeft verlaten, oen zijn roe
ping te volgen: als arts te arbeiden on
der de negers in equatoriaal Afrika.
ZUn boek .Aan den zooen ven brt oer
wild'' is \vel svelaen. Men axel einde
lijk. dat Sohweitser op sl)r. tournée door
ons land ook Haarlem zal beeoeken.
WU kunnen thans roededeclen da*.
Professor Sch wei toer Donderdag 2d
April aa. ln de Doopsgezinde kerk te
Haarlem, dos avonds 8.15 uur bij licht
beelden Min rijn levenswerk zal verha
len. De toegang tot de kerk tingang
uitsluiteM Groote Houtstraat 43wordt
gegeven op vertoon van op nader te
be;«slen tijd gratis verkrijgbaar gestelde
kaarten. Na afloop van de voordardit
wordt een collecte gehouden ten bate
van het ziekenhuis te Lambarene.
Op Vrijdag 4 Mel an. zal de groote
man een orgelconcert geven ln de Bavo
opgeluisterd door den song van eer.
dubbel kwartet uit de Ncderlandaohe
Bach vereeniging De toegangskaarten
tot dit concert dat des avonds 8.15 uur
aü aanvangen, zullen a f 1 op vele wU-
aen verier ijk baar zUn.
Het comité dat OchaettniTg komst in
onze. stad voorbereidt, bestaat uit de
heeren:
C. Maarschalk. Burgemeester van
Haarlem, ege re-voorzit ter.
Ds. A. Binneris Sa. Doopsges. pred
voorz.. secr.:
Ds. W. BUleveld. Ohr. Geref. pred.
Dr. O. E. A. Broetse van Oroenou.
voorzitter van „Zang en Vriend
schap";
Ds. D. Drijver. Ev. Luth pred.:
Or. A. H. Haentjens. Remonstr. Ge
ref. pred.:
D. Hoger.birk. voorz. der Chr. Orato
rium vereeniging;
Ds. P. Holland, pred. der Ohr. Broe
dergemeente:
Ds. F. Ch. Krafft, Waatech Herv
pred.:
Ds. J. C. van Paassen, Ned. Herv.
pred.:
Jhr. Ir. C. J. A_ Reigersman, voor?
Haar!. Bach vereeniging;
George Robert, toonkunstenaar:
Ds. J. W Siertsema, Geref. pred.;
Ds. P. A. E. Slllevis Smttt. Geref.
pred.
J. C. Tadoma. voorz. aid. Haard em
der Maatseh. v, Toonkunst:
H. D. Tjoenk Willink, uitgever;
Ds. A. Trouw, voorz. der VrUz. Her
vormden:
Mgr. H. T. J. van Vlijmen, Bisschop
van Haarlem;
Dr. F. W. A. Korff. Heemstede:
Dr. J. D. Bierens de Haan. Aerden-
hout;
Ds. J. C. van DUk. Bloemendaal;
Prof. Dr. G. A. van den Bergh van
Eysinga. Santpoort,
EEN CONCERT IN DE GE*
VANGEN IS
De R.K. Mandolineclub ..Santa*
Lucia" zal op tweeden l'aaschdag des
middags half vier wederom een con*
eert geven in de strafgevangenis voor
gedetineerden van alle gezindten.
Tevens zal medewerking verleend
worden door het dubbel damca*
kwartet ^St. Caecilia".
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Cents per regel.
Complete Meubileering
35
Koninklijke Smyrna
Darrab Karpetten
4X3 Meier
fl.
300.-
I50\ 250 Meter
fl.
220.-
310\ 225 Meier
fl.
175.-
3X2 Meter
fl.
150.-
135X0.70 Meter
27.-
0.80X0.50 Meier
ft.
14.-
CENTRALE BOND VAN TRANSPORT
ARBEIDERS.
