FLIT
BUÏTENLANDSCH OVERZICHT
DE ECONOMISCHE TOESTAND IN SOVJET
RUSLAND.
ONRUSTBARENDE SYMPTOMEN.
GEMENGD NIEUWS
Motten
HAARLEM'S DAGBLAD VRIJDAG 27 APRIL 1928
DERDE BLAD
Moeilijke dagen.
T BELANGRIJKSTE NIEUWS.
De Rubriek Rusland in de couranten
wordt overstroomd door zeer ongunstige
berichten betreffende den economischen
toestand. De misère schijnt te culminee-
ren in Moskou waar het leven door da-
gelyks^he zorgen van matenalisüschen
aard schier onhoudbaar schijnt gewor
den te zijn. Briefschrijvers melden dat
de Moskou'ers uren in de rij moeten
staan om zich te verzekeren van het be
zit (tegen zeer hooge prijzen) van één
of andere onbenulligheid, zooals kousen,
sokken en dergelijke. Wat de levens
middelen aangaat is de toestand nog
ongunstiger. Er moeten fabelachtige
prijzen betaald worden voor de aller
noodzakelijkste levensmiddelen, die de
Staatswinkels, niet in voldoende mate
leveren kunnen. Dat er een gebrek is
aan gebruiksvoorwerpen, aan linnen en
katoenen stoffen komt omdat massa's
van dergelijke waren naar het platteland
zijn gezonden om als ruilmiddel te die
nen by de boeren, die toch him graan
lang met in ook maar eenigszins vol
doende mate afstaan. Vandaar de graan-
crisis in de groote steden, die zich dus
van alle kanten op het oogenblik in de
vingers snijden.
De Sovjetregeering bevindt zich dan
ook in een schrikkelijk moeilijk dilem
ma. Zij kan de boeren niet te hard aan
pakken, omdat zij uiterst voorzichtig
moet zijn met deze massa's meoschen,
die zij ducht van zich te zullen ver
vreemden.
De economische ellende zal als dat
ooit mag plaats vinden, de sovjet-regee
ring ook den doodsteek toebrengen. Im
mers daartegen zal geen enkele fraaie
communistische theorie opgeld doen. Uit
het rapport van de voorloopige resulta
ten van de graancampagne blijkt dat de
beschikbaarstelling, ondanks het feit
dat de oogst vrij goed is geweest, geens
zins een normalen loop heeft genomen.
In de maanden Juli-December 1927 werd
5.73 millioen ton opgeleverd (met inbe
grip van oliezaden) dat is 1.75 millioen
ton minder dan in hetzelfde tijdvak in
het vorig jaar.
Voegt men hierbij dat de Sovjets zich
een economisch administratief- en con
troleerend stelsel op den hals hebban ge
haald dat millioenen en millioenen kost
en de beruchte Czaristische bureaucra
tie in veelzijdigheid en lijntrekkerij
schijnt te overtreffen dan kan men na
gaan in welk moeras de Russische Staat
huishoudkunde zich aan 't begeven is.
Uit het officieuze rapport hierboven
genoemd dat door de N. R. C. geciteerd
wordt blijkt ten overvloede nog, dat de
Sovjets al aardig op weg zijn om de
menschenmassa op het platteland in
hevige mate tegen zich in te nemen.
Men oordeele:
De situatie werd tegen het einde
van 1927 zoo kritiek, dat het gevaar
•in een algemeene oeconomische
jc. sis ontstond, wat de sovjetregee-
r.ug tot een reeks ingrijpende maat-
egelen van oeconomischen en admi
nistratieven aard noopte. Terwijl
eenerzijds de verzorging van de plat
telandsbevolking met industrie-pro
ducten ten koste van de stedelijke
bevolking versterkt werd, nam men
anderzijds maatregelen, om den boe
ren een gedeelte van hun vrije geld
middelen te onttrekken (de uitgifte
van de nieuwe boerenleening, de wet
op de „eigen belastingheffing" der
boerenbevolking, het met kracht in
halen van den achterstand in de be
lastingbetaling, verzekeringspremies
enz.) Tegelijk gelastte de sovjet-
regeering een scherp optreden tegen
de groote boeren, in wier hand de
korenvoorraden zich hoofdzakelijk
geconcentreerd hadden en die nu
op grond van de toekende par. 107
van het sovjetwetboek van strafrecht
ter verantwoording geroepen werden.
Dergelijke maatregelen werden te
gen de particuliere graanhandela
ren genomen, die in grooten getale
in de gevangenis terecht kwamen.
Deze maatregelen der sovjet-re
geering werkten uit, dat op het
land opnieuw de methoden van het
oorlogscommunisme haar intocht
deden en de klassestrijd in de dor
pen merkbaar verscherpt werd. De
plaatselijke partij en regeeringsorga-
nen ontvouwden in hun strijd tegen
de groote boeren een groote activi
teit. Graanvoorraden werden dik
wijls niet slechts bij de groote boe
ren, maar ook bij de gemiddelde boe
ren zonder eenig rechterlijk bevel in
beslag genomen. De graanhandel
tusschen bepaalde dorpen en in het
dorp zelf werd grootendeels verbo
den. Aan de grens der steden wer
den beletsels voor den invoer van
levensmiddelen opgericht, waarbü de
politie opdracht kreeg het graan dat
particuliere handelaars in de stad
brachten in beslag te nemen. De
obligaties van de nieuwe leening
werden den boeren zoowel bij den
aankoop van graan als bij den ver
koop van industrieproducten, waar
aan gebrek bestond, opgedrongen,
enz.
En tenslotte memoreeren wij een symp
toom dat onder deze omstandigheden
wel in sterke mate aan den dag moest
treden: De algemeene corruptie. Deze
neemt hand over hand toe. en vreet
voort, als zoovele andere rotte plekken
in het Sovjet bewind.
F. A.
Na den bomaanslag
in Milaan.
BOEKAREST 26 Aprü (VJD.) De „Ad-
veroel" had in verband met den bom
aanslag te Milaan eenige scherpe op
merkingen gepubliceerd over het fas
cisme; naar hst blad heden meldt, heeft
daarop ós Italiaansche gezant te Boeka
rest stappen ondernemen bij
de Roemeensohe regeering, waar
bij hij aandrong op verbod van het
blad.
Naar de „Adveroel" meedeelt, is de
Roemeensohe regeering niet op dit ver
zoek ingegaan; doch het blad noemt dit
optreden van den Italiaanschen gezant
desniettemin merkwaardig.
De voorstellen van
Churchilll.
LONDEN, 26 April (TB.) Verwacht
wordt, dat de voorstellen der regeering
tot belastingverlaging een gunstigen in
vloed zullen hebben op het handelsver
keer ln de Britsohe havens.
De scheepvaartcorrespondent van de
..Times" doet, uitkomen, dat haven- en
dok-autoriteiten de grootste bijdragen
hebben te leveren in de locale belas
tingen en dit heeft weer tot gevolg ge
had, dat het scheepvaartverkeer in de
Britsche havens zwaarder wordt belast
dan in de meeste andere havens van
het continent. Derhalve zal deze belas
tingverlaging den haven-autoriteiten
buitengedwoon welkom zijn.
Heden heeft de partijgenoot van
OhurchiU in het Lagerhuis een rede ge
houden, waarin hy de begrooting ken
schetste als een keerpunt in de finan-
cieele politiek van Groot-Brittamiië.
In de kringen van de Engelsche auto-
industrie en in de Engelsche handels-
kamers is echter een storm van protest
opgerezen tegen de benzine- en auto-
belastingen. In het bijzonder wordt er
de aandacht op gevestigd, dat de Ameri-
kaansche auto in het Britsche rijk
steeds de overhand zal behouden.
De houding van
Japan inzake China.
TOKIO. 26 April (VD.) De nieuwe
ontwikkeling in den Ohineeschen bur
geroorlog wordt door de Japansche
autoriteiten met groote opmerkzaamheid
gade geslagen. Tot nu toe heeft het mi
nisterie van oorlog geen verdere troe-
penzendigen gelast. De militaire auto
riteiten hebben evenwel alle voorberei
dingen getroffen om zoo noodig onmid
dellijk troepen naar China te zenden.
Definitief resultaat
der verkiezingen.