Vergadering met de
vrouwen der leden-
Door de af deeling Haarlem van den
Centraler. Bond van Transportarbeiders
werd Donderdagavond ln liet gebouw D©
Centrale een goed bezochte vergadering
gehouden met de vrouwen der leden. Na
het openingswoord werd een uiterst leer
zame Inleiding gehouden over het nut
van vorming van vrouwen-brigades en
de verhouding van deae brigades tot
den Bond. Het ligt tn de bedoeling om
vcor vertegenwoordigsters der brigades
een lar.de'.Uke vergadering te beleggen
waar dan in algemeen© lijnen aange
geven zal worden de werkwijze ln d©
naaste toekomst.
Het voorloopige bestuur van de hier
gevormde brigade werd na uitbreiding
definitief benoemd en bestaat thans uit
de dam©» Dijkstra, Gras. Olman. Sproet
en Suweln aan welk bestuur dan nog
een lid vnn het afdelingsbestuur van
den Gen tra le n Bond wordt toegevoegd.
Daar thans opnieuw geconstateerd kon
worden dat verschillende leden tot rio
brigade waren toegetreden, ral het be
stuur nagaan of binnenkort wat voor de
kinderen der leden gedaan zal kunnen
worden
TRAM ITT DE RAILS,
Donderdagmorgen tien uur liep op
den ZUlweg r.abU de Delf tstreat een
tram uit de rails, ellt tramverkeer had
dAardoor een uur vertraging. De dienst
werd door overstappen onderhouden.
AVONDSCHOOL VOOR HANDELS
ONDERWIJS.
De inschrijving voor den cursus 1928-
1929 der OemeenteUJke Avondschool
voor handelsonderwijs inet aanvullend©
cursussen voor boekhouden en Engelseh.
bestemd voor Jon eens en meisjes, zal
plaats hebben op Maandag 33, Dinsdag
24 en Woensdag 35 April as, des avonds
van half 8 tot half 10 ure. :n het ge
bouw van het Gemeentelijk Lyceum aan
dc ZUlvost no. 27.
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE
Deze week waren wU op den krans-
avond te gast bU de van Stuiterens. De
voorvaderen van Mevrouw (ik heb ze
hier al vroeger beschreven) keken van
den wand uit stropdassen en hoogge
sloten Japonnen op ons neer met de
strenge blikken, die aan voorouders op
geschilderde portretten eigen schijnt te
wezen; ik ben maar blU- dat zU in hun
vervigen toestand de gave des woorüs
niet meer bezitten. Zouden rij anders
geen strenge vermaning laten hooren
over de colbertjes met kleurige dassen
van de heeren en over de lage Japonnen
van de dames?
Dezen avond zouden zU zeker ook
critiek geleverd hebben op het gebrek
aan stiptheid van twee van de gasten.
Hopma en Hupstra beiden waren te acht
uur nog niet present. ..Mijn man", ver
telde Emma Hopma, „is met de auto
naar BeverwUk gegaan. Hij moest daar
om half zeven iemand spreken en ik zou
zeggen: hl) kon nu wel terug zUn".
Mevrouw Hupstra zei: .Mijn man is
vanmiddag met den trein naar Bever
wijk gegaan. Hy zei: ..om acht uur kom
Ik wel alleen bU de familie ran Stuite
ren. Wacht dus maar niet op me".
„Dat zal vanmiddag dan groote drukte
rijn geweest ln BeverwUk". merkte Wou
ter droogkomiek op. maar niemand ging
daar verder op in. Het was wel toeval
lig. Allebei naar BeverwUk en allebei te
laat". .Als ze maar nietzei de
gastvrouw, die er wel van houdt om
toestanden te dramatlseeren, maar ze
maakte den volzin niet af. want Emma
Hopma viel haar ln de rede met een
snauw: ..als er maar wat niet?" WU be
grepen. dat rij zich ongerust maakte en
dat de opmerking van mevrouw van
Stuiteren niet tactvol was.
,MUn man ls niet met een auto", zei
mevrouw Hupstra en gaf daarmee uiting
aan de algemeene veronderstelling, dat
Hupstra iets met zUn auto overkomen
sou kunnen zijn.
„Te voet kan Iemand ook wat gebeu
ren". gaf mevrouw Hopma vinnig be
scheid.