PARIJS, 26 April (VXD BH het on-
derzoek der resultaten van de verkie
zing van Zondag jJ. door de betrokken
commissies, zijn eenige fouten aan den
dag getreden, waardoor de uitslag iets
verandert. In het departement Dor-
dogne werd de candidaat der linksche
republikeinen met 9586 stemmen tegeu
6608 stemmen op den radicaal-socialis-
tisoben candidaat gekozen verklaard,
zoodat hier geen herstemming zal plaats
hebben. Daartegenover komt de candi
daat van de Republikeinsche Unie in het
departement Cóte dim Nord zestien
stemmen tekort voor de absolute meer
derheid, zoodat zijn verkiezing ongel
dig is verklaard. Gisteravond werd de
laatste nog ontbrekende uitslag der ver
kiezingen van het eiland Martinique
ontvangen, waar de republikeinsch-so-
cialistische altredende afgevaardigde
den socialistischen candidaat versloeg.
Door de hierboven vermelde wijzigin
gen' is de definitieve uitslag der ver
kiezingen van Zondag j.L als volgt:
Gekozen werden 187 candidaten, riL 15
socialisten. 6 republikeinsche socialisten,
21 radicaal-socialisten, 58 linksche re
publikeinen, 78 democratische republi
keinen en 9 conservatieven.
De
Werkloosheid
Rusland.
Het Russische Volkscommissariaat van
arbeid heeft een wetsontwerp ingediend
waarbij voorgesteld wordt, de verplich
ting voor werkloozen. die lid zijn van
een vakbond, om zich bij de arbeids
beurs in hun woonplaats als werkzoe
kende te laten inschrijven, af te schaffen
en tevens den directeuren van arbeids
beurzen de bevoegdheid te geven, de
inschrijving van werkloozen te weige
ren, wanneer de inkomsten van het ge
zin als zoodanig, de omstandigheden in
aanmerking genomen vrij behoorlijk
moeten worden geacht.
Gymnasiasten voor de
rechtbank.
Voor de jury van Leirberg is een aan
vang gemaakt met het proces tegen 15
gymnasiasten uit de Oekrajine. dat met
groote spanning tegemoet werd gezien.
De jongens bevinden zich reeds gerui-
men tijd in voorarrest; zij worden ver
dacht van sabotage en spiormage ten be
hoeve van Sovjet-Rusland.
Na Bennett's dood. In Memoriam Wrangel.
De Berlijnsche bladen betreuren al
gemeen het overlijden van den Ameri-
kaanschen Noordpoolvlteger Bennett. Zij
wijzen er op. dat hij gestorven is als
slachtoffer van zijn lioogsten plicht en
van hooge ridderlijkheid, daar hij on
danks zijn ziekte niet wilde nalaten zijn
rijke ervaringen voor de huïpverlee-
ning aan de ..Bremen" ter beschikking
te stellen.
Een der bladen weet uit New-York
te meiden, dat hij zijn ziekbed in De
troit tegen den wil der artsen in
verlaten heeft om naar Murray Bay te'
vliegen. De vliegers van de „Bremen"
waren voornemens naar Qüebec te gaan
om Bennett dank te betuigen, doch hij
is overleden voordat zij van het eiland
bonden vertrekken.
Lord Gray over t anti-
oorlogsverdrag.
In een bijeenkomst van de parlemen
taire commissie van de Volkenbond sver-
eeniging in het Lagerhuis, hield Lord
Gray een rede over de Amerikaansche
vredesvoorstellen. Deze voorstellen, zoo
verklaarde Lord Gray, zijn zeer toe te
juichen en het feit, dat zij in het jaar
van de presidentsverkiezing gedaan
worden,, bewijst, dat in do Vereenigde
Staten een sterke openbare meening is,
die het herstel van den wereldvrede in
het bijzonder na aan het hart ligt. Alles
moet gedaan worden om elke mogelijk
heid van misverstand over de beieekenis
van de Amerikaansche voorstellen voor
de bepalingen van liet Volkenbonds-
pact te voorkomen. Lord Gray ver
klaarde dat hij niet kon inzien waarom
de Britsche en elke andere regeering,
die voorstander is van den wereldvrede,
niet onmiddellijk een voorloopig ant-
woord naar Washington zendt, waar in
de bereidwilligheid de Amerikaansche
voorstellen te onderzoeken, wordt te
kennen gegeven.
Russische handels
politiek in Estland.
Uit Reval wordt gemeld, dat de sovjet-
regeering, die daar onlangs groote hoe
veelheden textielgoederen op de markt
wierp tegen uiterst lage prijzen, waarte
gen de binnenlandsche handel niet kon
correurreeren, thans die manoeuvre her-
li- met verschillende andere produc
ten, in de eerste plaats suiker. Zoo
wordt thans te Reval Russische suiker
verkocht tegen 16 cent per pond, terwijl
de normale prijs 20 cent bedraagt. De
kooplieden te Reval esichen van hun
regeering, dat deze krachtig zal optre
den tegen deze handelwijze der sovjet
agenten.
De duurte in België.
Uit een onderzoek, ingesteld door het
departement van nijverheid, arbeid en
sociale voorzorg, blijkt dat. in de laatste
weken, de duurte van België zoo goed als
statiormair is gebleven en vrijwel geen
neiging tot verdere stijging meer ver
toont, aldus de N. R. Ct.
Gisteren is reeds medegedeeld dat het
indexcijfer voot het heele rijk thans 807
bedraagt tegen 806 in Maart. Dit index
cijfer is berekend naar den huidigen
prijs van 56 artikelen, noodig voor het
levensonderhoud, opgeteekend in 59 ver
schillende steden en gemeenten en ver
volgens vergeleken bij de prijzen van
1913. Sedert Januari 1923, toen het 383
bedroeg, is het indexcijfer bijna verdub
beld. In Januari 1924 was het reeds ge
stegen tot 480, in Januari 1925 tot 521,
in Januari 1927 tot 755 en in Januari
Jl. tot 813. Sedert dien is het voor het
heele rijk. met enkele punten gevallen,
maar in de groote agglomeraties blijft
het nog steeds rond de 850 draaien.
De correspondent der N. R. Ct. te
Brussel meldt:
De meeste Brusselsche avondbladen
geven een levensbeschrijving met por
tret van generaal Wrangel en stellen
vast, dat de verdwijning van hem, die
voor vele Russen in het buitenland de
verpersoonlijking was van den tegen
stand tegen het Sovjet-regime, een
zware slag is voor de uitgeweken anti
bolsjewisten. Voor deze Russen, zegt de
Nation Beige, was generaal Wrangel het
symbool van eer eendracht en hoop. Het
socialistische hoofdorgaan. Ie Peuple
constateert van zijn k3iit, dat Wrangel
in zijn villa te Ukkel te midden der
grootste onverschilligheid is gestorven,
wat niet geheel Juist is. daar Zondag
jonestleden nog ln de orthodoxe kerk
te Brussel gemeenschap^1. i;k voor zijn
herstel is gebeden. Omtrent de teraar
debestelling is nog niets bekend.
Sovjets en Perzië.
Naar de Roel verneemt, is tusschen de
sovjetregeering en de regcering van Per
zië een conflict gerezen naar aanleiding
van de niet-uitvcering door de sovjet
regeering van verplichtingen, voort
vloeiende nit het tusschen beide staten
bestaande handelsverdrag; zij weigert
namelijk systematisch vergunning te
verkenen voor den invoer van goederen
uit Perzië. Perzische handelskringen
dringen er bij de regeering op aan. dat
deze energieke maatregelen zal nemen,
cm de sovjetregeeirng tot naleving van
het verdrag te dwingen.
KORT EN BONDIG.
Uit Rockhanmpton in Australië wordt
gemeld dat bij een overstrooming in het
Dawson-dal zeven menschen verdron
ken zijn. Er worden neg negen menschen
vermist.
De katoenplantages hebben geleden en
ook zijn er veel melkkoeien die daar in
kudden weidden, omgekomen.
Manning blijkt bij zUn landing te Tu
nis kverij aan zijn toestel te hebben ge
kregen en kan niet weg, voor dit her
steld is.
Te Londen wees de thermometer 67
graden Fahrenheit in de schaduw en
110 in de zon aan. Het was de hoogste
temperatuur sedert September jl. en de
zonnigste April-dag sedert 1921.