.Maar lieve menschen", zei tante
Koosje en haar kalme. vriendelUke stem
had. als zoo vaak te voren, de uitwer
king van zalf op een schrijr.er.de wond.
„lieve menschen. weest toch niet onge
rust, De reden te immers zoo duidelijk
als glas: het zal wel weer oponthoud
met die akelige pont wezen".
Daar ademde iedereen ruimer op.
Natuurlijk was het de pont. Die mise
rabele pont. Was het niet schande, dat
ter wille van Amsterdam de hee'.e pro
vincie ln tweeën gesneden werd? Van
Stuiteren, che de gewoonte heeft te spre-
kcr. met de handen, gaf daar een soort
van aanschouweUjke voorstelling van.
zoodat het was alsof hU een taart in
tweeën sneed: hier, links van zijn thee
kopje het zuidelijk deel van Noordhol
land en daar. vlak bU het theelichtje
van de gastvrouw, het noordelUk ge
deelte. Je zag het zóó voor je.
Beter afleiding was niet mogelijk. Het.
heele gezelschap fleurde er van op en
kwam toen van Stuiteren uitgepraat was
over de overheersching van dc hoofd
stad, waar de aardbeien van BeverwUk.
de bloemen van Heemskerk, het vee van
Alkmaar en de kaas van Hoorn maar
roekeloos aan opgeofferd werden,
tot de gewone gesprekken van den
dag. Wouter deed een lang ver
haal over een ondergeschikten amb
tenaar van de belastingen, waarmee hU
ruzie had gehad. De man had gezegd:
..en u zorgt er maar voor. dat de zaak
binnen tweemaal vier en twintig uur ln
orde is Begrepen?" Hierop had
Wouter geantwoord: .Mijn goeie man.
dat duurt mU veel te lang. Binnen één
maal vier-en-twintig uur is er een klacht
over uw ongepast optreden bU den Mi
nister van Justitie- Toen", zei Wouter
en keek trlomfantelUk den kring rond.
„veranderde het tooneel. De mar. werd
zoo bleek ais mUn zakdoek en keek mU
aan met knikkende knieën, zoodat lk
ons dienstmeisje riep en zei: ..och Mina.
breng eens een glas water. Meneer valt
flauw!" Zóó moet je zulke dingen be
handelen". zei Wouter ten slotte, met
een n!r, alsof hij als een tweede Simson
heclemaal alleen de FilistUnen op de
vlucht gejaagd had.
Dc krans kent die verhalen van neef
Wouter, waarin hij de heldenrol speelt.
HU is een theaterheid. een geweldenaar
van carton. Heb ik het niet bUgewoond.
dat in zUn huis een gordUn in brand
vloog en dat hU als een haas het huls
uitliep. terwUl tante Koos pardoes het
gordUn afrukte en daarmee grooter on
heil voorkwam. Vier weken lar.g had ze
er nog de sporen van aan haar handen.
Er was algemeen stüzwUgen na het
belastlngverhaal van Wouter. ElndelUk
vroeg de gastheer, op een toon van ik-
doe - he t-ui t-beleef dhe ld-m aar-anders-
verspilde-lk-er-geen-woord-aan..En
hoe is dat afgeloopen?"
..HU kroeg natuurlijk ongeïUk". ml
Wouter op denrelfdcn leeuwentemmers-
toon.
„Dit Jaar gebeurd?" vroeg van Stui
teren lusteloos.
.Jn negentienhonderd acht".
..O", zo: de krans, als een klas. die
een lesje opzei.
Daarmee was het onderwerp afge
daan. Maar mevrouw Hopma had eer.
ander bU de hand. .Jk heb in de krant
gelezen, dat de tenor van der Wiel uit
Haarlem zooveel succes heeft gehad ln
de opera te Wiesbaden. HU moet na
zUn proefavond dadelijk een engage
ment gekregen hebben van twintigdui
zend voor het volgende seizoen".
„Twintigduizend wat? Gulden?"