Commandant Bumey, die op het
oogenblik in de Vereenigde Staten ver
toeft voor het inrichten van den lucht-
scheepvaartdienst over den Oceaan met
het luchtschip R 100, heeft daar ver
klaard, dat het passagiersbiljet voor de
eerste reis in den komenden zomer 1000
pd.st. zou kosten. Hij voegde er aan toe
dat hij dien prijs later bot 200 pdst. en
wellicht tot 100 pd.st. zou kunnen ver
lagen.
Na een beraadslaging in raadkamer
van meer dan anderhalf uur deelde
voorzitter Tigges mede dat de Kamer
van tucht besloten had de zaak van
Hoffmann en Kölling waarover wij gis
teren schreven, voor onbepaalden tijd te
verdagen en inmiddels een nieuw on
derzoek in te stellen.
Winston Churchill, Sir Austen Chamberlain, Stanley Bald
win en Lord Birkenhead. Vier Engelsche ministers in cen
groep wasfiguren in het heden heropende Madame Tus-
saud's wassenbeelden museum te Londen.
EEN NEDERLANDSCHE
AVANT-GARDE FILM.
DE BRUG VAN JORIS IVENS.
De heer Joris ivens, de technische lei
der der Nederlandsche Filmliga, heeft
cen film „De Brug'' voltooid, welke voor
de eerste maal zal worden vertoond op
de matinee vaa de Filmliga Amsterdam
op 5 Mei ln het Centraal Theater en
vervolgens voor de verschillende afdee-
lingen van de Liga, meldt het Hbld.
De elementen voor zijn compositie
vond de heer Ivens in de nieuwe, door
ir. Joosten gebouwde brug to Rotterdam,
terwijl hij door welwillende medewerking
van de Nederlandscbo Spoorwegen, ook
verschillende elementen aan het rolknd
materiaal kon antieenen.
De film „De rug" is echter geen do
cumentaire film. maar een poging tot
filmkunst, waarbij voornamelijk van de
bewegingen van „dood" materiaal ge
bruik wordt gemaakt, zooals Ruttmann
dit in ztfn film ,3erlin" heeft gedaan.
Met dit experiment verschijnt in Ne
derland de eerste film der nvant garde,
die evenals de ,.Handelsblad"-film
van de heeren Ochse en Aatjes alleen,
op de beginselen der cinegraphische be
weging gebouwd is.
DIEFACHTIGE VROUWEN.
Een 31-jarige vrouw werd Donderdag
middag vier uur ln het modemagazijn
van de firma Gerzon door een winkel
bediende betrapt op het stelen van een
japon. Zij gaf voor, het kleedingstuk
even tegen rich aan te hebben gehou
den. maar de bedier.de zag. dat zij de
Japon onder den mantel wilde verbergen.
Even later werd zij op de Ged Oude
Gracht aangehouden en naar den winkel
van de firma Gerzon teruggebracht,
daarna werd zij door de politie naar het
bureau aan de Smedestraat geleid, waar
zij ontkende, diefstal te hebben gepleegd
ln een bloemenmagazijn aan de
Groote Houtstraat zag een winkelbe
diende. dat een 58-jarige vrouw een
vaasj? ter waarde van f 1 in haar tasch
stak. Even later werd zij in de Anegang
door de politie gearresteerd. Ook zij ont
kende. Uit een ingesteld onderzoek bleek,
dat zU op 28 Februari in den winkel
van de firma Vroom en Dreesmann een
wollen jumper had gestolen. Ook toen
werd zU op straat door een bediende
achterhaald: zij gaf hem het kleeding
stuk terug onder opgaaf van een valsch
adres.
HET TOONEEL.
DE VOORSTELLING VAN
ALBERDINGK THIJM.
„Wat niet sterven kon",
tooneelspel in 4 bedrijven
door Gerard N iel en.
Van Gerard Nielen, schrijver o.a. van
„De Gebroeders Kalkoen" en „De Eike
boom" en bewerker van zeer vele tooneel-
stukken voor het Roomsche tooneel,
voerde de Rederijkerskamer Alberdingk
Thijm gisteren in den Schouwburg 3an
den Jansweg een nieuw tooneelstuk op.
dat tot titel heeft: „Wat niet sterven
kon". Dit nieuwe tooneelspel van Nielen
kan men meer dan een zijner virige
stukken een Roomsch stuk noemen. Het
is zuiver tendenz-werk, dat ten doel
heeft te laten zien, tot welk een geluk
zaligheid het Katholieke Geloof voert cn
welk een ellende daarentegen over het
hoofd van den man komt. die aam zyn
kinderen dit Geloof opzettelijk heeft
onthouden.