Jk geloot marken", zei Emma en
keek ontstemd Wouter aan, die op deze
manier het effect van haar veihaal weer
bedierf.
„Van der Wiel?" zei tante Koos en
wreef met den wUsvinger over haar
voorhoofd, alsof zU haar geheugen op
die manier een beetje omschudden wou.
„Ik heb een van der Wiel gekend, die
een tabakswinkel had in de Heere
straat te Amsterdam. Kan het daar een
zoon van wezen? Of nee. ik bedenk
daar: die had geen zoons. al<ecn maar
twee dochters. De oudste was een heel
mooi meisje. Die heette Lina. Of was
het Greta? Nee, toch Lina. Ze is ge
trouwd met een ouderen man. Het hu-
welUk was niet erg gelukkig, geloof Ik.
Ze rijn later gescheiden".
„Ik weet het nog precies. De Jongste
was minder mooi", zei Wouter. ,Dic
had een neus als een wortel en geel
haar. dat er net bU paste. Die is ge
trouwd mot een koopman ln oude post
zegels, Ze heette Barbara, HU was zóó
bekend in den postzegelhandel, dat ecu
negerkoning in Afrika op zUn verzoek
het portret van Barbara op de rUks-
postzegels heeft gezet. Er rijn er maar
tienduizend var. gedrukt, maar die riJn
goud waard. VUf en twintig gulden per
stuk. mits niet beschadigd".
Niemand ging op dit verhaal van
Wouter verder in. Koos nam. met bet
berustende gericht van een vrouw die er
aan gewend te. dat haar man met haar
gesprekken spot, haar breinaalden weer
op en zei geen woord meer.
Intusschen ging de tijd rijn gang. De
ouderwetsehc pendule, waarop eer. rid
der staat afgebeeld in bror.s. met een
ontbloot zwaard ln de hand; waar dc
tand des HJds de punt van afgebroken
heeft, die pendule dan wees kwart vóór
negen en nog waren Hopma en Hupstra
niet verschenen. Het gesprek werd luste
loos. Er was iemand, die het wéér pro
beerde. maar zelfs deze redder uit der
nood in saaie geselschappen kon ditmaal
geer. hulp brengen. Wij dachten alle
maal aan dc vrienden d:e niet kwamen.
„Is dc pendule gelijk?" vroeg Emma
Hopma.
.Misschien een minuut of tien voor",
zei mevrouw van Stuiteren, ate beleefde
gastvrouw het meest gewenschte ant
woord gevende. De gestrenge bronzen
ridder met het rwaard keeic boos. Die
wist beter.
Maar ook mijn fantasie verdiepte zich
nu in wat er toch met onze twee krans-
genoolen gebeurd kon rijn. Was het
Noordzeekanaal, door de woeligheid van
rijn buurvrouw dc zee aangestoken, bul
ten de oevers getreden en had het de ge
meente Veteen overstroomd? Als er een
groot ongeluk was gebeurd, zouden we 't
door een bulletin van Haarlem's Dag
blad weten. Kon misschien een aard
bevingOok dit was onwaarschUnlUk.
Hopma ln zijn auto sou Hupstra te voet
toch niet overreden hebben! Er waren
onder de autobestuurders aitUd klachten
i"ver hun collega Hopma. maar niet om
dat hU hard of onvoorzichtig placht te
rijden, wel het tegendeel. HU bracht
met zijn langzaamheid, beweerden ze,
het. verkeer in gevaar.
Als hU maar weer niet een van die
rare menschen in den wagen heeft mee
genomen". opperde rijn vrouw.
Dit vereischt eenige verklaring. Hop-'
ma. die we! wat IJdel en eigenwijs, maar
een goedhartige kerel bn heeft de ge
woonte ln rijn auto op lange straat- of
polderwegen, allerlei menschen op te ne
men die een lange wandeling voor de
borst hebber, en blUkbaar geen geld om
een vervoermiddel te betalen. HU doet
er een goed werk mee. maar wat er zoo
zonder een cent op den zak rondzweeft,
is niet altijd achttien karaats. WU had
den hem meermalen gewaarschuwd:
„wees toch voorzichtig, er zal je nog
eens wat overkomen". Maar daar had
hU altUd om gelachen.
..Kom. kom", zei van Stuiteren, „op
een drukken weg ate die van Beverwijk
wordt Iemand maar niet zóó door kwaad
volk overmeesterd".
Dat scheen haar wat gerust te stellen
en wU gingen voort met zwijgen. In de
stilte van dc kamer klonk het tikken
van de pendule nog luider. De ridder
met zijn gebroken zwaard, dat precies
op de wijzerplaat wees. maakte den in
druk van een booren geest, die ons on
barmhartig op het voortglijden van de
wijzer wee? Tik. een aecor.de. Til. alweer
een seconde. Tik. tik. tik. een stroom
van seconden, die aangroeiden tot mi
nuten. tot een kwartier, tot een half
uur. Plotseling sloeg de pendule met
een nUdigen. schralen klank, ate een
spottende lach. negen uur.
..Als we eens telefoneerden zel
den mevrouw Hupstra en mevrouw Hop
ma gelijktijdig
„Waarheer.?'" vroeg van Stuiteren en
rees al bereidwillig van *Un stoel op.
Daar kon niemand een antwoord op
geven. Het eenige adres dat In deze om
standigheden mogelUk was. de politie,
durfde niemand noemen.
Om wat afleiding t- geven in de on
dragelijke stilte, presenteerde de gast
heer wJn aan dc heeren cn de gast
vrouw limonade en chocola aan dc da
me? Maar niemand durfde er een mond
aan zetten. Toen plotseling klonk er ln
de stüte van den avond een claxon,
eenmaal, twee. driemaal. Het geluid van
de rollende wielen kwamen naderbij, de
rem knarste. de wagen stond stil. Me
vrouw Hopma. d:c bU het eerste geluld
al opgesprongen was. liep dc gang ln.
op der. voet door mevrouw Hupstra ge
volgd. WU allen gingen er achteraan.
Er werd ruw aan de bei gerukt. Nog
voordat iemand had kunnen opendoen
hoorden wU luid spreken, als twee man
nen die ruzie hebben.
..Dat ls mijn man", riep Emma
Hopma.
„Dat te mUn man!" riep mevrouw
Hupstra.
Ons gezelschap verdrong zich ln de
smalle gang en belette daarmee het
openmaken van dc deur. ElndelUk wist
van Stuiteren door het kluwen heen te
dringen en de knip van de deur te schui
ven. Ik was in de algemeene beweging
naar voren geduwd en zag een schouw-
spel. waarvan lk niets begreep. Op
straat stond de auto van Hopma. met
brandende lichten. HU zelf stond voor
den wagen en had een anderen man
bU de kraag gegrepen, die tóch aan het
portier vastgreep en blijkbaar niet bin
nen komen wou. Met een laatsten krach-
tigen ruk trok Hopma der. mar. uit den
wagen, zoodat diens gericht naar ons
werd toegekeerd.
„MUn man!" riep mevrouw Hupstra
en hij was het Inderdaad.
Ik heb vroeger al eens beschreven,
hoe van Stuiteren ln geval van nood met
groote kalmte en energie weet op te
treden en moeilijke situaties flink te re
gelen.
Dames en heeren". zei hU luid en be
velend. _gaat allen naar blnr.cn. Nie
mand kan tóch hier roeren. Hopma en
Hupstra komen dadeUJk binnen en dan
zal alles opgehelderd worden, maar gaat
nu allen naar binnen".
Dat gebeurde, hoewel schoorvoetend
Van Stuiteren bleef met dc twee eeht-
ger.ooten een oogenblik ln de gang
achter. Daar barstte een moment de
ruzie weer los. Wy hoorden de stern van
Hupstra op smeekenden toon iets zeg
gen. daarop die van Hopma woedend
antwoorden: „ik wil het!" Toen schui
felde de heele groep ln de huiskamer
binnen cn kwam er één kreet van ver
baring uit ons troepje ln de hutekamer.