De zoons van Evert van Grosbergen
hebben hun moeder reeds op jeugdigen
leeftijd moeten verliezen. Het was haar
hartewensch, dat de drie jongens
evenals zij Katholiek zouden worden
opgevoed, maar de vader heeft alles ge
daan om hen zoo ver mogelijk van het
moederlijk Geloof af te houden. Hij wil.
dat zijn kinderen vrij worden opgevoed
dat zU zelf later zullen beslissen omtrent
hun Geloof. Maar het is het Geloof van
de moeder, „wat bij de kinderen niet
sterven kon" en de vader wordt wel heel
zwaar getroffen in wat hem het aller
liefste is. Arnold, de oudste zoon,
bij wien Grosbergen zooals Ar
nold het uitdrukt het Katholieke
Geloof er uit getTapt heeft, gaat den
slechten weg op en ruïneert het heele
gezin. Maar voor het uiterste den.
zelfmoord behoedt hem toch het beeld
van zijn moeder en zijn oude geloof,
„dat niet sterven kon".
De tweede zoon Rud op wien
de oude Grosbergen het meest trotsch
was, omdat hij in hem een groot artist
meende te zien, keert niet alleen tot het
Geloof van zijn moeder terug, maar be
sluit zelfs missionaris te worden. Hij
wordt er om door zijn vader uit het
ouderlijk huis verjaagd en vervloekt. En
de jongste zoon. die als Rud het
Katholieke Geloof omhelst, wordt door
den vader tegen den grond geslagen
en moet in overspannen toestand in de
Mariastichting worden opgenomen. Zóó
ver gaat Grosbergen zelfs in zijn haat
tegen het Geloof van zijn overleden
vrouw, dat hij zyn doodzieken zoon niet
opzoekt, als hij hoort, dat deze „bediend'
wil worden. Maar in het laatste bedrijf
wanneer Arnold het huls ontvlucht is.
nadat hU zijn vader, die hem het Geloof
ontnam, zijn ondergang verwijt, komen
de twee tot het Katholieke Geloof be
keerde zoons weer naast hem staan en
vindt hy by hen zUn troost en steun.
En op dat oogenblik beschuldigt de vader
zich zelf en spreekt hU het openlijk uit.
dat hy Arnold het ongeluk heeft inge
jaagd door rijn opvoeding en zyn ver
keerde theorieën en <jat alles anders zou
zyn gegaan, wanneer hy zyn kinderen
niet in hun jeugd van het Geloof hun
ner moeder hadde afgehouden.
Men ziet aan den inhoud, dat Nielen
dit maal een stuk met tendez heeft wil
len geven. Maar ook deze schryver i
niet ontkomen aan de gevaren, <jie in el:
tendenzwerk schuilen; hy heeft alle
louter van één kant gezien en heeft
waarschyniijkheid —r enkel ter wille van
den tendenz geweld aangedaan.
De eerste vraag, die men onwillekeuri-
stelt en waarop het stuk geen antwoord
geeft, is: hoe komt die Grosbergen zóó
fel anti-Katholiek, dat hy zyn twee zoons
Rud en Guus zoo onmenschelijk
en hondsch behandelt, als hy van hen
hoort, dat zy tot het Geloof hunner
moeder willen terugkeeren en dat hij
by den oudste het Geloof „er uit trapt".
Zoo zonder eenige motiveering HJkt dc
houding van dien vader toch wel enkel
door der. schrijver re rijn geïnspireerd.
Hier is een ecnzUdigheld. welke be
zwaarlijk kan worden geaccepteerd.