Want onze twee vrienden zogen er
onbeschrijfelijk uit, Hopma scheen zijn
hoed verloren te hebben, zijn Jas was
gescheurd. Het tollet van Hupstra was
er nog erger aan toe. ZUn boord was
afgerukt, zUn das hing er als een lor
bU. hU had een groote krab boven zUn
oog. Beiden vielen op een stoel neer.
Hupstra mover mogelijk van de lamp
af.
..Wat te er toch gebeurd? wat ls jelui
overketnen? vertel ons toch. spreek toch
op". WU riepen allen door elkaar, maar
kregen geen antwoord. Van Stuiteren,
handig als altoos, maakte bedarende be
wegingen. en bracht intusschen aan de
twee een glas wijn. dat hun goed scheen
te doen. Na een paar minuten nam
Hopma het woord en begon met eer. var.
zenuwachtigheid bevende stem zUn
verhaal:
,Jk kwam met den auto uit Bever
wijk. op weg naar Haarlem. De por.', te
Veteen kwam laat van den overkant Ik
reed den wagen er op en bleef re-:', ach
ter het stuurwiel ritten. Naast mij stond
een man met een board, die telkens
naar mij en den wagen keek. Eindelijk
zei hU met een die;* stem: „meheer,
mag lk mee naar Haarlem? Ik moet er
vanavond nog wezen, centen voor de
bus heb ik niet".
„Stap maar ln. vriend", zei Ik en
deed het portier open. Met een sóórt
van gegrom, dat lk maar voor een dank
betuiging hield stapte hU ln WU reden
tan de pont af. den weg naar Haarlem
op. Ik zat op de eerste bink achter het
stuurwiel, hy achter mU op de tweede
Iv.p.k".
WU hadden ©en paar minuten door
gereden en waren op een donker ge
deelte tan den «eg. toen ik opeens
achter me een schorre slem hoorde*
..en nou moet Je me maar gauw j© geld
geven!" Ik schrikte natuurlijk, maar ik
weet niet hoe het zoo kwam: dadelijk
had ik gehandeld, stopte den wagen,
zette den motor af, werkte me over de
leuning van de bank en sloeg op den
kerel los".
HU hield even op. WU luisterden
ademloos toe.
„Tot mUn verwond erin», scheen de
kerel nog meer versohrikt, dan lk. HU
verdedigde tóch ook niet Op een?
schreeuwde hU. toer. lk hem losliet:
„hou op. hou op. Ik ben Hujatra!" En
dnt wa? zoo. MUn vriend Hupstra. ons
aller vriend Hupstra. met een raise hen
baard, wou me in mijn eigen auto aan
't schrikken maken".
„Tot je bestwil*", zei Hupstra me*
doffe stem en keerde zUn gezicht af van
het gezelschap, dat hem verwonderd en
vol afschuw bekeek. „Ik vond het zoo
gevaariUk dat Je ledereen maar in J©
wagen nam. Ik wou Je tooncn. hoe ge
vaarlijk dat is. Om Je bestwil. Hopma.
Ik dacht, dat J« zou sehrikk-Later
zouden we er om gelachen hebben".
.De politie kwam er aan te pos", zei
Hopma Dr stond Juist ©en agent In de
buurt. Ik heb alle moeite gehad om
hem te overtuigen, dat het maar een
grap was Daarom kwamen we zoo Laat.
Toen we bU hula kwamen wou hU niet
mee binnen, maar ik heb hem er toe
gedwongen Jullie weet het nu. Dat heet
een grap. Ik noem het ander?.".
Toen deed mevrouw Hupstra het
eenige wat zU doen kon. ZU stond op.
nam haar half versuften man onder
den arm. rel met bcier.de «tem: ..ik
maak mUn excuae» aan het gezelschap"
en ging met haar man heen. Zwijgend
liet van Btuiteren hen uit.
Zoolang de krans bestaat la zoo*n
moeilijkheid nog niet *oorickomen.
WU spraken er lang over. maar von
den nog geen oploasing.
PTDELIO.