In zyn ijver om te bewfjaon heeft Nie
ten don vader die aan .den anderen
kant staat" geheel mistcokend en van
dezen man een onmensCh gemaakt. Hier
door is zUn beloog wel l»ol zwak ge
worden en de slotconclusie dat het
ongeluk van Arnold enkel te wijten soa
rijn aan Grcsbergen's verkeerde theo
rieën kon toch moeilijk zoo maar
zonder meer worden aanvaard. Ook dra
matisch is dit nieuwe stuk niet het beste
werk van Nirlen. Dc bedrijven zijn alle
vter te gerekt, de dialoog mist dramati
sche kracht en de autenur goochelt de
personen van en op het. tooneel met
al te groote willekeur. Ook vervalt hij
by heriiading vooral in zijn monolo
gen in het melodramatische en weet
hy ons zelden of nooit in dit stuk te
e-.t-rtu: Muur ..'.".es ral de he X
Nielen misschien minder belangrijk vin
den daar hy blijkbaar het vooropgewtt»
doel had een stuk te schrijven voor
een publiek dat in denken en geloof
geheel aan zijn zijde stond en zyn werk
dan by voorbaat met sympathie zou ont
vangen. Dat dit laatste het geval is.
heeft deze eerste opvoering gisteren
duidelijk bewezen Stuk cn opvoering
hadden by de leden van Alberdingk
Th hm veel succes.
Waarschijnlijk zou deze bUval nog
grooter zyn geweest, wanneer het stuk
sterke gespeeld ware geworden. De
hoofpersoon de heer Van Dyk
kwam nog al te kort. wat voorname
lijk te wijten was aan onvoldoende ken
nis van zijn tekst. Hy stond niet in zyn
rol. Na oogcnblikken van dramatische
spanning, zakte deze Grosbergen tel
kens aanmerkelijk in. doordat hU rijn
tekst niet voldoende meester was. Hy
wist zelden of nooit zyn climaxen op
de Juiste momenten aan te brengen. Zoo
kreeg deze oude bankier ook in liot spel
niet. het beste deel.
De auteur had zelf de rol van Amo'i,
den oudsten zoon, uitgekozen, en hU
speelde die met de routine welke wU van
Nielen kennen. Vooral :n het eerste be
drijf. toen Arnold onder den invloed
van de whisky was, speelde hy goed. In
het laatste bedrijf kon hy my minder
voldoen. Hier verviel hy ln ren oud
melodramatischesi styd, dien wy ont
wend zyn.
Van de twee andere zoons is Herman
Elferink my het best bevallen, al hid
hy zijn geloofsstericte met meer inmgc
overtuiging kunnen speten. Oer. Kruiver
maakte wel een vermakelijk type vaa
Lievendam. al was het xnoeilUk in
dezen speciolen vriend van den oud-ban
kier een man van denzelfden stand te
zien. De heer Leeflang was sympathiek,
bescheiden als de oude, brave tuin
man.
D heeren Henneanon. Marchand cn
Toeuwissen bleven in hun spel in de
.neutrale zóne".
Men moet eerbied hebber, voor dvn
werkkracht van den heer Nielen. Hy is
voor Alberdingk Thijm wel eer. zeer bij
zondere kracht en in de dtleltar.ten-
wereld te Haarlem cen merkwaardige
figuur.
Men deelt ons nog mede. dat
deze avond tevens wedstrUd-
avond voor de competitie van den R.H.
Tooneel bond was.
Alberdir.sk Thijm behaalde 75 4'10
punt: het hoogste dat lot heden in
deze competitie is behaald in dit sei
zoen.
J. B. SCHUIL.
SYNAGOGEDIENSTEN.
Ned. Israël. Gemeente.
Van 27 April af:
Sabbath: VrUdagavonddlenst bij den
Ingang te 7 uur.
Ochtenddienst te 8 uur.
Middagdienst te 1 uur.
Avonddienst te 8.9 uur.
Werkdagen: Ochtenddiensten te 7 uur.
Zondag te 7.30 uur.
Middagd'.ensten te 730 uur.
Avonddiensten by het in vallen ran
„nacht".
Talmoed Torah: Sabbath te 12 uur.
Werkdagen: tusschen de Middag- en
de Avonddiensten.
De Middag- en de Avonddiensten op
de Werkdagen, alsmede Talmoed Torah,
worden verricht in het Gemeente gebouw
Lange wyngaardstraat 14.
De overige diensten vinden plaats ter
Synagoge Lange Begyr.estraat 11.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
n 60 Cent* per regel.
doodt
laat geen
vlekken na
De gele bus met den z
fi.4.59
j5faMbfcoüt
aenphima.
Q)un£ofi
Sand
VERKRIJGBAAR BIJ
ALLE ERKENDE
RIJWIELHANDELAREN
57* 8d
